KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 15.9.2021

COM(2021) 573 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW EMPTY

Nowy Europejski Bauhaus















piękno, zrównoważoność, wspólnota

Spis treści

1.    Wprowadzenie    

2.    W oparciu o wspólne projektowanie: projekt transformacyjny realizowany przez wszystkich dla wszystkich    

3.    Kształt nowego europejskiego Bauhausu    

3.1.    Od historycznego ruchu do nowego europejskiego Bauhausu    

3.2.    Trzy kluczowe zasady    

3.2.1.    Podejście wielopoziomowe: od globalnego do lokalnego    

3.2.2.    Podejście partycypacyjne    

3.2.3.    Podejście transdyscyplinarne    

3.3.    Osie tematyczne ścieżki transformacji    

3.3.1.    Powrót do natury    

3.3.2.    Odzyskanie poczucia przynależności    

3.3.3.    Nadanie priorytetu miejscom i ludziom, którzy tego najbardziej potrzebują    

3.3.4.    Potrzeba zapewnienia w ekosystemach przemysłowych długoterminowego myślenia w kategoriach cyklu życia produktu    

4.    Realizacja nowego europejskiego Bauhausu    

4.1.    Współpraca ze społecznością nowego europejskiego Bauhausu: laboratorium nowego europejskiego Bauhausu    

4.2.    Trójwymiarowa transformacja    

4.2.1.    Przekształcanie miejsc w praktyce    

4.2.2.    Transformacja otoczenia sprzyjającego innowacjom    

4.2.3.    Upowszechnianie nowych znaczeń    

5.    Dalsze działania    

1.Wprowadzenie 

Nowy europejski Bauhaus jest odzwierciedleniem unijnej ambicji kształtowania pięknych, zrównoważonych i zapewniających włączenie społeczne miejsc, produktów i sposobów życia. Promuje on nowy styl życia, w którym zrównoważoność wpisuje się w styl, przyspieszając w ten sposób zieloną transformację w różnych sektorach naszej gospodarki, takich jak budownictwo, meble, moda oraz w naszych społeczeństwach i innych obszarach naszego codziennego życia.

Jego celem jest zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do towarów pochodzących z obiegu zamkniętego i mniej emisyjnych, które wspierają regenerację przyrody i chronią różnorodność biologiczną.

Nowy europejski Bauhaus jest projektem nadziei i nowych perspektyw. Wnosi on wymiar kulturowy i kreatywny do Europejskiego Zielonego Ładu w celu wzmocnienia zrównoważonych innowacji, technologii i gospodarki. Przynosi korzyści płynące z transformacji ekologicznej dzięki konkretnym doświadczeniom na szczeblu lokalnym. Poprawia nasze codzienne życie.

Stanie się rzeczywistością tylko wtedy, gdy ludzie wywodzący się z różnych środowisk i miejsc będą myśleć i współpracować w sposób partycypacyjny. Dlatego też Komisja rozpoczęła ten projekt sześciomiesięcznym etapem współprojektowania, w ramach którego wszyscy mogli wnieść wkład w pomysły, wizje, przykłady i wyzwania stojące przed nowym europejskim Bauhausem.

W niniejszym komunikacie przedstawiono koncepcję nowego europejskiego Bauhausu w oparciu o ustalenia z etapu współprojektowania oraz przedstawiono kolejne kroki jego realizacji. Więcej informacji na temat procesu współprojektowania można znaleźć w załączniku 1.

Aby osiągnąć cele nowego europejskiego Bauhausu, Komisja będzie nadal wspierać ruch zainteresowanych osób i organizacji. Na potrzeby wdrożenia Komisja łączy odpowiednie inicjatywy UE i proponuje zestaw nowych działań i możliwości finansowania, które podsumowano w rozdziale 5 niniejszego komunikatu. Obejmują one na przykład:

·utworzenie laboratorium nowego europejskiego Bauhausu, aby rozwijać społeczność i przygotować działania polityczne;

·kapitał zalążkowy projektów nowego europejskiego Bauhausu o charakterze transformacyjnym w państwach członkowskich UE;

·finansowanie projektów w zakresie mieszkalnictwa socjalnego zgodnych z wartościami nowego europejskiego Bauhausu;

·nowe podejście do strategii Komisji w zakresie budownictwa;

·wspólne opracowanie ścieżek zielonej transformacji dla ekosystemów budowlanych i włókienniczych;

·wezwanie do tworzenia start-upów i inicjatyw obywatelskich;

·doroczny festiwal i nagroda nowego europejskiego Bauhausu;

·eTwinning i DiscoverEU 2022 z tematem przewodnim: nowy europejski Bauhaus.

Zmiana nie nastąpi z dnia na dzień. Nowy europejski Bauhaus stworzy przestrzeń do zbadania i przetestowania strategii politycznych, finansowania i innych narzędzi projektowania i budowania lepszego codziennego życia dla wszystkich pokoleń.

2.W oparciu o wspólne projektowanie: projekt transformacyjny realizowany przez wszystkich dla wszystkich 

W pierwszej fazie tego partycypacyjnego projektu Komisja zwróciła się do społeczeństwa obywatelskiego i zainteresowanych stron w ramach etapu współprojektowania. Po ogłoszeniu projektu przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen we wrześniu 2020 r. 1  etap współprojektowania stanowił otwarte zaproszenie dla każdego, kto chciałby powiedzieć, czym powinien być nowy europejski Bauhaus, wskazać na wyzwania, które powinien uwzględnić, oraz podzielić się swoimi pomysłami i wiedzą fachową na temat tego, jak można to zrealizować 2 . Koncepcja nowego europejskiego Bauhausu opiera się na różnorodnym wkładzie otrzymanym na tym etapie.

Proces współprojektowania opierał się na zainteresowanych osobach, organizacjach, instytucjach politycznych i przedsiębiorstwach, które organizowały wydarzenia, dyskusje i warsztaty. Oficjalni partnerzy nowego europejskiego Bauhausu 3 przyczynili się do rozpowszechnienia komunikatów i działań. Osiemnastu analityków i praktyków utworzyło okrągły stół wysokiego szczebla nowego europejskiego Bauhausu, aby prowadzić konsultacje na potrzeby inicjatywy i regularnie przekazywać swoje uwagi 4 . Pierwsza w historii konferencja na temat nowego europejskiego Bauhausu w kwietniu 2021 r. była momentem kulminacyjnym tej globalnej dyskusji, w której wzięło udział (online) około 8 000 uczestników z całego świata, co uwidoczniło potrzebę globalnego połączenia się w ramach tego ruchu.

Większość działań miała miejsce w krajach UE, ale rośnie również zainteresowanie tą inicjatywą w innych częściach świata – zarówno w krajach sąsiadujących, jak i w Ameryce Południowej i Północnej. Aby podkreślić globalny wymiar projektu, Komisja wyraźnie zaprosiła do udziału również uczestników spoza UE.

Nowy europejski Bauhaus wyrasta na podatnym gruncie, gdzie budynki, przestrzeń publiczna, przedsiębiorstwa i praktyki społeczne, działalność kulturalna i programy edukacyjne są nośnikami inicjatyw i inspirują nowe pomysły. Pierwsza nagroda nowego europejskiego Bauhausu 5 została ustanowiona jako część etapu współprojektowania, aby zwrócić uwagę na te inspirujące przykłady i pomysły młodych laureatów.

3.Kształt nowego europejskiego Bauhausu

3.1.Od historycznego ruchu do nowego europejskiego Bauhausu 

Niektóre cechy historycznego Bauhausu posłużyły za podstawę wizji nowego europejskiego Bauhausu.

Historyczny Bauhaus, stworzony w 1919 r., powstał w momencie głębokich przemian prowadzących do nowoczesnej ery społecznej i przemysłowej. Założyciele odnieśli się do tych przemian w swoich pracach i poszukiwali rozwiązań dla nowych wyzwań. Szybko przekształcił się on w globalny ruch kulturowy. Zrzeszał on artystów, projektantów, architektów oraz rzemieślników. Takie transdyscyplinarne podejście jest również bardzo potrzebne wobec wyzwań naszych czasów, kiedy to po raz kolejny stajemy w obliczu głębokich przemian.

Podobnie jak sto lat temu kluczowe znaczenie ma kwestia innowacyjnych materiałów. Podczas gdy wówczas rozwiązaniem były cement i stal, teraz musimy zbadać możliwości wykorzystania materiałów pochodzenia naturalnego wytwarzanych w sposób bardziej zrównoważony oraz opracować niskoemisyjne rozwiązania produkcyjne dla wszystkich materiałów. Dotyczy to zarówno budownictwa, jak również mody, designu, mebli, transportu czy przemysłu energetycznego. Trzy podstawowe wartości

Kierunek nowemu europejskiemu Bauhausowi nadają trzy podstawowe, nierozłączne wartości:

·zrównoważoność 6 – od celów klimatycznych po obieg zamknięty, zerowy poziom emisji zanieczyszczeń oraz bioróżnorodność;

·estetyka – jakość doznania i styl, tj. elementy wykraczające poza funkcjonalność;

·włączenie społeczne – waloryzowanie różnorodności, zapewnienie wszystkim równości, dostępności oraz przystępności cenowej.

Wyzwaniem stanowi uwzględnienie wszystkich trzech wartości jednocześnie w celu opracowania kreatywnych rozwiązań, które najlepiej zaspokoją potrzeby ludzi, przy niższym koszcie całkowitym.

3.2.Trzy kluczowe zasady 

Komisja przyjęła trzy kluczowe zasady wynikające z procesu współtworzenia, które powinny nadać kierunek nowemu europejskiemu Bauhausowi:

·połączenie wymiaru globalnego i lokalnego;

·uczestnictwo;

·transdyscyplinarność.

3.2.1.Podejście wielopoziomowe: od globalnego do lokalnego 

Nowy europejski Bauhaus wspiera wielopoziomowe podejście do transformacji – od globalnego do lokalnego. Zmiana klimatu i zielona transformacja wiążą się z wyzwaniami, które wymagają globalnego podejścia. Jednocześnie zmiany zachodzą właśnie na poziomie lokalnym i tam mają znaczenie dla społeczeństwa 7 . Nowy europejski Bauhaus odnosi się zatem do różnych poziomów transformacji, od globalnego do dzielnic, miast i wsi.

Realizacja nowego europejskiego Bauhausu oznacza dotarcie do obszarów lokalnych zgodnie z podejściem ukierunkowanym na konkretny obszar. Udane projekty na małą skalę pokazują, że każdy może wszędzie realizować inicjatywy w zakresie transformacji, niezależnie od ich wielkości. Nowy europejski Bauhaus posłuży zbadaniu sposobów wspierania inicjatyw na małą skalę realizowanych przez osoby, wspólnoty sąsiedzkie oraz społeczności lokalne.

Nie może ograniczać się tylko do Unii Europejskiej. Nowy europejski Bauhaus będzie z czasem wykraczał poza granice europejskie, aby rozpowszechniać na całym świecie zasady zrównoważonego rozwoju, włączenia społecznego i estetyki.

3.2.2.Podejście partycypacyjne 

Komisja Europejska zdecydowanie opowiada się za podejściem partycypacyjnym, o czym świadczy trwająca Konferencja w sprawie przyszłości Europy, która ma pogłębić i podtrzymać zaangażowanie obywateli. Komisja będzie nadal słuchać tych, którzy działają w praktyce oraz współpracować z osobami działającymi lokalnie i wspólnie zastanawiać się, gdzie polityka, finansowanie i inne narzędzia mają faktycznie znaczenie. Będzie to miało miejsce głównie w laboratorium nowego europejskiego Bauhausu. Podejście partycypacyjne angażuje społeczeństwo obywatelskie i ludzi w każdym wieku i w całej ich różnorodności, włącznie z kobietami (wciąż niedostatecznie reprezentowanymi w niektórych kluczowych sektorach) i grupami w niekorzystnej sytuacji 8 . Ten niezbędny nacisk na włączenie społeczne ma na celu nie pozostawiać nikogo samemu sobie i potwierdza, że najbardziej kreatywne rozwiązania powstają w wyniku wspólnej refleksji. Nowe rozwiązania powinny odpowiadać na codzienne problemy i poprawiać jakość życia wszystkich ludzi.

3.2.3.Podejście transdyscyplinarne 

Nowy europejski Bauhaus ma na celu zniwelowanie schematycznych podziałów występujących pomiędzy punktami widzenia oraz przedstawicielami różnych zawodów. Kultura i technologia, innowacje i projektowanie, inżynieria, rzemiosło, sztuka i nauka działając wspólnie, mają możliwość stworzenia lepszej przyszłości.

Pandemia koronawirusa pokazała, że bardziej niż kiedykolwiek potrzebne jest zintegrowane podejście do rozwiązywania złożonych problemów, z jakimi mierzy się nasza planeta i nasze społeczeństwo. Transformacja mająca znaczenie wymaga zaangażowania wielu różnych kompetencji i wiedzy. Współpraca i nauka interdyscyplinarna ułatwiają wzajemne inspirowanie się i wymianę pomysłów, wiedzy, umiejętności i metod.

3.3.Osie tematyczne ścieżki transformacji

Tworzenie ruchu oznacza pracę z ludźmi i ich zainteresowaniami, potrzebami i motywacjami. W wyniku analizy wkładów otrzymanych na etapie współprojektowania Komisja zidentyfikowała cztery osie tematyczne, którymi postanowiła kierować się przy wdrażaniu nowego europejskiego Bauhausu. 

3.3.1.Powrót do natury

We wpisach zwrócono uwagę na większą świadomość i gotowość do zajęcia się kwestią zmiany klimatu (łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej) oraz do zmniejszenia narażenia na zanieczyszczenie.

To, co ludzie odczuwają jako potrzebę powrotu do natury, także dla zdrowia i dobrostanu, jest poparte badaniami naukowymi: większe możliwości kontaktu z zielonymi przestrzeniami publicznymi przekładają się na lepsze wskaźniki zdrowotne populacji i zmniejszają nierówności pod względem stanu zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej związane z dochodami 9 . Rozwiązania oparte na zasobach przyrody w miastach mogą pomóc w radzeniu sobie z powodziami i innymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, a jednocześnie zwiększyć atrakcyjność środowiska zbudowanego.

Działania w dziedzinie klimatu nie są już postrzegane jako abstrakcyjna walka, ale jako integralna część naszego codziennego życia, która może poprawić jakość powietrza, wody i gleby oraz ogólne warunki życia. Doświadczenie to umocniło się w czasie pandemii, gdzie nasza przestrzeń życiowa została ograniczona, a ludzie odkryli na nowo swoje miasta, wsie i tereny zielone. Pandemia uwypukliła bezpośredni związek między ochroną przyrody a zdrowiem fizycznym i psychicznym nas wszystkich.

Konieczne jest wyjście poza perspektywę skoncentrowaną na człowieku i przyjęcie perspektywy skoncentrowanej na życiu, zakładającej inspirowanie się przyrodą i uczenie się od niej. Można to osiągnąć na różne sposoby: od uczynienia miast bardziej ekologicznymi i wykorzystywania materiałów opartych na zasobach przyrody pozyskiwanych ze zrównoważonych źródeł, a skończywszy na innowacyjnych rozwiązaniach opartych na naśladowaniu rozwiązań występujących w przyrodzie; od dbania o glebę do ponownego wykorzystania lub recyklingu odpadów; od budowy miejskich zielonych korytarzy na rzecz aktywnej mobilności po przemyślenie na nowo infrastruktury transportowej.

Powrót do natury rozpoczyna się w młodym wieku. Miliony młodych ludzi wezwały do intensywniejszych działań na rzecz lepszej planety i obudziły naszą świadomość ekologiczną. Wkład etapu współprojektowania uwypukla kluczową rolę edukacji i kultury w zmianie paradygmatu ku nowym zachowaniom i wartościom. Edukowanie i poważne traktowanie dzieci i młodzieży w sposób partycypacyjny w celu zrozumienia i doświadczania zrównoważoności oraz włączenia społecznego i korzystania z nich, przyczyni się do silnych związków przyszłych pokoleń z naturą.

3.3.2.Odzyskanie poczucia przynależności

Ruch nowego europejskiego Bauhausu dotyczy naszych zbiorowych i prywatnych doświadczeń. Budowanie mostów pomiędzy ludźmi to silna potrzeba wyrażana przez uczestników ruchu.

Zakłada ono zachęcanie do solidarności międzypokoleniowej, łączenia edukacji i sztuki w środowisku lokalnym, ulepszanie przestrzeni wspólnej i miejsc, w których ludzie się spotykają. Gospodarka bliskości, obejmująca koncepcje takie jak „15-minutowe miasta” 10 , w których mieszkańcy mają dostęp do kluczowych usług i udogodnień w odległości krótkiego spaceru, to także sposób na wzmocnienie powiązań i wspieranie zdrowej, zrównoważonej i aktywnej mobilności.

Zasoby kulturowe (dziedzictwo kulturowe, sztuka, lokalne rzemiosło, know-how itp.), zasoby przyrody (krajobrazy, zasoby naturalne itp.), jak również zasoby społeczne (przedsiębiorstwa gospodarki społecznej, lokalne organizacje i stowarzyszenia itp.) decydują o wyjątkowości danego miejsca. Życie kulturalne, wydarzenia artystyczne, koncerty są szansą na relacje i interakcje społeczne, co jest elementem wiążącym tworzącym poczucie przynależności.

3.3.3.Nadanie priorytetu miejscom i ludziom, którzy tego najbardziej potrzebują 

Etap współprojektowania pokazał, że nowy europejski Bauhaus musi zapewniać włączenie społeczne. Nie odnosi się to tylko do ludzi, ale także do miejsc, w których żyją.

Piękne i zrównoważone rozwiązania muszą być przystępne cenowo i dostępne dla wszystkich. Należy zwrócić należytą uwagę na specyficzną sytuację grup i osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, na przykład zagrożonych wykluczeniem, ubóstwem lub bezdomnością. Na przykład 800 000 mieszkań socjalnych rocznie (5 % ogółu mieszkań socjalnych) wymaga remontu, a co roku w UE potrzebnych jest 450 000 nowych domów socjalnych 11 . Grupy znajdujące się w niekorzystnej sytuacji są bardziej narażone na ubóstwo energetyczne i zanieczyszczenie powietrza oraz mają mniejszy dostęp do transportu publicznego.

Włączenie oznacza również stosowanie podejścia zakładającego projektowanie dla wszystkich w celu usunięcia barier dostępności do środowiska zbudowanego i wirtualnego oraz do towarów i usług.

Nowy europejski Bauhaus wyraźnie wychodzi poza centra wielkich miast i uwzględnia miejsca w całej ich różnorodności, w tym małe wsie, obszary wiejskie, kurczące się miasta, zdegradowane dzielnice miast i obszary poprzemysłowe. Rozwój terytorialny powinien unikać segregacji przestrzennej grup społecznych, aby stworzyć poczucie wspólnoty. Należy połączyć różne części miasta, wsi lub okolicy. Należy zająć się kwestią brakujących połączeń między obszarami wiejskimi i miejskimi. Cyfrowe łączenie ludzi jest podstawowym czynnikiem umożliwiającym samodzielne życie, dostęp do informacji lub udział w wydarzeniach kulturalnych, czego doświadczyliśmy podczas pandemii COVID-19.

Zapewnienie wszystkim dostępu do łączności cyfrowej 12 jest podstawowym czynnikiem umożliwiającym samodzielne życie i aktywne uczestnictwo w zielonej transformacji, dostęp do informacji lub udział w wydarzeniach kulturalnych, co pokazała nam pandemia COVID-19.

3.3.4.Potrzeba zapewnienia w ekosystemach przemysłowych długoterminowego myślenia w kategoriach cyklu życia produktu

Respondenci na etapie współprojektowania określili wyraźną potrzebę zmierzenia się z niezrównoważonym wykorzystaniem zasobów i odpadów, włączając w to wykorzystanie starych budynków czy infrastruktury. Stawienie czoła tym wyzwaniom dotyczy całego ekosystemu przemysłowego – od produkcji przez dostawę aż po konsumpcję – dzięki podejściu opartemu na gospodarce o obiegu zamkniętym.

Należy uznać za priorytet na przykład ponowne wykorzystanie, rewitalizację, przedłużenie okresu użytkowania i przekształcenie istniejących budynków, zamiast budowy nowych budynków, o ile to możliwe. Zrównoważone i pomyślane pod kątem obiegu zamkniętego projektowanie i architektura powinny stać się nową normą.

Materiały odzyskane i odnawialne powinny być w większym stopniu doceniane i wykorzystywane przez wszystkie właściwe dyscypliny i stać się częścią paradygmatów projektowania. Należy zwiększyć stosowanie i zamawianie materiałów budowlanych pozyskanych w sposób zrównoważony z zasobów przyrody, takich jak drewno, bambus, słoma, korek czy kamień. Nowe technologie produkcyjne powinny przyczynić się do zmniejszenia śladu węglowego stali lub cementu, poddać recyklingowi tekstylia, które inaczej by się zmarnowały, i przyspieszyć zieloną transformację energochłonnych gałęzi przemysłu.

Nowe modele biznesowe, biogospodarka, podejścia oparte na gospodarce społecznej i zrównoważony dizajn 13 mogą wspierać transformację sektorów takich jak przemysł włókienniczy, turystyka, gospodarowanie odpadami lub produkcja energii. Transformacja cyfrowa odegra systemową rolę w opracowywaniu i wdrażaniu nowego europejskiego Bauhausu. Narzędzia cyfrowe, np. 5G, sztuczna inteligencja, narzędzia oparte na danych, robotyka i technologie druku trójwymiarowego lub cyfrowe bliźniaki w przemyśle budowlanym, mogą poprawić zrównoważony charakter materiałów, produktów i budynków.

4.Realizacja nowego europejskiego Bauhausu 

Komisja, we współpracy z Parlamentem Europejskim i pozostałymi instytucjami Unii, jak również z państwami członkowskimi, pragnie stworzyć ramy wspomagające nowego europejskiego Bauhausu, zintegrowane z celami zrównoważonego rozwoju oraz z innymi odpowiednimi politykami i inicjatywami Komisji. Ramy wspomagające mają stworzyć przestrzeń do opracowania i przetestowania instrumentów politycznych i finansowania służących transformacji naszych społeczeństw i gospodarki.

W założeniu ramy te służą przede wszystkim temu, aby osiągnąć więcej za pomocą dostępnych instrumentów polityki i finansowania. Należy zintensyfikować synergie między istniejącymi i planowanymi unijnymi politykami lub programami, tak aby mogły one wspierać osiągnięcie celów nowego europejskiego Bauhausu. Wszystkie mogą przyczynić się do realizacji projektu kulturalnego łączącego zrównoważoność, włączenie społeczne i estetykę w miejscach, w których ludzie żyją oraz w sposobie, w jaki żyją.

Nowy europejski Bauhaus wiąże się z kwestiami, które nie mogą być właściwie rozwiązane przez pojedynczy instrument i są często pomijane.

Ponadto nowy europejski Bauhaus obejmuje konkretne i dostosowane działania, które pomogą w przeprowadzeniu transformacji.

Te pierwsze ramy realizacji będą ewoluować w świetle wyników dzięki przeprowadzaniu iteracyjnych ocen i przeglądów.

4.1.Współpraca ze społecznością nowego europejskiego Bauhausu: laboratorium nowego europejskiego Bauhausu

Aby wesprzeć wdrażanie nowego europejskiego Bauhausu, Komisja ustanowi laboratorium nowego europejskiego Bauhausu, proaktywny ośrodek analityczny, którego zadaniem jest współtworzenie, prototypowanie i testowanie narzędzi, rozwiązań i działań w ramach polityki, które ułatwią transformację w praktyce. Laboratorium będzie funkcjonować jako „akcelerator i łącznik”.

Począwszy od okrągłego stołu wysokiego szczebla i oficjalnych partnerów laboratorium będzie dążyć do budowania społeczności, aby włączać konkretne projekty inspirowane nowym europejskim Bauhausem, wspierane przez fundusze unijne lub inne inicjatywy, oraz łączyć je między sobą w celu wzajemnego wsparcia i uczenia się. Laboratorium będzie również łączyć się z już istniejącymi społecznościami pracującymi nad określonymi tematami i docierać do przedstawicieli świata polityki, przemysłu i społeczeństwa, aby zmniejszać izolację i testować możliwości współpracy pomiędzy tymi grupami.

Podczas tworzenia infrastruktury (w tym platformy cyfrowej) Komisja zaprosi społeczność nowego europejskiego Bauhausu do współpracy w zakresie następujących tematów i opracowania konkretnych rekomendacji:

·Strategia oznaczania: Jak scharakteryzować i rozpoznać konkretne inicjatywy odpowiadające ambicjom nowego europejskiego Bauhausu? Co sprawia, że dany projekt staje się projektem w ramach nowego europejskiego Bauhausu? W jaki sposób można powiązać znak nowy europejski Bauhaus z dostępem do finansowania projektów?

·Innowacyjne instrumenty finansowe: Czy można z pożytkiem połączyć crowdfunding i finansowanie publiczne, aby przyciągnąć inicjatywy oddolne i usprawnić wybór projektów? Jakie podejście mogłoby najlepiej zmobilizować prywatne źródła finansowania, w tym filantropów, do wspierania projektów w ramach nowego europejskiego Bauhausu? Jak zachęcić inwestorów w rożnych sektorach (takich jak nieruchomości, infrastruktura turystyczna, itp.) do uwzględniania celów nowego europejskiego Bauhausu? W jaki sposób gospodarka społeczna może wspierać nowy europejski Bauhaus?

·Analiza i badania eksperymentalne rozwiązań regulacyjnych: W jaki sposób ramy prawne mogą wspierać rozwój projektów w ramach nowego europejskiego Bauhausu w budownictwie, sektorach energochłonnych, mobilności, gospodarce bliskości i gospodarce społecznej, sektorze kultury i sektorze kreatywnym, turystyce, przemyśle tekstylnym? W jaki sposób nowy europejski Bauhaus może w pełni wykorzystać nowy rozwój technologiczny, w tym transformację cyfrową? Jakie są pozostałe przeszkody i obciążenia? W jaki sposób zamówienia publiczne i uproszczenie przepisów mogą promować priorytety nowego europejskiego Bauhausu na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym? Czy można przewidzieć eksperymentalne rozwiązania regulacyjne we współpracy z państwami członkowskimi i władzami lokalnymi w celu przetestowania nowych podejść regulacyjnych, zwiększających ambicje w ramach nowego europejskiego Bauhausu?

·Kluczowe wskaźniki skuteczności działania: Jak można zmierzyć sukces nowego europejskiego Bauhausu zarówno w 2024 r., jak i w 2030 r.? Jakie wyniki chcemy osiągnąć na poszczególnych etapach projektu? Jak ocenić wyniki w sposób miarodajny?

Komisja wykorzysta wyniki prac w ramach laboratorium nowego europejskiego Bauhausu, podejmując dalsze działania, jak również inicjatywy z udziałem państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Regionów i innych partnerów. Będzie ona ściśle monitorować i analizować rozwój sytuacji, ułatwiać kontakty między zainteresowanymi stronami, zbierać pozytywne wyniki i zdobyte doświadczenia oraz oceniać ich wartość. Pozwoli to określić nowe tematy do zbadania w ramach laboratorium i przyczyni się na przestrzeni czasu do dostosowania unijnych ram wsparcia.

4.2.Trójwymiarowa transformacja

Biorąc pod uwagę liczne przykłady, dyskusje i teksty zebrane podczas etapu współprojektowania, zidentyfikowano trzy punkty charakteryzujące się potencjałem zmiany, w których należy wdrożyć konkretne działania: (i) wprowadzanie zmian w praktyce w konkretnych miejscach, (ii) potrzeba nowych rodzajów działania przy wdrażaniu innowacji, w tym poprzez doskonalenie umiejętności i metod, oraz (iii) potrzeba dostosowania intencji i sposobu myślenia stojących za niektórymi działaniami 14 . Instrumenty wsparcia i finansowania zostały opracowane w odniesieniu do tych trzech kwestii.

Tworzenie poczucia wspólnoty i prezentowanie innowacji ma kluczowe znaczenie dla nowego europejskiego Bauhausu. Aby zapewnić widoczność podmiotom będącym motorem zmian, dzielić się postępami i wynikami oraz omawiać je, a także wspierać zaangażowanie obywateli, wiosną 2022 r. Komisja po raz pierwszy zorganizuje festiwal nowego europejskiego Bauhausu.

Będzie to spotkanie – zarówno stacjonarne, jak i wirtualne – podczas którego cała społeczność będzie spotykać się, dyskutować, dzielić się, uczyć się i świętować.

Festiwal będzie obejmował trzy elementy:

·forum z debatami na temat kształtu projektu. Zgromadzi ono myślicieli, decydentów i praktyków w ramach globalnej rozmowy na tematy od nauki i technologii po kulturę i edukację, od rozwoju regionalnego i lokalnego po perspektywę międzynarodową;

·targi w celu zaprezentowania projektów, prototypów i produktów przyczyniających się do budowy nowego europejskiego Bauhausu oraz w celu przyznania nagrody nowego europejskiego Bauhausu;

·festiwal z programem kulturalnym łączącym stacjonarne i wirtualne wystawy, występy i dzieła sztuki.

Pierwsza edycja festiwalu odbędzie się w Brukseli i zostanie zorganizowana i sfinansowana przez Komisję Europejską. Począwszy od 2023 r., w oparciu o doświadczenia z pierwszej edycji, Komisja zaplanuje koncepcję corocznego wydarzenia, które powinno obejmować miejsca w UE i poza nią.

4.2.1.Przekształcanie miejsc w praktyce

Zmiany powinny zachodzić w praktyce w konkretnych miejscach i w jak największej ich liczbie, na poziomie domów, dzielnic, obszarów miejskich i wiejskich, fizycznych i wirtualnych przestrzeni spotkań. Skuteczne wdrażanie nowego europejskiego Bauhausu będzie wymagało efektywnego wyciągania wniosków i dzielenia się nauką płynącą z innowacyjnych i sztandarowych projektów. Umieszczenie takich „pilotażowych projektów demonstracyjnych” w centrum uwagi wzbudza chęć do zaangażowania i naśladowania. Jednocześnie inicjatywy często mają charakter oddolny i potrzebne będzie również wsparcie dla projektów na małą skalę.

Poza inicjatywami Komisji finansowanie w praktyce projektów transformacyjnych w ramach nowego europejskiego Bauhausu będzie wymagało ścisłej współpracy z państwami członkowskimi. Podejście oparte na rozwoju lokalnym ukierunkowanym na konkretny obszar i kierowanym przez lokalną społeczność w ramach polityki spójności może promować projekty nowego europejskiego Bauhausu na szczeblu regionalnym i lokalnym z udziałem społeczności lokalnych.

4.2.2.Transformacja otoczenia sprzyjającego innowacjom

Transformacja w ramach nowego europejskiego Bauhausu zależy od ekosystemów przemysłowych – od budownictwa po sektor kreatywny i sektory związane ze stylem życia, od materiałów po modele biznesowe, od technologii cyfrowych po rolnictwo – zapewniających dostosowane do potrzeb i przystępne cenowo rozwiązania. Jak pokazał etap projektowania, kluczową rolę odgrywa innowacyjność. Chodzi nie tylko o innowacje w rozumieniu nowych technologii, ale również połączenie nowych i tradycyjnych technologii lub nową adaptację lokalnego rzemiosła i wiedzy.

Różnorodność i złożoność odpowiedniego prawodawstwa oraz przewlekłość związanych z nim procesów administracyjnych mogą stać się wyzwaniem dla projektów transformacyjnych, a nawet być postrzegane jako przeszkoda utrudniająca innowacje. Innowacyjne podejścia powinny być zatem testowane i wdrażane w warunkach eksperymentalnych w ścisłej współpracy z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi państw członkowskich.

Skuteczne wykorzystanie nowych materiałów, procesów produkcji i innych narzędzi będzie wymagało przekwalifikowania i nabywania nowych umiejętności, również w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego, w kilku sektorach i na różnych poziomach.

4.2.3.Upowszechnianie nowych znaczeń

Aby dać ruchowi inspirację, należy zacząć od wartości. Niezbędna jest współpraca z tymi, którzy oddają się refleksji nad naszymi wartościami, badają je i przekazują – artystami, badaczami społecznymi, wychowawcami, instytucjami edukacyjnymi i organizacjami młodzieżowymi.

Artyści i specjaliści z sektorów kreatywnych ze wszystkich dziedzin od dawna uwrażliwiają swoich odbiorców na współczesne wyzwania społeczno-ekonomiczne i wyzwania związane ze środowiskiem. Ich krytyczne spojrzenie na współczesne społeczeństwo i prowokacyjne dzieła, które stworzyli na ten temat, mogą przyczyniać się do zmiany perspektywy i pomóc w kształtowaniu naszej przyszłości. Dotyczy to również pojęć estetyki i piękna, dla których nie ma już uniwersalnych standardów czy kanonów.

Sektor kultury i sektor kreatywny – wraz z sektorem kształcenia i szkolenia oraz organizacjami młodzieżowymi – to nowe źródła inteligentnego, trwałego i zapewniającego włączenie społeczne wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Wkład sektora kultury i kreatywności w innowacje jest w coraz większym stopniu stymulowany czynnikami innymi niż technologiczne, takimi jak kreatywność, projektowanie oraz nowe procesy organizacyjne lub modele biznesowe i współpraca. Dlatego właśnie zrównoważony rozwój jest głównym elementem unijnej polityki dotyczącej młodzieży i edukacji, w tym w zakresie szkolnictwa wyższego i ram wsparcia, co pozwala na wiele synergii z inicjatywą nowy europejski Bauhaus.

5.Dalsze działania

Nowy europejski Bauhaus będzie opierał się na sile swojej rosnącej społeczności. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy inicjatywa spotkała się z nadzwyczajnym entuzjazmem i zgłoszono do niej tysiące pomysłów, na których oparto niniejszy komunikat. Kontynuowane będą działania na rzecz zaangażowania zainteresowanych podmiotów, a debata będzie rozszerzana zarówno na całą Europę, jak i poza nią, we współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, delegaturami Unii Europejskiej oraz zainteresowanymi organizacjami i sieciami międzynarodowymi. W związku z tym zostaną określone synergie z odpowiednimi ramami polityki i współpracy, w szczególności w ramach polityki sąsiedztwa UE.

Komisja Europejska liczy na współpracę z Parlamentem Europejskim, Radą, Komitetem Regionów i Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym w zakresie zwiększania świadomości i zachęcania do debaty, mobilizowania obywateli i podmiotów sektora prywatnego oraz dzielenia się dostępnymi zasobami w celu wspierania nowego europejskiego Bauhausu.

Kluczowe znaczenie będzie miała współpraca państw członkowskich i organów publicznych na szczeblu międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprzez udział społeczeństwa obywatelskiego i przedstawicieli różnych społeczności. Nowy europejski Bauhaus – od wspierania partycypacyjnych procesów współprojektowania po możliwości w zakresie wspierania finansowania lokalnych projektów transformacyjnych – będzie wymagał ścisłej współpracy na wszystkich szczeblach tych wielopoziomowych ram zarządzania.

Na początku państwa członkowskie zostaną zaproszone do powierzenia jednemu podmiotowi roli punktu kontaktowego w zakresie inicjatywy nowy europejski Bauhaus, aby połączyć i skoordynować wysiłki w danym kraju i dołączyć do nieformalnej sieci wymiany informacji i doświadczeń obejmującej całą UE.

W 2022 r. Komisja Europejska przedstawi sprawozdanie z postępów w realizacji tej inicjatywy.

Załączniki:

1.    Sprawozdanie z etapu współprojektowania

2.    Wykorzystanie programów UE

3.    Ekosystem polityczny nowego europejskiego Bauhausu

Źródła

OKŁADKA:

·Szkoła w domku na drzewie © Valentino Gareri

·Architektura © Adobe Stock – lilimary

·Widok z góry na ludzi odpoczywających na trawniku w parku © Adobe Stock – Watman

Strony wewnętrzne

·Muszla łodzika © Adobe Stock - Dean Pennala

·Struktura zielonych liści © Adobe Stock - Vera Kuttelvaserova

·Widok z góry na ludzi odpoczywających na trawniku w parku © Adobe Stock – Watman

·Centrum Zdrowia w A Laracha © H. Santos-Díez

·Domo – edukacja na temat zrównoważonej architektury w szkole średniej © Dolores Victoria

·La Ferme du Rail © Myr Muratet.

·The Arch © O.S.T. & Constructlab

·Wunderbugs © Francesco Lipari

·Palaluxottica © Simone Bossi

·Holmes Road Studios © Peter Barber Architects

·Proto-Habitat © Flavien Menu

·Ogrody deszczowe w Rundelsgatan w Vellinge © Źródło: edge​s

·Szkoła w domku na drzewie © Valentino Gareri

·Domo – edukacja na temat zrównoważonej architektury w szkole średniej © Dolores Victoria

·Gleis 21 © H. Hurnaus

·Dom na działce © C. Pavlou

·Dom na działce © C. Pavlou

·Dom Solny © R. Hofmanis

(1)   Nowy europejski Bauhaus: Komisja rozpoczyna fazę projektową (europa.eu) .

(2)   Współprojektowanie nowego europejskiego Bauhausu (europa.eu)

(3)   Partnerzy (europa.eu) .

(4)   Okrągły stół wysokiego szczebla (europa.eu) .

(5)   Nagrody – edycja 2021 (europa.eu)

(6)      Do celów inicjatywy dotyczącej nowego europejskiego Bauhausu „zrównoważoność” należy rozumieć jako „zrównoważenie środowiskowe”.

(7)      Ten lokalny kontekst ma wiele aspektów, które po połączeniu mogą decydować o jakości życia w danym miejscu: bliskość satysfakcjonującego rynku pracy, dostęp do różnego rodzaju infrastruktury i udogodnień, przystępność cenowa mieszkań itp.

(8)    Obejmuje to osoby bardziej zagrożone ubóstwem, marginalizacją lub dyskryminacją, takie jak osoby młode i starsze, osoby z niepełnosprawnością, lesbijki, geje, osoby biseksualne, transgenderowe, niebinarne, interseksualne i osoby queer (LGBTIQ) oraz osoby należące do mniejszości rasowej lub etnicznej, takie jak Romowie i mniejszości religijne.

(9)      Zob. rozdział trzeci sprawozdania EOG nr 21/2019 „Healthy environment, healthy lives: how the environment influences health and well-being in Europe” [„Zdrowe środowisko, zdrowe życie: jak środowisko wpływa na zdrowie i dobrostan w Europie”].

(10)       15-Minute City (15minutecity.com) .

(11) Zwiększenie inwestycji w infrastrukturę społeczną w Europie – Urząd Publikacji Unii Europejskiej (europa.eu) https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d3129b80-6f7c-11e8-9483-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF  

(12)   https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/digital-compass  

(13)   https://www.routledge.com/Design-for-Sustainability-A-Multi-level-Framework-from-Products-to-Socio-technical/Gaziulusoy/p/book/9781032089959

(14)

  http://revistas.unisinos.br/index.php/sdrj/article/view/sdrj.2021.141.02  

(15)       Nota wyjaśniająca: Europejska inicjatywa miejska po 2020 r.] (europa.Eu) .

(16)       Misje w programie „Horyzont Europa”| Komisja Europejska (europa.eu) .

(17) Europejski Instytut Innowacji i Technologii ogłosił zaproszenie do składania wniosków dotyczących zaangażowania obywateli w ramach inicjatywy nowy europejski Bauhaus. Celem tego zaproszenia jest praca nad działaniami, w których obywatele są nie tylko proszeni o identyfikację istotnych wyzwań dla ich miasta, ale także mają możliwość w procesie twórczym współtworzenia potencjalnych rozwiązań ( https://www.eiturbanmobility.eu/launch-of-cross-kic-new-european-bauhaus-call-for-proposals-for-citizen-engagement /).

(18)   Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) (europa.eu)

(19)   Europejska Rada ds. Innowacji (europa.eu)

(20) Podprogramy programu LIFE (europa.eu) – LIFE „Przyroda i różnorodność biologiczna” oraz LIFE „Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia”.

(21)   Program na rzecz jednolitego rynku | Komisja Europejska (europa.eu) .

(22)   COSME. Europejski program na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw . | Rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP (europa.eu) .

(23)   Projekt partnerski WORTH (worthproject.eu)

(24) Należy dodać link do zaproszenia, jeśli będzie gotowe do ogłoszenia przed dniem 14 września

(25) https://bigbuyers.eu/

(26)    Jest ono ukierunkowane na współpracę między wieloma różnymi zainteresowanych stronami: studentami, szkołami wyższymi, przedsiębiorstwami, NGO, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego itp.

(27)    Zob. Mechanizm z Davos dotyczący jakości Baukultur – deklaracja z Davos z 2018 r.

(28)    Sprawozdanie końcowe grupy ekspertów na temat wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego dla wszystkich zostanie opublikowane w drugiej połowie września 2021 r.

(29)       eTwinning – strona domowa

(30)       DiscoverEU | Europejski Portal Młodzieżowy (europa.eu) .

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 15.9.2021

COM(2021) 573 final

Sprawozdanie z etapu współprojektowania

ZAŁĄCZNIK

do

Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów

Nowy Europejski Bauhaus: piękno, zrównoważoność, wspólnota

Spis treści

SPRAWOZDANIE Z ETAPU WSPÓŁPROJEKTOWANIA

1.    Harmonogram etapu współprojektowania    

2.    Najważniejsze zasady    

2.1.    Po pierwsze: wartości    

2.2.    Istniejące projekty i pomysły jako źródło inspiracji    

2.3.    Rozpowszechnianie dyskusji jako kluczowe narzędzie    

2.4.    Budowanie społeczności    

2.4.1.    Partnerzy    

2.4.2.    Okrągły stół wysokiego szczebla    

3.    Metodyka i narzędzia    

3.1.    Strona internetowa nowego europejskiego Bauhausu jako pierwsze narzędzie służące budowaniu zaangażowania    

3.1.1.    Punkt gromadzenia krótkich historii    

3.1.2.    Punkt gromadzenia materiałów w dowolnym formacie    

3.1.3.    Wykorzystanie dyskusji    

3.2.    Analiza danych: podejście ogólne    

3.2.1.    Zasady    

3.2.2.    Czynniki wspomagające i skale: matryca    

4.    Działania i wnioski    

4.1.    Działania    

4.2.    Działania informacyjne    

4.2.1.    Komunikacja cyfrowa    

4.2.2.    Oficjalni partnerzy nowego europejskiego Bauhausu    

4.2.3.    Zgromadzone historie    

4.2.4.    Równowaga geograficzna i sektorowa    

4.3.    Ustalenia    

5.    Wyłaniające się osie    

5.1.    Powrót do natury;    

5.2.    Odzyskanie poczucia przynależności    

5.3.    Nadanie priorytetu miejscom i ludziom najbardziej tego potrzebującym;    

5.4.    Potrzeba zapewnienia w ekosystemie przemysłowym długoterminowego i zintegrowanego podejścia opartego na cyklu życia    

6.    Pomysły działań    

6.1.    Nacisk na działania w małej skali    

6.2.    Równoległe prace na wielu poziomach    

6.3.    Transdyscyplinarna praca na rzecz zintegrowanego podejścia    

6.4.    Wyjście od podejścia partycypacyjnego    

6.5.    Innowacje wykraczające poza impuls technologiczny    

6.6.    Między przeszłością a teraźniejszością    

6.7.    Nowe formy finansowania    

7.    VII. Podsumowanie i dalsze kroki    

SPRAWOZDANIE Z ETAPU WSPÓŁPROJEKTOWANIA

W przypadku inicjatywy „nowy europejski Bauhaus” Komisja przyjęła nietypowe podejście: stworzyła projekt oddolny, który opiera się na uczestnictwie i włączeniu społecznym. Po zainaugurowaniu projektu we wrześniu 2020 r. 1 przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen Komisja przeszła w „tryb słuchania” i dała wszystkim zainteresowanym możliwość podzielenia się pomysłami, przykładami, wizjami i wyzwaniami, które powinny zostać uwzględnione w projekcie. 

W niniejszym załączniku przedstawiono sprawozdanie z tego „etapu współprojektowania”, który stał się podstawą koncepcji nowego europejskiego Bauhausu, zaprezentowanej dziś w komunikacie Komisji. W ciągu sześciu miesięcy Komisja prowadziła szeroko zakrojoną współpracę z obywatelami, ekspertami i organizacjami i na jej podstawie zgromadziła kluczowe wyzwania i pomysły, które nadadzą kierunek nowemu europejskiemu Bauhausowi w perspektywie krótko- i długoterminowej.

W sumie przeprowadzono ponad 200 multidyscyplinarnych dyskusji, a ponad 2 000 uczestników bezpośrednio podzieliło się swoimi pomysłami, wyzwaniami i wizjami za pośrednictwem strony internetowej nowego europejskiego Bauhausu. Ponadto około 12 000 osób śledziło i wspierało inicjatywę na Instagramie, a ponad 8 500 osób obejrzało konferencję dotyczącą nowego europejskiego Bauhausu w internecie 2 . Na tym etapie niezbędne było wsparcie ze strony zarówno oficjalnych partnerów nowego europejskiego Bauhausu, jak i członków okrągłego stołu wysokiego szczebla, którzy odgrywają rolę ambasadorów tej inicjatywy poprzez wykorzystywanie swoich sieci i inicjowanie nowych dyskusji.

Niniejszy dokument podsumowuje główne ustalenia etapu współprojektowania. Przedstawiono w nim również zastosowane metody i narzędzia.

1.Harmonogram etapu współprojektowania

·Styczeń do połowy lutego: oficjalna inauguracja inicjatywy w dniu 18 stycznia 2021 r. wraz z uruchomieniem specjalnej strony internetowej. Opracowanie strategii dotyczącej inicjowania dyskusji wokół inicjatywy (webinaria informacyjne, zaproszenia dla partnerów, dotarcie do sieci). Wybór członków okrągłego stołu wysokiego szczebla.

·Połowa lutego do połowy marca: cotygodniowe webinaria i warsztaty w celu zwiększenia zaangażowania organizacji i społeczności; formuje się okrągły stół wysokiego szczebla. Wybór pierwszej partii partnerów.

·Połowa marca do połowy kwietnia: początek przeglądu napływających materiałów: wyodrębnienie trendów, kluczowych tematów, wyzwań z zebranych materiałów; organizacja konferencji na temat nowego europejskiego Bauhausu (22–23 kwietnia). Pierwsze spotkania okrągłego stołu wysokiego szczebla; działalność organizacji partnerskich.

·Połowa kwietnia do końca czerwca: gromadzenie i przegląd materiałów. Spotkania okrągłego stołu wysokiego szczebla odbywają się co dwa tygodnie. Co tydzień wybór nowej partii partnerów. Pierwsze rezultaty z analizy materiałów przekazanych za pośrednictwem strony internetowej zostały udostępnione, omówione, przeanalizowane i wzbogacone w ramach wielu wydarzeń zorganizowanych przez partnerów i inne niezależne zainteresowane strony.

·Koniec czerwca: zamknięcie etapu współprojektowania.

2.Najważniejsze zasady 

2.1.Po pierwsze: wartości 

Od samego początku nowy europejski Bauhaus był związany z trzema podstawowymi wartościami – estetyką, zrównoważnością i włączeniem społecznym – z mocnym naciskiem na przestrzeń mieszkalną i styl życia. Ten precyzyjnie dobrany zestaw wartości leży u podstaw celu tej inicjatywy, jakim jest uczynienie Zielonego Ładu kulturowym, skoncentrowanym na człowieku, pozytywnym i konkretnym doświadczeniem.

 

W oparciu o trójkąt wartości – piękno – zrównoważoność – wspólnota – etap współprojektowania został przewidziany jako odpowiedź na kluczowe pytania:

·Co pojęcia estetyki, zrównoważoności i włączenia społecznego oznaczają dla ludzi w odniesieniu do miejsc i sposobów życia?

·Jakie najpilniejsze wyzwania stoją przed obywatelami w związku z otoczeniem, w jakim żyją?

·Jakie konkretne pomysły mogłyby wesprzeć ruch nowego europejskiego Bauhausu?

·Jaki powinien być ostateczny zakres i jakie powinny być główne priorytety inicjatywy nowy europejski Bauhaus?

2.2.Istniejące projekty i pomysły jako źródło inspiracji

Istnieje już wiele dobrych inicjatyw łączących zrównoważoność, włączenie społeczne i estetykę. Dotyczy to zrównoważonej architektury, czego żywym przykładem są laureaci nagrody Pritzkera 2021 3 za przekształcenie bloków mieszkalnictwa socjalnego w Bordeaux 4 . Znajduje to również odzwierciedlenie, na przykład, w rosnącej liczbie wspólnotowych ogrodów, w których sąsiedzi uczestniczą w przekształcaniu zieleni publicznej, lub w festiwalach kulturalnych, które służą zwiększaniu świadomości na temat kwestii środowiskowych poprzez sztukę.

Aby zaktywizować tych, którzy już pracują nad wymiarami nowego europejskiego Bauhausu, docenić ich projekty i móc korzystać z ich pomysłów, w ramach etapu współprojektowania skupiono się na istniejących projektach, które mogą stanowić źródło inspiracji dla tej inicjatywy. Ogólnie na stronie internetowej przedstawiono około 1 800 przykładów.

Podejście to wzmocniono dzięki nagrodom nowego europejskiego Bauhausu 5 w 2021 r.

Nagrody będą przyznawane w dziesięciu różnych kategoriach, aby objąć różnorodność wymiarów istotnych w kontekście nowego europejskiego Bauhausu. W każdej kategorii przyznano nagrodę specjalną młodszemu pokoleniu:

1.Techniki, materiały oraz procesy dla budownictwa i projektowania

2.Budynki odnowione zgodnie z zasadą obiegu zamkniętego

3.Rozwiązania z zakresu wspólnej ewolucji środowiska zbudowanego i przyrody

4.Zrewitalizowane przestrzenie miejskie i wiejskie

5.Produkty i styl życia

6.Zachowane i przekształcone dziedzictwo kulturowe

7.Wymyślone na nowo miejsca spotkań i interakcji

8.Mobilizacja kultury, sztuki i społeczności

9.Modułowe, elastyczne i mobilne rozwiązania ułatwiające życie

10.Interdyscyplinarne modele kształcenia

Odpowiedź była imponująca: w terminie jednego miesiąca wpłynęło ponad 2 000 wniosków z całej UE. Proces selekcji miał również partycypacyjny charakter i obejmował publiczne głosowanie i ocenę przez oficjalnych partnerów nowego europejskiego Bauhausu. Ostateczni zwycięzcy zostaną przedstawieni 16 września podczas ceremonii rozdania nagród w Brukseli.

2.3.Rozpowszechnianie dyskusji jako kluczowe narzędzie

Wszyscy wiemy z naszych spotkań w biurze i na kolacjach, że najlepsze pomysły pojawiają się podczas rozmów. Potencjał w tym zakresie jest jeszcze większy, gdy w spotkaniach tych uczestniczą ludzie z różnych środowisk i o różnych poglądach. Dlatego też kluczowym narzędziem etapu współprojektowania były dyskusje na różnych szczeblach.

Położono nacisk na poszukiwanie możliwości współpracy z różnymi sektorami, podmiotami instytucjonalnymi lub grupami, tak różnorodnymi jak to tylko możliwe, w celu zniesienia utrwalonych schematycznych podziałów i zapoczątkowania nowych powiązań opartych na wspólnych działaniach na rzecz realizacji wspólnych celów.

Komisja wspierała te dyskusje za pomocą zestawu narzędzi udostępnionego na stronie internetowej oraz poprzez własny udział w tych rozmowach.

Rozmowy były organizowane na szczeblu lokalnym przez rządy krajowe i w ramach inicjatyw ogólnoeuropejskich. Wnioski z tych rozmów zostały przekazane Komisji. 

W kwietniu Komisja zorganizowała ogólnoświatową dyskusję: konferencję na temat nowego europejskiego Bauhausu w formie hybrydowego wydarzenia, w którym udział wzięło ponad 40 prelegentów i moderatorów z różnych państw. Konferencja zgromadziła ponad 8 500 uczestników z 85 krajów. Uczestnicy mieli możliwość zaangażowania się w owocny dialog w ramach licznych dyskusji panelowych i ośmiu sesji warsztatowych. Wyniki warsztatów zostały spisane podczas sesji i wykorzystane w procesie analizy.

2.4.Budowanie społeczności 

Nowy europejski Bauhaus opiera się na rosnącej społeczności skupionej wokół dwóch działań, których celem jest zainspirowanie ruchu: zaproszenia do składania wniosków w sprawie oficjalnego partnerstwa oraz okrągłego stołu wysokiego szczebla.

2.4.1.Partnerzy

Na początku etapu współprojektowania Komisja ogłosiła na stronie internetowej zaproszenia do składania wniosków w sprawie oficjalnego partnerstwa nowego europejskiego Bauhausu.

Oficjalnymi partnerami są organizacje nienastawione na zysk, które podzielają wartości nowego europejskiego Bauhausu i które zaproponowały konkretne działania wspierające jego dalszy rozwój i realizację, na przykład wydarzenia, sprawozdania i dyskusje.

W fazie początkowej inicjatywy w dniu 25 marca w pierwszej grupie partnerów znalazło się 20 podmiotów, a do końca etapu współprojektowania społeczność oficjalnych partnerów liczyła już ponad 200 podmiotów. Nabór partnerów będzie otwarty przez cały okres realizacji projektu, aby umożliwić dalszy rozwój społeczności 6 .

2.4.2.Okrągły stół wysokiego szczebla 

Z początkowej grupy prawie 80 ekspertów wskazanych przez Komisję do utworzenia okrągłego stołu wysokiego szczebla dla tej inicjatywy, 18 członków 7 zostało wybranych ze względu na ich osobiste doświadczenie i wiedzę specjalistyczną obejmującą różne wymiary nowego europejskiego Bauhausu. Nie reprezentują oni organizacji ani krajów. W procesie selekcji szczególną uwagę zwrócono na równowagę geograficzną, sektorową i równowagę płci.

Rolą okrągłego stołu wysokiego szczebla jest dzielenie się opiniami i wyrażanie poglądów na temat kluczowych zagadnień, innowacyjnych pomysłów i wyzwań. Członkowie prowadzili regularną wymianę poglądów z przewodniczącym i dwoma głównymi komisarzami oraz współpracowali w ramach cyklu warsztatów. Pełnili również rolę ambasadorów społeczności i współpracowali ze swoimi sieciami kontaktów, aby rozpowszechnić poruszane tematy i zgromadzić informacje w krajach, które reprezentują, i poza nimi.

Opierając się na wymianie poglądów, członkowie okrągłego stołu wysokiego szczebla podzielili się swoją wizją i swoimi pomysłami dotyczącymi działań w dokumencie koncepcyjnym 8 .

3.Metodyka i narzędzia

3.1.Strona internetowa nowego europejskiego Bauhausu jako pierwsze narzędzie służące budowaniu zaangażowania

Ze względu na ograniczenia spowodowane pandemią zapewnienie bezpośredniego udziału obywateli w etapie współprojektowania oznaczało stworzenie platformy cyfrowej, za pośrednictwem której mogli oni łatwo dzielić się swoimi pomysłami i doświadczeniami. Od momentu uruchomienia strony internetowej w dniu 18 stycznia 2021 r. zainteresowane osoby mogły przekazywać swój wkład poprzez dwa główne punkty kontaktowe: pierwszy przeznaczony był do zbierania krótkich historii, a drugi – materiałów w dowolnym formacie.

3.1.1.Punkt gromadzenia krótkich historii

Ten punkt kontaktowy miał na celu zebranie krótkich informacji (średnio około 2 000 znaków). Obywatele mogli dzielić się nimi za pośrednictwem trzech oddzielnych kanałów, z których każdy dotyczył innego wymiaru:

·istniejące przykłady i projekty: zrealizowane i opracowane;

·wizje i pomysły: nie zrealizowano jeszcze wniosków projektowych;

·wyzwania: życzenia i potrzeby obywateli.

3.1.2.Punkt gromadzenia materiałów w dowolnym formacie

Dodatkowy punkt kontaktowy oferował w trakcie przesyłania swojego wkładu możliwość wypełnienia formularza składającego się z czterech pytań otwartych, mających na celu zapewnienie pomocy w sformułowaniu wkładu w ramach nowego europejskiego Bauhausu.

3.1.3.Wykorzystanie dyskusji

W trakcie całego etapu współprojektowania wokół inicjatywy „nowy europejski Bauhaus” odbyło się wiele dyskusji. W szczególności w pierwszych tygodniach Komisja zorganizowała dziesiątki „sesji aktywacyjnych”, mających na celu pobudzenie zaangażowania w poszczególnych sieciach. Podczas gdy te pierwsze spotkania były uważnie śledzone i prowadzone przez sam zespół ds. nowego europejskiego Bauhausu, z tygodnia na tydzień zaczęło pojawiać się coraz więcej wydarzeń, zwłaszcza po kwietniowej konferencji na temat nowego europejskiego Bauhausu. W wielu przypadkach organizatorzy wydarzeń udostępniali wyniki dyskusji na stronie internetowej.

3.2.Analiza danych: podejście ogólne 

3.2.1.Zasady

Etap współprojektowania, a w szczególności działania związane z gromadzeniem materiałów, zaplanowano wokół kilku kluczowych zasad.

3.2.1.1.Przejrzystość

Aby proces miał charakter w pełni otwarty i partycypacyjny, należy w sposób spójny zapewniać jego przejrzystość. Zgodność z tą zasadą zapewnia strona internetowa nowego europejskiego Bauhausu, gdzie oprócz podstawowych linków do narzędzi uczestnictwa można znaleźć informacje o okrągłym stole wysokiego szczebla i partnerach, a także kalendarium pozwalające śledzić najważniejsze wydarzenia związane z tą inicjatywą. Ponadto wszystkie materiały były stopniowo publicznie udostępniane w ramach opracowanego systemu wizualizacji 9 . Dzięki temu narzędziu i jego funkcjom badawczym każdy zainteresowany użytkownik i każda zainteresowana organizacja mają możliwość przeprowadzenia własnej analizy i zorientowania się w temacie.

3.2.1.2.Różnorodność i równe traktowanie

Profile przekazywanych materiałów są naprawdę zróżnicowane, od krótkich relacji, poprzez długie streszczenia serii wydarzeń, aż po eseje, dokumenty przedstawiające stanowisko lub artykuły naukowe. Pomimo zróżnicowania pod względem złożoności, treści i długości, ważne było, aby każde zgłoszenie zostało przeanalizowane z taką samą uwagą.

3.2.1.3.Tworzenie grup tematycznych

Kolejną fundamentalną zasadą, która przyświecała analizie, była idea uniknięcia przypisywania materiałów do skonkretyzowanych, z góry ustalonych kategorii, a następnie postępowania w oparciu o podejście ilościowe, które ograniczyłoby analizę do ilości materiałów na dany temat.

Metoda ta była stale dostosowywana do gromadzonych z czasem treści, i umożliwiała grupowanie historii i pomysłów w ramach różnych zestawów tematów i pytań, na które mogły one dostarczać odpowiedzi.

Po zidentyfikowaniu konkretnych trendów, ważne było, aby nie dopuścić do zaginięcia pojedynczych głosów oraz aby docenić ze szczególną uwagą wyróżniające się zgłoszenia, tak aby stworzyć przeciwwagę dla dużych grup podobnych materiałów.

3.2.2.Czynniki wspomagające i skale: matryca

Oprócz określenia trendów i tematów oddalonych od głównych trendów proces grupowania miał również na celu zidentyfikowanie zestawu czynników wspomagających, czyli typologii zasobów koniecznych do wsparcia transformacji (sieci, kultura, edukacja, badania, infrastruktura, miejsca, technologia, ramy polityki i ramy regulacyjne, strategie i programy). Listę czynników wspomagających zestawiono ze skalami zastosowania, zaczynając od wymiaru lokalnego i rozszerzając perspektywę aż do kontekstu globalnego (budynek, dzielnica, wieś i miasto, poziom regionalny, krajowy, europejski, światowy i wiele poziomów).

Umieszczenie czynników wspomagających i skali na matrycy było ważnym krokiem milowym w łączeniu ogólnych trendów w zakresie aspiracji z bardziej skonkretyzowanymi pomysłami na to, jak zapewnić postępy w celu osiągnięcia pożądanych transformacji.

4.Działania i wnioski

4.1.Działania 

Działania prowadzone w ramach tego projektu były bardzo różnorodne i urozmaicone. Komisja nie kontrolowała działań proponowanych przez inne organizacje, aby zagwarantować, że dyskusja będzie miała jak najbardziej otwarty i integrujący charakter. W niniejszym dokumencie nie da się wymienić wszystkich organizacji i działań. Wiele więcej pokazują przykłady.

Udało się dotrzeć do szerokiego grona odbiorców: od architektów po naukowców, od organizacji zajmujących się budownictwem socjalnym po sektory przemysłowe, od dzieci i studentów kierunków artystycznych po organy publiczne.

Lokalne organizacje oddolne połączyły siły i wydarzenia w swojej okolicy lub regionie (Galicja w Hiszpanii, Gdynia w Polsce). W innych przypadkach partnerzy kontaktowali się ze swoimi sieciami europejskimi, aby rozpocząć ogólnoeuropejskie dyskusje wokół określonego tematu (Housing Europe 10 , The Bureau of European Design Associations (BEDA) 11 , IFLA Europe (International Federation of Landscape Architects), New European Bauhaus Collective 12 , Europeana 13 , Europa Nostra 14 , Triennale Milano 15 , Wood4Bauhaus Alliance 16 ).

W niektórych państwach członkowskich inicjatywa została przyjęta przez podmioty krajowe lub ministerstwa (Szwecja, Dania, Hiszpania, Litwa, Niemcy, Słowenia, Estonia, Włochy i inne). Inne miasta i państwa członkowskie zwróciły się

do swoich partnerów w sąsiednich krajach w celu zorganizowania regionalnych dyskusji (Nordic Bauhaus 17 , Bauhaus of the Sea 18 lub ‘NEB goes South’, platforma łącząca wydziały architektury sześciu uniwersytetów 19 ).

Oficjalny partnerzy i członkowie okrągłego stołu wysokiego szczebla nowego europejskiego Bauhausu bardzo często odgrywali kluczową rolę w tych inicjatywach.

Nowy europejski Bauhaus wspierał rozwój wielu działań angażujących dzieci i młodzież często w celu uwzględnienia ich kreatywnych pomysłów na etapie współprojektowania. Przykładowo bawarskie Ministerstwo Mieszkalnictwa, Budownictwa i Transportu ogłosiło konkurs dla dzieci do 14 roku życia, w ramach którego zwróciło się do nich o przedstawienie obrazów mających stać się inspiracją dla budowania domów i wspólnego życia w przyszłości. Saksońskie Ministerstwo Sprawiedliwości, Demokracji, Europy i Równego Traktowania we współpracy z miastem Chemnitz i jego Urzędem ds. Szkolnictwa i Edukacji zorganizowało podobny konkurs, oferując młodym obywatelom w wieku 14–18 lat nagrodę za najlepszą wizję przyszłości, przedstawioną za pomocą rysunków, obrazów, grafik, rzeźb lub modeli.

Arkki, fińska platforma kulturalna, ogłosiła konkurs artystyczny, aby nawiązać do inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu, podczas gdy Architektūros Fondas, litewska organizacja nienastawiona na zysk, zorganizuje pięciodniowe warsztaty w siedmiu małych miastach w całym kraju, aby zwiększyć wśród młodych ludzi zrozumienie ich otoczenia, pobudzić ich kreatywność i rozwinąć poczucie osobistej odpowiedzialności.

Nowy europejski Bauhaus wzbudził również duże zainteresowanie wśród podmiotów z branży przemysłowej. Kilka organizacji sektorowych zgłosiło się jako partnerzy nowego europejskiego Bauhausu, organizując wydarzenia i warsztaty (np. Fashion Council Germany, fundacja LafargeHolcim lub konkretna inicjatywa). Podmioty z europejskiego przemysłu drzewnego stworzyły sojusz Wood4Bauhaus, pierwszy w historii wspólny projekt przedstawicieli tej branży. Europejski okrągły stół na rzecz przemysłu zorganizował dwie sesje na temat nowego europejskiego Bauhausu, skupiając się głównie na sektorze budowlanym. Do dyskusji włączyli się przedstawiciele społeczności związanej z energią odnawialną, którzy wnieśli do procesu ciekawe spostrzeżenia.

Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) uruchomił ekosystem partnerów z całej UE, aby zwiększyć świadomość na temat nowego europejskiego Bauhausu i współtworzyć interdyscyplinarne działania w miastach i na obszarach wiejskich, począwszy od tematów, takich jak zielona transformacja poprzez obiekty architektoniczne, kulturowe i historyczne, obieg zamknięty i odporność miast, aż po powszechną mobilność jako kluczowy czynnik włączenia społecznego.

Rządy krajowe i podmioty regionalne aktywnie uczestniczyły w fazie współprojektowania. Na przykład hiszpańskie Ministerstwo Transportu, Mobilności i Agendy Miejskiej zorganizowało konferencję w celu zbadania roli, jaką Hiszpania może odegrać w definiowaniu i wdrażaniu nowego europejskiego Bauhausu oraz zainicjowania dialogu instytucjonalnego i wymiany doświadczeń pomiędzy odpowiednimi projektami i podmiotami. Podobnym przykładem jest projekt „Nordic Bauhaus”, w ramach którego ponad 1 600 osób z różnych krajów nordyckich pod kierownictwem fińskiego Ministerstwa Środowiska dyskutowało na tematy ważne dla klimatu krajów nordyckich, czerpiąc inspirację z tradycyjnych lokalnych drewnianych miasteczek i nordyckiego modelu państwa opiekuńczego. W Niemczech Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zorganizowało warsztaty w celu zebrania informacji od różnych podmiotów w terenie. Na Litwie Ministerstwo Środowiska wraz z Ministerstwem Kultury zorganizowały krajową dyskusję na temat nowego europejskiego Bauhausu.

Nowy europejski Bauhaus wzbudził również duże zainteresowanie w Parlamencie Europejskim: Komisja Kultury i Edukacji (CULT) oraz Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) zorganizowały szereg wydarzeń związanych z Bauhausem, od nieformalnej wymiany poglądów z Komisją po oficjalne wysłuchanie z udziałem ekspertów z różnych państw członkowskich 20 . Powstała ponadpartyjna i międzykomisyjna grupa przyjaźni, odzwierciedlająca holistyczne podejście nowego europejskiego Bauhausu, która zgromadziła ponad 30 posłów do Parlamentu Europejskiego. Uczestniczyli oni w etapie współprojektowania i zorganizowali publiczne wydarzenie z udziałem przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego.

Komitet Regionów zorganizował, przy wsparciu i udziale Komisji, dyskusję z burmistrzami i prezydentami Europejskich Stolic Kultury i Europejskich Stolic Innowacji oraz swoimi członkami.

Komisja Europejska zorganizowała serię seminariów internetowych, a także konferencję na temat nowego europejskiego Bauhausu 21 , w celu poinformowania różnych społeczności i zgromadzenia uwag. Różne służby Komisji, które zajmują się określonymi aspektami nowego europejskiego Bauhausu, kontaktowały się ze swoimi społecznościami i zorganizowały warsztaty i wydarzenia, na przykład z udziałem przedstawicieli młodzieży lub regionów górniczych, w celu zbadania, w jaki sposób nowy europejski Bauhaus mógłby ułatwić transformację ich poglądów.

Większość dyskusji i wydarzeń skierowana była do odbiorców europejskich. Działania prowadzono jednak również poza UE, na przykład w Turcji, Ameryce Południowej i Stanach Zjednoczonych. Komisja celowo zdecydowała się włączyć do obrad okrągłego stołu wysokiego szczebla podmioty spoza Europy, aby podkreślić globalne ambicje projektu. Ponadto kilku partnerów spoza Europy zorganizowało wydarzenia, w podczas których współpracowali z europejskimi odpowiednikami.

4.2.Działania informacyjne 

4.2.1.Komunikacja cyfrowa

Kluczowe zasady strategii komunikacji to otwartość, zaangażowanie i współtworzenie. Obejmuje ona treści oparte na historiach, którymi dzielą się ludzie. Identyfikacja wizualna etapu współprojektowania była bardzo „lekka”, koncentrowała się wokół szkiców. Celem było zapewnienie ludziom możliwości utożsamienia się z koncepcją i wykazania się kreatywnością.

Od stycznia 2021 roku kampania dotarła i zaangażowała znaczną grupę odbiorców w całej Europie:

·Instagram: profil (kanał ten stanowił główną platformę komunikacji ze względu na jego wizualny charakter) przyciągnął ponad 12 000 obserwujących;

·Twitter: mimo braku dedykowanego konta na Twitterze wątki dyskusyjne z użyciem hasztagu #NewEuropeanBauhaus wygenerowały około 23 000 interakcji;

·na oficjalnej stronie internetowej odnotowano ponad 350 000 wizyt;

·biuletyn zasubskrybowało ponad 20 000 użytkowników;

·uruchomiono stronę w serwisie Pinterest;

·w webinariach wzięło udział 4 300 uczestników.

4.2.2.Oficjalni partnerzy nowego europejskiego Bauhausu

Do końca fazy projektowania 750 podmiotów złożyło wniosek o oficjalne partnerstwo, z czego 270 wniosków zostało zaakceptowanych i opublikowanych na stronie internetowej.

Społeczność oficjalnych partnerów obejmuje zarówno organizacje działające na skalę lokalną, jak i ogólnoeuropejskie sieci skupiające wiele podmiotów. Można szacować, że łącznie do tej pory oficjalni partnerzy dotarli do milionów osób.

(sieci odnoszą się do organizacji partnerskich mających członków w różnych krajach, podczas gdy działania odnoszą się do partnerów mających siedzibę tylko w jednym państwie, ale prowadzących część działań w innych krajach)

Partnerzy reprezentują dużą różnorodność pod względem sektorów i dziedzin wiedzy.

Wspólnota ma partnerów w większości państw członkowskich, a 36 % z nich to sieci transnarodowe skupiające członków w wielu państwach członkowskich i poza nimi, poprawiając zasięg geograficzny i równowagę geograficzną.

 

Rozmieszczenie geograficzne partnerów, w tym zasięg sieci

4.2.3.Zgromadzone historie

4.2.3.1.Punkt gromadzenia krótkich historii

W sumie za pośrednictwem punktu kontaktowego gromadzącego krótkie historie zebrano około 1 800 zgłoszeń. Niektóre z nich były długimi wyjaśnieniami badań; inne krótkimi uwagami na temat idyllicznego miejsca, wspomnienia bądź konkretnego budynku lub techniki.

Liczba zgłoszeń: przykłady (1 145), pomysły (452), wyzwania (167).

4.2.3.2.Punkt gromadzenia pomysłów w dowolnym formacie

Za pośrednictwem punktu gromadzenia pomysłów w dowolnym formacie przekazano około 200 zgłoszeń. Z tego punktu kontaktowego skorzystało szerokie grono uczestników: eksperci, badacze i grupy badawcze, prywatne przedsiębiorstwa, szkoły i uniwersytety, organizacje kulturalne, organizacje rządowe i pozarządowe, agencje regionalne i krajowe, sieci i ośrodki. Wśród grup i stowarzyszeń, które nadesłały swoje zgłoszenia, skala zaangażowania jest również zróżnicowana i sięga od wymiaru lokalnego do poziomu międzynarodowego i globalnego.

4.2.4.Równowaga geograficzna i sektorowa

Komisja zwróciła szczególną uwagę na zapewnienie równowagi geograficznej i sektorowej: w pierwszych tygodniach gromadzenia materiałów Włochy, Hiszpania i Niemcy były krajami, z których pochodziło najwięcej zgłoszeń i działań. Dzięki działaniom Komisji, organizacji partnerskich, członków okrągłego stołu wysokiego szczebla i innych podmiotów projekt mógł dotrzeć do szerokiego grona odbiorców poprzez wydarzenia, dyskusje i sesje aktywizujące.

Jeśli chodzi o rolę osób przekazujących swoje pomysły, nowy europejski Bauhaus naturalnie spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony sektora budowlanego (architektów i inżynierów), głównie z powodu wyraźnego nawiązania do świata architektury w nazwie projektu. Seria wydarzeń tematycznych zaplanowanych bezpośrednio z konkretnymi grupami organizacji i dla nich ułatwiła dotarcie do nieobecnych (lub słabiej reprezentowanych) sektorów. Dzięki temu, w połączeniu z integracją partnerów z różnych dziedzin, zapewniono większą różnorodność sektorową.

Jaka jest Państwa rola?

Większość materiałów pochodziła z poziomu lokalnego.

4.3.Ustalenia 

Analiza wyników opiera się na danych zebranych za pośrednictwem punktu gromadzenia krótkich historii, punktu gromadzenia pomysłów w dowolnym formacie oraz dyskusji i wydarzeń, które zorganizowała Komisja Europejska lub w których uczestniczyła. 

Ustalenie, co pojęcia estetyki, zrównoważoności i włączenia społecznego oznaczają dla ludzi w odniesieniu do miejsc i sposobów życia, wymagało szczegółowej analizy zgłoszeń i wielu wymiarów.

Zrównoważoność kojarzona była głównie z „ekologicznymi” aspektami, takimi jak gospodarka o obiegu zamkniętym, efektywność energetyczna, ponowne wykorzystanie materiałów. Zasada włączenia społecznego była związana z poświęcaniem większej uwagi potrzebom grup zmarginalizowanych lub słabszych, udziałem wszystkich grup społecznych w procesie podejmowania decyzji, zwiększoną przystępnością i dostępnością zasobów mieszkaniowych, tworzeniem mostów oraz łączeniem ludzi. Estetyka jest zwykle związana z odkryciem na nowo historii i dziedzictwa architektonicznego, znanych miejsc lub tych, które są w harmonii ze światem przyrody, miejsc lub form, które pobudzają kreatywność i działają na wyobraźnię ludzi.

Większość tematów jest ze sobą powiązana: na przykład dostęp do terenów zielonych może również sprawić, że ludzie będą się jednoczyć; przystępne cenowo domy muszą znajdować się w pobliżu rynku pracy, aby stworzyć zdrowy i funkcjonalny ekosystem dla mieszkańców. Nie da się osiągnąć lokalnej poprawy danego miejsca bez uwzględnienia jego DNA.

5.Wyłaniające się osie

Grupowanie zgłoszeń pozwoliło wyodrębnić cztery podstawowe osie, które zostały wyjaśnione w niniejszym komunikacie:

·powrót do natury; 

·odzyskanie poczucia wspólnoty i przynależności; 

·nadanie priorytetu miejscom i ludziom najbardziej tego potrzebującym;

·potrzeba długofalowego cyklu życia i zintegrowanego podejścia (dążącego do zapewnienia obiegu zamkniętego) w ekosystemie przemysłowym. 

5.1.Powrót do natury;

W zgłoszeniach regularnie pojawiała się chęć zaspokojenia fundamentalnej potrzeby, jaką jest powrót do natury i odbudowanie z nią relacji. Ogólnie jest to rozumiane jako powrót do myślenia holistycznego, w ramach którego stosuje się podejście ekocentryczne w odniesieniu do stylu życia, mentalności, kwestii społeczno-gospodarczych oraz ograniczeń planety.

Zdaniem niektórych osób nie powinno się traktować środowiska zbudowanego i naturalnego jako odrębnych elementów, ale jako wzajemnie połączone części tego samego ekosystemu. Natura powinna stanowić integralną część tkanki miejskiej, a działania powinny obejmować zarówno małe ogrody, jak i większe projekty, przy czym powinien przyświecać im wspólny cel polegający na przywróceniu miastu naturalnego charakteru i pozwoleniu, aby opanowała je natura. Jednym z regularnie powracających pomysłów jest zajęcie się zdegradowanymi częściami miasta, w szczególności w tych miejscach, gdzie można przekształcić porzucone przestrzenie w aktywną przestrzeń życiową wysokiej jakości, która sprzyja bioróżnorodności i rewitalizacji.

Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące przestrzeni, urbaniści powinni jednakowo uwzględniać wiele wymiarów jednocześnie. Odtwarzanie bioróżnorodności i siedlisk musi przebiegać w powiązaniu ze zmianą modeli mobilności z ukierunkowanych przede wszystkim na samochody na modele z wieloma połączeniami, umożliwiające poruszanie się pieszo, dzięki czemu miasta będą zdrowsze i bardziej przyjazne do życia. Poprawa jakości powietrza i wody poprzez rozwiązanie problemu gospodarowania zasobami i odpadami w sposób niezrównoważony przyczyni się również do poprawy jakości życia i zdrowia mieszkańców miast, jak również będzie korzystna dla środowiska naturalnego.

Poza granicami miast wiele obszarów wiejskich zmaga się z takimi wyzwaniami, jak utrata różnorodności biologicznej, podatność środowiska na zagrożenia, utrata lokalnej wiedzy i gospodarstw. W takich przypadkach proponowane rozwiązania odnoszą się głównie do praktyk zrównoważonej turystyki, modeli permakultury lub agroleśnictwa, inteligentnych lub ekologicznych wiosek, odbudowy bioróżnorodności i integracji dynamiki wiejsko-miejskiej.

5.2.Odzyskanie poczucia przynależności

Jednym z najważniejszych tematów pojawiających się w zgłoszeniach jest potrzeba dbania o poczucie przynależności i odkrywania na nowo ducha miejsca, jednoczącego ludzi z otoczeniem, w którym żyją, oraz z lokalną kulturą i historią.

Dobrym przykładem w tym względzie są dyskusje przeprowadzone między różnymi zainteresowanymi stronami pochodzącymi z regionów górniczych znajdujących się w trakcie transformacji. Zwróciły one uwagę na fakt, że strategie transformacji koncentrują się na zrównoważoności, innowacji i tworzeniu nowych miejsc pracy, ale często pomijają wymiar budowania społeczności, dziedzictwa kulturowego i architektonicznego oraz zapewnienia celu. Transformacja musi ponownie skupić się wokół potrzeb społeczności i wizji przekształcenia ich otoczenia.

Innym istotnym problemem zgłaszanym przez ludzi jest brak wysokiej jakości miejsc, w których mogliby się spotykać, dzielić pomysłami i utrzymywać kontakty towarzyskie, co niekorzystnie wpływa na spójność społeczną i dobrostan ludzi. Tak jest na przykład w przypadku dzielnic i budynków z czasów komunistycznych, gdzie proces renowacji powinien koncentrować się nie tylko na samej (od)budowie, ale na znalezieniu nowego poczucia tożsamości i zapewnianiu dobrostanu.

Kultura i sztuka odgrywają kluczową rolę w odbudowywaniu więzi między ludźmi a charakterem, historią i tradycjami danego miejsca, które razem tworzą jego szczególną atmosferę. Ponadto pełnią rolę katalizatorów, które zbliżają ludzi do siebie i zmniejszają dystans społeczny poprzez dzielenie się różnymi punktami widzenia i doświadczeniami, oraz mogą również odegrać rolę w rewitalizacji dzielnic, a nawet całych regionów.

Istotną rolę może odegrać poszerzanie koncepcji kultury, jak również ochrona dziedzictwa architektonicznego i obiektów kulturalnych, w szczególności w ramach projektów dotyczących rewitalizacji i renowacji. Wykorzystanie lokalnej wiedzy i lokalnych technik może posłużyć do odnowienia więzi między ludźmi a miejscami, w których żyją, ale poza tym może przyczynić się do ożywienia gospodarki.

Ponadto wiele osób wyraziło chęć aktywnego wspierania lokalnego ekosystemu przedsiębiorczości i decentralizacji szeregu łańcuchów dostaw, od produkcji żywności do dystrybucji różnych produktów. Wspieranie okolicznej gospodarki i modelu „miasta 15-minutowego” (lub „kompletnych społeczności”) może przyczynić się do stworzenia większej liczby lokalnych możliwości oraz tętniących życiem wielofunkcyjnych społeczności, w których wszyscy mogą łatwo zaspokoić swoje potrzeby życiowe.

5.3.Nadanie priorytetu miejscom i ludziom najbardziej tego potrzebującym; 

Najważniejsze wymiary, które uwidoczniły się w tym obszarze, to:

·znaczenie równoprawnego uczestnictwa obywateli w procesie decyzyjnym i potrzeba stosowania podejścia włączającego, które uwzględni doświadczenia i potrzeby różnych grup zarówno w kontekście publicznym, jak i prywatnym;

·potrzeba połączenia obszarów wiejskich z miastami, ale również zmniejszenie różnic w dostępie do technologii cyfrowych;

·potrzeba rozwiązania problemu bezdomności oraz zwiększenia przystępności cenowej i dostępności mieszkań dla grup, które zmagają się z najtrudniejszymi wyzwaniami.

Wzmocnienie włączenia społecznego wymaga uwzględnienia potrzeb grup zmarginalizowanych lub słabszych, takich jak osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami lub imigranci, oraz zapewnienia wszystkim równego dostępu do usług, przestrzeni zielonych i narzędzi cyfrowych. Jeżeli chodzi o tę ostatnią kwestię, w wielu zgłoszeniach stwierdzono, że są one dobrymi instrumentami wzmocnienia pozycji obywateli i demokratyzacji udziału w procesie podejmowania decyzji.

Wiele obszarów wiejskich jest dotkniętych problemem wyludnienia, co z kolei prowadzi do deprywacji gospodarczej lub społecznej oraz degradacji środowiska naturalnego i zbudowanego. Obszary wiejskie często dotyka problem braku (fizycznej i cyfrowej) konektywności, a w rezultacie braku możliwości zatrudnienia lub potencjału innowacyjnego. Rozwiązanie problemu konektywności i dostępności jako sposób na wzmocnienie włączenia społecznego można wykorzystać również w przypadku obszarów miejskich, gdzie niektóre dzielnice są fizycznie lub społecznie odizolowane i w związku z tym cierpią z powodu marginalizacji i nierównego dostępu do usług. Również na obszarach miejskich problem kurczenia się miast wiąże się z niekorzystnymi skutkami gospodarczymi, społecznymi i infrastrukturalnymi, które wymagają zastosowania strategii długoterminowej.

Znaczna liczba zgłoszeń i dyskusji potwierdziła, że nie można się skupiać wyłącznie na mieszkalnictwie i środowisku zbudowanym, ale również na ułatwianiu dostępu do usług i elementów infrastruktury.

5.4.Potrzeba zapewnienia w ekosystemie przemysłowym długoterminowego i zintegrowanego podejścia opartego na cyklu życia

Istnieje pilna potrzeba rozwiązania problemu niezrównoważonego gospodarowania zasobami i odpadami w wielu gałęziach przemysłu (np. w budownictwie, modzie, przemyśle wytwórczym).

Najważniejszym przesłaniem, jeżeli chodzi o budownictwo, jest unikanie rozbiórki dzięki położeniu nacisku na remontowanie i adaptacyjne ponowne wykorzystanie starych budynków.

Rozwiązania i materiały oparte na zasobach przyrody są kluczowym elementem nowego sposobu myślenia w ekosystemach przemysłowych. Rozwiązania inspirowane światem przyrody mogą przyczynić się do bardziej zintegrowanego i cyrkularnego podejścia. Budynki i procesy przemysłowe należy postrzegać jako element ekosystemu naturalnego. Przykłady praktyk opartych na obiegu zamkniętym, upcyklingu, unikania wytwarzania różnych rodzajów odpadów oraz ich ponownego użycia mogą być przenoszone i wykorzystywane na większą skalę.

Jeżeli chodzi o rewitalizację miast lub odnawianie budynków mieszkalnych, w zintegrowanym, długoterminowym podejściu należy uwzględnić szereg kluczowych elementów.

W perspektywie długoterminowej źródłem rozwiązań w sektorze budowlanym mogą być nowe techniki i materiały. Materiały pochodzące z recyklingu lub odpady z rozbiórki, jak również materiały pochodzenia biologicznego mogą być wykorzystywane w renowacjach w celu wzmocnienia integralności strukturalnej lub poprawy izolacji cieplnej starych budynków. Poza rozwiązaniami opartymi na zasobach przyrody i obiegu zamkniętym istotną rolę mogą odegrać również inne technologie i innowacje. Na przykład odzysk ciepła i energia ze źródeł odnawialnych, drukowanie przestrzenne, poprawa efektywności energetycznej, lepsza gospodarka wodna i gospodarowanie odpadami za pomocą narzędzi służących do gromadzenia i udostępniania danych. Narzędzia cyfrowe mogą odegrać skuteczną rolę w uchwyceniu „życia” społeczności i wspierać współpracę i zaangażowanie społeczności w rozwój obszarów miejskich lub stanowić źródło istotnych informacji na temat potrzeb mieszkańców w odniesieniu do ich otoczenia.

Transformacja niektórych sektorów gospodarki wymaga lepszych szkoleń i przekwalifikowania siły roboczej w celu włączenia myślenia i praktyk związanych z cyklem życia do wszystkich wymiarów i procesów ekosystemu przemysłowego. Należy dokonać ponownej oceny i przeprowadzić więcej analiz dotyczących kosztów niezrównoważonych praktyk, aby ustalić priorytety i wprowadzić zmiany w najbardziej szkodliwych cyklach.

Podejście oparte na cyklu życia należy stosować na wszystkich poziomach: na poziomie dzielnic poprzez pracę i ponowne wykorzystywanie lokalnych materiałów, np. przekształcanie zużytych materiałów w drobne elementy architektury miejskiej lub elementy wspólnej przestrzeni, lub na poziomie krajowym lub międzynarodowym poprzez wprowadzanie zmian w łańcuchu wartości kluczowych gałęzi przemysłu.

6.Pomysły działań

Respondenci zwrócili uwagę na różne potrzeby związane z umożliwieniem transformacji i wdrożeniem nowego europejskiego Bauhausu. Ich zakres jest szeroki – od różnych form finansowania do tworzenia sieci kontaktów oraz lepszego wyeksponowania obiecujących projektów i produktów:

Poza tym horyzontalnym wskazaniem z odpowiedzi wynikały pewne jasne zalecenia dotyczące działań.

6.1.Nacisk na działania w małej skali

W ramach nowego europejskiego Bauhausu należy zwrócić szczególną uwagę na działania i zmiany na poziomie ulicy i dzielnicy, ponieważ nawet najmniejsze działania mogą mieć duże znaczenie. Ponadto to sąsiedzi są ekspertami we własnych dzielnicach. Udane projekty prowadzone na małą skalę również obniżają próg zmian: małe inicjatywy już są realizowane i należy je wspierać. Często trudno im ubiegać się o finansowanie ze środków UE ze względu na procedury odpowiedzi na zaproszenia do składania wniosków.

6.2.Równoległe prace na wielu poziomach 

Rośnie świadomość faktu, że działania podejmowane w Europie mają wpływ na resztę świata – i odwrotnie. Istnieje również świadomość wzajemnych powiązań między niższymi i wyższymi poziomami oraz możliwości pracy w oparciu o te same zasady w różnych strukturach. Oczekuje się zatem, że dyskusje i współpraca w ramach nowego europejskiego Bauhausu osiągną wymiar globalny, a niektóre pomysły i historie doprowadzą do wypracowania konkretnych koncepcji w tej dziedzinie.

6.3.Transdyscyplinarna praca na rzecz zintegrowanego podejścia

Znacząca transformacja miejsc wymaga nie tylko zaangażowania wielu różnych kompetencji i wiedzy, ale także wykorzystania ich w transdyscyplinarnym dialogu i transdyscyplinarnych badaniach. Często wspomina się o wielodyscyplinarnych sposobach pracy, ale wiele przykładów wykracza poza koncepcję inter- lub multidyscyplinarności. Rzeczywista innowacja polega na łączeniu i zaakceptowaniu wsparcia wiedzy ekspertów i osób niebędących specjalistami, nadając im takie samo znaczenie. W sytuacji idealnej towarzyszyłaby temu praca w bezpiecznym środowisku, opierająca się na wzajemnym zaufaniu i współpracy.

6.4.Wyjście od podejścia partycypacyjnego

Punktem wyjścia dla projektowania i planowania przestrzeni miejskiej, które zapewnia skuteczne włączenie społeczne, powinno być zaproszenie wszystkich osób do udziału w dyskusji. Zbyt często uczestnicy zgłaszali, że pod tym względem proces partycypacyjny ma charakter częściowy lub nawet symboliczny. Zapewnienie, aby proces był realizowany przez osoby, które również skorzystają z tego, jak został on zaprojektowany, ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania, że rozwiązania będą jak najlepiej pasowały do potrzeb i miejsca danego działania. Wśród narzędzi służących osiągnięciu wyższego poziomu uczestnictwa uczestnicy często wymieniali crowdfunding i inne możliwości wspólnego finansowania przez obywateli.

6.5.Innowacje wykraczające poza impuls technologiczny

Potrzebny jest nowy paradygmat innowacji, aby wyjść poza ściśle technologiczne modele i osiągnąć harmonijną relację między technologią a społeczeństwem. Innowacje technologiczne mają wiele do zaoferowania w kontekście ambitnych celów nowego europejskiego Bauhausu – od inteligentnego wykorzystania narzędzi cyfrowych po nowe materiały. Niemniej jednak wpływ innowacji niekoniecznie wynika z ich nowości lub samej technologii: wyzwanie związane z innowacją może wynikać na przykład z nowych metod przemysłowych służących obniżaniu kosztów i sprawiających, że dostępne rozwiązania stają się bardziej przystępne cenowo lub z połączenia nowej technologii z tradycyjnym rzemiosłem i rozwiązaniami lokalnymi w celu dostosowania ich do konkretnych kontekstów lub wyborów estetycznych. Dziedzina „sztuki i nauki” była wymieniana jako obiecująca oś, która może wnieść wkład w szersze podejście do innowacji.

6.6.Między przeszłością a teraźniejszością

Istotne jest uznawanie i rozumienie znaczenia dziedzictwa, wiedzy lokalnej i tradycji oraz ich roli w kształtowaniu zrównoważonej przyszłości. Konieczna jest ponowna ocena praktyk, które są niedostosowane do obecnych wyzwań społecznych i środowiskowych, a także rozważenie starych form wiedzy, które mogą przyczynić się do kształtowania nowych kierunków na przyszłość.

6.7.Nowe formy finansowania

Innowacje mogą przybrać formę rozwiązań finansowych. Są to m.in. nowe partnerstwa publiczno-prywatne, zmiana sposobu zarządzania projektami, nowe możliwości, które pozwolą na większe zaangażowanie obywateli i mniejszych przedsiębiorstw.

7.VII. Podsumowanie i dalsze kroki 

Etap współprojektowania stanowił pierwszy ważny krok inicjatywy „nowy europejski Bauhaus”. Na tym etapie określono istotę tej inicjatywy zarówno pod względem procesu, jak i treści.

Na kolejnych etapach realizacji nowego europejskiego Bauhausu kontynuowane będzie podejście partycypacyjne, a dalsze działania będą ukierunkowane na analizę osi, które zidentyfikowano na etapie współprojektowania. Aby poszerzyć grono odbiorców i wprowadzić podejście, które zapewnia jeszcze większe włączenie społeczne, w ramach inicjatywy prowadzone będą nasilone działania mające na celu dotarcie do społeczeństwa.

Narzędzia, które zostały wykorzystane w celu zebrania doświadczeń i wizji, były odpowiednie, biorąc pod uwagę ograniczenia związane z pandemią. Stosowanie narzędzi cyfrowych wiąże się jednak z wykluczeniem pewnych grup lub osób z możliwości podzielenia się swoimi opiniami. W ramach kolejnych etapów należy zapewnić inne formy i warunki, które pozwolą na pracę bezpośrednio z ludźmi.

Społeczność partnerów będzie rosła i stawała się bardziej zróżnicowana; szczególną uwagę należy zwrócić na partnerów spoza Europy, aby kształtować i wzmacniać globalny wymiar inicjatywy. Dzięki temu możliwe będzie również większe zaangażowanie polityków i przedstawicieli sektora przemysłu jako podmiotów kluczowych w przeprowadzenie transformacji ekosystemu przemysłowego.

Podziękowania

Pragniemy wyrazić nasze szczere uznanie dla wszystkich osób i organizacji, które podzieliły się sprawozdaniami, opiniami i wiedzą ekspercką oraz zorganizowały dyskusje i wzięły w nich udział. Razem tworzymy tę inicjatywę.

Źródła

strona 3

·Muszla łodzika © Adobe Stock – Dean Pennala

·Struktura zielonych liści © Adobe Stock - Vera Kuttelvaserova

·Widok z góry na ludzi odpoczywających na trawniku w parku © Adobe Stock - Watman

strona 8

· https://www.nordicbauhaus.eu/digital-bauhaus#/page=1  

· https://www.up.pt/neb-goes-south/  

· https://bauhaus-mar.pt/en/conference/  

· https://www.janvaneyck.nl/news/het-nieuwe-bauhaus  

· https://www.activehouse.info/wp-content/uploads/2021/02/Active-House-Newsletter-February-2021.pdf  

· https://www.daysoforis.com/en/homepage-spring-en/  

· https://centrumdesignu.gdynia.pl/  

· https://www.arcticdesignweek.fi/en/  

· https://europa.eu/new-european-bauhaus/events/bauhaus-north-rhine-westphalia-focus-europe_en  

· https://wood4bauhaus.eu/  

· https://www.dcci.ie/consumers/blog/new-european-bauhaus  

· https://www.uni-weimar.de/en/media/news/news/titel/open-call-for-a-new-european-bauhaus-weimar-2/  

· https://triennale.org/bauhaus

strona 15

·Wunderbugs / © Francesco Lipari

·Szkoła w domku na drzewie / © Valentino Gareri

·The Arch / © O.S.T. & Constructlab

·Protegemos las escuelas © Barcelona City Council

·Palaluxottica / © Simone Bossi

·Karnawał uliczny w Clonakilty / © Cork County Council

·UMAR unit / © Empa - Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Technology

·Ljuba w Drago / © Ksenja Perko

·Ogrody deszczowe w Rundelsgatan w Vellinge © Źródło:

·Gyermely / © Balázs Danyi

·© Irlandzka inicjatywa najbardziej zielonego miasta

·Dom Blivande / © Ketter Raudmets

·Podwórko / © CC BY-NC-SA In My Backyard - rioneiva.com/nomeuquintal

·Uczniowie zrównoważonego miasta marzeń © Navet Science Center

·Projekt ponownego wykorzystania materiałów © Akna Márquez

·Proto-Habitat / © Flavien Menu

·Dom wydrukowany w 3D / © Źródło: Prvok

·Warsztaty w Salak / © Keliaujančios dirbtuvės

·Rozwiązanie w zakresie mieszkalnictwa / © A. De Smet, B. Pak & Y. Schoonjans (KU Leuven Faculty of Architecture), G. Bruyneel & T. Van Heesvelde (Samenlevinsopbouw Brussel), B. Van Hoecke (CAW Brussel)

·Projekthaus Potsdam / © Natalia Irina Roman

·Grupa korzystająca z zestawu narzędzi / © Dan Lockton

·Zdjęcie z warsztatów w 2019 r. „Torba z transparentu” / © Open Design School

·Dom dla bezdomnych © xystudio

·Holmes Road Studios © Peter Barber Architects

·© De Ceuvel

·Domo – edukacja na temat zrównoważonej architektury w szkole średniej © Dolores Victoria

·Dom Solny © R. Hofmanis

(1)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/SPEECH_20_1655

(2)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/co-design/conference_en    

(3)

Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal zostali laureatami Nagrody Architektonicznej Pritzkera w 2021 r., przyznaną za ich prace w zakresie renowacji istniejących budynków.

(4)

Zob. szczegółowe informacje na temat nagrody im. Miesa van der Rohego.

(5)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/2021-prizes_pl

(6)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/partners-0/partners_en

(7)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/about/high-level-roundtable_en

(8)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/high-level-roundtable-visions_en    

(9)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/co-design/co-designing-new-european-bauhaus-0_en    

(10)

  https://www.housingeurope.eu/blog-1558/the-new-european-bauhaus

(11)

  https://www.beda.org/news/new-european-bauhaus/

(12)

  https://www.ace-cae.eu/activities/new-european-bauhaus-collective-nebc/

(13)

  https://pro.europeana.eu/page/new-european-bauhaus  

(14)

  https://www.europanostra.org/cultural-heritage-as-an-integral-dimension-of-the-new-european-bauhaus-initiative/

(15)

  https://triennale.org/bauhaus

(16)

  https://wood4bauhaus.eu/

(17)

  https://www.nordicbauhaus.eu/#/page=1

(18)

  https://bauhaus-mar.pt/en/

(19)

Ateny, Zagrzeb, Walencja, Porto, Bolonia i Tuluza.

(20)

  http://www.eu-smart.community/index.html

(21)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/co-design/conference_en

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 15.9.2021

COM(2021) 573 final

Wykorzystanie programów UE

ZAŁĄCZNIK

do

Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów

Nowy Europejski Bauhaus: piękno, zrównoważoność, wspólnota

Spis treści

WYKORZYSTANIE PROGRAMÓW UE    

SZCZEGÓŁOWE ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW W RAMACH NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU    

A.1. PRZEKSZTAŁCANIE MIEJSC W PRAKTYCE    

A.1.1.    Filar II programu „Horyzont Europa” – Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa    

A.1.2.    Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)    

A.1.3.    Program na rzecz jednolitego rynku    

A.2.    TRANSFORMACJA OTOCZENIA SPRZYJAJĄCEGO INNOWACJOM    

A.2.1.    Program LIFE    

A.2.2.    Filar III programu „Horyzont Europa” – Innowacyjna Europa    

A.2.3.    Program na rzecz jednolitego rynku – filar COSME    

A.3.    UPOWSZECHNIANIE NOWYCH ZNACZEŃ    

A.3.1.    Platforma wymiany wiedzy w ramach programu LIFE i nowego europejskiego Bauhausu    

A.3.2.    Działania w ramach programu Erasmus+ na rzecz młodzieży, edukacji szkolnej i nauczycieli    

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW O PRZYZNANIE WKŁADU W RAMACH NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU    

B.1. PRZEKSZTAŁCANIE MIEJSC W PRAKTYCE    

B.1.1.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa    

B.2.    TRANSFORMACJA OTOCZENIA SPRZYJAJĄCEGO INNOWACJOM    

B.2.1.    Program na rzecz jednolitego rynku    

B.2.2.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa    

B.2.3.    Kreatywna Europa – struktura międzysektorowa    

B.2.4.    Partnerstwa innowacyjne Erasmus+ – sojusze na rzecz innowacji    

B.2.5.    Partnerstwo na rzecz doskonałości Erasmus+ centra doskonałości zawodowej    

B.3.    UPOWSZECHNIANIE NOWYCH ZNACZEŃ    

B.3.1.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa    

B.3.2.    Kreatywna Europa – komponent KULTURA    

B.3.3.    Europejski Korpus Solidarności    

WYKORZYSTANIE PROGRAMÓW UE

Służby Komisji określiły pierwsze elementy ram wsparcia na rzecz wdrożenia nowego europejskiego Bauhausu, a szereg działań pilotażowych rozpocznie się we wrześniu 2021 r. W wymiarze finansowym konieczne będą wspólne starania, dlatego na poziomie UE zasadniczym elementem będzie połączenie kilku instrumentów finansowych UE w oparciu o ich wzajemnie uzupełniający się zakres. Wpływ finansowy wniosku związany z wkładem UE zostanie uwzględniony w obecnych pulach środków finansowych na lata 2021–2027 przeznaczonych na odpowiednie programy oraz w ramach uzgodnionych zasobów ludzkich.

Konieczne będzie wzmocnienie wsparcia finansowego oferowanego w ramach programów UE za pomocą innych lokalnych, regionalnych i krajowych funduszy podlegających zarządzaniu dzielonemu, aby zapewnić rozpowszechnienie koncepcji w praktyce. Szczególnie zmiany w środowisku zbudowanym wymagają ogromnych nakładów finansowych, które można uzyskać wyłącznie poprzez połączenie wszystkich możliwych źródeł. Komisja poświęci szczególną uwagę kwestii koordynacji poszczególnych programów na etapie ich wdrażania.

Ramy wsparcia można podzielić na dwa komponenty: pierwsza seria zaproszeń została przeznaczona konkretnie na finansowanie projektów nowego europejskiego Bauhausu; w ramach drugiej serii zaproszeń do składania wniosków nowy europejski Bauhaus został uznany za priorytet lub element kontekstu, dając projektom możliwość wzbogacenia inicjatywy, jednocześnie nie koncentrując się wyłącznie na niej.

SZCZEGÓŁOWE ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW W RAMACH NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU

A.1. PRZEKSZTAŁCANIE MIEJSC W PRAKTYCE

Celem pierwszego poziomu ram wsparcia powinno być wspieranie lokalnych konkretnych transformacji w środowisku zbudowanym zgodnie z podstawowymi wartościami estetyki, zrównoważoności i włączenia społecznego. Osiągnięcie celów nowego europejskiego Bauhausu poprzez realizację lokalnych projektów w zakresie transformacji będzie wymagało znacznego wsparcia budowania zdolności organów regionalnych, samorządów terytorialnych i instytucji zarządzających.

A.1.1.    Filar II programu „Horyzont Europa” – Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDGET: 25 mln EUR    |TERMIN: wrzesień 2021 r. – styczeń 2022 r.

HORIZON-MISS-2021-NEB-01-01: Wsparcie na rzecz wdrożenia w ramach inicjatywy nowy europejski Bauhaus sztandarowych projektów demonstracyjnych w kontekście misji „Horyzont Europa”: W ramach sztandarowych projektów demonstracyjnych poruszane będą wyzwania związane z nowym europejskim Bauhausem, stosując podejście zorientowane na realizację misji (skuteczne, wymierne, ukierunkowane), z uwzględnieniem trzech podstawowych zasad nowego europejskiego Bauhausu (zrównoważoność, włączenie społeczne, estetyka). Wdrożenie w całej UE co najmniej pięciu ambitnych i wysoce innowacyjnych „sztandarowych projektów demonstracyjnych”.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: 10 mln EUR    |TERMIN: wrzesień 2021 r. – styczeń 2022 r.

HORIZON-CL4-2021-RESILIENCE-02-32: Projekty demonstracyjne w zakresie mieszkalnictwa socjalnego i przystępnego cenowo (działania w zakresie innowacji): projekty demonstracyjne dotyczące innowacyjnych rozwiązań w zakresie zrównoważonej i zapewniającej włączenie społeczne renowacji socjalnych i przystępnych cenowo dzielnic mieszkaniowych, realizowane zgodnie ze zintegrowanym podejściem sąsiedzkim oraz celami inicjatywy na rzecz przystępnych cenowo mieszkań, przyczynią się do realizacji nowego europejskiego Bauhausu.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa” |BUDŻET: 2 mln EUR |TERMIN: 2022 r.

HORIZON-MISS-2021-CIT-01-02: Oparte na współpracy modele sprawowania władzy na szczeblu lokalnym mające na celu przyspieszenie symbolicznej transformacji środowiska miejskiego i przyczynienie się do realizacji inicjatywy nowy europejski Bauhaus oraz osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu: celem zaproszenia będzie wspieranie innowacyjnych i opartych na współpracy modeli sprawowania władzy na szczeblu lokalnym angażujących wszystkich obywateli w rozważania na temat neutralnej dla klimatu transformacji miejskiej przy jednoczesnym promowaniu zasad nowego europejskiego Bauhausu.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: 1 mln EUR    |TERMIN: wrzesień 2021 r. – styczeń 2022 r.

HORIZON-CL5-2021-D4-02-03: Wzmocnienie europejskiej koordynacji i wymiany na potrzeby wykorzystywania innowacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, jakości, obiegu zamkniętego i włączenia społecznego w środowisku zbudowanym jako wkład w nowy europejski Bauhaus (projekt ten będzie realizowany przez partnerstwo Built4People). Celem zaproszenia będzie wspieranie działania w zakresie koordynacji i wsparcie na rzecz: zwiększenia stopnia wykorzystania innowacyjnych rozwiązań na potrzeby zrównoważonego, skoncentrowanego na człowieku i zapewniającego włączenie społeczne środowiska zbudowanego wysokiej jakości; intensyfikacji procesu wzajemnego uczenia się; zwiększenia świadomości na temat korzyści płynących z innowacji i synergicznej współpracy transgranicznej w sektorze środowiska zbudowanego; lepszego uznania i integracji zasad architektury i projektowania wysokiej jakości; wzmocnienia procesu tworzenia sieci kontaktów i zwiększenia poziomu dofinansowania na potrzeby innowacji.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    | BUDŻET: 6 mln EUR    |TERMIN: styczeń 2022 r. – kwiecień 2022 r.

HORIZON-CL2-2022-HERITAGE-01-10: Nowy europejski Bauhaus – kształtowanie bardziej ekologicznego i sprawiedliwego stylu życia w kreatywnych i integracyjnych społeczeństwach poprzez architekturę, design i sztukę: rola architektury wysokiej jakości rozważana poprzez skupienie się na zrównoważonej i architekturze zapewniającej włączenie społeczne i designie jako sposobie na poszanowanie różnorodności wśród ludzi oraz zapewnienie dobrostanu, dostępności i bezpieczeństwa dla wszystkich. Należy wziąć pod uwagę wzajemne powiązania pomiędzy przestrzeniami wirtualnymi i fizycznymi, również w kontekście wyłaniającej się koncepcji „środowiska hybrydowego”.

A.1.2.    Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)

DLA KOGO: organy publiczne | BUDŻET: 2,5 mln EUR |TERMIN: luty 2022 r.

Pomoc techniczna: Budowanie zdolności, identyfikacja źródeł finansowania, opracowywanie metod i solidnych procesów leżących u podstaw partycypacyjnego procesu współprojektowania na poziomie lokalnym oraz badanie szerszych horyzontalnych perspektyw, takich jak czynniki umożliwiające/utrudniające generowanie projektów w ramach nowego europejskiego Bauhausu.

DLA KOGO: organy publiczne | BUDŻET: 20 mln EUR | TERMIN: III KWARTAŁ 2022 r.

Europejska inicjatywa miejska: Wsparcie na rzecz dodatkowej liczby (co najmniej 4) wysoce innowacyjnych projektów. W ramach zaproszenia finansowane będą projekty mające na celu dostarczenie namacalnych, rzeczywistych przykładów interwencji w ramach nowego europejskiego Bauhausu, integrujących trzy podstawowe wartości tej inicjatywy.

A.1.3.    Program na rzecz jednolitego rynku

DLA KOGO: podmioty kwalifikujące się w ramach Programu na rzecz jednolitego rynku |BUDŻET: 1,2 mln EUR |TERMIN: lipiec 2021 r. – październik 2021 r.

SMP-COSME-2021-HOUS-01 Inicjatywa na rzecz przystępności cenowej mieszkań: Ustanowienie na szczeblu UE partnerstwa na rzecz inicjatywy dotyczącej przystępnych cenowo mieszkań, które zapewni lokalnym partnerstwom przemysłowym (samorządom terytorialnym, dostawcom mieszkań socjalnych, MŚP z branży budowlanej i inwestorom) wsparcie w celu uzyskania lepszego dostępu do możliwości finansowania, pomocy finansowej i technicznej, a także budowania zdolności, wymiany najlepszych praktyk i transferu wiedzy. Partnerstwo to zmobilizuje podmioty zajmujące się przystępnym cenowo i socjalnym mieszkalnictwem na poziomie lokalnym do realizacji sztandarowych projektów dotyczących renowacji na poziomie dzielnic, ukierunkowanych na mieszkalnictwo socjalne i przystępne cenowo, zgodnie ze zintegrowanym podejściem sąsiedzkim (zrównoważony rozwój, jakość życia, dostęp do usług lokalnych i społecznych, innowacje, możliwości biznesowe).

A.2.    TRANSFORMACJA OTOCZENIA SPRZYJAJĄCEGO INNOWACJOM

Systemy produkcyjne muszą w pełni opierać się na bardziej dogłębnym zrozumieniu społeczno-kulturowego wpływu produktów i usług, a jednocześnie wykorzystywać również podejścia polegające na zasadzie „projektowania dla wszystkich”, które mogą mieć charakter interdyscyplinarny. Innowacje powinny również zmierzać do włączenia zrównoważoności, włączenia społecznego i estetyki do nowych rozwiązań i produktów.

A.2.1.    Program LIFE

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu LIFE    |BUDŻET: 13 mln EUR (szacunkowy budżet na projekty w ramach nowego europejskiego Bauhausu) | TERMIN: lipiec 2021 r. – listopad 2021 r.

LIFE-2021-SAP-ENV-ENVIRONMENT: Projekty realizowane w ramach programu LIFE będą wspierały inicjatywę nowy europejski Bauhaus, aby uczynić Zielony Ład kulturowym, skoncentrowanym na człowieku, pozytywnym i namacalnym doświadczeniem. Są to konkretne projekty inkubatorów ukierunkowane na przekrojowe wyzwania środowiskowe, realizowane z udziałem przedstawicieli odpowiednich środowisk naukowych, rządowych i obywatelskich oraz przedsiębiorców w celu zaprojektowania przyszłych stylów życia, dotyczące dziedzin z pogranicza nauki, środowiska, sztuki i kultury. Projekty te będą obejmowały trzy wymiary nowego europejskiego Bauhausu. Niewyłączne konkretne obszary interwencji mogłyby obejmować na przykład środowiska miejskie, rekreacyjne, mieszkalne i zawodowe, budynki i materiały budowlane, systemy mobilności, zrównoważone materiały, recykling, zrównoważone użytkowanie gleb, rozwój terenów zielonych i ochronę różnorodności biologicznej itp.

A.2.2.    Filar III programu „Horyzont Europa” – Innowacyjna Europa 

DLA KOGO: przedsiębiorstwa rozpoczynające działalność | BUDŻET: 700 000 EUR     |TERMIN: październik 2021 r.

Przyspieszenie przez EIT rozwoju przedsiębiorstw typu start-up w ramach nowego europejskiego Bauhausu: identyfikacja najbardziej obiecujących europejskich przedsiębiorstw typu start-up i zwiększenie ich skali dzięki innowacyjnym rozwiązaniom, które mogą wesprzeć nowy europejski Bauhaus. Przyśpieszenie ich rozwoju za pomocą najlepiej dopasowanych usług, co pomoże stworzyć europejskich liderów, którzy mogą wspierać inicjatywę nowy europejski Bauhaus pod względem tworzenia miejsc pracy, innowacji i wzrostu gospodarczego w Europie.

A.2.3.    Program na rzecz jednolitego rynku – filar COSME 1

DLA KOGO: projektanci, specjaliści z sektora kreatywnego, MŚP, dostawcy technologii |TERMIN: październik 2021 r. | BUDŻET: 4 mln EUR

Projekt partnerski WORTH: jedno z zaproszeń do wyrażenia zainteresowania opublikowanych w ramach projektu partnerskiego WORTH będzie poświęcone nowemu europejskiemu Bauhausowi. To działanie w zakresie inkubacji i przyspieszenia rozwoju zapewnia ukierunkowane wsparcie (mentoring, coaching i widoczność) na rzecz partnerstw biznesowych między projektantami, producentami/rzemieślnikami i dostawcami technologii. Wybrane partnerstwa otrzymują wsparcie na opracowanie nowych pomysłów biznesowych (produktów, usług, procesów produkcji lub modeli biznesowych) w sektorach związanych ze stylem życia, w tym w branży meblowej i wystroju wnętrz, architektury oraz mody.

DLA KOGO: nabywcy publiczni (miasta, regiony, szpitale, centralne jednostki zakupujące itp.) |TERMIN: otwarty BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus

Celem programu Big Buyers Collective Intelligence and Action Programme [program działania na rzecz zbiorowej inteligencji dużych nabywców] (Big Buyers 3 – BB3) jest wspieranie współpracy między uczestnikami, aby doskonalić praktyki w zakresie zamówień publicznych, dzielić się wiedzą ekspercką, wspólnie angażować rynek i promować zamówienia publiczne na innowacje. Uczestnicy powinni opracować elementy na potrzeby odpowiednich postępowań o udzielenie zamówienia. Co więcej, ich łączną wagę należy wykorzystać do ukierunkowania rynku na opracowanie innowacyjnych rozwiązań. Celem tego projektu jest przyczynienie się do odbudowy gospodarczej w UE, stymulowanie innowacji i wspieranie przedsiębiorstw typu start-up. Co najmniej jedna z 10 grup roboczych, które zostaną utworzone, musi zajmować się tematyką nowego europejskiego Bauhausu.

A.3.    UPOWSZECHNIANIE NOWYCH ZNACZEŃ

W oparciu o zgłoszenia uczestników etapu współprojektowania nowego europejskiego Bauhausu wydaje się, że kluczowym elementem w podejmowaniu wyzwań społecznych i środowiskowych jest bardziej systematyczne stosowanie procesów współprojektowania, w które angażowane są społeczności i społeczeństwo obywatelskie oraz które opierają się na międzypokoleniowej i multidyscyplinarnej współpracy (m.in. nauka i technologie, aplikacje cyfrowe, socjologia, nauki społeczne, nauki polityczne, ekonomia, kultura, edukacja, projektowanie).

A.3.1.    Platforma wymiany wiedzy w ramach programu LIFE i nowego europejskiego Bauhausu

DLA KOGO: WSZYSCY | BUDŻET: 150 000 EUR | TERMIN: listopad 2021 r.

Spotkanie w ramach platformy w celu przedstawienia projektów finansowanych z programów LIFE i „Horyzont 2020”, które są dobrymi przykładami już wdrożonej rzeczywistości nowego europejskiego Bauhausu w celu zapewnienia inspiracji dla nowych projektów, aby wspierać szersze upowszechnienie wartości nowego europejskiego Bauhausu.

A.3.2.    Działania w ramach programu Erasmus+ na rzecz młodzieży, edukacji szkolnej i nauczycieli 2  

DLA KOGO: każda publiczna lub prywatna instytucja prowadząca działalność w obszarze młodzieży |TERMIN: 2022 r. |BUDŻET: (do potwierdzenia): brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus

W ramach działania „Europejska młodzież razem” wspiera się transnarodowe partnerstwa organizacji młodzieżowych mające na celu wzmocnienie europejskiego wymiaru ich działań, co umożliwia młodym ludziom z całej Europy tworzenie wspólnych projektów, organizowanie wymian i promowanie szkoleń. Działanie to może wesprzeć działania związane z nowym europejskim Bauhausem.

DLA KOGO: pracownicy instytucji wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem 3 , szkół podstawowych, średnich, kształcenia i szkolenia zawodowego (np. nauczyciele, dyrektorzy) | TERMIN: 2022 r. |BUDŻET: brak danych 4 .

Tematem przewodnim eTwinning na 2022 r. jest „Nasza piękna, zrównoważona i wspólna przyszłość: szkoły i nowy europejski Bauhaus: pomysł na kreatywne środowisko edukacyjne w ekologicznych szkołach zapewniających włączenie społeczne”. Nauczyciele i pracownicy szkoły zostaną zaproszeni do przeanalizowania wraz z uczniami, jak będą wyglądały ich szkoły po pandemii COVID-19. Opracują swoją wizję szkoły idealnej. Coroczny temat przewodni eTwinning jest wyraźnie obecny w kampaniach prowadzonych przez cały rok, na corocznej konferencji eTwinning w październiku oraz w wydawanej co roku książce na temat inicjatywy eTwinning. Ponadto główne wydarzenia związane z nowym europejskim Bauhausem, istotne z punktu widzenia zainteresowanych stron prowadzących działania w zakresie edukacji szkolnej zostaną dodane do kalendarza na europejskiej platformie internetowej dla szkół School Education Gateway, podobnie jak wydarzenia dedykowane dla osób zajmujących się edukacją dorosłych zostaną dodane do kalendarza ePlatformy na rzecz uczenia się dorosłych w Europie (EPALE). Relacje z tych wydarzeń będą w równym stopniu prowadzone za pośrednictwem odpowiednich kanałów mediów społecznościowych wszystkich platform.

DLA KOGO: organizacje, które zrealizowały projekt Erasmus+ dotyczący najlepszych praktyk w zakresie nauczania |BUDŻET: brak określonego budżetu dla beneficjentów | TERMIN: II TRYMESTR 2022 r.

Europejska nagroda za innowacyjność w nauczaniu w 2022 r. może być poświęcona tematom związanym z nowym europejskim Bauhausem, w szczególności związkowi między zrównoważonością, uczestnictwem i włączeniem społecznym, a także innowacyjnemu nauczaniu i uczeniu się oraz podejściom obejmującym całą szkołę, które połączyłyby wszystkie podmioty na poziomie społeczności. Uwidoczniłaby udane projekty realizowane w ramach programu Erasmus+ i zapewniła możliwość nawiązania kontaktów i współpracy.

DLA KOGO: uczestnicy DiscoverEU |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus |TERMIN: 2022 r.

Co roku w ramach inicjatywy DiscoverEU promuje się działania skupione wokół danego tematu. W 2022 r. roczny temat DiscoverEU będzie związany z inicjatywą nowy europejski Bauhaus.

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW O PRZYZNANIE WKŁADU W RAMACH NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU

Niektóre inne działania przyczynią się do osiągnięcia celów nowego europejskiego Bauhausu dzięki uwzględnieniu inicjatywy jako elementu kontekstu w zaproszeniach w ramach tychże działań.

B.1. PRZEKSZTAŁCANIE MIEJSC W PRAKTYCE

Badania i eksperymenty związane z sektorami budownictwa, renowacji i dziedzictwa mogą wnieść wkład w nowy europejski Bauhaus poprzez opracowywanie nowych narzędzi i nowych rozwiązań, które można będzie uwzględnić w projektach transformacyjnych.

B.1.1.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus | TERMIN: czerwiec 2021 r. – wrzesień 2021 r.

HORIZON-CL4-2021-TWIN-TRANSITION-01-10: Cyfrowe pozwolenia i kontrole zgodności dotyczące budynków i infrastruktury (działania w zakresie innowacji): 3 projekty mające na celu a) zwiększenie skuteczności i produktywności, zmniejszenie liczby błędów w projektach i procesach budowlanych; b) wprowadzenie zautomatyzowanego, sprawniejszego, dokładniejszego i bardziej wydajnego procesu wydawania pozwoleń oraz zapewniania zgodności w zakresie prac budowlanych (np. w zakresie przepisów, BHP, wyników); c) poprawę jakości i efektywnego gospodarowania zasobami w budownictwie zgodnie z celami inicjatywy nowy europejski Bauhaus.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: październik 2021 r. marzec 2022 r.

HORIZON-CL4-2022-TWIN-TRANSITION-01-09: Wykazanie prowadzenia cyfrowego dziennika budowy w odniesieniu do budynków (działania w zakresie innowacji): 2 projekty mające na celu a) poprawę w zakresie efektywnego gospodarowania zasobami i obniżenie emisyjności budynków; b) poprawę powiązań z istniejącymi bazami danych, narzędziami i źródłami na potrzeby prowadzenia cyfrowych dzienników budowy; c) poprawę użyteczności cyfrowych dzienników budowy poprzez doświadczenie użytkownika, z uwzględnieniem kwestii dostępności oraz włączenia społecznego; d) wprowadzenie nowych lub udoskonalonych narzędzi do gromadzenia i aktualizowania odpowiednich danych; e) wykazanie innych korzyści płynących z korzystania z cyfrowych dzienników budowy, m.in. w zakresie BHP w budynkach i budownictwie, np. poprzez monitorowanie stanu konstrukcji; opłacalności, przyrostu wydajności pod względem czasu; zwiększenia odporności na zmianę klimatu.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus | TERMIN: październik 2021 r. – luty 2022 r./wrzesień 2022 r.

HORIZON-CL6-2022-CIRCBIO-02-01-two-stage: Zintegrowane rozwiązania na rzecz obiegu zamkniętego w budynkach i sektorze budowlanym (działania w zakresie innowacji) w celu wniesienia wkładu w realizację nowego europejskiego Bauhausu poprzez: 1) projekty dotyczące zwiększonego wykorzystania i upowszechnienia na rynku innowacyjnych rozwiązań: a) w zakresie budownictwa, zapobiegania powstawaniu odpadów, wydłużania okresu użytkowania oraz poprawy charakterystyki budynków oraz ich elementów w całym cyklu życia; b) w zakresie projektowania i produkcji na potrzeby demontażu, zapobiegania powstawaniu odpadów i zarządzania nimi, ponownego wykorzystania i recyklingu w sektorze budowlanym, w tym produkcji i montażu; 2) zwiększone upowszechnianie zaawansowanych rozwiązań cyfrowych; 3) zwiększone poziomy odzysku i recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki; 4) sprawniejsze eliminowanie substancji niebezpiecznych pochodzących z materiałów wtórnych; 5) zwiększenie skali upcyklingu materiałów ponownie wykorzystanych i poddanych recyklingowi w budownictwie oraz 6) pogłębianie wiedzy na temat ogólnego śladu środowiskowego budynków i materiałów budowlanych oraz szersze praktyczne zastosowanie opracowanej przez Komisję metody odnoszącej się do śladu środowiskowego produktu.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: wrzesień 2021 r. – styczeń 2022 r.

HORIZON-CL5-2021-D4-02-02: Opłacalne, zrównoważone, wielofunkcyjne lub prefabrykowane kompleksowe pakiety renowacyjne, wykorzystujące odnawialne źródła energii i zawierające materiały ponownie wykorzystane i pochodzące z recyklingu (Built4People). Inicjatywa powinna obejmować przeprowadzoną na dużą skalę i w warunkach rzeczywistych demonstrację obiecujących innowacji technologicznych, które są wdrażane z poszanowaniem zasad zrównoważonego cyklu życia, są użyteczne w różnych warunkach środowiskowych i prowadzą do poprawy środowiska wewnętrznego oraz komfortu użytkownika, jego satysfakcji, jak również dostępności przy jednoczesnym zachowaniu estetyki, wartości historycznej lub lokalnej tożsamości architektonicznej.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: wrzesień 2021 r. – styczeń 2022 r.

HORIZON-CL5-2022-D4-02-03: Zrównoważone i zasobooszczędne rozwiązania na rzecz otwartego, dostępnego, zapewniającego włączenie społeczne, odpornego i niskoemisyjnego dziedzictwa kulturowego: zapobieganie, monitorowanie, zarządzanie, utrzymanie i renowacja (Built4People). Dostarczanie innowacyjnych pod względem technicznym i społecznym, zrównoważonych, energooszczędnych i zasobooszczędnych rozwiązań na rzecz opłacalnej poprawy i zachowania środowiska zbudowanego będącego dziedzictwem kulturowym w zakresie wszystkich istotnych aspektów: włączenia społecznego, dostępności, odporności, efektywności środowiskowej i energetycznej oraz w całym cyklu życia. Należy zapewnić zaangażowanie odpowiednich grup zainteresowanych stron (np. organizacji społeczeństwa obywatelskiego, stowarzyszeń, zainteresowanych stron zajmujących się dziedzictwem kulturowym takich jak organy ds. ochrony dziedzictwa kulturowego) oraz akceptację obywateli i innowacyjne pod względem społecznym pomysły.

B.2.    TRANSFORMACJA OTOCZENIA SPRZYJAJĄCEGO INNOWACJOM

Przekształcenie miejsc zgodnie z zasadami nowego europejskiego Bauhausu będzie również wymagało dostosowania modeli biznesowych i rozwoju nowych podejść. W tym kontekście istotny wkład w tę inicjatywę może wnieść gospodarka społeczna.

B.2.1.    Program na rzecz jednolitego rynku

DLA KOGO: podmioty kwalifikujące się w ramach Programu na rzecz jednolitego rynku | BUDŻET: 4 mln EUR | TERMIN: wrzesień 2021 r.

Gospodarka społeczna i Zielony Ład w wymiarze lokalnym wspierające MŚP w celu zwiększenia ich odporności: To zaproszenie do składania wniosków posłuży jako wsparcie na rzecz budowania partnerstw między regionami i miastami w zakresie Zielonego Ładu w wymiarze lokalnym i gospodarki społecznej w celu zwiększenia odporności terytorialnej i zmiany struktury lokalnego wzrostu gospodarczego. Ukierunkowane jest na budowanie zdolności organów miejskich/samorządów terytorialnych i przedsiębiorstw gospodarki społecznej oraz zaangażowanie obywateli i wzmocnienie ich pozycji. Działanie posłuży wsparciu partnerstw we wdrażaniu Zielonego Ładu w wymiarze lokalnym oraz we wzmacnianiu odporności wspólnoty opartej na gospodarce społecznej w celu osiągnięcia zrównoważonego lokalnego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz dwojakiej transformacji. Wśród tematów priorytetowych jest nowy europejski Bauhaus.

B.2.2.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: czerwiec 2021 r. – wrzesień 2021 r.

HORIZON-CL4-2021-RESILIENCE-01-31: Europejska Fabryka Innowacji Technologicznych i Społecznych (działania w zakresie badań naukowych i innowacji): Wsparcie finansowe i wsparcie na budowanie zdolności dla innowatorów społecznych w celu przekształcenia ich pomysłów w konkretne rozwiązania, które będą stanowiły wkład w nowy europejski Bauhaus.

Do realizacji celów nowego europejskiego Bauhausu mogą się również przyczynić innowacje angażujące sektor kreatywny i szkolnictwa.

B.2.3.    Kreatywna Europa – struktura międzysektorowa

DLA KOGO: organizacje prowadzące działalność w sektorze kultury i sektorze kreatywnym |TERMIN: czerwiec – 5 października 2021 r. BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus

CREA-CROSS-2021-INNOVLAB Laboratoria innowacji w sektorze kreatywnym wspierają projektowanie i testowanie innowacyjnych rozwiązań cyfrowych o potencjalnie pozytywnym długoterminowym wpływie na wiele sektorów kultury i sektor kreatywny. Laboratoria ułatwiają tworzenie innowacyjnych rozwiązań (np. narzędzi, modeli i metod), które powinny być łatwe do powielenia i rozpowszechnienia na rynku. Projekty mogą skupiać się na zazielenianiu łańcucha wartości w całym sektorze kultury i sektorze kreatywnym, jak również na działaniach wnoszących wkład w nowy europejski Bauhaus.

B.2.4.    Partnerstwa innowacyjne Erasmus+ – sojusze na rzecz innowacji

DLA KOGO: publiczne i prywatne organizacje prowadzące działalność w obszarach kształcenia i szkolenia |BUDŻET: Do potwierdzenia 5 | TERMIN: 2022 r.

Sojusze na rzecz innowacji zawierane w ramach programu Erasmus+ (ukierunkowane na współpracę między wieloma różnymi zainteresowanych stronami: studentami, szkołami wyższymi, przedsiębiorstwami, NGO, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego itp.) wniosą wkład w działania związane z nowym europejskim Bauhausem, nadając im priorytet. Będzie on ukierunkowany zarówno na sektory szkolnictwa wyższego, jak i kształcenia i szkolenia zawodowego.

B.2.5.    Partnerstwo na rzecz doskonałości Erasmus+ centra doskonałości zawodowej 6  

DLA KOGO: Między innymi: organizatorzy kształcenia i szkolenia zawodowego, instytucje szkolnictwa wyższego, instytucje badawcze, parki naukowe, agencje innowacji, przedsiębiorstwa, izby i ich stowarzyszenia, partnerzy społeczni, przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa społeczne, rady ds. umiejętności sektorowych |TERMIN: wrzesień/październik 2021 r.  |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus

Inicjatywa dotycząca centrów doskonałości zawodowej wspiera oddolne podejście do doskonałości zawodowej, które wiąże się z zaangażowaniem szerokiego grona lokalnych zainteresowanych stron. Inicjatywa ta umożliwia instytucjom kształcenia i szkolenia zawodowego sprawne dostosowanie kształtowanych umiejętności do zmieniających się potrzeb gospodarczych i społecznych, w tym do zielonej i cyfrowej transformacji. Mogłyby one wnieść swój wkład w etap realizacji nowego europejskiego Bauhausu poprzez współpracę ze społecznościami zaangażowanymi w lokalne transformacje wspierane w ramach tej inicjatywy. Centra doskonałości zawodowej działają w danym kontekście lokalnym i stanowią podstawę ekosystemów umiejętności na rzecz innowacji, rozwoju regionalnego i włączenia społecznego, a jednocześnie współpracują z centrami doskonałości zawodowej zlokalizowanymi w innych krajach za pośrednictwem międzynarodowych sieci współpracy.

B.3.    UPOWSZECHNIANIE NOWYCH ZNACZEŃ

Podstawową przestrzenią edukacyjną dla nowego europejskiego Bauhausu będzie współpraca ze społecznościami.

B.3.1.    Program „Horyzont Europa” – Filar II: Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus |TERMIN: czerwiec 2021 r. – październik 2021 r.

HORIZON-CL4-2021-HUMAN-01-19: Testowanie innowacyjnych rozwiązań na potrzeby społeczności lokalnych (działania w zakresie koordynacji i wsparcia): współtworzenie i testowanie rozwiązań społecznych, tak aby badania naukowe i innowacje opracowane w Europie można było testować we współpracy z lokalnymi społecznościami przy jednoczesnym wsparciu podejścia opartego na współpracy promowanego w ramach nowego europejskiego Bauhausu.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: październik 2021 r. – luty 2022 r.

HORIZON-CL6-2022-GOVERNANCE-01-08: Wybrany wniosek przyczyni się do wdrożenia na szeroką skalę i zapewnienia wartości dodanej obserwacji środowiska poprzez poprawę wykorzystania i zatwierdzania danych zgromadzonych przez obywateli oraz zwiększenie zaangażowania i udziału obywateli, przyczyniając się tym samym do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz wzmocnienia Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi. Z uwagi na ukierunkowanie na środowisko miejskie oraz prośbę o uwzględnienie społecznego oraz kulturowego wymiaru obserwacji i zaangażowania obywateli celem projektów powinno być wniesienie wkładu w nowy europejski Bauhaus.

DLA KOGO: wszystkie podmioty kwalifikujące się w ramach programu „Horyzont Europa”    |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus    |TERMIN: październik 2021 r. – luty 2022 r.

HORIZON-CL6-2022-COMMUNITIES-01-05: Ocena społeczno-politycznych rozwiązań opartych na zasobach przyrody na rzecz bardziej zintegrowanych i odpornych społeczności: projekty powinny mieć na celu wniesienie wkładu w inicjatywę nowy europejski Bauhaus poprzez wspieranie transformacji ekologicznej i cyfrowej w środowisku życia społeczności poprzez połączenie zrównoważonego rozwoju, włączenia społecznego i jakości funkcjonalnej. Można przewidzieć projekty pilotażowe na małą skalę w celu zbadania rozwiązań opartych na zasobach przyrody, które są innowacyjne pod względem zakresu funkcjonalnego, zasięgu społeczno-gospodarczego, podejścia integracyjnego lub zastosowania w nowych warunkach.

Projekty kulturalne, edukacyjne i wolontariackie dla młodzieży mogą z pożytkiem przyczynić się do rozwoju nowego europejskiego Bauhausu.

B.3.2.    Kreatywna Europa – komponent KULTURA 7

DLA KOGO: organizacje prowadzące działalność w sektorze kultury i sektorze kreatywnym |BUDŻET: brak z góry ustalonej kwoty przeznaczonej na nowy europejski Bauhaus |TERMIN: 2022 r.

Projekty realizowane w ramach europejskiej współpracy kulturalnej mają na celu wspieranie współpracy między organizacjami działającymi w dziedzinie kultury, zwiększenie europejskiego wymiaru tworzenia i obiegu europejskich treści artystycznych, jak również zachęcanie do opracowywania lub rozpowszechniania nowych i innowacyjnych praktyk, eksperymentowania z nimi lub ich stosowania. Projekty współpracy europejskiej mają również przyczyniać się do realizacji pojawiających się inicjatyw politycznych UE w dziedzinie kultury takich jak nowy europejski Bauhaus. Odpowiednie zaproszenia uwzględnią tematy i priorytety tematyczne istotne dla nowego europejskiego Bauhausu.

B.3.3.    Europejski Korpus Solidarności

DLA KOGO: organizacje i osoby młode kwalifikujące się do udziału w działaniach Europejskiego Korpusu Solidarności |BUDŻET: Do potwierdzenia 8 | TERMIN: 2022 r.

W zakresie corocznego zaproszenia do składania wniosków dotyczącego Europejskiego Korpusu Solidarności w 2022 r. inicjatywa nowy europejski Bauhaus stanowi element horyzontalnego priorytetu dotyczącego zrównoważenia środowiskowego i celów klimatycznych.

(1)

https://eufundingoverview.be/funding/cosme

(2)

Finansowanie z programu Erasmus można uzupełnić innymi funduszami krajowymi lub europejskimi, takimi jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS+), Instrument Wsparcia Technicznego, program „Horyzont Europa” i InvestEU.

(3)

Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem

(4)

Doroczny temat platformy eTwinning jest przygotowywany i realizowany przez centralną usługę wsparcia eTwinning finansowaną w ramach programu Erasmus+. Wszystkie powiązane działania, publikacje i kampanie stanowią integralną część odnośnej umowy o świadczenie usług.

(5)

Budżet na to działanie jest częścią rocznego programu prac programu Erasmus+ na 2022 r., w tym podziału rocznego budżetu na działania, który ma zostać zatwierdzony przez Komitet ds. Programu Erasmus+ i jest co roku ustalany przez Komisję.

(6)

Strona internetowa centrów doskonałości zawodowej

(7)

Budżet przeznaczony na to działanie jest częścią rocznego programu prac programu „Kreatywna Europa” na 2022 r., w tym podziału rocznego budżetu na działania, który ma zostać zatwierdzony przez Komitet ds. Programu „Kreatywna Europa” i jest co roku ustalany przez Komisję.

(8)

Budżet na to działanie jest częścią Europejskiego Korpusu Solidarności na 2022 r., w tym podziału rocznego budżetu na działania, który ma zostać zatwierdzony przez Komitet Europejskiego Korpusu Solidarności+ i jest co roku ustalany przez Komisję.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 15.9.2021

COM(2021) 573 final

Ekosystem polityczny nowego europejskiego Bauhausu

ZAŁĄCZNIK

do

Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów

Nowy Europejski Bauhaus: piękno, zrównoważoność, wspólnota

Spis treści

EKOSYSTEM POLITYCZNY NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU    

1.    Zielony Ład    

1.1.    Fala renowacji    

1.2.    Pakiet „Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”    

1.3.    Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym    

1.4.    Plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń    

1.5.    Strategia UE na rzecz zielonej infrastruktury    

1.6.    Europejska strategia przystosowania się do zmiany klimatu    

1.7.    Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030    

1.8.    Strategia „Od pola do stołu”    

1.9.    Strategia leśna UE    

1.10.    Strategia UE dla sektora włókienniczego    

1.11.    Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności    

1.12.    Unijna strategia dotycząca biogospodarki    

1.13.    Europejski Pakt na rzecz Klimatu    

1.14.    Kompleksowa strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności    

2.    Polityki terytorialne    

2.1.    Polityka spójności    

2.2.    Długoterminowa wizja dla obszarów wiejskich UE    

3.    Sektor kultury i sektor kreatywny    

3.1.    Nowy europejski program na rzecz kultury    

3.2.    Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego    

4.    Wymiar społeczny    

4.1.    Strategie na rzecz Unii równości    

4.2.    Europejski filar praw socjalnych    

4.3.    Strategia UE na rzecz praw dziecka i europejskiej gwarancji dla dzieci,    

5.    Edukacja i umiejętności    

5.1.    Europejski obszar edukacji    

5.2.    Edukacja na rzecz zrównoważenia środowiskowego    

5.3.    Europejski program na rzecz umiejętności na 2030 r.    

6.    Cyfrowa dekada    

6.1.    Cyfrowy kompas na 2030 r.    

6.2.    Program „Cyfrowa Europa”    

6.3.    Akt w sprawie zarządzania danymi    

6.4.    Pakiet dotyczący sztucznej inteligencji    

7.    Badania naukowe i innowacje    

7.1.    Program „Horyzont Europa”    

7.2.    Misje w programie „Horyzont Europa”:    

8.    Wymiar przemysłowy i przedsiębiorczości    

8.1.    Nowa europejska strategia przemysłowa    

EKOSYSTEM POLITYCZNY NOWEGO EUROPEJSKIEGO BAUHAUSU

Celem nowego europejskiego Bauhausu jest połączenie zrównoważoności, włączenia społecznego i estetyki, a także innych elementów jakości doświadczenia. Ma on zatem charakter przekrojowy i z założenia jest transdyscyplinarny.

Celem nowego europejskiego Bauhausu jest tworzenie mostów i połączeń pomiędzy dyscyplinami, miejscami i ludźmi przy zastosowaniu inteligencji i wiedzy zbiorowej, co pozwoli zmierzyć się ze złożonością przyszłych wyzwań. Dzięki zintegrowanym podejściom można również zoptymalizować wpływ polityk, wspierając synergie sprzyjające wzajemnemu wzmocnieniu wpływu.

Nowy europejski Bauhaus jest osadzony w bogatym kontekście politycznym UE zapewniającym strategiczne cele i punkty odniesienia w różnych wymiarach, które inicjatywa ta będzie miała na celu zintegrować. Chociaż często nacisk pada na tylko jeden z wymiarów nowego europejskiego Bauhausu, wiele inicjatyw politycznych już przyczynia się do stworzenia warunków umożliwiających jego rozwój. Niniejszy załącznik ma na celu przedstawienie odpowiednich ram polityki.

1.Zielony Ład

1.1.Fala renowacji 1

W komunikacie w sprawie fali renowacji COM(2020) 662 przedstawiono cele proponowanej inicjatywy nowy europejski Bauhaus. W ramach fali renowacji określono szereg istotnych zasad dekarbonizacji do 2050 r., takich jak: myślenie w kategoriach cyklu życia i obiegu zamkniętego; obniżenie emisyjności oraz integracja odnawialnych źródeł energii; przystępność cenowa; efektywność energetyczna przede wszystkim; wysokie standardy zdrowotne i środowiskowe; bezpieczeństwo; dostępność; wspólne stawianie czoła wyzwaniom związanym z dwojaką transformacją – ekologiczną i cyfrową; poszanowanie estetyki i jakości architektonicznej. Za kluczowe obszary priorytetowe dla renowacji uznano osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji oraz budynki o najgorszej wydajności w sektorach mieszkaniowym, administracyjnym, edukacyjnym i opieki zdrowotnej.

Plan działania dotyczący fali renowacji obejmuje szereg inicjatyw następczych w różnych obszarach polityki. Wśród nich plan działania na 2050 r. na rzecz zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w całym cyklu życia budynków (zostanie przygotowany w 2023 r.) w ramach fali renowacji będzie stanowił podstawę przyszłej polityki i rozwoju sytuacji rynkowej przez długi okres i na wszystkich poziomach geograficznych – unijnym, krajowym i lokalnym. Podstawę planu będzie stanowiło myślenie w kategoriach cyklu życia produktu i będzie on uwzględniał w szczególności potencjał obiegu zamkniętego w zakresie ogólnego ograniczania emisji dwutlenku węgla, przyczyniając się tym samym do osiągnięcia celów klimatycznych. W planie przedstawiono wizję, która wyznacza kierunek działań dla sektora i organów publicznych.

1.2.Pakiet „Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”

Z punktu widzenia nowego europejskiego Bauhausu szczególnie ciekawe są dwa elementy pakietu „Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”: dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej oraz dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Obie wspierają transformację środowiska zbudowanego zgodnie z celami klimatycznymi Unii Europejskiej.

Ponadto nowy europejski Bauhaus przyczyni się do wdrożenia pakietu legislacyjnego „Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.” poprzez wniesienie nowych innowacyjnych pomysłów dotyczących zwiększenia efektywności energetycznej w środowisku zbudowanym, zrównoważonej infrastruktury oraz włączenia energii odnawialnej i rozwiązań opartych na zasobach naturalnych do środowiska zbudowanego. Łączy on kwestie związane ze zmianą klimatu i zrównoważonością z jakością naszego codziennego życia.

1.3.Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym 2

Drugi plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym przyjęty w 2020 r. ma na celu zwiększenie zasobooszczędności, zmniejszenie śladu konsumpcyjnego oraz ogólnego wpływu na środowisko i klimat. Oprócz szeregu środków legislacyjnych Komisja zaproponowała szereg dobrowolnych instrumentów, w tym zielone zamówienia publiczne, oznakowanie ekologiczne UE i Level(s), aby wspierać zrównoważoną produkcję i konsumpcję zasobów, przyczyniając się tym samym do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu. Szczególnie istotne dla nowego europejskiego Bauhausu są zmiany istniejących kryteriów zielonych zamówień publicznych w odniesieniu do zrównoważonego budownictwa, tak aby były one w pełni oparte na koncepcjach obiegu zamkniętego dzięki uwzględnieniu wskaźników Level(s) 3 . Zakres ten skupia się na typowych budynkach publicznych, takich jak biura, mieszkania socjalne i szkoły, i obejmuje zarówno budynki nowo budowane, jak i remonty już istniejących. Kryteria te obejmują obieg zamknięty, zdrowie i komfort, odporność na zmianę klimatu i koszty całego cyklu eksploatacyjnego, a także będą wspierać publiczne podmioty zamawiające w dążeniu do wspierania bardziej zrównoważonego budownictwa. Działanie to przyczyni się do opracowania narzędzia samooceny nowego europejskiego Bauhausu służącego do pomiaru, w jakim stopniu projekt jest zrównoważony, estetyczny i zapewnia włączenie społeczne. Przedsiębiorstwa i konsumenci mogą wnieść wkład w inicjatywę nowy europejski Bauhaus, kupując produkty i usługi, które spełniają wysokie normy środowiskowe w całym cyklu życia. Kryteria oznakowanie ekologicznego UE są dostępne dla twardych pokryć, drewnopochodnych, korkopochodnych i bambusopochodnych pokryć podłogowych, farb i lakierów, wyrobów włókienniczych, mebli i materacy łóżkowych. W planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym zapowiedziano modernizację ustawodawstwa wspólnotowego o odpadach i powtórzono, że Komisja rozważy ustanowienie celów w zakresie przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki oraz frakcji właściwych dla danego materiału.

1.4.Plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń 4

W Planie działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby określono ambitny cel, jakim jest dążenie do osiągnięcia takiego poziomu emisji zanieczyszczeń, również wewnątrz, który nie szkodzi zdrowiu ani ekosystemom. Ma to szczególne znaczenie w miejscach zamieszkania. W związku z tym przedstawiono w nim inicjatywy przewodnie służące identyfikacji najważniejszych potrzeb w zakresie zazieleniania i innowacji, a także wykorzystaniu lokalnych cyfrowych bliźniaków w celu zapobiegania zanieczyszczeniu, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Z tego względu plan ten przyczyni się do realizacji wymiaru zrównoważoności nowego europejskiego Bauhausu.

1.5.Strategia UE na rzecz zielonej infrastruktury 5

Strategia na rzecz zielonej infrastruktury na nowo łączy kluczowe obszary naturalne z ośrodkami miejskimi, a także ma na celu przywrócenie i poprawę ich funkcjonalnych ról. Jest to zasadnicza koncepcja planistyczna służąca ochronie kapitału naturalnego i jednocześnie podnosząca jakość życia, a tym samym wnosząca istotny wkład w zrównoważony rozwój, który jest kluczowym elementem inicjatywy nowy europejski Bauhaus.

1.6.Europejska strategia przystosowania się do zmiany klimatu 6

Nowa strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu ma na celu zwiększenie i przyspieszenie starań UE na rzecz ochrony przyrody, ludzi i źródeł utrzymania przed nieuniknionymi skutkami zmiany klimatu. Przyczyni się zatem do realizacji wymiaru zrównoważoności nowego europejskiego Bauhausu, ułatwiając włączanie kwestii związanych z odpornością na zmianę klimatu do procesów związanych z budową i renowacją budynków i elementów infrastruktury krytycznej. Misja dotycząca przystosowania się do zmiany klimatu określona w programie „Horyzont Europa” stanowi kluczowy wymiar wdrażania strategii. Dostosowane do potrzeb i miejsca reakcje i środki, w których projektowanie, opracowywanie i testowanie silnie angażowani są obywatele, będą jednym z obszarów, w których nowy europejski Bauhaus i polityka przystosowania się do zmiany klimatu mogą się pokrywać.

1.7.Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 7

W unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 podkreślono liczne korzyści wynikające z zielonych przestrzeni miejskich, w tym dachów zielonych i ścian zielonych, które stanowią ważny element inicjatywy nowy europejski Bauhaus zarówno z punktu widzenia ich istotnego wkładu w zrównoważoność, jak i aspektu estetycznego. Niedawny lockdown ze względu na pandemię COVID-19 uświadomił wartość zielonych przestrzeni miejskich dla naszego fizycznego dobrostanu i zdrowia psychicznego. Ponadto roślinność przyczyni się do ochłodzenia obszarów miejskich i złagodzenia skutków klęsk żywiołowych. Wdrożenie unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i rozpowszechnienie na szeroką skalę rozwiązań opartych na zasobach przyrody przyczyni się do realizacji nowego europejskiego Bauhausu, ponieważ projektowanie w zgodzie z naturą jest jednym z najbardziej efektywnych, zrównoważonych i zdecydowanie estetycznych sposobów projektowania.

1.8.Strategia „Od pola do stołu” 8

Strategia „Od pola do stołu” ma na celu stworzenie sprawiedliwych, zdrowych i przyjaznych dla środowiska systemów żywnościowych. Jej celem jest zapewnienie wszystkim dostępu do wystarczającej ilości bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i zrównoważonej żywności oraz ograniczenie strat żywności i zapobieganie powstawaniu odpadów. Strategia „od pola do stołu” przyczynia się do realizacji celów nowego europejskiego Bauhausu dotyczących zrównoważonego rozwoju i włączenia społecznego, na przykład poprzez miejskie systemy żywnościowe, ogrody z uprawami jadalnymi i systemy żywnościowe o obiegu zamkniętym.

1.9.Strategia leśna UE 9

W strategii leśnej UE dąży się do stworzenia większych, zdrowszych i bardziej zróżnicowanych lasów niż obecnie, zwłaszcza w celu składowania i sekwestracji dwutlenku węgla, powstrzymania utraty siedlisk i gatunków oraz realizacji funkcji społeczno-gospodarczych lasów w nadchodzących dziesięcioleciach. Ponadto zgodnie z tą strategią podczas budowania zrównoważonej i neutralnej dla klimatu gospodarki należy zapewnić optymalne wykorzystanie drewna zgodnie z zasadą wykorzystania kaskadowego. Oznacza to, że drewno powinno być w jak największym stopniu wykorzystywane do produkcji materiałów i produktów trwałych. Należy zwiększyć obecny niski udział drewna jako materiału budowlanego w rynku, zastępując nim materiały energochłonne i oparte na paliwach kopalnych. Aby rozwinąć ten sektor na większą skalę, konieczne będą dalsze badania naukowe i innowacje w zakresie trwałych i bezpiecznych materiałów budowlanych na bazie drewna. Dotyczy to również drewna wykorzystywanego do budowy budynków, które będą odgrywać rolę w inicjatywie nowy europejski Bauhaus.

1.10.Strategia UE dla sektora włókienniczego 10

Strategia ta zmieni sposób, w jaki produkujemy, używamy i ponownie wykorzystujemy wyroby włókiennicze. Młodsze pokolenia będą odgrywać szczególną rolę w łączeniu pokoleń, przeformułowaniu naszych wyrobów włókienniczych oraz wspieraniu innowacji i przedsiębiorczości. Zachęty obejmować będą wspieranie nowych modeli biznesowych na rzecz trwałości, możliwości naprawy i dzielenia się, opracowywania innowacyjnych materiałów, odzyskiwania materiałów do produkcji mebli lub materiałów budowlanych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami i zasadami nowego europejskiego Bauhausu, projektami demonstracyjnymi i projektami na rzecz podnoszenia świadomości finansowanymi w ramach unijnych programów, takich jak LIFE i „Horyzont Europa”.

1.11.Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności 11

Mieszkańcy UE są poważnie zaniepokojeni szkodliwymi chemikaliami i związanymi z nimi konsekwencjami dla zdrowia i środowiska. Materiały i produkty stosowane w budownictwie do wystroju wnętrz i elementów zewnętrznych, wyroby włókiennicze, mobilność niskoemisyjna, baterie, turbiny wiatrowe, odnawialne źródła energii i produkty konsumpcyjne zawierają wiele różnych chemikaliów, a wiele z nich jest szkodliwych dla zdrowia i może wpływać na jakość życia. Działania w ramach strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności ukierunkowane na stworzenie nietoksycznego środowiska mają na celu lepszą ochronę obywateli i środowiska oraz promowanie bezpiecznych i zrównoważonych chemikaliów już na etapie projektowania poprzez opracowanie odpowiednich kryteriów wspierających zieloną transformację, zapewniając tym samym, aby przyszłe budynki, infrastruktury i inne produkty były bezpieczniejsze, przyczyniając się do zrównoważonej przyszłości i zmniejszając ogólny ślad środowiskowy.

1.12.Unijna strategia dotycząca biogospodarki 12

W ramach strategii dotyczącej biogospodarki poszukuje się nowych sposobów produkcji i konsumpcji zasobów przy jednoczesnym poszanowaniu ograniczeń planety i odejściu od gospodarki linearnej opartej na szerokim wykorzystaniu zasobów kopalnych i surowców mineralnych. Odnawialne materiały pochodzenia biologicznego i ekologiczne środowiska mogą przyczynić się do: 1) osiągnięcia celów w zakresie neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla, obiegu zamkniętego i zrównoważonego rozwoju; 2) tworzenia miejsc pracy i źródeł utrzymania, w szczególności na obszarach wiejskich oraz 3) podniesienia jakości życia ludzi (np. jeżeli chodzi o materiały budowlane, drewno uważa się za estetyczne, redukujące stres i posiadające dobre właściwości akustyczne).

1.13.Europejski Pakt na rzecz Klimatu 13

Nowy europejski Bauhaus jest ściśle związany z Europejskim Paktem na rzecz Klimatu – ogólnounijną inicjatywą zachęcającą obywateli, społeczności i organizacje do udziału w działaniach na rzecz klimatu i budowania bardziej ekologicznej Europy. Pakt inspiruje do składania zobowiązań, mierzenia postępów i ułatwiania dyskusji między poszczególnymi podmiotami uczestniczącymi w łańcuchu dostaw prowadzącym do renowacji. W jego ramach współtworzone będą rozwiązania we współpracy z obywatelami za pośrednictwem programu „Horyzont Europa” oraz opracowywane pomysły, które mogą przyczynić się do wdrażania nowego europejskiego Bauhausu. Europejski Pakt na rzecz Klimatu ma już ponad 500 ambasadorów 14 , którzy przyspieszą działania w dziedzinie klimatu, a tym samym wniosą wkład w niektóre obszary podkreślane przez nowy europejski Bauhaus.

1.14.Kompleksowa strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności 15

W kompleksowej strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności określono plan działania dla systemu transportowego UE, który ma doprowadzić do transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz zwiększyć odporność na przyszłe kryzysy. Strategia ta przyczynia się do budowy nowego europejskiego Bauhausu, czyniąc transport kluczowym czynnikiem zapewniającym interakcje społeczne oraz zbliżając ludzi i regiony w Europie. Oferuje również rozwiązania, dzięki którym transport i mobilność będą bardziej zrównoważone, co przyczyni się do uczynienia naszych miast zdrowszym miejscem do życia. Jej celem jest również zwiększenie dostępności i przystępności cenowej mobilności dla wszystkich, w tym osób o ograniczonej możliwości poruszania się, zgodnie z zasadą włączenia społecznego określoną w nowym europejskim Bauhausie.

2.Polityki terytorialne

2.1.Polityka spójności

Polityka spójności stanowi kluczowy instrument wspierający zieloną i sprawiedliwą transformację w miastach i regionach Europy, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu i fali renowacji. Ponieważ polityka spójności funkcjonuje w ramach zarządzania dzielonego, oferuje ona istotny potencjał i możliwość zakorzenienia nowego europejskiego Bauhausu w ekosystemach rozwoju miejskiego i regionalnego oraz dalsze poparcie ze strony władz krajowych, regionalnych i lokalnych. Zintegrowany rozwój terytorialny wspierany przez politykę spójności i specjalne instrumenty umożliwia krajowym, regionalnym i lokalnym zainteresowanym stronom stosowanie zasad nowego europejskiego Bauhausu do inwestycji w sposób uwzględniający kwestie terytorialne. Ponadto polityka spójności stanowi wyjątkową okazję do tworzenia nowych rozwiązań w ramach współpracy transgranicznej i transnarodowej.

Wsparcie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich przez obowiązkowe przeznaczenie na obszary miejskie środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (8 % całkowitego przydziału krajowego) oraz Europejska inicjatywa miejska (400 mln EUR) stwarza możliwości sprostania złożonym wyzwaniom miejskim, które wymagają interdyscyplinarnych rozwiązań politycznych w zakresie zielonej transformacji zgodnie z zasadami nowego europejskiego Bauhausu poprzez promowanie zintegrowanego podejścia, zapewniającego włączenie społeczne, ukierunkowanego na konkretny obszar oraz zaangażowanie lokalnych zainteresowanych stron.

Ponadto oczekuje się, że w latach 2021–2027 w projekty związane z klimatem i środowiskiem zostanie zainwestowane ponad 100 mld EUR w ramach polityki spójności. Co więcej, posłuży ona do finansowania badań nad zazielenianiem gospodarki. Jeżeli chodzi o inwestycje w budynki, w ramach polityki spójności możliwe jest wspieranie projektów ukierunkowanych na budynki publiczne, budynki wielorodzinne oraz mieszkania socjalne. Polityka spójności może również pomóc regionom w pobudzaniu badań, rozwoju i innowacji w sektorze remontowo-budowlanym oraz wspierać opracowywanie nowych materiałów i rozwiązań w zakresie przystępnych cenowo i trwałych renowacji.

2.2.Długoterminowa wizja dla obszarów wiejskich UE

W komunikacie Komisji w sprawie długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE określono główne wyzwania, przed którymi stoją obszary wiejskie, oraz zwrócono uwagę na dostępne możliwości.

Celem wizji jest sprostanie tym wyzwaniom poprzez wykorzystanie pojawiających się możliwości wynikających z zielonej transformacji i transformacji cyfrowej zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju społecznego oraz wniosków wyciągniętych z pandemii COVID-19, a także poprzez określenie środków służących poprawie jakości życia na obszarach wiejskich, osiągnięciu zrównoważonego rozwoju terytorialnego i pobudzeniu wzrostu gospodarczego. Opierając się na prognozach i szerokich konsultacjach z obywatelami i innymi podmiotami na obszarach wiejskich, w ramach wizji zaproponowano pakt na rzecz obszarów wiejskich i plan działania na rzecz obszarów wiejskich, które mają sprawić, że staną się one silniejsze, lepiej skomunikowane, odporne i zamożne; wezwano w niej wszystkie fundusze do współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

Wśród proponowanych działań inicjatywa przewodnia dotycząca wsparcia dla gmin wiejskich w zakresie transformacji energetycznej i przeciwdziałania zmianie klimatu obejmuje działania mające na celu poprawę jakości mieszkań i innych budynków na obszarach wiejskich oraz służy promowaniu wykorzystania funduszy strukturalnych do finansowania fali renowacji, łącząc się w szczególności z inicjatywą nowy europejski Bauhaus.

3.Sektor kultury i sektor kreatywny

3.1.Nowy europejski program na rzecz kultury 16

Jedną z zasad przewodnich Nowego europejskiego programu na rzecz kultury i planu prac Rady w dziedzinie kultury na lata 2019–2022 jest wkład kultury w zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy. Kwestia ta jest omawiana w kilku bieżących grupach eksperckich państw członkowskich koordynowanych przez Komisję (ds. wysokiej jakości architektury, dziedzictwa kulturowego i zmiany klimatu oraz kulturowego wymiaru zrównoważonego rozwoju), podczas gdy inne grupy zajmują się szerszym ekosystemem (warunki pracy artystów, równość płci itp.). Ponadto Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) utworzy wspólnotę wiedzy i innowacji zajmującą się konkretnie dziedziną sektorów i przemysłów kultury i kreatywnych (CCSI). Innym strategicznym celem programu jest wykorzystanie potencjału kultury i różnorodności kulturowej na rzecz spójności społecznej i dobrostanu społecznego. Program przyczynia się tym samym do realizacji celów i trzech wymiarów nowego europejskiego Bauhausu.

3.2.Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego 17

W europejskich ramach, będących spuścizną Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018, podkreślono – poprzez 60 działań – potencjał dziedzictwa kulturowego do wzmocnienia kapitału społecznego, pobudzenia wzrostu gospodarczego oraz zapewnienia zrównoważenia środowiskowego. Dziedzictwo kulturowe i budynki historyczne, będące odrębną częścią naszego (zbudowanego) środowiska, mogą pomóc w osiągnięciu celów nowego europejskiego Bauhausu, jakimi jest zapewniający włączenie społeczne, piękny i zrównoważony rozwój.

4.Wymiar społeczny

4.1.Strategie na rzecz Unii równości 

Komisja Europejska angażuje się w urzeczywistnienie Unii równości. W specjalnych strategiach 18 określono mechanizmy i działania mające na celu stworzenie warunków do życia i rozwoju wszystkim bez względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. Oprócz ukierunkowanych działań kluczowe znaczenie dla urzeczywistnienia Unii równości będzie miało szersze uwzględnianie równości i dostępności we wszystkich odpowiednich politykach UE, prawodawstwie i programach finansowania, w tym w nowym europejskim Bauhausie.

W strategii na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030 19 podkreślono, że dostępność środowiska zbudowanego i wirtualnego jest warunkiem wstępnym umożliwiającym osobom z niepełnosprawnością samodzielne życie i pełne uczestnictwo we wszystkich aspektach życia. Dostępność jest również kluczowym elementem zrównoważonego budownictwa, dzięki któremu jest ono bardziej społecznie dostępne, nadające się do zamieszkania przez bardziej zróżnicowane grupy społeczne, trwalsze, lepiej dostosowane do zmieniających się potrzeb starzejącego się społeczeństwa. Dla nowego europejskiego Bauhausu istotny jest również cel określony w unijnych ramach strategicznych na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów, polegający na zwiększeniu do 2030 r. skutecznego, równego dostępu do odpowiedniego wolnego od segregacji mieszkalnictwa i podstawowych usług.

4.2.Europejski filar praw socjalnych 20

W planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych Komisja wyznaczyła ambitny cel polegający na zmniejszeniu do 2030 r. liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w UE o co najmniej 15 mln, spośród których co najmniej 5 mln powinny stanowić dzieci. Nowy europejski Bauhaus przyczyni się do wspierania włączenia społecznego poprzez promowanie zasad dostępności, nie tylko fizycznej, ale także dostępności informacji i procesów decyzyjnych. Szczególna uwaga zostanie również poświęcona działaniom związanym z przystępnością cenową. Obie inicjatywy są zatem ściśle ze sobą powiązane.

4.3.Strategia UE na rzecz praw dziecka 21 i europejskiej gwarancji dla dzieci 22 ,

Zwalczanie ubóstwa dzieci oraz promowanie zapewniających włączenie społeczne i przyjaznych dzieciom społeczeństw, systemów opieki zdrowotnej i edukacji to kluczowe elementy strategii UE na rzecz praw dziecka, podobnie jak nowego europejskiego Bauhausu. W strategii zapewniono, by każde dziecko miało prawo do odpowiedniego poziomu życia od najwcześniejszego etapu życia i podkreślono, że dzieci z rodzin o niskich dochodach są bardziej narażone na ryzyko poważnej deprywacji mieszkaniowej lub przeludnienia oraz ryzyko bezdomności. W zaleceniu Rady ustanawiającym europejską gwarancję dla dzieci wezwano państwa członkowskie do zagwarantowania skutecznego dostępu do odpowiednich warunków mieszkaniowych (jak również do szeregu innych kluczowych usług, z których część powinna być bezpłatna dla wszystkich dzieci zagrożonym ubóstwem lub wykluczeniem społecznym). Krajowe plany działania dotyczące sposobu wdrożenia europejskiej gwarancji dla dzieci powinny obejmować okres do 2030 r. i powinny być połączone z planami mającymi na celu przekształcenia terytorialne w ramach Zielonego Ładu.

5.Edukacja i umiejętności

5.1.Europejski obszar edukacji

Celem koalicji na rzecz edukacji dla klimatu 23 jest współtworzenie partycypacyjnej społeczności edukacyjnej, aby wspierać zmiany niezbędne do stworzenia społeczeństwa neutralnego dla klimatu. Koalicja na rzecz edukacji dla klimatu może za pośrednictwem swojej platformy internetowej, a także dzięki interakcjom w ramach społeczności, stać się gospodarzem rozmów i podejmować wyzwania dotyczące partycypacji („zobowiązania”) w związku z priorytetami nowego europejskiego Bauhausu. Konkretnie, koalicja na rzecz edukacji dla klimatu może zachęcać do działań promujących wzajemne inspirowanie się ekologicznych szkół, w kwestiach obiektów fizycznych i wszystkich innych elementów środowiska edukacyjnego (innowacyjne metody pedagogiczne, uczenie się oparte na projektach, zespoły nauczycieli podejmujące różne tematy itp.).

Inicjatywa dotycząca europejskich szkół wyższych 24 może wnieść wkład w nowy europejski Bauhaus, zachęcając studentów z różnych dyscyplin i krajów do współpracy z architektami, artystami, inżynierami i projektantami w celu urzeczywistnienia zrównoważości. Będą one również promować podejście obejmujące całą instytucję, w którym zrównoważony rozwój jest zakorzeniony we wszystkich działaniach zgodnie z założeniami nowego europejskiego Bauhausu.

5.2.Edukacja na rzecz zrównoważenia środowiskowego

Przedstawienie wniosku dotyczącego zalecenia Rady w sprawie edukacji na rzecz zrównoważenia środowiskowego zaplanowano na koniec 2021 r. Jego celem jest wspieranie włączania zielonej transformacji i zrównoważonego rozwoju do wszystkich faz i etapów kształcenia i szkolenia, w tym w szkołach oraz instytucjach szkolnictwa wyższego i szkolenia zawodowego.

Program Erasmus+ zapewnia różne sposoby wspierania działań szkół i instytucji szkolnictwa wyższego w zakresie edukacji na rzecz zrównoważenia środowiskowego, w tym wspieranie podejścia całych instytucji do zrównoważonego rozwoju, a także kreatywności i innowacji zgodnie z nowym europejskim Bauhausem.

5.3.Europejski program na rzecz umiejętności na 2030 r. 25

Jednoczesny wpływ szybkiego rozwoju technologii, transformacji cyfrowej, zmiany klimatu, tendencji demograficznych oraz powstawania nowych form pracy wymaga innowacyjnych pomysłów, dzięki którym sektor kształcenia i szkolenia zawodowego nie tylko dostosuje się do zmian, lecz także będzie te zmiany pobudzać i nadawać im kierunek. Europejski program na rzecz umiejętności będzie miał zasadnicze znaczenie dla realizacji nowego europejskiego Bauhausu, ponieważ jego celem jest poprawa znaczenia umiejętności w UE, aby wzmocnić trwałą konkurencyjność, zapewnić sprawiedliwość społeczną i zwiększyć odporność, a także określić prawo do wysokiej jakości kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie zapewniającego włączenie społeczne. Jest on zatem ściśle powiązany z Europejskim Zielonym Ładem, nową europejską strategią cyfrową, a także nową strategią przemysłową i strategią MŚP, ponieważ umiejętności mają zasadnicze znaczenie dla realizacji tych inicjatyw. Co więcej, obejmuje również wsparcie na rzecz wniosku w sprawie zalecenia Rady pt. „Pomost do zatrudnienia – wzmocnienie gwarancji dla młodzieży”.

6.Cyfrowa dekada

6.1.Cyfrowy kompas na 2030 r. 26

Opierając się na strategii „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy”, w której określono program reform politycznych, wraz z aktem w sprawie zarządzania danymi, aktem o usługach cyfrowych, aktem o rynkach cyfrowych, aktem o sztucznej inteligencji oraz strategią cyberbezpieczeństwa, cyfrowa dekada Europy ma na celu konkretną realizację ambicji UE w zakresie cyfryzacji na 2030 r. – suwerenności cyfrowej w otwartym i wzajemnie połączonym świecie oraz prowadzenie polityki cyfrowej, która umożliwi obywatelom i przedsiębiorstwom korzystanie z zorientowanej na człowieka, zrównoważonej i bardziej dostatniej przyszłości cyfrowej. Określone cele dotyczące przyspieszenia udostępniania przekrojowych technologii i usług cyfrowych (umiejętności, łączność, transformacji cyfrowej przedsiębiorstw i usług publicznych) przyczynią się do sprostania wyzwaniom zidentyfikowanym w ramach nowego europejskiego Bauhausu (konektywność, przepaść cyfrowa, łączenie poziomów lokalnych i globalnych). Mobilizacja i wzmocnienie europejskich ośrodków innowacji cyfrowych stanowi kluczowy cel cyfrowej dekady. Oczekuje się, że niektóre z 200 ośrodków należących do sieci skoncentrują się również na sektorze budowlanym lub sektorze kreatywnym lub artystycznym. Zostaną one zmobilizowanego w kontekście nowego europejskiego Bauhausu w celu opracowania zrównoważonych, sprzyjających włączeniu społecznemu, rzeczywistych i wirtualnych środowisk i doświadczeń.

6.2.Program „Cyfrowa Europa”

Nowo utworzony program „Cyfrowa Europa” zapewni finansowanie strategiczne w celu przyspieszenia ożywienia gospodarczego i kształtowania transformacji cyfrowej europejskiego społeczeństwa i gospodarki, zwłaszcza poprzez rozwój i szerokie wykorzystanie technologii cyfrowych.

W szczególności program „Cyfrowa Europa” będzie wspierał podejścia partycypacyjne i wdrażanie infrastruktury wspierającej inteligentne społeczności, co przyczyni się do realizacji nowego europejskiego Bauhausu. Wspieranie lokalnych cyfrowych bliźniaków może sprzyjać partycypacyjnemu planowaniu urbanistycznemu na rzecz bardziej ekologicznego i zrównoważonego środowiska życia. Program „Cyfrowa Europa” będzie również wspierał szereg ośrodków badawczych i doświadczalnych w dziedzinie sztucznej inteligencji, które będą sprzyjać innowacjom m.in. w dziedzinie zdrowia i inteligentnych społeczności.

Szereg inicjatyw cyfrowych w ramach programu „Kreatywna Europa”, Europeana lub S+T+ARTS pomoże w budowaniu mostów między cyfrowymi innowatorami a „realizatorami” (artystami, zarządcami miast i deweloperami, sektorem zdrowia), co przyczyni się do sukcesu nowego europejskiego Bauhausu.

6.3.Akt w sprawie zarządzania danymi

W listopadzie 2020 r. Komisja zaproponowała akt w sprawie zarządzania danymi, który określa ramy udostępniania danych i zarządzania przestrzeniami danych. Zapewni to ramy prawne umożliwiające gromadzenie większej ilości danych, opieranie się na nich i ich wykorzystywanie do tworzenia budynków przyszłości w sposób bardziej przyjazny dla środowiska, które będą miały najmniejszy lub zerowy ślad węglowy.

6.4.Pakiet dotyczący sztucznej inteligencji

Przyjmując w kwietniu 2021 r. pakiet dotyczący sztucznej inteligencji, Komisja stworzyła podstawy dla pierwszych ram prawnych dotyczących sztucznej inteligencji w UE, a także uruchomiła skoordynowany plan z państwami członkowskimi. Celem pakietu jest zagwarantowanie bezpieczeństwa i praw podstawowych obywatelom i przedsiębiorstwom, przy jednoczesnym wzmocnieniu upowszechnienia AI, inwestycji i innowacji w całej UE. Wykorzystanie sztucznej inteligencji będzie kluczowym elementem nowych modeli biznesowych rozwijanych w ramach nowego europejskiego Bauhausu, oraz źródłem innowacyjnych rozwiązań cyfrowych w zakresie zindywidualizowanego podejścia, przy jednoczesnym zachowaniu optymalnej równowagi zarówno z estetyką, jak i w pracy z przyrodą i powrotem do natury.

7.Badania naukowe i innowacje 

7.1.Program „Horyzont Europa” 27  

Program „Horyzont Europa” będzie wspierał zieloną transformację Europy w oparciu o konkurencyjne europejskie przemysłowe i usługowe łańcuchy wartości. Taka transformacja wymaga znacznych starań w zakresie interdyscyplinarnych badań naukowych i innowacji w dziedzinie czystych technologii i przemian społecznych, czyli działań wspieranych w ramach inicjatywy nowy europejski Bauhaus. Badania naukowe i innowacje określą tempo tej transformacji, co bezpośrednio wpłynie na skutki i dodatkowe korzyści, takie jak lepsza jakość powietrza, wzrost zatrudnienia, włączenie społeczne, zrównoważone gospodarowanie zasobami i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Wszystkie te środki przyniosą korzyści społeczeństwu i obywatelom dzięki rozwiązaniom, które pozwolą sprostać aktualnym wyzwaniom. Współpraca i kreatywność – zwłaszcza w wymiarze naukowym, społecznym i technologicznym – to podstawa pokoju i dobrobytu dla wszystkich. Badania naukowe i innowacje mogą również odgrywać rolę w upowszechnianiu nowego europejskiego Bauhausu poza UE poprzez globalne podejście do badań naukowych i innowacji 28 , np. dzięki wymianie informacji na temat norm, najlepszych praktyk i nowych pomysłów.

Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), poprzez swoje wspólnoty wiedzy i innowacji (WWiI), realizuje działania łączące trójkąt wiedzy obejmujący edukację, badania naukowe i innowacje w celu realizacji założeń nowego europejskiego Bauhausu. Poprzez model interwencji ukierunkowany na konkretne obszary oraz ekosystem ponad 2 000 partnerów w całej Unii EIT angażuje obywateli i zwiększa świadomość na temat nowego europejskiego Bauhausu, wspiera nowe pomysły na biznes uwzględniające zasady nowego europejskiego Bauhausu i przyspiesza rozwój nowych przedsiębiorstw w ramach nowego europejskiego Bauhausu.

7.2.Misje w programie „Horyzont Europa” 29 : 

Aby wspierać ambitne, śmiałe, długoterminowe badania naukowe i innowacje, w ramach programu „Horyzont Europa” zaproponowano pięć misji. Są to: 1) 100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 r. – dla obywateli, dzięki obywatelom; 2) Europa odporna na zmianę klimatu: przygotowanie Europy na zakłócenia klimatu i przyspieszenie transformacji w kierunku odpornej na zmianę klimatu i sprawiedliwej Europy do 2030 r.; 3) dbanie o gleby to dbanie o życie; 4) misja Starfish 2030: odbudujmy nasze oceany i zasoby wodne oraz 5) pokonać raka: misja możliwa do zrealizowania. Misje te mają na celu wytwarzanie europejskich dóbr publicznych na wielką skalę w celu rozwiązania najważniejszych wyzwań systemowych. Podobnie jak w przypadku inicjatywy nowy europejski Bauhaus misje te służą inspirowaniu społeczeństwa i pobudzaniu wyobraźni ludzi, angażowaniu obywateli oraz zainteresowanych stron i współtworzeniu z nimi, a także opracowywaniu pomysłów, prototypów, produktów i rozwiązań służących dwojakiej transformacji. Oprócz uruchomienia sztandarowych projektów demonstracyjnych w ramach nowego europejskiego Bauhausu misje dotyczące miast i przystosowania się do zmiany klimatu wykazują duże szanse na rozwój dalszych synergii z nowym europejskim Bauhausem. W ramach misji dotyczącej miast zostanie zainicjowane specjalne działanie mające na celu włączenie zasad i wartości nowego europejskiego Bauhausu do opracowywania umów w sprawie miast neutralnych dla klimatu.

8.Wymiar przemysłowy i przedsiębiorczości

8.1.Nowa europejska strategia przemysłowa 30

Przemysł i przedsiębiorstwa odgrywają istotną rolę w zapewnianiu infrastruktury, produktów i usług, które umożliwiają i wspierają realizację założeń nowego europejskiego Bauhausu w całej Europie i poza nią.

W maju 2021 r. Komisja Europejska zaktualizowała swoją strategię przemysłową w celu zapewnienia, by nasze ambicje w zakresie przemysłu uwzględniały nowe okoliczności po kryzysie wywołanym COVID-19, a jednocześnie zadbała o to, by przemysł europejski mógł odgrywać wiodącą rolę w przechodzeniu na zieloną, cyfrową i odporną gospodarkę. Ścieżki transformacji dla 14 zidentyfikowanych ekosystemów będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia tego celu. Ekosystem budowlany uznano za priorytetowy pod względem realizacji wspomnianej transformacji, której podstawę będzie stanowić plan działania opracowany wspólnie z zainteresowanymi stronami i różnymi sektorami Komisji w ramach Forum Wysokiego Szczebla ds. Budownictwa.

Ścieżka transformacji ekosystemu budowlanego ma znaczenie dla nowego europejskiego Bauhausu, ponieważ uwzględnia kwestię zrównoważoności, aby pomóc lepiej chronić ludzi i środowisko poprzez wspieranie innowacji, zapewnianie ludziom lepszych kwalifikacji oraz opracowywanie bezpiecznych i zrównoważonych rozwiązań alternatywnych lub zapewnianie zrównoważonego rozwoju wyrobów budowlanych oraz poprawę efektywności energetycznej i efektywności ekologicznej aktywów budowlanych. Oprócz budownictwa również ekosystemy przemysłowe, takie jak „usługi lokalne, gospodarka społeczna i bezpieczeństwo cywilne”, „sektor kultury i sektor kreatywny”, „turystyka” lub „włókiennictwo”, zidentyfikowane w ramach strategii przemysłowej, są szczególnie istotne dla nowego europejskiego Bauhausu. Dwojaka transformacja w tych ekosystemach, wspierana w ramach przyszłych ścieżek transformacji, może w znacznym stopniu przyczynić się do promowania wartości nowego europejskiego Bauhausu w sposób konkretny oraz w różnych łańcuchach wartości.

(1)

  https://ec.europa.eu/energy/topics/energy-efficiency/energy-efficient-buildings/renovation-wave_en  

(2)

  https://ec.europa.eu/environment/pdf/circular-economy/new_circular_economy_action_plan.pdf  

(3)

  https://ec.europa.eu/environment/levels_en  

(4)

COM(2021)400: https://ec.europa.eu/environment/strategy/zero-pollution-action-plan_en  

(5)

  https://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/strategy/index_en.htm  

(6)

Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, COM(2021) 82 final

(7)

  https://ec.europa.eu/environment/strategy/biodiversity-strategy-2030_pl  

(8)

  https://ec.europa.eu/food/horizontal-topics/farm-fork-strategy_en

(9)

  https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12674-Lasy-nowa-strategia-UE_pl  

(10)

  https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12822-EU-strategy-for-sustainable-textiles_pl  

(11)

  https://ec.europa.eu/environment/strategy/chemicals-strategy_en

(12)

  https://ec.europa.eu/info/research-and-innovation/research-area/environment/bioeconomy/bioeconomy-strategy_en  

(13)

  https://ec.europa.eu/clima/policies/eu-climate-action/pact_pl  

(14)

https://europa.eu/climate-pact/ambassadors/meet-our-ambassadors_pl  

(15)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52020DC0789

(16)

  EUR-Lex – 52018DC0267 – PL – EUR-Lex (europa.eu)

(17)

  Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego – Urząd Publikacji Unii Europejskiej (europa.eu)  

(18)

Strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025, plan działania UE w zakresie przeciwdziałania rasizmowi na lata 2020–2025, unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów na lata 2020–2030, strategia na rzecz równości osób LGBTIQ oraz strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030.

(19)

  https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=8376&furtherPubs=yes  

(20)

  https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/economy-works-people/jobs-growth-and-investment/european-pillar-social-rights_pl  

(21)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX%3A52021DC0142  

(22)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2021.223.01.0014.01.ENG&toc=OJ%3AL%3A2021%3A223%3ATOC  

(23)

  https://education-for-climate.ec.europa.eu/_en

(24)

  https://ec.europa.eu/education/education-in-the-eu/european-education-area/european-universities-initiative_pl  

(25)

  https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1223&langId=en

(26)

  https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/europes-digital-decade-digital-targets-2030_pl  

(27)

https://op.europa.eu/en/web/eu-law-and-publications/publication-detail/-/publication/3c6ffd74-8ac3-11eb-b85c-01aa75ed71a1  

(28)

  https://ec.europa.eu/info/files/communication-global-approach-research-and-innovation_en  

(29)

  https://ec.europa.eu/info/research-and-innovation/funding/funding-opportunities/funding-programmes-and-open-calls/horizon-europe/missions-horizon-europe_en  

(30)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0102&from=EN