1.Wprowadzenie

Aby wesprzeć wysiłki sektora morskiego na rzecz cyfryzacji, w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1239 z dnia 20 czerwca 2019 r. ustanawiającym europejski system morskich pojedynczych punktów kontaktowych i uchylającym dyrektywę 2010/65/UE 1 (rozporządzenie EMSWe) zawarto zestaw środków zmierzających do osiągnięcia harmonizacji i uproszczenia sprawozdawczości morskiej. Rozporządzenie EMSWe weszło w życie 15 sierpnia 2019 r., ale jego przepisy mają być stosowane dopiero od 15 sierpnia 2025 r.

Rozporządzeniem EMSWe ustanowiono w każdym państwie członkowskim pojedynczy punkt kontaktowy do celów wypełniania wszystkich obowiązków sprawozdawczych związanych z zawinięciem do portu. Celem rozporządzenia jest umożliwienie w pełni cyfrowej wymiany informacji między przedsiębiorstwami a administracją publiczną wymaganych od statków przy zawijaniu do portu w UE. Nowe środowisko sprawozdawczości opiera się w dużej mierze na istniejących systemach morskich krajowych pojedynczych punktów kontaktowych ustanowionych dyrektywą 2010/65/UE.

Podstawa rozporządzenia EMSWe to harmonizacja definicji i formatów danych oraz środki mające na celu poprawę przepływu danych na potrzeby zwiększenia efektywności. W związku z powyższym w art. 3 rozporządzenia EMSWe uprawniono Komisję do przyjmowania aktów delegowanych mających na celu zmianę załącznika do rozporządzenia na potrzeby wprowadzenia, usunięcia lub dostosowania odniesień do przepisów lub wymogów krajowych lub do unijnych bądź międzynarodowych aktów prawnych, a także utworzenie oraz zmianę zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych. Zbiór danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych wymaga, między innymi, regularnych aktualizacji, aby zagwarantować jego dostosowanie do wymogów dotyczących danych celnych określonych w załączniku B do rozporządzenia (UE) 2015/2446 2 i w załączniku B do rozporządzenia (UE) 2015/2447 3 oraz w powiązanym unijnym modelu danych celnych, a także do kompendium IMO FAL 4 w ramach Konwencji o ułatwieniu międzynarodowego obrotu morskiego, co ma usprawnić interoperacyjność między różnymi organami.

Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 3 rozporządzenia EMSWe, powierza się Komisji na okres czterech lat od 14 sierpnia 2019 r. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na kolejne takie same okresy, chyba że Parlament lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień. Niniejsze sprawozdanie obejmuje ten obowiązek.

2.Wykonywanie przekazanych uprawnień

Ponieważ rozporządzenie (UE) 2019/1239 weszło w życie 15 sierpnia 2019 r., do czasu opublikowania niniejszego sprawozdania Komisja wykonała jeden raz swoje uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych. 7 listopada 2022 r. przyjęła rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/205 uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1239 w odniesieniu do ustanowienia zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych i zmieniające załącznik do tego rozporządzenia 5 (rozporządzenie delegowane).

Rozporządzenie delegowane przyjęto po upływie terminu określonego w art. 3 ust. 3 rozporządzenia EMSWe, przypadającego na dzień 15 sierpnia 2021 r. Przyczyny opóźnienia w przyjęciu rozporządzenia delegowanego były związane ze złożonością działań w zakresie modelowania danych wynikającą z wielu podstaw prawnych, a jednocześnie z trudnościami organów państw członkowskich w zakresie przedłożenia Komisji w odpowiednim czasie wykazu krajowych obowiązków sprawozdawczych wraz z odpowiednimi elementami danych wymaganymi od podmiotów zgłaszających w ich portach. Kryzys związany z COVID-19 miał również wpływ na proces gromadzenia danych, ponieważ organy państw członkowskich w sektorze transportu morskiego były zaangażowane w wiele sytuacji dotyczących zarządzania kryzysowego i w związku z tym musiały priorytetowo traktować kwestie związane ze zdrowiem.

W rozporządzeniu delegowanym ustanowiono zbiór danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych, czyli kompletny wykaz elementów danych wynikających z obowiązków sprawozdawczych wymienionych w załączniku do rozporządzenia EMSWe. Zbiór danych jest obszerny i kompleksowy, podzielony na 92 grupy danych, z których każda zawiera co najmniej jeden element danych. Wykazy zbioru danych zawierają łącznie ponad 1 120 elementów danych, m.in. ich identyfikator, nazwę, opis i format. Ponadto każdy element danych zawiera odniesienie do mapowania unijnego modelu danych celnych oraz do kompendium IMO (w stosownych przypadkach) oraz do wszelkich odpowiednich list kodowych lub mających zastosowanie zasad biznesowych.

Rozporządzeniem delegowanym wprowadzono ponadto zmiany w załączniku do rozporządzenia EMSWe, w których szczegółowo określono obowiązki sprawozdawcze. Konieczność wprowadzenia tych zmian wynikała z aktualizacji podstawowych przepisów, w tym ze zmiany lub zastąpienia obowiązujących przepisów unijnych, krajowych i międzynarodowych oraz z włączenia bardziej szczegółowych odniesień do obecnych tekstów ustawodawczych. Ze względu na liczne zmiany załącznik został w całości zastąpiony.

Zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 6 przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja musi się skonsultować z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie. Przygotowując rozporządzenie delegowane, Komisja skonsultowała się z ekspertami z państw członkowskich i podmiotami z sektora morskiego uczestniczącymi w podgrupie ekspertów EMSWe w ramach grupy sterującej wysokiego szczebla ds. zarządzania cyfrowym systemem morskim i cyfrowymi usługami morskimi 7 , którzy poparli przepisy zawarte w akcie delegowanym.

W trakcie całego procesu proceduralnego i decyzyjnego Komisja zapewniała odpowiednie przekazywanie właściwych dokumentów zarówno Parlamentowi, jak i Radzie. Parlament i Rada nie wyraziły sprzeciwu wobec przyjęcia rozporządzenia delegowanego.

Aby zapewnić szybką aktualizację wykazu odpowiednich obowiązków wymienionych w załączniku do rozporządzenia EMSWe oraz zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych, Komisja uważa, że uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych powierzone jej rozporządzeniem EMSWe powinny być utrzymywane tak długo, jak długo rozporządzenie w EMSWe pozostaje w mocy. W tym kontekście Komisja oczekuje, że zmiana zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych będzie niezbędnym cyklicznym działaniem, biorąc pod uwagę silne zależności od stałego rozwoju prawodawstwa UE, konwencji międzynarodowych i przepisów krajowych. Uprawnienie do przyjmowania lub zmiany aktów delegowanych pozostanie zatem niezbędne do zapewnienia właściwego wdrożenia i funkcjonowania europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych. W tym względzie służby Komisji, z pomocą Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego, omawiają już z ekspertami z państw członkowskich potrzebę przyjęcia w 2024 r. nowego rozporządzenia delegowanego Komisji w celu zmiany zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych i dostosowania wykazu odpowiednich obowiązków sprawozdawczych wynikających z rozporządzenia EMSWe.

3.Podsumowanie

Niniejszym sprawozdaniem Komisja spełnia swój obowiązek przedstawienia Parlamentowi i Radzie sprawozdania z wykonywania uprawnień przekazanych jej na mocy art. 23 rozporządzenia EMSWe. Komisja przedstawia Parlamentowi i Radzie niniejsze sprawozdanie z wykonywania przekazanych uprawnień, jak przewidziano w art. 23 rozporządzenia EMSWe.

Komisja aktywnie i odpowiednio wykonała uprawnienia przekazane jej na mocy rozporządzenia EMSWe. Jednocześnie Komisja uważa, że przedłużenie przekazania uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych było i pozostaje właściwe, zgodnie z art. 23 rozporządzenia EMSWe (automatyczne przedłużenie). Takie przedłużenie umożliwi Komisji dalsze uzupełnianie rozporządzenia EMSWe i okresową aktualizację zakresu stosowania tego rozporządzenia oraz zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych, które określają zakres zgłaszania w każdym morskim krajowym pojedynczym punkcie kontaktowym, zapewniając zharmonizowane wdrożenie rozporządzenia EMSWe.

Komisja zwraca się do Parlamentu Europejskiego i Rady o zapoznanie się z niniejszym sprawozdaniem.