WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

z dnia 8 marca 2007 r. ( *1 )

„Wspólna organizacja rynków w sektorze cukru — Izoglukoza — Ustalenie ilości podstawowych służących przyznaniu kwot produkcyjnych — Izoglukoza wyprodukowana jako półprodukt — Artykuł 24 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 1785/81 — Artykuł 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2038/1999 — Artykuł 1 rozporządzenia (WE) nr 2073/2000 — Artykuł 11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1260/2001 — Artykuł 1 rozporządzenia (WE) nr 1745/2002 — Artykuł 1 rozporządzenia (WE) nr 1739/2003 — Zarzut niezgodności z prawem aktu wspólnotowego podniesiony przed sądem krajowym — Wniosek o wydanie orzeczenia prejudycjalnego w przedmiocie ważności — Dopuszczalność — Warunki — Niedopuszczalność skargi o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego”

W sprawie C-441/05

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez cour administrative d’appel de Douai (Francja) postanowieniem z dnia 1 grudnia 2005 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 12 grudnia 2005 r., w postępowaniu:

Roquette Frères

przeciwko

Ministre de l’Agriculture, de l’Alimentation, de la Pêche et de la Ruralité,

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: C.W.A. Timmermans, prezes izby, R. Schintgen, P. Kūris, R. Silva de Lapuerta i L. Bay Larsen (sprawozdawca), sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarz: M.-A. Gaudissart, kierownik wydziału,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 7 września 2006 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

w imieniu Roquette Frères przez adwokata N. Coutrelisa,

w imieniu rządu francuskiego przez G. de Bergues’a i J.-C. Niolleta, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu Rady Unii Europejskiej przez A. Gregoria Merina oraz A. Westerhof Löfflerovą, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez M. Nolina, działającego w charakterze pełnomocnika,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 26 października 2006 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy ważności:

artykułu 24 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1785/81 z dnia 30 czerwca 1981 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.U. L 177, str. 4);

artykułu 27 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2038/1999 z dnia 13 września 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.U. L 252, str. 1);

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2000 z dnia 29 września 2000 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2000/2001, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego (Dz.U. L 246, str. 38);

artykułu 11 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/2001 z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.U. L 178, str. 1);

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1745/2002 z dnia 30 września 2002 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2002/2003, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego (Dz.U. L 263, str. 31) oraz

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1739/2003 z dnia 30 września 2003 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2003/2004, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego (Dz.U. L 249, str. 38).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Roquette Frères (zwaną dalej „Roquette”), wyłącznym producentem izoglukozy mającym siedzibę we Francji metropolitalnej, a Ministre de l’Agriculture, de l’Alimentation, de la Pêche et de la Ruralité (zwanym dalej „ministrem”), w przedmiocie kwot produkcji izoglukozy przyznanych Roquette w ramach wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru.

Ramy prawne

Rozporządzenie (EWG) nr 1111/77 zmienione rozporządzeniem (EWG) nr 1293/79

3

Zgodnie z art. 9 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1111/77 z dnia 17 maja 1977 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące izoglukozy (Dz.U. L 134, str. 4) zmienionego rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1293/79 z dnia 25 czerwca 1979 r. (Dz.U. L 162, str. 10):

„1.   Każdemu przedsiębiorstwu produkującemu izoglukozę, mającemu siedzibę we Wspólnocie, przyznaje się kwotę podstawową na okres [od 1 lipca 1979 r. do 30 czerwca 1980 r.].

[…] kwota podstawowa przyznana każdemu takiemu przedsiębiorstwu jest równa dwukrotności jego produkcji ustalonej na podstawie niniejszego rozporządzenia w okresie od 1 listopada 1978 r. do 30 kwietnia 1979 r.

2.   Każdemu przedsiębiorstwu, któremu przyznana została kwota podstawowa, przyznaje się również kwotę maksymalną równą jego kwocie podstawowej pomnożonej przez współczynnik […].

[…]” [tłumaczenie nieoficjalne].

4

Zgodnie z ust. 4 tego artykułu kwoty podstawowe były przyznawane imiennie każdemu zainteresowanemu przedsiębiorstwu. W załączniku II do rozporządzenia nr 1111/77 zmienionego rozporządzeniem nr 1293/79 kwota podstawowa dla Roquette została ustalona na 15887 t suchej masy.

5

W wyniku skargi wniesionej przez Roquette Trybunał stwierdził nieważność rozporządzenia nr 1293/79 z powodu naruszenia istotnych wymogów proceduralnych (wyrok z dnia 29 października 1980 r. w sprawie 138/79 Roquette Frères przeciwko Radzie, Rec. str. 3333).

Rozporządzenia (EWG) nr 387/81 i 388/81

6

W następstwie stwierdzenia nieważności rozporządzenia nr 1293/79 Rada przyjęła rozporządzenie (EWG) nr 387/81 z dnia 10 lutego 1981 r. zmieniające rozporządzenie nr 1111/77 (Dz.U. L 44, str. 1), które w drodze odesłania do przepisów rozporządzenia nr 1111/77 ustanawiało ponownie z mocą wsteczną system kwot na okres od 1 lipca 1979 r. do 30 czerwca 1980 r.

7

Następnie rozporządzenie Rady (EWG) nr 388/81 z dnia 10 lutego 1981 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1592/80 w sprawie stosowania systemów kwot produkcyjnych w sektorach cukru i izoglukozy w okresie od 1 lipca 1980 r. do 30 czerwca 1981 r. (Dz.U. L 44, str. 4) przedłużyło obowiązywanie systemu kwot podstawowych na okres od 1 lipca 1980 r. do 30 czerwca 1981 r.

Rozporządzenie nr 1785/81

8

Rozporządzenie nr 1111/77 zostało uchylone i zastąpione rozporządzeniem nr 1785/81. W tym ostatnim rozporządzeniu kwoty produkcji izoglukozy nie zostały ustalone już indywidualnie dla każdego przedsiębiorstwa, lecz na płaszczyźnie regionalnej.

9

Zgodnie z motywem czternastym tego rozporządzenia:

„[…] uzasadnione jest przekazanie państwom członkowskim w ramach szczególnych przepisów i kryteriów wspólnotowych nie tylko kompetencji do przyznawania kwot poszczególnym przedsiębiorstwom produkującym […] izoglukozę, lecz również późniejszego zmniejszenia kwot przedsiębiorstw istniejących o pewną ilość ogólną, która nie powinna jednak przekraczać w okresie od 1 lipca 1981 r. do 30 czerwca 1986 r. 10% kwot ustalonych początkowo zgodnie z odpowiednimi kryteriami, i przyznania zwolnionych kwot innym przedsiębiorstwom […]” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie tłumaczenia tego rozporządzenia poniżej].

10

Rozporządzenie nr 1785/81 znajdowało zastosowanie początkowo do lat gospodarczych 1981/1982–1985/1986. Artykuł 24 tego rozporządzenia stanowił:

„1.   Państwa członkowskie przyznają na warunkach określonych w niniejszym tytule kwotę A i kwotę B każdemu przedsiębiorstwu produkującemu […] izoglukozę, mającemu siedzibę na ich terytorium, które […] na okres od 1 lipca 1980 r. do 30 czerwca 1981 r. otrzymało kwotę podstawową określoną […] w rozporządzeniu (EWG) nr 1111/77 […]

[…].

3.   Kwota A każdego przedsiębiorstwa produkującego […] izoglukozę jest równa kwocie podstawowej, która została mu przyznana na okres od 1 lipca 1980 r. do 30 czerwca 1981 r.

[…].

5.   Kwota B każdego przedsiębiorstwa produkującego izoglukozę jest równa 23,55% jego kwoty A ustalonej zgodnie z ust. 3 […]

[…]”.

11

Na podstawie ust. 2 tego artykułu ilości podstawowe dla przyznania wspomnianych kwot dla Francji metropolitalnej zostały ustalone odpowiednio na 15887 t (ilość podstawowa A) i 4135 t (ilość podstawowa B), przy czym ciężar wyrażony w tonach odnosi się do suchej masy.

12

W końcu art. 25 rozporządzenia nr 1785/81 umożliwił przeniesienie i zmniejszenie kwot A i kwot B na następujących warunkach:

„1.   Państwa członkowskie mogą dokonywać przeniesienia kwot A i kwot B pomiędzy przedsiębiorstwami na warunkach określonych w niniejszym artykule, uwzględniając interesy wszystkich zainteresowanych stron […].

2.   Państwa członkowskie mogą zmniejszyć kwotę A i kwotę B każdego przedsiębiorstwa produkującego […] izoglukozę mającego siedzibę na ich terytorium o ilość ogólną nieprzekraczającą […] 10% – w zależności od przypadku – kwoty A lub kwoty B […]

[…].

3.   Odjęte ilości kwot A lub kwot B przyznawane są przez państwa członkowskie jednemu lub większej liczbie przedsiębiorstw posiadających kwotę lub nieposiadających kwoty, mających siedzibę w tym samym regionie w rozumieniu art. 24 ust. 2 co przedsiębiorstwa, którym odjęto te ilości.

[…]”.

Rozporządzenia nr 2038/1999 i 2073/2000

13

Rozporządzeniem nr 2038/1999 Rada wprowadziła nową wspólną organizację rynków w sektorze cukru, kodyfikując jednocześnie rozporządzenie nr 1785/81, które zostało uchylone.

14

Artykuł 26 ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia nr 2038/1999 stanowił:

„Gwarancje zbytu […] izoglukozy […] wyprodukowan[ej] w ramach kwoty mogą zostać zmniejszone dla jednego roku gospodarczego lub kilku lat gospodarczych w celu wypełnienia zobowiązań Wspólnoty w ramach Porozumienia w sprawie rolnictwa zawartego na mocy art. 300 ust. 2 [WE]” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie tłumaczenia tego rozporządzenia poniżej].

15

Artykuł 27 ust. 1 tego rozporządzenia stanowił:

„Państwa członkowskie przyznają na warunkach określonych w niniejszym rozdziale kwotę A i kwotę B każdemu przedsiębiorstwu produkującemu […] izoglukozę mającemu siedzibę na ich terytorium, które:

[…] otrzymało w roku gospodarczym 1994/1995 kwotę A i kwotę B,

[…]”.

16

Ilości podstawowe dla przydziału wspomnianych kwot A i B, przewidzianych w art. 27 ust. 3, były takie same jak ilości ustalone wcześniej dla lat gospodarczych 1981/1982–1985/1986 w art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 1785/81.

17

W końcu art. 30 rozporządzenia nr 2038/1999 przewidywał przeniesienie i zmniejszenie kwot A i kwot B na warunkach podobnych jak przewidziane wcześniej w art. 25 rozporządzenia nr 1785/81.

18

Rozporządzenie nr 2073/2000, przyjęte na podstawie art. 26 ust. 5 rozporządzenia nr 2038/1999, zmierzało do zmniejszenia w roku gospodarczym 2000/2001 kwot przyznanych tym ostatnim rozporządzeniem. Artykuł 1 ust. 2 i 3 stanowił:

„2.   Różnica, o której mowa w ust. 1 [498800 t], zostaje rozłożona na poszczególne produkty i regiony zgodnie z załącznikiem I.

Po zmniejszeniu o tę różnicę ilości podstawowe służące do przydziału kwot produkcyjnych przedsiębiorstwom produkcyjnym na rok gospodarczy 2000/2001 odpowiadają ilościom wyszczególnionym w załączniku II.

3.   Dla każdego przedsiębiorstwa produkcyjnego, które otrzymało kwotę produkcyjną na rok gospodarczy 2000/2001, państwa członkowskie ustalają właściwą mu różnicę oraz kwotę A i kwotę B zmienione w wyniku zastosowania tej różnicy […]”.

Rozporządzenia nr 1260/2001, 1745/2002 i 1739/2003

19

Rozporządzenie nr 1260/2001 miało zastosowanie do lat gospodarczych 2001/2002–2005/2006.

20

Z art. 10 ust. 2 i art. 11 ust. 2 tego rozporządzenia wynika, że ilości podstawowe produkcji izoglukozy wynosiły dla Francji metropolitalnej 15747,1 t (ilość podstawowa A) i 4098,6 t (ilość podstawowa B), przy czym ciężar wyrażony w tonach odnosi się do suchej masy.

21

Artykuł 11 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia stanowił:

„Bez uszczerbku dla przepisów art. 10 ust. 3, 4, 5 i 6 oraz art. 12, kwotami A i B dla […] przedsiębiorstw produkujących izoglukozę […] są kwoty przyznane przez państwa członkowskie na rok gospodarczy 2000/2001 przed zastosowaniem przepisu art. 26 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 2038/1999 […]”.

22

Artykuł 10 ust. 3 rozporządzenia nr 1260/2001, podobnie jak art. 26 ust. 5 rozporządzenia nr 2038/1999, pozwalał na zmniejszenie ilości gwarantowanej w ramach systemu kwot produkcyjnych w celu wypełnienia zobowiązań międzynarodowych.

23

W końcu, podobnie jak art. 25 rozporządzenia nr 1785/81 i art. 30 rozporządzenia 2038/1999, art. 12 rozporządzenia nr 1260/2001 przewidywał, że państwa członkowskie mogą przenosić kwoty A i B między przedsiębiorstwami.

24

Na podstawie art. 10 rozporządzenia nr 1260/2001 Komisja przyjęła rozporządzenie nr 1745/2002, które zmierzało do zmniejszenia ilości gwarantowanych w ramach systemu kwot produkcyjnych w roku gospodarczym 2002/2003. Artykuł 1 ust. 2 i 3 stanowił:

„2.   Zmniejszenie, o którym mowa w ust. 1 [862475 t], zostaje rozłożone na poszczególne produkty i regiony zgodnie z załącznikiem I.

Po zmniejszeniu ilości podstawowe służące przydziałowi kwot produkcyjnych przedsiębiorstwom produkcyjnym na rok gospodarczy 2002/2003 odpowiadają ilościom wyszczególnionym w załączniku II.

3.   Dla każdego przedsiębiorstwa produkcyjnego, które otrzymało kwotę produkcyjną na rok gospodarczy 2002/2003, państwa członkowskie ustalają dotyczące go zmniejszenie oraz kwotę A i kwotę B zmienione w wyniku tego zmniejszenia […]” [tłumaczenie nieoficjalne].

25

W końcu kolejne zmniejszenie kwot produkcji izoglukozy miało miejsce na podstawie art. 1 rozporządzenia nr 1739/2003 w roku gospodarczym 2003/2004.

Postępowanie przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne

26

Decyzją z dnia 28 czerwca 2000 r. dyrektor wydziału polityki gospodarczej i międzynarodowej ministerstwa rolnictwa potwierdził Roquette wysokość rocznych kwot produkcji izoglukozy, które przyznano jej na podstawie rozporządzeń nr 1785/81 i nr 2038/1999 od roku gospodarczego 1981/1982, tj. 15887 t izoglukozy A i 4135 t izoglukozy B.

27

Następnie zarządzeniem z dnia 26 października 2000 r. minister zmniejszył kwoty przyznane Roquette na podstawie rozporządzenia nr 2073/2000 o 606,6 t izoglukozy A i o 157,9 t izoglukozy B, ustalając w ten sposób te kwoty na rok gospodarczy 2000/2001 odpowiednio na 15280,4 t i 3977,1 t.

28

Zarządzeniem z dnia 13 lipca 2001 r. wydanym na podstawie rozporządzenia nr 1260/2001 minister ustalił na lata gospodarcze 2001/2002–2005/2006 kwoty produkcyjne Roquette na 15747,1 t izoglukozy A i 4098,6 t izoglukozy B.

29

Zarządzeniem z dnia 23 października 2002 r. wydanym na podstawie rozporządzeń nr 1745/2002 i nr 1739/2003 minister w roku gospodarczym 2002/2003 dokonał zmniejszenia o 1048,9 t izoglukozy A i 273 t izoglukozy B, ustalając w ten sposób kwoty produkcji Roquette na odpowiednio 14698,2 t i 3825,6 t. Podobnie zarządzeniem z dnia 17 października 2003 r. dokonał zmniejszenia o 262,1 t izoglukozy A i 68,2 t izoglukozy B w roku gospodarczym 2003/2004, ustalając wspomniane kwoty na ten rok gospodarczy na odpowiednio 15485 t i 4030,4 t.

30

Roquette wniosła skargi do tribunal administratif de Lille o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 28 czerwca 2000 r. i czterech przywołanych wyżej zarządzeń, powołując się na nieważność sześciu rozporządzeń, na których opierały się ta decyzja i te zarządzenia.

31

Po połączeniu tych pięciu skarg sąd ten oddalił je wyrokiem z dnia 11 marca 2004 r., stwierdzając, że Roquette powinna była wnieść do sądu wspólnotowego skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 1785/81 i pięciu późniejszych rozporządzeń.

32

Skargi zostały tym samym oddalone w całości bez rozpatrywania ich istoty, ponieważ wspomniany sąd zastosował orzecznictwo Trybunału zawarte w wyroku z dnia 15 lutego 2001 r. w sprawie C-239/99 Nachi Europe, Rec. str. I-1197, zgodnie z którym skarżący nie może przed sądem krajowym podnosić zarzutu niezgodności z prawem aktu wspólnotowego, którego nie zaskarżył bezpośrednio przed sądem wspólnotowym w terminie przewidzianym na wniesienie skargi.

33

Roquette wniosła odwołanie od tego wyroku do cour administrative d’appel de Douai.

34

W tych okolicznościach cour administrative d’appel de Douai postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

„1)

Czy spółka Roquette Frères była bez żadnych wątpliwości uprawniona do zakwestionowania bezpośrednio przed [Trybunałem] zgodności z prawem art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 1785/81, art. 27 ust. 3 rozporządzenia nr 2038/1999, art. 1 rozporządzenia nr 2073/2000, art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/2001, art. 1 rozporządzenia nr 1745/2002 i art. 1 rozporządzenia nr 1739/2003?

2)

W przypadku gdyby spółka Roquette Frères była uprawniona do podniesienia zarzutu niezgodności z prawem tych rozporządzeń [przed sądami krajowymi], czy art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 1785/81, art. 27 ust. 3 rozporządzenia nr 2038/1999, art. 1 rozporządzenia nr 2073/2000, art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/2001, art. 1 rozporządzenia nr 1745/2002 i art. 1 rozporządzenia nr 1739/2003 są ważne w zakresie, w jakim ustalają maksymalne ilości podstawowe produkcji izoglukozy dla Francji metropolitalnej, nie uwzględniając izoglukozy, która została wyprodukowana w tym państwie pomiędzy 1 listopada 1978 r. a 30 kwietnia 1979 r. jako półprodukt do wytwarzania innych produktów przeznaczonych do sprzedaży?”.

W przedmiocie pytań prejudycjalnych

W przedmiocie pierwszego pytania

35

W pierwszym pytaniu sąd krajowy zwraca się zasadniczo o ustalenie, czy osoba fizyczna lub prawna taka jak Roquette w okolicznościach faktycznych i prawnych takich jak w sprawie przed sądem krajowym była bez żadnych wątpliwości uprawniona do wniesienia na podstawie art. 230 WE skargi o stwierdzenie nieważności przepisów wskazanych w tym pytaniu (zwanych dalej „spornymi przepisami”).

36

Sąd ten chce się upewnić, czy Roquette może w świetle orzecznictwa wynikającego w szczególności z ww. wyroku w sprawie Nachi Europe powołać się przed nim na niezgodność z prawem spornych przepisów, chociaż nie wniosła ona skargi o stwierdzenie nieważności tych przepisów do sądu wspólnotowego w terminie przewidzianym w art. 230 WE.

37

Rząd francuski i Komisja Wspólnot Europejskich twierdzą w tym względzie, że Roquette bez żadnych wątpliwości mogła wnieść skargę o stwierdzenie nieważności spornych przepisów, ponieważ dotyczyły one jej bezpośrednio i indywidualnie, w szczególności dlatego, że była ona jedynym francuskim producentem izoglukozy i przysługiwała jej z tego powodu całość ilości podstawowych przypadających Francji metropolitalnej.

38

Roquette i Rada Unii Europejskiej uważają natomiast, że sporne przepisy nie dotyczą skarżącej w postępowaniu przed sądem krajowym bezpośrednio i indywidualnie i że w każdym razie pozostają pewne wątpliwości co do jej uprawnienia do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tych przepisów. Orzecznictwo wynikające z ww. wyroku w sprawie Nachi Europe nie może być zatem zastosowane w niniejszym przypadku, wobec czego skarżąca ta może powołać się na ewentualną nieważność spornych przepisów i że tym samym Trybunał powinien rozstrzygnąć o ich ważności.

39

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że art. 241 WE wyraża ogólną zasadę prawa, która przyznaje żądającemu prawo powołania się na niezgodność z prawem aktu wspólnotowego, stanowiącego podstawę decyzji krajowej niekorzystnej dla zainteresowanego, w ramach wniesionej zgodnie z prawem krajowym skargi na oddalenie jego żądania, wobec czego kwestia ważności tego aktu wspólnotowego może zostać przedłożona Trybunałowi w ramach postępowania prejudycjalnego (ww. wyrok w sprawie Nachi Europe, pkt 35 i przywołane orzecznictwo).

40

Niemniej ta zasada ogólna, która ma na celu to, aby każdy miał możliwość zakwestionowania aktu wspólnotowego służącego za podstawę niekorzystnej dla niego decyzji, nie wyklucza w żadnym razie, że rozporządzenie może stać się niezaskarżalne dla jednostki, względem której należy postrzegać je jako decyzję indywidualną, której stwierdzenia nieważności na podstawie art. 230 WE mogła żądać bez żadnych wątpliwości, co wyklucza możliwość powołania się przez tę jednostkę na niezgodność z prawem tego rozporządzenia przed sądem krajowym (ww. wyrok w sprawie Nachi Europe, pkt 37).

41

Powstaje więc pytanie, czy skarga Roquette na podstawie art. 230 akapit czwarty WE przeciwko spornym przepisom była bez żadnych wątpliwości dopuszczalna, skoro dotyczyły one jej bezpośrednio i indywidualnie (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 1996 r. w sprawie C-241/95 Accrington Beef i in., Rec. str. I-6699, pkt 15).

42

Należy stwierdzić w tym względzie, że rozporządzenia zawierające te przepisy ustanawiają w szczególności system ilości podstawowych produkcji przyznanych państwom członkowskim w celu ich rozdziału pomiędzy przedsiębiorstwa mające siedzibę na ich terytorium.

43

W odniesieniu do tego rodzaju systemu, w którym zadaniem państw członkowskich jest rozdział przyznanych im ilości podstawowych produkcji pomiędzy przedsiębiorstwa produkcyjne wraz z możliwością przenoszenia kwot między nimi, należy stwierdzić, że dla każdego producenta kwoty przyznawane są bezpośrednio i ostatecznie decyzją jego państwa członkowskiego.

44

Ponadto należy przypomnieć, że w systemie tym państwa członkowskie posiadają pewien zakres swobody, gdyż na warunkach przewidzianych w przepisach wspólnotowych mogą one dokonać nowego rozdziału kwot pomiędzy przedsiębiorstwami w szczególności w celu umożliwienia nowym przedsiębiorstwom rozpoczęcia produkcji izoglukozy.

45

W konsekwencji rozdział ilości podstawowych produkcji w państwach członkowskich, taki jak dokonany na podstawie spornych przepisów na poziomie wspólnotowym, nie może co do zasady dotyczyć danego przedsiębiorstwa produkcyjnego bezpośrednio w rozumieniu art. 230 akapit czwarty WE.

46

W końcu fakt, iż Roquette była jedynym przedsiębiorstwem produkującym izoglukozę, mającym siedzibę we Francji metropolitalnej, i że z tego powodu przysługiwała jej całość przyznanych Francji kontynentalnej ilości podstawowych produkcji, nie zmienia w niczym tego wniosku, ponieważ w braku odpowiedniej decyzji krajowej w rzeczywistości nic nie zapewniało temu przedsiębiorstwu takiego poziomu kwot jedynie na podstawie rozporządzeń wspólnotowych, gdyż część tych kwot mogła być przyznana ponownie przez dane państwo członkowskie w szczególności ewentualnemu nowemu producentowi izoglukozy.

47

Z powyższych rozważań wynika, że nie można uznać, iż sporne przepisy dotyczyły przedsiębiorstwa takiego jak Roquette w sposób bezpośredni w rozumieniu art. 230 akapit czwarty WE. W konsekwencji nie można twierdzić, że bez żadnych wątpliwości było ono uprawnione do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tych przepisów do sądu wspólnotowego.

48

Na pytanie pierwsze należy zatem odpowiedzieć, że osoba fizyczna lub prawna taka jak Roquette, w okolicznościach faktycznych i prawnych takich jak w postępowaniu przed sądem krajowym, bez żadnych wątpliwości nie miała legitymacji do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności spornych przepisów na podstawie art. 230 WE. Osoba taka może zatem powołać się w ramach skargi wniesionej zgodnie z prawem krajowym na niezgodność z prawem tych przepisów, chociaż nie wniosła ona skargi o stwierdzenie nieważności tych przepisów do sądu wspólnotowego w terminie przewidzianym w art. 230 WE.

W przedmiocie drugiego pytania

49

W pytaniu tym sąd krajowy zwraca się do Trybunału o ocenę ważności spornych przepisów w zakresie, w jakim ustalają one maksymalne ilości podstawowe produkcji izoglukozy dla Francji metropolitalnej, nie uwzględniając izoglukozy wyprodukowanej w tym państwie członkowskim w okresie od 1 listopada 1978 r. do 30 kwietnia 1979 r. (zwanym dalej „okresem referencyjnym”) jako półprodukt służący do wyrobu innych produktów przeznaczonych do sprzedaży.

50

Roquette podnosi w tym względzie, że sporne przepisy są nieważne. Twierdzi ona, że początkowe ustalenie kwot izoglukozy w ramach rozporządzenia nr 1111/77 zmienionego rozporządzeniem nr 387/81 było w świetle orzecznictwa wynikającego z wyroku z dnia 13 lutego 1992 r. w sprawie C-210/90 Roquette Frères, Rec. str. I-731, niezgodne z prawem, ponieważ ilości izoglukozy wyprodukowane jako półprodukt nie zostały uwzględnione do produkcji w okresie referencyjnym, która posłużyła do określenia kwot początkowych, na podstawie których ustalone zostały później w drodze spornych przepisów ilości podstawowe produkcji przyznane państwom członkowskim.

51

Jeżeli chodzi o dane dotyczące okresu referencyjnego, Roquette twierdzi, że obowiązująca wówczas regulacja nie zawiera żadnego odniesienia do wymogu uwzględnienia w danych, które producenci byli zobowiązani przekazać właściwym władzom, ilości izoglukozy wyprodukowanej jako półprodukt. Niepewność tą wzmacniało zachowanie państw członkowskich i w końcu również zachowanie Komisji, która wymagała jedynie, aby przekazano jej dane dotyczące wielkości produkcji producentów izoglukozy, nie dając bliższych wyjaśnień co do tego. Roquette twierdzi zatem, że nie można jej zarzucać, iż w danych, które posłużyły dla ustalenia kwot początkowych, nie uwzględniła ilości izoglukozy wyprodukowanej jako półprodukt.

52

Rząd francuski, Rada i Komisja uważają natomiast, że sporne przepisy są ważne. Twierdzą oni w szczególności, że właśnie z powodu braku w znajdujących wówczas zastosowanie przepisach rozróżnienia odnośnie do przeznaczenia wyprodukowanej izoglukozy Roquette powinna była nie dokonywać rozróżnienia i w konsekwencji przekazać wszystkie dane dotyczące produkcji izoglukozy, wraz z danymi dotyczącymi izoglukozy wyprodukowanej jako półprodukt. Nie można zatem stwierdzić, że Rada popełniła oczywisty błąd w ocenie przy ustaleniu ilości podstawowych, jakie zawarte zostało w spornych przepisach.

53

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że Rada w drodze rozporządzenia nr 1111/77, zmienionego rozporządzeniem nr 387/81, przyznała Roquette początkową kwotę podstawową na okres od 1 lipca 1979 r. do 30 czerwca 1980 r. Jak wynika z art. 9 ust. 1 akapit drugi tego rozporządzenia, kwota ta jest równa dwukrotności produkcji tego przedsiębiorstwa w okresie referencyjnym.

54

W celu określenia wielkości produkcji każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw w tym okresie Komisja posłużyła się danymi dotyczącymi ich produkcji w każdym miesiącu kalendarzowym, które państwa członkowskie przekazały jej zgodnie z art. 1 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 1471/77 z dnia 30 czerwca 1977 r. w sprawie przekazywanych przez państwa członkowskie danych dotyczących izoglukozy (Dz.U. L 162, str. 13). Państwa członkowskie uzyskiwały te dane w drodze deklaracji sporządzanych przez same przedsiębiorstwa produkcyjne.

55

Na tej podstawie Rada ustaliła w tabeli zawartej w załączniku II do rozporządzenia nr 1111/77 zmienionego rozporządzeniem nr 387/81 kwotę podstawową dla Roquette w wysokości 15887 t suchej masy, to jest dwukrotności jej produkcji ustalonej za okres referencyjny zgodnie z procedurą opisaną w poprzednim punkcie niniejszego wyroku. W tym względzie należy stwierdzić, że Roquette nie uwzględniła ilości izoglukozy wyprodukowanej jako półprodukt w danych produkcyjnych przekazanych właściwym władzom krajowym.

56

Ze spornych przepisów wynika, że w następnym okresie ilości podstawowe zostały ustalone na tym samym poziomie co przyznane początkowo kwoty podstawowe, z zastrzeżeniem obniżek wynikających z zobowiązań międzynarodowych przyjętych przez Wspólnotę.

57

Należy przypomnieć w tym kontekście, że kwoty początkowe na okres od 1 lipca 1979 r. do 30 czerwca 1980 r. zostały ustalone zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1111/77 zmienionego rozporządzeniem nr 387/81 na podstawie stwierdzonej produkcji przedsiębiorstw produkcyjnych w okresie referencyjnym, przy czym stwierdzenie to zostało oparte na danych, które same te przedsiębiorstwa przekazały państwom członkowskim, które po ich przyjęciu i ewentualnym sprawdzeniu przekazały je dalej Komisji zgodnie z art. 1 rozporządzenia nr 1471/77. Ponieważ Rada zdecydowała odnieść się do wspomnianych kwot, nie miała ona obowiązku ponownego gromadzenia tych danych w chwili przyjęcia rozporządzeń, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym.

58

Sam Fakt, iż Rada nadal opierała się w spornych przepisach na początkowych kwotach podstawowych, nie może zatem powodować nieważności spornych przepisów.

59

W każdym razie należy stwierdzić, że ponieważ Roquette w sposób oczywisty była uprawniona do zaskarżenia rozporządzenia nr 1111/77 zmienionego rozporządzeniem nr 387/81, jeżeli chodzi o sposób obliczenia kwot podstawowych, przed sądem wspólnotowym na podstawie art. 230 WE, nie może ona kwestionować ważności tego rozporządzenia w postępowaniu przed sądem krajowym.

60

Biorąc pod uwagę całość powyższych rozważań, na zadane pytanie należy udzielić odpowiedzi, że analiza tego pytania nie wykazała niczego, co mogłoby kwestionować ważność spornych przepisów.

W przedmiocie kosztów

61

Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Osoba fizyczna lub prawna taka jak spółka Roquette Frères, w okolicznościach faktycznych i prawnych, takich jak w postępowaniu przed sądem krajowym, nie była bez żadnych wątpliwości uprawniona do wniesienia na podstawie art. 230 WE skargi o stwierdzenie nieważności:

artykułu 24 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1785/81 z dnia 30 czerwca 1981 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru,

artykułu 27 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2038/1999 z dnia 13 września 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru,

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2000 z dnia 29 września 2000 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2000/2001, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego,

artykułu 11 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/2001 z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru,

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1745/2002 z dnia 30 września 2002 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2002/2003, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego oraz

artykułu 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1739/2003 z dnia 30 września 2003 r. zmniejszającego, w odniesieniu do roku gospodarczego 2003/2004, ilości gwarantowane w ramach kwot produkcyjnych dla sektora cukru i przewidywane maksymalne potrzeby rafinerii cukru w ramach przywozu preferencyjnego.

Osoba taka może zatem powołać się w ramach skargi wniesionej zgodnie z prawem krajowym na niezgodność z prawem tych przepisów, chociaż nie wniosła ona skargi o stwierdzenie nieważności tych przepisów do sądu wspólnotowego w terminie przewidzianym w art. 230 WE .

 

2)

Analiza drugiego pytania prejudycjalnego nie wykazała niczego, co mogłoby kwestionować ważność art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 1785/81, art. 27 ust. 3 rozporządzenia nr 2038/1999, art. 1 rozporządzenia nr 2073/2000, art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/2001, art. 1 rozporządzenia nr 1745/2002 i art. 1 rozporządzenia nr 1739/2003.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: francuski.