Sprawa C-123/08

Dominic Wolzenburg

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Amsterdam)

„Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych — Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW — Europejski nakaz aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi — Artykuł 4 pkt 6 — Fakultatywna odmowa wykonania europejskiego nakazu aresztowania — Transpozycja do prawa krajowego — Osoba zatrzymana będąca obywatelem wydającego nakaz państwa członkowskiego — Niewykonanie europejskiego nakazu aresztowania przez państwo członkowskie wykonujące ten nakaz ze względu na pobyt przez okres pięciu lat na jego terytorium — Artykuł 12 WE”

Opinia rzecznika generalnego Y. Bota przedstawiona w dniu 24 marca 2009 r.   I ‐ 9624

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 6 października 2009 r.   I ‐ 9660

Streszczenie wyroku

1. Prawo wspólnotowe – Zasady – Równość traktowania – Dyskryminacja ze względu na przynależność państwową – Zakaz – Zakres stosowania

   (art. 12 akapit pierwszy WE)

2. Unia Europejska – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi – Powody fakultatywnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania

   (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/38, art. 16 ust. 1, art. 19; decyzja ramowa Rady 2002/584, art. 4 pkt 6)

3. Unia Europejska – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi – Powody fakultatywnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania

   (art. 12 akapit pierwszy WE; decyzja ramowa Rady 2002/584, art. 4 pkt 6)

1.  Obywatel państwa członkowskiego, który legalnie przebywa w innym państwie członkowskim, ma prawo powołać się na art. 12 akapit pierwszy WE przeciwko przepisom krajowym ustalającym przesłanki, na podstawie których właściwy organ sądowy może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności. Państwa członkowskie nie mogą bowiem w ramach wdrażania decyzji ramowej przyjętej na podstawie traktatu UE naruszać prawa wspólnotowego, w szczególności postanowień traktatu WE dotyczących przyznanej wszystkim obywatelom Unii swobody przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich.

   (por. pkt 43, 45, 47; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 4 pkt 6 decyzji ramowej 2002/584 w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi należy interpretować w ten sposób, że gdy chodzi o obywatela Unii, wykonujące nakaz państwo członkowskie nie może — poza wymogiem odnoszącym się do okresu pobytu w tym państwie — uzależniać zastosowania powodu fakultatywnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, o którym mowa w tym przepisie, od dodatkowych wymogów administracyjnych, takich jak posiadanie zezwolenia na pobyt na czas nieokreślony. W istocie art. 16 ust. 1 i art. 19 dyrektywy 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich przewidują w odniesieniu do obywateli Unii, którzy legalnie zamieszkiwali w innym państwie członkowskim przez nieprzerwany okres pięciu lat, tylko wydanie na ich wniosek dokumentu poświadczającego ich stały pobyt, nie wprowadzając wymogu dokonania takiej formalności. Taki dokument ma wyłącznie charakter deklaratoryjny i dowodowy, ale nie może mieć charakteru konstytutywnego.

   (por. pkt 51, 53; pkt 2 sentencji)

3.  Artykuł 12 akapit pierwszy WE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie przepisom wykonującego nakaz państwa członkowskiego, na mocy których właściwy organ sądowy tego państwa odmawia wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego przeciwko jego obywatelowi w celu wykonania kary pozbawienia wolności, jeżeli taka odmowa, gdy chodzi o obywatela innego państwa członkowskiego mającego prawo pobytu na podstawie art. 18 ust. 1 WE, jest uzależniona od przesłanki legalnego zamieszkiwania przez osobę, której dotyczy wniosek, przez nieprzerwany okres pięciu lat we wspomnianym wykonującym nakaz państwie członkowskim.

   W tym względzie zasada wzajemnego uznawania, która leży u podstaw systematyki decyzji ramowej 2002/584 w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, implikuje zgodnie z art. 1 ust. 2 tej decyzji ramowej, że państwa członkowskie są zasadniczo zobowiązane do uwzględnienia europejskiego nakazu aresztowania. W istocie oprócz przypadków obligatoryjnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania przewidzianych w art. 3 tejże decyzji ramowej państwa członkowskie mogą odmówić wykonania tego nakazu wyłącznie w przypadkach wymienionych w art. 4 tejże decyzji ramowej. Wynika z tego, że gdy ustawodawca krajowy, korzystając z możliwości określonych we wspomnianym art. 4, decyduje się na ograniczenie sytuacji, w których jego organ sądowy wykonujący nakaz może odmówić przekazania osoby objętej wnioskiem, to wyłącznie wzmacnia system przekazywania wprowadzony przez tę decyzję ramową na rzecz przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. W tym zakresie państwa członkowskie dysponują w ramach transponowania owego art. 4, a w szczególności art. 4 pkt 6, w sposób nieunikniony pewnym zakresem uznania.

   Powód fakultatywnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, o którym mowa w art. 4 pkt 6 decyzji ramowej 2002/584, ma przede wszystkim na celu umożliwienie przypisania szczególnej wagi zwiększeniu szans ponownej integracji społecznej osoby ściganej po wykonaniu kary, na którą była skazana. Wykonujące nakaz państwo członkowskie ma zatem prawo realizować taki cel tylko wobec osób, które wykazały pewien stopień integracji ze społeczeństwem danego państwa członkowskiego. Jedyna przesłanka przynależności państwowej w przypadku własnych obywateli, z jednej strony, i przesłanka pobytu przez nieprzerwany okres pięciu lat w przypadku obywateli innych państw członkowskich, z drugiej strony, mogą być uważane za umożliwiające zagwarantowanie, by osoba, której dotyczy wniosek, była wystarczająco zintegrowana z wykonującym nakaz państwem członkowskim. Przesłanka zamieszkiwania przez nieprzerwany okres pięciu lat nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia celu polegającego na zapewnieniu pewnego stopnia integracji w wykonującym nakaz państwie członkowskim osób, których dotyczy nakaz, a które są obywatelami innych państw członkowskich.

   (por. pkt 57, 58, 61, 67, 68, 73, 74; pkt 3 sentencji)