2024/0171 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Węgrzech

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 126 ust. 6,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając uwagi przedstawione przez Węgry,

a także mając na uwadze, co następuje:

Zgodnie z art. 126 TFUE państwa członkowskie unikają nadmiernego deficytu budżetowego.

Pakt stabilności i wzrostu opiera się na celu, jakim są zdrowe i stabilne finanse publiczne jako sposób poprawy warunków sprzyjających stabilności cen oraz silnemu zrównoważonemu i inkluzywnemu wzrostowi, którego fundamentem jest stabilność finansowa, pomagając tym samym w osiągnięciu celów Unii w zakresie zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia.

1 2 Procedura nadmiernego deficytu na podstawie art. 126 TFUE, doprecyzowana w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu () (wchodzącym w skład paktu stabilności i wzrostu), przewiduje podjęcie decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu. Protokół nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, załączony do Traktatu o Unii Europejskiej i TFUE, zawiera dodatkowe postanowienia w sprawie wdrażania procedury nadmiernego deficytu. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009() określono szczegółowe zasady i definicje do celów stosowania tych postanowień. Zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego, które weszły w życie dnia 30 kwietnia 2024 r., obejmują rozporządzenie Rady (UE) 2024/1264 zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97. W wyniku reformy zasady dotyczące procedury nadmiernego deficytu wszczynanej w związku z niespełnieniem kryterium deficytu pozostały zasadniczo niezmienione, natomiast w przypadku państw członkowskich, w których wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych przekracza 60 % PKB, w procedurze nadmiernego deficytu wszczynanej w związku z niespełnieniem kryterium długu główny nacisk zostanie położony na odchylenia od ścieżki wydatków netto, która zostanie ustalona przez Radę na mocy rozporządzenia (UE) 2024/1263 na podstawie średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych przedkładanych przez państwa członkowskie. Ponieważ Rada nie ustaliła jeszcze ścieżki wydatków netto dla Węgier, Komisja nie jest w stanie ocenić, czy kryterium długu jest spełnione zgodnie z nowymi przepisami. W związku z tym niniejsza decyzja Rady dotyczy jedynie tego, że stosunek deficytu publicznego do produktu krajowego brutto (PKB) przekracza wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB.

3 Zgodnie z art. 126 ust. 5 TFUE jeżeli Komisja uzna, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić, kieruje opinię do danego państwa członkowskiego i informuje o tym Radę. Uwzględniwszy swoje sprawozdanie przyjęte zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE oraz mając na uwadze opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego przyjętą zgodnie z art. 126 ust. 4 TFUE, Komisja stwierdziła, że na Węgrzech istnieje nadmierny deficyt. W związku z tym dnia 8 lipca 2024 r. Komisja skierowała do Węgier stosowną opinię i poinformowała o tym odpowiednio Radę ().

Zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE Rada rozważa ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu, którą powinno poprzedzać dokonanie oceny ogólnej. W przypadku Węgier ta ocena ogólna prowadzi do następujących wniosków.

4 Z danych zatwierdzonych przez Eurostat w dniu 22 kwietnia 2024 r. () wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na Węgrzech wyniósł 6,7 % PKB w 2023 r., a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych – 73,5 % PKB. W sprawozdaniu Komisji sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE stwierdzono, że przekroczenie w 2023 r. przez deficyt wartości odniesienia, którą w Traktacie określono na poziomie 3 % PKB, nie ma charakteru wyjątkowego, gdyż nie jest wynikiem ani nadzwyczajnego zdarzenia, ani znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w rozumieniu paktu stabilności i wzrostu. W 2023 r. realny PKB Węgier zmniejszył się o 0,9 %, po tym jak w 2022 r. PKB wzrósł o 4,6 %. Z prognozy Komisji z wiosny 2024 r. – w której przewiduje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się w 2024 i 2025 r. na poziomie powyżej 3 % PKB – wynika, że przekroczenie wartości odniesienia określonej w Traktacie nie ma również charakteru tymczasowego. Podsumowując, deficyt w 2023 r. przekraczał wartość odniesienia określoną w Traktacie jako 3 % PKB i nie był jej bliski. Nie uznaje się, że przekroczenie to ma charakter wyjątkowy w rozumieniu Traktatu i paktu stabilności i wzrostu ani tymczasowy. W związku z tym kryterium deficytu określone w Traktacie i rozporządzeniu (WE) nr 1467/97 nie jest spełnione prima facie.

5 Według programu konwergencji na 2024 r. planowany deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na Węgrzech osiągnie w 2024 r. poziom 4,5 % PKB. W prognozie Komisji z wiosny 2024 r. () wskazano, że deficyt wyniesie 5,4 % PKB – poziom ten przekracza określoną w Traktacie wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB i nie jest jej bliski. Różnica między tymi obydwoma zestawami prognoz wynika przede wszystkim z przewidzianego w prognozie Komisji wyższego bazowego wzrostu wydatków, przede wszystkim w zakresie wynagrodzeń w sektorze publicznym, zużycia pośredniego i transferów bieżących. W prognozie Komisji przewidziano również nieco niższe dochody ze składek na ubezpieczenie społeczne oraz z podatków od produkcji i przywozu w 2024 r.

Zgodnie z wymogami art. 126 ust. 3 TFUE Komisja przeanalizowała też wszystkie istotne czynniki w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE. Jak określono w art. 2 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, podczas oceny spełniania kryterium deficytu, jeśli stosunek długu publicznego do PKB przekracza wartość odniesienia, przy podejmowaniu kroków w następstwie sprawozdania na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE i prowadzących do decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu istotne czynniki uwzględnia się wyłącznie wtedy, gdy przed ich uwzględnieniem deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych pozostaje bliski wartości odniesienia, a przekroczenie wartości odniesienia ma charakter tymczasowy. W przypadku Węgier ten podwójny warunek nie jest spełniony. Wobec tego w krokach prowadzących do tej decyzji nie uwzględnia się istotnych czynników.

W związku z wyznaczonym na 20 września 2024 r. terminem przedłożenia krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego zgodnie z art. 36 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Rada przyjmuje do wiadomości, że kolejny etap procedury, a mianowicie przedłożenie przez Komisję zalecenia dotyczącego zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE w sprawie korekty nadmiernego deficytu, nastąpi wraz z przyjęciem przez Komisję opinii w sprawie projektów planów budżetowych państw członkowskich strefy euro na podstawie z art. 7 rozporządzenia (UE) nr 473/2013. Podejście to umożliwia zapewnienie spójności między wymogami budżetowymi w ramach procedury nadmiernego deficytu a ścieżką dostosowania określoną w średniookresowych planach budżetowo-strukturalnych. Aby można było zapewnić tę spójność, a jednocześnie uniknąć luki w nadzorze w ramach procedury nadmiernego deficytu, konieczne jest terminowe przedłożenie średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych państw członkowskich. Harmonogram ten ma charakter wyjątkowy i wiąże się z przejściem na nowe ramy, a zatem nie stanowi precedensu. Rada przyjmuje również do wiadomości, że w razie nieprzedłożenia planu średniookresowego w terminie, w zaleceniu Komisji dotyczącym zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 uwzględniona zostanie trajektoria referencyjna przekazana przez Komisję państwu członkowskiemu, określona zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1263,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Z oceny ogólnej wynika, że na Węgrzech istnieje nadmierny deficyt wynikający z niespełnienia kryterium deficytu.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Węgier.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

W imieniu Rady

Przewodniczący