Sprawa C-273/04

Rzeczpospolita Polska

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

„Skarga o stwierdzenie nieważności — Decyzja Rady 2004/281/WE — Wspólna polityka rolna — Akt dotyczący warunków przystąpienia do Unii Europejskiej — Dostosowanie — Naruszenie zasady niedyskryminacji”

Opinia rzecznika generalnego M. Poiaresa Madura przedstawiona w dniu 21 czerwca 2007 r.   I - 8929

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 23 października 2007 r.   I - 8963

Streszczenie wyroku

  1. Przystąpienie nowych państw członkowskich do Wspólnot – Akt o przystąpieniu z 2003 r. – Niezbędne dostosowania do postanowień aktu odnoszących się do wspólnej polityki rolnej – Pojęcie

    (akt o przystąpieniu z 2003 r., art. 23)

  2. Przystąpienie nowych państw członkowskich do Wspólnot – Akt o przystąpieniu z 2003 r. – Niezbędne dostosowania do postanowień aktu odnoszących się do wspólnej polityki rolnej – Decyzja 2004/281

    (akt o przystąpieniu z 2003 r., art. 23; decyzja Rady 2004/281, art. 1 pkt 5)

  1.  Celem art. 23 aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej było umożliwienie Radzie przyjęcia przepisów niezbędnych dla zapewnienia zgodności aktu przystąpienia ze zmianami legislacyjnymi wynikającymi z działalności normatywnej instytucji wspólnotowych w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) w okresie między podpisaniem tego aktu a faktycznym przystąpieniem nowych państw członkowskich. Takie przyznanie uprawnień nie może jednak być interpretowane w sposób rozszerzający, gdyż wypaczałoby to wyniki negocjacji dotyczących warunków przystąpienia wspomnianych państw.

    Zatem pojęcie „dostosowanie” należy ograniczyć do środków, które w żadnym wypadku nie będą wpływać na zakres stosowania któregoś z przepisów aktu przystąpienia dotyczących WPR ani zmieniać zasadniczo ich treści, lecz które stanowią wyłącznie dostosowania mające zapewnić spójność tego aktu z nowymi przepisami przyjętymi przez instytucje wspólnotowe w okresie między podpisaniem aktu przystąpienia a samym przystąpieniem.

    Jeżeli chodzi o wymóg niezbędności związany z przyjęciem takiego środka dostosowującego, wystarczy wskazać, że wymóg taki wynika w sposób bezpośredni z każdej zmiany przepisów wspólnotowych wprowadzonej przez instytucje wspólnotowe nowymi dotyczącymi WPR przepisami, powodującej niezgodność między przepisami aktu przystąpienia a nowym systemem wynikającym z tej zmiany.

    (por. pkt 44, 45, 48, 49)

  2.  Przyjmując decyzję 2004/281 zmieniającą [dostosowującą] akt dotyczący warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej w następstwie reformy wspólnej polityki rolnej, Rada nie przekroczyła uprawnień przyznanych jej w art. 23 aktu przystąpienia w celu wprowadzenia dostosowań przepisów tego aktu odnoszących się do wspólnej polityki rolnej (WPR), które mogą okazać się niezbędne w wyniku zmiany przepisów wspólnotowych.

    W istocie w świetle rozporządzenia nr 1259/1999 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej system stopniowego wprowadzania miał mieć zastosowanie do wszystkich płatności bezpośrednich przyznanych w ramach systemów wsparcia, o których mowa w art. 1 omawianego rozporządzenia. Warunki wymienione w art. 1 rozporządzenia, a nie fakt włączenia określonej pomocy do jego załącznika, należy uznać za podstawowe kryterium określające zakres stosowania tego rozporządzenia, skoro załącznik ten stanowi jedynie konkretyzację tego przepisu.

    Jeśli chodzi o płatności bezpośrednie w nowych państwach członkowskich, zasada ogólnego stosowania mechanizmu „phasing-in” do wszystkich rodzajów pomocy bezpośredniej została uzgodniona w trakcie negocjacji akcesyjnych i przewidziana wyraźnie w akcie przystąpienia, który wprowadził art. 1a do omawianego rozporządzenia. Ponadto art. 1 pkt 5 decyzji 2004/281 przewiduje jedynie stopniowe wprowadzanie płatności bezpośrednich w nowych państwach członkowskich zgodnie z takim samym harmonogramem i takimi samymi stawkami procentowymi jak ustalone wcześniej w art. 1a omawianego rozporządzenia zmienionego aktem przystąpienia. Nie można zatem uznać, że decyzja 2004/281 dokonała zasadniczej zmiany zakresu stosowania mechanizmu „phasing-in” czy też istotnej treści wynikających z tego obowiązków i praw.

    Ponadto sytuacja rolnictwa w nowych państwach członkowskich różniła się radykalnie od sytuacji w starych państwach członkowskich, co uzasadniało stopniowe wprowadzanie pomocy wspólnotowej, w szczególności tej, która odnosi się do systemów wsparcia bezpośredniego, tak aby nie zakłócić niezbędnej restrukturyzacji dokonującej się w sektorze rolnym nowych państw członkowskich. Wynika z tego, że te ostatnie państwa znajdują się w sytuacji, która nie jest porównywalna z sytuacją starych państw członkowskich korzystających bez ograniczeń z systemów wsparcia bezpośredniego, co uniemożliwia dokonanie skutecznego porównania.

    Wreszcie z uwagi na to, że decyzja 2004/281 przejmuje zasadę i warunki stosowania mechanizmu „phasing in” w takiej postaci, w jakiej zostały one wpisane do aktu przystąpienia, nie rozszerzając ich zakresu, decyzja ta nie może być uważana za podważenie kompromisu osiągniętego w negocjacjach akcesyjnych i nie narusza zatem zasady dobrej wiary.

    (por. pkt 55, 66, 67, 76, 78–80, 87, 88, 92)