P9_TA(2020)0165

Unia bankowa – sprawozdanie roczne za 2019 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie za rok 2019 (2019/2130(INI))

(2021/C 362/06)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoją rezolucję z 16 stycznia 2019 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie za rok 2018 (1),

—	uwzględniając otrzymane od Komisji i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) informacje zwrotne dotyczące rezolucji Parlamentu z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdania za rok 2018,

—	uwzględniając zatwierdzenie pakietu bankowego przez Parlament Europejski i Radę,

—	uwzględniając sprawozdanie pięciu przewodniczących z dnia 22 czerwca 2015 r. pt. „Dokończenie budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej”,

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 24 listopada 2015 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w celu ustanowienia europejskiego systemu gwarantowania depozytów (COM(2015)0586),

—	uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską z 2010 r.

—	uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji Europejskiej w latach 2019–2024, zatytułowane „Unia, która mierzy wyżej: Mój program dla Europy”, przedstawione przez Ursulę von der Leyen w dniu 16 lipca 2019 r.,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (2), oraz konkluzje Rady Ecofin z 12 lipca 2016 r.,

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 24 maja 2018 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie papierów wartościowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi (COM(2018)0339),

—	uwzględniając raport roczny EBC z działalności nadzorczej za 2018 r., opublikowany w marcu 2019 r. (3),

—	uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) z lipca 2019 r. zatytułowane „EU Non-bank Financial Intermediation Risk Monitor 2019” [Unijne pozabankowe ramy monitorowania ryzyka pośrednictwa finansowego 2019] (4),

—	uwzględniając wnioski z konsultacji planu w zakresie technologii finansowej Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) z marca 2018 r. dotyczące podejścia EUNB do technologii finansowej (FinTech),

—	uwzględniając sprawozdanie EUNB z listopada 2019 r. zatytułowane „Ocena ryzyka europejskiego systemu bankowego” (5),

—	uwzględniając sprawozdanie EUNB z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie granic regulacyjnych, statusu regulacyjnego i podejściach opartych na zezwoleniach w odniesieniu do działalności w branży technologii finansowych,

—	uwzględniając sprawozdanie europejskich urzędów nadzoru ze stycznia 2019 r. zatytułowane „FinTech: Regulatory sandboxes and innovation hubs” [Technologie finansowe: regulacyjne środowiska testowe i ośrodki innowacji] (6),

—

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 7 listopada 2013 r. między Parlamentem Europejskim a Europejskim Bankiem Centralnym w sprawie praktycznych zasad egzekwowania demokratycznej odpowiedzialności i sprawowania nadzoru nad wykonywaniem zadań powierzonych EBC w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego (7),

—	uwzględniając protokół ustaleń z dnia 9 października 2019 r. między EBC a Europejskim Trybunałem Obrachunkowym (ETO) dotyczący kontroli zadań nadzorczych EBC (8),

—	uwzględniając zatwierdzenie w dniu 14 grudnia 2018 r. przez szczyt państw strefy euro sprawozdania Eurogrupy w rozszerzonym składzie w sprawie ustanowienia Grupy Roboczej Wysokiego Szczebla,

—	uwzględniając zatwierdzenie przez ten sam szczyt strefy euro specyfikacji istotnych warunków wspólnego mechanizmu ochronnego w ramach jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 30 kwietnia 2019 r. w sprawie stosowania i przeglądu dyrektywy 2014/59/UE (dyrektywa w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków) oraz rozporządzenia (UE) nr 806/2014 (rozporządzenie w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) (COM(2019)0213),

—	uwzględniając oświadczenie przyjęte na szczycie strefy euro dnia 21 czerwca 2019 r.,

—	uwzględniając specjalne sprawozdanie ETO z dnia 10 lipca 2019 r. w sprawie ogólnounijnych testów warunków skrajnych dla banków (9),

—

uwzględniając ogłoszenie przez EBC w dniu 22 sierpnia 2019 r. przeglądu oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych na potrzeby nowych kredytów zagrożonych w celu uwzględnienia nowego rozporządzenia UE w sprawie oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych (10),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 czerwca 2019 r. zatytułowany „Czwarte sprawozdanie z postępów w zmniejszaniu wolumenu kredytów zagrożonych i dalszym ograniczaniu ryzyka w unii bankowej” (COM(2019)0278),

—	uwzględniając opinię techniczną Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych dla Komisji z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie względów zrównoważonego rozwoju na rynku ratingów kredytowych (11),

—	uwzględniając dokument otwierający debatę dotyczący Europejskiego Mechanizmu Stabilności z października 2019 r. zatytułowany „Completing banking union to support Economic and Monetary Union” [Ukończenie unii bankowej w celu wsparcia unii gospodarczej i walutowej] (12),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego” (COM(2018)0097),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie agencji ratingowych: przyszłych perspektyw (13),

—	uwzględniając badanie Komisji Europejskiej z listopada 2019 r. w sprawie różnic między przepisami dotyczącymi upadłości banków i ich potencjalnej harmonizacji,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie stanu wdrażania przepisów Unii dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy (14),

—

uwzględniając opinie EUNB z 8 sierpnia 2019 r. w sprawie kwalifikowalności depozytów, poziomu gwarancji i współpracy między systemami gwarancji depozytów, z dnia 30 października 2019 r. w sprawie wypłat z systemu gwarancji depozytów i z 23 stycznia 2020 r. w sprawie finansowania systemów gwarancji depozytów i wykorzystania funduszy w ramach systemu gwarancji depozytów,

—	uwzględniając wspólną opinię europejskich organów nadzoru z dnia 4 października 2019 r. w sprawie ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu mających wpływ na sektor finansowy Unii Europejskiej (15),

—	uwzględniając badanie Komisji Europejskiej z listopada 2019 r. w sprawie możliwości i swobód uznania na mocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów oraz ich traktowania w ramach europejskiego systemu gwarantowania depozytów,

—	uwzględniając porozumienie w sprawie wymiany informacji pomiędzy EBC a właściwymi organami odpowiedzialnymi za przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT),

—	uwzględniając wycofanie przez Komisję jej wniosku w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE (COM(2014)0043),

—	uwzględniając sprawozdanie EUNB z listopada 2019 r. pt. „Sprawozdanie na temat kredytów zagrożonych (16),

—	uwzględniając przegląd stabilności finansowej EBC z listopada 2019 r.,

—	uwzględniając wspólną poradę europejskich urzędów nadzoru dla Komisji Europejskiej z 10 kwietnia 2019 r. dotyczącą konieczności poprawy wymogów związanych z zarządzaniem ryzykiem ICT w unijnym sektorze finansowym (17),

—	uwzględniając roczne sprawozdanie gospodarcze za rok 2018 Banku Rozrachunków Międzynarodowych,

—	uwzględniając sprawozdanie EUNB z 29 października 2019 r. w sprawie potencjalnych przeszkód w transgranicznym świadczeniu usług bankowych i płatniczych, (18)

—	uwzględniając art. 54 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0026/2020),

A.	mając na uwadze, że bardziej stabilna, konkurencyjna i spójna unia gospodarcza i walutowa wymaga solidnej unii bankowej oraz lepiej rozwiniętej i bezpiecznej unii rynków kapitałowych, a także utworzenia instrumentu budżetowego;

B.	mając na uwadze, że urzeczywistnienie unii bankowej ma zasadnicze znaczenie dla postrzegania euro w skali międzynarodowej i zwiększenia jego roli na rynkach światowych;

C.	mając na uwadze, że ryzyko pogorszenia się wzrostu gospodarczego na świecie i w strefie euro wzrosło, szczególnie od czasu wybuchu pandemii COVID-19 i nadal stwarza wyzwania związane ze stabilnością finansową;

D.	mając na uwadze, że unia bankowa pozostanie niekompletna dopóty, dopóki nie będzie miała ochrony w postaci jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz europejskiego systemu gwarantowania depozytów jako trzeciego filara unii bankowej;

E.	mając na uwadze, że dobrze funkcjonujący rynek detalicznych usług finansowych jest ważny zarówno dla gospodarki, a także dla obywateli UE;

mając na uwadze, że w unii bankowej wciąż brakuje skutecznych narzędzi do wyeliminowania problemów, z którymi borykają się konsumenci, jak: sztuczna złożoność, nieuczciwe praktyki handlowe, wykluczenie najsłabszych grup z korzystania z podstawowych usług oraz ograniczone zaangażowanie władz publicznych;

G.	mając na uwadze, że mimo ogólnego zmniejszenia w ostatnich latach wolumenu kredytów zagrożonych, ich poziom w niektórych instytucjach finansowych nadal jest wysoki;

mając na uwadze, że powierzenie EBC nadzoru nad instytucjami finansowymi o znaczeniu systemowym przyniosło dobre rezultaty; mając na uwadze, że EBC może w razie potrzeby wykonywać zadania nadzorcze w odniesieniu do wszystkich instytucji kredytowych, które posiadają zezwolenie w uczestniczących państwach członkowskich, oraz ich wszystkich oddziałów mających siedzibę w takich państwach.

mając na uwadze, że rozwój jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, którego celem jest zagwarantowanie jednolitych zasad i procedur oraz wspólnego procesu decyzyjnego, aby umożliwić należytą restrukturyzację i uporządkowaną likwidację upadających banków, która wywrze minimalny wpływ na gospodarkę realną, był skuteczny; mając jednak na uwadze, że pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, aby skutecznie zapobiegać ratowaniu upadających banków pieniędzmi podatnika;

mając na uwadze, że niedawne duże skandale związane z praniem pieniędzy z udziałem instytucji finansowych w UE świadczą o tym, że nadzór ostrożnościowy i nadzór w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy nie mogą być traktowane oddzielnie oraz że brakuje odpowiedniego systemu nadzoru i egzekwowania przepisów UE;

K.	mając na uwadze, że europejski sektor bankowy nadal w dużej mierze pozostaje głównym źródłem finansowania dla przedsiębiorstw, w przeciwieństwie do innych jurysdykcji, w których znaczną część finansowania przedsiębiorstw zapewniają rynki kapitałowe;

L.	mając na uwadze, że ponad dziesięć lat po kryzysie finansowym problemy związane z bankami określanymi jako „zbyt duże, by upaść” i „zbyt powiązane, by upaść” nadal nie są rozwiązane w wystarczającym stopniu i znajdują się w fazie przeglądu przez Radę Stabilności Finansowej;

Uwagi ogólne

przypomina postępy poczynione we wdrażaniu unii bankowej, a mianowicie w zakresie ograniczania ryzyka; podkreśla jednak, że aby stawić czoła wyzwaniom, przed jakimi nadal stoją konkretne instytucje, należy dokonać dalszych postępów, zarówno w zakresie podziału, jak i ograniczania ryzyka;

przypomina, że unia bankowa jest otwarta dla wszystkich państw członkowskich, które chcą do niej przystąpić;

z zadowoleniem przyjmuje poparcie przewodniczącej Komisji Europejskiej i prezes EBC dla urzeczywistnienia unii bankowej i, bardziej ogólnie, unii gospodarczej i walutowej, poprzez, na przykład, stworzenie instrumentu budżetowego w celu osiągnięcia stabilniejszej, bardziej konkurencyjnej i spójnej Unii;

podkreśla, że Eurogrupa nie jest ani instytucją, ani organem czy agencją Unii Europejskiej, lecz nieformalnym międzyrządowym forum dyskusyjnym; ubolewa, że państwa członkowskie nadal działają poza ramami wspólnotowymi, co naraża na szwank rolę Parlamentu jako współprawodawcy i jego prawo do demokratycznego nadzoru;

podkreśla brak skuteczności dotychczasowych negocjacji międzyrządowych, w szczególności tych dotyczących budżetowego instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności oraz grupy roboczej wysokiego szczebla ds. unii bankowej Eurogrupy; wzywa do kontynuowania negocjacji w otwartej formule, która gwarantuje aktywny udział Parlamentu Europejskiego, w ramach porządku prawnego UE; zwraca uwagę, że w wyniku tych zmian zwiększyłaby się ochrona sądowa, a także zaostrzyły wymogi w zakresie przejrzystości i dostępu do dokumentów;

z zadowoleniem przyjmuje ogólną zwiększoną odporność europejskiego systemu bankowego, co potwierdza ocena ryzyka europejskiego systemu bankowego przeprowadzona przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego w 2019 r.; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności fakt, że banki utrzymują stabilność współczynników kapitałowych i jakość aktywów się poprawia, co znajduje odzwierciedlenie w dalszym spadku liczby kredytów zagrożonych;

podkreśla jednak, że poziom rentowności pozostaje niski, a warunki makroekonomiczne pogarszają się, a mianowicie z uwagi na pandemię COVID-19, która postawiła globalną gospodarkę w obliczu bezprecedensowych wyzwań, wpłynęła na jakość aktywów i tym samym na rentowność banków; zauważa ponadto, że oczekuje się, iż wysoki poziom konkurencji, zwłaszcza w dziedzinie technologii finansowej (FinTech), a także wyższe ryzyko operacyjne wynikające z cyfryzacji i innowacji oraz brak integracji rynków ze względu na utrzymującą się fragmentację między państwami członkowskimi będą stwarzać dodatkowe wyzwania związane z rentownością banków;

odnotowuje obecną perspektywę niskiego ryzyka i niskiej rentowności w sektorze bankowym; podkreśla, że niskie stopy procentowe utrzymują się w odpowiedzi na obecną sytuację makroekonomiczną; podkreśla ponadto, że obok zmiany klimatu oraz ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, do głównych wyzwań stojących przed sektorem bankowym UE należą spowolnienie gospodarcze i napięcia geopolityczne, w tym skutki brexitu, a także zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa danych;

zauważa, że od 2012 r. rentowność banków stale wzrasta, a od 2017 r. stopa zwrotu z kapitału własnego przekracza 6 %; podkreśla jednak, że zmiana ta nie odpowiada szacunkowym kosztom kapitału większości banków; podkreśla, że otoczenie niskiego ryzyka i niskich stóp procentowych spowodowało obniżenie kosztów tworzenia rezerw i strat; zwraca uwagę, że nie jest to jednak poprawa strukturalna i nie oczekuje się zmniejszenia się wyzwań związanych z rentownością w perspektywie krótkoterminowej; przypomina o potrzebie ciągłej oceny poziomu finansowania gospodarki, a w szczególności MŚP, ze strony całego systemu finansowego; wzywa do dokonania odpowiedniej oceny skutków przeszłych i przyszłych regulacji, aby osiągnąć ten cel;

10.

podkreśla, że udzielanie kredytów i zapewnianie płynności przez banki odgrywa decydującą rolę w łagodzeniu najdotkliwszych skutków gospodarczych epidemii COVID-19 dla ludności w UE; w tym kontekście odnotowuje środki ustawodawcze i nadzorcze zaproponowane lub przyjęte z myślą o dopilnowaniu, by banki nadal udzielały pożyczek w czasie kryzysu; z zadowoleniem przyjmuje elastyczność zapewnioną bankom w odniesieniu do ostrożnościowego traktowania pożyczek, stosowania reguł rachunkowości i uwalniania buforów kapitałowych; podkreśla, że wszelkie przyznane ulgi powinny być w pełni dostępne w celu wspierania klientów banków, ich rodzin i firm; popiera działania podejmowane przez organy nadzoru bankowego w celu wprowadzenia rygorystycznych tymczasowych obostrzeń dotyczących wypłacania dywidend i premii oraz wykupu własnych udziałów przez banki;

11.

podkreśla kluczową rolę sektora bankowego w kierowaniu środków finansowych na gospodarkę realną, a w szczególności na zrównoważone i społecznie odpowiedzialne inwestycje, co sprzyja wzrostowi i zatrudnieniu, i umożliwia przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu, bez narażania na szwank stabilności finansowej;

12.

w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte porozumienie polityczne dotyczące rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje; wzywa do przeprowadzenia przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej w celu lepszego odzwierciedlenia obowiązków w zakresie sprawozdawczości i ujawniania informacji dotyczących środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego;

13.

jest zaniepokojony tym, że podatność banków na zagrożenia związane z klimatem może nie być w pełni zrozumiała, i z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania EUNB do uwzględnienia kwestii zagrożeń związanych z klimatem w rocznej ocenie ryzyka oraz do wprowadzenia testów warunków skrajnych w związku ze zmianą klimatu; podkreśla w związku z tym znaczenie odpowiedniego ujawniania informacji i oceny ryzyka;

14.

ponadto wzywa wszystkie europejskie banki do podpisania opracowanych przez ONZ zasad dotyczących odpowiedzialnego sektora bankowego oraz do corocznego składania sprawozdań na temat ich działań na rzecz zrównoważonego finansowania i zmniejszania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu w ich bilansach; wzywa unijne i krajowe organy odpowiedzialne za sektor bankowy do stosowania i w miarę możliwości wdrażania zaleceń dotyczących zasad odpowiedzialności bankowej, zrównoważonej sieci bankowej oraz sieci banków centralnych i organów nadzoru na rzecz ekologizacji systemu finansowego;

15.

wzywa do ustanowienia ogólnounijnego standardu dotyczącego obligacji ekologicznych oraz określenia korzystnych ram rozwoju takich obligacji w celu zwiększenia przejrzystości, skuteczności i wiarygodności zrównoważonych inwestycji;

16.

przyjmuje do wiadomości prace prowadzone przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego w zakresie ryzyka związanego z niewypłacalnością państwa; podkreśla, że unijne ramy regulacyjne w sprawie ostrożnościowych uregulowań dotyczących długu państwowego powinny być zgodne z normami międzynarodowymi; wzywa do dalszych dyskusji na temat utworzenia europejskiego bezpiecznego składnika aktywów w oparciu o ocenę wniosku w sprawie papierów wartościowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi, którą przeprowadzi Komisja, oraz możliwy rozwój sytuacji, aby wzmocnić międzynarodową rolę euro, ustabilizować rynki finansowe i pozwolić bankom na dywersyfikację ich portfeli;

17.

podkreśla, że rynki finansowe są ze sobą ściśle powiązane; podkreśla, jak ważna jest gotowość organów nadzoru bankowego na wszystkie możliwe scenariusze brexitu, przy czym zwraca uwagę, że gotowość tych organów uzupełnia gotowość podmiotów prywatnych; z zadowoleniem przyjmuje wszystkie istotne działania i dotychczasową współpracę; odnotowuje praktykę firm brytyjskich polegającą na tworzeniu oddziałów w UE w celu dalszego świadczenia usług; zwraca w związku z tym uwagę na ryzyko arbitrażu regulacyjnego wynikające ze zróżnicowanego stosowania przepisów w każdym państwie członkowskim; dlatego też uważa, że konieczna jest dalsza harmonizacja, aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego i zapewnić odpowiednie uwzględnianie ryzyka; zwraca uwagę na znaczenie równych warunków działania w obszarze uregulowań finansowych między UE a Zjednoczonym Królestwem po brexicie oraz na potrzebę zapobiegania obniżaniu na wyścigi standardów regulacyjnych;

18.

przypomina zobowiązania podjęte przez UE wspólnie ze Zjednoczonym Królestwem w ramach zmienionej deklaracji politycznej; zobowiązuje się do utrzymania ścisłej i zorganizowanej współpracy w sprawach regulacyjnych i nadzorczych, na szczeblu zarówno politycznym, jak i technicznym,

19.

ubolewa, że Komisja i większość rządów UE jak dotąd nie zapewniły pełnej równowagi płci w instytucjach i organach UE, zwłaszcza w odniesieniu do nominacji na stanowiska wysokiego szczebla ds. gospodarczych, finansowych i monetarnych; wzywa rządy państw członkowskich, Radę Europejską, Eurogrupę oraz Komisję do aktywnego działania na rzecz zapewnienia równowagi płci w ich przyszłych wnioskach dotyczących list kandydatów i nominacji, tak aby listy kandydatów obejmowały co najmniej jedną kobietę i jednego mężczyznę na każdą procedurę nominacji; przypomina o swojej rezolucji w sprawie poszanowania zasady równowagi płci w odniesieniu do przyszłych list kandydatów;

20.

podkreśla, że ważne jest dokończenie budowy unii rynków kapitałowych, która uzupełnia unię bankową w finansowaniu gospodarki realnej; podkreśla ponadto, że w pełni zintegrowana unia rynków kapitałowych wraz z pełnoprawną unią bankową umożliwiłaby udział sektora prywatnego w podziale ryzyka oraz dodatkowo wzmocniłaby międzynarodową rolę euro, a także przyczyniłaby się do dalszej poprawy konkurencyjności rynków europejskich i promowania zrównoważonych inwestycji prywatnych; podkreśla w związku z tym potrzebę równych warunków działania, aby uniknąć niekorzystnych skutków dla MŚP, jeśli chodzi o dostęp do finansowania, oraz potrzebę uważnego monitorowania emisji produktów sekurytyzacyjnych;

Nadzór

21.

z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione w sektorze bankowym w zakresie zmniejszania ryzyka i zwiększania stabilności finansowej; zauważa jednak, że określone instytucje nadal mają pewne słabości, a zatem wymagane są dalsze postępy; przypomina cele unii bankowej zapewniania stabilności finansowej oraz sprzyjania prawdziwie jednolitemu rynkowi, równym warunkom działania i przewidywalności dla uczestników rynku;

22.

uważa jednak, że obecne ramy nadzorcze koncentrowały się głównie na narażeniu na ryzyko kredytowe, ze szkodą dla ekspozycji na ryzyko rynkowe związanych z niepłynnymi papierami wartościowymi, w tym instrumentami pochodnymi; apeluje o przyjęcie adekwatnych środków, aby usprawnić przegląd jakości aktywów i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje włączenie instrumentów poziomu 2 i 3 do zakresu testów warunków skrajnych w 2018 r.; ponawia apel do Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, aby do głównych priorytetów w nadzorze włączył ograniczenie tych złożonych i niepłynnych instrumentów finansowych, w tym instrumentów pochodnych;

23.

z zadowoleniem przyjmuje starania na rzecz wzmocnienia sektora finansowego i ograniczenia odsetka kredytów zagrożonych na poziomie europejskim oraz środki mające na celu zmniejszenie ryzyka zawarte w ostatnim pakiecie bankowym; zauważa, że odsetek kredytów zagrożonych posiadanych przez znaczące instytucje spadł o ponad połowę, licząc od początku nadzoru bankowego prowadzonego przez EBC (od listopada 2014 r.) do czerwca 2019 r.; podkreśla, że średni odsetek kredytów zagrożonych w strefie euro wyniósł we wrześniu 2019 r. 2,9 %, co oznacza spadek z 6,5 % w porównaniu z grudniem 2014 r.; z zadowoleniem przyjmuje ten znaczący postęp; zwraca uwagę, że wolumen kredytów zagrożonych w niektórych instytucjach nadal utrzymuje się na wysokim poziomie oraz że konieczne są dalsze wysiłki na rzecz rozwiązania tego problemu; odnotowuje prowadzone obecnie prace legislacyjne nad dyrektywą w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz podkreśla potrzebę dopilnowania, by rozwój wtórnych rynków kredytowych oraz utworzenie pozasądowego mechanizmu egzekwowania uwzględniały odpowiednią ochronę konsumenta;

24.

podkreśla potrzebę ochrony praw klientów w kontekście transakcji związanych z kredytami zagrożonymi; zwraca uwagę, jak ważne jest pełne wdrożenie dyrektywy o kredycie hipotecznym (2014/17/UE); wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia środków mających na celu dopilnowanie, by kredytobiorcy, którzy już teraz mogą znajdować się w trudnej sytuacji finansowej, nie byli poddawani agresywnemu i nieuczciwemu traktowaniu i takim praktykom przez firmy skupujące długi i firmy windykacyjne w małym stopniu poddane regulacji; wzywa Komisję, aby w ramach zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie kredytów konsumenckich wprowadziła bardziej ambitne przepisy dotyczące ochrony kredytobiorców przed nadużyciami, gwarantując, by te prawa miały jednakowe zastosowanie do obecnych i przyszłych kredytów;

25.

podkreśla znaczenie ochrony praw konsumentów, w szczególności w odniesieniu do opłat bankowych, przejrzystości kosztów produktów, rentowności i ryzyka; w związku z tym wzywa EUNB, aby wykonując swój mandat, poświęcił większą uwagę właściwemu gromadzeniu, analizowaniu i przekazywaniu informacji na temat trendów konsumenckich, a także przeglądowi i koordynacji inicjatyw z zakresu kompetencji finansowych i edukacji przez właściwe organy;

26.

zauważa, że ostatnie kryzysy bankowe ujawniły, iż instytucje kredytowe w niewłaściwy sposób sprzedawały klientom detalicznym obligacje i inne produkty finansowe; wzywa organy nadzoru i organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do energicznego egzekwowania nowo wprowadzonych przepisów dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków dotyczących ochrony konsumentów, w szczególności minimalnego wymogu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (MREL); wzywa Komisję do dalszej oceny niewłaściwej sprzedaży produktów finansowych przez instytucje bankowe;

27.

wzywa europejskie urzędy nadzoru, by w pełni wykorzystały swoje uprawnienia w celu zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony konsumenta, w tym, w stosownych przypadkach, uprawnienia do interwencji produktowej, gdy dane produkty finansowe i kredytowe przyniosą lub będą mogły przynieść szkodę konsumentom;

28.

zauważa, że rozpoczęto już prace nad wdrożeniem ostatecznych norm pakietu Bazylea III; podkreśla, że normy Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego powinny zostać wprowadzone do prawa europejskiego w odpowiednim czasie i z należytym uwzględnieniem ich celów, przy jednoczesnym właściwym uwzględnieniu – w stosownych przypadkach – specyfiki europejskiego systemu bankowego oraz zasady proporcjonalności; ostrzega, że ze względu na różnorodność modeli bankowych w UE uniwersalne rozwiązanie mogłoby być niedostosowane do rynku europejskiego; podkreśla, że należy zapewnić konkurencyjność i stabilność finansową unijnego sektora bankowego; nie powinna też ucierpieć jego zdolność do finansowania gospodarki, zwłaszcza MŚP; jest przekonany, że rentowne i dobrze skapitalizowane instytucje finansowe są niezbędne do należytego finansowania gospodarki UE i dla stabilnej unii bankowej; przypomina swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie sfinalizowania pakietu Bazylea III i wzywa Komisję, by zastosowała się do zawartych w niej zaleceń przy opracowywaniu nowych wniosków ustawodawczych;

29.

zwraca uwagę, że bardzo potrzebna jest ocena adekwatności modeli wewnętrznych i ich ciągła analiza, aby zapewnić ich wiarygodność i odporność; odnotowuje wyniki przeprowadzonego przez EBC ukierunkowanego przeglądu modeli wewnętrznych; wzywa banki do odpowiedniego usprawnienia korzystania z modeli wewnętrznych i ich wdrażania;

30.

jest zaniepokojony tym, że EUNB ostrzegł, że nie przedstawi swoich propozycji dotyczących zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla małych instytucji w terminie wyznaczonym przez współprawodawców w pakiecie bankowym;

31.

przypomina, że standardy zapewniane przez fora międzynarodowe powinny zapobiegać fragmentacji regulacyjnej i przyczyniać się do propagowania równych warunków działania dla wszystkich banków działających w skali międzynarodowej;

32.

zauważa, że w swoim sprawozdaniu oceniającym zagrożenia i słabości unijnego sektora bankowego EUNB zwraca uwagę na rozbieżności między państwami członkowskimi we wdrażaniu i ustalaniu bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym; w związku z tym wzywa do dalszego ujednolicenia stosowania buforów kapitałowych w całej UE w celu stworzenia równych warunków działania;

33.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie protokołu ustaleń między Europejskim Bankiem Centralnym a Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, określające praktyczne sposoby wymiany informacji między instytucjami w odniesieniu do ich odpowiednich mandatów;

34.

domaga się lepszych standardów przejrzystości nadzoru bankowego, na przykład w zakresie wyników przeglądu nadzorczego i procesu oceny, w celu wzmocnienia zaufania rynków kapitałowych i finansowych oraz zaufania ze strony przedsiębiorstw i obywateli, a także zapewnienia jednolitego traktowania we wszystkich państwach członkowskich; z zadowoleniem przyjmuje usprawnioną i udoskonaloną wymianę informacji między instytucjami nadzoru a instytucjami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;

35.

zauważa, że innowacyjne technologie finansowe głęboko przekształcają sektor finansowy, w tym usługi bankowe i płatnicze, oraz z zadowoleniem przyjmuje skuteczność i większy wybór, jakie oferują one konsumentom na rynku; popiera neutralność technologiczną jako zasadę przewodnią i zachęca do inwestowania w technologie finansowe;

36.

podkreśla potrzebę podjęcia wyzwań stawianych przez te nowe technologie, takich jak zapewnienie zrównoważonych modeli biznesowych, które będą interoperacyjne ponad granicami, równych warunków działania pod względem regulacji i nadzoru oraz cyberbezpieczeństwa; podkreśla odpowiedzialność instytucji finansowych w kwestii zapewniania ochrony danych klientów i ich bezpieczeństwa zgodnie z prawem UE; odnotowuje również coraz większą zależność sektora bankowego od chmury obliczeniowej i wzywa Komisję do udzielenia odpowiedzi na wspólną opinię europejskich urzędów nadzoru w sprawie potrzeby udoskonalenia przepisów dotyczących wymogów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT w sektorze finansowym UE; przypomina, że zrównoważone ramy ustawodawcze i pewność prawa mogą poprawić otoczenie sprzyjające innowacjom bez naruszania stabilności finansowej;

37.

uznaje wkład, jaki sektor parabankowego pośrednictwa finansowego (wcześniej równoległy system bankowy), może przyczynić się do dalszej dywersyfikacji kanałów finansowania dla gospodarki; podkreśla jednak, że istnieją znaczne wzajemne powiązania między sektorem parabankowego pośrednictwa finansowego a „tradycyjnym” sektorem bankowym, co rodzi obawy o ryzyko systemowe ze względu na brak odpowiedniego nadzoru nad parabankami i uregulowań ich dotyczących;

38.

wzywa w związku z tym do podjęcia skoordynowanych działań, aby zlikwidować to ryzyko, w tym ustanowienia zestawu narzędzi makroostrożnościowych i zwiększenia operacyjności już istniejących narzędzi w celu przeciwdziałania zagrożeniom dla stabilności finansowej wynikającym z rosnącej roli systemu parabankowego pośrednictwa finansowego; uważa, że należy ocenić, czy wymogi ostrożnościowe dotyczące dużych ekspozycji, w szczególności w przypadku instytucji parabankowego pośrednictwa finansowego, są wystarczające do zapewnienia stabilności finansowej; podkreśla ponadto ryzyko, na które zwraca uwagę Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) w swoich unijnych pozabankowych ramach monitorowania ryzyka pośrednictwa finansowego z 2019 r., takie jak zagrożenia wynikające z transformacji płynności, podejmowania ryzyka i dźwigni finansowej, które mają wpływ na sektor w szerszym ujęciu;

39.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie wymiany informacji pomiędzy EBC a organami odpowiedzialnymi za przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) i finansowaniu terroryzmu (CFT); przypomina swoją rezolucję z dnia 19 września 2019 r. w sprawie stanu wdrażania przepisów Unii dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy; z zadowoleniem przyjmuje dokument dotyczący wspólnego stanowiska z 8 listopada 2019 r., przygotowany przez kilku ministrów finansów strefy euro, w którym wzywa się do harmonizacji europejskich ram regulacyjnych w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

40.

przypomina, że aby AML/CFT były skuteczne, właściwe organy i instytucje finansowe muszą działać w sposób skoordynowany; podkreśla, że nadzór ostrożnościowy i nadzór prowadzony z myślą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy muszą być lepiej skoordynowane; przypomina o swoich poważnych obawach dotyczących fragmentacji regulacyjnej i nadzorczej w obszarze AML/CFT, która uniemożliwiła odpowiedni nadzór oraz reagowanie na braki w krajowych organach nadzoru, a także podważa ich zdolność do nadzorowania rosnącej działalności transgranicznej w UE;

41.

jest przekonany, że Jednolity Mechanizm Nadzorczy ma również do odegrania rolę w zwalczaniu prania pieniędzy i z zadowoleniem przyjmuje utworzenie specjalnej jednostki ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy; w szczególności zwraca uwagę na złożoność w kontekście przeprowadzania ważnej oceny adekwatności kadry kierowniczej wyższego szczebla w bankach z uwagi na ogromne zróżnicowanie w kwestii transpozycji dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych; zachęca zatem do włączenia do rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych wymogów dotyczących kompetencji i reputacji;

42.

z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady z 5 grudnia 2019 r., w których upoważnia się Komisję do poszukiwania sposobów na usprawnienie współpracy między organami oraz na przekazanie zadań w obszarze AML organowi UE, a także do przekształcenia niektórych części dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy w rozporządzenie, aby stworzyć jednolity zbiór przepisów; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie planu działania dotyczącego kompleksowej unijnej polityki zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, który zawiera propozycje służące dalszej harmonizacji zbioru przepisów dotyczących AML/CFT oraz skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom, jakie nielegalna działalność transgraniczna stwarza dla integralności systemu finansowego UE i bezpieczeństwa jej obywateli, w szczególności dzięki utworzeniu nowego organu UE;

43.

uznaje, że należy podjąć działania prawne i nadzorcze w celu przeciwdziałania ryzyku prania pieniędzy i finansowania terroryzmu stwarzanemu przez kryptoaktywa; zwraca się do Komisji o kontynuowanie ocen skutków zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, które mogą wynikać ze słabych punktów powstających z powodu rosnącego wykorzystywania nowych technologii przez instytucje kredytowe i finansowe, a także z szybkiego rozprzestrzeniania się kryptoaktywów, przy jednoczesnym braku wspólnego systemu regulacji oraz ze względu na anonimowość takich aktywów;

44.

wzywa Komisję do dokonania w 2020 r. oceny obecnej sytuacji na rynku agencji ratingowych pod kątem konkurencji, nierównego dostępu do informacji oraz przejrzystości dla rynków; zauważa, że ratingi w obszarze zrównoważonego rozwoju oparte na kryteriach z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego mogą stać się istotnym uzupełnieniem ocen ryzyka kredytowego; podkreśla, jak ważne są ustandaryzowane kryteria stosowane do ratingów w obszarze zrównoważonego rozwoju oraz zadbanie o to, aby rozwój rynku ratingów w obszarze zrównoważonego rozwoju opierał się na zasadzie konkurencyjności i nie ograniczył się do wyłonienia niewielkiej liczby usługodawców;

45.

stwierdza potrzebę dołożenia starań na rzecz większej spójności działalności na rynku finansowym z celami zrównoważonego rozwoju i kryteriami z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, podkreślając centralną rolę europejskich urzędów nadzoru w realizacji tych celów; w związku z tym wzywa EUNB, by w koordynacji z ERRS, podjął kroki w kierunku opracowania wspólnej metodologii na potrzeby określenia skali zagrożeń klimatycznych, na jakie narażone są instytucje finansowe, w tym również zagrożeń związanych z możliwym obniżeniem wartości aktywów z powodu zmian w traktowaniu regulacyjnym wynikających z działań w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowywania się do niej, z makroekonomicznymi skutkami nagłych zmian w zużyciu energii i większą częstotliwością występowania klęsk żywiołowych;

Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja

46.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) nie wymagano podjęcia działań naprawczych w 2019 r.; zwraca się do Komisji o zastanowienie się nad odpowiednimi działaniami następczymi w związku z jego własnym sprawozdaniem na temat wdrażania dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków oraz rozporządzenia w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z kwietnia 2019 r.; wzywa Komisję do sprawdzenia, czy przepisy są odpowiednie do zagwarantowania tego, by wszystkie banki mogły, w razie potrzeby, podlegać restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji bez konieczności korzystania z pieniędzy podatników; wzywa Komisję, aby uwzględniła przeprowadzony przez Radę Stabilności Finansowej przegląd prawodawstwa dotyczącego banków „zbyt dużych, by mogły upaść”, i wyeliminowała potencjalne niedociągnięcia, w szczególności w odniesieniu do ochrony depozytów detalicznych;

47.

wzywa SRB do zakończenia procesu tworzenia planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz do przeanalizowania, czy wszystkie odnośne banki posiadają dostateczny MREL; zauważa, że SRB nie informuje regularnie o tym, w jakim stopniu banki realizują cel w zakresie MREL;

48.

zachęca Komisję do zastanowienia się nad ewentualną dalszą harmonizacją konkretnych aspektów w obecnych krajowych przepisach dotyczących niewypłacalności, a także do oceny, w jakim stopniu taka dalsza harmonizacja jest niezbędna, aby zagwarantować spójne i skuteczne stosowanie ram zarządzania w sytuacjach kryzysowych; wzywa Komisję, aby w ramach przeglądu dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów zapewniła jaśniejszą definicję zasady najniższych kosztów na mocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów;

49.

wzywa do dalszej refleksji nad ramami jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zwraca uwagę na potrzebę oceny możliwości zastosowania komunikatu w sprawie sektora bankowego z 2013 r. (19); zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia równych warunków działania i spójnego stosowania kryterium interesu publicznego;

50.

zwraca uwagę na ważną rolę środków wczesnej interwencji, jeżeli chodzi o zapobieganie upadłościom banków i kryzysom bankowym; zauważa jednak, że wymogi dotyczące stosowania środków wczesnej interwencji pokrywają się z niektórymi standardowymi środkami interwencji EBC; podkreśla, że w takich przypadkach pierwszeństwo mają standardowe środki interwencji; uważa zatem, że należy zlikwidować takie pokrywanie się środków poprzez dostateczne wyjaśnienie podstawy prawnej każdego z instrumentów, aby zagwarantować stopniowe wprowadzanie środków;

51.

przyjmuje do wiadomości decyzję Eurogrupy w sprawie „porozumienia co do zasady” dotyczącego reformy Europejskiego Mechanizmu Stabilności i zakresu jego uprawnień; wzywa do utworzenia mechanizmu ochronnego w ramach jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i jego szybkiego uruchomienia; jest zaniepokojony brakiem mechanizmu w unii bankowej, który w przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zapewniłby płynność bankowi, aby mógł on kontynuować bez zakłóceń świadczenie usług, oraz by utrzymać stabilność rynków finansowych, i wzywa Komisję, by bezzwłocznie podjęła próbę usunięcia tej luki;

52.

podkreśla, że banki muszą być w stanie prowadzić działalność transgraniczną, a jednocześnie zarządzać swoim kapitałem i płynnością na poziomie skonsolidowanym, aby zdywersyfikować grożące im ryzyko i zaradzić wszelkim problemom związanym z brakiem rentowności; podkreśla, że przepisy powinny dawać jednostce dominującej większą elastyczność działania w tym zakresie, a jednocześnie przewidywać wiarygodne i egzekwowalne mechanizmy wymagające – w przypadku kryzysu – od jednostki dominującej (podmiot objęty planem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) zapewnienia kapitału i płynności jednostkom zależnym zlokalizowanym w kraju przyjmującym w granicach unii bankowej oraz spełnienie przez nią MREL;

Gwarantowanie depozytów

53.

uważa, że unii bankowej wciąż brakuje trzeciego filaru; wnosi o urzeczywistnienie unii bankowej poprzez utworzenie w pełni funkcjonalnego europejskiego systemu gwarantowania depozytów, aby chronić deponentów przed zakłóceniami w działalności bankowej, zadbać o zaufanie deponentów oraz inwestorów w całej unii bankowej oraz zwiększyć stabilność całej strefy euro; docenia korzyści płynące z podziału ryzyka i dalszego ograniczania ryzyka w określonych instytucjach;

54.

wzywa Radę do jak najszybszego wznowienia negocjacji w sprawie europejskiego systemu gwarantowania depozytów, przy jednoczesnym zadbaniu o spójne ramy przy pomocy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów, aby zrealizować cel, jakim jest poprawa stabilności finansowej;

55.

wzywa Komisję do przeanalizowania ram funkcjonowania instytucjonalnych systemów ochrony w kontekście europejskiego systemu gwarantowania depozytów;

56.

zwraca uwagę na dyskusje toczące się w łonie powołanej w styczniu 2019 r. grupy roboczej wysokiego szczebla ds. europejskiego systemu gwarantowania depozytów, która podlega Eurogrupie, w sprawie ukończenia unii bankowej, w tym również na temat dalszego usprawnienia ram zarządzania kryzysowego dla banków; wyraża zaniepokojenie, że Parlament nie jest informowany o dyskusjach toczących się w kontekście prac grupy roboczej wysokiego szczebla ds. europejskiego systemu gwarantowania depozytów, która to grupa podlega Eurogrupie; zauważa, że Komisja jest członkiem grupy roboczej wysokiego szczebla, i przypomina o art. 9 porozumienia ramowego z 2010 r., w którym to artykule jest mowa o obowiązku zagwarantowania przez Komisję równego traktowani Parlamentu i Rady, zwłaszcza w kwestiach ustawodawczych;

o o

57.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, EUNB, EBC, SRB, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz właściwym organom określonym w art. 4 ust. 1 pkt 40 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0030.

(2) Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 45.

(3) https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/publications/annual-report/pdf/ssm.ar2018~927cb99de4.en.pdf?eacb68897aba01af07abf90319758ded

(4) https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/reports/nbfi_monitor/esrb.report190717_NBFImonitor2019~ba7c155135.en.pdf?aad1f4a011a6d589537645242475aa89

(5) https://eba.europa.eu/sites/default/documents/files/document_library/Risk%20Analysis%20and%20Data/Risk%20Assessment%20Reports/2019/Risk%20Assessment%20Report_November%202019.PDF

(6) JC 2018 74.

(7) Dz.U. L 320 z 30.11.2013, s. 1.

(8) https://www.bankingsupervision.europa.eu/ecb/legal/pdf/memorandum_of_understanding_between_the_eca_and_the_ecb_regarding_the_ecbs_supervisory_tasks.pdf

(9) „Sprawozdanie specjalne nr 10/2019: Ogólnounijny test warunków skrajnych: zapewniono wyjątkowo dużą ilość danych na temat banków, ale należy poprawić koordynację i zwiększyć ukierunkowanie na ryzyko”, Europejski Trybunał Obrachunkowy, 10 lipca 2019 r., https://www.eca.europa.eu/pl/Pages/DocItem.aspx?did=50393

(10) Komunikat prasowy, „ECB revises supervisory expectations for prudential provisioning for new non-performing loans to account for new EU regulation” [EBC dokonuje przeglądu oczekiwań w zakresie nadzoru odnośnie do rezerw ostrożnościowych na potrzeby nowych kredytów zagrożonych w celu uwzględnienia nowego rozporządzenia UE], 22 sierpnia 2019 r., https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/pr/date/2019/html/ssm.pr190822~f3dd1be8a4.en.html

(11) JC -9 -321.

(12) Discussion Paper Series/7, European Stability Mechanism, październik 2019 r.

(13) Dz.U. C 380 E z 11.12.2012, s. 24.

(14) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0022.

(15) JC 2019 59.

(16) https://eba.europa.eu/file/233465/download?token=xH5hxq39

(17) JC 2019 26, https://eba.europa.eu/file/102634/download?token=ZR98JZp8

(18) https://eba.europa.eu/file/178124/download?token=7fFsD9og

(19) Dz.U. C 216 z 30.7.2013, s. 1.