Sprawa C-238/06 P

Develey Holding GmbH & Co. Beteiligungs KG

przeciwko

Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM)

„Odwołanie — Wspólnotowy znak towarowy — Trójwymiarowy znak towarowy — Kształt butelki z tworzywa sztucznego — Odmowa rejestracji — Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji — Brak charakteru odróżniającego — Wcześniejszy krajowy znak towarowy — Konwencja paryska — Porozumienie TRIPS — Artykuł 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 40/94”

Wyrok Trybunału (ósma izba) z dnia 25 października 2007 r. I - 9379

Streszczenie wyroku

Umowy międzynarodowe – Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej – Bezpośrednia skuteczność
Wspólnotowy znak towarowy – Procedura – Badanie stanu faktycznego z urzędu (rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 7 ust. 1, art. 74 ust. 1)
Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Wcześniejsza rejestracja znaku towarowego w niektórych państwach członkowskich

(rozporządzenie Rady nr 40/94)
Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji – Znaki towarowe pozbawione charakteru odróżniającego

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 7 ust. 1 lit. b))
Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 7 ust. 1 lit. b))

Postanowienia Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej nie stanowią właściwej podstawy prawnej, na którą można by powołać się bezpośrednio w sporze dotyczącym żądania stwierdzenia nieważności decyzji izby odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) odmawiającej rejestracji trójwymiarowego znaku towarowego.

Po pierwsze bowiem, Wspólnota nie jest stroną konwencji paryskiej.

Po drugie, w przypadkach, w których prawodawca wspólnotowy uznał za konieczne nadanie określonym postanowieniom konwencji paryskiej bezpośredniego skutku, odniósł się on wyraźnie do tych postanowień w rozporządzeniu nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, co dotyczy w szczególności bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji określonych w art. 7 ust. 1 lit. h) i i) tego rozporządzenia. Natomiast wspomniany ust. 1 nie zawiera takiego odesłania w zakresie charakteru odróżniającego znaków towarowych, a prawodawca wspólnotowy przewidział w tym względzie autonomiczne uregulowanie zawarte w art. 7 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia.

Po trzecie, wywieranie przez konwencję paryską bezpośredniego skutku mogłoby wprawdzie wynikać z zawartego w art. 2 ust. 1 Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej odesłania do niej, jednak z uwagi na fakt, że również i to porozumienie nie znajduje bezpośredniego zastosowania, odesłanie to nie może prowadzić do bezpośredniego stosowania tej konwencji.

(por. pkt 40–43)
W ramach badania istnienia bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji przewidzianych w art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) ma za zadanie stwierdzić, czy rejestracja znaku towarowego napotyka na przeszkodę w postaci tych podstaw.

W tym zakresie, na podstawie art. 74 ust. 1 tego rozporządzenia, Urząd ma obowiązek zbadać z urzędu okoliczności stanu faktycznego, które mogą prowadzić do zastosowania bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji.

Skoro wnosząca odwołanie powoływała się na charakter odróżniający zgłoszonego znaku, mimo analizy przeprowadzonej przez Urząd, to do niej należało przedstawienie konkretnych i potwierdzonych danych wykazujących, że zgłoszony znak towarowy ma charakter odróżniający — samoistny albo uzyskany w następstwie używania.

(por. pkt 48–50)
Decyzja Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory), na mocy której odmówiono rejestracji zgłoszonego znaku towarowego jako wspólnotowego znaku towarowego, nie wpływa na ważność ani na ochronę wcześniejszej rejestracji krajowej tego znaku na terytorium państwa członkowskiego, w którym dokonano tej rejestracji.

W istocie, zgodnie z motywem piątym rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, wspólnotowe prawo znaków towarowych nie zastępuje ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych.

W rezultacie nie tylko może się zdarzyć, że z uwagi na różnice językowe, kulturowe, społeczne i ekonomiczne między państwami członkowskimi znak towarowy, który jest pozbawiony charakteru odróżniającego w jednym państwie członkowskim, będzie miał charakter odróżniający w innym państwie członkowskim, ale również że znak towarowy pozbawiony charakteru odróżniającego na poziomie Wspólnoty będzie miał taki charakter w jednym z jej państw członkowskich.

(por. pkt 56–58)
Kryteria oceny charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego trójwymiarowych znaków towarowych odpowiadających wyglądowi samego towaru nie różnią się od kryteriów stosowanych do innych kategorii znaków towarowych.

Jednakże przy stosowaniu tych kryteriów sposób postrzegania znaku towarowego przez przeciętnego konsumenta niekoniecznie będzie taki sam w przypadku trójwymiarowego znaku towarowego, który odpowiada samemu wyglądowi zewnętrznemu towaru, i w przypadku znaku słownego lub graficznego, którym jest oznaczenie niemające związku z wyglądem opatrzonych nim towarów. W przypadku braku elementów graficznych lub tekstowych przeciętny konsument nie wnioskuje zwykle na temat pochodzenia towarów na podstawie ich kształtu czy kształtu ich opakowania i dlatego ustalenie istnienia charakteru odróżniającego w przypadku znaku trójwymiarowego może okazać się trudniejsze niż w przypadku znaku słownego czy graficznego.

W tych okolicznościach tylko znak, który w sposób znaczący odbiega od normy lub zwyczajów panujących w danym sektorze i w związku z tym może pełnić podstawową funkcję wskazywania pochodzenia, nie jest pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu wspomnianego przepisu.

(por. pkt 80, 81)
W celu dokonania oceny, czy wspólnotowy znak towarowy jest pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, należy także wziąć pod uwagę wywierane przezeń całościowe wrażenie. Nie stoi to jednak na przeszkodzie dokonaniu na wstępie sukcesywnej analizy poszczególnych elementów użytych w celu przedstawienia tego znaku towarowego. Przy dokonywaniu całościowej oceny może bowiem okazać się pomocne zbadanie każdego z elementów tworzących dany znak towarowy.

(por. pkt 82)