OPINIA KOMISJI

w sprawie wniosku o wprowadzenie zmian do Protokołu nr 5 w sprawie Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, przedstawionego przez Europejski Bank Inwestycyjny w dniu 11 października 2018 r.

Uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 308,

1.W dniu 11 października 2018 r. na podstawie art. 308 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) Europejski Bank Inwestycyjny złożył do Rady wniosek o zmianę swojego Statutu. Po pierwsze Europejski Bank Inwestycyjny proponuje wprowadzenie w swoim Statucie zmian w celu uwzględnienia wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, które będzie również oznaczać koniec jego członkostwa w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Po drugie Europejski Bank Inwestycyjny proponuje usprawnienie działania swojej Rady Dyrektorów poprzez umożliwienie mianowania większej liczby zastępców dyrektorów. Po trzecie Europejski Bank Inwestycyjny proponuje objąć głosowaniem większością kwalifikowaną również decyzje w sprawie operacyjnego planu działań, mianowania członków Komitetu Zarządzającego oraz zatwierdzenia regulaminu wewnętrznego.

2.Założono, że wszystkie zaproponowane przez Europejski Bank Inwestycyjny zmiany w jego Statucie staną się skuteczne natychmiast w chwili wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. W jednym z motywów wniosku odniesiono się również do przewidywanego zwiększenia kapitału subskrybowanego przez pozostałe państwa członkowskie, co powinno iść w parze z dalszym usprawnieniem zarządzania Europejskim Bankiem Inwestycyjnym.

I. Związek wniosku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej

3.Komisja ma wątpliwości, czy właściwe jest powiązanie wejścia w życie całej decyzji z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE. Z punktu widzenia prawnego nie jest konieczne, aby planowane zmiany do protokołu nr 5 weszły w życie w dniu, w którym Zjednoczone Królestwo przestanie być państwem członkowskim.

4.Wniosek Europejskiego Banku Inwestycyjnego zawiera bowiem dwie różne kategorie poprawek. Pierwsza kategoria odzwierciedla po prostu skutek wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii poprzez skreślenie odniesienia do wielkości udziału Zjednoczonego Królestwa w art. 4 ust. 1, zmniejszenie liczby członków Rady Dyrektorów określonej w art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze oraz skreślenie zapisu o mianowaniu zastępców dyrektorów przez Zjednoczone Królestwo w art. 9 ust. 2 akapit trzeci. Komisja może poprzeć te zmiany, ale pragnie podkreślić, że będą one miały wymiar wyłącznie deklaratywny. W istocie wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE nie wymaga uprzedniej zmiany Traktatów i protokołów w celu usunięcia wszelkich odniesień do Zjednoczonego Królestwa. Odniesienia takie staną się automatycznie nieaktualne z dniem wystąpienia. Pozostałe natomiast zmiany, o które wnosi Europejski Bank Inwestycyjny, obejmujące zmiany w zarządzaniu, mają charakter konstytutywny. Rada może uznać, że zmiany te są właściwe niezależnie od wystąpienia Zjednoczonego Królestwa.

5.W związku z tym Komisja zaleca rozważyć, czy decyzja Rady nie powinna wejść w życie w określonym terminie niezwiązanym z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa, na przykład w chwili publikacji w Dzienniku Urzędowym UE. W takim przypadku tylko wejście w życie deklaratywnych zmian z pierwszej kategorii byłoby związane z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z UE. Takie alternatywne podejście wymagałoby technicznego przeredagowania decyzji w pewnym stopniu.

II. Wniosek o usunięcie odniesień do kapitału będącego w posiadaniu Zjednoczonego Królestwa

6.Europejski Bank Inwestycyjny proponuje usunięcie zapisu w art. 4 ust. 1 Statutu o subskrybowaniu przez Zjednoczone Królestwo udziałów w wysokości 39 195 022 000 EUR.

7.Jak już wspomniano powyżej, w sensie prawnym wszystkie odniesienia do Zjednoczonego Królestwa w Traktatach i protokołach staną się automatycznie nieaktualne, stąd zmiana konkretnych zapisów Statutu w tym zakresie nie jest konieczna. Tekst Traktatów i protokołów zostanie i tak dostosowany do nowej sytuacji w drodze formalnej zmiany zgodnie z art. 48 TUE w celu usunięcia zdezaktualizowanych przepisów i dokonania wynikających z tego dostosowań. Niemniej jednak dokonanie proponowanych zmian przy okazji wprowadzania zmian do zapisów o zarządzaniu Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (opisanych w sekcjach III i IV poniżej) wydaje się dopuszczalne. Można zatem poprzeć wprowadzenie tej zmiany w celu przejrzystości.

8.Europejski Bank Inwestycyjny proponuje również odpowiednie obniżenie kwoty całkowitego kapitału subskrybowanego, określonej w tym samym artykule, chyba że przed datą wystąpienia Zjednoczonego Królestwa zostanie podjęta decyzja o podwyższeniu kapitału subskrybowanego „przez pozostałe państwa członkowskie”. Komisja domniemywa, że decyzja ta zostanie przyjęta przez Radę Gubernatorów Europejskiego Banku Inwestycyjnego na podstawie art. 4 ust. 3 Statutu.

9.Komisja może poprzeć cel przyświecający tej propozycji, ale pragnie zwrócić uwagę na poniższe aspekty prawne. Kapitał Europejskiego Banku Inwestycyjnego określony w art. 4 ust. 1 protokołu nr 5 stanowi całkowitą kwotę udziałów państw członkowskich wymienionych w tym przepisie. Jeżeli Rada usunie tylko odniesienie do Zjednoczonego Królestwa, musi też odpowiednio zmniejszyć całkowity kapitał. Rada nie może w swojej decyzji uwzględnić ewentualnej decyzji EBI dotyczącej podwyższenia kapitału i wynikającego z niej nowego podziału między państwa członkowskie. W związku z tym w decyzji Rady należy określić (zmniejszony) całkowity kapitał w wyniku wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE. Równolegle, decyzją Rady Gubernatorów Europejskiego Banku Inwestycyjnego, można zwiększyć kapitał (i określić jego proporcjonalny podział między państwa członkowskie), ale byłaby to osobna decyzja.

III. Mianowanie dodatkowych zastępców członków Rady Dyrektorów

10.Europejski Bank Inwestycyjny proponuje zwiększenie liczby zastępców członków Rady Dyrektorów z 18 do 31. Niemcy, Francja i Włochy, które mają już po dwóch zastępców, utrzymałyby tę liczbę. Każda grupa państw członkowskich, która dotąd wyznaczała mniej zastępców niż liczyła państw, po wprowadzeniu zmiany wyznaczałaby tylu zastępców, ile liczy państw. Komisja zachowałaby prawo wyznaczenia jednego zastępcy.

11.Ponieważ większa liczba zastępców dyrektorów umożliwi Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu korzystanie z szerszego doświadczenia na poziomie Rady Dyrektorów, w szczególności z myślą o lepszym wykorzystaniu zastępców w procesie decyzyjnym Rady Dyrektorów, w szczególności w odniesieniu do analizy propozycji finansowania, Komisja może poprzeć tę propozycję.

IV. Rozszerzenie zakresu głosowania większością kwalifikowaną zamiast głosowania zwykłą większością

12.Europejski Bank Inwestycyjny proponuje ponadto rozszerzenie zakresu głosowania większością kwalifikowaną w trzech istotnych obszarach, w których obecnie wymagana jest zwykła większość głosów, mianowicie w odniesieniu do: