1. Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Dyrektywa Rady 89/391 w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy – Dyrektywa Rady 93/104 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Zakres stosowania – Praca ratowników – Zaliczenie – Nieobjęta zakresem stosowania praca nienależąca do usług związanych z obroną cywilną i transportem drogowym
(dyrektywa Rady 89/391, art. 2 i dyrektywa 93/104, art. 1 ust. 3)
2. Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Dyrektywa Rady 93/104 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Maksymalny tygodniowy czas pracy – Odstępstwo – Zgoda pracownika – Umowa o pracę odnosząca się do układu zbiorowego zezwalająca na przekroczenie tego wymiaru – Niewystarczalność
[dyrektywa Rady 93/104, art. 18 ust. 1 lit. b), ppkt i)]
3. Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Dyrektywa Rady 93/104 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Praca ratowników – Uregulowania krajowe zezwalające na przekroczenie maksymalnego tygodniowego czasu pracy w drodze układu zbiorowego lub porozumienia zakładowego – Niedopuszczalność
(dyrektywa Rady 93/104, art. 6 pkt 2)
4. Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Dyrektywa Rady 93/104 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Artykuł 6 pkt 2 – Skutek bezpośredni – Obowiązki i uprawnienia sądu krajowego – Niezastosowanie przepisów krajowych zezwalających na przekroczenie maksymalnego tygodniowego czasu pracy ustalonego w tym artykule
(dyrektywa Rady 93/104, art. 6 pkt 2)
1. Artykuł 2 dyrektywy Rady 89/391 w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy oraz art. 1 ust. 3 dyrektywy Rady 93/104 dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy należy interpretować w taki sposób, że praca ratowników wykonywana w ramach służby ratownictwa medycznego objęta jest zakresem stosowania wspomnianych dyrektyw.
W tym względzie praca ta nie jest objęta wyłączeniem zawartym w art. 2 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 89/391 odnoszącym się do pewnych szczególnych działalności sektora publicznego. W istocie wyłączenie to zostało przyjęte wyłącznie w celu zagwarantowania właściwego funkcjonowania służb niezbędnych do ochrony bezpieczeństwa, zdrowia, jak również porządku publicznego w wypadkach o wyjątkowej sile i skali, które odznaczają się tym, że z uwagi na ich cechy charakterystyczne nie można zaplanować czasu pracy załóg interwencyjnych i ratowniczych.
Podobnie praca ratowników, nawet jeśli polega ona, co najmniej w części, na prowadzeniu pojazdu i przewożeniu pacjentów do szpitala, nie może być zakwalifikowana jako działalność transportu drogowego i w związku z tym winna być wyłączona z zakresu stosowania art. 1 ust. 3 dyrektywy 93/104.
(por. pkt 55, 63, 72, 74 oraz pkt 1 sentencji)
2. Artykuł 18 ust. 1 lit. b) ppkt i) tiret pierwsze dyrektywy 93/104 dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy, który przewiduje możliwość niestosowania art. 6 tej dyrektywy zawierającego zasadę odnoszącą się do maksymalnego tygodniowego czasu pracy, należy interpretować w ten sposób, że wymaga wyraźnej i zgodnej z wolną wolą zgody wyrażonej przez każdego pracownika indywidualnie, aby przekroczenie maksymalnego 48-godzinnego tygodniowego czasu pracy, o którym mowa w art. 6 dyrektywy, było ważne. W tym względzie nie wystarczy, aby umowa o pracę pracownika odnosiła się jedynie do układu zbiorowego zezwalającego na takie przekroczenie, jeśli nie jest w żaden sposób wiadome, czy gdy pracownik zawierał taką umowę, posiadał wiedzę na temat ograniczenia nałożonego na prawa, jakie przyznaje mu dyrektywa 93/104.
(por. pkt 85–86 oraz pkt 2 sentencji)
3. Artykuł 6 ust. 2 dyrektywy 93/104 dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy musi być interpretowany w ten sposób, że stanowi on przeszkodę dla istnienia uregulowania Państwa Członkowskiego, którego skutkiem jest – odnośnie do okresów dyżuru zakładowego pełnionego przez ratowników w ramach służby ratownictwa medycznego – zezwolenie, w tym za pośrednictwem układu zbiorowego lub porozumienia zakładowego opartego na tym układzie, na przekroczenie maksymalnego tygodniowego czasu pracy w wymiarze 48 godzin ustalonego przez ten przepis.
W istocie zarówno z brzmienia art. 6 ust. 2 dyrektywy 93/104, jak i z celu oraz schematu tej dyrektywy, wynika po pierwsze, że maksymalne ograniczenie do 48 godzin tygodniowego czasu pracy stanowi zasadę socjalnego prawa wspólnotowego o szczególnej wadze, z której powinien korzystać każdy pracownik, gdyż jest to minimalne wymaganie mające na celu zagwarantowanie ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, i stąd przepis krajowy zezwalający na okresy pracy w wymiarze przekraczającym 48 godzin tygodniowo, w tym dyżur zakładowy, nie jest zgodny z wymaganiami tego postanowienia. Po drugie pełnione przez ratowników okresy dyżuru muszą być w całości zaliczane na poczet określenia maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu pracy niezależnie od tego, czy obejmują one krótsze lub dłuższe okresy nieaktywności pomiędzy pilnymi interwencjami.
(por pkt 94–95, 100–101, 120 oraz pkt 3 sentencji)
4. Artykuł 6 ust. 2 dyrektywy 93/104 dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy spełnia wszelkie warunki, aby wywołać skutek bezpośredni z uwagi na to, że nakłada on na Państwa Członkowskie w jednoznaczny sposób wyraźny obowiązek osiągnięcia określonego rezultatu, który nie jest obarczony warunkiem co do stosowania zasady, którą ustanawia, dotyczącej progu 48 godzin przeciętnego tygodniowego czasu pracy. Okoliczność, iż dyrektywa pozostawia Państwom Członkowskim pewien zakres uznania co do przyjęcia sposobu wprowadzenia w życie art. 6 oraz zezwala im na odstępstwo od przepisów tego artykułu, nie ma wpływu na precyzyjny i bezwarunkowy charakter art. 6 ust. 2 tej dyrektywy.
Rozpatrując zatem spór zawisły wyłącznie pomiędzy podmiotami prywatnymi, sąd krajowy, który jest zobowiązany przy stosowaniu przepisów prawa krajowego przyjętych w celu transpozycji zobowiązań przewidzianych w dyrektywie brać pod uwagę całość norm prawa krajowego oraz interpretować je, w najszerszym możliwym zakresie, w świetle brzmienia i celu tej dyrektywy, aby osiągnąć rozwiązanie zgodne z celem przez nią wytyczonym, powinien czynić wszystko co leży w zakresie jego właściwości, aby zapobiec przekroczeniu maksymalnego tygodniowego czasu pracy, którego wymiar na mocy powyższego art. 6 ust. 2 wynosi 48 godzin.
(por. pkt 104–106, 119–120 oraz pkt 3 sentencji)