—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Burundi, w szczególności z dnia 9 lipca 2015 r. (1), 17 grudnia 2015 r. (2), 19 stycznia 2017 r. (3) oraz 6 lipca 2017 r. (4),

—

uwzględniając zmienioną umowę z Kotonu, w szczególności jej art. 96,

—

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

—

uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

—

uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,

—

uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2248 (2015) z dnia 12 listopada 2015 r. oraz nr 2303 (2016) z dnia 29 lipca 2016 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

—

uwzględniając sprawozdanie ustne komisji śledczej ONZ w sprawie Burundi (UNCI) dla Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 27 czerwca 2018 r.,

—

uwzględniając pierwsze sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie sytuacji w Burundi opublikowane dnia 23 lutego 2017 r. oraz oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie sytuacji politycznej i trwającej przemocy w Burundi, w którym stanowczo wezwano rząd i wszystkie strony do natychmiastowego zaprzestania i odrzucenia takiej przemocy,

—

uwzględniając komunikat prasowy Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 13 marca 2017 r. dotyczący sytuacji w Burundi oraz oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 5 kwietnia 2018 r. potępiające wszystkie przypadki naruszania praw człowieka w Burundi,

—

uwzględniając sprawozdanie jednostki ONZ ds. niezależnego dochodzenia w sprawie Burundi (UNIIB) opublikowane w dniu 20 września 2016 r.,

—

uwzględniając rezolucję przyjętą przez Radę Praw Człowieka ONZ w dniu 30 września 2016 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Burundi,

—

uwzględniając Porozumienie z Aruszy na rzecz pokoju i pojednania w Burundi (porozumienie z Aruszy) z dnia 28 sierpnia 2000 r.,

—

uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Unii Afrykańskiej w dniu 13 czerwca 2015 r.,

—

uwzględniając decyzję w sprawie działań Rady Pokoju i Bezpieczeństwa oraz w sprawie stanu pokoju i bezpieczeństwa w Afryce (Assembly/AU/Dec.598(XXVI)) przyjętą na 26. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw i szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 30–31 stycznia 2016 r. w Addis Abebie (Etiopia),

—

uwzględniając decyzje i oświadczenia zgromadzenia Unii Afrykańskiej (Assembly/AU/Dec.605-620(XXVII)) przyjęte i wydane na 27. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw i szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 17–18 lipca 2016 r. w Kigali (Rwanda),

—

uwzględniając rezolucję Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie stanu praw człowieka w Burundi,

—

uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej w dniu 31 maja 2015 r.,

—

uwzględniając decyzję Rady (UE) 2016/394 z dnia 14 marca 2016 r. w sprawie zakończenia procedury konsultacji z Republiką Burundi na mocy art. 96 Umowy o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony (5),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2015/1755 z dnia 1 października 2015 r. (6) oraz decyzje Rady (WPZiB) 2015/1763 z dnia 1 października 2015 r. (7) i (WPZiB) 2016/1745 z dnia 29 września 2016 r. (8) w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Burundi,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 marca, 18 maja, 22 czerwca i 16 listopada 2015 r. oraz 15 lutego 2016 r. w sprawie Burundi,

—

uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (VP/HR) Federiki Mogherini z dni 28 maja 2015 r., 19 grudnia 2015 r., 21 października 2016 r. oraz 27 października 2017 r.,

—

uwzględniając oświadczenie rzecznik VP/HR z dnia 8 czerwca 2018 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

—

uwzględniając wydane w imieniu UE oświadczenie VP/HR z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie sytuacji w Burundi przed referendum konstytucyjnym,

—

uwzględniając oświadczenie rzecznik VP/HR z dnia 6 stycznia 2017 r. w sprawie delegalizacji Ligi Iteka w Burundi,

—

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że Burundi doświadcza kryzysu politycznego, humanitarnego i kryzysu praw człowieka od kwietnia 2015 r., kiedy prezydent P. Nkurunziza ogłosił, że będzie się ubiegał o kontrowersyjną trzecią kadencję, czego następstwem były miesiące śmiertelnych zamieszek, w których według Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) zginęły 593 osoby, według UNHCR 413 000 osób uciekło od tego czasu z kraju, a 169 000 osób zostało wewnętrznie przesiedlonych; mając na uwadze, że według Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) 3,6 mln osób w kraju potrzebuje pomocy humanitarnej;

B.

mając na uwadze, że zmiany konstytucyjne przegłosowane w referendum obejmują rozszerzenie uprawnień prezydenta, ograniczenie uprawnień wiceprezydenta, powoływanie premiera przez prezydenta, wprowadzenie procedury zwykłej większości w celu przyjęcia lub zmiany ustawodawstwa w parlamencie, możliwość dokonywania przeglądu kwot wprowadzonych na mocy porozumienia z Aruszy oraz zakaz uczestnictwa w rządzie partii politycznych, które uzyskają mniej niż 5 % głosów; mając na uwadze, że wszystkie te zmiany stanowią zagrożenie dla porozumienia z Aruszy;

C.

mając na uwadze, że przemoc wobec przeciwników politycznych w całym kraju i ich zastraszanie nasiliły się przed referendum konstytucyjnym w dniu 17 maja 2018 r., przyjmując m.in. formę wymuszonych zaginięć i zastraszania przeciwników ww. zmian konstytucyjnych; mając na uwadze, że referendum konstytucyjne umożliwia też usuwanie wynegocjowanych postanowień porozumienia z Aruszy, co może ograniczyć pluralizm i pociągać za sobą dalsze poważne konsekwencje dla stabilności politycznej w Burundi; mając na uwadze, że pomimo zmian w konstytucji prezydent P. Nkurunziza ogłosił, że nie wystartuje w wyborach w 2020 r.;

D.

mając na uwadze, że według Amnesty International podczas oficjalnej kampanii często donoszono o aresztowaniach, pobiciach i zastraszaniu osób nawołujących do głosowania na „nie”; mając na uwadze, że referendum towarzyszyły nieustanne represje, które skłoniły katolickich biskupów Burundi do stwierdzenia, że wielu obywateli żyje w tak wielkim strachu, iż nie ośmielają się mówić, co myślą z obawy przed represjami;

E.

mając na uwadze, że UNCI odnotowała, iż ludność Burundi nadal doświadcza przemocy politycznej, arbitralnych aresztowań, egzekucji pozasądowych, pobić, nawoływania do nienawiści oraz innych nadużyć; mając na uwadze, że Imbonerakure, liga młodzieżowa rządzącej partii politycznej, w dalszym ciągu łamie prawa człowieka i stosuje różne formy zastraszania, takie jak blokady drogowe i kontrole w niektórych prowincjach, wyłudzanie pieniędzy, napastowanie przechodniów oraz aresztowanie osób podejrzewanych o związki z opozycją, z których wiele zatrzymano, zgwałcono, pobito i torturowano, a niektóre zmarły w wyniku odniesionych obrażeń;

F.

mając na uwadze, że w okresie referendalnym w 2018 r. organizacje na rzecz praw człowieka zgłaszały przypadki kurczącej się przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego i degradacji przestrzeni medialnej zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym; mając na uwadze, że od 2015 r. lokalne organizacje pozarządowe i obrońcy praw człowieka są w coraz większym stopniu zagrożeni i atakowani przez rząd, stale pogarszają się też wolność prasy oraz warunki pracy dziennikarzy; mając na uwadze, że prywatne media i dziennikarze zapłacili już wysoką cenę w walce z rządem, m.in. stając się celem aresztowań, egzekucji pozasądowych i wymuszonych zaginięć, a niekiedy piętnowania przez rząd jako przestępcy lub nawet terroryści;

G.

mając na uwadze, że Reporterzy bez Granic sklasyfikowali Burundi na 159. miejscu wśród 180 krajów w światowym rankingu wolności prasy w 2018 r.;

H.

mając na uwadze, że wielu działaczy na rzecz praw człowieka skazano na długie kary więzienia, w szczególności Germaina Rukukiego, który pracuje dla Stowarzyszenia Katolickich Prawników w Burundi i którego skazano na 32 lata, a inni są przetrzymywani w więzieniach w oczekiwaniu na proces, jak np. Nestor Nibitanga; mając na uwadze, że uchwalono restrykcyjne ustawy mające na celu kontrolę lokalnych i międzynarodowych organizacji pozarządowych; mając na uwadze, że niektóre organizacje zmuszono do zawieszenia działalności, a inne definitywnie zamknięto, jak np. Ligę ITEKA, FOCODE i ACAT; mając na uwadze, że wielu liderów i obrońców praw człowieka wygnano, a ci, którzy pozostają w kraju, znajdują się pod ciągłą presją lub są zagrożeni aresztowaniem; mając na uwadze, że Emmanuel Nshimirimana, Aimé Constant Gatore i Marius Nizigama zostali skazani na kary pozbawienia wolności od 10 do 32 lat, a Nestorowi Nibitandze grozi kara do 20 lat więzienia; mając na uwadze, że zaginiony od niemal dwóch lat dziennikarz Jean Bigirimana jest jedną z wielu ofiar wymuszonych zaginięć, do których doszło w następstwie kryzysu;

I.

mając na uwadze, że w październiku 2017 r. sędziowie MTK upoważnili swojego prokuratura do wszczęcia dochodzenia w sprawie przestępstw podlegających jurysdykcji Trybunału, rzekomo popełnionych w Burundi lub przez obywateli Burundi poza tym krajem w okresie od dnia 26 kwietnia 2015 r. do dnia 26 października 2017 r.; mając na uwadze, że począwszy od dnia 27 października 2017 r. Burundi stało się pierwszym państwem, które wystąpiło z MTK po tym, jak w kwietniu 2016 r. Trybunał postanowił wszcząć postępowanie wyjaśniające w sprawie przemocy i naruszeń praw człowieka oraz ewentualnych przestępstw przeciwko ludzkości w tym kraju, podczas gdy reżim bezkarnie dopuszcza się dalszych zabójstw;

J.

mając na uwadze, że obecność oddziałów burundyjskich w misjach pokojowych pozwala prezydentowi P. Nkurunzizie ukrywać realne problemy wewnętrzne i prezentować Burundi jako czynnik stabilizujący w innych krajach w sytuacji kryzysowej, w czasie gdy samo Burundi doświadcza bezprecedensowego kryzysu naznaczonego rażącymi naruszeniami praw człowieka; mając na uwadze, że postępując w ten sposób, Burundi uzyskuje ogromne sumy pieniędzy, które nie są rozdzielane z korzyścią dla ludności; mając na uwadze, że nie jest możliwe przeprowadzenie pokojowych, wolnych, demokratycznych i niezależnych wyborów bez demobilizacji bojówek Imbonerakure;

K.

mając na uwadze, że sytuacja społeczno-gospodarcza w Burundi stale się pogarsza i że w światowym rankingu PKB na mieszkańca kraj ten zajmuje przedostatnie miejsce; mając na uwadze, że około 3,6 mln Burundyjczyków (30 % ludności) potrzebuje pomocy, a 1,7 mln osób cierpi na skutek braku bezpieczeństwa żywnościowego; mając na uwadze, że ubóstwo pogłębiło się po wprowadzeniu „dobrowolnej” składki na wybory w 2020 r., która jest często pobierana przymusowo przez Imbonerakure i wynosi ok. 10 % lub więcej miesięcznego wynagrodzenia urzędnika służby cywilnej;

L.

mając na uwadze, że podczas 30. szczytu Unii Afrykańskiej i 19. szczytu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej organizacje te wyraziły zaangażowanie na rzecz pokojowego rozwiązania sytuacji politycznej w Burundi w drodze pluralistycznego dialogu na bazie porozumienia z Aruszy z dnia 28 sierpnia 2000 r.;

M.

mając na uwadze, że wielu partnerów dwustronnych i wielostronnych zawiesiło pomoc finansową i techniczną dla rządu Burundi ze względu na sytuację panującą w tym kraju; mając na uwadze, że UE zawiesiła bezpośrednie wsparcie finansowe dla administracji Burundi, w tym wsparcie budżetowe, lecz mieszkańcom tego kraju będzie w dalszym ciągu zapewniać wsparcie i pomoc humanitarną;

N.

mając na uwadze, że UE i USA przyjęły ukierunkowane i indywidualne sankcje wobec Burundi; mając na uwadze, że w dniu 23 października 2017 r. Rada przedłużyła obowiązywanie unijnych środków ograniczających wobec Burundi do dnia 31 października 2018 r.; mając na uwadze, że środki te obejmują zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów i są skierowane przeciwko konkretnym osobom, których działania uznano za podważające demokrację lub utrudniające znalezienie politycznego rozwiązania kryzysu w Burundi;

O.

mając na uwadze, że w dniu 28 czerwca 2018 r., na swojej 38. sesji, Rada Praw Człowieka ONZ przyjęła wyniki powszechnego okresowego przeglądu poświęconego Burundi; mając na uwadze, że Burundi przyjęło 125 z 242 zaleceń przeglądowych, odrzucając w szczególności te zalecenia, w których wzywano do podjęcia praktycznych działań mających na celu poprawę sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju;

P.

mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny podtrzymał wyniki referendum z dnia 17 maja 2018 r. i odrzucił petycję opozycji dotyczącą domniemanego zastraszania i nadużyć;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.