KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia14.6.2018

COM(2018) 465 final

2018/0247(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)

{SEC(2018) 310 final}
{SWD(2018) 337 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele

·stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządności, praw człowieka oraz poszanowania i ochrony mniejszości;

·istnienia sprawnej gospodarki rynkowej oraz zdolności sprostania presji konkurencyjnej i siłom rynkowym wewnątrz Unii; oraz

·zdolności do przyjęcia na siebie nie tylko praw, ale także zobowiązań określonych w Traktatach, w tym przestrzegania celów unii politycznej, gospodarczej i walutowej.

·Strategia dotycząca Bałkanów Zachodnich zawiera możliwą datę przystąpienia co najmniej niektórych kandydatów pod ścisłym warunkiem spełnienia przez nich wszystkich warunków. Należy udostępnić środki finansowe umożliwiające wsparcie przygotowań i inwestycji wymaganych w latach poprzedzających przystąpienie. Obejmują one zapewnienie stopniowego i płynnego przejścia od statusu przedakcesyjnego do statusu państwa członkowskiego. Zgodnie ze strategią partnerzy muszą osiągnąć niezbędną zdolność wykorzystywania funduszy UE, w szczególności w zakresie wdrażania polityki rolnej i polityki spójności.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

•Spójność z innymi obszarami polityki Unii

·powiększenia rynku wewnętrznego, rozszerzenia europejskiej przestrzeni wolności i sprawiedliwości, transeuropejskich sieci energetycznych i transportowych;

·tworzenia miejsc pracy, rozwoju umiejętności, edukacji i włączenia społecznego i zmniejszenia ubóstwa;

·ochrony środowiska i zmniejszenia transgranicznego zanieczyszczenia;

·dostosowania do wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa;

·wysiłków służących zróżnicowaniu źródeł energii i zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, w tym rozwoju energii odnawialnej i wspierania efektywności energetycznej oraz przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym, zwiększenia odporności na klęski żywiołowe, zapobiegania, ryzyku i zarządzania katastrofami; oraz

·działań na rzecz osiągnięcia bardziej zintegrowanego i strategicznego podejścia do polityki morskiej, doskonałości naukowej oraz agendy cyfrowej.

·programy polityki wewnętrznej (synergia z polityką w zakresie bezpieczeństwa, migracji, badań i innowacji, ochrony środowiska i działań w dziedzinie klimatu, łączności i energetyki); oraz

·Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej, poprzez utrzymanie zbioru wspólnych zasad mających zastosowanie do wszystkich instrumentów finansowania zewnętrznego, utrzymanie wspólnego komponentu inwestycyjnego przy wspieraniu zewnętrznego wymiaru programu Erasmus.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

•Pomocniczość

•Proporcjonalność

3.WYNIKI OCEN RETROSPEKTYWNYCH, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny retrospektywne / oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

-upowszechnianie najważniejszych reform, tj. trzech „kwestii podstawowych” strategii rozszerzenia (praworządności i praw podstawowych, wzmocnienia instytucji demokratycznych i reformy administracji publicznej oraz zarządzania gospodarczego); oraz

-wynik reform, za sprawą wprowadzenia ram wykonania.

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

·Elastyczność: zainteresowane strony zgodziły się, że nowe instrumenty finansowe powinny być bardziej elastyczne, tak aby umożliwiały reakcję na nieprzewidziane trudności i kryzysy. W szczególności podkreślono konieczność ułatwienia przenoszenia funduszy w ramach regionów i procedur pomocy. Podkreślono też jednak fakt, że zwiększenie elastyczności nie powinno ograniczać przewidywalności, odpowiedzialności partnerów, ani koncentracji na osiągnięciu długoterminowych celów w zakresie rozwoju. Z myślą o zapewnieniu elastyczności i przewidywalności niektórzy respondenci opowiadali się za utworzeniem wystarczających nieprzypisanych rezerw.

·Spójność: zainteresowane strony uznały za niezbędne zapewnienie większej spójności między polityką wewnętrzną i zewnętrzną Unii, a także między samymi instrumentami zewnętrznymi. Większość stron zalecała, aby Unia przyjęła wiodącą rolę w dążeniu do poprawy komplementarności między różnymi stronami zainteresowanymi, zarówno w Unii, jak i poza jej granicami.

·Uproszczenie: zdecydowanie wezwano Unię do dalszego uproszczenia ogólnej struktury instrumentów. Unia powinna również kontynuować działania mające na celu uproszczenie uciążliwych procedur administracyjnych i finansowych.

·Dźwignia: zainteresowane strony zgodziły się, że innowacyjne instrumenty finansowe mogą odgrywać ważną rolę w pozyskiwaniu publicznego i prywatnego finansowania na rzecz pomocy zewnętrznej Unii.

-Pozwala on wprowadzić większą elastyczność dzięki nieustalaniu na samym początku środków przydzielonych dla danego partnera. Ramy programowania IPA powinny opierać się na zmieniających się potrzebach i umożliwiać zapewnienie równowagi między finansowaniem opartym na przewidywalności i efektywności.

-Nowa struktura instrumentów działań zewnętrznych ułatwi osiągnięcie spójności i synergii między IPA III a Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej. Dotyczy to w szczególności elementów tematycznych i szybkiego reagowania, które należy wdrożyć w przypadku inicjatyw, których skuteczna realizacja nie jest możliwa poprzez programy o określonym zasięgu geograficznym

-IPA III powinien umożliwić również dalszą mobilizację potencjału dźwigni międzynarodowych instytucji finansowych i innych partnerów, w tym sektora prywatnego. Jego ogólne ramy wykonania zostaną wzmocnione i uproszczone.

•Wiedza ekspertów zewnętrznych

•Ocena skutków

•Uproszczenie

·Wniosek zapewni spójność z Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej. (Wykorzystanie programów tematycznych będzie miało charakter uzupełniający względem programów o określonym zasięgu geograficznym i będzie opierać się na gwarancji dla działań zewnętrznych ustanowionej w ramach tego instrumentu).

·Nadal będzie stosowany jednolity zbiór zasad w zakresie działań zewnętrznych, a to za sprawą wykorzystania zasad finansowych określonych w Instrumencie Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (wcześniej zawartych w oddzielnym rozporządzeniu – wspólnych przepisach wykonawczych dotyczących działań zewnętrznych). W miarę możliwości wniosek będzie oparty na rozporządzeniu finansowym.

·Podczas realizacji zmiana podejścia do programowania zmniejszy liczbę programów ograniczonych do danego partnera przyjmowanych przez Komisję. Będzie to również oznaczało uproszczenie dla beneficjentów, którzy będą mogli odpowiadać na wyznaczone priorytety we własnych dokumentach strategicznych, a także większą odpowiedzialność beneficjentów.

•Prawa podstawowe

4.WPŁYW NA BUDŻET

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

2018/0247 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 212 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 12 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 13 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Rozporządzenie (UE) nr 231/2014 14 straci moc z dniem 31 grudnia 2020 r. W celu utrzymania skuteczności działań zewnętrznych Unii należy utrzymać ramy planowania i udzielania pomocy zewnętrznej.

(2)Cele Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej są zasadniczo różne od ogólnych celów działań zewnętrznych Unii, ponieważ instrument ten służy przygotowaniu beneficjentów wymienionych w załączniku I do przyszłego członkostwa w Unii i wsparciu ich procesu akcesyjnego. W związku z tym należy dysponować specjalnym instrumentem wspierającym rozszerzenie, przy jednoczesnym zapewnieniu jego komplementarności z ogólnymi celami działań zewnętrznych Unii, a w szczególności z Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR).

(3)Art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) stanowi, że każde państwo europejskie, które przestrzega wartości poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, i zobowiązuje się wspierać te wartości, może złożyć wniosek o członkostwo w Unii. Państwo europejskie, które złożyło wniosek o przystąpienie do Unii, może zostać jej członkiem dopiero po potwierdzeniu, że spełnia ono kryteria członkostwa ustalone podczas szczytu Rady Europejskiej w Kopenhadze w czerwcu 1993 r. („kryteria kopenhaskie”), z zastrzeżeniem że Unia posiada zdolność do przyjęcia nowego członka. Kryteria kopenhaskie odnoszą się do stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, poszanowanie praw człowieka, szacunek dla mniejszości oraz ich ochronę, istnienie funkcjonującej gospodarki rynkowej oraz możliwości radzenia sobie z presją konkurencyjną i siłami rynkowymi wewnątrz Unii, a także zdolność do przyjęcia nie tylko praw, ale i obowiązków wynikających z Traktatów, w tym do realizacji celów unii politycznej, gospodarczej i walutowej.

(4)Podstawą procesu rozszerzenia są określone kryteria oraz sprawiedliwe i rygorystyczne wymogi. Każdy beneficjent jest oceniany na podstawie własnych osiągnięć. Ocena poczynionych postępów oraz wskazanie niedociągnięć mają zapewnić beneficjentom wymienionym w załączniku I potrzebne bodźce i wskazówki, które pozwolą im kontynuować niezbędne daleko idące reformy. Aby faktycznie mogło dojść do rozszerzenia, bardzo ważne jest, by stale kierować się zasadą „najpierw kwestie podstawowe” 15 . Postęp poszczególnych wnioskodawców w procesie akcesyjnym zależy od tego, czy szanują oni wartości Unii i od ich zdolności do podjęcia reform niezbędnych w celu dostosowania swojego systemu politycznego, instytucjonalnego, prawnego, administracyjnego i gospodarczego do zasad, norm, obszarów polityki i praktyk Unii.

(5)Polityka rozszerzenia Unii to inwestycja na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w Europie: Zwiększa możliwości gospodarcze i handlowe, co jest korzystne zarówno dla Unii, jak i krajów ubiegających się o członkostwo. Perspektywa członkostwa w Unii ma ogromny transformacyjny wpływ i prowadzi do pozytywnych przemian demokratycznych, politycznych, gospodarczych i społecznych.

(6)Komisja Europejska ponownie potwierdziła zdecydowanie wyrażaną, opartą na zasługach perspektywę członkostwa krajów Bałkanów Zachodnich w UE w swoim komunikacie „Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie” 16 . Jest to wyraźna zachęta dla całego regionu Bałkanów Zachodnich oraz dowód zaangażowania UE na rzecz zapewnienia tym krajom przyszłości w Europie.

(7)Pomoc powinna również być udzielana zgodnie z umowami zawieranymi przez Unię z beneficjentami wymienionymi w załączniku I. Pomoc powinna przed wszystkim pozwolić beneficjentom wymienionym w załączniku I wzmocnić demokratyczne instytucje oraz praworządność, przeprowadzić reformę sądownictwa i administracji publicznej, zapewnić poszanowanie praw podstawowych oraz propagować równość płci, tolerancję, włączenie społeczne i niedyskryminację. Pomoc powinna także wspierać kluczowe zasady i prawa określone w Europejskim filarze praw socjalnych 17 . Pomoc powinna nadal wspierać wysiłki beneficjentów na rzecz zacieśniania regionalnej, makroregionalnej i transgranicznej współpracy, jak również przyspieszenia rozwoju terytorialnego, w tym poprzez realizowanie unijnych strategii makroregionalnych. Powinna również wspomagać ich rozwój gospodarczy i społeczny oraz zarządzanie gospodarką, ugruntowując agendę na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, w tym poprzez wdrożenie rozwoju regionalnego, rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, polityki społecznej i polityki zatrudnienia oraz rozwój gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, zgodnie także z inicjatywą przewodnią „Agenda cyfrowa dla Bałkanów Zachodnich”.

(8)Unia powinna udzielać – w oparciu o doświadczenia jej państw członkowskich – wsparcia w okresie transformacji w związku z przystąpieniem, z którego mogą korzystać beneficjenci wymienieni w załączniku I. Współpraca ta powinna w szczególności obejmować wymianę doświadczeń zgromadzonych przez państwa członkowskie w procesie reform.

(9)Wzmocniona współpraca strategiczna i operacyjna dotycząca bezpieczeństwa pomiędzy Unią a beneficjentami wymienionymi w załączniku I ma kluczowe znaczenie dla skutecznego i efektywnego zwalczania zagrożeń dla bezpieczeństwa i zagrożeń terrorystycznych.

(10)Konieczne jest dalsze pogłębienie współpracy w zakresie migracji, w tym zarządzania granicami, zapewniając dostęp do ochrony międzynarodowej, podawania istotnych informacji, zwiększenia korzyści dla rozwoju wynikających z migracji, ułatwienia legalnej migracji i migracji zarobkowej, wzmocnienia kontroli granicznych i prowadzenia działań w ramach walki z nielegalną migracją, handlem ludźmi i przemytem migrantów.

(11)Wzmacnianie praworządności, w tym walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, oraz dobrych rządów, w tym reformy administracji publicznej, w dalszym ciągu są kluczowymi wyzwaniami dla większości beneficjentów wymienionych w załączniku I i mają dla nich zasadnicze znaczenie w kontekście zbliżania się do Unii i późniejszego pełnego przyjęcia obowiązków związanych z członkostwem w Unii. Z uwagi na bardziej długotrwały charakter reform przeprowadzanych w tych obszarach i na konieczność poprawienia wyników, pomoc finansowa na mocy niniejszego rozporządzenia powinna jak najszybciej zaspokoić potrzeby beneficjentów wymienionych w załączniku I.

(12)Zgodnie z zasadą demokracji uczestniczącej Komisja powinna zachęcać każdego z beneficjentów wymienionych w załączniku I do nadzoru parlamentarnego.

(13)Beneficjenci wymienieni w załączniku I muszą być lepiej przygotowani na globalne wyzwania, takie jak zrównoważony rozwój i zmiana klimatu, oraz wspierać wysiłki Unii ukierunkowane na rozwiązanie tych kwestii. Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii do wdrożenia porozumienia klimatycznego z Paryża oraz celów zrównoważonego rozwoju, program powinien przyczynić się do włączenia działań w dziedzinie klimatu do głównego nurtu polityki Unii i do osiągnięcia ogólnego celu końcowego na poziomie 25 % wydatków UE na cele klimatyczne. Oczekuje się, że w ramach programu 16 % całkowitej puli środków finansowych zostanie przeznaczonych na cele klimatyczne. Podczas przygotowywania i wdrażania programu zostaną określone właściwe działania, a całkowity wkład z niniejszego programu powinien być objęty odpowiednimi procesami oceny i przeglądu.

(14)Działania w ramach tego Instrumentu powinny wspierać wdrożenie Agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 jako uniwersalnej agendy, w którą w pełni zaangażowana jest UE i jej państwa członkowskie i którą zatwierdzili wszyscy beneficjenci wymienieni w załączniku I.

(15)W niniejszym rozporządzeniu określa się pulę środków finansowych na cały okres jego stosowania – stanowiącą główną kwotę odniesienia w rozumieniu [odesłanie zostanie odpowiednio zaktualizowane zgodnie z nowym porozumieniem międzyinstytucjonalnym: pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami 18 ] dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej.

(16)Komisja oraz państwa członkowskie powinny zapewnić zgodność, spójność oraz komplementarność swojej pomocy, w szczególności poprzez regularne konsultacje oraz częste wymiany informacji na poszczególnych etapach cyklu pomocy. Należy również podjąć kroki niezbędne do zapewnienia lepszej koordynacji i komplementarności z innymi darczyńcami, w tym poprzez regularne konsultacje. Społeczeństwo obywatelskie powinno odgrywać większą rolę zarówno w programach realizowanych za pośrednictwem organów rządowych, jak i w przypadku otrzymywania pomocy Unii jako bezpośredni beneficjent.

(17)Priorytety działań służących osiągnięciu celów w stosownych obszarach polityki, które uzyskają wsparcie na podstawie niniejszego rozporządzenia, należy określić w ramach programowania opracowywanych przez Komisję na czas obowiązywania unijnych wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 w partnerstwie z beneficjentami wymienionymi w załączniku I, na podstawie ich szczególnych potrzeb oraz harmonogramu rozszerzenia, zgodnie z ogólnymi i szczegółowymi celami określonymi w niniejszym rozporządzeniu i z należytym uwzględnieniem stosownych strategii krajowych. Ramy programowania powinny określać obszary, które mają uzyskiwać pomoc, wraz z orientacyjnymi przydziałami na obszar wsparcia, w tym prognozy dotyczące wydatków związanych z klimatem.

(18)Pomoc beneficjentom wymienionym w załączniku I w ich dążeniach do wdrożenia reform w związku z członkostwem w Unii leży w interesie Unii. Zarządzanie pomocą powinno być silnie zorientowane na wyniki i obejmować zachęty dla państw, które dowiodą zaangażowania na rzecz reform poprzez skuteczne wdrażanie pomocy przedakcesyjnej i postępy w spełnianiu kryteriów członkostwa.

(19)Przejście od bezpośredniego zarządzania środkami przedakcesyjnymi przez Komisję do zarządzania pośredniego przez beneficjentów wymienionych w załączniku I powinno następować stopniowo i uwzględniać możliwości tych beneficjentów. W toku świadczenia pomocy należy nadal korzystać ze struktur i instrumentów, które okazały się przydatne w procesie przedakcesyjnym.

(20)Unia powinna dążyć do jak najskuteczniejszego wykorzystania dostępnych zasobów w celu optymalizacji wpływu prowadzonych przez nią działań zewnętrznych. Powinno się to osiągać dzięki spójności i komplementarności unijnych instrumentów na rzecz działań zewnętrznych oraz stworzeniu synergii między innymi politykami i programami Unii. W stosownych przypadkach obejmuje to spójność i komplementarność z pomocą makrofinansową.

(21)Aby zmaksymalizować wpływ połączonych interwencji na osiągnięcie wspólnych celów, niniejsze rozporządzenie powinno umożliwiać wkłady na działania w ramach innych programów, o ile ich wkłady nie dotyczą tych samych kosztów.

(22)Finansowanie ustanowione na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno być wykorzystane do finansowania działań związanych z międzynarodowym wymiarem programu Erasmus, a wdrożenie tych działań powinno być zgodne z rozporządzeniem dotyczącym programu Erasmus 19 .

(23)Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te są ustanowione w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród, wykonania pośredniego, pomocy finansowej, wsparcia budżetowego, funduszy powierniczych, instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich i państwach trzecich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skutecznego unijnego finansowania.

(24)Rodzaje finansowania oraz metody wykonywania określone w tym rozporządzeniu powinny być wybierane na podstawie ich potencjału osiągania szczególnych celów działań i możliwości uzyskania wyników, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążeń administracyjnych oraz oczekiwanego ryzyka braku zgodności. Powinno to uwzględniać korzystanie z kwot ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także finansowanie niepowiązane z kosztami, o których mowa w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

(25)Unia powinna nadal stosować wspólne zasady realizacji działań zewnętrznych. Zasady i procedury wdrażania unijnych instrumentów finansowania działań zewnętrznych są określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr [rozporządzenie ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej]. Należy ustanowić dodatkowe szczegółowe przepisy dotyczące konkretnych sytuacji, w szczególności obszarów polityki w zakresie współpracy transgranicznej, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

(26)Działania zewnętrzne są często realizowane w bardzo zmiennym środowisku, wymagającym ciągłego i szybkiego dostosowania do zmieniających się potrzeb partnerów UE oraz do globalnych wyzwań, takich jak prawa człowieka, demokracja i dobre rządy, bezpieczeństwo i stabilność, zmiana klimatu i ochrona środowiska, migracja nieuregulowana i jej podstawowe przyczyny. Pogodzenie zasady przewidywalności z potrzebą szybkiego reagowania na nowe potrzeby oznacza w konsekwencji dostosowanie realizacji finansowej programów. Aby zwiększyć zdolność Unii do reagowania na nieprzewidziane potrzeby, przy jednoczesnym poszanowaniu zasady jednoroczności budżetu UE, niniejsze rozporządzenie powinno zachować możliwość zastosowania mechanizmów elastyczności już dopuszczonych na mocy rozporządzenia finansowego w ramach innych polityk, mianowicie w odniesieniu do przeniesień i ponownego przydzielania niewykorzystanych środków, w celu zapewnienia wydajnego wykorzystania funduszy UE zarówno na rzecz obywateli UE, jak i beneficjentów wymienionych w załączniku I, i maksymalnego zwiększenia w ten sposób puli funduszy UE dostępnych na potrzeby interwencji w ramach działań zewnętrznych UE.

(27)Nowy Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR+) podobnie jak jego poprzednik powinien stanowić zintegrowaną kopertę finansową zapewniającą zdolność finansowania w formie dotacji, gwarancji lub innych instrumentów finansowych na całym świecie, w tym na rzecz beneficjentów wymienionych w załączniku I. Ramy inwestycyjne dla Bałkanów Zachodnich powinny w dalszym ciągu zapewniać zarządzanie działaniami podejmowanymi na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(28)Gwarancje dla działań zewnętrznych powinny wspierać działania EFZR+, a IPA III powinien przyczynić się do zaspokajania potrzeb w zakresie działań na rzecz beneficjentów wymienionych w załączniku I, w tym finansowania i zobowiązań wynikających z pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej.

(29)Istotne jest zapewnianie, aby programy współpracy transgranicznej były realizowane spójnie z ramami ustalonymi w programach działań zewnętrznych i rozporządzeniem dotyczącym współpracy terytorialnej. Niniejsze rozporządzenie powinno zawierać przepisy szczególne dotyczące współfinansowania.

(30)Roczne lub wieloletnie plany działania i środki, o których mowa w art. 8, stanowią programy prac na podstawie rozporządzenia finansowego. Roczne lub wieloletnie plany działania składają się zestawu środków zebranych w jednym dokumencie.

(31)Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 20 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2988/95 21 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 22 i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 23 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą skutecznych i proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 24 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, w stosownych przypadkach EPPO i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa. Beneficjenci wymienieni w załączniku I powinni też niezwłocznie zgłosić Komisji nieprawidłowości, w tym nadużycia finansowe, będące przedmiotem pierwszego ustalenia administracyjnego lub sądowego, oraz regularnie informować ją o przebiegu postępowań administracyjnych i prawnych. W celu zbliżenia dobrych praktyk w państwach członkowskich, zgłaszanie to powinno odbywać się drogą elektroniczną przy użyciu ustanowionego przez Komisję systemu zarządzania nieprawidłowościami.

(32)W celu uwzględnienia zmian w ramach polityki rozszerzenia lub istotnych zmian sytuacji beneficjentów wymienionych w załączniku I, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczących dostosowywania i aktualizowania priorytetów tematycznych pomocy wymienionych w załącznikach II i III. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, i aby konsultacje te były przeprowadzone zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(33)W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, w szczególności dotyczących szczególnych warunków i struktur pośredniego zarządzania beneficjentami wymienionymi w załączniku I i wdrażania pomocy rzecz rozwoju obszarów wiejskich, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te są wykonywane zgodnie z [rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011] 25 . W procesie ustanawiania jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy uwzględnić doświadczenia z zarządzania dotychczasową pomocą przedakcesyjną oraz z jej wdrożenia. Te jednolite warunki należy zmienić, o ile wymaga tego sytuacja.

(34)Komitet utworzony na mocy niniejszego rozporządzenia powinien również posiadać uprawnienia w zakresie aktów prawnych i zobowiązań na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1085/2006 26 , na podstawie rozporządzenia (UE) nr 231/2014, jak również w zakresie wykonania art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 389/2006 27 .

(35)W celu umożliwienia niezwłocznego stosowania przewidywanych środków niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie [wcześniej niż dwudziestego] dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ustanawia program „Instrument Pomocy Przedakcesyjnej” (IPA III).

Określa się w nim jego cele, budżet na lata 2021–2027, formy pomocy unijnej oraz zasady dotyczące przyznawania takiej pomocy.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

„współpraca transgraniczna” oznacza współpracę pomiędzy państwami członkowskimi UE a beneficjentami wymienionymi w załączniku I, pomiędzy co najmniej dwoma beneficjentami wymienionymi w załączniku I lub pomiędzy beneficjentami wymienionymi w załączniku I a państwami i terytoriami wymienionymi w załączniku I do [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej], o której mowa w art. 3 ust. 1 lit. b) [rozporządzenia w sprawie EWT] 28 .

Artykuł 3

Cele IPA III

1.IPA III ma ogólnie na celu pomoc beneficjentom wymienionym w załączniku I w przyjmowaniu i realizowaniu reform politycznych, instytucjonalnych, prawnych, administracyjnych, społecznych i gospodarczych, tak aby beneficjenci przestrzegali wartości unijnych i stopniowo przyjmowali przepisy, normy, strategie polityczne i praktyki Unii, mając w perspektywie członkostwo w Unii, tym samym przyczyniając się do ich stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu.

2.Cele szczegółowe IPA III są następujące:

a)wzmocnienie praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka, praw podstawowych i prawa międzynarodowego, społeczeństwa obywatelskiego i bezpieczeństwa, a także poprawa zarządzania migracją i granicami;

b)poprawa skuteczności administracji publicznej i zwiększenie wsparcia reform strukturalnych oraz dobrego rządzenia na wszystkich szczeblach;

c)kształtowanie przepisów, norm, obszarów polityki i praktyk beneficjentów wymienionych w załączniku I w sposób zgodny z przepisami, normami, obszarami polityki i praktykami Unii oraz wzmocnienie środków na rzecz pojednania i relacji dobrosąsiedzkich, a także kontaktów międzyludzkich i komunikacji;

d)wzmocnienie rozwoju gospodarczego i społecznego, w tym poprzez zwiększoną łączność i rozwój regionalny, rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich oraz polityki społecznej i polityki zatrudnienia, wzmocnienie ochrony środowiska, zwiększenie odporności na zmiany klimatu, przyspieszenie transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej oraz rozwój gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego;

e)wsparcie współpracy terytorialnej i transgranicznej.

3.Zgodnie z celami szczegółowymi, priorytety tematyczne udzielania pomocy stosownie do potrzeb i zdolności beneficjentów wymienionych w załączniku I są przedstawione w załączniku II. Priorytety tematyczne współpracy transgranicznej pomiędzy beneficjentami wymienionymi w załączniku I są przedstawione w załączniku III. Każdy z tych priorytetów tematycznych może przyczynić się do osiągnięcia więcej niż jednego celu szczegółowego.

Artykuł 4

Budżet

1.Pula środków finansowych przeznaczonych na wdrożenie IPA III w latach 2021–2027 wynosi 14 500 000 000 EUR w cenach bieżących.

2.Kwota, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana na pomoc techniczną i administracyjną w ramach realizacji programu, taką jak działania przygotowawcze, monitorowanie, kontrola, audyt i ocena, w tym na systemy informatyczne dla przedsiębiorstw i wszelkie działania związane z przygotowaniem kolejnego programu pomocy przedakcesyjnej, zgodnie z art. 20 [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej].

Artykuł 5

Przepisy międzyprogramowe

1.Podczas wdrażania niniejszego rozporządzenia zapewnia się zgodność, synergię i komplementarność z innymi obszarami działań zewnętrznych Unii i jej innymi odnośnymi politykami i programami, a także spójność polityk na rzecz rozwoju.

2.[Rozporządzenie ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej] stosuje się do działań realizowanych na mocy tego rozporządzenia, jeżeli mowa o nim w niniejszym rozporządzeniu.

3.IPA III przyczynia się do realizacji działań przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu [Erasmus 29 ]. Wykorzystanie tych środków finansowych podlega [rozporządzeniu (UE) Erasmus)]. W tym celu wkład IPA III jest ujęty w jednolitym orientacyjnym dokumencie programowym, o którym mowa w art. 11 ust. 7 [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej], przyjętym zgodnie z procedurami określonymi w tym rozporządzeniu.

4.Pomoc w ramach IPA III może obejmować rodzaje działań przewidzianych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności 30 , Europejskiego Funduszu Społecznego Plus 31 oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich 32 .

5.[EFRR] 33 wnosi wkład do programów lub środków ustanowionych na potrzeby współpracy transgranicznej między beneficjentami wymienionymi w załączniku I a państwami członkowskimi. Programy i środki przyjmowane są przez Komisję zgodnie z art. 16. Kwotę wkładu z IPA-CBC określa się na podstawie art. 10 ust. 3 [rozporządzenia w sprawie EWT]. Programy współpracy transgranicznej IPA są zarządzane zgodnie z [rozporządzeniem w sprawie EWT].

6.Możliwy jest wkład IPA III w programy lub środki współpracy ponadnarodowej i międzyregionalnej ustanowione i realizowane na podstawie [rozporządzenia w sprawie EWT], w których to programach lub środkach uczestniczą beneficjenci wymienieni w załączniku I do niniejszego rozporządzenia.

7.W stosownych przypadkach inne programy unijne mogą mieć wkład w działania przewidziane w niniejszym rozporządzeniu zgodnie z art. 8, pod warunkiem, że wkłady z programów nie pokrywają tych samych kosztów. Niniejsze rozporządzenie może także mieć wkład w środki przewidziane w innych programach unijnych, pod warunkiem, że wkład ten nie pokrywa tych samych kosztów. W takich przypadkach, w programie prac obejmującym te działania zostanie określone, który zbiór zasad ma zastosowanie.

8.W należycie uzasadnionych przypadkach i w celu zapewnienia spójności oraz skuteczności finansowania unijnego bądź wsparcia współpracy regionalnej Komisja może podjąć decyzję o rozszerzeniu zakresu kwalifikowalności programów działania i środków, o których mowa w art. 8 ust. 1, na kraje, terytoria i regiony inne niż wymienione w załączniku I, w przypadku gdy program lub środek mają charakter globalny, regionalny lub transgraniczny.

ROZDZIAŁ II

PLANOWANIE STRATEGICZNE

Artykuł 6

Ramy polityki i zasady ogólne

1.Ramy polityki rozszerzenia określone przez Radę Europejską i Radę, umowy ustanawiające wiążące stosunki prawne z beneficjentami wymienionymi w załączniku I, a także stosowne rezolucje Parlamentu Europejskiego, komunikaty Komisji lub wspólne komunikaty Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa stanowią ogólne ramy polityki wdrażania niniejszego rozporządzenia. Komisja zapewnia spójność między pomocą a ramami polityki rozszerzenia.

2.Programy i działania na podstawie niniejszego rozporządzenia uwzględniają kwestie zmiany klimatu, ochrony środowiska i równouprawnienia płci, a także uwzględniają wzajemne powiązania między celami zrównoważonego rozwoju 34 , tak aby propagować zintegrowane działania, które mogą przynosić dodatkowe korzyści i przyczyniać się do osiągania licznych celów w sposób spójny.

3.Komisja i państwa członkowskie współpracują w celu zapewnienia spójności między pomocą udzielaną na podstawie IPA III a inną pomocą udzielaną przez Unię, państwa członkowskie oraz Europejski Bank Inwestycyjny i dokładają starań, by pomoc ta nie powielała się; zgodnie z ustalonymi zasadami wzmocnienia koordynacji operacyjnej w obszarze pomocy zewnętrznej i w celu harmonizacji polityk i procedur, w szczególności międzynarodowych zasad skuteczności pomocy rozwojowej 35 . Koordynacja obejmuje regularne konsultacje, częstą wymianę informacji w różnych fazach cyklu pomocy oraz spotkania z udziałem wszystkich zainteresowanych stron mające na celu koordynacje pomocy oraz stanowi zasadniczy etap procesu programowania Unii i państw członkowskich.

4.Współdziałając z państwami członkowskimi, Komisja podejmuje także niezbędne kroki w celu zapewnienia koordynacji i komplementarności z wielostronnymi i regionalnymi organizacjami i podmiotami, takimi jak organizacje międzynarodowe i instytucje finansowe, agencje oraz darczyńcy spoza UE.

ROZDZIAŁ III

WDROŻENIE

Artykuł 7

Ramy programowania IPA

1.Pomoc w ramach IPA III opiera się na ramach programowania IPA w zakresie realizacji celów szczegółowych, o których mowa w art. 3. Ramy programowania IPA ustanawia Komisja na czas trwania wieloletnich ram finansowych Unii.

2.Ramy programowania IPA powinny w należytym stopniu uwzględniać odpowiednie strategie krajowe i polityki sektorowe.

Pomoc jest ukierunkowana i dostosowana do indywidualnej sytuacji beneficjentów wymienionych w załączniku I, z uwzględnieniem dalszych działań niezbędnych do spełnienia kryteriów członkostwa oraz zdolności tych beneficjentów. Zakres i intensywność pomocy są zróżnicowane w zależności od potrzeb, zaangażowania na rzecz reform i postępów w ich realizacji.

3.Bez uszczerbku dla ustępu 4, ramy programowania IPA są przyjmowane przez Komisję w drodze aktu wykonawczego. Ten akt wykonawczy jest przyjmowany zgodnie z procedurą sprawdzającą komitetu, o którym mowa w art. 16.

4.Komisja przyjmuje ramy programowania dla współpracy transgranicznej z państwami członkowskimi zgodnie z art. 10 ust. 1 [rozporządzenia w sprawie EWT].

5.Ramy programowania IPA zawierają wskaźniki służące do oceny postępów w osiąganiu przewidzianych w nich celów.

Artykuł 8

Środki i metody wykonawcze

1.Pomoc w ramach IPA III jest wdrażana według metody zarządzania bezpośredniego lub według metody zarządzania pośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym poprzez roczne lub wieloletnie plany działania i środki, o których mowa w tytule II rozdział III [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej]. Do niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie tytuł II rozdział III [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej], z wyjątkiem art. 24 ust. 1 [kwalifikujące się osoby i podmioty].

2.Na mocy niniejszego rozporządzenia plany działania mogą być przyjmowane na okres do siedmiu lat.

Artykuł 9

Współpraca transgraniczna

1.Na programy współpracy transgranicznej między beneficjentami wymienionymi w załączniku I a państwami członkowskimi przydziela się orientacyjnie, zgodnie z ich potrzebami i priorytetami, maksymalnie 3 % puli środków finansowych.

2.Stopa dofinansowania unijnego na poziomie każdego priorytetu nie przekracza 85 % wydatków kwalifikowalnych w ramach programu współpracy transgranicznej. W odniesieniu do pomocy technicznej poziom unijnego współfinansowania wynosi 100 %.

3.Poziom płatności zaliczkowych na współpracę transgraniczną z państwami członkowskimi określa program prac odpowiednio do potrzeb beneficjentów wymienionych w załączniku I i może przekroczyć odsetek, o którym mowa w art. 49 rozporządzenia w sprawie europejskiej współpracy terytorialnej.

4.W przypadku wstrzymania programów współpracy transgranicznej zgodnie z art. 12 [rozporządzenia w sprawie EWT], wsparcie dla przerwanego programu, które pozostaje dostępne na mocy niniejszego rozporządzenia może być wykorzystane w celu finansowania innych działań kwalifikujących się do objęcia niniejszym rozporządzeniem.

ROZDZIAŁ IV

KWALIFIKOWALNOŚĆ I INNE PRZEPISY SZCZEGÓLNE

Artykuł 10

Kwalifikowalność do finansowania w ramach IPA III

1.Do finansowania w ramach IPA III kwalifikują się oferenci, wnioskodawcy i kandydaci z następujących krajów:

a)państw członkowskich, beneficjentów wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, stron Porozumienia w sprawie Europejskiego Obszaru Gospodarczego i krajów ujętych w załączniku I do rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej [państwa regionu sąsiedztwa europejskiego], oraz

b)krajów, którym Komisja przyznaje dostęp do pomocy zewnętrznej na zasadzie wzajemności. Dostęp na zasadzie wzajemności można przyznać na czas określony nie krótszy niż jeden rok, pod warunkiem że dane państwo uzna, na równych warunkach, kwalifikowalność podmiotów z Unii i krajów kwalifikujących się na mocy niniejszego rozporządzenia. Komisja decyduje o przyznaniu dostępu na zasadzie wzajemności po odbyciu konsultacji z zainteresowanym krajem odbiorcą pomocy lub krajami odbiorcami pomocy.

ROZDZIAŁ V

GWARANCJA EFZR+ I GWARANCJE BUDŻETOWE

Artykuł 11

Instrumenty finansowe i gwarancja dla działań zewnętrznych

1.Beneficjenci wymienieni w załączniku I kwalifikują się do objęcia Europejskim Funduszem na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus (EFZR+) oraz gwarancją dla działań zewnętrznych, zgodnie z przepisami tytułu II rozdział IV [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej]. W tym celu w ramach IPA III dokonuje się wkładu finansowego na rzecz tworzenia rezerw na gwarancję dla działań zewnętrznych, o której mowa w art. 26 [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej] proporcjonalnie do inwestycji dokonanych na rzecz beneficjentów wymienionych w załączniku I.

ROZDZIAŁ VI

MONITOROWANIE I OCENA

Artykuł 12

Monitorowanie, kontrola, ocena i ochrona interesów finansowych Unii

1.Do niniejszego rozporządzenia w zakresie monitorowania, sprawozdawczości i oceny ma zastosowanie tytuł II rozdział V [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej].

2.Wskaźniki służące monitorowaniu wdrażania i postępów w realizacji IPA III w odniesieniu do celów szczegółowych określonych w art. 3 przedstawiono w załączniku IV do niniejszego rozporządzenia.

3.Do współpracy transgranicznej z państwami członkowskimi stosuje się wskaźniki, o których mowa w art. 33 [rozporządzenia w sprawie EWT].

4.Poza wskaźnikami określonymi w załączniku IV, ramy wyników pomocy z IPA III uwzględniają sprawozdania dotyczące procesu rozszerzenia.

5.Poza przepisami art. 129 rozporządzenia finansowego dotyczącymi ochrony interesów finansowych Unii, w ramach zarządzania pośredniego beneficjenci wymienieni w załączniku I niezwłocznie zgłaszają Komisji nieprawidłowości, w tym nadużycia finansowe będące przedmiotem pierwszego ustalenia administracyjnego lub sądowego, oraz regularnie informuje ją o przebiegu postępowań administracyjnych i prawnych. Zgłoszenia dokonuje się drogą elektroniczną, za pośrednictwem ustanowionego przez Komisję systemu zarządzania nieprawidłowościami.

ROZDZIAŁ VII

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 13

Przekazanie uprawnień

Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14 w celu zmiany załączników II, III i IV do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 14

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 13, powierza się Komisji.

3.Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 13, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

5.Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 13 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 15

Przyjęcie dalszych przepisów wykonawczych

1.Przepisy szczególne ustanawiające jednolite warunki wdrożenia niniejszego rozporządzenia, w szczególności dotyczące struktur, które mają być ustanowione w ramach przygotowań do przystąpienia oraz dotyczące pomocy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 16.

2.    W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 16

Komitet

1.Komisję wspiera komitet („Komitet Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej”). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu [rozporządzenia (UE) nr 182/2011].

2.W przypadku gdy opinia komitetu ma zostać uzyskana w drodze procedury pisemnej, procedura ta kończy się bez osiągnięcia rezultatu, jeżeli przed upływem terminu na wydanie opinii zdecyduje o tym przewodniczący komitetu lub wniosą o to zwykłą większością głosów jego członkowie.

3.Obserwator z EBI bierze udział w posiedzeniach Komitetu, na których omawiane są sprawy dotyczące EBI.

4.Komitet IPA III wspiera Komisję i jest również uprawniony do przyjmowania aktów prawnych i zobowiązań na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1085/2006, rozporządzenia 231/2014 i do wykonania art. 3 rozporządzenia (WE) nr 389/2006.

5.Komitet IPA III nie jest właściwy do dokonywania wkładów na rzecz programu Erasmus+ zgodnie z art. 5 ust. 3.

Artykuł 17

Informacja, komunikacja i promocja

1.Zastosowanie ma art. 36 i 37 [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej]

Artykuł 18

Przepisy przejściowe

1.Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na kontynuację lub modyfikację danych działań, aż do ich zamknięcia, zgodnie z rozporządzeniem 231/2014 [IPA II] oraz rozporządzeniem (WE) nr 1085/2006 [IPA], które nadal stosuje się do danych działań aż do ich zamknięcia. Do tych działań stosuje się tytuł II rozdział III [rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej], dawnej objęty rozporządzeniem 236/2014, z wyjątkiem art. 24 ust. 1.

2.Z puli środków finansowych przeznaczonych na IPA III można również pokrywać wydatki na wsparcie techniczne i administracyjne na potrzeby przejścia między IPA III a środkami przyjętymi w ramach poprzedniego programu, IPA II.

3.W razie potrzeby w budżecie obejmującym okres po 2027 r. mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w art. 4 ust. 2, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone.

Artykuł 19

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie [...] [dwudziestego dnia] po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI

1.1.STRUKTURA WNIOSKU/INICJATYWY

1.1.Tytuł wniosku/inicjatywy

1.2.Obszary polityki, których dotyczy wniosek/inicjatywa (klaster programów)

1.3.Charakter wniosku/inicjatywy

1.4.Uzasadnienie wniosku/inicjatywy

1.5.Okres trwania wniosku/inicjatywy i jego wpływ finansowy

1.6.Planowane tryby zarządzania

2.ŚRODKI ZARZĄDZANIA

2.1.Zasady nadzoru i sprawozdawczości

2.2.System zarządzania i kontroli

2.3.Środki zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom

3.SZACUNKOWY WPŁYW FINANSOWY WNIOSKU/INICJATYWY

3.1.Działy wieloletnich ram finansowych i linie budżetowe po stronie wydatków, na które wniosek/inicjatywa ma wpływ

3.2.Szacunkowy wpływ na wydatki 

3.2.1.Synteza szacunkowego wpływu na wydatki

3.2.2.Szacunkowy wpływ na środki administracyjne

3.2.3.Udział osób trzecich w finansowaniu

3.3.Szacunkowy wpływ na dochody

OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI

1.STRUKTURA WNIOSKU/INICJATYWY

1.1.Tytuł wniosku/inicjatywy

1.2.Obszary polityki, których dotyczy wniosek/inicjatywa (klaster programów)

1.3.Wniosek/inicjatywa dotyczy:

⌧ nowego działania 

◻ nowego działania, będącego następstwem projektu pilotażowego/działania przygotowawczego 36  

◻ przedłużenia bieżącego działania 

◻ połączenia lub przekształcenia co najmniej jednego działania pod kątem innego/nowego działania 

1.4.Uzasadnienie wniosku/inicjatywy

1.4.1.Potrzeby, które należy zaspokoić w perspektywie krótko- lub długoterminowej, w tym szczegółowy terminarz przebiegu realizacji inicjatywy

1.4.2.Wartość dodana z tytułu zaangażowania Unii Europejskiej (może wynikać z różnych czynników, na przykład korzyści koordynacyjnych, pewności prawa, większej efektywności lub komplementarności). Na potrzeby tego punktu „wartość dodaną z tytułu zaangażowania Unii” należy rozumieć jako wartość wynikającą z unijnej interwencji, wykraczającą poza wartość, która zostałaby wytworzona przez same państwa członkowskie.

1.4.3.Główne wnioski wyciągnięte z podobnych działań

1.4.4.Spójność z innymi właściwymi instrumentami oraz możliwa synergia

1.5.Okres trwania wniosku/inicjatywy i jego wpływ finansowy

☑ Nieograniczony czas trwania

–Wprowadzenie w życie z okresem rozruchu od 2021 r.,

1.6.Planowane tryby zarządzania 39  

☑ Bezpośrednie zarządzanie przez Komisję

–☑ w ramach jej służb, w tym za pośrednictwem jej pracowników w delegaturach Unii;

–☑    przez agencje wykonawcze;

◻ Zarządzanie dzielone z państwami członkowskimi

☑ Zarządzanie pośrednie poprzez przekazanie zadań związanych z wykonaniem budżetu:

–☑ państwom trzecim lub organom przez nie wyznaczonym;

–☑ organizacjom międzynarodowym i ich agencjom (należy wyszczególnić);

–☑EBI oraz Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu;

–☑organom, o których mowa w art. 70 i 71 rozporządzenia finansowego;

–☑organom prawa publicznego;

–☑podmiotom podlegającym prawu prywatnemu, które świadczą usługi użyteczności publicznej, o ile zapewniają one odpowiednie gwarancje finansowe;

–☑ podmiotom podlegającym prawu prywatnemu państwa członkowskiego, którym powierzono realizację partnerstwa publiczno-prywatnego oraz które zapewniają odpowiednie gwarancje finansowe;

–☑ osobom odpowiedzialnym za wykonanie określonych działań w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na mocy tytułu V Traktatu o Unii Europejskiej oraz określonym we właściwym podstawowym akcie prawnym.

–W przypadku wskazania więcej niż jednego trybu należy podać dodatkowe informacje w części „Uwagi”.

Uwagi

2.ŚRODKI ZARZĄDZANIA

2.1.Zasady nadzoru i sprawozdawczości

Określić częstotliwość i warunki

2.2.System zarządzania i kontroli

2.2.1.Uzasadnienie dla systemu zarządzania, mechanizmów finansowania wykonania, warunków płatności i proponowanej strategia kontroli

2.2.2.Informacje dotyczące zidentyfikowanego ryzyka i systemów kontroli wewnętrznej ustanowionych w celu jego ograniczenia

2.2.3.Oszacowanie i uzasadnienie efektywności kosztowej kontroli (relacja kosztów kontroli do wartości zarządzanych funduszy powiązanych) oraz ocena prawdopodobnego ryzyka błędu (przy płatności i przy zamykaniu)

2.3.Środki zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom

Określić istniejące lub przewidywane środki zapobiegania i ochrony, np. ze strategii zwalczania nadużyć finansowych.

3.SZACUNKOWY WPŁYW FINANSOWY WNIOSKU/INICJATYWY

3.1.Dział wieloletnich ram finansowych i proponowane nowe linie budżetowe po stronie wydatków

Dział wieloletnich ram finansowych	Linia budżetowa	Rodzaj środków	Wkład
	Numer Dział 6	Zróżn. / Niezróżn 40 .	państw EFTA 41	krajów kandydujących 42	państw trzecich	w rozumieniu art. [21 ust. 2 lit. b)] rozporządzenia finansowego
Dział 6	16 01 Pomoc przedakcesyjna — wydatki na administrację i zarządzanie	Środki niezróżnicowane	NIE	NIE	NIE	NIE
Dział 6	16 02 Pomoc przedakcesyjna — środki operacyjne	DA	TAK	TAK	TAK	TAK
Dział 6	16 02,01 Wsparcie na rzecz wzmocnienia praworządności, demokracji, społeczeństwa obywatelskiego, praw podstawowych i praw człowieka, zarządzania migracją, w tym zarządzania granicami, oraz bezpieczeństwa.	DA	TAK	TAK	TAK	TAK
Dział 6	16 02,02 Wsparcie wzmocnienia efektywności administracji publicznej, reform strukturalnych i dobrego rządzenia	DA	TAK	TAK	TAK	TAK
Dział 6	16 02,03 Wsparcie kształtowania przepisów, norm, strategii politycznych i praktyk w sposób zgodny z przepisami, normami, strategiami politycznymi i praktykami Unii	DA	TAK	TAK	TAK	TAK
Dział 6	16 02,04 Wsparcie wzmocnienia rozwoju gospodarczego i społecznego	DA	TAK	TAK	TAK	TAK
Dział 6	16 02,05 Wsparcie współpracy terytorialnej i transgranicznej.	DA	TAK	TAK	TAK	TAK

3.2.Szacunkowy wpływ na wydatki

3.2.1.Synteza szacunkowego wpływu na wydatki 43  

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

			2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	po 2027 r.	OGÓŁEM
Środki operacyjne	Środki na zobowiązania	(1)	1 899,300	1 938,665	1 978,014	2 018,145	2 058,259	2 100,355	2 143,433		14 136,171
	Środki na płatności	(2)	94 239	337 482	591 552	995 238	1 460,304	1 589,081	1 678,593	7 389,681	14 136,171
Środki administracyjne finansowane ze środków przydzielonych na program 44	Środki na zobowiązania = środki na płatności	(3)	49 700	50 335	50 986	51 855	52 741	53 645	54 567		363 829
OGÓŁEM środki przydzielone na program	Środki na zobowiązania	=1+3	1 949,000	1 989,000	2 029,000	2 070,000	2 111,000	2 154,000	2 198,000		14 500,000
	Środki na płatności	=2+3	143,939	387,817	642,538	1 047,093	1 513,045	1 642,726	1 733,160	7 389,681	14 500,000

Dział wieloletnich ram finansowych

7

„Wydatki administracyjne”

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

3.2.2.Podsumowanie szacunkowego wpływu na środki administracyjne

–◻    Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych

–⌧    Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych, jak określono poniżej:

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

DZIAŁ 7 wieloletnich ram finansowych
Zasoby ludzkie	41 128	41 950	42 789	43 645	44 518	45 408	46 316	305 755
Pozostałe wydatki administracyjne	3 532	3 602	3 674	3 748	3 823	3 899	3 977	26 255
Suma cząstkowa DZIAŁU 7 wieloletnich ram finansowych	44 659	45 552	46 464	47 393	48 341	49 307	50 294	332 010

Poza DZIAŁEM 7 45 wieloletnich ram finansowych
Zasoby ludzkie	41 750	42 585	43 436	44 305	45 191	46 095	47 017	310 379
Inne wydatki administracyjne	7 950	7 750	7 550	7 550	7 550	7 550	7 550	53 450
Suma cząstkowa  Poza DZIAŁEM 7 wieloletnich ram finansowych	49 700	50 335	50 986	51 855	52 741	53 645	54 567	363 829

OGÓŁEM

94 359

95 887

97 450

99 248

101 082

102 953

104 861

695 839

3.2.2.1.Szacowane zapotrzebowanie na zasoby ludzkie

–◻Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich.

–⌧Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich, jak określono poniżej:

Wartości szacunkowe należy wyrazić w ekwiwalentach pełnego czasu pracy

Opis zadań do wykonania:

Urzędnicy i pracownicy zatrudnieni na czas określony	Planowanie, programowanie, zarządzanie i monitorowanie pomocy finansowej
Personel zewnętrzny	Planowanie, programowanie, zarządzanie i monitorowanie pomocy finansowej

3.2.3.Udział osób trzecich w finansowaniu

Wniosek/inicjatywa:

–⌧    nie przewiduje współfinansowania ze strony osób trzecich

–◻    przewiduje współfinansowanie ze strony osób trzecich szacowane zgodnie z poniższymi szacunkami:

środki w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

3.3.Szacunkowy wpływ na dochody

–⌧    Wniosek/inicjatywa nie ma wpływu finansowego na dochody

–◻    Wniosek/inicjatywa ma wpływ finansowy określony poniżej:

wpływ na zasoby własne

wpływ na dochody inne

Wskazać, czy dochody są przypisane do linii budżetowej po stronie wydatków ◻    

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

W przypadku wpływu na dochody przeznaczone na określony cel należy wskazać linie budżetowe po stronie wydatków, które ten wpływ obejmie.

Pozostałe uwagi (np. metoda/wzór użyte do obliczenia wpływu na dochody albo inne informacje).

(1)    COM(2018) 321 final, dostępny pod adresem: https://ec.europa.eu/commission/priorities/democratic-change/future-europe/eu-budget-future_en

(2)    Zasada „najpierw kwestie podstawowe” łączy w sobie praworządność i prawa podstawowe z dwoma innymi istotnymi obszarami procesu akcesyjnego: zarządzaniem gospodarczym – zwróceniem szczególnej uwagi na rozwój gospodarczy i poprawę konkurencyjności – oraz wzmocnieniem instytucji demokratycznych i reformą administracji publicznej. Każda z tych trzech podstawowych kwestii ma zasadnicze znaczenie dla procesów reform w krajach objętych procesem rozszerzenia i pozwala uwzględnić kluczowe obawy obywateli.

(3)    COM(2015) 611 final, dostępny pod adresem: https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20151110_strategy_paper_en.pdf

(4) *    Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

(5)    COM(2018) 65 final, dostępny pod adresem:  http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52018DC0065

(6)    C(2018) 460 final wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej.

(7)    Przegląd śródokresowy instrumentów finansowania zewnętrznego – https://ec.europa.eu/europeaid/evaluation-instrument-pre-accession-assistance-ipa-ii-draft-report_en

(8)    Sprawozdanie z przeglądu śródokresowego i towarzyszące mu dokumenty robocze służb Komisji są dostępne pod następującym adresem: https://ec.europa.eu/europeaid/mid-term-review-report-external-financing-instruments_en

(9)    Sprawozdanie dotyczące spójności jest dostępne pod następującym adresem: https://ec.europa.eu/europeaid/coherence-report-insights-external-evaluation-external-financing-instruments_en  

(10)    COM (2018) 321 final z 2.5.2018.

(11)    Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.; Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s.1–14.

(12)    Dz.U. C […] z […], s. […].

(13)    Dz.U. C […] z […], s. […].

(14)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 231/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 11).

(15)    Zasada „najpierw kwestie podstawowe” łączy w sobie praworządność i prawa podstawowe z dwoma innymi istotnymi obszarami procesu akcesyjnego: zarządzaniem gospodarczym – zwróceniem szczególnej uwagi na rozwój gospodarczy i poprawę konkurencyjności – oraz wzmocnieniem instytucji demokratycznych i reformą administracji publicznej. Każda z tych trzech podstawowych kwestii ma zasadnicze znaczenie dla procesów reform w krajach objętych procesem rozszerzenia i pozwala uwzględnić kluczowe obawy obywateli.

(16)    COM(2018) 65 final, dostępny pod adresem: https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/communication-credible-enlargement-perspective-western-balkans_en.pdf

(17)    Europejski filar praw socjalnych uroczyście ogłoszony dnia 17 listopada 2017 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję na Szczycie Społecznym na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu.

(18)    Odesłanie do zaktualizowania: Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1. Porozumienie jest dostępne pod następującym adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32013Q1220(01)

(19)    Nowe rozporządzenie w sprawie programu Erasmus

(20)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).

(21)    Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).

(22)    Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).

(23)    Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).

(24)    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).

(25)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).

(26)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) (Dz.U. L 210 z 31.7.2006, s. 82).

(27)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 389/2006 z dnia 27 lutego 2006 r. ustanawiające instrument wsparcia finansowego w celu stymulowania rozwoju gospodarczego tureckiej wspólnoty cypryjskiej i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2667/2000 w sprawie Europejskiej Agencji Odbudowy (Dz.U. L 65 z 7.3.2006, s. 5).

(28)    COM(2018) 374 final – wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego.

(29)    COM (2018) 367 final – wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego „Erasmus”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1288/2013.

(30)    COM(2018) 372 final – wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności.

(31)    COM(2018) 382 final – wniosek Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczący Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (ESF+).

(32)    COM(2018) 392 final – wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia na podstawie planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013.

(33)    COM(2018) 372 final – wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności.

(34)    https://ec.europa.eu/europeaid/policies/sustainable-development-goals_en

(35)    https://ec.europa.eu/europeaid/policies/eu-approach-aid-effectiveness_en

(36)    O którym mowa w art. 58 ust. 2 lit. a) lub b) rozporządzenia finansowego.*    Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

(37)    Sprawozdanie z przeglądu śródokresowego COM(2017) 720 final zostało opracowane na podstawie dziesięciu dokumentów roboczych służb Komisji, z których każdy jest poświęcony innemu instrumentowi (zob. lista poniżej); dokumenty te oparte są z kolei na dziesięciu niezależnych ocenach instrumentów. Sprawozdanie z przeglądu śródokresowego, dokumenty robocze służb Komisji i niezależne oceny można znaleźć na stronie: https://ec.europa.eu/europeaid/public-consultation-external-financing-instruments-european-union_en

(38)    Wśród tych dziesięciu instrumentów znalazły się: Instrument Finansowania współpracy na rzecz Rozwoju (DCI); Europejski Fundusz Rozwoju (EFR); Europejski Instrument Sąsiedztwa (ENI): Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II); Instrument na rzecz Przyczyniania się do Stabilności i Pokoju (IcSP) Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR); Instrument Partnerstwa (IP); Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego (INSC); Decyzja w sprawie Grenlandii (GD); wspólne rozporządzenie wykonawcze.

(39)    Wyjaśnienia dotyczące trybów zarządzania oraz odniesienia do rozporządzenia finansowego znajdują się na następującej stronie: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EN/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx  

(40)    Środki zróżnicowane / środki niezróżnicowane

(41)    EFTA: Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

(42)    Kraje kandydujące oraz w stosownych przypadkach potencjalne kraje kandydujące Bałkanów Zachodnich.

(43)    Suma poszczególnych kwot może nie być równa łącznej kwocie ze względu na zaokrąglenia.

(44)    Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie realizacji programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

(45)    Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie realizacji programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

(46)    CA = personel kontraktowy; LA = personel miejscowy; SNE = oddelegowany ekspert krajowy; INT = personel tymczasowy; JED = młodszy oddelegowany ekspert.

(47)    W ramach podpułapu na personel zewnętrzny ze środków operacyjnych (dawne linie „BA”).

(48)    W przypadku tradycyjnych zasobów własnych (opłaty celne, opłaty wyrównawcze od cukru) należy wskazać kwoty netto, tzn. kwoty brutto po odliczeniu 20 % na poczet kosztów poboru.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia14.6.2018

COM(2018) 465 final

ZAŁĄCZNIKI

do

Wniosek do

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)

ZAŁĄCZNIK I

Albania

Bośnia i Hercegowina

Islandia

Kosowo 1* 

Czarnogóra

Serbia

Turcja

była jugosłowiańska republika Macedonii

ZAŁĄCZNIK II

Priorytety tematyczne pomocy

Pomoc może być przeznaczona, stosownie do przypadku, na poniższe priorytety tematyczne.

a)Utworzenie na wczesnym etapie instytucji niezbędnych do zapewnienia praworządności i propagowanie ich prawidłowego funkcjonowania. Działania w tej dziedzinie mają na celu: utworzenie niezależnych, odpowiedzialnych i skutecznych systemów sądowych, w tym przejrzystych i opartych na kryteriach merytorycznych systemów rekrutacji, systemów oceny i awansu oraz skutecznych procedur dyscyplinarnych w przypadku nadużyć, jak również upowszechnianie współpracy sądowej; zapewnienie solidnych systemów ochrony granic, zarządzania przepływami migracyjnymi i udzielania azylu osobom potrzebującym pomocy; opracowanie skutecznych narzędzi zapobiegania przestępczości zorganizowanej, handlowi ludźmi, przemytowi migrantów, praniu pieniędzy/finansowaniu terroryzmu i korupcji oraz zwalczania tych zjawisk; propagowanie i ochrona praw człowieka, praw osób należących do mniejszości, w tym praw podstawowych Romów, jak również lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i interseksualnych, w tym wolności mediów i ochrony danych.

b)Reformowanie administracji publicznej zgodnie z zasadami administracji publicznej. Działania w tej dziedzinie mają na celu: wzmocnienie ram reform administracji publicznej; poprawę planowania strategicznego oraz inkluzywnej i opartej na dowodach polityki oraz wprowadzania zmian legislacyjnych; większą profesjonalizację i depolitycyzację służby cywilnej, zakorzenienie zasad merytokratycznych; propagowanie przejrzystości i rozliczalności; udoskonalenie jakości i sposobu świadczenia usług, w tym wprowadzenie odpowiednich procedur administracyjnych oraz stosowanie administracji elektronicznej ukierunkowanej na obywateli; udoskonalenie zarządzania finansami publicznymi i opracowywanie wiarygodnych statystyk.

c)Wzmocnienie zarządzania gospodarczego. Działania mają na celu wspieranie udziału w programie reform gospodarczych i systematycznej współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowanymi w odniesieniu do kwestii podstawowych polityki gospodarczej. Zwiększenie zdolności w zakresie umacniania stabilności makroekonomicznej oraz wspieranie postępów w kierunku stworzenia funkcjonującej gospodarki rynkowej, która radzi sobie z presją konkurencyjną i siłami rynkowymi wewnątrz Unii.

d)Wzmocnienie zdolności Unii i jej partnerów w zakresie zapobiegania konfliktom, budowania pokoju i reagowania na sytuacje przedkryzysowe i pokryzysowe, w tym poprzez wczesne ostrzeganie oraz analizy ryzyka wystąpienia konfliktu; propagowanie tworzenia sieci kontaktów między ludźmi, pojednania, budowania pokoju i środków budowy zaufania; wspieranie budowania zdolności na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju.

e)Zwiększenie zdolności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji partnerów społecznych, w tym stowarzyszeń zawodowych, u beneficjentów wymienionych w załączniku I, oraz zachęcanie do tworzenia sieci kontaktów na wszystkich szczeblach między organizacjami mającymi siedzibę w Unii a organizacjami beneficjentów wymienionych w załączniku I, co umożliwi ich zaangażowanie w skuteczny dialog z podmiotami publicznymi i prywatnymi.

f)Propagowanie dostosowania się przez kraje partnerskie do zasad, norm, obszarów polityki i praktyk Unii, w tym zasad pomocy państwa.

g)Zwiększenie dostępu do kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie – oraz podniesienie ich jakości – na wszystkich poziomach i wsparcie sektora kultury i sektora kreatywnego. Działania w tej dziedzinie mają na celu: propagowanie równego dostępu do wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem oraz kształcenia podstawowego i średniego, poprawę świadczenia usług pozwalających na nabycie podstawowych umiejętności; zwiększenie osiągnięć edukacyjnych, ograniczenie wczesnego kończenia nauki i poprawę kształcenia nauczycieli. Rozwój systemów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz propagowanie systemów uczenia się poprzez praktyki w miejscu pracy w celu ułatwienia wchodzenia na rynek pracy; poprawę jakości i przydatności szkolnictwa wyższego; zachęcanie do działalności w ramach stowarzyszeń absolwentów; poprawę dostępu do uczenia się przez całe życie oraz wspieranie inwestycji w infrastrukturę edukacyjno-szkoleniową, w szczególności z myślą o zmniejszeniu dysproporcji terytorialnych i sprzyjaniu edukacji wolnej od segregacji, w tym za pomocą technologii cyfrowych.

h)Sprzyjanie tworzeniu zatrudnienia o wysokiej jakości i dostępowi do rynku pracy. Działania w tej dziedzinie mają na celu: zaradzenie wysokiej stopie bezrobocia i bierności przez wspieranie trwałej integracji na rynku pracy, w szczególności ludzi młodych (zwłaszcza młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się), kobiet, osób długotrwale bezrobotnych i wszystkich słabo reprezentowanych grup. Działania powinny przyczyniać się do tworzenia miejsc pracy o dobrej jakości i wspierać skuteczne egzekwowanie przepisów i standardów prawa pracy na całym terytorium. Inne kluczowe obszary interwencji to: wspieranie równości płci, propagowanie zatrudnialności i wydajności, zdolność przystosowywania się pracowników i przedsiębiorstw do zmian, ustanowienie trwałego dialogu społecznego, modernizacja i wzmocnienie instytucji rynku pracy, takich jak publiczne służby zatrudnienia i inspekcje pracy.

i)Propagowanie ochrony społecznej i włączenia społecznego oraz zwalczanie biedy. Działania w tej dziedzinie mają na celu zmodernizowanie systemów zabezpieczenia społecznego w celu zapewnienia wydajnej, skutecznej i odpowiedniej ochrony na wszystkich etapach życia jednostki, sprzyjanie włączeniu społecznemu, propagowanie równych szans oraz eliminowanie nierówności i biedy. Działania w tej dziedzinie koncentrują się na poniższych zagadnieniach: integrowanie społeczności marginalizowanych, np. Romów; zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub wyznanie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną; ułatwienie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych usług wysokiej jakości, takich jak wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem, mieszkalnictwo, opieka zdrowotna i podstawowe usługi socjalne oraz opieka długoterminowa, m.in. dzięki modernizacji systemów zabezpieczenia społecznego.

j)Propagowanie inteligentnego, zrównoważonego, sprzyjającego włączeniu społecznemu i bezpiecznego transportu oraz usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych poprzez inwestowanie w projekty o dużej wartości dodanej dla UE. Inwestycje powinny być uszeregowane pod względem ważności wedle ich istotności dla połączeń TEN-T z UE, wkładu do mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju, ograniczenia emisji, oddziaływania na środowisko, bezpiecznej mobilności, w synergii z reformami propagowanymi przez Traktat o Wspólnocie Transportowej.

k)Poprawa warunków działania sektora prywatnego i konkurencyjności przedsiębiorstw, m.in. poprzez „inteligentne specjalizacje”, jako kluczowe czynniki wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i zapewniania spójności. Priorytet należy nadać projektom służącym poprawie otoczenia biznesowego.

l)Poprawa dostępu do technologii i usług cyfrowych oraz zintensyfikowanie badań, rozwoju technologicznego i innowacji przez inwestycje w sieci połączeń cyfrowych, zaufanie i bezpieczeństwo cyfrowe, umiejętności cyfrowe oraz przedsiębiorczość, jak również infrastrukturę badawczą, tworzenie sprzyjającego środowiska i propagowanie tworzenia sieci kontaktów i współpracy.

m)Przyczynianie się do bezpieczeństwa i ochrony zaopatrzenia w żywność oraz zachowania różnorodnych i opłacalnych systemów rolniczych w dynamicznych społecznościach wiejskich i na terenach wiejskich.

n)Ochrona i poprawa jakości środowiska, zajęcie się problemem degradacji środowiska i powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej, propagowanie konserwacji ekosystemów lądowych i morskich i odnawialnych zasobów naturalnych oraz zrównoważone zarządzanie nimi, propagowanie efektywnego gospodarowania zasobami, zrównoważonej produkcji i konsumpcji oraz wspieranie przejścia na zieloną gospodarkę i gospodarkę o obiegu zamkniętym, przyczynianie się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie odporności na zmiany klimatu oraz wspieranie zarządzania działaniami w dziedzinie klimatu i informowanie o nich, a także efektywność energetyczna. Środki z programu IPA III powinny wspierać polityki sprzyjające przejściu do zasobooszczędnej, bezpiecznej i trwałej gospodarki niskoemisyjnej oraz wzmocnieniu odporności na klęski żywiołowe, a także zapobieganie, gotowość i reagowanie na nie. Środki z tego instrumentu powinny również umożliwić zapewnienie wysokiemu poziomowi bezpieczeństwa jądrowego, ochronie radiologicznej oraz stosowaniu sprawnych i skutecznych zabezpieczeń w odniesieniu do materiału jądrowego w państwach trzecich, jak również ustanowieniu ram i metodologii stosowania sprawnych i skutecznych zabezpieczeń materiałów jądrowych w państwach trzecich.

o)Propagowanie najwyższych norm bezpieczeństwa jądrowego, w tym kultury bezpieczeństwa jądrowego, gotowości na wypadek sytuacji wyjątkowej, odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, likwidacji dawnych elektrowni i obiektów jądrowych oraz rekultywacji ich terenów; ochrony radiologicznej oraz ewidencji i kontroli materiałów jądrowych;

p)Zwiększenie zdolności sektora rolno-spożywczego i sektora rybołówstwa do radzenia sobie z presją konkurencyjną i siłami rynkowymi, a także do stopniowego dostosowywania się do zasad i przepisów unijnych, przy jednoczesnej realizacji celów gospodarczych, społecznych i środowiskowych w zakresie zrównoważonego rozwoju terytorialnego obszarów wiejskich i przybrzeżnych.

ZAŁĄCZNIK III

Priorytety tematyczne dotyczące pomocy na rzecz współpracy transgranicznej

Pomoc na rzecz współpracy transgranicznej może być przeznaczona, stosownie do przypadku, na następujące priorytety tematyczne:

a)propagowanie transgranicznego zatrudnienia, mobilności pracowników oraz społecznego i kulturowego włączenia, m.in. poprzez: integrację transgranicznych rynków pracy, w tym mobilność transgraniczną; wspólne lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia; usługi informacyjne i doradcze oraz wspólne szkolenia; równość płci; równe szanse; integrację społeczności imigrantów i słabszych grup społecznych; inwestycje w zakresie publicznych służb zatrudnienia; oraz inwestycje wspierające w zakresie zdrowia publicznego i usług społecznych;

b)ochronę środowiska oraz wspieranie polityki łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej; zapobieganie ryzyku i zarządzanie nim m.in. poprzez: wspólne działania na rzecz ochrony środowiska; propagowanie zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych, skoordynowanego planowania przestrzennego obszarów morskich, efektywnego gospodarowania zasobami oraz gospodarki o obiegu zamkniętym, korzystania z odnawialnych źródeł energii oraz przejścia do bezpiecznej i trwałej gospodarki niskoemisyjnej; wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń, zapewnianie odporności na klęski żywiołowe oraz zapobieganie klęskom i katastrofom i zwiększanie gotowości do reagowania na nie;

c)propagowanie zrównoważonego transportu i poprawę infrastruktury publicznej m.in. za pomocą: zmniejszania odizolowania poprzez poprawę dostępu do transportu, usług i sieci cyfrowych oraz inwestowanie w transgraniczne systemy i urządzenia dostaw wody i energii oraz zagospodarowania odpadów;

d)propagowanie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego między innymi przez rozwój infrastruktury łączności cyfrowej, rozwój usług administracji elektronicznej, zaufania i bezpieczeństwa cyfrowego, jak również umiejętności cyfrowych i przedsiębiorczości;

e)propagowanie turystyki oraz dziedzictwa kulturowego i naturalnego;

f)inwestycje na rzecz młodzieży, kształcenia i umiejętności m.in. poprzez opracowywanie i wdrażanie wspólnych systemów kształcenia, szkoleń zawodowych i szkoleń oraz tworzenie infrastruktury wspierającej wspólne działania na rzecz młodzieży;

g)propagowanie zarządzania lokalnego i regionalnego oraz zwiększanie zdolności organów lokalnych i regionalnych w zakresie planowania i działalności administracyjnej;

h)poprawę konkurencyjności, otoczenia biznesowego oraz tworzenie małych i średnich przedsiębiorstw, zwiększenie wolumenu handlu i inwestycji, m.in. poprzez: propagowanie i wspieranie przedsiębiorczości, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw oraz rozwój lokalnych rynków transgranicznych i umiędzynarodowienie;

i)zwiększenie liczby badań, pobudzenie technologicznego rozwoju, innowacji oraz technologii cyfrowych m.in. poprzez propagowanie wspólnego wykorzystania zasobów ludzkich i infrastruktury w celach badawczo-technologicznych.

ZAŁĄCZNIK IV

Wykaz najważniejszych wskaźników wykonania

W celu zmierzenia, w jakim stopniu Unia przyczyniła się do realizacji jej celów szczegółowych, należy korzystać z poniższego wykazu najważniejszych wskaźników wykonania.

1.Złożony wskaźnik 2 dotyczący gotowości krajów objętych procesem rozszerzenia w zakresie podstawowych obszarów kryteriów politycznych przystąpienia (w tym demokracji, praworządności, wymiaru sprawiedliwości, zwalczania korupcji i przestępczości zorganizowanej oraz praw człowieka) (źródło: Komisja Europejska)

2.Gotowość krajów objętych procesem rozszerzenia do przeprowadzenia reformy administracji publicznej (źródło: Komisja Europejska)

3.Złożony wskaźnik dotyczący gotowości kandydatów i potencjalnych kandydatów do przystąpienia do dorobku UE (źródło: Komisja Europejska)

4.Złożony wskaźnik gotowości kandydatów i potencjalnych kandydatów w odniesieniu do podstawowych obszarów kryteriów ekonomicznych (funkcjonująca gospodarka rynkowa i konkurencyjność) (źródło: Komisja Europejska)

5.Wydatki w obszarze publicznego zabezpieczenia społecznego (odsetek PKB) (źródło: MOP) lub stopa zatrudnienia (źródło: statystyki krajowe)

6.Przepaść cyfrowa między beneficjentami a średnią unijną (źródło: Komisja Europejska, wskaźnik gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI))

7.Wskaźnik odległości do granicy (Doing Business) (źródło: Bank Światowy)

8.Energochłonność mierzona zużyciem energii pierwotnej i PKB (źródło: EUROSTAT)

9.Ograniczenie lub eliminacja emisji gazów cieplarnianych (w kilotonach ekwiwalentu dwutlenku węgla) przy wsparciu UE

10.Liczba programów współpracy transgranicznej z udziałem beneficjentów IPA i IPA/państwa członkowskie UE (źródło: Komisja Europejska)

W stosownych przypadkach wskaźniki będą przedstawione z podziałem na płeć.

(1) *    Użycie tej nazwy pozostaje bez uszczerbku dla stanowisk w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244/1999 oraz opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

(2)    Trzy złożone wskaźniki są opracowywane przez Komisję Europejską na podstawie sprawozdań o krajach objętych procesem rozszerzenia, które to sprawozdania opierają się na licznych źródłach niezależnych.