1. Zbliżanie ustawodawstw – Produkcja, prezentowanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych – Dyrektywa 2001/37 – Podstawa prawna – Artykuł 95 WE – Poprawa warunków funkcjonowania rynku wewnętrznego – Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Zaliczenie
(art. 95 WE; dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
2. Akty instytucji – Dyrektywa 2001/37 dotycząca produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych – Podstawa prawna – Błędne odniesienie do art. 133 WE jako drugiej podstawy prawnej – Brak wpływu na ważność dyrektywy
(art. 95 WE oraz 133 WE; dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady)
3. Zbliżanie ustawodawstw – Produkcja, prezentowanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych – Dyrektywa 2001/37 – Przepisy harmonizujące – Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak
(dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
4. Swobodny przepływ towarów – Ograniczenia ilościowe – Środki o skutku równoważnym – Dyrektywa 2001/37 dotycząca produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych – Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Względy uzasadniające – Ochrona zdrowia publicznego
(art. 28 WE, 29 WE oraz 30 WE; dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
5. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Dyrektywa 2001/37 dotycząca produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych – Przepis zakazujący wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego
(art. 253 WE)
6. Zbliżanie ustawodawstw – Produkcja, prezentowanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych – Dyrektywa 2001/37 – Przepisy harmonizujące – Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Naruszenie zasady niedyskryminacji – Brak
(dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
7. Prawo wspólnotowe – Zasady – Prawa podstawowe – Swoboda wykonywana działalności zawodowej – Ograniczenie wprowadzone w ramach ochrony zdrowia publicznego – Dyrektywa 2001/37 dotycząca produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych – Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Dopuszczalność
(dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
8. Zbliżanie ustawodawstw – Produkcja, prezentowanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych – Dyrektywa 2001/37 – Podstawa prawna – Artykuł 95 WE – Nadużycie władzy – Brak
(art.95 WE; dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady)
9. Zbliżanie ustawodawstw – Produkcja, prezentowanie i sprzedaż wyrobów tytoniowych – Dyrektywa 2001/37 – Przepis krajowy zakazujący wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego – Harmonizacja wyczerpująca – Obowiązek zbadania zgodności tego przepisu z art. 28 WE i 29 WE – Brak
(art. 28 WE i 29 WE; dyrektywa 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8)
1. Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego zawarty w art. 8 dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych mógł zostać przyjęty na podstawie art. 95 WE. Przepis ten upoważnia bowiem ustawodawcę wspólnotowego do działania w drodze przyjęcia odpowiednich środków, z poszanowaniem zarówno ust. 3 tego artykułu, jak i zasad prawnych wymienionych w Traktacie bądź wypracowanych przez orzecznictwo, w tym w szczególności zasady proporcjonalności. Z uwagi na rosnącą świadomość społeczeństwa w zakresie szkodliwości wyrobów tytoniowych na zdrowie należy spodziewać się, iż swobodny przepływ tych produktów będzie utrudniony na skutek uchwalenia przez Państwa Członkowskie nowych przepisów odzwierciedlających te zmiany, mających na celu skuteczniejsze zniechęcanie do ich spożywania.
(por. pkt 33, 39, 42)
2. Artykuł 95 WE stanowi jedyną właściwą podstawę prawną dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i niesłusznie w tym kontekście wskazuje ona jako podstawę prawną również art. 133 WE.
Jednakże samo błędne wskazanie art. 133 WE jako drugiej podstawy prawnej wspomnianej powyżej dyrektywy nie skutkuje jej nieważnością. Taki błąd w zakresie podstawy prawnej wydania dyrektywy stanowi jedynie brak czysto formalny, chyba że prowadzi on do nieprawidłowości w procedurze uchwalenia tego aktu.
(por. pkt 43–44)
3. Wywiązując się ze spoczywającego na nim na mocy art. 95 ust. 3 WE obowiązku przyjęcia za podstawę wysokiego poziomu ochrony w zakresie zdrowia i nie przekraczając przy tym granic przysługującego mu uprawnienia do swobodnej oceny, wspólnotowy ustawodawca miał prawo uznać, iż konieczny był przepis zakazujący wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego, o którym mowa w art. 8 dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych. Wszelkie bowiem inne przepisy mające na celu nałożenie na producentów norm technicznych ograniczających szkodliwość danego wyrobu lub normujących etykietowanie opakowań tego wyrobu oraz warunki jego sprzedaży, w szczególności osobom niepełnoletnim, nie miałyby bowiem takiego samego skutku prewencyjnego w zakresie ochrony zdrowia, albowiem dopuszczałyby one wprowadzenie na rynek wyrobu w każdym razie szkodliwego.
(por. pkt 56–57)
4. Nawet jeśli zakaz obrotu wyrobami tytoniowymi do stosowania doustnego, o którym mowa w art. 8 dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych, stanowi jedno z ograniczeń wskazanych w art. 28 WE i art. 29 WE, to jednak jest on uzasadniony względami ochrony zdrowia ludzkiego i wobec tego nie można uznać, iż został on wprowadzony z naruszeniem tych artykułów.
(por. pkt 61)
5. Ponieważ dyrektywa 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych precyzuje w dwudziestym ósmym motywie, iż dyrektywa 89/622 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących etykietowania wyrobów tytoniowych zakazała sprzedaży w Państwach Członkowskich niektórych rodzajów tytoniu do stosowania doustnego oraz że art. 151 aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii i Królestwa Szwecji oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej przyznał Królestwu Szwecji odstępstwo od przepisów tej ostatniej dyrektywy, nie wydaje się, by podtrzymanie powyższego zakazu w art. 8 dyrektywy 2001/37 wymagało określenia przez tę dyrektywę innych istotnych okoliczności prawnych i faktycznych w celu wywiązania się z obowiązku uzasadnienia wynikającego z art. 253 WE.
(por. pkt 68)
6. Wyroby tytoniowe do stosowania doustnego, o których mowa w art. 2 dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych, nie znajdowały się w takiej samej sytuacji, co wyroby tytoniowe przeznaczone do żucia, choćby nawet nie różniły się od nich w istotny sposób w chwili przyjęcia dyrektywy ani pod względem składu, ani nawet przeznaczenia. Wyroby tytoniowe do stosowania doustnego były bowiem nowe na rynku Państw Członkowskich objętych zakazem przewidzianym w art. 8 tej dyrektywy. Ta szczególna sytuacja uprawniała zatem do odmiennego traktowania tych produktów, w związku z czym nie można się skutecznie powoływać na naruszenie zasady niedyskryminacji.
(por. pkt 71)
7. Swoboda prowadzenia działalności zawodowej zalicza się, tak jak i prawo własności, do ogólnych zasad prawa wspólnotowego. Tym niemniej zasady te nie mają bezwzględnego charakteru, lecz powinny być rozważane pod kątem swej funkcji społecznej. W konsekwencji tak prawo swobodnego prowadzenia działalności zawodowej, jak i prawo własności, mogą zostać ograniczone, pod warunkiem iż wprowadzone ograniczenia są faktycznie zgodne z celami realizowanymi przez Wspólnotę w interesie ogólnym i w świetle zamierzonego celu nie stanowią niewspółmiernej i nieakceptowalnej interwencji, która naruszałaby istotę tak zagwarantowanych praw.
Ponieważ dyrektywa 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych, realizuje cel w interesie ogólnym, gwarantując wysoki poziom ochrony zdrowia w ramach harmonizacji przepisów właściwych w zakresie wprowadzania na rynek wyrobów tytoniowych i skoro zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego przewidziany w art. 8 tej dyrektywy nie jest nieodpowiedni do osiągnięcia tego celu, to przeszkoda w swobodnym prowadzeniu działalności gospodarczej, którą stanowi przepis tego rodzaju, nie może być uznana w świetle zamierzonego celu za naruszającą prawo do korzystania z takiej swobody lub prawo własności w stopniu niewspółmiernym.
(por. pkt 72, 74)
8. Dany akt stanowi nadużycie władzy, gdy na podstawie obiektywnych, istotnych i spójnych wskazówek wydaje się, że został on wydany wyłącznie lub przynajmniej w przeważającej mierze w innych celach niż cele w nim wskazane lub też w celu obejścia procedury specjalnie przewidzianej dla danych okoliczności przez Traktat.
Nie jest tak w przypadku dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych, a w szczególności w przypadku jej art. 8, przewidującego zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego. Po pierwsze bowiem, przesłanki przyjęcia art. 95 WE jako podstawy prawnej dyrektywy zostały spełnione, skoro jej celem jest usunięcie przeszkód w wymianie handlowej w związku z niejednolitym rozwojem krajowych przepisów prawnych w zakresie wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego, a po drugie, nie zostało wykazane, by przepis ten został wydany wyłącznie lub co najmniej w przeważającej mierze w innym celu.
(por. pkt 75, 77–78)
9. Z uwagi na to, iż wprowadzanie do obrotu wyrobów tytoniowych do stosowania doustnego jest zharmonizowane na szczeblu wspólnotowym, jeśli przepis krajowy zakazuje wprowadzania tych wyrobów do obrotu zgodnie z art. 8 dyrektywy 2001/37 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych to nie ma potrzeby odrębnego sprawdzania, czy ten przepis krajowy jest zgodny z art. 28 WE i art. 29 WE.
(por. pkt 82–83 oraz pkt 2 sentencji)