Sprawa C-40/03 P
Rica Foods (Free Zone) NV
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Odwołanie – Reżim prawny stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich – Przywóz cukru i mieszanek cukru i kakao – Rozporządzenie (WE) nr 2081/2000 – Środki ochronne – Artykuł 109 decyzji KTZ – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Zasada proporcjonalności – Uzasadnienie
Opinia rzecznika generalnego P. Légera przedstawiona w dniu 17 lutego 2005 r. I‑0000
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 14 lipca 2005 r. I‑0000
Streszczenie wyroku
1. Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich – Środki ochronne – Przesłanki wprowadzenia – Uprawnienia dyskrecjonalne instytucji wspólnotowych – Kontrola sądowa – Granice
(decyzja Rady 91/482, art. 109)
2. Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich – Środki ochronne przy przywozie z krajów i terytoriów zamorskich produktów z sektora cukru z kumulacją pochodzenia WE/KTZ – Zasada proporcjonalności – Kontrola sądowa – Granice
(decyzja Rady 91/482, art. 109 ust. 2)
3. Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich – Środki ochronne przy przywozie z krajów i terytoriów zamorskich – Środki ochronne, które nie dają podstaw do kwestionowania preferencyjnego statusu towarów pochodzących z tych krajów – Wyjątkowy i tymczasowy charakter tych środków
(decyzja Rady 91/482, art. 109 ust. 1)
1. Instytucje wspólnotowe korzystają z szerokiego zakresu swobodnego uznania przy stosowaniu art. 109 decyzji 91/482 w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich, który upoważnia je do podjęcia lub zezwolenia na podjęcie środków ochronnych, jeśli spełnione zostały określone przesłanki. W tych okolicznościach sąd wspólnotowy musi ograniczyć się do zbadania, czy przy wykonywaniu tych uprawnień nie popełniono oczywistego błędu bądź nie dopuszczono się nadużycia władzy, a ponadto czy instytucje wspólnotowe nie przekroczyły w rażący sposób granic tej swobody. Takie ograniczenie natężenia kontroli wykonywanej przez sąd wspólnotowy jest szczególnie istotne, gdy instytucje wspólnotowe muszą godzić rozbieżne interesy i podejmują w ten sposób decyzje o charakterze politycznym należące do ich kompetencji własnych.
To, iż przepis ten ustanawia wyjątek od reguły, co wynika z samego jego charakteru, w niczym nie umniejsza zakresu swobodnego uznania, którym dysponuje Komisja, gdy w ramach swych kompetencji własnych dotyczących polityk musi podjąć się niełatwego zadania godzenia rozbieżnych interesów.
(por. pkt 53–55, 57)
2. W kwestii sądowej kontroli poszanowania zasady proporcjonalności, określonej w art. 109 ust. 2 decyzji 91/482 w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich, z uwagi na szeroki zakres swobodnego uznania, którym dysponuje w szczególności Komisja w dziedzinie środków ochronnych, o których mowa w art. 109 ust. 1 tej decyzji, za bezprawny można uznać wyłącznie taki środek przyjęty w danej dziedzinie, który jest oczywiście nieodpowiedni w stosunku do celu zamierzonego przez właściwą instytucję.
(por. pkt 84)
3. Artykuł 109 decyzji 91/482 w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich (KTZ) właśnie pozwala Komisji na przyjęcie środków ochronnych w określonych w nim sytuacjach. Fakt, że Komisja przyjęła taki środek w stosunku do niektórych towarów pochodzących z KTZ, nie daje podstaw do kwestionowania preferencyjnego statusu, nadanego na podstawie art. 101 ust. 1 tej decyzji towarom pochodzącym z tych krajów. Środek ochronny jest bowiem z natury wyjątkowy i tymczasowy.
(por. pkt 92)
WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)
z dnia 14 lipca 2005 r.(*)
Odwołanie – Reżim prawny stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich – Przywóz cukru i mieszanek cukru i kakao – Rozporządzenie (WE) nr 2081/2000 – Środki ochronne – Artykuł 109 decyzji KTZ – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Zasada proporcjonalności – Uzasadnienie
W sprawie C‑40/03 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 49 statutu WE Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 29 stycznia 2003 r.,
Rica Foods (Free Zone) NV, z siedzibą w Oranjestad (Aruba), reprezentowana przez G. van der Wala, advocaat,
wnoszący odwołanie,
w której pozostałymi uczestnikami są:
Komisja Wspólnot Europejskich, reprezentowana przez T. van Rijna, działającego w charakterze pełnomocnika, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona pozwana w pierwszej instancji,
Królestwo Niderlandów, reprezentowane przez H. Sevenster, działającą w charakterze pełnomocnika, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
Królestwo Hiszpanii, reprezentowane przez N. Díaz Abad, działającą w charakterze pełnomocnika, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
interwenienci w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (druga izba),
w składzie: C. W. A. Timmermans, prezes izby, R. Silva de Lapuerta, R. Schintgen (sprawozdawca), G. Arestis i J. Klučka, sędziowie,
rzecznik generalny: P. Léger,
sekretarz: M. Ferreira, główny administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 grudnia 2004 r.,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 17 lutego 2005 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Rica Foods (Free Zone) NV (zwana dalej „Rica Foods”) żąda w odwołaniu uchylenia wyroku Sądu Pierwszej Instancji z dnia 14 listopada 2002 r. w sprawach połączonych T‑332/00 i T‑350/00 Rica Foods i Free Trade Foods przeciwko Komisji (Rec. str. II‑4755, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym Sąd oddalił jej skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia Komisji (WE) nr 2081/2000 z dnia 29 września 2000 r. w sprawie dalszego stosowania środków ochronnych przy przywozie z krajów i terytoriów zamorskich produktów sektora cukru z kumulacją pochodzenia WE/KTZ [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie wszystkie cytaty z tego rozporządzenia poniżej] (Dz.U. L 246 str. 64, dalej zwanego „zaskarżonym rozporządzeniem”).
Ramy prawne
Wspólna organizacja rynków w sektorze cukru
2 Rozporządzeniem (WE) nr 2038/1999 z dnia 13 września 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.U. L 252, str. 1), Rada Unii Europejskiej ujednoliciła zmieniane wielokrotnie rozporządzenie (EWG) nr 1785/81 z dnia 30 czerwca 1981 r. (Dz.U. L 177, str. 4), którym ustanowiono powyżej wspomnianą wspólną organizację. Jej zadaniem jest uregulowanie wspólnotowego rynku cukru w celu podniesienia poziomu zatrudnienia i poziomu życia wspólnotowych producentów cukru.
3 Wsparcie produkcji wspólnotowej dokonywane za pomocą cen gwarantowanych jest ograniczone do krajowych kwot produkcji (kwoty A i B) przydzielanych przez Radę na podstawie rozporządzenia nr 2038/1999 każdemu z państw członkowskich, które rozdzielają je następnie między swych producentów. Cukier w ramach kwoty B (zwany „cukrem B”) podlega wyższym opłatom produkcyjnym niż cukier w ramach kwoty A (zwany „cukrem A”). Cukier wyprodukowany ponad kwoty A i B jest nazywany „cukrem C” i nie może być sprzedawany wewnątrz Wspólnoty Europejskiej, chyba że zostanie zaliczony do kwot A lub B na kolejny rok.
4 Z wyłączeniem wywozu cukru C wywóz poza Wspólnotę korzysta na podstawie art. 18 rozporządzenia nr 2038/1999 z refundacji eksportowych pokrywających różnicę między ceną na rynku wspólnotowym a ceną na rynku światowym.
5 Ilości cukru, na które przysługują refundacje eksportowe oraz ogólna kwota refundacji w skali roku, regulowane są porozumieniami w ramach Światowej Organizacji Handlu (zwanymi dalej „porozumieniami WTO”), których Wspólnota jest stroną, zatwierdzonymi decyzją Rady 94/800/WE z dnia 22 grudnia 1994 r. dotyczącą zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej w dziedzinach wchodzących w zakres jej kompetencji porozumień, będących wynikiem negocjacji wielostronnych w ramach Rundy Urugwajskiej (1986–1994) [tłumaczenie nieoficjalne], (Dz.U. L 336, str. 1). Poczynając najpóźniej od roku gospodarczego 2000/2001, ilość eksportowanego cukru objętego refundacją oraz ogólna kwota refundacji musiały zostać ograniczone do 1 273 500 ton i 499,1 mln EUR, co stanowi redukcję odpowiednio o 20% i 36% w stosunku do wielkości dotyczących roku gospodarczego 1994/1995.
Reżim stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich ze Wspólnotą
6 Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. s) WE działalność Wspólnoty obejmuje stowarzyszanie z krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ) „w celu zwiększenia wymiany handlowej i wspólnych starań na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego”.
7 Antyle Holenderskie i Aruba należą do KTZ.
8 Stowarzyszenie Antyli Holenderskich i Aruby ze Wspólnotą podlega przepisom części czwartej traktatu WE.
9 Na podstawie art. 136 traktatu WE (obecnie, po zmianie, art. 187 WE) podjęto szereg decyzji, w tym decyzję Rady 91/482/EWG z dnia 25 lipca 1991 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Europejską Wspólnotą Gospodarczą (Dz.U. L 263, str. 1), która zgodnie z art. 240 ust. 1 obowiązuje przez okres dziesięciu lat, poczynając od dnia 1 marca 1990 r.
10 Liczne przepisy tej decyzji zostały zmienione decyzją Rady 97/803/WE z dnia 24 listopada 1997 r. w sprawie przeglądu śródokresowego decyzji 91/482 [tłumaczenie nieoficjalne] (Dz.U. L 329, str. 50). Okres obowiązywania decyzji 91/482 zmienionej decyzją 97/803 (zwanej dalej „decyzją KTZ”) został przedłużony do dnia 28 lutego 2001 r. na mocy decyzji Rady 2000/169/WE z dnia 25 lutego 2000 r. (Dz.U. L 55, str. 67).
11 Artykuł 101 ust. 1 decyzji KTZ stanowi:
„Przywóz do Wspólnoty towarów pochodzących z KTZ jest wolny od należności celnych przywozowych” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie wszystkie cytaty z tej decyzji poniżej].
12 Artykuł 102 tej decyzji stanowi:
„Bez uszczerbku dla [art.] 108 b Wspólnota nie stosuje do przywozu towarów pochodzących z KTZ ograniczeń ilościowych ani środków o podobnym skutku”.
13 Artykuł 108 ust. 1 tiret pierwsze rzeczonej decyzji odsyła w zakresie definicji pojęcia towarów pochodzących i odnoszących się do nich metod współpracy administracyjnej do załącznika II do tej decyzji. Na mocy art. 1 tego załącznika towar jest uważany za pochodzący z KTZ, Wspólnoty lub państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (zwanych dalej „państwami AKP”), jeśli został w nich całkowicie uzyskany lub w wystarczającym stopniu przetworzony.
14 Artykuł 3 ust. 3 załącznika II podaje listę sposobów obróbki i przetworzenia uznawanych za niewystarczające, by nadać towarowi charakter towaru pochodzącego, między innymi, z KTZ.
15 Artykuł 6 ust. 2 tego załącznika zawiera jednakże zasady tzw. kumulacji pochodzenia WE/KTZ i AKP/KTZ. Stanowi on:
„Jeżeli towary całkowicie uzyskane we Wspólnocie lub państwach AKP zostały poddane obróbce lub przetworzeniu w KTZ, uznaje się je za całkowicie uzyskane w KTZ”.
16 Zgodnie z art. 6 ust. 4 tego załącznika zasady kumulacji pochodzenia WE/KTZ i AKP/KTZ stosuje się do „każdego sposobu obróbki i przetworzenia dokonanego w KTZ, w tym czynności wskazanych w art. 3 ust. 3”.
17 Na mocy decyzji 97/803 wprowadzono do decyzji KTZ między innymi art. 108 b, którego ust. 1 stanowi, że: „kumulacja pochodzenia AKP/KTZ, o której mowa w art. 6 załącznika II, jest dopuszczalna dla ilości 3000 ton cukru rocznie”. Decyzja 97/803 nie ogranicza natomiast zastosowania zasady kumulacji pochodzenia WE/KTZ.
18 Artykuł 109 ust. 1 decyzji KTZ uprawnia Komisję Wspólnot Europejskich do podjęcia „niezbędnych środków ochronnych”, gdy „w wyniku zastosowania [tej decyzji] wystąpią poważne zakłócenia w sektorze gospodarki Wspólnoty lub jednego albo większej liczby jej państw członkowskich lub zagrożona będzie ich zewnętrzna stabilność finansowa, albo jeżeli wystąpią trudności mogące doprowadzić do pogorszenia sytuacji w sektorze działalności Wspólnoty bądź w jednym z jej regionów […]”. Na mocy art. 109 ust. 2 rzeczonej decyzji Komisja musi wybrać „środki, które w najmniejszym stopniu mogłyby zakłócić funkcjonowanie stowarzyszenia i Wspólnoty”. Ponadto „[ś]rodki te nie przekraczają zakresu działań absolutnie niezbędnych do wyeliminowania powstałych trudności”.
Środki ochronne podjęte w odniesieniu do przywozu cukru i mieszanek cukru i kakao korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ
19 Na podstawie art. 109 decyzji KTZ Komisja przyjęła rozporządzenie (WE) nr 2423/1999 z dnia 15 listopada 1999 r. ustanawiające środki ochronne dotyczące cukru objętego kodem CN 1701 oraz mieszanek cukru i kakao objętych kodami CN 1806 10 30 i 1806 10 90, pochodzących z krajów i terytoriów zamorskich [tłumaczenie nieoficjalne] (Dz.U. L 294, str. 11).
20 W tym rozporządzeniu, stosowanym do dnia 29 lutego 2000 r., Komisja wprowadziła system cen minimalnych dla przywozu cukru o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ oraz poddała mieszanki cukru i kakao (zwane dalej „mieszankami”) pochodzące z KTZ procedurze nadzoru wspólnotowego, zgodnie z art. 308 d rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2452/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny [tłumaczenie nieoficjalne] (Dz.U. L 253, str. 1).
21 Również na podstawie art. 109 decyzji KTZ przyjęte zostało rozporządzenie Komisji (WE) nr 465/2000 z dnia 29 lutego 2000 r. wprowadzające środki ochronne przy przywozie z krajów i terytoriów zamorskich produktów sektora cukru z kumulacją pochodzenia WE/KTZ (Dz.U. L 56, str. 39) [tłumaczenie nieoficjalne]. To rozporządzenie ograniczyło na czas od dnia 1 marca 2000 r. do dnia 30 września 2000 r. kumulację pochodzenia WE/KTZ do 3340 ton cukru dla produktów objętych kodami CN 1701, 1806 10 30 i 1806 10 90.
22 W dniu 29 września 2000 r. Komisja przyjęła zaskarżone rozporządzenie, również na podstawie art. 109 decyzji KTZ.
23 Z motywów pierwszego, czwartego, piątego i szóstego tego rozporządzenia wynika:
„1) Komisja stwierdziła, że przywóz cukru (kod CN 1701) oraz mieszanek cukru i kakao objętych kodami CN 1806 10 30 i 1806 10 90 pochodzących z [KTZ] charakteryzuje się bardzo silnym wzrostem między rokiem 1997 a rokiem 1999, w szczególności jeśli chodzi o cukier nieprzetworzony o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ. Wielkość tego przywozu wzrosła z 0 ton w 1996 r. do ponad 53 000 ton w roku 1999. Produkty te korzystają przy przywozie do Wspólnoty ze zwolnienia z należności celnych przywozowych i są dopuszczane na jej terytorium bez ograniczeń ilościowych, zgodnie z art. 101 ust. 1 decyzji KTZ.
[…]
4) W ostatnich latach pojawiły się trudności na wspólnotowym rynku cukru. Na rynku tym panuje nadprodukcja. Spożycie cukru utrzymuje się na stałym poziomie około 12,8 miliona ton na rok. Produkcja wynosi około 14,3 miliona ton rocznie. Stąd wszelki przywóz cukru do Wspólnoty powoduje konieczność wywozu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, który nie znajduje zbytu na tym rynku; refundacje za eksport tego cukru – w granicach określonych kwot – wypłacane są z budżetu wspólnotowego (obecnie w wysokości ok. 520 EUR za tonę). Jednakże wielkość wywozu korzystającego z refundacji została ograniczona porozumieniem rolnym zawartym w ramach Rundy Urugwajskiej i obniżona z 1 555 600 ton w roku gospodarczym 1995/1996 do 1 273 500 ton w roku gospodarczym 2000/2001.
5) Trudności te mogą spowodować istotną destabilizację wspólnej organizacji rynku cukru. Na rok gospodarczy 2000/2001 Komisja zdecydowała się obniżyć kwoty dla producentów wspólnotowych o około 500 000 ton […]. Wszelki dodatkowy przywóz cukru lub produktów o znacznej zawartości cukru z KTZ oznaczać będzie konieczność znaczniejszego obniżenia kwot dla producentów wspólnotowych, a co za tym idzie, również ich dochodów gwarantowanych.
6) W związku z tym niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji w omawianym sektorze działalności Wspólnoty wciąż istnieje […]”.
24 Zgodnie z art. 1 zaskarżonego rozporządzenia:
„W przypadku produktów objętych kodami CN 1701, 1806 10 30 i 1806 10 90 dopuszcza się kumulację pochodzenia WE/KTZ, o której mowa w art. 6 załącznika II [do decyzji KTZ], dla ilości wynoszącej 4848 ton cukru na czas obowiązywania niniejszego rozporządzenia.
Dla celów przestrzegania tego limitu, w przypadku produktów innych niż nieprzetworzony cukier, bierze się pod uwagę zawartość cukru w importowanym produkcie”.
25 Z motywu ósmego tego rozporządzenia wynika, że Komisja wyznaczyła wysokość tej kwoty na 4848 ton uwzględniając „sumę najwyższych rocznych wielkości przywozu tych produktów stwierdzonych w trzech latach poprzedzających rok 1999, kiedy to zanotowano wykładniczy wzrost importu. W celu określenia, jakie ilości cukru należy uwzględnić, Komisja przyjmuje do wiadomości stanowisko, które zajął prezes Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich w postanowieniach z dnia 12 lipca 2000 r. i 8 sierpnia 2000 r. w sprawach T‑94/00 R, T‑110/00 R i T‑159/00 R, choć nie uznaje go za słuszne. Aby zatem uniknąć zbędnego postępowania służącego wyłącznie przyjęciu niniejszych środków ochronnych, Komisja bierze pod uwagę, dla cukru objętego kodem CN 1701, na rok 1997, całkowitą ilość 10 372,2 ton, która równa jest całkowitemu przywozowi cukru pochodzącego z KTZ o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ i AKP/KTZ, odnotowanemu przez Eurostat,”.
26 Zgodnie z art. 2 zaskarżonego rozporządzenia przywóz produktów, o których mowa w art. 1 tego rozporządzenia, poddany jest obowiązkowi uzyskania pozwolenia na przywóz, wydawanego zgodnie z zasadami określonymi w art. 2–6 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2553/97 z dnia 17 grudnia 1997 r. w sprawie przepisów dotyczących wydawania pozwoleń na przywóz dla niektórych produktów objętych kodami CN 1701, 1702, 1703 i 1704 o skumulowanym pochodzeniu AKP/KTZ (Dz.U. L 349, str. 26), którego przepisy stosuje się odpowiednio.
27 Wreszcie, zgodnie z art. 3 zaskarżonego rozporządzenia, obowiązuje ono od dnia 1 października 2000 r. do dnia 28 lutego 2001 r.
Postępowanie przed Sądem Pierwszej Instancji i zaskarżony wyrok
28 Wnioskami, które zostały złożone w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniu 27 października 2000 r. i 20 listopada 2000 r., Rica Foods wraz z inną spółką (dalej zwane łącznie „skarżącymi”), będące przedsiębiorstwami przetwórstwa cukru mającymi siedziby w KTZ (na Arubie i Antylach Holenderskich) wniosły skargi, których przedmiotem było, po pierwsze, stwierdzenie nieważności zaskarżonego rozporządzenia, a po drugie, żądanie naprawienia szkody poniesionej z racji przyjęcia tego rozporządzenia (sprawy T‑332/00 i T‑350/00).
29 Postanowieniami prezesa trzeciej izby Sądu z dnia 15 marca 2001 r. i 30 kwietnia 2001 r. dopuszczono interwencję Królestwa Niderlandów w sprawie T‑332/00 po stronie Rica Foods, a Królestwa Hiszpanii po stronie Komisji, w sprawach T‑332/00 i T‑350/00.
30 Na poparcie swojej skargi Rica Foods podnosiła w szczególności trzy zarzuty naruszenia, kolejno, art. 109 ust. 1 decyzji KTZ, zasady proporcjonalności i preferencyjnego statusu przysługującego KTZ na mocy traktatu.
31 Po połączeniu obu skarg Sąd oddalił je zaskarżonym wyrokiem jako bezzasadne.
32 W odniesieniu konkretnie do wspomnianych powyżej zarzutów Sąd orzekł, co następuje.
W przedmiocie zarzutu, opartego na naruszeniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ
33 Zdaniem Sądu instytucje Wspólnoty korzystają przy stosowaniu art. 109 decyzji KTZ, z szerokiego zakresu swobodnego uznania. W przypadku tego rodzaju uprawnienia sąd wspólnotowy winien ograniczyć się do badania, czy wykonanie tego uprawnienia nie jest obarczone oczywistym błędem lub nadużyciem władzy, albo czy instytucje wspólnotowe nie przekroczyły w sposób oczywisty granic swobodnego uznania (wyrok Trybunału z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, Rec. str. I‑8763, pkt 61, wraz z powołanym orzecznictwem) (pkt 66 i 67 zaskarżonego wyroku).
34 W tym przypadku Sąd stwierdził, że środek ochronny będący przedmiotem sprawy objęty jest zakresem przedmiotowym drugiej części hipotezy przepisu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ. Potwierdził on również słuszność przedstawionych przez Komisję, w szczególności w czwartym motywie zaskarżonego rozporządzenia, informacji uzasadniających przyjęcie tego środka, wskazujących, że w związku z nadwyżką na rynku wspólnotowym każda dodatkowa zaimportowana tona prowadziłaby do zwiększenia dopłat do eksportu, które z kolei mogłoby kolidować z limitami ustanowionymi w porozumieniach WTO (pkt 75–86 zaskarżonego wyroku). Sąd uznał, że okoliczności te, rozpatrywane łącznie, wykazywały istnienie trudności w rozumieniu tego przepisu (pkt 89–103 tego wyroku).
35 Sąd orzekł następnie, że Komisja mogła słusznie uznać, w piątym motywie zaskarżonego rozporządzenia, że wzmożony przywóz cukru i mieszanek w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ mógł spowodować istotną destabilizację wspólnej organizacji rynku cukru (pkt 104–141 tego wyroku).
W przedmiocie zarzutu, opartego na naruszeniu zasady proporcjonalności
36 Skarżące przedstawiły liczne argumenty.
37 Po pierwsze, przy przyjmowaniu decyzji 91/482 Rada powinna była wziąć pod uwagę fakt, że przywóz do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z KTZ może wiązać się z dodatkowymi wydatkami obciążającymi budżet wspólnej polityki rolnej. Wzrost importu jest więc bezpośrednim skutkiem decyzji KTZ.
38 W tym względzie Sąd uznał, że okoliczność, iż wzrost importu był do przewidzenia już w 1991 r., nie jest istotna dla oceny tego, czy środek przyjęty w lutym 2000 r. stanowi odpowiednią i proporcjonalną reakcję, aby wyeliminować trudności w rozumieniu art. 109 ust. 2 decyzji KTZ (pkt 147 zaskarżonego wyroku).
39 Po drugie, skarżące podnosiły, że Komisja nie uwzględniła tymczasowego charakteru rzeczonego środka ochronnego.
40 W tej kwestii Sąd przypomniał o szerokim zakresie swobodnego uznania przysługującego instytucjom wspólnotowym przy stosowaniu art. 109 decyzji KTZ i orzekł, że zaskarżone rozporządzenie, obowiązujące od dnia 1 października 2000 r. do dnia 28 lutego 2001 r., „które ograniczało swobodny dostęp cukru pochodzącego z KTZ do rynku wspólnotowego w granicach współgrających z sytuacją na tym rynku, nadal traktując go preferencyjnie, w sposób zbieżny z celami decyzji KTZ […], było odpowiednie do realizacji celu zamierzonego przez Komisję i nie wykraczało poza to, co było konieczne do jego osiągnięcia” (pkt 151–153 zaskarżonego wyroku).
41 Po trzecie, skarżące zarzucały Komisji, że nie podała ona w zaskarżonym rozporządzeniu powodów, dla których ustanowienie ceny minimalnej, takiej jaką przewidywało rozporządzenie nr 2423/1999, nie było już uważane za odpowiedni sposób osiągnięcia zamierzonego celu.
42 W tym względzie Sąd zauważył, iż skarżące nie wykazały, „że ograniczając przywóz cukru lub mieszanek korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ do 4848 ton na czas obowiązywania zaskarżonego rozporządzenia, Komisja podjęła oczywiście nieodpowiednie środki lub dokonała oczywiście błędnej oceny informacji, którymi dysponowała w chwili wydania zaskarżonego rozporządzenia”, oraz stwierdził, że w każdym razie „skutkiem rozporządzenia nr 2423/1999 nie było zmniejszenie przywozu cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ, co dawało podstawy do tego, by wątpić w skuteczność środka wprowadzonego tym rozporządzeniem, tj. ceny minimalnej przywozu danego produktu” (pkt 156 i 157 zaskarżonego wyroku).
43 Po czwarte, skarżące podnosiły, że wprowadzenie limitu 4848 ton cukru na okres pięciu miesięcy naruszało zasadę proporcjonalności w ten sposób, iż przy obliczaniu tej kwoty nie brano pod uwagę przywozu dokonanego w 1999 r., iż dokonane obliczenia były błędne, a kontyngent przywozowy był zbyt mały, by pozwolić na opłacalną eksploatację choćby jednego zakładu przetwórstwa cukru.
44 W tej kwestii Sąd orzekł, że Komisja, która musi godzić rozbieżne interesy, słusznie mogła, jak wynika to z ósmego motywu zaskarżonego rozporządzenia, ustanowić kontyngent będący przedmiotem niniejszej sprawy w wysokości 4848 ton na podstawie najwyższych ilości przywozu danych produktów, odnotowanych w ciągu trzech lat poprzedzających rok 1999, biorąc pod uwagę wykładniczy wzrost przywozu do Wspólnoty cukru i mieszanek objętych systemem kumulacji pochodzenia WE/KTZ w 1999 r., co mogło spowodować pogorszenie sytuacji we wspólnotowym sektorze cukru (pkt 164–174 tego wyroku).
45 Wreszcie skarżące podnosiły, że art. 2 ust. 3 zaskarżonego rozporządzenia, który stanowi, że „do wniosków o pozwolenia na przywóz dołącza się kopię pozwoleń na wywóz”, narusza zasadę proporcjonalności.
46 Argument ten został odrzucony przez Sąd ze względu na to, iż „warunek ten pozwala uzyskać pewność, że wnioski o pozwolenia na przywóz złożone w ramach zaskarżonego rozporządzenia dotyczą cukru, w stosunku do którego rzeczywiście przysługuje kumulacja pochodzenia WE/KTZ” (pkt 176 zaskarżonego wyroku).
W przedmiocie zarzutu, opartego na naruszeniu preferencyjnego statusu przysługującego towarom pochodzącym z KTZ
47 W tym względzie Sąd uznał, że z samego faktu przyjęcia środka ochronnego na podstawie art. 109 decyzji nie można wywieść naruszenia preferencyjnego statusu przysługującego towarom pochodzącym z KTZ, jeżeli środek ten charakteryzuje się tym, że niweluje lub łagodzi powstałe trudności. Ponadto stwierdził, że zaskarżone rozporządzenie nie przewiduje żadnego limitu przywozu cukru pochodzącego z KTZ zgodnie ze zwykłymi regułami pochodzenia, o ile produkcja taka by istniała (pkt 182–190 zaskarżonego wyroku).
Odwołanie
48 Rica Foods wnosi do Trybunału o:
– uznanie odwołania za dopuszczalne;
– uchylenie zaskarżonego wyroku i uznanie jej żądań przedstawionych w pierwszej instancji.
49 Komisja wnosi do Trybunału o:
– uznanie odwołania za niedopuszczalne;
– obciążenie strony skarżącej kosztami postępowania.
50 Rząd hiszpański wnosi do Trybunału o oddalenie odwołania i obciążenie strony skarżącej kosztami postępowania.
51 Na poparcie swojego odwołania Rica Foods podnosi pięć zarzutów, opartych na naruszeniu, kolejno:
– artykułu 109 ust. 1 decyzji KTZ ze względu na to, że Sąd uznał, iż przy stosowaniu tego przepisu instytucje Wspólnoty mają szeroki zakres swobodnego uznania;
– obowiązku uzasadnienia;
– artykułu 109 ust. 1 decyzji KTZ ze względu na to, że Sąd błędnie uznał za „trudności” i „pogorszenie sytuacji” w rozumieniu tego przepisu okoliczności, na które powołała się Komisja w celu uzasadnienia przyjęcia środka ochronnego, będącego przedmiotem sprawy;
– artykułu 109 ust. 2 decyzji KTZ;
– preferencyjnego statusu przysługującego KTZ.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ oraz dotyczącego zakresu swobodnego uznania przysługującego instytucjom Wspólnot
52 W pierwszym zarzucie Rica Foods podnosi, że Sąd niewłaściwie ocenił zakres art. 109 ust. 1 decyzji KTZ, uznając w pkt 66 zaskarżonego wyroku, że przy stosowaniu tego przepisu Komisja ma szeroki zakres swobodnego uznania. W istocie bowiem, jako że ustęp ten wprowadza wyjątek do zasady zawartej w art. 101 ust. 1 tej decyzji, zakazującej nakładania cła na przywóz do Wspólnoty towarów pochodzących z KTZ, powinien on być ściśle interpretowany.
53 W tym względzie, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, przy stosowaniu art. 109 decyzji KTZ instytucje wspólnotowe korzystają z szerokiego zakresu swobodnego uznania (zob. podobnie wyroki z dnia 11 lutego 1999 r. w sprawie C‑390/95 P Antillean Rice Mills i in. przeciwko Komisji, Rec. str. I‑769, pkt 48; w ww. sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 61, i z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C‑301/97 Niderlandy przeciwko Radzie, Rec. str. I‑8853, pkt 73).
54 W tych okolicznościach sąd wspólnotowy musi ograniczyć się do zbadania, czy przy wykonywaniu tych uprawnień nie popełniono oczywistego błędu, bądź nie dopuszczono się nadużycia władzy, a ponadto, czy instytucje wspólnotowe nie przekroczyły w rażący sposób granic tej swobody (zob. ww. wyroki w sprawie Antillean Rice Mills i in. przeciwko Komisji, pkt 48, w sprawie C‑110/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 62, i w sprawie C‑301/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 74).
55 Takie ograniczenie natężenia kontroli wykonywanej przez sąd wspólnotowy jest szczególnie istotne, gdy instytucje wspólnotowe muszą godzić rozbieżne interesy i podejmują w ten sposób decyzje o charakterze politycznym należące do ich kompetencji własnych (zob. podobnie wyrok z dnia 8 lutego 2000 r. w sprawie C‑17/98 Emesa Sugar, Rec. str. I‑675, pkt 53).
56 Wydaje się więc, że w pkt 66 i 67 zaskarżonego wyroku Sąd dokonał właściwej wykładni art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.
57 To, iż przepis ten ustanawia wyjątek od reguły, co wynika z samego jego charakteru, w niczym nie umniejsza zakresu swobodnego uznania, którym dysponuje Komisja, gdy w ramach swych kompetencji własnych dotyczących polityk musi podjąć się niełatwego zadania godzenia rozbieżnych interesów.
58 W związku z tym pierwszy zarzut należy oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na naruszeniu obowiązku uzasadnienia
59 W drugim zarzucie Rica Foods ocenia, że zaskarżony wyrok jest dotknięty wadą odnośnie do uzasadnienia, z uwagi na to, iż Sąd wydał rozstrzygnięcie na podstawie błędnych lub niezrozumiałych założeń, według których:
– wszelki dodatkowy przywóz cukru pochodzącego z KTZ w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ powiększyłby nadwyżkę cukru na rynku wspólnotowym;
– ten dodatkowy przywóz wiązałby się z dodatkowymi obciążeniami dla budżetu wspólnotowego.
60 Po pierwsze, jeśli chodzi o uzasadnienie zaskarżonego wyroku tym, że przywóz cukru o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ powiększyłby nadwyżkę cukru na rynku wspólnotowym, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunał nie jest właściwy do ustalania okoliczności faktycznych ani też zasadniczo do badania dowodów, które Sąd dopuścił na poparcie tych okoliczności. Z uwagi na to, że dowody te uzyskano w prawidłowy sposób przy poszanowaniu ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do Sądu należy ocena, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych dowodów (zob. w szczególności wyrok z dnia 17 grudnia 1998 r. w sprawie C‑185/95 P Baustahlgewebe przeciwko Komisji, Rec. str. I‑8417, pkt 24). Ocena ta nie stanowi więc, z wyłączeniem przypadków wypaczenia tych dowodów, zagadnienia prawnego, które jako takie poddane jest kontroli Trybunału (zob. w szczególności wyroki z dnia 28 maja 1998 r. w sprawie C‑8/95 P New Holland Ford przeciwko Komisji, Rec. str. I‑3175, pkt 26; z dnia 7 listopada 2002 r. w sprawach połączonych C‑24/01 P i C‑25/01 P Glencore i Compagnie Continentale przeciwko Komisji, Rec. str. I‑10119, pkt 65, i z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie C‑122/01 P T. Port przeciwko Komisji, Rec. str. I‑4261, pkt 27).
61 Okazuje się jednak, że Sąd stwierdził w tym przypadku:
– w pkt 79 zaskarżonego wyroku, na podstawie dostępnych mu informacji zawartych w aktach sprawy – iż na wspólnotowym rynku cukru była nadwyżka;
– w pkt 80 tego wyroku – iż Wspólnota musiała sprowadzać pewną ilość cukru z krajów trzecich na mocy porozumień WTO;
– w pkt 81 tego wyroku – iż w tych okolicznościach, „jeśli produkcja we Wspólnocie nie zmniejszy się, wszelki dodatkowy przywóz w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ powiększy nadwyżkę cukru na rynku wspólnotowym i doprowadzi do wzrostu eksportu subwencjonowanego”.
62 Sąd wywiódł z tego w pkt 82 zaskarżonego wyroku, że „Komisja słusznie mogła uznać […], że »wszelki import do Wspólnoty cukru powoduje konieczność eksportu odpowiedniej ilości cukru wspólnotowego, który nie znajduje zbytu na tym rynku«”.
63 Trzeba stwierdzić, że ocena Sądu dotycząca wzrostu nadwyżki cukru na rynku wspólnotowym stanowi ocenę stanu faktycznego, której nie można kwestionować w odwołaniu, skoro strona skarżąca nie wykazała, ani nawet nie podniosła, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 59 opinii, iż Sąd wypaczył przedstawione mu dowody.
64 Po drugie, jeśli chodzi o dodatkowe obciążenia dla budżetu wspólnotowego spowodowane przywozem cukru o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ, Rica Foods podkreśla, iż refundacje eksportowe cukru A i B są finansowane w całości przez producentów za pośrednictwem opłat przerzucanych na konsumentów, tak więc sporny przywóz nie miał żadnego wpływu na budżet Wspólnoty.
65 W tym względzie wystarczy stwierdzić, że w pkt 99–101 zaskarżonego wyroku Sąd wcale nie stwierdził, że sporny przywóz spowodowałby dodatkowe obciążenia dla budżetu Wspólnoty. W istocie bowiem Sąd, po tym jak
– przypomniał w pkt 99 zaskarżonego wyroku, że „trudnościami, na które powołano się w zaskarżonym rozporządzeniu, są: silny wzrost przywozu cukru lub mieszanek, w stosunku do których przysługuje kumulacja pochodzenia WE/KTZ, nadwyżka na wspólnotowym rynku cukru powodująca eksport subwencjonowany oraz zobowiązania wynikające z porozumień WTO” oraz
– ocenił w pkt 100 tego wyroku, że „w związku z nadwyżką na rynku wspólnotowym importowany cukier pochodzący z KTZ zastąpi cukier wspólnotowy, który z kolei będzie musiał zostać wyeksportowany, aby zachować równowagę wspólnej organizacji rynku”,
stwierdził też w pkt 101 tego wyroku, że „choć eksport wspólnotowego cukru jest w dużej mierze finansowany przez przemysł cukrowniczy, a zatem przez konsumentów […], to porozumienia WTO ograniczają subwencje eksportowe niezależnie od tego, kto ostatecznie ponosi ich koszty, a wszelki dodatkowy przywóz pogarsza jeszcze sytuację na rynku i tak już dotkniętym nadwyżką”.
66 Wobec całości powyższych rozważań należy oddalić drugi zarzut.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, opartego na naruszeniu 109 ust. 1 decyzji KTZ oraz dotyczącego pojęć „trudności” i „pogorszenie sytuacji” w rozumieniu tego przepisu
67 W trzecim zarzucie Rica Foods utrzymuje, że Sąd błędnie uznał za „trudności” i „pogorszenie sytuacji” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ okoliczności, na które powołała się Komisja w celu uzasadnienia wydania zaskarżonego rozporządzenia, tj. wzmożony przywóz do Wspólnoty cukru lub mieszanek o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ, nadwyżkę produkcji wspólnotowej na europejskim rynku cukru, zobowiązania wynikające z porozumień WTO i konsekwencje dla wspólnej organizacji rynku cukru.
68 W pierwszej kolejności Rica Foods podnosi, że Sąd wypaczył znaczenie przedstawionego przez Komisję uzasadnienia, uznając w pkt 89 zaskarżonego wyroku, iż nie twierdziła ona nigdy, że każda ze wskazanych trudności z osobna mogłaby uzasadnić przyjęcie środka ochronnego, ale wręcz odwrotnie, że są one ściśle powiązane.
69 W tym względzie z treści pierwszego, czwartego i piątego motywu zaskarżonego rozporządzenia wynika, że Komisja uznała, iż splot różnych czynników, czyli wzrostu spornego przywozu, nadwyżki na wspólnotowym rynku oraz ograniczeń refundacji eksportowych wynikających z porozumień WTO, spowodował trudności w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ. Nie można więc zarzucić Sądowi żadnego wypaczenia znaczenia uzasadnienia przedstawionego przez Komisję na poparcie spornego środka ochronnego.
70 W drugiej kolejności Rica Foods utrzymuje, że wspólnotowy prawodawca mógł nie tylko przewidzieć, ale wręcz pragnął, by decyzja KTZ spowodowała rozwój spornego przywozu. Ponadto rzeczone „trudności” i „pogorszenie sytuacji”, na które powołuje się Komisja i które Sąd uznał, istniały już w momencie wydania decyzji 91/482, a w każdym razie wówczas, gdy dokonywano jej zmiany w 1997 r. Nie dość, że nadwyżki w ramach wspólnej organizacji rynku cukru istniały od 1968 r., to jeszcze od tamtej pory wielokrotnie zezwalano na nową produkcję i przywóz.
71 W takiej sytuacji Sąd nie miał prawa uznać tych okoliczności za „trudności” mogące spowodować „pogorszenie sytuacji w omawianym sektorze działalności Wspólnoty” w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.
72 W tym względzie Sąd stwierdził w pkt 91 zaskarżonego wyroku, że przywóz do Wspólnoty cukru i mieszanek bardzo wzrósł od 1997 r., tj. po wydaniu decyzji 91/482 w 1991 r., a nawet jej zmianie w 1997 r.
73 Ponadto nawet jeśli dałoby się ustalić, że taki znaczny wzrost można było przewidzieć przy przyjmowaniu decyzji 91/482, a nawet że Komisja pragnęła, żeby nastąpił, nie może on, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 81 opinii, stanowić dla Komisji przeszkody do stwierdzenia, że wzrost ten, ze względu na nadwyżkę wspólnotowej produkcji oraz zobowiązania wynikające z postanowień WTO, stanowił źródło trudności w rozumieniu art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.
74 Podtrzymując w tej kwestii stanowisko Komisji w pkt 91 i nast. zaskarżonego wyroku, Sąd właściwie ocenił zakres art. 109 ust. 1 decyzji KTZ.
75 W trzeciej kolejności Rica Foods utrzymuje, że przeciwnie niż orzekł Sąd w pkt 106 zaskarżonego wyroku, zmniejszenie kwot produkcyjnych, które było spowodowane spornym przywozem, nie miałoby wpływu na dochody producentów wspólnotowych. Takie zmniejszenie skutkowałoby bowiem jedynie nakłonieniem wspólnotowych producentów do zajęcia się uprawą innego produktu, również objętego systemem gwarancji rolnych.
76 W tym względzie, nawet przy założeniu, że możliwość przestawienia się przez producentów wspólnotowych na inne uprawy mogłaby dać podstawy do zakwestionowania dokonanej przez Sąd w pkt 104–140 zaskarżonego wyroku oceny dotyczącej zaistnienia pogorszenia sytuacji lub zagrożenia pogorszeniem sytuacji w pewnym sektorze działalności Wspólnoty, wystarczy stwierdzić, że Rica Foods nie przedstawiła żadnych dowodów na poparcie swych twierdzeń, a więc Sąd słusznie nie wziął ich pod uwagę.
77 Wreszcie Rica Foods podnosi, że ilości cukru i mieszanek sprowadzanych z KTZ, które w 1999 r. stanowiły 0,32% (w przypadku cukru) i 0,102% (w przypadku mieszanek) wspólnotowej produkcji, nie mogły stwarzać poważnego zagrożenia dla niezakłóconego funkcjonowania wspólnej organizacji rynku cukru. Przyjmując odmienny pogląd, Sąd naruszyłby prawo.
78 Należy przypomnieć, jak Trybunał zauważył w pkt 56 ww. wyroku w sprawie Emesa Sugar, że już w 1997 r. w stosunku do ilości cukru spożywanej we Wspólnocie istniała nadwyżka wspólnotowej produkcji cukru buraczanego, do czego dochodził przywóz cukru trzcinowego pochodzącego z krajów AKP, wynikający z zapotrzebowania na ten konkretnie produkt oraz obowiązku Wspólnoty dokonania importu pewniej ilości cukru z krajów trzecich na mocy porozumień WTO. Ponadto Wspólnota musiała również subwencjonować eksport cukru, pod postacią refundacji eksportowych, w granicach wyznaczonych przez te porozumienia. W tych okolicznościach oraz biorąc pod uwagę wzmagający się wzrost przywozu cukru pochodzącego z KTZ od 1997 r., Komisja miała prawo uważać, jak słusznie orzekł Sąd w pkt 93–96 zaskarżonego wyroku, że wszelka dodatkowa ilość tego produktu wprowadzona na rynek Wspólnoty, choćby nieznaczna w porównaniu z wielkością produkcji wspólnotowej, zmusiłaby instytucje do podniesienia kwoty subwencji eksportowych w określonych powyżej granicach lub do zmniejszenia kwot producentów europejskich oraz że te środki, sprzeczne z celami wspólnej polityki rolnej, spowodowałyby zakłócenia w funkcjonowaniu wspólnej organizacji rynku cukrowego, którego równowaga i tak była już nadwątlona.
79 Wobec całości powyższych rozważań należy oddalić trzeci zarzut.
W przedmiocie zarzutu czwartego, opartego na naruszeniu art. 109 ust. 2 decyzji KTZ
80 W czwartym zarzucie Rica Foods podnosi, że Sąd niesłusznie orzekł w pkt 142–177 zaskarżonego wyroku, iż ograniczając przywóz cukru i mieszanek o skumulowanym pochodzeniu WE/KTZ do 4848 ton, Komisja nie naruszyła zasady proporcjonalności, zawartej w art. 109 ust. 2 decyzji KTZ.
81 Komisja nie była bowiem w stanie uzasadnić w świetle interesów, które chciała chronić, dlaczego sporny przywóz został ograniczony do takiego poziomu, mimo że był on zbyt mały, by mieć znaczenie z punktu widzenia produkcji, przywozu i wywozu wspólnotowego oraz dalece niewystarczający do tego, by dać przemysłowi cukrowniczemu KTZ sensowne perspektywy na przyszłość. Poprzez to, że Sąd nie uznał nałożonego ograniczenia za arbitralne i nierozsądne oraz pozostające bez związku z podnoszonymi trudnościami i pogorszeniem sytuacji, naruszył on zasadę proporcjonalności.
82 Zgodnie z art. 109 ust. 2 decyzji KTZ:
„[N]ależy w pierwszej kolejności wybrać środki, które w najmniejszym stopniu mogłyby zakłócić funkcjonowanie stowarzyszenia i Wspólnoty. Środki te nie przekraczają zakresu środków absolutnie niezbędnych do wyeliminowania powstałych trudności”.
83 Jak przypomniał Sąd w pkt 143 zaskarżonego wyroku, zasada proporcjonalności, będąca jedną z ogólnych zasad prawa wspólnotowego, wymaga, by akty instytucji Wspólnoty nie wykraczały poza to, co jest odpowiednie i konieczne do realizacji słusznych celów, którym mają służyć, przy czym oczywiście tam, gdzie istnieje możliwość wyboru spośród większej ilości odpowiednich środków, należy stosować te najmniej dotkliwe, a wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów (wyroki z dnia 13 listopada 1990 r. w sprawie C‑331/88 Fedesa i in., Rec. str. I‑4023, pkt 13, z dnia 5 października 1994 r. w sprawach połączonych C‑133/93, C‑300/93 i C‑362/93 Crispoltoni i in., Rec. str. I‑4863, pkt 41, w ww. sprawie Antillean Rice Mills i in. przeciwko Komisji, pkt 52 oraz z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie C‑189/01 Jippes i in., Rec. str. I‑5689, pkt 81).
84 W kwestii sądowej kontroli poszanowania tej zasady, z uwagi na szeroki zakres swobodnego uznania, którym dysponuje w szczególności Komisja w dziedzinie środków ochronnych, za bezprawny można uznać wyłącznie taki środek przyjęty w danej dziedzinie, który jest oczywiście nieodpowiedni w stosunku do celu zamierzonego przez właściwą instytucję, jak słusznie przypomniał Sąd w pkt 150 zaskarżonego wyroku (zob. ww. wyroki w sprawie C‑301/97 Niderlandy przeciwko Radzie, pkt 145, w sprawie Fedesa i in., pkt 14, w sprawie Crispoltoni i in., pkt 42, oraz w sprawie Jippes i in., pkt 82).
85 W tym względzie Sąd orzekł w pkt 152 zaskarżonego wyroku, iż „Komisja słusznie mogła oceniać, że trudności mogące spowodować pogorszenie sytuacji w pewnym sektorze działalności Wspólnoty istniały w chwili wydania zaskarżonego rozporządzenia”. Ponadto z pkt 156 tego wyroku wynika, że skarżący „nie wykazali, że ograniczając przywóz cukru lub mieszanek korzystających z kumulacji pochodzenia WE/KTZ do 4848 ton na czas obowiązywania zaskarżonego rozporządzenia, Komisja podjęła oczywiście nieodpowiednie środki lub dokonała oczywiście błędnej oceny informacji, którymi dysponowała w chwili wydania zaskarżonego rozporządzenia”.
86 Z ósmego motywu zaskarżonego rozporządzenia wynika w szczególności, że wysokość spornego kontyngentu stanowi „sumę najwyższych ilości przywozu danych produktów, odnotowanych w ciągu trzech lat poprzedzających rok 1999, kiedy to zanotowano wykładniczy wzrost importu”. Po przeanalizowaniu w pkt 165–166 statystyk opracowanych przez Urząd Statystyczny Wspólnot Europejskich (Eurostat) oraz danych dostarczonych przez Komisję Sąd uznał w pkt 168 tego wyroku, że Komisja mogła słusznie nie przyjąć roku 1999 za rok referencyjny dla obliczenia kontyngentu. Wobec braku wypaczenia przestawionych Sądowi dowodów w ramach odwołania nie można kwestionować takiej oceny stanu faktycznego.
87 Sąd ten dodał też w pkt 173 zaskarżonego wyroku, że „nie wstrzymując całkowicie przywozu cukru w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ, Komisja uwzględniła interesy producentów cukru z KTZ” oraz że „kwotę 4848 ton w art. 1 zaskarżonego rozporządzenia ustanowiła na podstawie najwyższego poziomu przywozu cukru i mieszanek w latach 1996–1998”.
88 Należy stwierdzić, że Rica Foods nie przedstawiła żadnego dowodu na to, że poprzez te stwierdzenia Sąd naruszył zasadę proporcjonalności w kontekście granic kontroli sądowej w dziedzinie, w której Komisja wykonuje niełatwe zadanie godzenia rozbieżnych interesów.
89 Należy zatem oddalić również czwarty zarzut.
W przedmiocie zarzutu piątego, opartego na naruszeniu preferencyjnego statusu przysługującego KTZ
90 W piątym zarzucie Rica Foods utrzymuje, że nie biorąc pod uwagę w pkt 178–191 zaskarżonego wyroku wprowadzonej spornym środkiem ochronnym istotnej różnicy w traktowaniu przywozu towarów pochodzących z krajów AKP i krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania (i nawet pewnych krajów trzecich), a przywozu towarów pochodzących z KTZ, Sąd naruszył preferencyjny status, który przysługuje tym ostatnim.
91 Jednak treść pkt 178–190 zaskarżonego wyroku jasno wskazuje na to, że Sąd wziął pod uwagę argumentację Rica Foods, podając przyczyny, dla których zaskarżone rozporządzenie nie stawiało krajów AKP i krajów trzecich w lepszej sytuacji w zakresie konkurencji niż KTZ.
92 W szczególności w pkt 183 zaskarżonego wyroku Sąd stwierdził, że art. 109 decyzji KTZ właśnie pozwala Komisji na przyjęcie środków ochronnych w określonych w nim sytuacjach. Fakt, że Komisja przyjęła taki środek w stosunku do niektórych towarów pochodzących z KTZ, nie daje podstaw do kwestionowania preferencyjnego statusu, nadanego na podstawie art. 101 ust. 1 decyzji KTZ towarom pochodzącym z tych krajów. Środek ochronny jest bowiem z natury wyjątkowy i tymczasowy.
93 Co więcej, jak zauważył Sąd w pkt 185 zaskarżonego wyroku, zaskarżone rozporządzenie dotyczy wyłącznie cukru i mieszanek przywożonych w ramach systemu kumulacji pochodzenia WE/KTZ, ale nie przewiduje żadnego limitu przywozu cukru pochodzącego z KTZ zgodnie ze zwykłymi regułami pochodzenia, o ile produkcja taka by istniała.
94 W odwołaniu Rica Foods nie wskazuje powodów, dla których streszczone tutaj rozumowanie Sądu miałoby być naruszeniem prawa.
95 Ze względu na to, że piątego zarzutu również nie można uznać, skargę należy oddalić.
W przedmiocie kosztów
96 Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu Trybunału, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Rica Foods przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Komisji – obciążyć ją kosztami. W myśl art. 69 § 4 regulaminu Trybunału, mającego także zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu, należy orzec, że Królestwo Niderlandów i Królestwo Hiszpanii pokrywają własne koszty.
Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:
1) Odwołanie zostaje oddalone.
2) Rica Foods (Free Zone) NV zostaje obciążona kosztami postępowania.
3) Królestwo Niderlandów i Królestwo Hiszpanii pokrywają własne koszty.
Podpisy
* Język postępowania: niederlandzki.