Bruksela, dnia 31.10.2022

COM(2022) 567 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

dotyczące pozwoleń na wywóz udzielonych w 2021 r. zgodnie z rozporządzeniem w sprawie handlu niektórymi towarami, które mogłyby być użyte do wykonywania kary śmierci, tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania


1.Wprowadzenie

Rozporządzenie (UE) 2019/125 („rozporządzenie”) w sprawie handlu niektórymi towarami, które mogłyby być użyte do wykonywania kary śmierci, tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania 1 ma na celu z jednej strony zapobieganie stosowaniu kary śmierci, a z drugiej – stosowaniu tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania w państwach spoza UE. W rozporządzeniu tym towary dzieli się na:

-towary, które nierozerwalnie wiążą się z nadużyciami i w ogóle nie powinny być przedmiotem handlu (załącznik II) oraz

-towary, które mogą mieć zgodne z prawem zastosowania, np. sprzęt służący do egzekwowania prawa (załącznik III) i towary o zastosowaniu leczniczym (załącznik IV).

Handel towarami wymienionymi w załącznikach III i IV podlega pewnym ograniczeniom.

Art. 26 ust. 3 rozporządzenia stanowi, że państwa członkowskie mają obowiązek sporządzać publiczne roczne sprawozdanie z działalności. Sprawozdanie takie musi zawierać informacje o liczbie otrzymanych wniosków, towarach i krajach, których dotyczyły wnioski, oraz o decyzjach podjętych w ich sprawie. Art. 26 ust. 4 stanowi, że Komisja ma obowiązek sporządzać roczne sprawozdanie obejmujące roczne sprawozdania z działalności opublikowane przez państwa członkowskie. To sprawozdanie musi zostać udostępnione publicznie.

W niniejszym sprawozdaniu Komisja przedstawia informacje na temat działań podjętych w 2021 r. przez państwa członkowskie w obszarze wydawania pozwoleń na wywóz towarów 2 , które mogłyby być użyte w celu stosowania tortur lub wykonywania kary śmierci.

Wszystkie państwa członkowskie przekazały informacje na temat liczby pozwoleń na wywóz, których udzielono lub których udzielenia odmówiono na podstawie art. 11 ust. 1 i art. 16 ust. 1 rozporządzenia, oraz na temat odnośnych towarów i państw przeznaczenia. W niektórych przypadkach właściwe organy państw członkowskich przekazały również informacje na temat liczby lub ilości towarów objętych pozwoleniami na wywóz oraz kategorii użytkowników końcowych, którym towary te zostały dostarczone.

Pozwolenia wydawane na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/125

W art. 11 ust. 1 i art. 16 ust. 1 rozporządzenia ustanowiono wymóg uzyskania pozwolenia na wywóz 3 towarów wymienionych odpowiednio w załączniku III i IV.

Załącznik III zawiera wykaz niektórych towarów, które mogłyby być użyte w celu stosowania tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania. Towary wymienione w załączniku III podzielone są na następujące kategorie: towary zaprojektowane do krępowania ludzi; broń i urządzenia zaprojektowane do celów tłumienia zamieszek lub samoobrony; oraz broń i sprzęt rozprowadzające obezwładniające lub drażniące substancje chemiczne przeznaczone do tłumienia zamieszek lub samoobrony i określone substancje powiązane.

Załącznik IV zawiera wykaz niektórych substancji chemicznych, które mogą być użyte do przeprowadzania egzekucji poprzez podanie śmiertelnego zastrzyku.

Poza przypadkami zastosowania generalnego unijnego pozwolenia na wywóz, o którym mowa w załączniku V, w odniesieniu do wywozu towarów wymienionych w załączniku IV należy uzyskać pozwolenie na wywóz od właściwych organów w odpowiednim państwie członkowskim, wymienionych w załączniku I do rozporządzenia.

Wywozu do miejsc przeznaczenia wymienionych w generalnym unijnym pozwoleniu na wywóz można z reguły dokonać bez uzyskania od państwa członkowskiego pozwolenia indywidualnego lub globalnego. Do tej pory państwa nienależące do UE umieszczano w załączniku V, pod warunkiem ratyfikacji przez nie odpowiedniej umowy międzynarodowej zobowiązującej do zniesienia kary śmierci w odniesieniu do wszystkich przestępstw. W przypadku państw, które nie są członkami Rady Europy, oznacza to konieczność uprzedniej ratyfikacji Drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych bez zastrzeżeń.

Jeżeli istnieją jednak uzasadnione wątpliwości co do zdolności eksportera do spełniania warunków tego pozwolenia lub przestrzegania przepisów w zakresie kontroli wywozu, właściwy organ może zakazać temu eksporterowi korzystania z generalnego unijnego pozwolenia na wywóz.

Art. 20 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że pozwolenie na wywóz udzielane przez państwo członkowskie może być pozwoleniem indywidualnym (pozwolenie udzielane na wywóz na rzecz jednego użytkownika końcowego lub odbiorcy w państwie nienależącym do UE) lub globalnym (pozwolenie udzielane na wywóz na rzecz co najmniej jednego określonego użytkownika końcowego lub dystrybutora w co najmniej jednym określonym państwie nienależącym do UE) 4 .

W art. 3, 4 i 5 rozporządzenia zakazano odpowiednio wywozu, przywozu i tranzytu towarów wymienionych w załączniku II. Właściwe organy mogą udzielić odstępstwa od tego zakazu, ale wyłącznie pod warunkiem wykazania, że dane towary będą użyte jedynie w celu ich publicznego wystawienia w muzeum (w państwie nienależącym do UE albo, zgodnie z art. 4, w państwie członkowskim) ze względu na ich znaczenie historyczne.

2.Pozwolenia, których udzielono i których udzielenia odmówiono

W 2021 r. łączna liczba zgłoszonych pozwoleń wyniosła 275, przy czym ich udzielenie zgłosiło dziewięć państw członkowskich. Pozostałe państwa członkowskie poinformowały Komisję, że nie otrzymały wniosków o udzielenie pozwolenia zgodnie z rozporządzeniem.

Ponieważ w definicjach terminów „pozwolenie indywidualne” i „pozwolenie globalne” w art. 2 rozporządzenia nie zawarto elementu ilościowego, wskazanie liczby udzielonych pozwoleń nie pozwala określić liczby ani ilości towarów objętych tymi pozwoleniami. W informacjach przekazywanych Komisji przez państwa członkowskie zazwyczaj nie dokonuje się rozróżnienia między pozwoleniami indywidualnymi a pozwoleniami globalnymi.

Państwa członkowskie poinformowały, że w 2021 r. odrzuciły dwa wnioski o pozwolenie na wywóz. Zgłoszone przypadki odmowy dotyczyły niektórych planowanych transakcji z klientami w Chile i Chinach. Planowany wywóz do Chile dotyczył towarów wymienionych w załączniku III kod 3.1 5 , natomiast planowany wywóz do Chin dotyczył towarów wymienionych w załączniku III kod 3.6 6 .

W art. 3, 4 i 5 rozporządzenia zakazano odpowiednio wywozu, przywozu i tranzytu towarów wymienionych w załączniku II. Zgodnie z rozporządzeniem właściwe organy mogą udzielić odstępstwa od tego zakazu, ale wyłącznie pod warunkiem wykazania, że dane towary będą użyte jedynie w celu ich publicznego wystawienia w muzeum (w państwie nienależącym do UE albo, zgodnie z art. 4, w państwie członkowskim) ze względu na ich znaczenie historyczne. Właściwe organy zgłosiły brak udzielenia takich odstępstw w 2021 r.

Załącznik 1 do niniejszego sprawozdania zawiera informacje na temat liczby pozwoleń na wywóz udzielonych przez właściwe organy krajowe w 2021 r. według kategorii towarów (załączniki III i IV do rozporządzenia). Towary wywożone na podstawie generalnego unijnego pozwolenia na wywóz (załącznik V) nie zostały uwzględnione w danych dotyczących liczby udzielonych pozwoleń.

Załącznik 2 zawiera informacje na temat liczby zgłoszonych pozwoleń na wywóz i odmów wywozu według kategorii towarów (załączniki III i IV do rozporządzenia).

Załącznik 3 zawiera informacje na temat liczby wniosków zatwierdzonych i odrzuconych w latach 2017–2021.

Załącznik 4 zawiera informacje na temat liczby zgłoszonych pozwoleń na wywóz wydanych przez państwa członkowskie.

Załącznik 5 zawiera informacje na temat zgłaszanych najczęściej miejsc przeznaczenia wywozu, na który udzielono pozwolenia.

W załączniku 6 podsumowano przekazane Komisji informacje na temat zgłoszonego zastosowania końcowego wywozu, na który udzielono pozwoleń w 2021 r.

Załączniki 7 i 8 zawierają przegląd towarów, na wywóz których udzielono pozwolenia, miejsca ich przeznaczenia i zgłoszonego zastosowania końcowego.

(1)

Dz.U. L 30 z 31.1.2019, s. 1.

(2)

Niniejsze sprawozdanie nie zawiera informacji na temat korzystania przez eksporterów z generalnego unijnego pozwolenia na wywóz, zgodnie z załącznikiem V do rozporządzenia, w odniesieniu do wywozu towarów wymienionych w załączniku IV.

(3)

W art. 2 lit. d) rozporządzenia „wywóz” zdefiniowano jako „każde wyprowadzenie towarów z obszaru celnego Unii, w tym wyprowadzenie towarów wymagające zgłoszenia celnego oraz wyprowadzenie towarów po ich składowaniu w wolnym obszarze celnym w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013”.

(4)

„Pozwolenie indywidualne” w pełni zdefiniowano w art. 2 lit. p). „Pozwolenie globalne” w pełni zdefiniowano w art. 2 lit. q).

(5)

Towary wymienione w załączniku III, oznaczone kodem 3.1: przenośna broń i sprzęt do podawania lub rozprowadzania dawki obezwładniającej lub drażniącej substancji chemicznej

(6)

Towary wymienione w załączniku III, oznaczone kodem 3.6: stały lub mocowany sprzęt do rozprowadzania obezwładniających lub drażniących czynników chemicznych o szerokim zasięgu.


Bruksela, dnia 31.10.2022

COM(2022) 567 final

ZAŁĄCZNIKI

do

SPRAWOZDANIA KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

dotyczącego pozwoleń na wywóz udzielonych w 2021 r. zgodnie z rozporządzeniem w sprawie handlu niektórymi towarami, które mogłyby być użyte do wykonywania kary śmierci, tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania


Załącznik 1:

Liczba zgłoszonych pozwoleń na wywóz wydanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 20 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2019/125, według pozycji w załączniku

Załącznik 2:

Liczba zgłoszonych pozwoleń na wywóz i odmów wywozu, według pozycji w załączniku

Załącznik 3:

Liczba zgłoszonych pozwoleń na wywóz wydanych przez państwa członkowskie w latach 2017–2021

Załącznik 4:

Liczba zgłoszonych pozwoleń na wywóz wydanych przez państwa członkowskie

Załącznik 5:

Zgłoszone miejsca przeznaczenia 1 towarów objętych pozwoleniami na wywóz w 2021 r. 2  

Załącznik 6:

Zgłoszone zastosowanie końcowe towarów objętych pozwoleniem na wywóz do państw trzecich w 2021 r. 3

Załącznik 7:

Przegląd zgłoszonych towarów wymienionych w załączniku III objętych pozwoleniem na wywóz w 2021 r.

Kod

Towar z załącznika III

Miejsce przeznaczenia

Zastosowanie końcowe

Właściwy organ

1.1

Kajdany i zespoły łańcuchów na nogi (z wyjątkiem zwykłych kajdanek)

Czarnogóra (1), Szwajcaria (5), Stany Zjednoczone (3), Zjednoczone Królestwo (2)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

2.1

Przenośna broń elektryczna, obejmująca między innymi pałki elektryczne, tarcze elektryczne, paralizatory lub pistolety paraliżujące

Andora (1)

Handel

FR

Stany Zjednoczone (2), kilka państw (Australia, Islandia, Norwegia, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone, Szwajcaria) (1)

Handel (Stany Zjednoczone), egzekwowanie prawa (kilka państw)

NL

Andora (1)

Egzekwowanie prawa

ES

2.2

Zestawy zawierające wszystkie ważne komponenty do montażu przenośnej broni elektrycznej

Stany Zjednoczone (1)

Handel

ES

3.1

Przenośna broń i sprzęt do podawania lub rozprowadzania dawki obezwładniającej lub drażniącej substancji chemicznej

Zjednoczone Emiraty Arabskie (1)

Handel

CZ

Andora (7), Bangladesz (1), Bośnia i Hercegowina (4), Iran (1), Japonia (6), Jordania (1), Kosowo* 4 (1), Meksyk (1), Czarnogóra (1), Namibia (1), Nowa Kaledonia (1), Macedonia Północna (1), Norwegia (3), Paragwaj (2), Szwajcaria (17), Serbia (3), Republika Południowej Afryki (9), Tajwan (1), Turcja (1), Ukraina (1), Zjednoczone Królestwo (3)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

Andora (1), Demokratyczna Republika Konga (1), Niger (1)

Egzekwowanie prawa, handel (Andora)

FR

Kilka państw (Aruba, Bonaire, Saba, Sint Eustatius, Curaçao, Sint Maarten) (1), kilka państw (Bonaire, Saba, Sint Eustatius), (2), Sint Maarten (1), Curaçao (1)

Egzekwowanie prawa

NL

Kuwejt (1), Demokratyczna Republika Konga (1), Katar (3), Andora (1), Peru (1), Bośnia i Hercegowina (2)

Egzekwowanie prawa, handel (Andora)

ES

Kilka państw (Stany Zjednoczone, Szwajcaria) (2)

Inne

SE

3.2

Wanililoamid kwasu pelargonowego (PAVA)

Albania (1), Australia (3), Brazylia (1), Indie (3), Japonia (2), Kazachstan (1), Pakistan (1), Republika Korei (2), Rosja (2), Szwajcaria (1), Republika Południowej Afryki (2), Tajwan (1), Chiny (4)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

3.3

Oleożywica capsicum

Argentyna (1), Kenia (1), Szwajcaria (5), Tunezja (1), Ukraina (2), Zjednoczone Emiraty Arabskie (1), Zjednoczone Królestwo (1)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

Indonezja (2)

Inne

NL

Chile (2)

Egzekwowanie prawa

ES

3.4

Mieszaniny zawierające co najmniej 0,3 % PAVA lub OC w masie oraz rozpuszczalnik (gaz pieprzowy)

Indie (1), Japonia (1), Rosja (1), Szwajcaria (7), Singapur (2), Republika Południowej Afryki (1), Turcja (1), Ukraina (5), Uzbekistan (1), Zjednoczone Królestwo (3), Chiny (1)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

Nowa Kaledonia (1)

Handel

FR

Andora (1)

Handel

ES

Załącznik 8:

Przegląd zgłoszonych towarów wymienionych w załączniku IV objętych pozwoleniem na wywóz w 2021 r.

Kod

Towar z załącznika IV

Miejsce przeznaczenia

Zastosowanie końcowe

Właściwy organ

1.1 lit. d)

Sól sodowa pentobarbitalu (CAS 57-33-0)

Zjednoczone Królestwo (1)

Zastosowanie do celów weterynaryjnych

FR

Kanada (5), Australia (1), Malezja (3), Curaçao (1), Aruba (2)

Zastosowanie do celów weterynaryjnych

NL

1.1 lit. g)

Tiopental (CAS RN 76-75-5)

Bośnia i Hercegowina (3), Serbia (3)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne

AT

1.1 lit. h)

Sól sodowa tiopentalu (CAS RN 71-73-8), znana również jako tiopenton sodu

Albania (1), Liban (1), Algieria (1), Irak (1), Iran (1)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne, handel (Irak)

CZ

Bangladesz (1), Ukraina (1), Meksyk (1), Brazylia (1), Argentyna (3), Turcja (1)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne

IT

Indie (5), Bangladesz (2), Rosja (2)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne

LV

Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (1), Dżibuti (1), Kongo (1), Fidżi (1), Bonaire (1), Angola (1), Mali (2), Tanzania (1), Malawi (2), Sierra Leone (1), Liberia (1), Erytrea (1), Timor Wschodni (1), Ghana (1), Izrael (1), Somalia (4)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne

NL

1.1

Inne krótko lub średnio długo działające barbituranowe środki znieczulające

Egipt (3), Argentyna (4), Australia (5), Chile (2), Indonezja (2), Iran (2), Japonia (1), Kanada (3), Kolumbia (5), Malezja (1), Meksyk (1), Nowa Zelandia (2), Kenia (1), Peru (1), Republika Korei (1), Szwajcaria (4), Republika Południowej Afryki (1), Uganda (2), Zjednoczone Królestwo (1), kilka państw (Kenia, Namibia, Republika Południowej Afryki, Zimbabwe) (1)

Nie określono zastosowania końcowego

DE

Meksyk (1)

Zastosowanie medyczne i farmaceutyczne

IT

(1)

Jeżeli w wykazie miejsc przeznaczenia zastosowano konkretną nazwę, nie należy interpretować jej jako obejmującą obszar wykraczający poza obszar (celny) powszechnie uznawany za objęty tą nazwą.

(2)

 „Inne miejsca przeznaczenia” obejmują te, w odniesieniu do których zgłoszono tylko jedno pozwolenie na wywóz, a mianowicie: Algieria, Angola, Bonaire, Dżibuti, Timor Wschodni, Erytrea, Fidżi, Ghana, Irak, Izrael, Jordania, Kazachstan, Kosowo (użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa), Kuwejt, Liban, Liberia, Namibia, Niger, Macedonia Północna, Pakistan, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Sierra Leone, Sint Maarten, Tanzania, Tunezja, Uzbekistan. „Miejsca przeznaczenia w kilku państwach” odnoszą się do tych pozwoleń, które wydano w odniesieniu do jednego produktu wywożonego do więcej niż jednego kraju.

(3)

Liczba pozwoleń na wywóz nie odpowiada liczbie, o której mowa w poprzednich załącznikach, ponieważ nie wszystkie organy w państwach członkowskich określają zastosowanie końcowe.

(4)

* Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.