WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (trzecia izba)
z dnia 25 października 2007 r.
Sprawa T‑154/05
Carmela Lo Giudice
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Służba publiczna – Urzędnicy – Mobbing – Skarga o stwierdzenie nieważności – Obowiązek wspomagania – Obowiązek uzasadnienia – Uzasadnione oczekiwania – Artykuł 24 regulaminu pracowniczego – Obowiązek staranności – Dopuszczalność – Wniosek o odszkodowanie
Przedmiot: Skarga mająca zasadniczo za przedmiot po pierwsze, wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji stwierdzającej brak mobbingu oraz po drugie, wniosek o zadośćuczynienie za rzekomo doznaną krzywdę.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Każda ze stron pokryje własne koszty.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Mobbing – Pojęcie
2. Urzędnicy – Skarga – Uprzednie zażalenie w drodze administracyjnej – Zgodność pomiędzy zażaleniem i skargą
(regulamin pracowniczy urzędników, art. 90, 91)
3. Urzędnicy – Obowiązek wspomagania ciążący na administracji – Zakres
(regulamin pracowniczy urzędników, art. 24)
4. Urzędnicy – Decyzja niekorzystna – Obowiązek uzasadnienia – Zakres
(regulamin pracowniczy urzędników, art. 25)
1. Urzędnik, który uważa się za ofiarę mobbingu, niezależnie od subiektywnego odbioru podnoszonych przez niego faktów winien przedstawić szereg informacji pozwalających ustalić, czy był on adresatem zachowań obiektywnie zmierzających do umyślnego zdyskredytowania go lub do pogorszenia jego warunków pracy.
Wynika stąd, że warunkiem stwierdzenia mobbingu jest to, by dane zachowanie miało obiektywnie umyślny charakter.
Odmowa udzielenia urlopu ze względu na potrzebę zapewnienia sprawnego działania służby nie może być co do zasady traktowana jako przejaw mobbingu. Co więcej, urzędnik nie może skutecznie stawiać swojemu przełożonemu zarzutu w związku z odmownym rozpatrzeniem wniosku o udzielenie urlopu, jeśli nie dopełnił on formalności administracyjnych określonych w przewodniku dotyczącym nieobecności w związku z urlopem.
(zob. pkt 82, 83, 107)
Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑7/87, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP str. I‑A‑49, II‑185, pkt 286; sprawa T‑136/03 Schochaert przeciwko Radzie, 8 lipca 2004 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑215, II‑957, pkt 41; sprawa T‑144/03 Schmit przeciwko Komisji, 4 maja 2005 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑101, II‑465, pkt 64, 65, 78
2. Zasada zgodności zażalenia w drodze administracyjnej w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego z następującą później skargą wymaga – pod rygorem uznania jej za niedopuszczalną – by zarzut podniesiony przed sądem wspólnotowym był już podniesiony w ramach postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, tak by organ powołujący mógł poznać możliwie dokładnie zarzuty, jakie zainteresowany formułuje pod adresem zaskarżonej decyzji.
(zob. pkt 122)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 58/75 Sergy przeciwko Komisji, 1 lipca 1976 r., Rec. str. 1139, pkt 32; Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑174/02 Wieme przeciwko Komisji, 14 października 2003 r., RecFP str. I‑A‑241, II‑1165, pkt 18; sprawa T‑96/04 Cwik przeciwko Komisji, 25 października 2005 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑343, II‑1523, pkt 32
3. Celem wprowadzenia art. 24 regulaminu pracowniczego było zapewnienie ochrony urzędnikom Wspólnot Europejskich przed mobbingiem lub poniżającym traktowaniem, jakiekolwiek by ono nie było, nie tylko ze strony osób trzecich, lecz również przełożonych lub kolegów.
Z obowiązku wspomagania, jaki nakłada na administrację ten przepis, wynika, że winna ona w razie zaistnienia zdarzenia zakłócającego porządek i spokój służby interweniować z całą konieczną stanowczością i odpowiadać z szybkością i troską, jakiej wymagają okoliczności danego przypadku w celu ustalenia faktów i wyciągnięcia z nich stosownych konsekwencji przy znajomości przyczyny. W tym celu wystarczy, by urzędnik domagający się ochrony od swej instytucji dostarczył początek dowodu na prawdziwość ataków, których jak twierdzi jest celem. W razie zaistnienia takich przesłanek do danej instytucji należy podjęcie odpowiednich kroków, w szczególności przez wszczęcie dochodzenia, w celu ustalenia we współpracy z żalącym się faktów leżących u podstaw zażalenia.
W odniesieniu do środków, jakie należy przyjąć w sytuacji objętej zakresem stosowania art. 24 regulaminu pracowniczego, administracja korzysta z podlegających kontroli sądu wspólnotowego szerokich uprawnień dyskrecjonalnych w zakresie doboru środków i sposobów stosowania tego przepisu. Kontrola sprawowana przez sąd wspólnotowy musi ograniczać się do kwestii tego, czy dana instytucja działała w ramach rozsądnych granic i czy nie wykorzystała uznania w oczywiście błędny sposób.
(zob. pkt 135–137)
Odesłanie: Trybunał: sprawa 18/78 V przeciwko Komisji, 14 czerwca 1979 r., Rec. str. 2093, pkt 15; sprawa 224/87 Koutchoumoff przeciwko Komisji, 26 stycznia 1989 r., Rec. str. 99, pkt 15, 16; Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑5/92 Tallarico przeciwko Parlamentowi, 21 kwietnia 1993 r., Rec. str. II‑477, pkt 31; sprawy połączone T‑39/93 i T‑553/93 Baltsavias przeciwko Komisji, 11 października 1995 r., RecFP str. I‑A‑233, II‑695, pkt 58; sprawa T‑3/96 Haas i in. przeciwko Komisji, 15 września 1998 r., RecFP str. I‑A‑475, II‑1395, pkt 54; sprawa T‑136/98 Campogrande przeciwko Komisji, 5 grudnia 2000 r., RecFP str. I‑A‑267, II‑1225, pkt 42; ww. sprawa Schochaert przeciwko Radzie, pkt 48, 49; ww. sprawa Schmit przeciwko Komisji, pkt 96, 98
4. Obowiązek uzasadnienia niekorzystnej decyzji ma na celu zapewnienie zainteresowanej osobie informacji wystarczających do stwierdzenia, czy decyzja jest zasadna, czy też jest dotknięta wadą pozwalającą na podważenie jej zgodności z prawem i umożliwiającą sądowi wspólnotowemu przeprowadzenie kontroli w zakresie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji.
Zakres obowiązku uzasadnienia należy w każdym przypadku oceniać nie tylko pod kątem zaskarżonej decyzji, lecz również w związku z konkretnymi okolicznościami towarzyszącymi tej decyzji.
Tym samym decyzja jest wystarczająco uzasadniona, jeśli zaskarżony akt został wydany w kontekście znanym danemu urzędnikowi, który umożliwia mu zrozumienie treści środka przyjętego w stosunku do niego.
(zob. pkt 160–162)
Odesłanie: Trybunał: sprawa 125/80 Arning przeciwko Komisji, 29 października 1981 r., Rec. str. 2539, pkt 13; sprawa 195/80 Michel przeciwko Parlamentowi, 26 listopada 1981 r., Rec. str. 2861, pkt 22; sprawa 69/83 Lux przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 21 czerwca 1984 r., Rec. str. 2447, pkt 36; sprawa C‑169/88 Prelle przeciwko Komisji, 13 grudnia 1989 r., Rec. str. 4335, pkt 9; Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑80/92 Turner przeciwko Komisji, 16 grudnia 1993 r., Rec. str. II‑1465, pkt 62; sprawa T‑589/93 Ryan-Sheridan przeciwko Eurofundowi, RecFP str. I‑A‑27, II‑77, pkt 95; sprawa T‑86/97 Apostolidis przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 2 kwietnia 1998 r., RecFP str. I‑A‑167, II‑521, pkt 73–77; sprawa T‑100/00 Campoli przeciwko Komisji, 6 marca 2001 r., RecFP str. I‑A‑71, II‑347, pkt 53; sprawa T‑351/99 Brumter przeciwko Komisji, 20 lipca 2001 r., RecFP str. I‑A‑165, II‑757, pkt 28; ww. sprawa Schmit przeciwko Komisji, pkt 115, 116