Bruksela, dnia 20.5.2020

COM(2020) 501 final

Zalecenie

ZALECENIE RADY

w sprawie krajowego programu reform Belgii na 2020 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Belgię programu stabilności na 2020 r.


Zalecenie

ZALECENIE RADY

w sprawie krajowego programu reform Belgii na 2020 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Belgię programu stabilności na 2020 r.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121 ust. 2 i art. 148 ust. 4,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych 1 , w szczególności jego art. 5 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,

uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej,

uwzględniając opinię Komitetu ds. Zatrudnienia,

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,

uwzględniając opinię Komitetu Ochrony Socjalnej,

uwzględniając opinię Komitetu Polityki Gospodarczej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)W dniu 17 grudnia 2019 r. Komisja przyjęła roczną strategię zrównoważonego wzrostu gospodarczego, rozpoczynając tym samym europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej w 2020 r. Uwzględniła ona w należytym stopniu Europejski filar praw socjalnych proklamowany przez Parlament Europejski, Radę i Komisję w dniu 17 listopada 2017 r. W dniu 17 grudnia 2019 r. na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 Komisja przyjęła również sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania, w którym nie wskazała Belgii jako jednego z państw członkowskich, w przypadku których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji. W tym samym dniu Komisja przyjęła również zalecenie dotyczące zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro.

(2)Sprawozdanie krajowe na 2020 r. dotyczące Belgii 2 zostało opublikowane w dniu 26 lutego 2020 r. Zawiera ono ocenę postępów Belgii w realizacji zaleceń dla tego kraju, przyjętych przez Radę w dniu 9 lipca 2019 r. 3 , działań następczych podjętych w związku z zaleceniami z poprzednich lat, a także postępów Belgii w realizacji jej krajowych celów w ramach strategii „Europa 2020”.

(3)W dniu 11 marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie uznała epidemię COVID-19 za globalną pandemię. Pandemia stanowi poważne zagrożenie w zakresie zdrowia publicznego dla obywateli, społeczeństw i gospodarek. Znacznie obciąża krajowe systemy ochrony zdrowia i wywołuje zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw, wahania na rynkach finansowych, wstrząsy popytu konsumpcyjnego oraz negatywne efekty w różnych sektorach. Stwarza zagrożenie dla zatrudnienia, dochodów obywateli oraz działalności przedsiębiorstw. Doprowadziła do silnego wstrząsu gospodarczego, który już teraz ma poważne konsekwencje dla Unii Europejskiej. W dniu 13 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat 4 wzywający do skoordynowanej reakcji gospodarczej na kryzys, obejmującej wszystkie istotne podmioty na poziomie krajowym i unijnym.

(4)Kilka państw członkowskich ogłosiło stan nadzwyczajny lub wprowadziło środki nadzwyczajne. Wszelkie tego typu środki powinny być wprowadzane pod warunkiem, że są ściśle proporcjonalne, konieczne, ograniczone w czasie i zgodne ze standardami europejskimi i międzynarodowymi. Powinny one podlegać nadzorowi demokratycznemu i niezależnej kontroli sądowej.

(5)W dniu 20 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie uruchomienia ogólnej klauzuli korekcyjnej w ramach paktu stabilności i wzrostu 5 . Klauzula, jak określono w art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 3, art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1466/97 oraz w art. 3 ust. 5 i art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, ułatwia koordynację polityk budżetowych w czasie poważnego pogorszenia koniunktury gospodarczej. W swoim komunikacie Komisja podzieliła opinię Rady, że w świetle spodziewanego znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w związku z pandemią COVID-19 obecne warunki pozwalają na uruchomienie tej klauzuli. W dniu 23 marca 2020 r. ministrowie finansów państw członkowskich zgodzili się z oceną Komisji. Uruchomienie ogólnej klauzuli korekcyjnej pozwala na czasowe odstępstwo od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego, pod warunkiem, że nie zagraża to stabilności finansów publicznych w średnim okresie. W przypadku części naprawczej Rada może również zdecydować, na podstawie zalecenia Komisji, o przyjęciu zmienionego kursu polityki budżetowej. Ogólna klauzula korekcyjna nie zawiesza procedur paktu stabilności i wzrostu. Pozwala ona państwom członkowskim na odstąpienie od wymogów budżetowych, które miałyby zastosowanie w normalnych warunkach, a jednocześnie umożliwia Komisji i Radzie wprowadzenie niezbędnych środków koordynacji polityki w ramach paktu.

(6)Potrzebne są stałe działania, aby ograniczać i kontrolować rozprzestrzenianie się pandemii, wzmocnić odporność krajowych systemów ochrony zdrowia, złagodzić skutki społeczno-ekonomiczne za pomocą środków wspierających przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe oraz aby zapewnić odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy w celu wznowienia aktywności gospodarczej. Unia powinna w pełni wykorzystywać dostępne jej narzędzia, aby wspierać wysiłki państw członkowskich w tym zakresie. Jednocześnie państwa członkowskie i Unia powinny wspólnie przygotowywać środki konieczne do przywrócenia normalnego funkcjonowania naszych społeczeństw i gospodarek oraz zrównoważonego wzrostu gospodarczego, uwzględniając między innymi transformację ekologiczną i cyfrową oraz wyciągając wnioski z kryzysu.

(7)Kryzys związany z COVID-19 unaocznił elastyczność, jaką zapewnia jednolity rynek, umożliwiając dostosowanie się do nadzwyczajnych sytuacji. Aby jednak zapewnić szybkie i sprawne przejście do etapu odbudowy gospodarki oraz przywrócenia swobodnego przepływu towarów, usług i pracowników, należy znieść nadzwyczajne środki utrudniające normalne funkcjonowanie jednolitego rynku, gdy tylko przestaną one być konieczne. Obecny kryzys pokazał, że sektor ochrony zdrowia musi dysponować planami gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej, które powinny w szczególności obejmować ulepszone strategie zakupów, zdywersyfikowane łańcuchy dostaw oraz rezerwy strategiczne podstawowych produktów i materiałów. Są to kluczowe elementy konieczne do opracowania szerzej zakrojonych planów gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej.

(8)Prawodawca Unii już znowelizował odpowiednie ramy legislacyjne 6 , aby umożliwić państwom członkowskim uruchomienie wszystkich niewykorzystanych zasobów z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu przeciwdziałania nadzwyczajnym skutkom pandemii COVID-19. Zmiany te zapewnią dodatkową elastyczność oraz uproszczą i usprawnią procedury. Aby zmniejszyć presję na przepływy środków pieniężnych, państwom członkowskim umożliwiono również skorzystanie w roku obrachunkowym 2020–2021 ze stopy dofinansowania z budżetu Unii w wysokości 100 %. Zachęca się Belgię do pełnego wykorzystania tych możliwości, aby wesprzeć osoby i sektory, które są najbardziej narażone na trudności.

(9)Społeczno-ekonomiczne skutki pandemii są prawdopodobnie niejednakowo odczuwane w poszczególnych regionach ze względu na różne modele specjalizacji. Pociąga to za sobą znaczne ryzyko pogłębienia różnic wewnątrzregionalnych i między regionami w Belgii. W połączeniu z ryzykiem czasowego zniweczenia procesu konwergencji między państwami członkowskimi obecna sytuacja wymaga ukierunkowanych działań politycznych.

(10)W dniu 30 kwietnia 2020 r. Belgia przedłożyła krajowy program reform na 2020 r. i program stabilności na 2020 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie.

(11)Belgia jest obecnie objęta funkcją zapobiegawczą paktu stabilności i wzrostu oraz podlega ustaleniom w zakresie reguły dotyczącej zadłużenia.

(12)W dniu 13 lipca 2018 r. Rada zaleciła Belgii zapewnienie, by nominalna stopa wzrostu publicznych wydatków pierwotnych netto 7 nie przekroczyła 1,8 % w 2019 r., co odpowiadałoby rocznej korekcie strukturalnej wynoszącej 0,6 % PKB. Jako że oceniono, iż Belgia kwalifikuje się do przyznania jej tymczasowego odchylenia wynoszącego 0,5 % PKB w ramach klauzuli dotyczącej reformy strukturalnej, wymaganą korektę strukturalną na 2019 r. zmniejszono do 0,1 % PKB, co odpowiada stopie wzrostu nominalnego wydatków pierwotnych netto nieprzekraczającej 2,8 % w 2019 r. Ogólna ocena Komisji potwierdza znaczne odchylenie od zalecanej ścieżki dostosowania prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego w 2019 r. i w latach 2018 i 2019 w ujęciu łącznym. Jest to istotny aspekt sprawozdania Komisji przygotowanego zgodnie z art. 126 ust. 3 Traktatu, dotyczącego oceny przestrzegania przez Belgię kryterium długu w 2019 r.

(13)W programie stabilności na 2020 r. rząd planuje pogorszenie salda nominalnego z deficytu na poziomie 1,9 % PKB w 2019 r. do deficytu w wysokości 7,5 % PKB w 2020 r. Według tego programu relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB, po spadku w 2019 r. do 98,6 % PKB, wzrośnie w 2020 r. do około 115 %. Na perspektywy makroekonomiczne i budżetowe wpływa duża niepewność spowodowana pandemią COVID-19.

(14)W odpowiedzi na tę pandemię oraz w ramach skoordynowanego unijnego podejścia Belgia wprowadziła środki budżetowe mające na celu zwiększenie możliwości systemu ochrony zdrowia, powstrzymanie pandemii oraz pomoc tym osobom i sektorom, które zostały szczególnie dotknięte jej skutkami. W programie stabilności na 2020 r. wskazano, że łączna wartość tych środków budżetowych wynosi 2,3 % PKB. Obejmują one federalny system zasiłków dla tymczasowo bezrobotnych, dochód zastępczy dla osób samozatrudnionych, kwotę w budżecie federalnym na pokrycie wydatków związanych z kryzysem, różne świadczenia regionalne dla przedsiębiorstw oraz dotacje sektorowe. Kwota środków zwiększających deficyt w dużej mierze pokrywa się z szacunkami Komisji, po uwzględnieniu odmiennego traktowania kosztów automatycznych stabilizatorów. Ponadto Belgia zapowiedziała środki, które, nie mając bezpośredniego wpływu na budżet, przyczynią się do wsparcia płynności przedsiębiorstw. Środki te dotyczą zarówno federalnych, jak i regionalnych gwarancji kredytowych dla przedsiębiorstw i osób samozatrudnionych; wartość tych środków oszacowano w programie stabilności na 2020 r. na 11,8 % PKB. Wprowadzono również odroczenia podatkowe, zwłaszcza w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne, ale w programie stabilności na 2020 r. nie przedstawiono tych środków w ujęciu liczbowym. Ogólnie rzecz biorąc, środki wprowadzane przez Belgię są zgodne z wytycznymi określonymi w komunikacie Komisji w sprawie skoordynowanej reakcji gospodarczej na pandemię COVID-19. Pełne wdrożenie tych środków, a następnie zmiana kierunku polityki budżetowej w sposób, który umożliwi osiągnięcie rozważnej średniookresowej sytuacji budżetowej, kiedy pozwolą na to warunki ekonomiczne, przyczyni się do zachowania stabilności finansów publicznych w perspektywie średnioterminowej.

(15)Według prognozy Komisji z wiosny 2020 r. przy założeniu niezmiennego kursu polityki saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych Belgii w 2020 r. wyniesie -8,9 % PKB, a w 2021 r. osiągnie -4,2 % PKB. Prognozuje się, że wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągnie poziom 113,8 % PKB w 2020.

(16)W dniu 20 maja 2020 r. Komisja opublikowała sprawozdanie sporządzone zgodnie z art. 126 ust. 3 Traktatu z w związku z nieprzestrzeganiem przez Belgię reguły dotyczącej zadłużenia w 2019 r. oraz planowanym przekroczeniem w 2020 r. progu deficytu wynoszącego 3 % PKB. Ogólnie rzecz biorąc, analiza wskazuje, że kryteria deficytu i długu określone w Traktacie i rozporządzeniu (WE) nr 1467/1997 nie są spełnione.

(17)W reakcji na wybuch pandemii COVID-19 władze belgijskie przyjęły kompleksowy pakiet środków mających na celu łagodzenie społecznych i gospodarczych skutków gwałtownego pogorszenia koniunktury gospodarczej. Uruchomiono program gwarancji o wartości 50 mld EUR dla nowych kredytów krótkoterminowych udzielanych rentownym przedsiębiorstwom. Na szczeblu regionalnym i wspólnotowym wprowadzono również gwarancje dla standardowych i pomostowych kredytów dla firm, zaoferowano pomoc w formie bezpośrednich pożyczek na utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstw oraz środki w celu udzielenia wsparcia finansowego przedsiębiorstw najbardziej dotkniętych kryzysem. Spłata istniejących kredytów hipotecznych i kredytów dla przedsiębiorstw może zostać wydłużona. Przedsiębiorstwa, które bardzo ucierpiały w wyniku kryzysu, mogą również skorzystać z tymczasowego moratorium na prowadzenie postępowań upadłościowych. W celu zapewnienia ciągłości działania gospodarki wprowadzono specjalne zachęty dla pracowników do dalszej pracy lub powrotu do niej. W niektórych przypadkach płatności składek na ubezpieczenia społeczne oraz podatków takich jak podatek od wartości dodanej, podatek dochodowy od osób prawnych i od osób fizycznych mogą zostać odroczone lub też płatnicy mogą zostać od nich zwolnieni. Rząd federalny wprowadził system zasiłków dla tymczasowo bezrobotnych ze względu na działanie siły wyższej dla przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem, przy czym wysokość świadczeń podniesiono. Osoby samozatrudnione, których działalność została przerwana przez co najmniej siedem kolejnych dni, mogą uzyskać miesięczny dochód zastępczy. Degresywność zasiłków dla bezrobotnych została tymczasowo wstrzymana. Rząd federalny przygotowuje także dodatkowy zestaw środków zapobiegania niewypłacalności przedsiębiorstw, takich jak zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych za rok podatkowy 2020.

(18)Belgijski system ochrony zdrowia funkcjonuje dobrze, jeśli chodzi o zapewnianie opieki doraźnej w szpitalach. W związku z wybuchem pandemii COVID-19 zwrócono jednak uwagę na szereg niedociągnięć w odporności systemu ochrony zdrowia w obliczu poważnego kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego. Kryzys ten uwypuklił strukturalny niedobór personelu medycznego w Belgii, któremu należy zaradzić. W najbliższej przyszłości najważniejsze nadal będzie zapewnienie wystarczającej ilości kluczowych produktów medycznych, w tym środków ochrony indywidualnej dla personelu medycznego i pracowników innych zawodów szczególnie narażonych na zakażenie. Aby prowadzić skuteczną walkę z kryzysami w dziedzinie zdrowia publicznego takimi jak pandemia COVID-19, w perspektywie krótko- i średnioterminowej zasadnicze znaczenie nadal będzie miała publiczna strategia opieki zdrowotnej w pełni skoordynowana z polityką prewencji i opieki długoterminowej. Ważnym elementem w tym kontekście jest sprawne wdrożenie porozumienia międzyministerialnego w sprawie publicznej opieki zdrowotnej w celu zapewnienia placówkom opieki długoterminowej (kompetencja wspólnot) personelu szpitalnego i infrastruktury (kompetencja władz federalnych).

(19)Po rekordowo wysokim poziomie zatrudnienia w 2019 r. i na początku 2020 r., z powodu kryzysu związanego z COVID-19 nastąpiło w Belgii gwałtowne zahamowanie wzrostu zatrudnienia. Działające w Belgii publiczne systemy wsparcia dochodów, takie jak system zasiłków dla tymczasowo bezrobotnych dla pracowników najemnych i pomostowe uprawnienia dla osób samozatrudnionych, zapewniają częściową rekompensatę utraty dochodów spowodowanej ograniczonym czasem pracy. Tego typu systemy zatrudnienia w zmniejszonym wymiarze czasu pracy odgrywają zasadniczą rolę w ograniczaniu wpływu zmniejszenia produkcji na poziom zatrudnienia. Przewiduje się jednak, że w 2020 r. bezrobocie wzrośnie do 7 %, a w 2021 r. nieco spadnie do 6,6 %. Aby zapobiec sytuacji, w której wzrost bezrobocia nabrałby charakteru strukturalnego, konieczne będą dalsze wysiłki w celu zwiększenia skuteczności istniejących aktywnych polityk w zakresie rynku pracy, która pozostaje niska: przy wysokim odsetku bezrobotnych korzystających z aktywnych instrumentów rynku pracy stosunkowo mało osób podejmuje pracę. Szczególną uwagę należy poświęcić całościowemu podejściu do osób najbardziej oddalonych od rynku pracy, które mogą być w największym stopniu dotknięte negatywnymi skutkami społeczno-ekonomicznymi kryzysu. Do grup znajdujących się w trudnej sytuacji należą w szczególności osoby o niskich kwalifikacjach, wywodzące się ze środowisk migracyjnych oraz osoby niepełnosprawne. Oprócz tego klin podatkowy pozostaje średnio na wysokim poziomie w odniesieniu do wszystkich poziomów płac, z wyjątkiem osób o bardzo niskich dochodach (50 % średniego wynagrodzenia). Jest to istotny czynnik kształtujący wysokie koszty pracy, które mogą negatywnie wpływać na popyt na pracę, w szczególności w przypadku niskoproduktywnych miejsc pracy.

(20)Należy wspierać mobilność pracowników w sektorach, w których występują znaczne niedobory, np. w służbie zdrowia, sektorze ICT oraz zawodach technicznych i wymagających wysokich kwalifikacji. Jednocześnie trzeba będzie sprostać dużemu zapotrzebowaniu na przekwalifikowanie i podnoszenie kwalifikacji oraz konieczności zwiększenia udziału dorosłych w kształceniu i szkoleniu, w tym przez stosowanie okresów skróconego czasu pracy. Istnieją obawy, że funkcjonujące obecnie systemy zachęt do szkoleń nie docierają do osób najbardziej ich potrzebujących, takich jak pracownicy o niskich kwalifikacjach, starsi i wywodzący się ze środowisk migracyjnych. Jedną z głównych przeszkód w uzyskaniu zatrudnienia jest słaba znajomość języków obcych, zwłaszcza w dwujęzycznej Brukseli. Na szczeblu wspólnotowym podejmuje się co prawda działania na rzecz zwiększenia liczby studentów w dziedzinach takich jak nauki przyrodnicze, technika, inżynieria i matematyka, ale nadal brakuje całościowych strategii mogących pozwolić na zaspokojenie popytu rynku na pracę w przyszłości. Ogólny poziom umiejętności cyfrowych jest dobry, ale wciąż utrzymuje się na niezmiennym poziomie. Wśród młodych ludzi, w szczególności tych mających niskie wykształcenie, poziom umiejętności cyfrowych jest niższy niż średnia UE i w ciągu ostatnich lat pogarszał się. Dostępność odpowiedniego sprzętu i połączenia z internetem dla wszystkich uczniów oraz niezbędne szkolenia dla nauczycieli i programy mentorskie mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia dostępu do kształcenia na odległość. Jest to również konieczne, aby uniknąć pogłębienia się istniejących nierówności w systemie edukacji z powodu kryzysu.

(21)Belgia uruchomiła wiele programów mających na celu wsparcie płynności przedsiębiorstw, w tym system gwarancji państwa dla kredytów i kilka programów regionalnych zgłoszonych w ramach tymczasowych ram prawnych w zakresie pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście panującej pandemii COVID-19. Sprawne i skuteczne wprowadzenie w życie takich programów, również przez pośredników, ma zasadnicze znaczenie dla umożliwienia przedsiębiorstwom, zwłaszcza małym i średnim oraz osobom samozatrudnionym, skorzystania z tych programów, a tym samym objęcia ich ochroną i ułatwienie szybszego ożywienia gospodarczego. Przy opracowywaniu i wdrażaniu tych środków należy wziąć pod uwagę odporność sektora bankowego, w tym pośredników finansowych.

(22)Pomimo działań rządu przedsiębiorstwa ponoszą koszty obciążenia administracyjnego w wysokości około 7 mld EUR rocznie (1,6 % PKB), z czego większość wynika z konieczności przestrzegania przepisów podatkowych i prawa pracy. System podatkowy jest bardzo złożony ze względów na różnorodność wydatków podatkowych. Zarządzanie wynagrodzeniami jest dla przedsiębiorstw skomplikowane, zwłaszcza tych, które muszą operować w różnych systemach regionalnych. Przedsiębiorstwa doświadczają coraz więcej opóźnień w płatnościach ze strony organów publicznych, co przyczynia się do niepowodzenia w działalności gospodarczej i pogorszenia klimatu biznesowego. Istnieją duże opóźnienia w odniesieniu do pozwoleń na budowę, przeprowadzania połączeń elektrycznych i podłączania do sieci dystrybucji wody. Procedura przeniesienia własności należy do najbardziej czasochłonnych i najdroższych w UE. Istnieją poważne rozbieżności regionalne w wymogach dotyczących wejścia na rynek dla oferentów usług rzemieślniczych i budowlanych. Zasady dotyczące godzin otwarcia sklepów, promocji sprzedaży, rabatów i kanałów dystrybucji w odniesieniu do leków dostępnych bez recepty negatywnie wpływają na środowisko operacyjne dla detalistów. Rozwój sieci 5G jest spowolniony między innymi z powodu rygorystycznych limitów promieniowania (zwłaszcza w Brukseli), niejednakowych w poszczególnych regionach, przez wysokie podatki od anten w Brukseli oraz długie terminy wydawania zezwoleń na rozmieszczenie anten. W obszarze niewypłacalności nie istnieje specjalna ani uproszczona procedura pozasądowa dla małych i średnich przedsiębiorstw, a postępowanie upadłościowe mogą wszcząć wyłącznie dłużnicy. Niewystarczająca cyfryzacja i brak zasobów – pomimo stopniowej poprawy – pozostają wyzwaniem dla systemu wymiaru sprawiedliwości. Długotrwałe procedury w sądach administracyjnych są przyczyną znacznych opóźnień w udzielaniu zamówień publicznych i pozwoleń na budowę. Kluczowe organy odpowiedzialne za egzekwowanie prawa w ramach nadzoru rynku, konkurencji i transportu kolejowego nie zatrudniają wystarczającej liczby pracowników, aby móc w pełni wykonywać swoje zadania.

(23)W celu sprzyjania odbudowie gospodarki ważne będzie przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych oraz promowanie inwestycji prywatnych, w tym w drodze odpowiednich reform. Zgodnie z krajowym planem w dziedzinie energii i klimatu na lata 2021–2030 Belgia potrzebuje znacznych inwestycji w zakresie zrównoważonego transportu, w szczególności w celu rozwiązania problemu zatorów komunikacyjnych i zwiększenia elektromobilności. Przed kryzysem belgijskie regiony zapowiedziały realizację dużych wieloletnich planów na rzecz infrastruktury transportowej. Prowadzone są znaczne inwestycje na rzecz podmiejskiej kolei wokół Brukseli, sygnalizacji kolejowej, połączeń kolejowych z portami i transgranicznych połączeń kolejowych. W ramach krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu wskazano konieczność inwestycji w odnawialne i elastyczne wytwarzanie energii elektrycznej, połączenia międzysystemowe, inteligentne sieci, magazynowanie energii i efektywność energetyczną, aby osiągnąć europejskie cele w zakresie energii, dotrzymać zobowiązania Belgii do całkowitego wycofania energii jądrowej do 2025 r. i do odnowienia 80 % budynków, które powstały przed wprowadzeniem norm energetycznych. W przeciwieństwie do stosunkowo wysokiego poziomu prywatnej działalności badawczo-rozwojowej, intensywność publicznych działań w tym zakresie pozostaje nieco poniżej poziomu większości państw członkowskich o podobnym poziomie rozwoju gospodarczego. Belgia ryzykuje opóźnienia w rozwoju sieci 5G, ponieważ nie planuje przydzielania pionierskich pasm dla sieci 5G w terminach przewidzianych w przepisach Unii. W marcu 2020 r. władze belgijskie rozpoczęły konsultacje społeczne w sprawie tymczasowych pozwoleń krajowych na wykorzystanie 200 MHz dostępnego widma w paśmie 3,6–3,8 GHz jako tymczasowego rozwiązania. Programowanie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji na lata 2021–2027 mogłoby pomóc Belgii sprostać niektórym wyzwaniom związanym z przejściem na gospodarkę neutralną dla klimatu, w szczególności na terytoriach objętych załącznikiem D do sprawozdania krajowego. Pozwoliłoby to Belgii optymalnie wykorzystać ten fundusz.

(24)Obecne zalecenia koncentrują się wprawdzie na łagodzeniu społeczno-gospodarczych skutków pandemii i na sprzyjaniu ożywieniu gospodarczemu, jednak wydane w 2019 r. zalecenia dla tego kraju, przyjęte przez Radę w dniu 9 lipca 2019 r., obejmowały również reformy, które są niezbędne do sprostania średnio- i długoterminowym wyzwaniom strukturalnym. Zalecenia te pozostają aktualne i będą nadal monitorowane w ramach kolejnego rocznego cyklu europejskiego semestru. To samo dotyczy zaleceń dotyczących polityk gospodarczych związanych z inwestycjami. Te zalecenia należy uwzględniać do celów strategicznego programowania finansowania w ramach polityki spójności w okresie po 2020 r., w tym do celów środków ograniczających i strategii wyjścia wdrażanych w odpowiedzi na obecny kryzys.

(25)Europejski semestr zapewnia ramy stałej koordynacji polityki gospodarczej i zatrudnienia w Unii, która może przyczynić się do osiągnięcia gospodarki zrównoważonej. W swoich krajowych programach reform na 2020 r. państwa członkowskie podsumowały postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju określonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Poprzez pełną realizację poniższych zaleceń Belgia przyczyni się do postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz do wspólnych wysiłków na rzecz zapewnienia konkurencyjnej zrównoważoności w Unii.

(26)Zasadnicze znaczenie dla szybkiego zniwelowania skutków gospodarczych pandemii COVID-19 ma ścisła koordynacja między gospodarkami w unii gospodarczej i walutowej. Jako państwo, którego walutą jest euro, Belgia powinna – uwzględniając wskazówki polityczne Eurogrupy – zapewnić, aby jej polityka była spójna z zaleceniami dla strefy euro i skoordynowana z polityką innych państw członkowskich strefy euro.

(27)W ramach europejskiego semestru w 2020 r. Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę polityki gospodarczej Belgii, którą opublikowała w sprawozdaniu krajowym na 2020 r. Komisja oceniła również program stabilności na 2020 r. i krajowy program reform na 2020 r., a także działania następcze podjęte w odpowiedzi na zalecenia skierowane do Belgii w poprzednich latach. Wzięła pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla stabilnej polityki budżetowej i społeczno-gospodarczej w Belgii, ale także ich zgodność z unijnymi przepisami i wytycznymi, ze względu na konieczność wzmocnienia ogólnego zarządzania gospodarczego w Unii przez wnoszenie na szczeblu unijnym wkładu w przyszłe decyzje krajowe.

(28)W świetle tej oceny Rada przeanalizowała program stabilności na 2020 r., a jej opinia 8 znajduje odzwierciedlenie w szczególności w zaleceniu 1 poniżej,

NINIEJSZYM ZALECA Belgii podjęcie w latach 2020 i 2021 działań mających na celu:

1.Zgodnie z ogólną klauzulą korekcyjną podjęcie wszelkich działań niezbędnych do skutecznego zwalczania pandemii, utrzymania gospodarki i w dalszej kolejności wsparcia ożywienia gospodarczego. Gdy pozwolą na to warunki gospodarcze – prowadzenie polityki budżetowej mającej na celu osiągnięcie rozważnej średniookresowej sytuacji budżetowej i zapewnienie zdolności obsługi zadłużenia, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji. Zwiększenie ogólnej odporności systemu ochrony zdrowia i zapewnienie dostaw kluczowych produktów medycznych.

2.Łagodzenie wpływu kryzysu na zatrudnienie i sytuację społeczną, zwłaszcza przez wspieranie wykorzystywania skutecznych aktywnych instrumentów rynku pracy oraz wspieranie rozwoju umiejętności.

3.Zapewnienie skutecznego wdrożenia środków mających na celu zapewnienie płynności małym i średnim przedsiębiorstwom i osobom samozatrudnionym oraz poprawienie otoczenia biznesu. Przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych i promowanie prywatnych inwestycji, aby wspierać przywracanie normalnego funkcjonowania gospodarki. Ukierunkowanie inwestycji na transformację ekologiczną i cyfrową, w szczególności na infrastrukturę dla zrównoważonego transportu, czyste i wydajne wytwarzanie i wykorzystywanie energii elektrycznej, infrastrukturę cyfrową, taką jak sieć 5G i sieci gigabitowe, oraz badania naukowe i innowacje.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

   W imieniu Rady

   Przewodniczący

(1)    Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.
(2)    SWD(2020) 500 final.
(3)    Dz.U. C 301 z 5.9.2019, s. 117.
(4)    COM(2020) 112 final.
(5)    COM(2020) 123 final.
(6)

   Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/460 z dnia 30 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013 oraz (UE) nr 508/2014 w odniesieniu do szczególnych środków w celu uruchomienia inwestycji w systemach ochrony zdrowia państw członkowskich oraz w innych sektorach ich gospodarek w odpowiedzi na epidemię COVID-19 (Inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa) (Dz.U. L 99 z 31.3.2020, s. 5) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/558 z dnia 23 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1301/2013 i (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do szczególnych środków zapewniających wyjątkową elastyczność na potrzeby wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w odpowiedzi na epidemię COVID-19 (Dz.U. L 130 z 24.4.2020, s. 1).

(7)    Publiczne wydatki pierwotne netto to wydatki publiczne ogółem z wyłączeniem wydatków z tytułu odsetek, wydatków na programy unijne w pełni równoważonych dochodami z funduszy unijnych oraz niedyskrecjonalnych zmian w wydatkach na zasiłki dla bezrobotnych. Nakłady brutto na środki trwałe finansowane z zasobów krajowych rozkłada się na okres czterech lat. Uwzględnia się działania dyskrecjonalne po stronie dochodów lub prawnie przewidziany wzrost dochodów. Działania jednorazowe, zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków, są saldowane.
(8)    Na podstawie art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1466/97.