Streszczenie oceny skutków

Sprawozdanie z oceny skutków towarzyszące dokumentowi stanowiącemu wniosek w sprawie europejskiego pojedynczego punktu dostępu.

A. Zasadność działań

Dlaczego należy podjąć działania? Na czym polega problem?

Aby podejmować trafne decyzje inwestycyjne, inwestorzy na rynkach kapitałowych muszą mieć dostęp do informacji, które podmioty muszą publikować na podstawie prawa Unii (informacje finansowe, związane ze zrównoważonym rozwojem, produktami itp.), oraz móc korzystać z nich w formie cyfrowej. Obecnie dostęp do tych informacji jest rozproszony w państwach członkowskich, a korzystanie z nich w formie cyfrowej stanowi wyzwanie. Inne bariery to bariera językowa, ale także restrykcyjne warunki wykorzystania informacji. Sprawia to, że dla użytkowników informacji o przedsiębiorstwach i produktach wyszukiwanie, wykorzystywanie i analizowanie odpowiednich informacji jest kosztowne. Przyczynia się to do mniejszej skuteczności i integracji usług finansowych w UE oraz utrudnia zrównoważony wzrost.

Jaki jest cel inicjatywy?

We wrześniu 2020 r. w planie działania Komisji na rzecz unii rynków kapitałowych zapowiedziano ustanowienie europejskiego pojedynczego punktu dostępu (ESAP). Ma on na celu zmniejszenie barier w dostępie do informacji za pomocą środków cyfrowych. Zwiększy to przepływ informacji w Unii, w tym także ponad granicami. Ma on również na celu wspieranie wykorzystania i ponownego wykorzystania informacji w formie cyfrowej. Te osiągnięcia w zakresie przepływu i wykorzystania informacji przyczynią się z kolei do integracji usług finansowych i rynków kapitałowych oraz do lepszego przydziału kapitału. Jako wspólna przestrzeń danych ESAP umożliwi ponadto rozwój nowych technologii i usług, na przykład technologii i usług opierających się na automatyzacji lub sztucznej inteligencji.

Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE?

Cel tej inicjatywy (tj. zintegrowanie baz danych i informacji w całej Unii i umożliwienie ich wykorzystania w formie cyfrowej) nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie działające indywidualnie. Obecnie większość przepisów dotyczących kanałów i formatów ujawniania informacji sprawozdawczych przedsiębiorstw jest określona w prawodawstwie państw członkowskich. Biorąc pod uwagę skalę i skutki ustanowienia europejskiego pojedynczego punktu dostępu, kwestie te można skuteczniej rozwiązać na szczeblu Unii.

B. Rozwiązania

Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Jak uzasadniono ten wybór lub jego brak?

Przeanalizowano kilka wariantów legislacyjnych i nielegislacyjnych, co doprowadziło do następujących preferowanych wariantów w pięciu kluczowych wymiarach:

-zakres: zakres informacji dostępnych za pośrednictwem ESAP będzie obejmował wszystkie informacje o podmiotach, produktach i inne istotne informacje publikowane przez podmioty objęte zakresem stosowania unijnych przepisów w zakresie usług finansowych, przy czym podejście to będzie realizowane etapowo w latach 2024–2026;

-formaty: ESAP będzie akceptował informacje/dokumenty przygotowane w otwartym i powszechnie stosowanym formacie umożliwiającym ekstrakcję danych, a w perspektywie długoterminowej umożliwi dalszy rozwój formatów nadających się do odczytu maszynowego, w poszczególnych przypadkach, wraz ze wspólnym minimalnym zestawem metadanych;

-punkty gromadzenia danych: gromadzenie informacji będzie zorganizowane w sposób zdecentralizowany, wykorzystujący istniejące organy krajowe, takie jak urzędowo ustanowione systemy, lub organy UE, takie jak europejskie organy nadzoru. Wszystkie punkty gromadzenia danych zapewnią ESAP dostęp do tych informacji za pośrednictwem interfejsów programowania aplikacji;

-otwarte dane: ESAP będzie wspierał politykę otwartych danych opartą na otwartych warunkach użytkowania, w pełni umożliwiającą ponowne wykorzystywanie informacji i swobodny dostęp do nich oraz powszechnie stosowane otwarte formaty;

-zarządzanie: ESAP będzie zarządzany przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).

Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów? 

ESAP cieszy się szerokim poparciem we wszystkich kluczowych grupach zainteresowanych stron. Jeżeli chodzi o projekt i strukturę, większość respondentów biorących udział w ukierunkowanych konsultacjach oraz uczestników e-warsztatów opowiedziała się za tym, aby szeroki zakres publicznie ujawnianych informacji finansowych i dotyczących zrównoważonego rozwoju był łatwo dostępny w sposób scentralizowany i nadawał się do odczytu maszynowego. Użytkownicy tych informacji wymagają dobrej jakości danych oraz ich dalszej digitalizacji w celu umożliwienia wykorzystania ich w formie elektronicznej. Co się tyczy zarządzania, większość respondentów opowiedziała się za podmiotem publicznym odpowiedzialnym za ESAP, a wielu z nich poparło także dalsze zaangażowanie sektora prywatnego w zarządzanie.

C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu

Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

ESAP przyczyni się do zwiększenia obiegu informacji zarówno w obrębie państw członkowskich, jak i w wymiarze międzynarodowym. Pozwoli to na zwiększenie wykorzystania tych informacji w formie cyfrowej. Zapewni to większą, równą i niedyskryminującą widoczność wszystkich uczestników rynku i podmiotów dobrowolnie udostępniających informacje dla inwestorów, analityków, pośredników, naukowców lub funduszy, niezależnie od ich wielkości lub wielkości ich rynku. Otworzy to możliwości finansowania oraz przyczyni się do lepszego przydziału kapitału i obniżenia jego kosztów, jak również zwiększenia odporności rynku wewnętrznego. ESAP umożliwi łatwy dostęp do szerszego zakresu informacji w sposób terminowy i efektywny, otwierając tym samym nowe możliwości. Użytkownicy zaoszczędzą także czas i zasoby przeznaczone na wyszukiwanie i przetwarzanie informacji. ESAP pomoże zaspokoić rosnące zapotrzebowanie przedsiębiorstw na dane dotyczące zrównoważonego rozwoju, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów w zakresie zrównoważonego finansowania i Zielonego Ładu. ESAP umożliwi oferowanie innowacyjnych usług w dziedzinie finansów opartych na analityce, dużych zbiorach danych lub sztucznej inteligencji/uczeniu się maszyn, a także zapewni dostęp do nich i ich wykorzystywanie za pomocą urządzeń elektronicznych.

Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

Całkowite koszty wdrożenia (infrastruktury) i obsługi ESAP przez ESMA w latach 2022–2027 wyniosą do 16 mln EUR. Szacuje się, że koszty wzajemnego połączenia unijnych/krajowych punktów gromadzenia danych z ESAP wyniosą ok. 50 800 EUR na jeden organ gromadzący dane i 3,1 mln EUR łącznie (jednorazowo), natomiast koszty stałe wyniosą ok. 6 500 EUR na jeden organ gromadzący dane i około 0,4 mln EUR łącznie. W przypadku podmiotów sporządzających informacje wchodzące w zakres ESAP jednorazowe koszty (np. rejestracja w organie gromadzącym dane) powinny być znikome, ale szacuje się, że roczne koszty powtarzające się związane ze składaniem dokumentów, uzyskaniem identyfikatora podmiotu prawnego, zaświadczenia cyfrowego i narzędzia do podpisywania wyniosą do 800 EUR na poziomie indywidualnym i około 121 mln EUR łącznie na poziomie UE.

Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw?

Ponieważ potrzeba uzyskania większej widoczności jest bardziej pilna wśród MŚP (tj. ze względu na brak analiz przybliżających MŚP), ESAP umożliwi dobrowolne zamieszczanie informacji przez podmioty nienotowane na giełdzie, takie jak MŚP, otwierając w ten sposób dalsze możliwości finansowania ze względu na większą widoczność i przyczyniając się do zwiększenia ich zdolności do ekspansji działalności poza granice własnego kraju.

Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych? 

Środki finansowe przekazywane ESMA (zarówno na koszty administracyjne, jak i operacyjne) po wejściu w życie przepisów będą współfinansowane z budżetu UE w wysokości do 40 % oraz przez właściwe organy krajowe w wysokości pozostałych 60 %. We wniosku nie określono, w jaki sposób krajowe publiczne organy gromadzące dane miałyby w razie potrzeby dostosować swoje źródła finansowania. Wsparcie techniczne na potrzeby wdrażania ESAP przez właściwe organy krajowe – oferowane na ich wniosek – można częściowo sfinansować z programu Komisji dotyczącego inicjatywy w zakresie wsparcia technicznego (Dyrekcja Generalna ds. Wspierania Reform Strukturalnych).

Czy wystąpią inne znaczące skutki? 

Nie.

D. Działania następcze

Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki?

Proponuje się dokonanie przeglądu polityki pięć lat po wejściu w życie odnośnych przepisów oraz wdrożenie narzędzi monitorowania.