Publikacja wniosku zgodnie z art. 17 ust. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 110/2008 w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89

(2021/C 205/09)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 27 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 (1).

PODSTAWOWE SPECYFIKACJE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ

„Madarasi birspálinka”

Nr UE: PGI-HU-02489 – 6.3.2019

1. Oznaczenie geograficzne, którego dotyczy wniosek o rejestrację

„Madarasi birspálinka”

2. Kategoria napoju spirytusowego

9.	Okowita owocowa

3. Opis napoju spirytusowego

3.1. Właściwości fizyczne, chemiczne lub organoleptyczne

Właściwości fizykochemiczne

Zawartość alkoholu	minimalnie 43 % v/v
Zawartość metanolu	maksymalnie 1 250 g/hl alkoholu 100 % obj.
Całkowita zawartość substancji lotnych	minimalnie 400 g/hl alkoholu 100 % obj.
Zawartość octanu etylu	maksymalnie 300 g/hl alkoholu 100 % obj.

Właściwości organoleptyczne

„Madarasi birspálinka” ma barwę przejrzystej wody i charakteryzuje się wyraźnym, bogatym aromatem i smakiem dzięki swojemu podstawowemu składnikowi.

Produkt oferuje harmonijną mieszankę delikatnych, cytrusowych i cierpkich oraz słodkich, woskowych nut pigwy. Wyraźne nuty pigwy są uzupełniane pikantnymi nutami gotowanych owoców, a następnie dyskretnie cierpkim, jedwabisto-śmietanowym posmakiem.

3.2. Cechy szczególne (w porównaniu z napojami spirytusowymi należącymi do tej samej kategorii)

W przeciwieństwie do innych palinek z pigwy „Madarasi birspálinka” posiada bogate nuty gotowanych owoców, które wzmacniają cytrusowy aromat pigwy. Produkt wykazuje słodsze nuty gotowanych owoców niż inne palinki z pigwy, które nadają mu delikatniejszy i łagodniejszy charakter. Cytrusowy aromat destylatu dodatkowo wzmacnia wspomniane nuty gotowanych owoców.

4. Obszar geograficzny, którego dotyczy wniosek

Palinkę „Madarasi birspálinka” można produkować w komercyjnych destylarniach palinki znajdujących się w komitacie Bács-Kiskun, gdzie można ją zacierać, poddawać fermentacji, destylować i poddawać leżakowaniu. Pigwy wykorzystywane jako podstawowy składnik mogą pochodzić wyłącznie z tego obszaru.

5. Metoda otrzymywania napoju spirytusowego

Proces produkcji palinki:

a)	selekcja i akceptacja owoców;

b)	zacieranie i fermentacja;

c)	destylacja;

d)	leżakowanie i przechowywanie palinki;

e)	obróbka i produkcja palinki.

a) Selekcja i akceptacja owoców

Owoce pigwy muszą być zdrowe, całe i bez objawów gnicia.

Po zaakceptowaniu owoce należy zmierzyć oraz przeprowadzić ocenę organoleptyczną (degustacja i w miarę możliwości – badanie zawartości suchej masy (zawartość cukru i pomiar pH)) w celu sprawdzenia ich jakości.

Jako podstawowy składnik można stosować wyłącznie pigwę, która jest odpowiednio dojrzała i w której zawartość suchej masy wynosi co najmniej 12 %.

b) Zacieranie i fermentacja

Zacieranie:

Podstawę zacierania stanowią odpowiednio dojrzałe, wysokiej jakości owoce. Szczególnym etapem w produkcji „Madarasi birspálinka” jest dojrzewanie zerwanej pigwy przed przetworzeniem. W razie potrzeby proces ten może trwać do 5 dni. W tym czasie przechowywanie owoców w chłodnym miejscu (co zapobiega ich gniciu) zapewnia bezproblemowy przebieg procesu dojrzewania i pozwala na osiągnięcie podobnego stopnia dojrzałości. Dzięki temu aromaty w owocach ulegają koncentracji, nadając palince unikalny smak.

Puch pokrywający pigwę należy usunąć, ponieważ jeżeli dostanie się on do zacieru w dużych ilościach, nada palince nieprzyjemny, ostry smak. Niewielkie ilości puchu nie spowodują żadnych nieprzyjemnych zmian w produkcie końcowym. Puch usuwa się przez mycie, pocieranie i wycieranie.

Obrane owoce są rozdrabniane i mielone. Do rozdrobnionych owoców można dodać wodę w celu uzyskania właściwej konsystencji. Gotowy zacier jest przepompowywany do pojemników służących do fermentacji (ze stali lub z tworzyw sztucznych).

Fermentacja:

Proces ten polega na kontrolowanej fermentacji. Można stosować następujące materiały pomocnicze: woda (pitna); drożdże (prasowane lub suszone); kwasy w celu dostosowania wartości pH; enzymy (do drożdży); enzymy pektynolityczne; oraz substancje przeciwpieniące.

W przypadku kontrolowanej fermentacji ważne jest precyzyjne ustalenie temperatury zacieru na poziomie 16–22 °C. Zawartość kwasów w zacierze musi być dostosowana do wartości pH wynoszącej około 3–3,2, przy której drożdże i enzymy nadal skutecznie pracują, natomiast szkodliwe bakterie nie mogą przetrwać.

Zastosowanie drożdży gwarantuje szybki i prawidłowy przebieg procesu fermentacji, bez jakichkolwiek błędów, oraz osiągnięcie optymalnego aromatu i zawartości alkoholu.

Fermentację należy sprawdzać, monitorując temperaturę pomieszczenia, w którym zachodzi proces, natomiast zacier należy sprawdzać w drodze codziennej oceny wizualnej oraz, w razie potrzeby, poprzez sprawdzanie zawartości cukru.

Fermentację można uznać za zakończoną, jeżeli zawartość cukru w zacierze spadnie poniżej 5 gramów na 100 gramów zacieru. Aby zapobiec szkodom, sfermentowany zacier należy jak najszybciej poddać destylacji.

c) Destylacja

Palinkę „Madarasi birspálinka” można wytwarzać za pomocą urządzenia destylacyjnego odpowiedniego do przeprowadzenia procesu podwójnej destylacji frakcyjnej przy zastosowaniu tradycyjnego aparatu destylacyjnego kotłowego o powierzchni miedzianej.

Aparat destylacyjny kotłowy to kocioł o maksymalnej pojemności 1 000 litrów. W przypadku „Madarasi birspálinka” stosowane kotły mają zwykle pojemność wynoszącą 300–500 litrów. Destylacja odbywa się w dwóch etapach. W pierwszym etapie wytwarza się produkt o niskiej zawartości alkoholu, który zawiera już aromaty owoców, a jego zawartość alkoholu wynosi 15–28 % v/v. W drugim etapie (rafinacja) kluczowe znaczenie ma właściwe oddzielenie destylatu początkowego, głównego i końcowego. Podczas destylacji główny destylat można określić jedynie w drodze kontroli organoleptycznej, natomiast destylat końcowy można oddzielić przy użyciu wartości empirycznych alkoholu mierzonego w sposób ciągły.

d) Leżakowanie i przechowywanie palinki

Po destylacji palinka powinna przed butelkowaniem leżakować z dala od światła, w butli lub pojemniku ze stali nierdzewnej, w stanie nierozcieńczonym (zazwyczaj 60–70 % v/v), aby ułatwić wytworzenie wyśmienitych aromatów.

Do celów leżakowania i przechowywania ważne jest również umieszczenie palinki w pomieszczeniu o umiarkowanym poziomie wilgotności i jednolitej temperaturze.

e) Obróbka i produkcja palinki

Po leżakowaniu zawartość alkoholu w destylacie musi zostać dostosowana do wymaganego poziomu (±0,3 % v/v) poprzez dodanie wody pitnej zgodnie z wymogami prawnymi.

Woda może być wodą destylowaną, odsalaną, demineralizowaną lub zmiękczoną.

Dostosowaną do wymaganej zawartości alkoholu palinkę można rozlewać wyłącznie do czystych butelek, szklanych lub ceramicznych.

6. Związek ze środowiskiem geograficznym lub pochodzeniem geograficznym

6.1. Szczegółowe informacje dotyczące obszaru geograficznego istotne z punktu widzenia związku

Komitat Bács-Kiskun położony jest w jednym z najbardziej słonecznych regionów Węgier. Typowa luźna, piaszczysta gleba szybko się nagrzewa, zapewniając doskonałe środowisko dla pigwy.

Pigwy najlepiej rosną w glebach ciepłych, luźnych lub o średniej gęstości, bardziej wilgotnych, napowietrzanych i o dobrych właściwościach pod względem gospodarki wodnej. Najczęściej występują w komitacie Bács-Kiskun, gdzie warunki są korzystne.

W sezonie wegetacyjnym słońce świeci przez 250–300 godzin, średnia roczna temperatura wynosi 11,2 °C, a średnie opady wynoszą 475 mm.

6.2. Szczególne właściwości napoju spirytusowego związane z obszarem geograficznym

Związek palinki „Madarasi birspálinka” z obszarem geograficznym opiera się na jakości i renomie produktu.

Szczególne właściwości pigwy uprawianej w komitacie Bács-Kiskun są wynikiem szczególnych cech ekologicznych środowiska fizycznego. Warunki klimatyczne w komitacie Bács-Kiskun sprawiają, że palinka wytwarzana z pigwy uprawianej w regionie wykazuje doskonały smak, aromat i zapach.

Piaszczysta gleba komitatu zapewnia pigwie korzystne, napowietrzone, dobrze uformowane podłoże, któremu owoce zawdzięczają wyjątkowy charakter. Cytrusowe, pikantne nuty pigwa zawdzięcza luźnej, piaszczystej glebie.

Piaszczysta gleba jest bogata w mikroskładniki pokarmowe. Ziarna piasku odbijają światło słoneczne na owoc, zapewniając stale ciepłe środowisko w okresie dojrzewania.

Wysoka średnia temperatura i obfite nasłonecznienie w komitacie Bács-Kiskun sprawiają, że pigwa ma wyższą zawartość cukru niż pigwy uprawiane w innych regionach, ponieważ powyższe warunki gwarantują dobre dojrzewanie pigwy. Destylat otrzymywany z tej pigwy jest zatem słodszy i wykazuje nuty gotowanych owoców, co nadaje napojowi spirytusowemu bardziej delikatniejszy i łagodniejszy charakter w porównaniu z innymi palinkami z pigwy.

Nuty gotowanych owoców są wzmacniane cytrusowym aromatem destylatu dzięki zrównoważonej kwasowości dojrzałej pigwy.

Bogata w mikroskładniki pokarmowe gleba nadaje pigwie, którą zbiera się przy odpowiednim stopniu dojrzałości (o zawartości suchej masy co najmniej 12 %), bogaty aromat i smak charakterystyczny dla „Madarasi birspálinka”.

Wytworzenie tych nut aromatycznych w destylacie wymaga znacznej wiedzy fachowej i doświadczenia, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Taka wiedza fachowa obejmuje dojrzewanie zerwanej pigwy, usunięcie puchu ze skóry, zacieranie oraz właściwe oddzielenie i rafinację destylatu.

Nagrody zdobyte przez „Madarasi birspálinka” w konkursach:

—	2008 – srebrny medal na Festiwalu Zsindelyes – Degustacja palinki,

—	2012 – srebrny medal w Konkursie Palinki HunDeszt,

—	2012 – złoty medal w III Otwartym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Komitatu Vas,

—	2013 – złoty medal w IV Otwartym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Komitatu Vas,

—	2014 – srebrny medal w III Regionalnym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Palóc,

—	2014 – srebrny medal w V Otwartym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Komitatu Vas;,

—	2015 – złoty medal w VI Otwartym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Komitatu Vas,

—	2016 – medal doskonałości palinki w Krajowym Konkursie Degustacyjnym Palinki,

—	2016 – złoty medal w VII Otwartym Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Komitatu Vas,

—	2017 – srebrny medal w Konkursie Komercyjnych Destylarni Palinki Brillante,

—	2017 – medal doskonałości palinki w Krajowym Konkursie Degustacyjnym Palinki,

—	2017 – srebrny medal w Konkursie Palinki i Napojów Spirytusowych Kotliny Panońskiej.

7. Przepisy unijne lub krajowe/regionalne

—	ustawa nr XI z 1997 r. o ochronie znaków towarowych i oznaczeń geograficznych

—	ustawa nr LXXIII z 2008 r. o palince, palince z wytłoków z winogron i Krajowej Radzie ds. Palinki

—	rozporządzenie rządu nr 158/2009 z dnia 30 lipca 2009 r. ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące ochrony oznaczeń geograficznych produktów rolnych i środków spożywczych oraz w sprawie weryfikacji produktów

—	rozporządzenie rządu nr 22/2012 z dnia 29 lutego 2012 r. w sprawie Krajowego Urzędu Bezpieczeństwa Łańcucha Żywnościowego

—	rozporządzenie Ministra Rolnictwa nr 28/2017 z dnia 30 maja 2017 r. w sprawie wymogów dotyczących systemu inspekcji wewnętrznych prowadzonych przez przedsiębiorstwa spożywcze

—	rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 110/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89

—	rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 716/2013 z dnia 25 lipca 2013 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 110/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych

8. Wnioskodawca

8.1. Państwo członkowskie, państwo trzecie, osoba prawna lub fizyczna

Márton Lakatos (przedsiębiorca indywidualny)

8.2. Pełny adres (ulica i numer domu, miejscowość i kod pocztowy, kraj)

Szent István utca 105, 6456 Madaras, Węgry

9. Dodatkowe informacje na temat oznaczenia geograficznego

—

10. Szczegółowe przepisy dotyczące etykietowania

Oprócz elementów określonych w przepisach nazwa zawiera również następujące elementy:

—	„földrajzi árujelző” [oznaczenie geograficzne] (niezależnie od nazwy).

(1) Dz.U. L 130 z 17.5.2019, s. 1.