Streszczenie oceny skutków

Ocena skutków dotycząca rozporządzenia Komisji (UE) xxx/2019 ustanawiającego wymogi dotyczące ekoprojektu dla sprzętu do spawania

A. Zasadność działań

Dlaczego należy podjąć działania? Na czym polega problem?

Sprzęt do spawania obejmuje produkty sprzedawane przedsiębiorstwom (B2B), wykorzystywane powszechnie w wielu sektorach, głównie w budownictwie, energetyce i transporcie. Produkty te zużywają duże ilości energii i metali spawalniczych (drutu spawalniczego lub elektrod używanych jako spoiwo w spoinie). Połowa eksploatowanego sprzętu wykorzystuje również duże ilości gazu osłonowego.

W ostatnich dziesięcioleciach odnotowano znaczne postępy w technologii sprzętu do spawania – dzięki czemu stał się on bardziej energo- i materiałooszczędny, oraz bardziej uniwersalny. Jednak przy zakupie sprzętu użytkownicy nie kierują się energo- lub materiałooszczędnością, biorą natomiast pod uwagę niezawodność lub przystępność cenową. Dzieje się tak z powodu braku informacji o zużyciu energii i materiałów oraz tendencji użytkowników do nieoceniania kosztów posiadania w całym cyklu użytkowania, a także z powodu innych przyzwyczajeń, np. preferowania danej marki. W efekcie racjonalne pod względem kosztów technologie energooszczędne nie przedostają się na rynek tak szybko, jak by to miało miejsce, gdyby były wspierane odpowiednimi środkami.

Ponowne użycie, naprawy i recykling są ograniczone brakiem informacji o efektywności materiałowej i trudnościami związanymi z demontażem i segregacją produktów oraz identyfikacją wykorzystanych surowców krytycznych i wbudowanych komponentów niebezpiecznych.

Jaki jest cel inicjatywy?

Celem ogólnym jest wniesienie wkładu w realizację unijnych celów w zakresie klimatu i oszczędności energii na rok 2030 oraz celów pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym przy jednoczesnym zapewnieniu sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

Bardziej szczegółowe cele inicjatywy to:

-podwyższenie poziomu świadomości efektywności ekologicznej urządzeń do spawania w ramach łańcucha dostaw;

-pomoc użytkownikom w porównywaniu produktów; oraz

-poprawa możliwości naprawy i recyklingu produktów.

Przyczyni się ona również do wzmocnienia konkurencyjności unijnego przemysłu wytwórczego poprzez szybsze dostosowanie unijnych produktów do postępu technologicznego i wymogów w zakresie efektywności energetycznej w innych gospodarkach świata.

Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE? 

Sprzęt do spawania jest produkowany i sprzedawany na całym świecie, a jego komponenty są dostarczane globalnie. W jego skład wchodzą złożone produkty nieróżniące się od siebie w zależności od kraju. Opracowanie ogólnounijnych wymogów wymagałoby połączenia zasobów państw członkowskich w celu opracowania wspólnych przepisów i systemów nadzoru zamiast wielu krajowych systemów, przepisów i mechanizmów nadzoru.

Bez zharmonizowanych wymogów na poziomie UE państwa członkowskie mogą ustanowić krajowe wymogi w zakresie efektywności energetycznej dotyczące poszczególnych produktów w ramach własnej polityki ochrony środowiska i polityki energetycznej. Osłabiłoby to swobodny przepływ towarów i zwiększyłoby koszty przestrzegania przepisów dla przedsiębiorstw w UE.

Zatem występuje wyraźna wartość dodana związana z ustanowieniem minimalnych wymogów dotyczących efektywności energetycznej na poziomie UE.

B. Rozwiązania

Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Jak uzasadniono ten wybór lub jego brak? 

Rozważono cztery warianty strategiczne.

·Wariant 1 – „dotychczasowy scenariusz postępowania”: jest to scenariusz odniesienia, w którym obecna sytuacja pozostaje niezmieniona;

·Wariant 2 – samoregulacja: Komisja dała przemysłowi możliwość opracowania samoregulacji, ale nie przedstawiono żadnych propozycji;

·Wariant 3 – etykietowanie energetyczne: ten wariant jest zasadniczo przeznaczony dla produktów oferowanych przez przedsiębiorstwa konsumentom (B2C) w powiązaniu z ekoprojektem w celu uwidocznienia najlepszych produktów i zapewnienia konkurencji między nimi. Trudności nastręcza jednak stosowanie ugruntowanych metod pomiarowych przy braku kompleksowej bazy danych w zakresie efektywności energetycznej.

·Wariant 4a – wariant „najniższego kosztu cyklu życia” (LLCC): obowiązkowe limity sprawności źródeł zasilania, maksymalizacja inwestycji dla użytkownika końcowego w cyklu życia produktu, realizacja do roku 2028, z etapem pośrednim w 2023 r.;

·Wariant 4b – ambitny wariant LLCC: ten sam poziom rygorystyczności wymogów dotyczących ekoprojektu jak w przypadku wariantu 4a na podstawie LLCC, jednak z wcześniejszą realizacją (w 2025 r.) bez etapów pośrednich;

·Wariant 5 – informacje: obowiązkowe podawanie informacji dotyczących ekoprojektu w zakresie efektywności energetycznej i materiałowej, jednak bez wymogów ilościowych dotyczących sprawności.

Oprócz tego warianty 4a i 4b obejmują:

-opracowanie metod obliczeń przy wykorzystaniu normalizacji;

-podawanie informacji o zużyciu materiałów i energii; oraz

-podawanie informacji dotyczących aspektów gospodarki o obiegu zamkniętym (w celu zwiększenia możliwości naprawy i recyklingu).

Wymogi dotyczące podawania informacji będą miały zastosowanie od dnia 1 stycznia 2021 r.

Wariant 4a jest preferowanym wariantem 1 z perspektywy gospodarczej i ekologicznej, zapewniającym równowagę między całościowymi oszczędnościami energii i materiałów a poparciem proponowanych rozwiązań przez zainteresowane strony. Spełnia on również wymóg określony w dyrektywie w sprawie ekoprojektu zakładający proponowanie środków dotyczących konkretnych produktów.

Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów? 

·Wariant 1 – dotychczasowy scenariusz postępowania: zainteresowane strony, w szczególności przemysł wytwórczy, nie uważają tego wariantu za odpowiedni sposób postępowania w świetle postępów w zakresie wymogów dotyczących efektywności energetycznej w innych gospodarkach na świecie;

·Wariant 2 – samoregulacja: Komisja i państwa członkowskie uznały ten wariant za priorytet, jednak przemysł nie zgłosił żadnych propozycji;

·Wariant 3 – etykietowanie energetyczne: przedstawiciele państw członkowskich, organizacji pozarządowych i przemysłu twierdzili, że ten wariant należy odrzucić, ponieważ nie dawał żadnej wartości dodanej w kontekście produktów B2B;

·Wariant 4a — LLCC: analogicznie do wariantu 4b ten wariant zapewnia duże korzyści ekologiczne, ale jest preferowany przez większość państw członkowskich i przemysł wytwórczy ze względu na dłuższy okres dostosowania;

·Wariant 4a – ambitny wariant LLCC: ten wariant cieszy się poparciem kilku państw członkowskich i organizacji pozarządowych. Mimo że w wariancie tym uzyskuje się nieznacznie większe korzyści ekologiczne w porównaniu z wariantem 4a, duże sektory przemysłu wytwórczego obawiają się jednak, że MŚP (> 80 % producentów w UE) mogą nie być w stanie dostosować się do wymogów na czas;

·Wariant 5 – informacje: ten wariant daje gorsze wyniki niż warianty 4a i 4b w zakresie oszczędności energii i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, przychodów przedsiębiorstw i kosztów posiadania ogółem. Państwa członkowskie i przemysł uważają, że wartość dodana jest niższa od kosztów, które trzeba by ponieść.

Udzielono zdecydowanego poparcia wspólnym przepisom wariantów 4a/b i 5 (normalizacja metod pomiaru, przekazywanie informacji dotyczących efektywności materiałowej).

C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu

Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

Wariant 4a (LLCC) zapewnia największe całościowe korzyści gospodarcze i ekologiczne. Zakłada on wprowadzenie rozporządzenia w sprawie ekoprojektu określającego ilościowe wymogi dotyczące efektywności energetycznej i informacji. Przynosi on znaczne korzyści w zakresie ochrony środowiska w terminach, które wydają się osiągalne dla przemysłu oraz użytkowników końcowych i uzyskał największe poparcie zainteresowanych stron.

Przewiduje się, że do roku 2030 wariant 4a przyniesie następujące efekty:

§w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań rozporządzenie powinno przynieść oszczędności energii w wysokości 1,1 TWh/r, tj. 0,075 % celu Komisji na 2030 r. w zakresie zmniejszenia zużycia energii końcowej;

§bezpośrednie zmniejszenie rocznych wydatków użytkowników końcowych w wysokości 522 mln EUR i dodatkowe przychody przedsiębiorstw w wysokości 14,5 mln EUR rocznie;

§wariant ten nie ma wpływu na poziom zatrudnienia (tworzenie około 200 miejsc pracy rocznie);

§wkład w gospodarkę o obiegu zamkniętym dzięki zwiększonym możliwościom naprawy i recyklingu;

§pobudzenie konkurencyjności przemysłu UE i wzmocnienie jego wiodącej roli (lokalnie i na arenie międzynarodowej) jako producenta sprzętu do spawania o wysokiej efektywności energetycznej, poprzez przyspieszenie postępu technologicznego i dostosowanie do wymogów w zakresie efektywności energetycznej na innych rynkach światowych.

Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

Koszty preferowanego wariantu szacuje się w następujący sposób:

§producenci i instalatorzy sprzętu do spawania musieliby ocenić zgodność swoich produktów z nowymi wymogami i definicjami. Oznacza to wykonanie obliczeń i przeprowadzenie testów, których koszty szacuje się na poziomie 1 000 EUR dla każdego modelu;

§dystrybutorzy i placówki handlu detalicznego musieliby zapoznać się z nowymi informacjami dotyczącymi efektywności energetycznej i materiałowej, skutkami dla obliczeń kosztów cyklu życia i zakupu produktów, a także przekazać te informacje użytkownikom końcowym;

§użytkownicy końcowi sprzętu do spawania ponieśliby wyższe koszty komponentów i zmian w produkcji w postaci wyższej ceny zakupu (średnio około 150 EUR za urządzenie) i musieliby rocznie wydawać do 2030 r. około 9,9 mln EUR więcej na bardziej energooszczędny sprzęt.

Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw?

§Wariant 4a oznacza czas dostosowania, który MŚP zajmujące się wytwarzaniem (>80 % producentów w UE) uznają za osiągalny;

§większość MŚP w tym sektorze prowadzi działalność w zakresie produkcji, importu, sprzedaży, instalacji lub serwisu sprzętu do spawania. Rozporządzenie przyniesie tym przedsiębiorstwom korzyści w postaci zwiększonych przychodów z działalności gospodarczej wynikających ze sprzedaży droższych i bardziej uniwersalnych urządzeń o wysokiej efektywności energetycznej. Przychody te powinny im zrekompensować koszty większej ilości testów i dostosowania produkcji, które zostaną w dużej mierze przeniesione na użytkowników końcowych;

§MŚP korzystające ze sprzętu do spawania w ramach swojej działalności uzyskałyby korzyści w postaci zmniejszonych kosztów cyklu życia sprzętu, ponieważ wzrost cen byłby kompensowany zmniejszeniem kosztów energii, większą funkcjonalnością i mniejszą masą urządzeń;

§MŚP z sektora napraw i recyklingu odniosłyby znaczne korzyści dzięki wymogom dotyczącym efektywności materiałowej.

Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych? 

Rozporządzenie byłoby bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, nie byłoby zatem żadnych kosztów transpozycji dla administracji krajowych. Z działaniami w zakresie nadzoru rynku wiązałyby się koszty badań i personelu.

Czy wystąpią inne znaczące skutki? 

Nie przewiduje się żadnych innych znaczących lub negatywnych skutków w zakresie funkcjonalności, zdrowia i bezpieczeństwa.

D. Działania następcze

Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki?

Zaproponowana klauzula przeglądowa zagwarantuje przegląd rozporządzenia nie później niż pięć lat po jego wejściu w życie. Zostałby on przeprowadzony na podstawie osiągnięć, doświadczeń zgromadzonych w trakcie wdrożenia, rozwoju sytuacji międzynarodowej i postępu technologicznego.