1. Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Granice
(art. 234 WE)
2. Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Granice
(art. 234 WE)
3. Unia Europejska – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Protokół włączający dorobek Schengen – Konwencja wykonawcza do układu z Schengen – Zasada ne bis in idem
(konwencja wykonawcza do układu z Schengen, art. 54)
4. Unia Europejska – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Protokół włączający dorobek Schengen – Konwencja wykonawcza do układu z Schengen – Zasada ne bis in idem
(konwencja wykonawcza do układu z Schengen, art. 54)
1. W ramach współpracy pomiędzy Trybunałem a sądami krajowymi ustanowionej na mocy art. 234 WE wyłącznie do sądu krajowego, przed którym wytoczono powództwo i który musi wziąć odpowiedzialność za wydane w następstwie tego orzeczenie, należy ocena, w świetle okoliczności konkretnej sprawy, zarówno konieczności wydania orzeczenia w trybie prejudycjalnym w celu umożliwienia mu wydania orzeczenia, jak również znaczenia pytań, które przedkłada on Trybunałowi. W konsekwencji w sytuacji gdy postawione pytania dotyczą wykładni prawa wspólnotowego, Trybunał jest co do zasady zobowiązany do wydania orzeczenia.
Odmowa wydania orzeczenia w przedmiocie pytania prejudycjalnego skierowanego przez sąd krajowy jest dopuszczalna jedynie wówczas, jeżeli widać w sposób wyraźny, że wykładnia prawa wspólnotowego, o którą wnosi sąd krajowy, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym czy przedmiotem głównego sporu, gdy problem ma charakter hipotetyczny lub też gdy Trybunał nie dysponuje informacjami w zakresie stanu faktycznego lub prawnego niezbędnymi do udzielenia przydatnej odpowiedzi na pytania, które zostały mu postawione.
(por. pkt 33 i 34)
2. O ile Trybunał nie jest właściwy, na podstawie art. 234 WE, aby zastosować przepis wspólnotowy w określonym sporze, a tym samym dokonać kwalifikacji przepisu prawa krajowego w świetle normy wspólnotowej, to jednak może on, w ramach współpracy sądowej ustanowionej w tym postanowieniu, dostarczać sądom krajowym elementów wykładni prawa wspólnotowego, które mogą być im przydatne do oceny skutków tego przepisu.
(por. pkt 37)
3. Wykładni art. 54 konwencji wykonawczej do układu z Schengen należy dokonywać w taki sposób, że decydujące kryterium dla celów zastosowania tego przepisu stanowi kryterium tożsamości zdarzenia, rozumianego jako istnienie całości, na którą składają się nierozdzielnie ze sobą związane zachowania, niezależnie od kwalifikacji prawnej tych zachowań lub chronionego interesu prawnego.
Co się tyczy przestępstw związanych ze środkami odurzającymi, z jednej strony nie jest wymagane, aby ilości narkotyków lub osoby występujące w sprawach w obu państwach członkowskich były tożsame. Nie jest zatem wykluczone, by sytuacja, w której taka tożsamość nie występuje, mogła stanowić pewien zespół zachowań, które z uwagi na swą naturę są ze sobą nierozdzielnie związane. Z drugiej strony czyn karalny polegający na wywozie i przywozie tych samych środków odurzających ścigany w różnych umawiających się państwach tej konwencji jest zasadniczo uznawany za „ten sam czyn” w rozumieniu art. 54, przy czym ostateczne ocena w tym zakresie należy do właściwych organów krajowych.
(por. pkt 48–51, 53 oraz pkt 1 sentencji)
4. Zasada ne bis in idem, ustanowiona w art. 54 konwencji wykonawczej do układu z Schengen (KWUS), której celem jest uniknięcie sytuacji, w której w wyniku skorzystania ze swobody przemieszczania się osoba byłaby ścigana za te same czyny na terytorium kilku umawiających się państw, stosuje się do orzeczenia organów sądowych umawiającego się państwa, na mocy którego oskarżony został prawomocnie uniewinniony z powodu braku dostatecznych dowodów.
W gruncie rzeczy zdanie nadrzędne wchodzące w skład jedynego zdania tworzącego art. 54 KWUS nie zawiera żadnego odniesienia do treści wyroku, który stał się prawomocny. Dopiero w zdaniu podrzędnym art. 54 mówi się o skazaniu, wskazując, że w tym przypadku zakaz ścigania karnego jest uzależniony od spełnienia szczególnej przesłanki. Gdyby przepis ogólny zawarty w zdaniu nadrzędnym obowiązywał jedynie w stosunku do wyroków skazujących, zbędne byłoby precyzowanie, że przepis szczególny stosuje się w przypadku skazania.
Ponadto gdyby wspomniany art. 54 nie stosował się do prawomocnego wyroku uniewinniającego z powodu braku dostatecznych dowodów, zostałoby zagrożone wykonywanie prawa do swobodnego przepływu.
Wreszcie wszczęcie w innym umawiającym się państwie postępowania karnego o ten sam czyn w przypadku prawomocnego uniewinnienia z powodu braku dostatecznych dowodów stworzyłoby zagrożenie dla zasad pewności prawnej i ochrony uzasadnionych oczekiwań. W rezultacie oskarżony musiałby obawiać się nowego postępowania karnego w innym umawiającym się państwie, w sytuacji gdy ten sam czyn był już przedmiotem prawomocnego wyroku.
(por. pkt 56–59, 61, pkt 2 sentencji)