Streszczenie
1. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Przesłanki dopuszczalności – Wyczerpanie postępowania ugodowego – Uprzednie wniesienie petycji albo zażalenia – Wyłączenie – Fakultatywny charakter tych procedur
(regulamin pracowniczy, art. 90 i 91)
2. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Organizacja służb – Wykonanie wyroku Sądu – Uznanie administracyjne – Zakres – Kontrola sądowa – Granice
3. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ogólne warunki pracy przyjęte przez Bank – Kodeks postępowania – Zastosowanie bez uprzedniej zgody pracowników
4. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Kompetencje prezesa – Decyzje mające wpływ na stosunki pracy – Delegowanie – Dopuszczalność – Przesłanki
(Statut Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 13 ust. 7)
5. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Akt niekorzystny – Pojęcie – Decyzja nakazująca zawieszenie pracownika
(regulamin pracowniczy, art. 88, 90 i 91)
6. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Środki dyscyplinarne – Poszanowanie prawa do obrony – Obowiązek wysłuchania zainteresowanego przed jego zawieszeniem na podstawie art. 39 regulaminu pracowniczego EBI
7. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Skarga na przepis o zasięgu ogólnym – Artykuł 39 regulaminu pracowniczego EBI – Niedopuszczalność
(art. 236 WE)
8. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Przedmiot – Nakaz dla administracji – Niedopuszczalność
9. Urzędnicy – Skarga – Skarga o odszkodowanie – Uchylenie niezgodnego z prawem zaskarżonego aktu – Wystarczające zadośćuczynienie
10. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Środki dyscyplinarne – Kara – Rozwiązanie umowy o pracę – Uznanie administracyjne – Kontrola sądowa – Zakres – Granice
11. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Środki dyscyplinarne – Postępowanie dyscyplinarne – Ciężar dowodu
12. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Środki dyscyplinarne – Kara – Rozgłaszanie informacji poufnych przez pracownika a rozpowszechnianie twierdzeń naruszających dobre imię Banku i niektórych współpracowników – Okoliczności łagodzące – Nieuwzględnienie – Oczywisty błąd w ocenie
(art. 280 WE)
13. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Kara – Błędy w ustaleniu lub ocenie zarzucanych czynów – Kontrola sądowa – Zakres – Granice
14. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Określenie kwot należnych tytułem wynagrodzenia – Nieograniczone prawo orzekania
15. Postępowanie – Procedura ustna – Sprawozdanie na rozprawę sędziego sprawozdawcy – Uwagi stron – Przedmiot
16. Postępowanie – Środki dowodowe – Opinia biegłych – Określenie kwot należnych tytułem wynagrodzenia w ramach skarg urzędników – Niedopuszczalność – Właściwość Sądu
17. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Zasądzenie zaległego wynagrodzenia – Odsetki za zwłokę – Naliczanie – Rozpoczęcie biegu terminu
18. Urzędnicy – Skarga – Nieograniczone prawo orzekania – Wniosek o zapłatę – Przyznanie odsetek za zwłokę – Przedmiot – Naliczanie
19. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Rezygnacja – Potrącenie należności między stronami w następstwie wyroku uchylającego odmowę zgody na wycofanie – Zakres
20. Urzędnicy – Pozaumowna odpowiedzialność instytucji – Przesłanki – Bezprawność – Szkoda – Związek przyczynowy – Przesłanki kumulatywne
21. Urzędnicy – Pozaumowna odpowiedzialność instytucji – Bezprawna decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę z uwagi na poważne uchybienia – Ocena szkody finansowej i zawodowej – Uwzględnienie odmowy pracownika przyjęcia propozycji zmniejszających wyrządzoną mu szkodę
1. Dopuszczalność skargi wniesionej przez członka personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) w żaden sposób nie jest uzależnione od wyczerpania postępowania polubownego przed komisją ugodową przewidzianego w art. 41 regulaminu pracowniczego EBI ani od uprzedniego wniesienia petycji albo zażalenia. W związku z tym, o ile prawdą jest, że postępowanie ugodowe ma ten sam cel co obowiązkowe postępowanie poprzedzające wniesienie skargi wprowadzone na podstawie art. 90 Regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), czyli polubowne rozwiązywanie konfliktów poprzez umożliwienie administracji zmiany zdania w zakresie kwestionowanego aktu, a urzędnikowi lub pracownikowi ewentualne zaakceptowanie uzasadnienia leżącego u podstaw kwestionowanego aktu i rezygnację w takim przypadku z wniesienia skargi, to jednakże same te elementy nie mogą podawać w wątpliwość stwierdzenia, że EBI, który jest jedyną instytucją właściwą w zakresie określenia przesłanek dopuszczalności skarg wniesionych przez swoich pracowników, nie przewidział obowiązku tych ostatnich zwrócenia się do niego z zażaleniem lub skorzystania z wewnętrznych procedur rozwiązywania sporów, zanim zostanie wniesiona skarga do Sądu.
W związku z tym należy przypomnieć, że odrzucając zastosowanie art. 283 WE, który przyznaje Radzie kompetencje w zakresie uchwalania Regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich oraz warunków zatrudnienia innych pracowników Wspólnot, statut EBI przyznaje mu, w zakresie określenia warunków zatrudnienia członków jego personelu, autonomię funkcjonalną, z której skorzystał, wybierając raczej system umowny niż system regulaminowy, wyłączając możliwość stosowania przepisów regulaminu pracowniczego, jako takich, w stosunkach pracy pomiędzy EBI a jego personelem.
(zob. pkt 54–57 i 60)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 110/75 Mills przeciwko EBI, 15 czerwca 1976 r., Rec. str. 955, pkt 22; Trybunał, sprawa 133/88 Del Amo Martinez przeciwko Parlamentowi, 14 marca 1989 r., Rec. str. 689, pkt 9; Sąd Pierwszej Instancji, sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP str. I‑A‑49 i II‑185, pkt 90, 91, 95 i 96; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑385/00 Seiller przeciwko EBI, 17 czerwca 2003 r., RecFP str. I‑A‑161 i II‑801, pkt 50, 51, 65 i 73
2. EBI dysponuje, tak jak i inne instytucje i organy wspólnotowe, szerokim zakresem uznania przy organizacji swoich służb oraz przy zatrudnianiu swojego personelu w celu wykonywania zadań interesu publicznego, które zostały na niego nałożone. Z zakresu tego uznania wynika, że zastosowanie środków o charakterze tymczasowym podjętych przez EBI wobec pracownika w celu zastosowania się do sentencji wyroku Sądu nie może zależeć od wyrażenia zgody przez zainteresowanego. Taki wymóg prowadziłby w sposób niemożliwy do przyjęcia do ograniczenia swobody zarządzania EBI przy organizacji jego służb i dostosowania tej organizacji do rozwoju potrzeb.
Biorąc pod uwagę zakres tego uznania, kontrola zgodności tych środków z prawem wykonywana przez sąd wspólnotowy musi ograniczać się do tego, czy EBI nie wyszedł poza rozsądne granice tego, czego wymaga interes służby i czy nie wykorzystał uznania w oczywiście błędny sposób.
(zob. pkt 83–86)
Odesłanie: Trybunał, sprawy połączone 161/80 i 162/80 Carbognani i in. przeciwko Komisji, 24 lutego 1981 r., Rec. str. 543, pkt 28; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑80/92 Turner przeciwko Komisji, 16 grudnia 1993 r., Rec. str. II‑1465, pkt 53; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑28/97 Hubert przeciwko Komisji, 17 lipca 1998 r., RecFP str. I‑A‑435 i II‑1255, pkt 76; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑143/98 Cendrowicz przeciwko Komisji, 16 grudnia 1999 r., RecFP str. I‑A‑273 i II‑1341, pkt 23; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑120/01 R De Nicola przeciwko EBI, 9 sierpnia 2001 r., RecFP str. I‑A‑171 i II‑783, pkt 28; Sąd Pierwszej Instancji, sprawy połączone T‑178/00 i T‑341/00 Pflugradt przeciwko EBC, 22 października 2002 r., Rec. str. II‑4035, pkt 54
3. Tak jak w zakresie innych ogólnych warunków pracy przyjętych przez EBI na mocy jego kompetencji regulacyjnych, stosowanie kodeksu postępowania przyjętego przez komitet kierowniczy EBI, precyzującego zasady w dziedzinie etyki zawodowej, nie zależy od jakiejkolwiek uprzedniej zgody członka personelu.
(zob. pkt 92)
4. Z art. 13 ust. 7 statutu EBI, przyznającego jego prezesowi kompetencje w zakresie zatrudniania i rozwiązywania umów o pracę z pracownikami EBI nie wynika, aby wszystkie decyzje, które mają wpływ na stosunki pracy w EBI musiały być bezwzględnie wydawane przez samego prezesa. Wręcz przeciwnie, efektywność organizacji EBI wymaga, aby jak w każdej innej instytucji wspólnotowej lub w każdym innym organie wspólnotowym – czy też ogólniej w każdym przedsiębiorstwie – wydawanie takich decyzji mogło być delegowane pewnym jednostkom organizacyjnym lub pewnym osobom w obrębie tych instytucji czy organów. W szczególności dla praktycznego zarządzania stosunkami pracy w ramach organu takiego jak EBI, pomocne może się okazać delegowanie wydawania niezbędnych w tym kontekście decyzji osobie posiadającej niezbędne ku temu kwalifikacje, na podstawie formalnego aktu delegowania szczegółowo określającego zakres tak delegowanych kompetencji.
(zob. pkt 97 i 98)
5. Orzecznictwo, na podstawie którego decyzje nakazujące zawieszenie urzędnika na podstawie art. 88 regulaminu pracowniczego stanowią akty niekorzystne, mogące stanowić przedmiot skarg o uchylenie na warunkach przewidzianych w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, może mieć zastosowanie do decyzji o zawieszeniu, które prezes EBI może wydawać na podstawie art. 39 regulaminu pracowniczego EBI. Tym bardziej że akapit czwarty tego przepisu przewiduje, że ewentualne rozwiązanie umowy o pracę zaczyna obowiązywać od dnia zawieszenia.
(zob. pkt 113–115)
Odesłanie: Trybunał, sprawy połączone 18/65 i 35/65 Gutmann przeciwko Komisji EWEA, 5 maja 1966 r., Rec. str. 149, 168; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑203/95 Connolly przeciwko Komisji, 19 maja 1999 r., RecFP str. I‑A‑83 i II‑443, pkt 33
6. Poszanowanie prawa do obrony w postępowaniu wszczętym przeciwko komuś i mogącym prowadzić do wydania aktu dla niego niekorzystnego stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego, której należy przestrzegać nawet, gdy brak w tym zakresie wyraźnego postanowienia.
Decyzja o zawieszeniu pracownika EBI, wydana na podstawie art. 39 regulaminu pracowniczego EBI, stanowi akt niekorzystny i choć zwykle istnieje pilna potrzeba wydania takiej decyzji w związku z zarzutem ciężkiego uchybienia, to powinna ona być wydana z poszanowaniem prawa do obrony. W rezultacie, z wyjątkiem należycie ustalonych, szczególnych okoliczności, decyzja o zawieszeniu może być wydana tylko po umożliwieniu pracownikowi ustosunkowania się do informacji go obciążających, na których kompetentny organ ma zamiar oprzeć tę decyzję. Tylko w szczególnych okolicznościach wysłuchanie przed podjęciem działań mających na celu zawieszenie mogłoby okazać się w praktyce niemożliwe lub niezgodne z interesem służby. W takich okolicznościach wymogi wynikające z zasady poszanowania prawa do obrony mogą być spełnione przez wysłuchanie pracownika w najszybszym możliwym terminie po wydaniu decyzji o zawieszeniu.
(zob. pkt 121–124)
Odesłanie: ww. sprawa Gutmann przeciwko Komisji EWEA, pkt 168; Trybunał, sprawa C‑32/95 P Komisja przeciwko Lisrestalowi i in., 24 października 1996 r., Rec. str. I‑5373, pkt 24; ww. sprawa Connolly przeciwko Komisji, pkt 33; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑211/98 F przeciwko Komisji, 15 czerwca 2000 r., RecFP str. I‑A‑107 i II‑471, pkt 26 i nast.; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑333/99 X przeciwko EBC, 18 października 2001 r., Rec. str. II‑3021, pkt 183
7. Jako postanowienie regulaminu pracowniczego EBI uchwalonego przez EBI na mocy przyznanych mu na podstawie statutu kompetencji regulacyjnych, art. 39 tego regulaminu stanowi przepis o zasięgu ogólnym i stąd nie może być przedmiotem bezpośredniej skargi przed Sądem.
(zob. pkt 131 i 132)
Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑192/99 Dunnett i in. przeciwko EBI, 6 marca 2001 r., Rec. str. II‑813, pkt 62
8. Do sądu wspólnotowego nie należy formułowanie zasadniczych twierdzeń lub kierowanie nakazów do administracji, stąd należy uznać za niedopuszczalny wniosek pracownika EBI o to, by kodeks postępowania przyjęty przez komitet kierowniczy EBI nie miał wobec niego zastosowania.
(zob. pkt 136 i 137)
Odesłanie: ww. sprawa X przeciwko EBC, pkt 48
9. Pozaumowna odpowiedzialność Wspólnoty Europejskiej zakłada, że skarżący udowodni bezprawność zachowania zarzucanego organowi wspólnotowemu, rzeczywistość szkody oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem a podnoszoną szkodą.
Warunek dotyczący istnienia bezprawnego zachowania zostaje spełniony, jeśli Sąd uchyla, z uwagi na naruszenie prawa do obrony, decyzję o zawieszeniu pracownika wydaną z pominięciem uprzedniego wysłuchania tego pracownika. Uchylenie decyzji o zawieszeniu stanowi jednakże stosowne i wystarczające zado śćuczynienie za poniesioną przez zainteresowanego – w tym zakresie – krzywdę.
(zob. pkt 140–142)
Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑177/96 Costacurta przeciwko Komisji, 26 maja 1998 r., RecFP str. I‑A‑225 i II‑705; ww. sprawa De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., pkt 332
10. Decyzja o rozwiązaniu z pracownikiem EBI umowy o pracę z powodu poważnych uchybień bez wypowiedzenia i bez odprawy oznacza, że EBI gruntownie rozważył sytuację, biorąc pod uwagę poważne i nieodwołalne konsekwencje, jakie stąd wynikają dla zainteresowanego. EBI dysponuje w tym względzie szerokim zakresem uznania, a kontrola sądowa ogranicza się do zbadania ścisłości ustaleń stanu faktycznego i braku oczywistego błędu w jego ocenie.
(zob. pkt 167 i 168)
Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑140/97 Hautem przeciwko EBI, 28 września 1999 r., RecFP str. I‑A‑171 i II‑897, pkt 66
11. W postępowaniu dyscyplinarnym przeciwko pracownikowi EBI ciężar dowodu w zakresie zarzutów podnoszonych przeciwko niemu spoczywa na właściwym organie.
(zob. pkt 180)
12. W ramach oceny wagi okoliczności rozgłaszania przez pracownika EBI, bez upoważnienia ani uprzedniego poinformowania swoich przełożonych, faktów, informacji i poufnych dokumentów wewnętrznych, oznaczającego rozpowszechnianie twierdzeń poważnie naruszających dobre imię niektórych współpracowników oraz EBI, okoliczności łagodzące stanowią: po pierwsze, przekazanie informacji członkom Parlamentu Europejskiego, właściwym m.in. w zakresie podejmowania środków, na podstawie art. 280 WE, zwalczających nadużycia finansowe i wszelkie inne działania nielegalne naruszające interesy finansowe Wspólnoty, w tym EBI, po drugie, przekazanie wspomnianych informacji jako ściśle poufnych komisji kontroli budżetowej Parlamentu Europejskiego na wyraźne żądanie zastępcy prezesa i, następnie, wielokrotne występowanie pracownika w charakterze świadka przed tą komisją oraz po trzecie, uczestnictwo w kilku spotkaniach z członkami Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.
O ile prawdą jest, że te okoliczności jako takie nie uzasadniają wniosku, że zarzucane czyny nie stanowią uchybienia obowiązkom zachowania, to niemniej EBI miał obowiązek uwzględnić je jako okoliczności łagodzące w celu określenia właściwego środka dyscyplinarnego, pod rygorem popełnienia oczywistego błędu w ocenie co do wagi zarzucanych czynów.
(zob. pkt 208–214)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C‑15/00 Komisja przeciwko EBI, 10 lipca 2003 r., Rec. str. I‑7281, pkt 125
13. Jeśli Sąd uwzględnia zarzut dotyczący błędu w ustaleniu lub ocenie faktów zebranych w celu wymierzenia kary urzędnikowi, to decyzja wymierzająca karę musi zostać uchylona w całości, zważywszy na jednorazowy i niepodzielny charakter kary dyscyplinarnej, o której mowa w tej decyzji oraz na to, że jej wymierzenie opierało się na podstawach zawartych w tej decyzji i rozważanych jako całość. W tych okolicznościach Sąd nie może zastąpić organu dyscyplinarnego w wymierzeniu kary dyscyplinarnej mogącej odpowiadać w danym wypadku podstawom, które okazały się ustalone w trakcie badania powyższego zarzutu.
(zob. pkt 219)
Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑21/01 Zavvos przeciwko Komisji, 9 lipca 2002 r., RecFP str. I‑A‑101 i II‑483, pkt 316; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑89/01 Willeme przeciwko Komisji, 11 września 2002 r., RecFP str. I‑A‑153 i II‑803, pkt 83
14. Spory pomiędzy EBI a jego pracownikami dotyczące określenia kwot należnych na podstawie przepisów o wynagrodzeniach i dodatkach przyznanych personelowi mają charakter majątkowy, stąd Sąd dysponuje w tym zakresie nieograniczonym prawem orzekania.
(zob. pkt 257)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C‑449/99 P EBI przeciwko Hautemowi, 2 października 2001 r., Rec. str. I‑6733, pkt 94 i 95
15. Zgodnie z istotnymi zasadami rządzącymi postępowaniem przed Sądem przedmiotem uwag stron do sprawozdania na rozprawę jest wyłącznie korekta ewentualnych błędów lub nieścisłości faktycznych znajdujących się w sprawozdaniu, przekazanym stronom przed rozprawą, a nie umożliwienie tym ostatnim odpowiadania na argumenty strony przeciwnej, a tym bardziej rozwijanie nowych argumentów.
(zob. pkt 261)
16. O ile prawdą jest, że w pewnych szczególnych okolicznościach Sąd może zlecić powołanie biegłego, to niemniej takiemu biegłemu można powierzyć tylko wykonanie fragmentarycznych badań o charakterze faktycznym lub technicznym. W żadnym wypadku Sąd nie może przy rozpatrywaniu skarg urzędników delegować na biegłego kompetencji do badania rzeczywistych należności urzędnika z tytułu wynagrodzenia w odniesieniu do przedstawionych dokumentów oraz do bezpośredniego stanowienia o wypłacie tych kwot, gdyż taka delegacja sprowadzałaby się do przeniesienia na biegłego w zakresie audytu kompetencji orzekania co do części sporu. Tym bardziej, jeśli nieścisłość pewnych przepisów wymaga korzystania przez Sąd z kompetencji swobodnej oceny.
(zob. pkt 265)
17. Jeśli instytucja została obciążona wypłatą urzędnikowi zaległego wynagrodzenia, powiększonego o odsetki za zwłokę, to początek terminu biegu odsetek liczy się od dnia, gdy rozpatrywane kwoty powinny były być wypłacone urzędnikowi zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jeśli brak w tym zakresie szczegółowych uregulowań, to do Sądu należy określenie daty, w której kwoty te powinny były mu być normalnie wypłacone.
(zob. pkt 272)
18. Z uwagi na to, że celem odsetek za zwłokę jest naprawienie szkody poniesionej przez stronę w związku z brakiem zapłaty przez drugą stronę, nalicza się je do dnia, w którym kwoty te są rzeczywiście wypłacone.
(zob. pkt 273)
19. Jeśli Sąd uchylił ex tunc skutki odmowy przyjęcia przez EBI wycofania rezygnacji jednego z pracowników, to EBI może dokonać potrącenia należnych kwot z tytułu zaległego wynagrodzenia oraz odsetek za zwłokę od całości kwot, jakie zostały wypłacone pracownikowi w związku z jego odejściem z pracy, tzn. sumy netto odprawy i dodatku na ponowne zagospodarowanie, w zakresie w jakim odpadła przyczyna wypłaty tych kwot i stąd uzasadniony jest ich zwrot.
Z drugiej strony, wobec braku żądania zwrotu odprawy i dodatku na ponowne zagospodarowanie EBI nie może domagać się, aby kwoty te były powiększone o odsetki za zwłokę.
(zob. pkt 282 i 283)
20. W ramach wniosku o odszkodowanie sporządzonego przez urzędnika, odpowiedzialność Wspólnoty uzależniona jest od łącznego wystąpienia szeregu przesłanek dotyczących bezprawności zachowania zarzucanego instytucjom, rzeczywistego wystąpienia podnoszonej szkody oraz istnienia związku przyczynowego między zachowaniem a podnoszoną szkodą. Powyższe trzy przesłanki wystąpienia odpowiedzialności Wspólnoty muszą być spełnione kumulatywnie, co oznacza, że dopóki brak jest jednej z przesłanek, dopóty nie powstaje odpowiedzialność Wspólnoty.
(zob. pkt 303 i 304)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C‑257/98 P Lucaccioni przeciwko Komisji, 9 września 1999 r., Rec. str. I‑5251, pkt 14; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑165/95 Lucaccioni przeciwko Komisji, 14 maja 1998 r., RecFP str. I‑A‑203 i II‑627, pkt 57; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T‑205/96 Bieber przeciwko Parlamentowi, 26 maja 1998 r., RecFP str. I‑A‑231 i II‑723, pkt 48; Sąd Pierwszej Instancji, sprawy połączone T‑338/00 i T‑376/00 Morello przeciwko Komisji, 12 grudnia 2002 r., RecFP str. I‑A‑301 i II‑1457, pkt 150
21. Decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę z uwagi na ciężkie uchybienia stanowi środek, który może poważnie wpływać na szanse danego pracownika znalezienia odpowiedniego zatrudnienia na rynku pracy i stąd może mu wyrządzić szkodę majątkową i zawodową. W każdym razie w ocenie tej szkody należy uwzględnić odmowę pracownika rozważenia propozycji pracodawcy dotyczących ułatwienia jego powrotu na rynek pracy i tym samym zmniejszenia tej szkody. W takim wypadku samo uchylenie decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę stanowi stosowne naprawienie tej szkody.
(zob. pkt 306)