KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 28.2.2019
COM(2019) 110 final
2019/0060(NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotyczącej działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Art. 54 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej 1 stanowi, że Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej może koordynować współpracę operacyjną między państwami członkowskimi i państwami trzecimi w odniesieniu do zarządzania granicami zewnętrznymi. W związku z powyższym Agencja może realizować działania na granicach zewnętrznych z udziałem jednego lub większej liczby państw członkowskich oraz państwa trzeciego sąsiadującego z co najmniej jednym z tych państw członkowskich, pod warunkiem uzyskania zgody tego sąsiadującego państwa trzeciego, w tym na terytorium tego państwa trzeciego.
Zgodnie z art. 54 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2016/1624, jeżeli przewiduje się rozmieszczenie zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w państwach trzecich do działań, w ramach których członkom zespołów mają zostać przyznane uprawnienia wykonawcze lub jeżeli jest to wymagane w ramach innych działań w państwach trzecich, Unia zawiera z danym państwem trzecim umowę o statusie. Umowa o statusie obejmuje wszelkie aspekty niezbędne do prowadzenia działań. W szczególności określa ona zakres operacji, zakres odpowiedzialności karnej i cywilnej oraz zadania i uprawnienia członków zespołu. Umowa o statusie zapewnia pełne poszanowanie praw podstawowych w czasie tych operacji.
Na podstawie wytycznych negocjacyjnych przyjętych przez Radę Komisja Europejska wynegocjowała z Bośnią i Hercegowiną umowę dotyczącą działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej w Bośni i Hercegowinie („umowa o statusie”) mającą na celu ustanowienie ram prawnych, które umożliwią natychmiastowe działanie poprzez ustalenie planów operacyjnych w razie potrzeby szybkiej reakcji. Przepływy migracyjne w regionie są o wiele mniejsze w porównaniu z rokiem 2015 i 2016, jednak sieci przestępczości zorganizowanej szybko dostosowują swoje trasy i metody przemytu nielegalnych migrantów do nowych okoliczności. Od początku 2018 r. Bośnia i Hercegowina boryka się ze zwiększonym napływem migrantów. Dzięki umowie o statusie właściwe organy Bośni i Hercegowiny oraz państw członkowskich UE, koordynowane przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, znajdą się w dużo lepszej sytuacji, umożliwiającej szybkie reagowanie na takie okoliczności.
Załączony wniosek dotyczący decyzji Rady stanowi instrument prawny umożliwiający podpisanie umowy o statusie między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną.
W dniu 16 października 2017 r. Komisja otrzymała od Rady upoważnienie do rozpoczęcia negocjacji z Bośnią i Hercegowiną w sprawie umowy o statusie dotyczącej działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny.
Negocjacje w sprawie umowy o statusie rozpoczęto dnia 9 lipca 2018 r., natomiast druga runda miała miejsce dnia 10 października 2018 r. Umowa o statusie została parafowana przez szefów zespołów negocjacyjnych.
Komisja uważa, że osiągnięto cele wyznaczone przez Radę w jej wytycznych negocjacyjnych i że umowa o statusie może zostać przyjęta przez Unię.
Państwa członkowskie były informowane o przebiegu negocjacji, zasięgano także ich opinii na forum stosownych grup roboczych Rady.
•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki
Obecnie czternaście państw członkowskich związanych jest dwustronnymi umowami z Bośnią i Hercegowiną: przewidziano w nich szereg wspólnych działań, takich jak kontrole graniczne, nadzór, patrolowanie, powroty itp. Wdrożono już także porozumienie robocze między Ministerstwem Bezpieczeństwa Bośni i Hercegowiny a Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej; obejmuje ono w szczególności regularne uczestnictwo przedstawicieli Straży Granicznej Ministerstwa Bezpieczeństwa we wspólnych operacjach koordynowanych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej; występują oni w charakterze obserwatorów na terytorium państw członkowskich, za zgodą poszczególnych przyjmujących państw członkowskich.
• Spójność z innymi politykami Unii
Europejski program w zakresie migracji 2 opiera się na czterech filarach. Jednym z nich jest zarządzanie granicami: obejmuje ono lepsze zarządzanie granicami zewnętrznymi UE, w szczególności w postaci solidarności z państwami członkowskimi usytuowanymi na granicach zewnętrznych oraz zwiększania wydajności przejść granicznych. Wzmocniona kontrola granic Bośni i Hercegowiny wpłynie również pozytywnie na zewnętrzne granice UE, w szczególności na zewnętrzne granice Chorwacji, jak również na granice Bośni i Hercegowiny. Dalsze zwiększanie bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych jest ponadto zgodne z Europejską agendą bezpieczeństwa 3 .
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Podstawę prawną niniejszego wniosku w sprawie decyzji Rady stanowi art. 77 ust. 2 lit. b) i d) oraz art. 79 ust. 2 lit. c) TFUE w związku z art. 218 ust. 6 lit. a) TFUE.
Zawarcie przez Unię Europejską umowy o statusie jest wyraźnie przewidziane w art. 54 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2016/1624, który stanowi, że jeżeli przewiduje się rozmieszczenie zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w państwach trzecich do działań, w ramach których członkom zespołów mają zostać przyznane uprawnienia wykonawcze lub jeżeli jest to wymagane w ramach innych działań w państwach trzecich, Unia zawiera z danym państwem trzecim umowę o statusie.
Na podstawie art. 3 ust. 2 TFUE Unia ma m.in. wyłączną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych, jeżeli ich zawarcie zostało przewidziane w akcie ustawodawczym Unii. Art. 54 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2016/1624 przewiduje zawarcie umowy o statusie między Unią Europejską a danym państwem trzecim. W związku z tym załączona umowa z Bośnią i Hercegowiną należy do wyłącznej kompetencji Unii Europejskiej.
Na podstawie art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt v) TFUE do zawarcia przedmiotowej umowy konieczna jest zgoda Parlamentu Europejskiego.
•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)
Nie dotyczy.
•Proporcjonalność
Mając na uwadze, że sieci przestępczości zorganizowanej szybko dostosowują swoje trasy i metody przemytu nielegalnych migrantów, zaangażowanie UE jest niezbędne w celu poprawy kontroli na granicach Bośni i Hercegowiny. Umowa o statusie jest konieczna, ponieważ umożliwia właściwym organom Bośni i Hercegowiny i państw członkowskich UE, koordynowanym przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, szybkie reagowanie na takie ewentualne zmiany sytuacji. Pozwoli ona na rozmieszczenie w Bośni i Hercegowinie zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej w przypadku nagłego napływu nielegalnych migrantów.
•Wybór instrumentu
Niniejszy wniosek jest zgodny z art. 218 ust. 6 lit. a) TFUE, który przewiduje, że to Rada, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, przyjmuje decyzje dotyczące umów międzynarodowych. Nie istnieje żaden inny instrument prawny, który mógłby posłużyć do osiągnięcia celu wyrażonego w niniejszym wniosku.
3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Oceny ex post/kontrole sprawności obowiązującego prawodawstwa
Nie dotyczy
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
Nie dotyczy
•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej
Nie dotyczy
•Ocena skutków
Ocena skutków nie była konieczna do negocjacji umowy o statusie.
•Sprawność regulacyjna i uproszczenie
Ponieważ będzie to nowa umowa, nie można było przeprowadzić oceny ani kontroli sprawności istniejących instrumentów.
•Prawa podstawowe
Umowa o statusie zawiera postanowienia gwarantujące ochronę praw podstawowych osób, których dotyczą działania członków zespołu zaangażowanych w operację koordynowaną przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej.
Przepisy dotyczące praw podstawowych zostały szczegółowo wyjaśnione w pkt 5 „Elementy fakultatywne”.
4.WPŁYW NA BUDŻET
Umowa o statusie nie pociąga za sobą skutków finansowych. Koszty generuje natomiast rozmieszczenie zespołów Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej na podstawie planu operacyjnego i odpowiedniej umowy o udzielenie dotacji; są one pokrywane z budżetu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej.
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania
Komisja zapewni prawidłowe monitorowanie wdrożenia umowy o statusie.
Bośnia i Hercegowina i Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej razem przeprowadzają ocenę każdej wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy.
W szczególności Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, Bośnia i Hercegowina oraz państwa członkowskie uczestniczące w konkretnym działaniu sporządzają sprawozdanie na temat stosowania postanowień umowy, w tym na temat przetwarzania danych osobowych, po zakończeniu każdego z działań.
•Dokumenty wyjaśniające (w przypadku dyrektyw)
Nie dotyczy.
•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku
Zakres umowy
Na mocy przedmiotowej umowy Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej może rozmieścić zespoły Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej wyposażone w uprawnienia wykonawcze na terytorium Bośni i Hercegowiny celem przeprowadzenia wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy. Umowa nie rozszerza wprawdzie zakresu obowiązywania Umowy między Wspólnotą Europejską a Bośnią i Hercegowiną o readmisji osób przebywających nielegalnie („umowa o readmisji między WE a Bośnią i Hercegowiną”) 4 , jednak zespoły Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej są także uprawnione, w ramach konkretnych operacji powrotowych, do wspierania Bośni i Hercegowiny w identyfikowaniu osób kierowanych do readmisji do Bośni i Hercegowiny, zgodnie z umową o readmisji między WE a Bośnią i Hercegowiną.
Zespoły Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej mogą być rozmieszczane na terytorium Bośni i Hercegowiny wyłącznie w regionach graniczących z granicami zewnętrznymi UE, a członkowie zespołów dysponują uprawnieniami wykonawczymi na tych obszarach Bośni i Hercegowiny, zgodnie z ustaleniami zawartymi w planie operacyjnym.
Plan operacyjny
Przed każdą wspólną operacją lub szybką interwencją na granicy konieczne jest uzgodnienie planu operacyjnego między Agencją a Bośnią i Hercegowiną. Plan operacyjny musi także zostać zatwierdzony przez państwo członkowskie lub państwa członkowskie graniczące z obszarem operacyjnym.
Plan ten określa szczegółowo organizacyjne i proceduralne aspekty wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy, w tym opis i ocenę sytuacji, operacyjne cele i zadania, rodzaj wyposażenia technicznego, które ma zostać wykorzystane, plan realizacji, współpracę z innymi państwami trzecimi, innymi agencjami i organami Unii lub organizacjami międzynarodowymi, przepisy dotyczące praw podstawowych, w tym ochrony danych osobowych, koordynację, dowodzenie, kontrolę, komunikację i strukturę sprawozdawczości, ustalenia organizacyjne i logistykę, ocenę i finansowe aspekty wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy.
Zadania i uprawnienia członków zespołu
Zasadniczo zespoły mają prawo do wykonywania zadań i dysponowania uprawnieniami wykonawczymi niezbędnymi do przeprowadzania kontroli granicznej i operacji powrotowych. Przestrzegają przy tym prawodawstwa krajowego Bośni i Hercegowiny.
Zespoły działają na terytorium Bośni i Hercegowiny jedynie na polecenie i w obecności funkcjonariuszy Straży Granicznej lub innych funkcjonariuszy Policji Bośni i Hercegowiny.
Członkowie zespołu noszą, w stosownych przypadkach, własne umundurowanie, a na nim widoczny identyfikator oraz niebieską opaskę z insygniami Unii Europejskiej i Agencji. Ponadto posiadają przy sobie dokument akredytacyjny w celu ułatwienia jednoznacznej identyfikacji przez organy krajowe Bośni i Hercegowiny.
Członkowie zespołu mogą nosić broń służbową, amunicję i sprzęt w zakresie, w jakim są do tego upoważnieni na mocy przepisów krajowych swojego państwa oraz przepisów Bośni i Hercegowiny. Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny informuje wcześniej Agencję o dopuszczalnych rodzajach broni służbowej, amunicji i sprzętu oraz o warunkach ich użycia. Agencja przekazuje wcześniej Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny wykaz broni służbowej członków zespołu (rodzaj i numer seryjny broni; rodzaj i ilości amunicji).
Członkowie zespołu mogą używać siły, w tym broni służbowej, amunicji i sprzętu, za zgodą swojego państwa oraz Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny, w obecności funkcjonariuszy Straży Granicznej lub innych właściwych funkcjonariuszy Bośni i Hercegowiny oraz zgodnie z prawem krajowym Bośni i Hercegowiny. Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny może upoważnić członków zespołu do użycia siły również w przypadku nieobecności jej funkcjonariuszy.
Bośnia i Hercegowina może na wniosek członków zespołu przekazywać im istotne informacje znajdujące się w krajowych bazach danych, jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów operacyjnych.
Przywileje i immunitety członków zespołu
Członkowie zespołu korzystają z immunitetu od jurysdykcji karnej Bośni i Hercegowiny w odniesieniu do wszystkich działań wykonywanych podczas pełnienia obowiązków służbowych („na służbie”); immunitet ten nie obejmuje natomiast czynów popełnionych „poza służbą”.
W planie operacyjnym określa się dokładnie działania wyłączone spod jurysdykcji karnej Bośni i Hercegowiny.
W przypadku zarzutu popełnienia przestępstwa przez członka zespołu Dyrektor Wykonawczy Agencji, przed wszczęciem postępowania sądowego, wydaje w trybie pilnym dokument poświadczający, czy działanie, o którym mowa, zostało podjęte podczas pełnienia obowiązków służbowych. Dyrektor Wykonawczy Agencji podejmuje decyzję w tej sprawie po dokładnym rozważeniu wszelkich oświadczeń złożonych przez właściwy organ państwa członkowskiego, który wysłał funkcjonariusza straży granicznej lub innego właściwego członka personelu, oraz przez właściwe organy Bośni i Hercegowiny.
Przywileje przyznane członkom zespołu i immunitet od jurysdykcji karnej Bośni i Hercegowiny nie wyłączają ich spod jurysdykcji rodzimego państwa członkowskiego.
Podobny system ma zastosowanie do ustalenia odpowiedzialności cywilnej lub administracyjnej członków zespołu.
Immunitet członków zespołu od jurysdykcji Bośni i Hercegowiny może zostać uchylony przez państwo członkowskie, które wysłało danego funkcjonariusza straży granicznej lub innego właściwego członka personelu. Uchylenie takie musi zawsze być jednoznacznie wyrażone.
Umowa przewiduje mechanizm pozwalający na kompensację szkód. Mechanizm odszkodowawczy opiera się na art. 42 rozporządzenia (UE) 2016/1624 w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez członka zespołu „na służbie”, odpowiedzialność ponosi Bośnia i Hercegowina. Jeżeli szkoda została wyrządzona „na służbie” przez członka zespołu z uczestniczącego państwa członkowskiego wskutek rażącego niedbalstwa lub umyślnego naruszenia przepisów lub jeżeli czyn został popełniony „poza służbą”, Bośnia i Hercegowina może zażądać za pośrednictwem Dyrektora Wykonawczego Agencji wypłacenia odszkodowania przez dane uczestniczące państwo członkowskie. Jeżeli szkodę wyrządza pracownik Agencji, Bośnia i Hercegowina może wystąpić o wypłacenie odszkodowania przez Agencję.
W stosunku do członków zespołu nie mogą być przedsięwzięte żadne środki egzekucyjne z wyjątkiem przypadków, w których wszczęto przeciwko nim postępowanie karne lub cywilne niepowiązane z ich obowiązkami służbowymi.
Mienie członków zespołu niezbędne do wykonywania obowiązków służbowych nie podlega zajęciu. W postępowaniu cywilnym członkowie zespołu nie podlegają ograniczeniu wolności osobistej ani innym środkom przymusu.
Członkowie zespołu są zwolnieni z podlegania przepisom dotyczącym zabezpieczenia społecznego obowiązującym w Bośni i Hercegowinie w odniesieniu do usług świadczonych na rzecz Agencji. Są oni ponadto zwolnieni w Bośni i Hercegowinie z wszelkich form opodatkowania dochodów i wynagrodzenia wypłacanych im przez Agencję lub ich państwa członkowskie, a także wszelkich innych dochodów pochodzących spoza Bośni i Hercegowiny.
Organy Bośni i Hercegowiny zezwalają na przywóz i wywóz przedmiotów przeznaczonych do osobistego użytku członków zespołu i przyznają zwolnienie z wszelkich ceł, podatków oraz innych opłat i należności (z wyjątkiem należności za przechowywanie, przewóz i podobne usługi) w odniesieniu do takich przedmiotów.
Osobisty bagaż członków zespołu podlega kontroli tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że zawiera on przedmioty, które nie są przeznaczone do osobistego użytku członków zespołu, lub przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony na podstawie przepisów Bośni i Hercegowiny lub które podlegają jej przepisom w zakresie kwarantanny. Kontrola takiego bagażu osobistego jest przeprowadzana jedynie w obecności zainteresowanego członka / zainteresowanych członków zespołu lub upoważnionego przedstawiciela Agencji.
Dokumenty, korespondencja i mienie członków zespołu są nietykalne, z wyjątkiem sytuacji przedsięwzięcia środków egzekucyjnych.
Właściwe organy Bośni mogą zobowiązać członków zespołu występujących w charakterze świadków do przedstawienia dowodów, z pełnym poszanowaniem postanowień dotyczących immunitetu od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej.
Dokument akredytacyjny
Agencja, we współpracy z Bośnią i Hercegowiną wystawia członkom zespołu dokument akredytacyjny, który umożliwia organom Bośni i Hercegowiny stwierdzenie ich tożsamości i stanowi dowód, że posiadacz dokumentu jest uprawniony do wykonywania zadań i korzystania z uprawnień, o których mowa w umowie oraz w planie operacyjnym. Dokument akredytacyjny, w połączeniu z ważnym dokumentem podróży, umożliwia danemu członkowi zespołu wjazd do Bośni i Hercegowiny, bez konieczności posiadania wizy lub wcześniejszego zezwolenia; dokument akredytacyjny jest zwracany Agencji po zakończeniu działania.
Prawa podstawowe
Wykonując swoje zadania i korzystając ze swoich uprawnień, członkowie zespołu w pełni respektują podstawowe prawa i wolności, w tym prawo dostępu do procedur azylowych, godność człowieka, zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania, prawo do wolności, zasadę non-refoulement i zakaz wydaleń zbiorowych, prawa dziecka i prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Nie mogą oni dyskryminować osób z żadnych względów, w tym ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. Wszelkie działania godzące w podstawowe prawa i wolności muszą być proporcjonalne do celu takich działań i szanować istotę tych podstawowych praw i wolności.
Każda ze Stron musi posiadać mechanizm skargowy służący do rozpatrywania zarzutów dotyczących naruszenia praw podstawowych przez jej personel. Agencja ustanowiła mechanizm skargowy, o którym mowa w art. 72 rozporządzenia (UE) 2016/1624 w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, spełniając w związku z tym ten obowiązek. Rzecznicy Praw Obywatelskich Bośni i Hercegowiny („Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich Bośni i Hercegowiny”) mogą zająć się takimi zarzutami, z wyjątkiem sytuacji, gdy Bośnia i Hercegowina zdecyduje o ustanowieniu mechanizmu specjalnie powołanego do rozpatrywania skarg złożonych na mocy przedmiotowej umowy.
Przetwarzanie danych osobowych
Członkowie zespołu przetwarzają dane osobowe w razie konieczności i w sposób proporcjonalny, zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do Agencji i państw członkowskich UE. Przetwarzanie danych osobowych przez organy Bośni i Hercegowiny podlega przepisom jej prawa krajowego.
Agencja, uczestniczące państwa członkowskie oraz organy Bośni i Hercegowiny sporządzają wspólne sprawozdanie na temat przetwarzania danych osobowych przez członków zespołu po zakończeniu każdego działania. Sprawozdanie to przekazywane jest urzędnikowi ds. praw podstawowych i inspektorowi ochrony danych Agencji, a także właściwym organom Bośni i Hercegowiny. Urzędnik ds. praw podstawowych i inspektor ochrony danych Agencji podlegają Dyrektorowi Wykonawczemu Agencji.
Zawieszenie i zakończenie działania
Zarówno Agencja, jak i Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny mogą zawiesić lub zakończyć działanie, jeżeli uznają, że postanowienia umowy lub planu operacyjnego nie są przestrzegane przez drugą stronę.
Spory i interpretacja
Wszystkie kwestie zaistniałe w związku ze stosowaniem niniejszego porozumienia są rozpatrywane wspólnie przez przedstawicieli Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny oraz przedstawicieli Agencji, którzy konsultują się z państwem członkowskim lub państwami członkowskimi sąsiadującymi z Bośnią i Hercegowiną.
W przypadku braku wcześniejszego rozstrzygnięcia spory dotyczące wykładni lub stosowania przedmiotowej umowy rozstrzygane są wyłącznie w drodze negocjacji pomiędzy Bośnią i Hercegowiną a Komisją Europejską, która zasięga opinii wszystkich państw członkowskich sąsiadujących z Bośnią i Hercegowiną.
Wspólne deklaracje
Obie strony przyjmują do wiadomości, że Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej będzie wspierać Bośnię i Hercegowinę w skutecznej kontroli jej granic z każdym państwem niebędącym członkiem Unii Europejskiej za pomocą innych środków niż w drodze oddelegowania zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej wyposażonych w uprawnienia wykonawcze.
We wspólnej deklaracji do umowy uwzględniono fakt włączenia Norwegii, Islandii, Szwajcarii i Liechtensteinu we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwijanie dorobku Schengen.
2019/0060 (NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotyczącej działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 lit. b) i d) oraz art. 79 ust. 2 lit. c), w związku z art. 218 ust. 6 lit. a),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego 5 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Art. 54 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 6 stanowi, że jeżeli przewiduje się rozmieszczenie zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w państwach trzecich celem przeprowadzania działań, na potrzeby których członkowie zespołów dysponują uprawnieniami wykonawczymi lub jeżeli jest to wymagane w ramach innych działań w państwach trzecich, Unia zawiera z danym państwem trzecim umowę o statusie. Umowa ta powinna objąć wszelkie aspekty niezbędne do przeprowadzenia działań.
(2)Zgodnie z decyzją Rady 2019/XXX z dnia [...] r. Umowa między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotycząca działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny („umowa”) została podpisana przez [...], dnia [...], z zastrzeżeniem jej zawarcia.
(3)Na mocy umowy zespoły Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej mogą, zgodnie z planem operacyjnym, zostać szybko rozmieszczone na terytorium Bośni i Hercegowiny, reagować na aktualne przesunięcie przepływów migracyjnych w kierunku wybrzeża oraz pomagać w zarządzaniu granicami zewnętrznymi i zwalczaniu przemytu nielegalnych migrantów.
(4)Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE 7 ; Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w związku z tym w jej przyjęciu i nie jest nią związane ani jej nie stosuje.
(5)Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE 8 ; Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszej decyzji, nie jest nią związana ani jej nie stosuje.
(6)Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.
(7)Należy zatem zatwierdzić umowę w imieniu Unii Europejskiej,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Niniejszym zatwierdza się, w imieniu Unii Europejskiej, umowę między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotyczącą działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny („umowa”).
Tekst umowy zostaje dołączony do niniejszej decyzji.
Artykuł 2
Przewodniczący Rady wyznacza osobę uprawnioną do dokonania w imieniu Unii Europejskiej powiadomienia, o którym mowa w art. 11 ust. 2 umowy, w celu wyrażenia zgody Unii Europejskiej na związanie się postanowieniami umowy.
Artykuł 3
Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 28.2.2019
COM(2019) 110 final
ZAŁĄCZNIK
do
wniosku dotyczącego decyzji Rady
w sprawie zawarcia Umowy o statusie między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotyczącej działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny
ZAŁĄCZNIK
UMOWA
między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną dotycząca działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny
UNIA EUROPEJSKA,
i BOŚNIA I HERCEGOWINA,
zwane dalej „Stronami”,
MAJĄC NA UWADZE, że mogą zaistnieć sytuacje, w których Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (zwana dalej „Agencją”) koordynuje współpracę operacyjną między państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Bośnią i Hercegowiną, w tym na terytorium Bośni i Hercegowiny,
MAJĄC NA UWADZE, że należy ustanowić ramy prawne w formie umowy o statusie w odniesieniu do sytuacji, w których członkowie zespołu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej będą mieli uprawnienia wykonawcze na terytorium Bośni i Hercegowiny,
ZWAŻYWSZY, że wszystkie działania Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny powinny być prowadzone przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych,
PODKREŚLAJĄC, że niniejsza Umowa nie ma wpływu na prawa, obowiązki i zakres odpowiedzialności Unii Europejskiej oraz Bośni i Hercegowiny wynikające z Umowy między Wspólnotą Europejską a Bośnią i Hercegowiną o readmisji osób przebywających nielegalnie,
POSTANOWIŁY ZAWRZEĆ NASTĘPUJĄCĄ UMOWĘ:
Artykuł 1
Zakres umowy
1.Niniejsza Umowa obejmuje kwestie niezbędne do prowadzenia działań przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny, podczas których to działań członkowie zespołów Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej posiadają uprawnienia wykonawcze zgodnie z przepisami prawa Bośni i Hercegowiny.
2.Niniejsza Umowa ma zastosowanie wyłącznie na terytorium Bośni i Hercegowiny.
3.Niniejsza Umowa ani żadne działania zrealizowane w ramach jej wykonania przez Strony lub w ich imieniu, w tym tworzenie planów operacyjnych lub udział w operacjach transgranicznych, nie mają wpływu na status ani wyznaczenie terytoriów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Bośni i Hercegowiny na mocy prawa międzynarodowego.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszej Umowy stosuje się następujące definicje:
1)„działanie” oznacza wspólną operację, szybką interwencję na granicy lub operację powrotową;
2)„wspólna operacja” oznacza działanie mające na celu przeciwdziałanie nielegalnej imigracji lub przestępczości transgranicznej lub działanie mające na celu dostarczanie zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach Bośni i Hercegowiny sąsiadujących z państwem członkowskim, prowadzone na terytorium Bośni i Hercegowiny;
3)„szybka interwencja na granicy” oznacza działanie mające na celu szybką reakcję w obliczu szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań na granicach Bośni i Hercegowiny sąsiadujących z państwem członkowskim i prowadzone na terytorium Bośni i Hercegowiny przez określony czas;
4)„operacja powrotowa” oznacza operację koordynowaną przez Agencję, realizowaną przy wsparciu technicznym i operacyjnym ze strony co najmniej jednego państwa członkowskiego, polegającą na przeprowadzeniu przymusowego lub dobrowolnego powrotu osób z jednego lub większej liczby państw członkowskich do Bośni i Hercegowiny, zgodnie z Umową między Wspólnotą Europejską a Bośnią i Hercegowiną o readmisji osób przebywających nielegalnie;
5)„kontrola graniczna” oznacza kontrolę osób przeprowadzaną na granicy wyłącznie w odpowiedzi na zamiar przekroczenia tej granicy lub na akt jej przekroczenia, bez względu na wszelkie inne okoliczności, składającą się z odprawy granicznej na przejściach granicznych i ochrony granicy pomiędzy przejściami granicznymi;
6)„członek zespołu” oznacza członka personelu Agencji lub członka zespołu straży granicznej uczestniczących państw członkowskich, w tym funkcjonariuszy straży granicznej oddelegowanych przez państwa członkowskie do Agencji w celu rozmieszczenia w trakcie działania; może oznaczać również innych właściwych członków personelu, których funkcje zostaną określone w planie operacyjnym. Personelu miejscowego nie uznaje się za członków zespołu;
7)„państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie Unii Europejskiej;
8)„rodzime państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, którego funkcjonariusz straży granicznej lub inny właściwy członek personelu jest członkiem zespołu;
9)„dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej; osoba możliwa do zidentyfikowania to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy bądź jeden lub kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej;
10)„uczestniczące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, które uczestniczy w działaniu w Bośni i Hercegowinie przez zapewnienie wyposażenia technicznego, oddelegowanie funkcjonariuszy straży granicznej i innego właściwego personelu w ramach zespołu;
11)„Agencja” oznacza Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, ustanowioną rozporządzeniem (UE) 2016/1624 w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.
Artykuł 3
Plan operacyjny
W odniesieniu do każdej wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy Agencja sporządza plan operacyjny, działając w ścisłym porozumieniu z właściwymi organami Bośni i Hercegowiny. Plan ten, po uzgodnieniu z państwem członkowskim lub państwami członkowskimi graniczącymi z obszarem operacyjnym, jest również przedmiotem uzgodnienia między Agencją a Strażą Graniczną Bośni i Hercegowiny. Plan operacyjny określa szczegółowo organizacyjne i proceduralne aspekty wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy, w tym opis i ocenę sytuacji, operacyjne cele i zadania, koncepcję operacyjną, rodzaj wyposażenia technicznego, które ma zostać wykorzystane, plan realizacji, współpracę z innymi państwami trzecimi, innymi agencjami i organami Unii Europejskiej lub organizacjami międzynarodowymi, przepisy dotyczące praw podstawowych, w tym ochrony danych osobowych, koordynację, dowodzenie, kontrolę, komunikację i strukturę sprawozdawczości, ustalenia organizacyjne i logistykę, ocenę i finansowe aspekty wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy. Oceny wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy dokonują wspólnie Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny i Agencja.
Artykuł 4
Zadania i uprawnienia członków zespołu
1.Członkowie zespołu mają prawo do wykonywania zadań i korzystania z uprawnień wykonawczych wymaganych do przeprowadzania kontroli granicznej i operacji powrotowych.
2.Członkowie zespołu muszą przestrzegać przepisów ustawowych i wykonawczych Bośni i Hercegowiny.
3.Członkowie zespołu mogą realizować zadania i wykonywać uprawnienia na terytorium Bośni i Hercegowiny wyłącznie zgodnie z poleceniami i, co do zasady, w obecności Straży Granicznej lub innego właściwego personelu Bośni i Hercegowiny, z wyjątkiem szczególnych okoliczności, które zostaną określone w planie operacyjnym. W stosownych przypadkach Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny wydaje zespołowi polecenia zgodnie z planem operacyjnym. Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny może upoważnić członków zespołu do działania w jej imieniu zgodnie z wyjątkami przewidzianymi w planie operacyjnym.
Za pośrednictwem swojego urzędnika koordynującego Agencja może przekazywać Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny swoje spostrzeżenia na temat poleceń udzielonych zespołowi. W takim przypadku Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny uwzględnia te spostrzeżenia i realizuje je w możliwie największym stopniu.
4.Podczas wykonywania zadań i korzystania z uprawnień członkowie zespołu noszą własne umundurowanie. Członkowie zespołu noszą również na swoim umundurowaniu widoczny identyfikator oraz niebieską opaskę z insygniami Unii Europejskiej i Agencji. Aby umożliwić krajowym organom Bośni i Hercegowiny stwierdzenie ich tożsamości, członkowie zespołu noszą przez cały czas dokument akredytacyjny, o którym mowa w art. 6.
5.Podczas wykonywania zadań i korzystania z uprawnień członkowie zespołu mogą nosić broń służbową, amunicję i wyposażenie w zakresie, w jakim są do tego upoważnieni na mocy przepisów krajowych rodzimego państwa członkowskiego oraz Bośni i Hercegowiny. Przed rozmieszczeniem członków zespołu Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny informuje Agencję o dopuszczalnych rodzajach broni służbowej, amunicji i wyposażenia oraz o warunkach ich użycia. Agencja przekazuje wcześniej Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny wykaz broni służbowej członków zespołu, a konkretnie informacje dotyczące rodzaju i numeru seryjnego broni oraz rodzaju i ilości amunicji.
6.Podczas wykonywania zadań i korzystania z uprawnień członkowie zespołu są uprawnieni do użycia siły, w tym użycia broni służbowej, amunicji i wyposażenia, za zgodą rodzimego państwa członkowskiego oraz Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny, w obecności funkcjonariuszy lub innego właściwego personelu Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny i zgodnie z prawem krajowym Bośni i Hercegowiny. Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny może upoważnić członków zespołu do użycia siły w razie nieobecności funkcjonariuszy Straży Granicznej lub innego właściwego personelu Bośni i Hercegowiny zgodnie z odpowiednimi przepisami art. 4 ust. 3.
7.Bośnia i Hercegowina może na wniosek członków zespołu przekazywać im dane z krajowych baz danych, jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celów operacyjnych określonych w planie operacyjnym. Wykorzystanie tych danych odbywa się zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych i ustawą o ochronie informacji niejawnych.
Artykuł 5
Przywileje i immunitety członków zespołu
1. Dokumenty, korespondencja i mienie członków zespołu są nietykalne, z wyjątkiem sytuacji, gdy przedsięwzięte zostaną środki egzekucyjne dozwolone na mocy ust. 7.
2. Członkowie zespołu korzystają z immunitetu od jurysdykcji karnej Bośni i Hercegowiny w odniesieniu do czynności wykonanych podczas pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym.
W przypadku zarzutu popełnienia przestępstwa przez członka zespołu Dyrektor Wykonawczy Agencji oraz właściwy organ w rodzimym państwie członkowskim są informowani w trybie natychmiastowym. Przed wszczęciem postępowania sądowego Dyrektor Wykonawczy Agencji, po dokładnym rozważeniu oświadczeń złożonych przez właściwy organ rodzimego państwa członkowskiego oraz właściwe organy Bośni i Hercegowiny, w trybie pilnym wydaje dokument poświadczający, czy przedmiotowy czyn został popełniony podczas pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym. Do czasu wydania dokumentu poświadczającego przez Dyrektora Wykonawczego Agencji Agencja i rodzime państwo członkowskie powstrzymają się od wszelkich środków, które mogłyby zagrozić późniejszemu ewentualnemu postępowaniu karnemu wszczętemu przez właściwe organy Bośni i Hercegowiny przeciwko członkowi zespołu.
Jeżeli czyn został popełniony podczas pełnienia obowiązków służbowych, członek zespołu korzysta z immunitetu od jurysdykcji karnej Bośni i Hercegowiny w odniesieniu do czynności wykonywanych w trakcie i do celów pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym.
3.Członkowie zespołu korzystają z immunitetu od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej Bośni i Hercegowiny w odniesieniu do wszelkich czynów popełnionych podczas pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym. Dyrektor Wykonawczy Agencji oraz właściwy organ rodzimego państwa członkowskiego są niezwłocznie powiadamiani o każdym przypadku wszczęcia przed sądem postępowania cywilnego przeciwko członkom zespołu. Przed wszczęciem postępowania sądowego Dyrektor Wykonawczy Agencji, po dokładnym rozważeniu oświadczeń złożonych przez właściwy organ rodzimego państwa członkowskiego oraz właściwe organy Bośni i Hercegowiny, w trybie pilnym przedkłada sądowi dokument poświadczający, czy przedmiotowy czyn został popełniony przez członków zespołu podczas pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym.
Jeżeli czyn został popełniony podczas pełnienia obowiązków służbowych, członek zespołu korzysta z immunitetu od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej Bośni i Hercegowiny w odniesieniu do czynów popełnionych w trakcie i do celów pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym.
4.Immunitet członków od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Bośni i Hercegowiny może zostać uchylony przez rodzime państwo członkowskie, stosownie do sytuacji. Uchylenie takie musi zawsze być jednoznacznie wyrażone.
5.Członkowie zespołu, którzy występują w charakterze świadków, mogą być zobowiązani przez właściwe organy Bośni i Hercegowiny, przy pełnym poszanowaniu postanowień ust. 2 i 3, do przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisami proceduralnymi Bośni i Hercegowiny.
6.W przypadku szkody wyrządzonej przez członka zespołu podczas pełnienia obowiązków służbowych w ramach działań prowadzonych zgodnie z planem operacyjnym Bośnia i Hercegowina ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody.
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez członka zespołu z uczestniczącego państwa członkowskiego wskutek rażącego niedbalstwa lub umyślnego naruszenia przepisów lub jeśli przedmiotowy czyn został popełniony poza pełnieniem obowiązków służbowych, Bośnia i Hercegowina może zażądać, za pośrednictwem Dyrektora Wykonawczego, wypłacenia odszkodowania przez dane uczestniczące państwo członkowskie.
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez członka zespołu będącego członkiem personelu Agencji wskutek rażącego niedbalstwa lub umyślnego naruszenia przepisów lub jeśli przedmiotowy czyn został popełniony poza pełnieniem obowiązków służbowych, Bośnia i Hercegowina może zażądać wypłacenia odszkodowania przez Agencję.
Za wyrządzenie szkody na terytorium Bośni i Hercegowiny z powodu działania siły wyższej odpowiedzialności nie ponoszą ani Bośnia i Hercegowina, ani uczestniczące państwo członkowskie, ani Agencja.
7.W stosunku do członków zespołu nie mogą być przedsięwzięte żadne środki egzekucyjne z wyjątkiem przypadków, w których wszczęto przeciwko nim postępowanie karne lub cywilne niepowiązane z ich obowiązkami służbowymi.
Mienie członków zespołu nie podlega zajęciu w celu wykonania wyroku, postanowienia lub nakazu sądowego, jeśli Dyrektor Wykonawczy Agencji poświadczy, iż jest ono niezbędne członkom do wykonywania obowiązków służbowych. W postępowaniu cywilnym członkowie zespołu nie podlegają ograniczeniu wolności osobistej ani innym środkom przymusu.
8.Immunitet członków zespołu od jurysdykcji Bośni i Hercegowiny nie wyłącza ich spod jurysdykcji odpowiednich rodzimych państw członkowskich.
9.W zakresie usług świadczonych na rzecz Agencji członkowie zespołu podlegają zwolnieniom od przepisów dotyczącym zabezpieczenia społecznego obowiązujących w Bośni i Hercegowinie.
10.Członkowie zespołu są zwolnieni w Bośni i Hercegowinie z wszelkich form opodatkowania dochodów i wynagrodzenia, wypłacanych im przez Agencję lub rodzime państwa członkowskie, a także wszelkich innych dochodów pochodzących spoza Bośni i Hercegowiny.
11.Bośnia i Hercegowina, zgodnie z przyjętymi przez siebie przepisami ustawowymi i wykonawczymi, zezwala na przywóz przedmiotów przeznaczonych do osobistego użytku członków zespołu i zwalnia z wszelkich ceł, podatków oraz innych opłat i należności nakładanych na przywóz towarów, z wyjątkiem należności za przechowywanie, przewóz i podobne usługi w odniesieniu do takich przedmiotów. Bośnia i Hercegowina zezwala również na wywóz takich przedmiotów.
12.Osobisty bagaż członków zespołu podlega kontroli tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że zawiera on przedmioty, które nie są przeznaczone do osobistego użytku członków zespołu, lub przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony na podstawie przepisów Bośni i Hercegowiny lub które podlegają jej przepisom w zakresie kwarantanny. Kontrola takiego bagażu osobistego jest przeprowadzana jedynie w obecności zainteresowanego członka / zainteresowanych członków zespołu lub upoważnionego przedstawiciela Agencji.
Artykuł 6
Dokument akredytacyjny
1.Agencja, we współpracy z Bośnią i Hercegowiną, wydaje każdemu członkowi zespołu dokument w języku urzędowym / językach urzędowych Bośni i Hercegowiny oraz w języku urzędowym instytucji Unii Europejskiej, który umożliwia organom krajowym Bośni i Hercegowiny stwierdzenie ich tożsamości oraz stanowi dowód na to, że posiadacz dokumentu jest uprawniony do wykonywania zadań i korzystania z uprawnień, o których mowa w art. 4 niniejszej Umowy oraz w planie operacyjnym. Dokument ten zawiera następujące informacje dotyczące członka: imię, nazwisko i obywatelstwo; stopień służbowy lub nazwę stanowiska; aktualną fotografię w formacie cyfrowym oraz zadania na czas oddelegowania, na wykonywanie których udzielono zezwolenia, a także data wydania i data wygaśnięcia zezwolenia.
2.Ważny dokument akredytacyjny, w połączeniu z ważnym dokumentem podróży, umożliwia danemu członkowi zespołu wjazd i pobyt na terytorium Bośni i Hercegowiny bez konieczności posiadania wizy lub wcześniejszego zezwolenia.
3.Dokument akredytacyjny jest zwracany Agencji po zakończeniu działania.
Artykuł 7
Prawa podstawowe
1.Członkowie zespołu wykonują swoje zadania i korzystają ze swoich uprawnień przy pełnym poszanowaniu podstawowych praw i wolności, w tym prawa dostępu do procedur azylowych, godności człowieka, zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania, prawa do wolności, zasady non-refoulement i zakazu wydaleń zbiorowych, praw dziecka i prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Wykonując swoje zadania i korzystając ze swoich uprawnień, nie mogą oni dyskryminować osób z żadnych względów, w tym ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną lub tożsamość płciową. Wszelkie działania godzące w podstawowe prawa i wolności podjęte przez członków zespołu w ramach wykonywania ich zadań i korzystania z ich uprawnień muszą być proporcjonalne do celu takich działań i szanować istotę tych podstawowych praw i wolności.
2.Każda ze Stron posiada mechanizm składania skarg służący do rozpatrywania zarzutów dotyczących naruszenia praw podstawowych popełnionego przez personel w trakcie pełnienia obowiązków służbowych podczas wspólnej operacji, szybkiej interwencji na granicy lub operacji powrotowej wykonywanych na mocy niniejszej Umowy.
Artykuł 8
Przetwarzanie danych osobowych
1.Przetwarzanie danych osobowych może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy jest to konieczne i współmierne do wykonania niniejszej Umowy przez Bośnię i Hercegowinę, Agencję lub uczestniczące państwa członkowskie.
2.Przetwarzanie danych osobowych przez organy Bośni i Hercegowiny podlega przepisom jej prawa krajowego.
3.Przetwarzanie danych osobowych do celów administracyjnych przez Agencję i uczestniczące państwo (państwa) członkowskie, w tym w przypadku przekazywania danych osobowych do Bośni i Hercegowiny, podlega przepisom rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW oraz środkom przyjętym przez Agencję w celu stosowania rozporządzenia (WE) nr 45/2001, o których mowa w art. 45 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/1624.
4.Jeżeli przetwarzanie danych obejmuje również przekazywanie danych osobowych, państwa członkowskie i Agencja wskazują, w chwili przekazywania danych osobowych Bośni i Hercegowinie, wszelkie ograniczenia dostępu lub wykorzystywania, ogólne lub szczegółowe, w tym w zakresie przekazywania, usuwania lub niszczenia. Jeżeli konieczność wprowadzenia takich ograniczeń pojawia się po przekazaniu danych osobowych, państwa członkowskie i Agencja informują o tym Bośnię i Hercegowinę.
5.Dane osobowe gromadzone do celów administracyjnych podczas realizacji działania mogą być przetwarzane przez Agencję, uczestniczące państwa członkowskie i Bośnię i Hercegowinę zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony danych.
6.Na zakończenie każdego działania Agencja, uczestniczące państwa członkowskie oraz Bośnia i Hercegowina sporządzają wspólne sprawozdanie na temat stosowania ust. 1–5. Sprawozdanie to przekazywane jest właściwym organom Bośni i Hercegowiny, urzędnikowi ds. praw podstawowych oraz inspektorowi ochrony danych Agencji. Podlegają oni Dyrektorowi Wykonawczemu Agencji.
Artykuł 9
Zawieszenie lub zakończenie działania
1.Dyrektor Wykonawczy Agencji może zawiesić lub zakończyć działanie, po poinformowaniu Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny na piśmie, jeżeli Bośnia i Hercegowina nie przestrzega postanowień niniejszej Umowy lub planu operacyjnego. Może to dotyczyć przypadków, gdy polecenia wydawane zespołowi są niezgodne z planem operacyjnym.
Dyrektor Wykonawczy powiadamia Straż Graniczną Bośni i Hercegowiny o powodach takiej decyzji.
2.Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny może zawiesić lub zakończyć działanie, po poinformowaniu Agencji na piśmie, jeżeli Agencja lub uczestniczące państwo członkowskie nie przestrzega postanowień niniejszej Umowy lub planu operacyjnego. Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny powiadamia Agencję o powodach takiej decyzji.
3.Dyrektor Wykonawczy Agencji lub Straż Graniczna Bośni i Hercegowiny mogą w szczególności zawiesić lub zakończyć działanie w przypadku naruszenia praw podstawowych, naruszenia zasady non-refoulement lub przepisów o ochronie danych.
4.Zakończenie działania nie ma wpływu na prawa ani obowiązki wynikające ze stosowania niniejszej Umowy lub planu operacyjnego przed takim zakończeniem.
Artykuł 10
Spory i interpretacja
1. Wszystkie kwestie zaistniałe w związku ze stosowaniem niniejszej Umowy są rozpatrywane wspólnie przez przedstawicieli Straży Granicznej Bośni i Hercegowiny oraz przedstawicieli Agencji, którzy zasięgają opinii wszystkich państw członkowskich sąsiadujących z Bośnią i Hercegowiną.
2. W przypadku braku wcześniejszego rozstrzygnięcia na podstawie ust. 1 spory dotyczące wykładni lub stosowania postanowień niniejszej Umowy rozstrzygane są wyłącznie w drodze negocjacji pomiędzy Bośnią i Hercegowiną a Komisją Europejską, która zasięga opinii wszystkich państw członkowskich sąsiadujących z Bośnią i Hercegowiną.
Artykuł 11
Wejście w życie, czas obowiązywania, zawieszenie i rozwiązanie umowy
1. Strony zatwierdzają niniejszą Umowę zgodnie ze swoimi wewnętrznymi procedurami prawnymi.
2. Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadomią się wzajemnie o zakończeniu wewnętrznych procedur prawnych, o których mowa w ust. 1.
3. Niniejsza Umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony. Umowa może zostać rozwiązana lub zawieszona w formie pisemnej za obopólną zgodą Stron lub jednostronnie przez jedną ze Stron. W drugim z powyższych przypadków Strona pragnąca rozwiązać lub zawiesić Umowę ma obowiązek poinformować o tym drugą ze Stron na piśmie za pośrednictwem kanałów dyplomatycznych. Rozwiązanie staje się skuteczne pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu powiadomienia.
4. Powiadomienia dokonywane zgodnie z niniejszym artykułem przesyła się, w przypadku Unii Europejskiej, do Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej, a w przypadku Bośni i Hercegowiny, do Ministerstwa Spraw Zagranicznych Bośni i Hercegowiny.
Sporządzono w ... dnia ...
w dwóch egzemplarzach w językach: angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, rumuńskim, węgierskim, włoskim, bośniackim i serbskim, przy czym teksty w każdym z tych języków są jednakowo autentyczne.
W razie rozbieżności między autentycznymi wersjami językowymi wersja w języku angielskim jest rozstrzygająca.
Podpis:
WSPÓLNA DEKLARACJA W ODNIESIENIU DO ISLANDII, NORWEGII, SZWAJCARII I LIECHTENSTEINU
Umawiające się Strony przyjmują do wiadomości ścisłe związki między Unią Europejską a Norwegią, Islandią, Szwajcarią i Liechtensteinem, w szczególności na mocy umów z dnia 18 maja 1999 r. i 26 października 2004 r. dotyczących włączenia tych państw we wprowadzanie, stosowanie i rozwijanie dorobku Schengen.
W związku z tym pożądane jest, aby władze Norwegii, Islandii, Szwajcarii i Liechtensteinu, z jednej strony, oraz władze Bośni i Hercegowiny, z drugiej strony, zawarły niezwłocznie dwustronne umowy dotyczące działań prowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej na terytorium Bośni i Hercegowiny na warunkach podobnych do tych, które zawarto w niniejszej Umowie.
WSPÓLNA DEKLARACJA DOTYCZĄCA ART. 2 UST. 2 I ART. 2 UST. 3
Umawiające się Strony przyjmują do wiadomości, że Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej może wspierać Bośnię i Hercegowinę w skutecznej kontroli jej granic z każdym państwem niebędącym członkiem Unii Europejskiej za pomocą innych środków niż w drodze oddelegowania zespołów Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej wyposażonych w uprawnienia wykonawcze, takie jak: budowanie zdolności, szkolenia, analiza ryzyka, oddelegowanie ekspertów bez uprawnień wykonawczych na przejścia graniczne.