1. Wprowadzenie

Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) ma na celu zapewnienie wsparcia dla pracowników zwalnianych w wyniku poważnych zmian strukturalnych w światowym handlu spowodowanych globalizacją i niekorzystnym wpływem światowego kryzysu gospodarczego i finansowego na zatrudnienie.

EFG, który został utworzony rozporządzeniem (WE) nr 1927/2006 1 , był zaplanowany jako środek służący pogodzeniu ogólnych długoterminowych korzyści płynących z otwartego handlu w zakresie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz krótkoterminowych negatywnych skutków, jakie może nieść globalizacja, w szczególności pod względem zatrudnienia najmniej wykwalifikowanych pracowników o najsłabszej pozycji na rynku.

W odpowiedzi na skutki światowego kryzysu finansowego i gospodarczego zmieniono przepisy regulujące EFG najpierw w 2009 r. rozporządzeniem (WE) nr 546/2009 2 , a od stycznia 2014 r. rozporządzeniem (UE) nr 1309/2013, które weszło w życie w styczniu 2014 r. 3 . Rozporządzeniem (UE) nr 1309/2013 ponownie wprowadzono kryterium kryzysu finansowego i gospodarczego w odniesieniu do wniosków o pomoc z EFG. Kolejną istotną zmianą jest włączenie nowych kategorii beneficjentów, takich jak pracownicy zatrudnieni na czas określony i pracownicy tymczasowi, osoby samozatrudnione oraz – do końca 2017 r. – młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się (młodzież NEET) 4 .

EFG umożliwia współfinansowanie instrumentów aktywnej polityki rynku pracy tworzonych przez państwa członkowskie w celu udzielenia pomocy zwalnianym pracownikom w znalezieniu nowej pracy. EFG stanowi uzupełnienie krajowych instrumentów rynku pracy w tych obszarach, w których nagłe zwolnienia grupowe powodują nadzwyczajne obciążenie publicznych służb zatrudnienia, i w związku z tym umożliwia bardziej zindywidualizowane i ukierunkowane podejście do zwolnionych pracowników o najsłabszej pozycji na rynku.

W art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 zobowiązano Komisję do przedkładania co dwa lata Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania z działalności EFG z poprzednich dwóch lat w ujęciu ilościowym i jakościowym. Sprawozdania te muszą koncentrować się głównie na wynikach osiągniętych w ramach EFG i zawierać w szczególności informacje dotyczące:

·złożonych wniosków,

·przyjętych decyzji,

·finansowanych działań, w tym ich komplementarności z działaniami finansowanymi z innych instrumentów unijnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS),

·zamknięcia wypłacanej pomocy finansowej.

W sprawozdaniach tych należy również dokumentować wnioski, które zostały odrzucone ze względu na brak wystarczających środków lub niekwalifikowalność, a także analizować działania zrealizowane w okresie odniesienia, a nie śledzić przypadki wsparcia przez cały ich cykl życia. Każda sekcja sprawozdania obejmuje zatem inne przypadki wsparcia.

2. Przegląd działalności EFG w latach 2015 i 2016

W latach 2015 i 2016 Komisja otrzymała 20 wniosków o wkład EFG (12 w 2015 r., osiem w 2016 r.) 5 . Władza budżetowa podjęła decyzję o uruchomieniu środków EFG w 17 przypadkach, natomiast trzy wnioski zostały wycofane przez państwa członkowskie 6 . Łączna kwota środków EFG, o jaką w ramach przedmiotowych 17 wniosków zwróciły się państwa członkowskie, wyniosła 51 171 249 EUR (35 400 623 EUR w 2015 r., 15 770 626 EUR w 2016 r.). Szczegółowe informacje dotyczące otrzymanych wniosków podano w sekcji 3.1 oraz w tabelach 1 i 2.

Władza budżetowa podjęła 25 decyzji o uruchomieniu środków z EFG (w tym w sprawie dziesięciu wniosków otrzymanych przed dniem 01/01/2015), na łączną kwotę 70 392 546 EUR 7 z budżetu EFG na lata 2015 i 2016. Szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w latach 2015 i 2016 podano w sekcji 3.2 oraz w tabelach 3 i 4.

W latach 2015 i 2016 Komisja otrzymała 26 sprawozdań końcowych dotyczących wykorzystania wkładów EFG. Wyniki opisano w sekcji 3.4 oraz w tabeli 5. W latach 2015 i 2016 zamknięto 34 przypadki wsparcia z EFG. Szczegółowe informacje dotyczące zamkniętych przypadków wsparcia podano w tabeli 3 w załączniku.

Dane dotyczące pomocy technicznej udzielonej z inicjatywy Komisji (art. 11 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013) podano w sekcji 3.6.2, 3.7 oraz w tabelach 6 i 6.1.

Oczekuje się, że publikacja wyników przeglądu śródokresowego EFG na lata 2014–2020 nastąpi w połowie 2017 r. (zob. sekcja 3.7.4).

W swoim wniosku dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2012/2002, rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013, (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1308/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014, (UE) nr 283/2014, (UE) nr 652/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 541/2014/UE 8 , Komisja uwzględniła zmiany w rozporządzeniu (UE) nr 1309/2013 dotyczące przedłużenia okresu obowiązywania odstępstwa obejmującego młodzież NEET (obecnie obowiązującego do dnia 31.12.2017 r.) oraz zmiany dotyczące wewnętrznych procedur mające na celu przyspieszenia procesu decyzyjnego. Zmiany te stanowią obecnie przedmiot dyskusji w ramach procesu przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF).

3. Analiza działalności EFG w latach 2015 i 2016

3.1. Otrzymane wnioski

W latach 2015 i 2016 Komisja otrzymała 20 wniosków od następujących 11 państw członkowskich: Belgia, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Niderlandy, Finlandia i Szwecja. Estonia ubiegała się o finansowanie w ramach EFG po raz pierwszy, natomiast pozostałe 10 państw członkowskich już wcześniej występowało o finansowanie w ramach EFG. Szczegółowe informacje na temat tych wniosków podano w tabeli 1.

W informacjach podanych w sekcjach 3.1.1–3.1.6 nie uwzględniono danych dotyczących wycofanych wniosków.

3.1.1. Otrzymane wnioski wg kryteriów interwencji

Wnioski złożone w latach 2015 i 2016 były objęte rozporządzeniem (UE) nr 1309/2013, w którym przewidziano dwa kryteria interwencji:

1.Poważne zmiany strukturalne w kierunkach światowego handlu spowodowane globalizacją.

W odniesieniu do tego kryterium dotyczącego handlu przedstawiono 13 wniosków, z których trzy uzasadniono, przytaczając wyjątkowe okoliczności.

2.Kryzys gospodarczy i finansowy.

Cztery wnioski złożono z powodu skutków światowego kryzysu gospodarczego i finansowego.

3.1.2. Otrzymane wnioski wg sektorów

17 otrzymanych i przyjętych wniosków dotyczyło zwolnień w 12 różnych sektorach. Najwięcej otrzymanych wniosków dotyczyło sektora motoryzacyjnego (cztery wnioski), a w dalszej kolejności sektora programowania, handlu detalicznego i sektora produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (po dwa wnioski na sektor). Pierwszy wniosek złożono w odniesieniu do zwolnień w sektorze wytwarzania i przetwarzania koksu oraz rafinowanych produktów naftowych.

Wykres 1: Liczba wniosków wg sektorów (NACE Rev. 2), w latach 2015–2016*

* Wniosek EGF/2016/003 EE/Petroleum and chemicals dotyczy dwóch różnych sektorów (19 i 20), w związku z czym został uwzględniony dwukrotnie na powyższym wykresie

Tabela 1: Wnioski otrzymane w latach 2015 i 2016 wg państw członkowskich

3.1.3. Otrzymane wnioski wg wnioskowanych kwot

W latach 2015–2016 o dofinansowanie z EFG na łączną kwotę 51 171 249 EUR wystąpiło 11 państw członkowskich. Państwem, które ubiegało się o największą kwotę, była Finlandia (cztery wnioski opiewające na 11 994 000 EUR), następnie Belgia (trzy wnioski opiewające na 9 188 149 EUR) i Niemcy (jeden wniosek opiewający na 6 958 623 EUR). Wnioski o wkład z EFG opiewały na kwoty od 442 293 EUR do 6 958 623 EUR, przy czym średnia kwota wynosiła 3 010 073 EUR na jeden wniosek i 4 651 932 EUR na jedno państwo członkowskie.

Każde państwo członkowskie składające wniosek o wsparcie z EFG musi zaplanować skoordynowany pakiet środków, który najlepiej odpowiada profilom beneficjentów objętych pomocą, oraz ustalić wnioskowaną kwotę pomocy. Rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 stanowi, że maksymalny poziom współfinansowania przez Komisję wynosi 60 %.

Wykres 2. Łączne wnioskowane kwoty z EFG w podziale na państwa członkowskie w latach 2015–2016

Łączna kwota z EFG wnioskowana przez 11 państw członkowskich w latach 2015–2016: 51 171 249 EUR

Średnia wnioskowana kwota z EFG w przeliczeniu na jedno państwo członkowskie w latach 2015–2016: 4 651 932 EUR

3.1.4. Otrzymane wnioski wg liczby beneficjentów przewidzianych do objęcia pomocą

Całkowita liczba beneficjentów 9 objętych wsparciem z EFG wyniosła 19 354. Liczba beneficjentów objętych pomocą w ramach poszczególnych wniosków wynosiła od 184 do 4 500, przy czym sześć wniosków dotyczyło ponad 1 000 beneficjentów, a trzy wnioski dotyczyły poniżej 500 beneficjentów. Średnio każdy z 17 wniosków otrzymanych w latach 2015 i 2016 dotyczył objęcia pomocą 1 138 beneficjentów.

Wśród 19 354 beneficjentów objętych pomocą znajdowało się 18 303 zwolnionych pracowników oraz 1 051 osób zaliczonych do młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (młodzież NEET). O objęcie wsparciem z EFG największej liczby pracowników wnioskowała Belgia (5 400), a dalszej kolejności Finlandia (3 962) i Niemcy (2 692). Średnio na jedno państwo członkowskie przypadało 1 664 pracowników objętych pomocą. Cztery wnioski, na podstawie których przewidziano również objęcie wsparciem młodzieży NEET, zostały złożone przez Belgię (dwa wnioski dotyczące łącznie 400 osób zaliczonych do młodzieży NEET), Grecję (543 osób zaliczonych do młodzieży NEET) i Irlandię (108 osób zaliczonych do młodzieży NEET).

Na wykresie 3 pokazano rozmieszczenie pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie.

Wykres 3: Liczba pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie w latach 2015–2016

Całkowita liczba pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie w latach 2015–2016: 18 303

Średnia liczba pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie w latach 2015–2016: 1 664

W przypadku większości otrzymanych wniosków całkowita liczba pracowników przewidzianych do objęcia środkami, które miały być współfinansowane z EFG, stanowiła średnio 78 % całkowitej liczby zwolnień. Wynika to stąd, że państwo członkowskie może zdecydować o skoncentrowaniu pomocy ze strony EFG tylko na określonych grupach osób, takich jak pracownicy o najsłabszej pozycji, osoby mające wyjątkowe trudności w utrzymaniu się na rynku pracy lub osoby najbardziej potrzebujące pomocy. W niektórych przypadkach standardowe wsparcie dostępne dla zwolnionych pracowników w państwach członkowskich może wystarczyć na potrzeby szybkiej reintegracji zawodowej lub też pracownicy mogą zdecydować się na wcześniejsze przejście na emeryturę.

3.1.5. Otrzymane wnioski wg liczby pracowników objętych pomocą w podziale na sektory

17 wniosków przyjętych w okresie objętym przeglądem dotyczyło 12 różnych sektorów. Najwięcej pracowników objęto pomocą w sektorze produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (7 942), a dalszej kolejności w sektorze działalności związanej z oprogramowaniem, doradztwem w zakresie informatyki i działalności powiązanych (2 641) oraz w sektorze transportu lądowego oraz transportu rurociągowego (2 132).

Wykres 4: Liczba pracowników objętych pomocą wg sektorów (NACE Rev. 2) w latach 2015–2016*

* Wniosek EGF/2016/003 EE/Petroleum and chemicals dotyczy dwóch różnych sektorów (19 i 20), w związku z czym 800 pracowników objętych pomocą w tym przypadku zostało uwzględnionych dwukrotnie.

3.1.6. Otrzymane wnioski wg wnioskowanych kwot w przeliczeniu na beneficjenta

Każde państwo członkowskie składające wniosek o wsparcie ze strony EFG musi zaplanować skoordynowany pakiet środków, który najlepiej odpowiada profilom pracowników objętych pomocą, oraz ustalić wnioskowaną kwotę pomocy. W rozporządzeniu w sprawie EFG nie ogranicza się łącznej wnioskowanej kwoty. W związku z tym wnioskowana kwota w przeliczeniu na beneficjenta objętego pomocą może być różna zależnie od skali zwolnień, sytuacji na danym rynku pracy, indywidualnej sytuacji beneficjentów objętych pomocą, środków już wprowadzonych przez państwo członkowskie oraz kosztów świadczenia usług w danym państwie członkowskim lub regionie.

Zależność ta pozwala na wyjaśnienie, dlaczego kwoty wsparcia EFG w przeliczeniu na beneficjenta wyniosły w latach 2015 i 2016 od 1 393 EUR do 7 689 EUR (zob. tabela 1). Średnio każde państwo członkowskie ubiegające się o wsparcie ze strony EFG w latach 2015 i 2016 wnioskowało o przyznanie kwoty 2 644 EUR w przeliczeniu na jednego beneficjenta objętego pomocą. Państwem, które ubiegało się o najwyższą kwotę w przeliczeniu na jednego beneficjenta, były Włochy (7 689 EUR), a następnie Grecja (5 880 EUR) i Szwecja (4 311 EUR).

Wykres 5: Największa wnioskowana kwota wsparcia z EFG w przeliczeniu na beneficjenta i w podziale na państwa członkowskie w latach 2015–2016

Średnia kwota wsparcia z EFG wnioskowana przez 11 państw członkowskich w latach 2015–2016 w przeliczeniu na beneficjenta: 2 644 EUR

3.2. Przyznane wkłady

W latach 2015 i 2016 władza budżetowa podjęła 25 decyzji (w tym w sprawie dziesięciu wniosków otrzymanych przed dniem 01/01/2015) o uruchomieniu finansowania z EFG. Zob. tabele 3 i 4 zawierające przegląd przyznanych wkładów oraz profil pracowników objętych pomocą 10 . Władza budżetowa podjęła 16 decyzji w 2015 r. i 9 decyzji w 2016 r.. W przypadku większości przyznanych wkładów (22) poziom współfinansowania wyniósł 60 %. W trzech przypadkach wsparcia, do których zastosowanie miał rozporządzenie (WE) nr 1927/2006, poziom współfinansowania wyniósł 50 % 11 .

Dwadzieścia pięć przyznanych wkładów objęło 25 353 beneficjentów (w tym 1 251 osób zaliczonych do młodzieży NEET) w 11 państwach członkowskich, a łączna kwota 12 przyznana w ramach finansowania z EFG wyniosła 70 392 546 EUR (średnio 2 776 EUR w przeliczeniu na beneficjenta objętego pomocą).

3.2.1. Działania finansowane przy wsparciu z EFG

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 wkład finansowy z EFG może być przekazany na aktywne instrumenty rynku pracy, które stanowią część skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług, mających na celu ułatwienie reintegracji zawodowej beneficjentów objętych pomocą, a w szczególności osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji oraz starszych i młodych osób bezrobotnych, i podjęcie przez nich zatrudnienia lub działalności na własny rachunek. Środki zatwierdzone w odniesieniu do 25 wkładów EFG przyznanych w latach 2015 i 2016 miały na celu umożliwienie powrotu 25 353 beneficjentom na rynek pracy. Na środki te składały się głównie:

·intensywna indywidualna pomoc w poszukiwaniu pracy i zarządzanie konkretnymi sprawami;

·różnorodne szkolenia zawodowe, programy szkolnictwa wyższego, szkolenia językowe, środki służące poprawie umiejętności i przekwalifikowaniu;

·różnorodne tymczasowe zachęty/dodatki finansowe na okres korzystania z aktywnych instrumentów rynku pracy;

·środki wsparcia udzielane do momentu faktycznego ponownego podjęcia zatrudnienia przez pracowników;

·pewne formy opieki indywidualnego doradcy na początkowym etapie wykonywania nowej pracy;

·inne rodzaje działań, takie jak propagowanie przedsiębiorczości / zakładanie przedsiębiorstw; oraz

·jednorazowe zachęty do zatrudniania pracowników / podjęcia zatrudnienia.

Opracowując pakiety wsparcia, państwa członkowskie uwzględniły profile, doświadczenia i poziom wykształcenia poszczególnych beneficjentów, ich zdolność do mobilności oraz obecne lub oczekiwane możliwości pracy w danym regionie.

3.2.2. Komplementarność z działaniami finansowanymi z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)

Celem, dla którego utworzono EFG, jest zwiększanie zdolności do zatrudnienia i zapewnianie szybkiej integracji zawodowej beneficjentów objętych pomocą poprzez aktywne instrumenty rynku pracy, co umożliwia uzupełnienie EFS będącego głównym instrumentem służącym wspieraniu zatrudnienia w UE. Zasadniczo komplementarność obu funduszy polega na tym, że umożliwiają one zajęcie się tymi kwestiami w dwóch różnych perspektywach czasowych: zasadniczo z EFG zwolnionym pracownikom lub osobom samozatrudnionym udziela się wparcia w odpowiedzi na konkretny przypadek masowych zwolnień na dużą skalę, które nastąpiły w krótkim czasie, natomiast wsparcie ze środków EFS przeznaczone jest na realizację strategicznych celów długoterminowych (np. zwiększenie kapitału ludzkiego, zarządzanie zmianą) w ramach wieloletnich programów, których zasoby zwykle nie mogą być przyznane do celów zaradzenia sytuacjom kryzysowym powstałym w wyniku masowych zwolnień. Środki EFG i EFS są niekiedy stosowane w komplementarny sposób, aby zapewnić zarówno rozwiązania krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Decydującym kryterium jest potencjał dostępnych instrumentów pod względem udzielania pomocy beneficjentom objętym pomocą, a do państw członkowskich należy wybór oraz zaplanowanie instrumentów i działań najlepiej dostosowanych do osiągnięcia założonych celów.

EFG oferuje możliwość zapewnienia intensywnych spersonalizowanych środków dostosowanych do potrzeb indywidualnych zwolnionych pracowników, natomiast wsparcie z EFS jest zwykle bardziej ogólne i skierowane do szerszej grupy społeczeństwa (zarówno osób pracujących, jak i bezrobotnych). EFS skupia się też w większym stopniu na wspieraniu zarówno popytu na pracę, jak i podaży pracy (umiejętności, potrzeby i aspiracje beneficjentów) w zintegrowany sposób, natomiast EFG jest bardziej nastawiony na stronę podaży.

Zawartość „skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług”, który ma być współfinansowany z EFG i na który w każdym przypadku składają się szczególne zindywidualizowane usługi i pomoc dostosowana do potrzeb, powinna być zrównoważona z innymi działaniami i je uzupełniać. Środki współfinansowane z EFG mogą wykraczać daleko poza standardowe kursy i działania. Z doświadczeń wynika, że EFG umożliwia państwom członkowskim zapewnienie beneficjentom objętym pomocą bardziej szczegółowej i lepiej dostosowanej do ich potrzeb pomocy, niż byłoby to możliwe bez jego wsparcia, w tym środków, do których w innym przypadku nie mieliby dostępu (np. kształcenia na poziomie średnim lub wyższym). EFG pozwala państwom członkowskim skoncentrować się w większym stopniu na osobach o słabszej pozycji na rynku, takich jak osoby o niższych umiejętnościach zawodowych lub wywodzące się ze środowisk migracyjnych, a także zapewnić wsparcie przy korzystniejszym stosunku liczby doradców do liczby beneficjentów lub przez dłuższy okres, niż byłoby to możliwe bez środków z EFG. W ten sposób zwiększa się szanse beneficjentów na poprawę ich sytuacji. Na zasadzie odstępstwa do końca 2017 r. rozporządzenie w sprawie EFG (UE) nr 1309/2013 pozwala państwom członkowskim na rozszerzenie wsparcia na młodzież NEET w regionach charakteryzujących się wysokim bezrobociem młodzieży. Celem jest wspieranie wdrażania gwarancji dla młodzieży, która została zatwierdzona przez Radę w kwietniu 2013 r. 13 .

Zgodnie z wymogiem art. 9 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 wszystkie państwa członkowskie muszą ustanowić niezbędne mechanizmy, aby uniknąć ryzyka podwójnego finansowania z instrumentów finansowych UE. W większości państw członkowskich instytucja zarządzająca EFS jest również odpowiedzialna za wdrożenie wsparcia dla przypadków dotyczących EFG, co zapewnia możliwość uniknięcia efektów przesunięcia. Pozwala to również starać się o uzupełnianie się różnych interwencji. Na państwa członkowskie nakłada się szczególny obowiązek zapewnienia, aby działania finansowane za pośrednictwem programów operacyjnych EFS oraz środki objęte pomocą z EFG nie skutkowały efektem przesunięcia. Ani informacje dostarczone przez państwa członkowskie w sprawozdaniach końcowych (na temat synergii we wdrażaniu różnych funduszy), ani wyniki przeglądu śródokresowego (na podstawie ograniczonej liczby przypadków, w których zakończono wdrażanie) nie wskazują na to, by istniały jakiekolwiek problemy dotyczące komplementarności funduszy EFG i EFS. Na poziomie indywidualnych przypadków wsparcia za podstawę służą EFG zazwyczaj obowiązujące środki krajowe lub środki EFS, które EFG uzupełnia lub oferuje inne, dodatkowe środki.

Zgodnie z zasadą pomocniczości zestaw środków objętych wsparciem EFG, zaplanowanych na poziomie państwa członkowskiego, jest w dużej mierze uzupełnieniem ogólnych przepisów EFS mających na celu wsparcie powrotu do zatrudnienia. Decyzja, czy wystąpić o finansowanie z EFS czy EFG, jest podejmowana na poziomie państwa członkowskiego, pod warunkiem że program operacyjny EFS uzgodniony z Komisją jest zgodny z takim wsparciem z EFS. Do państwa członkowskiego należy zapewnienie komplementarności między EFS i EFG w jak najlepszy sposób, z uwzględnieniem warunków panujących w danych czasie.

Wydaje się jednak, że nie istnieją żadne dowody świadczące o przyjmowaniu zintegrowanego podejścia w zakresie wykorzystania środków finansowych UE w poszczególnych przypadkach wsparcia. Prawdopodobnie wynika to z długoterminowego programowania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Fakt, że EFG działa poza wieloletnimi ramami finansowymi, w nieunikniony sposób wpływa na harmonogram procedur i w niektórych przypadkach działania EFS, które zostały już zaprogramowane, są stosowane jako pierwsze w przypadkach restrukturyzacji.

Wyniki przeglądu śródokresowego pokazują, że EFG wniósł istotną europejską wartość dodaną dzięki zdolności do wspierania zwolnionych pracowników w spersonalizowany sposób za pomocą elastycznych przepisów i podejścia skupionego „na całej osobie” w poradnictwie zawodowym.

3.3. Wnioski odrzucone lub wycofane

Spośród 20 wniosków otrzymanych w latach 2015 i 2016 żaden nie został odrzucony przez Komisję, natomiast trzy zostały wycofane przez państwa członkowskie. Wniosek EGF/2015/008 EL/Supermarket Larissa został wycofany z powodów technicznych i następnie złożony ponownie w listopadzie 2015 r. w zmienionej wersji (EGF/2015/011 EL/Supermarket Larissa). Wnioski EGF/2016/006 FI/Helsinki-Uusimaa Education i EGF/2016/007 NL/Gelderland-Overijssel Social Work zostały wycofane ze względu na brak związku między zwolnieniami a globalizacją lub światowym kryzysem finansowym i gospodarczym. Wnioski te nie zostały ponownie złożone.

Tabela 2: Wnioski wycofane w latach 2015 i 2016

Tabela 3: Szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w latach 2015 i 2016

(data podpisania przez władzę budżetową w latach 2015 i 2016)

Tabela 4: Wkłady z EFG przyznane w latach 2015 i 2016:

Profil pracowników objętych pomocą (bez uwzględniania młodzieży NEET)

3.4. Wyniki osiągnięte w ramach EFG

Głównymi źródłami informacji o wynikach osiągniętych w ramach EFG są sprawozdania końcowe przedstawiane przez państwa członkowskie. Uzupełnieniem do sprawozdań końcowych są informacje przekazywane przez państwa członkowskie w bezpośrednich kontaktach z Komisją, w trakcie odbywających się spotkań i konferencji oraz w wyniku audytów.

W latach 2015 i 2016 Komisja otrzymała 26 sprawozdań końcowych 14 dotyczących przypadków współfinansowania ze środków EFG wdrożonego przez 12 państw członkowskich do połowy 2016 r. 15 .

Podsumowanie głównych wyników i danych zgłoszonych przez te państwa członkowskie w latach 2015 i 2016 przedstawiono w niniejszej sekcji i w tabeli 5.

W ogólnym rozrachunku sprawozdania końcowe, które wpłynęły do Komisji, dotyczyły 121 wkładów EFG (od 2008 r., w którym dostępne stały się wyniki pierwszego przypadku wsparcia z EFG, do grudnia 2016 r.), co stanowiło 82 % całkowitej liczby wniosków (147) otrzymanych do końca 2016 r.

W oparciu o informacje zawarte w sprawozdaniach końcowych państw członkowskich Komisja może stwierdzić, że EFG stanowi wartość dodaną w stosunku do tego, co państwa członkowskie mogłyby same uczynić, by wesprzeć beneficjentów objętych pomocą w poszukiwaniu nowego zatrudnienia. EFG umożliwia państwom członkowskim zapewnienie lepszej jakości środków na rzecz większej liczby beneficjentów objętych pomocą i w dłuższym okresie, niż byłoby to możliwe bez finansowania ze środków EFG.

3.4.1. Podsumowanie wyników zgłoszonych w latach 2015 i 2016

Z 26 sprawozdań końcowych otrzymanych w latach 2015 i 2016 i przedstawionych przez 12 państw członkowskich wynikało, że pod koniec okresu realizacji 9 072 pracowników, czyli 47 % z 19 434 beneficjentów, którzy otrzymali pomoc EFG, znalazło nowe miejsca pracy pod koniec realizacji wsparcia z EFG (7 601 osób w charakterze pracowników najemnych, 1 471 jako osoby samozatrudnione).

Około 3 % nadal kształciło się lub szkoliło, 48 % pozostawało bezrobotnymi lub biernymi zawodowo z różnych przyczyn, a w przypadku 2 % beneficjentów status zatrudnienia był niedostępny.

Warto zauważyć, że beneficjenci wspierani środkami współfinansowanymi z EFG są zazwyczaj osobami napotykającymi największe trudności na rynku pracy. Wpływ na wyniki w zakresie reintegracji zawodowej miała zdolność absorpcyjna lokalnych i regionalnych rynków pracy, co stanowi skutek światowego kryzysu. Poziom reintegracji odnotowany na koniec odpowiednich okresów realizacji środków pokazuje jedynie „chwilowy” stan zatrudnienia beneficjentów w czasie gromadzenia danych. Nie dostarcza on danych na temat rodzaju ani jakości znalezionego zatrudnienia, które w krótkim czasie może ulec znacznym zmianom. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od kilku państw członkowskich poziom reintegracji wykazuje tendencje wzrostowe w miesiącach po zakończeniu środków, przy czym wzrost odnotowuje się nadal w perspektywie średnioterminowej. Większość wsparcia współfinansowanego z EFG ma dodatkowe pozytywne skutki w długim okresie.

3.4.2. Ocena jakościowa sprawozdań końcowych przedstawionych w latach 2015 i 2016

Pakiety wsparcia, jakie 12 państw członkowskich zapewniło beneficjentom objętym pomocą, obejmują szereg środków z zakresu indywidualnego poszukiwania pracy, zwolnienia monitorowanego i przekwalifikowania. Największe kwoty przeznaczono na trzy kategorie:

·dodatki na poszukiwanie pracy 16 : 48,8 mln EUR (41 % całkowitej kwoty zindywidualizowanych usług w 26 zgłoszonych sprawach),

·zarządzanie poszczególnymi sprawami: 24,2 mln EUR (20 % całkowitej kwoty zindywidualizowanych usług w 26 zgłoszonych sprawach),

·szkolenia i przekwalifikowanie: 23,3 mln EUR (19 % całkowitej kwoty zindywidualizowanych usług w 26 zgłoszonych sprawach).

Programy poszerzania kwalifikacji i szkoleń były dostosowane do potrzeb i zamiarów beneficjentów objętych pomocą, z uwzględnieniem wymogów lokalnych lub regionalnych rynków pracy oraz potencjału obiecujących sektorów w przyszłości.

W latach 2015–2017 Komisja przeprowadziła przegląd śródokresowy EFG służący ocenie sposobu i zakresu w jakich osiągane są cele EFG. Mając na uwadze, że sprawozdanie z oceny nie zostało jeszcze opublikowane, należy uznać, że wyniki mają charakter wstępny.

Ocena obejmuje wszystkie 29 spraw dotyczących EFG, w odniesieniu do których wnioski otrzymano w latach 2014 i 2015 17 . Ocena nie obejmuje żadnych spraw przedstawionych we wcześniejszym okresie programowania.

Z ustaleń w ramach oceny EFG (zarówno oceny ex post za lata 2007–2013, jak i przeglądu śródokresowego za lata 2014–2020) wynika, że pomoc w ramach EFG przyczynia się do zwiększenia poczucie własnej wartości wśród beneficjentów (zwolnionych pracowników lub młodzieży NEET) nie tylko dzięki intensywnemu poradnictwu i doradztwu, ale również w szczególności dzięki dopasowanym do potrzeb środkom z zakresu szkoleń. W ramach EFG często umożliwia się również beneficjentom uczestnictwo w tego rodzaju środkach dzięki zapewnianiu pomocy, takiej jak dodatki na koszty przeniesienia, lub dzięki wspieraniu świadczenia usług opieki nad dziećmi.

Chociaż dowody zidentyfikowane w toku oceny świadczą o poprawie wskaźników ponownego zatrudnienia beneficjentów EFG w porównaniu z danymi za wcześniejszy okres finansowania (z 49 % na 56 %), to jednak interpretując te wyniki, należy zachować ostrożność, zważywszy na fakt, iż obecnie okres realizacji jest dwukrotnie dłuższy niż w przeszłości. Ponadto z dowodów wynika, że wskaźniki reintegracji zawodowej w dużej mierze odnoszące się do konkretnego przypadku, na przykład konkretnej sytuacji gospodarczej na danym obszarze. Trudno jest zatem nie tylko porównać wskaźniki reintegracji zawodowej w poszczególnych sprawach, ale również znaleźć odpowiednie podobne porównywalne środki.

Z odstępstwa dotyczącego młodzieży NEET skorzystano w dwóch sprawach (EGF/2014/001 EL/Nutriart i EGF/2014/006 IE/Andersen Ireland), w odniesieniu do których sprawozdania końcowe wpłynęły w latach 2015 i 2016. Z dowodów wynika, że w dużym stopniu osoby młode objęte pomocą skorzystały z zapewnionej pomocy, której nie uzyskałyby w przeciwnym wypadku. Podmioty wdrażające EFG często poddawały jednak w wątpliwość kwestię, czy EFG jest właściwym mechanizmem na potrzeby zapewnienia tego rodzaju pomocy. Z tego względu korzystniejsze dla młodzieży NEET może być przyznawanie pomocy w związku z dowolnym rodzajem istotnego przypadku restrukturyzacji, nie tylko w przypadkach zwolnień w danym regionie, które kwalifikują się do pomocy w ramach EFG.

Kluczowe elementy umożliwiające dalszy sukces EFG to zdolność instytucjonalna i doświadczenie państw członkowskich w zakresie udzielania pomocy w przypadkach restrukturyzacji. Jeżeli jednak państwa członkowskie nie mają doświadczenia lub ich doświadczenie jest niewielkie, mogłyby one odnieść wielkie korzyści z EFG w przypadku przetestowania i uruchomienia mechanizmów zapewniających pomoc w ramach tego funduszu. Kolejnym podstawowym czynnikiem sukcesu jest stopień, w jakim beneficjenci lub ich przedstawiciele od samego początku uczestniczą w projektowaniu i realizacji pomocy w ramach EFG.

3.5. Przegląd WRF – rozporządzenie (UE) nr 1309/2013

Rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 ponownie wprowadza kryterium związane z kryzysem, by umożliwić uzasadnianie wniosków o wsparcie z EFG obecnym lub przyszłym kryzysem gospodarczym i finansowym. Ponadto poszerza ono zakres stosowania EFG, kwalifikując do otrzymywania wsparcia pracowników zatrudnionych na czas określony i osoby samozatrudnione. W celu wsparcia realizacji gwarancji dla młodzieży rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 przewiduje odstępstwo obowiązujące do końca 2017 r., które zezwala na włączenie młodzieży NEET w regionach kwalifikujących się do wsparcia w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych.

Chociaż EFG nie jest objęty wieloletnimi ramami finansowymi (WRF), to jednak dotyczy go wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2012/2002, rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013, (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1308/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014, (UE) nr 283/2014, (UE) nr 652/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 541/2014/UE 18 .

Komisja zaproponowała przedłużenie okresu obowiązywania odstępstwa obejmującego młodzież NEET, przewidzianego w rozporządzeniu w sprawie EFG, a także określone zmiany, które uprościłyby procedurę budżetową w odniesieniu do uruchomienia środków z EFG.

Tabela 5: Sprawozdania końcowe otrzymane w latach 2015 i 2016

(*) Pozycja pracowników na rynku pracy przedstawiona w poniższej tabeli odzwierciedla sytuację na koniec okresu wdrażania; w niektórych przypadkach podane dane pokazują jednak sytuację panującą w następnych kilku miesiącach

(**) Wyrażenie „osoby bierne zawodowo” może oznaczać osoby, które nie są już dostępne na rynku pracy z różnych względów osobistych, np. z powodu przejścia na emeryturę.

3.6. Wykonanie finansowe

3.6.1. Środki finansowe wypłacone z EFG

W latach 2015 i 2016 władza budżetowa zatwierdziła 25 wkładów EFG na łączną kwotę 70 392 546 EUR 19 (zob. tabela 2), z czego 42 754 375 EUR uruchomiono w 2015 r. a 27 638 171 EUR w 2016 r.

W art. 12 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 20 ustanowiono na lata 2014–2020 maksymalny roczny pułap finansowy i umożliwiono uruchomienie środków z EFG do maksymalnej rocznej kwoty 150 mln EUR (wg cen z 2011 r.). Oznacza to, że w pozycji rezerwy EFG w 2015 r. dostępne były środki na zobowiązania w wysokości 162 365 000 EUR, a w 2016 r. – środki na zobowiązania w wysokości 165 612 000 EUR 21 . Środki na zobowiązania z tytułu wkładów przyznanych w obu latach zostały przeniesione z rezerwy EFG do linii budżetowej EFG po zatwierdzeniu przez władzę budżetową każdego przypadku uruchomienia.

Jeżeli chodzi o środki na płatności, w latach 2015 i 2016 w linii budżetowej EFG zapisano kwotę 105 923 969 EUR. W 2015 r. płatności zaliczkowe 22 wyniosły 78 285 798 EUR 23 , a w 2016 r. w odniesieniu do przyjętych środków uruchomionych w ramach EFG wypłacono 27 638 171 EUR. Część tych środków pochodziła z kwot odzyskanych w wyniku niedostatecznego wykorzystania środków finansowych zgłoszonego przez państwa członkowskie na etapie zamknięcia.

3.6.2. Wydatki na pomoc techniczną

Zgodnie z art. 11 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 do 0,5 % zasobów finansowych dostępnych na dany rok (811 825 EUR w 2015 r. i 828 060 EUR w 2016 r.) może zostać wykorzystane w formie pomocy technicznej z inicjatywy Komisji na takie działania, jak przygotowanie, monitorowanie, informacja i tworzenie bazy wiedzy, wsparcie administracyjne i techniczne, a także audyt, kontrola oraz działania związane z oceną, niezbędne do wdrażania rozporządzenia w sprawie EFG.

Na podstawie wniosków Komisji na lata 2015 i 2016 dotyczących pomocy technicznej władza budżetowa udostępniła odpowiednio 630 000 EUR i 380 000 EUR.

Tabela 6: Wydatki na pomoc techniczną w 2015 r.

Tabela 6.1: Wydatki na pomoc techniczną w 2016 r.

3.6.3. Zgłoszone nieprawidłowości

W latach 2015 i 2016 nie zgłoszono do Komisji żadnych nieprawidłowości ani na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 ani na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1309/2013.

3.6.4. Zamknięcie wkładów finansowych EFG

Procedury zamknięcia wkładów finansowych EFG określa art. 18 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013. 34 przypadki wsparcia, wdrożonego w latach 2009–2015, zostały zamknięte w latach 2015 i 2016. Szczegółowe informacje na temat tego rodzaju przypadków wsparcia podano w tabeli 3 w załączniku.

Wniosek EFG jest zamykany z chwilą wysłania do Komisji sprawozdania końcowego zawierającego wszystkie wymagane informacje, dokonania wszystkich należnych zwrotów i gdy nie zachodzi potrzeba podejmowania dalszych działań przez państwo członkowskie lub Komisję, z wyjątkiem spełnienia obowiązku zapewnienia Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu dostępu do wszystkich dokumentów pomocniczych przez trzy lata (art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013).

Wykonanie budżetu w odniesieniu do zamkniętych wniosków wynosiło średnio 57,6 % i wahało się od 9 % do pełnego wykorzystania środków budżetowych. W odniesieniu do tych 34 spraw łączna kwota niewydanych środków finansowych zwróconych Komisji wyniosła 60 573 926 EUR (42,4 % wkładów z EFG przyznanych w odniesieniu do tych 34 spraw). Komisja nadal udziela państwom członkowskim wytycznych w celu poprawy osiąganego przez nie poziomu wykonania budżetu.

Istnieje kilka przyczyn, dla których państwa członkowskie nie wykorzystały całości przyznanych wkładów. Chociaż państwa członkowskie ciągle zachęca się do sporządzania realistycznych szacunków budżetowych w odniesieniu do koordynacyjnego pakietu zindywidualizowanych usług, zdarzają się braki w zakresie dokładnego i opartego danych planowania. W początkowych obliczeniach uwzględniono zbyt duży margines bezpieczeństwa, który okazał się zbędny. Na etapie planowania przeszacowano liczbę pracowników pragnących uczestniczyć w proponowanych środkach. Niektórzy pracownicy zdecydowali się na tańsze środki zamiast droższych lub na środki krótkoterminowe zamiast długoterminowych, bądź też znaleźli nową pracę wcześniej niż początkowo zakładano. Innymi przyczynami niskich wydatków były opóźnienia w rozpoczęciu wdrażania środków i brak wykorzystania pełnej dostępnej elastyczności w zakresie realokacji kwot finansowania między różnymi pozycjami budżetu przy wdrażaniu pakietu zindywidualizowanych usług.

Oczekuje się, że wraz ze zdobywaniem doświadczenia coraz trafniej będą opracowywane budżety środków i coraz skuteczniej przewidywane będzie wykorzystanie środków przez pracowników w okresie 24 miesięcy. Komisja dostrzega również poprawę pod względem terminu docierania finansowania z EFG do miejsca dotkniętego zwolnieniami, wydajności różnych struktur ds. koordynacji i wdrażania oraz jakości komunikacji między szczeblem krajowym a regionalnym/lokalnym. Państwa członkowskie lepiej wykorzystują możliwość przeglądu swoich budżetów i realokacji wydatków między różnymi środkami lub wydatków związanych z wdrażaniem. Obecnie Komisja zachęca państwa członkowskie również do przeglądu budżetu na etapie składania wniosków. Ponadto instytucje UE podejmują znaczne wysiłki w celu przyspieszenia procedur decyzyjnych oraz wypłaty środków finansowych z EFG, tak by można było optymalnie wykorzystać dostępny czas i zapewnione środki finansowe. W rozporządzeniu (UE) nr 1309/2013 ustanowiono nieprzekraczalne terminy dla oceny wniosków o pomoc z EFG i procedury budżetowej, tak by środki były szybciej dostępne. W granicach wkładu finansowego państwa członkowskie mogą także ponownie wprowadzać środki do budżetu oraz za zgodą Komisji ustanawiać nowe kwalifikowalne środki w okresie wdrażania pomocy.

3.7. Działania w zakresie pomocy technicznej podjęte przez Komisję

3.7.1. Informacje i jawność: Strona internetowa

Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 Komisja jest zobowiązana do stworzenia i prowadzenia strony internetowej dostępnej we wszystkich językach wspólnotowych, zapewniającej informacje na temat EFG, wskazówki dotyczące przedkładania wniosków oraz aktualne informacje dotyczące przyjętych i odrzuconych wniosków, a także podkreślającej rolę władzy budżetowej.

W latach 2015 i 2016 komisyjna strona internetowa dotycząca EFG 24 była regularnie aktualizowana w celu uwzględnienia stosownych informacji.

3.7.2. Spotkania z organami krajowymi i zainteresowanymi stronami EFG

W marcu i październiku 2015 r. oraz w marcu i październiku 2016 r. zorganizowano piętnaste, szesnaste, siedemnaste i osiemnaste spotkanie grupy eksperckiej osób wyznaczonych do kontaktów w sprawach Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji, będących przedstawicielami EFG w państwach członkowskich. Część każdego ze spotkań poświęcono na omówienie bieżących i planowanych wniosków o pomoc z EFG, wspólnego systemu zarządzania funduszami w Unii Europejskiej (SFC2014), przeglądu śródokresowego EFG na lata 2014–2020, kwestii prawnych i kwestii związanych z audytem oraz szeregu innych punktów porządku obrad.

W 2015 r. i w 2016 r. zorganizowano trzy seminaria w sprawie tworzenia sieci kontaktów. Seminaria te poświęcono na omówienie następujących tematów: wykorzystanie pomocy technicznej w ramach EFG, proces przeglądu śródokresowego EFG na lata 2014–2020 oraz rola, jaką w tym procesie odgrywają organy krajowe, a także strategie motywacyjne kierowane do zwolnionych pracowników. Ponadto uzupełnieniem seminariów były wizyty w miejscach realizacji projektów, stanowiące okazję do partnerskiej wymiany doświadczeń i spotkań z beneficjentami. We wszystkich trzech seminariach uczestniczyło wielu przedstawicieli państw członkowskich, zainteresowanych stron i organów wdrażających EFG.

3.7.3. Tworzenie bazy wiedzy

W 2014 r. Komisja podjęła dalsze działania w celu uproszczenia procedur, włączając EFG do systemu teleinformatycznego Komisji i państw członkowskich, tj. do wspólnego systemu zarządzania funduszami w Unii Europejskiej (SFC2014). Od kwietnia 2015 r. państwa członkowskie wykorzystują ten system do składania wniosków on-line przy użyciu wspomaganej procedury. Powinno to doprowadzić do składania większej liczby poprawnie wypełnionych i kompletnych wniosków, gdyż platforma ta umożliwia państwom członkowskim dzielenie się danymi z Komisją nawet przed oficjalnym złożeniem wniosku. W ten sposób gromadzenie i przetwarzanie danych staje się łatwiejsze, a zgłaszanie wyników EFG – szybsze. Udoskonalona procedura przyczyniła się do ograniczenia czasu od chwili przedłożenia wniosku przez państwo członkowskie do chwili przyjęcia wniosku przedłożonego przez Komisję Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

W sierpniu 2016 r. w systemie SFC2014 uruchomiono również moduł służący do składania sprawozdań końcowych EFG, a państwa członkowskie już rozpoczęły składanie sprawozdań końcowych za okres programowania 2014–2020 za pomocą SFC2014. Inne funkcje SFC2014 obejmują: opracowanie modułu sprawozdawczego (Infoview), możliwość wycofania wniosku oraz możliwość wygenerowania przez Komisję projektu wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzji wykonawczej Komisji (jeżeli chodzi o zawarte w nim dane) bezpośrednio z SFC2014.

3.7.4. Przegląd śródokresowy EFG na lata 2014–2020

Zgodnie z art. 20 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 do dnia 30 czerwca 2017 r. Komisja z własnej inicjatywy ma przeprowadzić przegląd śródokresowy EFG. W 2015 r. Komisja wybrała zewnętrznego usługodawcę w drodze przetargu w kontekście umowy ramowej. Wykonawcy powierzono przeprowadzenie oceny w roku 2016 oraz przedstawienie sprawozdania zawierającego odpowiedzi na pytania ewaluacyjne w formie ustaleń, wniosków i zaleceń. Ponadto sprawozdaniu towarzyszyć miały załączniki zawierające informacje na temat poszczególnych spraw (sprawozdania dotyczące spraw).

Przedstawione w sprawozdaniu wnioski wyciągnięto na podstawie zbioru informacji zarówno ilościowych, jak i jakościowych, pochodzących z różnych źródeł.

W grudniu 2016 r. Komisja zaakceptowała ostateczną wersję tego sprawozdania.

Ostateczne wyniki odnośnego procesu oceny zostaną opublikowane w formie dokumentu roboczego służb Komisji (SWD) opracowanego w oparciu o sprawozdanie przedstawione przez zewnętrznych konsultantów.

Rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 przewiduje ocenę skuteczności i trwałości EFG. Ponadto w przyjętych w 2015 r. wytycznych w sprawie lepszego stanowienia prawa uwzględniono również wydajność, spójność, stosowność i europejską wartość dodaną odpowiedniej interwencji. Od samego początku opracowując przegląd śródokresowy EFG, uwzględniono wszystkie powyższe aspekty, w związku z czym przegląd ten w pełni spełnia wszystkie wymogi zawarte w wytycznych w sprawie lepszego stanowienia prawa. W ramach tego procesu przeprowadzono szerokie konsultacje z zainteresowanymi stronami w formie otwartych internetowych konsultacji społecznych, konsultacji ukierunkowanych, seminarium w zakresie tworzenia sieci kontaktów.

4. Skumulowane dane za lata 2007–2016

Każdego roku zwiększa się ilość dostępnych danych umożliwiających identyfikację tendencji w składanych wnioskach oraz orientację co do kierunków działania EFG. Dane przedstawione na poniższych wykresach oraz w tabelach 1 i 2 w załączniku dotyczą 147 wniosków złożonych przez państwa członkowskie w latach 2007–2016 25 .

Jak dotąd wnioskowano o przyznanie łącznie 592 894 194 EUR na środki przeznaczone na potrzeby 140 545 beneficjentów objętych pomocą 26 .

Wykres 6: Liczba wniosków otrzymanych w latach 2007–2016 27

Po uwzględnieniu kryterium związanego z kryzysem rozporządzenie (WE) nr 546/2009 wywarło znaczny wpływ na liczbę wniosków otrzymanych przez Komisję: od 2009 r. (od momentu wejścia w życie stosownej zmiany) do dnia 31 grudnia 2011 r. odnotowano znaczny wzrost liczby wniosków.

W latach 2007–2016 złożono 77 wniosków powiązanych z kryzysem i 70 wniosków powiązanych ze zmianami w strukturze handlu. Całkowita liczba wniosków otrzymywanych każdego roku jest zmienna i średnio wynosi około 15 wniosków rocznie.

Jak pokazano w tabeli 2 w załączniku, Hiszpania jest państwem członkowskim, które złożyło największą liczbę wniosków (21), a w dalszej kolejności plasują się Niderlandy (17), Włochy (13) i Belgia (12). Do końca 2016 r. o wsparcie z EFG nie zwróciło się jeszcze siedem 28 państw członkowskich: Chorwacja, Cypr, Łotwa, Luksemburg, Węgry, Słowacja i Zjednoczone Królestwo.

Wykres 7: Wnioskowane kwoty z EFG w podziale na państwa członkowskie w latach 2007–2016

Łączna kwota z EFG, o którą obiegały się 29 państwa członkowskie: 592 894 194 EURO

Średnia wnioskowana kwota z EFG w przeliczeniu na jedno państwo członkowskie: 29 644 710 EUR

W latach 2007–2016 w ramach EFG 20 państw członkowskich ubiegało się o łączną kwotę 592 894 194 EUR. Państwem, które ubiegało się o największą kwotę współfinansowania w ramach EFG, była Francja (osiem wniosków opiewających na 89 760 859 EUR), a w dalszej kolejności Irlandia (10 wniosków opiewających na 67 720 204 EUR), Dania (10 wniosków opiewających na 63 680 782 EUR) oraz Włochy (13 wniosków opiewających na 60 537 811 EUR).

Szczegółowe informacje na temat wniosków w podziale na lata i państwa członkowskie podano w tabeli 2 w załączniku.

Wykres 8: Liczba pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie w latach 2007–2016

Całkowita liczba pracowników objętych pomocą w państwach członkowskich: 137 601

Średnia liczba pracowników objętych pomocą w podziale na państwa członkowskie: 6 880

W latach 2007–2016 wnioski otrzymane (z wyłączeniem wniosków wycofanych albo odrzuconych) od 20 państw członkowskich dotyczyły udzielenia pomocy 137 601 pracownikom. Na przestrzeni minionego dziesięciolecia Francja wnioskowała o objęcie wsparciem największej liczby pracowników (17 586), a w dalszej kolejności uplasowały się Niemcy (14 517), Hiszpania (14 468) i Belgia (14 162).

Dziewięć wniosków złożonych przez trzy państwa członkowskie w latach 2014–2016 dotyczyło udzielenia pomocy 2 944 osobom zaliczonym do młodzieży NEET. O wsparcie dla młodzieży NEET ubiegały się następujące państwa członkowskie: Belgia (dwa wnioski – 400 osób będących młodzieżą NEET), Grecja (cztery wnioski – 2 098 osób) oraz Irlandia (trzy wnioski – 446 osób).

Szczegółowe informacje na temat wniosków w podziale na lata i państwa członkowskie podano w tabeli 2 w załączniku.

Wykres 9: Liczba wniosków wg sektorów (NACE Rev. 2) w latach 2007–2016*

* Wniosek EGF/2016/003 EE/Petroleum and chemicals dotyczy dwóch różnych sektorów (19 i 20), w związku z czym został uwzględniony dwukrotnie.

Całkowita liczba sektorów: 34

W latach 2007–2016 Komisja otrzymała 147 wniosków o pomoc z EFG dotyczących wielu różnych sektorów (34). Najwięcej wniosków dotyczyło sektora pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (23 wnioski), a następnie sektora produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (16 wniosków) oraz sektora produkcji maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanej (14 wniosków).

Szczegółowe informacje na temat wniosków w podziale na sektory podano w tabeli 1 w załączniku.

Wykres 10: Liczba pracowników objętych pomocą wg sektorów (NACE Rev. 2) w latach 2007–2016*

* Wniosek EGF/2016/003 EE/Petroleum and chemicals dotyczy dwóch różnych sektorów (19 i 20). W związku z powyższym 800 pracowników objętych pomocą w tym przypadku zostało uwzględnionych dwukrotnie.

Całkowita liczba pracowników objętych pomocą w 34 sektorach: 137 601

W latach 2007–2016 Komisja otrzymała wnioski o pomoc z EFG złożone przez 20 państw członkowskich w odniesieniu do 137 601 pracowników zwolnionych w 34 różnych sektorach. Najwięcej pracowników objęto pomocą w sektorze produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (33 202), a w dalszej kolejności w sektorze produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (19 488) oraz w sektorze produkcji wyrobów tekstylnych (12 008).

Wykres 11: Średnia wnioskowana kwota wsparcia z EFG w przeliczeniu na beneficjenta i w podziale na państwa członkowskie w latach 2007–2016

Średnia wnioskowana kwota wsparcia z EFG w przeliczeniu na beneficjenta i państwo członkowskie: 4 229 EUR

Średnio każde z 20 państw członkowskich ubiegających się o wsparcie z EFG w latach 2007–2016 wnioskowało o przyznanie kwoty 4 219 EUR w przeliczeniu na jednego beneficjenta objętego pomocą. Wnioskowana kwota w przeliczeniu na beneficjenta objętego pomocą może być różna zależnie od skali zwolnień, sytuacji na danym rynku pracy, indywidualnej sytuacji beneficjentów objętych pomocą, środków już wprowadzonych przez państwo członkowskie oraz kosztów świadczenia usług w danym państwie członkowskim lub regionie. Państwem, które ubiegało się o największą kwotę w przeliczeniu na beneficjenta, była Austria (14 343 EUR), a następnie Dania (10 215 EUR).

(1)

Rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji.

(2)

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 546/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ustanawiające Europejski fundusz dostosowania do globalizacji wprowadzono czasowe odstępstwo rozszerzające zakres EFG o światowy kryzys finansowy i gospodarczy oraz zwiększające dofinansowanie z EFG o maksymalnie 65 % kosztów ogółem; odstępstwo to miało zastosowanie do wszystkich wniosków, które wpłynęły od dnia 1 maja 2009 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.

(3)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1927/2006.

(4)

Komisja zaproponowała przedłużenie okresu obowiązywania tego odstępstwa do końca okresu programowania 2014–2020, i wniosek ten stanowi obecnie przedmiot dyskusji w ramach przeglądu WRF

(5)

Wnioski otrzymane w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.

(6)

Szczegółowe informacje na temat wycofanych wniosków podano w sekcji 3.3.

(7)

Kwota ta nie uwzględnia decyzji w sprawie pomocy technicznej.

(8)

COM(2016) 605 final.

(9)

W niniejszym sprawozdaniu termin „beneficjenci” oznacza objętych pomocą pracowników i młodzież NEET.

(10)

Tabela 2 zawiera szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w latach 2015 i 2016, natomiast tabela 1 zawiera szczegółowe informacje na temat wniosków otrzymanych w tych samych latach. Przypadki wsparcia podane w obu tabelach mogą być różne.

(11)

Trzy sprawy dotyczące EGF/2013/007 BE/Hainaut Steel, EGF/2013/009 PL/Zachem i EGF/2013/011 BE/Saint-Gobain Sekurit zostały otwarte przed 2014 r., w związku z czym stare rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 nadal ma zastosowanie.

(12)

Kwota ta nie uwzględnia decyzji w sprawie pomocy technicznej.

(13)

Zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży (Dz.U. C 120 z 26.4.2013). Liczba osób zaliczonych do młodzieży NEET wspieranych z EFG nie może przekroczyć liczby beneficjentów objętych pomocą.

(14)

Wyniki dotyczące sprawy EGF/2012/006 FI/Nokia Salo przedstawiono w poprzednim sprawozdaniu dwuletnim, gdyż sprawozdanie końcowe przedstawiono w 2014 r., mimo że termin upływał w 2015 r.

(15)

Sprawozdania końcowe należy przedkładać sześć miesięcy po zakończeniu wdrażania.

(16)

Od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1309/2013, dodatki ograniczono do kwoty na poziomie nieprzekraczającym 35 % wszystkich kosztów.

(17)

Należy zauważyć, że są to inne sprawy, niż te objęte niniejszym sprawozdaniem dwuletnim. Niniejsze sprawozdanie obejmuje działania finansowane z EFG w latach 2015 i 2016 i dotyczy spraw otwartych w ramach EFG jeszcze na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1927/2006, natomiast przegląd śródokresowy obejmuje wszystkie sprawy otwarte na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1309/2013.

(18)

COM(2016) 605 final.

(19)

Kwota ta nie uwzględnia decyzji w sprawie pomocy technicznej.

(20)

Dz.U. L 347 z 20.12.2013.

(21)

Kwoty te dotyczą uchwalonego budżetu.

(22)

Wkład z EFG jest wypłacany na rzecz państwa członkowskiego w jednej racie w formie płatności zaliczkowej na pełną kwotę w terminie 15 dni od zatwierdzenia przez władzę budżetową decyzji o uruchomieniu środków z EFG.

(23)

W tym cztery decyzje, w przypadku których środki uruchomiono w 2014 r. i wypłacono je w 2015 r.

(24)

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=326&langId=pl – dostępna we wszystkich 23 językach UE, w tym w języku irlandzkim.

(25)

Jeżeli uwzględni się 19 spraw, które zostały wycofane lub odrzucone, liczba ta wyniesie 166. W statystykach nie uwzględniono ani spraw wycofanych ani odrzuconych.

(26)

Liczba beneficjentów objętych pomocą według szacunków państw członkowskich.

(27)

W latach 2007, 2008, 2012 i 2013 jedynym kryterium kwalifikowalności był handel.

(28)

Bułgaria złożyła wniosek EGF/2009/022 Kremikovtsi AD Basic metals, który został jednak odrzucony.

(29)

Bułgaria wnioskowała o kwotę 1 082 337 EUR, kwota ta nie została jednak nigdy wypłacona, gdyż wniosek został odrzucony. Przedstawiona łączna kwota nie obejmuje zatem kwoty, o którą ubiegała się Bułgaria.