KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 6.9.2016

COM(2016) 552 final

2011/0103(NLE)

Zmieniony wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony, oraz
w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy dodatkowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony, dotyczącej stosowania Umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony

UZASADNIENIE

1.    Kontekst wnioskuPodstawa i cele wniosku

Umowa o transporcie lotniczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, z drugiej strony („umowa o transporcie lotniczym UE-USA”) została podpisana w dniach 25 i 30 kwietnia 2007 r. 1 i zmieniona protokołem z dnia 24 czerwca 2010 r. 2 . Umowa o transporcie lotniczym UE-USA jest tymczasowo stosowana od dnia 30 marca 2008 r. Protokół zmieniający jest tymczasowo stosowany od dnia 24 czerwca 2010 r.

Artykuł 18 ust. 5 umowy o transporcie lotniczym UE-USA potwierdza zamiar obydwu stron „kontynuowania starań o maksymalizację korzyści, jakie dla konsumentów, przedsiębiorstw lotniczych, pracowników i społeczeństw po obu stronach Atlantyku może przynieść objęcie niniejszą umową państw trzecich”. W art. 18 ust. 5 umowy o transporcie lotniczym UE-USA wzywa się ponadto wspólny komitet, ustanowiony na mocy art. 18 ust. 1 umowy o transporcie lotniczym UE-USA, do przygotowania „wniosku dotyczącego warunków i procedur (…) niezbędnych w celu umożliwienia państwom trzecim przystąpienia do niej”. W 2007 r. Norwegia i Islandia wystąpiły z formalnym wnioskiem o przystąpienie do umowy o transporcie lotniczym UE-USA. Zgodnie z art. 18 ust. 5 umowy o transporcie lotniczym UE-USA wspólny komitet przygotował na swoim posiedzeniu w dniu 16 listopada 2010 r. wniosek o przystąpienie Islandii i Norwegii do umowy o transporcie lotniczym UE-USA. W konsekwencji opracowano umowę o przystąpieniu („umowa o przystąpieniu”) oraz umowę dodatkową zawierającą wewnętrzne ustalenia między Unią, Norwegią i Islandią („umowa dodatkowa”). Postanowienia umowy o przystąpieniu rozszerzają zakres umowy o transporcie lotniczym UE-USA z uwzględnieniem niezbędnych zmian na Norwegię i Islandię. Ponieważ Norwegia i Islandia stanowią integralną część Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego, umowy te zapewnią spójne ramy regulacyjne dla połączeń między USA i jednolitym rynkiem lotniczym w UE – łącznie z Islandią i Norwegią. Celem umowy jest przyniesienie handlowych korzyści przedsiębiorstwom lotniczym i konsumentom w UE i zapewnienie spójności umowy o transporcie lotniczym UE-USA ze wspólną skandynawską polityką w zakresie transportu lotniczego. Równocześnie wniosek zapewnia zachowanie dwustronnego charakteru umowy o transporcie lotniczym UE-USA.

W odniesieniu do umowy o przystąpieniu i umowy dodatkowej w dniu 2 maja 2011 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania przedmiotowych umów (COM(2011) 239 final).

Rada, wraz z państwami członkowskimi zebranymi w Radzie, przyjęła w dniu 16 czerwca 2011 r. w jednym akcie decyzję w sprawie podpisania w imieniu Unii i tymczasowego stosowania umowy o przystąpieniu oraz umowy dodatkowej (decyzja 2011/708/UE) 3 . W art. 3 decyzji przewiduje się tymczasowe stosowanie zarówno umowy o przystąpieniu, jak i umowy dodatkowej od dnia ich podpisania, które nastąpiło w dniu 21 czerwca 2011 r. Obie umowy stosuje się tymczasowo w pełni od tej daty.

W wyroku z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie C-28/12 Komisja przeciwko Radzie 4 Trybunał Sprawiedliwości stwierdził nieważność decyzji 2011/708/UE, ale utrzymał w mocy jej skutki „do czasu wejścia w życie w rozsądnym terminie liczonym od daty wydania niniejszego wyroku nowej decyzji, która powinna zostać przyjęta przez Radę Unii Europejskiej na podstawie art. 218 ust. 5 i 8 TFUE”. Trybunał stwierdził, że zaskarżona decyzja została przyjęta w ramach procedury, która zawierała bez rozróżnienia elementy należące do procesu decyzyjnego właściwego dla Rady i elementy o charakterze międzyrządowym (pkt 51). W związku z tym, zdaniem Trybunału, zaskarżona decyzja była niezgodna z art. 218 ust. 2, 5 i 8 TFUE, a tym samym z art. 13 ust. 2 TUE (pkt 53).

Pierwotny wniosek Komisji (COM(2011) 239 final) został wprawdzie przyjęty w pełnej zgodności z art. 218 ust. 2, 5 i 8 TFUE, Komisja uznaje jednak za stosowne dokonać aktualizacji wniosku.Kontekst ogólny

Umowa o transporcie lotniczym UE-USA usunęła wszelkie bariery handlowe dla połączeń między dowolnym punktem w UE a dowolnym punktem w USA. Ponadto USA przyznały tak zwane prawa siódmej wolności przewoźnikom lotniczym z UE na obsługę połączeń między USA a krajami spoza UE należącymi do Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego (ECAA), takimi jak Norwegia i Islandia. ECAA nie ma jednak wymiaru zewnętrznego. W związku z tym przewoźnicy lotniczy z UE nie mają obecnie prawa do obsługi połączeń między Norwegią i Islandią a państwami trzecimi. Podobnie norwescy i islandzcy przewoźnicy lotniczy nie mają obecnie prawa do obsługi połączeń między UE a USA.

Umowa o transporcie lotniczym UE-USA stworzyła jednolite warunki dostępu do rynku dla wszystkich przewoźników lotniczych z Unii i określiła nowe mechanizmy współpracy między Unią Europejską i USA w zakresie regulacji w obszarach mających zasadnicze znaczenie dla bezpiecznego i skutecznego wykonywania przewozów lotniczych na trasach transatlantyckich. Norwegia i Islandia przyjęły pełny dorobek prawny UE w dziedzinie lotnictwa. Dlatego też włączenie obydwu krajów do zakresu umowy o transporcie lotniczym UE-USA zagwarantuje, że wszyscy europejscy przewoźnicy lotniczy stosujący dorobek prawny UE wykonywać będą przewozy lotnicze na trasach transatlantyckich zgodnie z jednolitymi ramami prawnymi.

Przystąpienie Islandii i Norwegii do umowy o transporcie lotniczym UE-USA mogłoby stanowić precedens dla przystąpienia Islandii i Norwegii do innych umów lotniczych Unii (na przykład eurośródziemnomorskiej umowy lotniczej z Marokiem).

Spójność z pozostałymi obszarami polityki i celami Unii

Umowa o transporcie lotniczym UE-USA jednoznacznie określa cel jej rozszerzenia na państwa trzecie. Nie nadaje ona jednak zewnętrznego wymiaru Porozumieniu o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Jest ona zgodna z całościową polityką UE dotyczącą Islandii i Norwegii.

Dodatkowe wyjaśnienia

Niniejszy zmieniony wniosek nie dotyczy elementów związanych z (i) konsultacjami z zainteresowanymi stronami i oceną skutków, (ii) aspektami prawnymi wniosku oraz (iii) wpływem na budżet, które to elementy zostały już przedstawione szczegółowo w pierwotnym wniosku Komisji (COM(2011) 239 final).

2011/0103 (NLE)

Zmieniony wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony, oraz
w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy dodatkowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony, dotyczącej stosowania Umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 100 ust. 2 w związku z art. 218 ust. 5 i art. 218 ust. 8 akapit pierwszy,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Umowa o transporcie lotniczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, z drugiej strony („umowa o transporcie lotniczym UE-USA”) została podpisana w dniach 25 i 30 kwietnia 2007 r. 5 i zmieniona protokołem z dnia 24 czerwca 2010 r. 6 . W umowie wyraźnie przewiduje się przystąpienie państw trzecich do umowy o transporcie lotniczym.

(2)Islandia i Norwegia są w pełni zintegrowanymi członkami jednolitego europejskiego rynku lotniczego na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym. W 2007 r. państwa te wystąpiły z formalnym wnioskiem o przystąpienie do umowy o transporcie lotniczym UE-USA. Zgodnie z art. 18 ust. 5 umowy o transporcie lotniczym UE-USA wspólny komitet ustanowiony na mocy tego artykułu wystąpił na swoim posiedzeniu w dniu 16 listopada 2010 r. z inicjatywą zawarcia umowy między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony (zwanej dalej „umową o przystąpieniu”).

(3)Komisja wynegocjowała umowę dodatkową między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony, dotyczącą ustaleń wewnętrznych dotyczących stosowania umowy o przystąpieniu (zwaną dalej „umową dodatkową”).

(4)W dniu 2 maja 2011 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii i tymczasowego stosowania umowy o przystąpieniu i jej umowy dodatkowej 7 .

(5)W dniu 16 czerwca 2011 r. Rada i przedstawiciele rządów państw członkowskich Unii Europejskiej zebrani w Radzie przyjęli decyzję w sprawie podpisania w imieniu Unii i tymczasowego stosowania umowy o przystąpieniu oraz umowy dodatkowej (decyzja 2011/708/UE) 8 . W art. 3 decyzji przewiduje się tymczasowe stosowanie zarówno umowy o przystąpieniu, jak i umowy dodatkowej od dnia ich podpisania, które nastąpiło w dniu 21 czerwca 2011 r. Od tego dnia obie umowy są stosowane tymczasowo w pełni.

(6)W wyroku z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie C-28/12 Komisja przeciwko Radzie 9 Trybunał Sprawiedliwości stwierdził nieważność decyzji, na mocy której Rada oraz przedstawiciele rządów państw członkowskich zebrani w Radzie upoważnili w jednym akcie do podpisania i tymczasowego stosowania umowy o przystąpieniu i jej umowy dodatkowej. Trybunał utrzymał w mocy skutki decyzji 2011/708/UE „do czasu wejścia w życie w rozsądnym terminie liczonym od daty wydania niniejszego wyroku nowej decyzji, która powinna zostać przyjęta przez Radę Unii Europejskiej na podstawie art. 218 ust. 5 i 8 TFUE”.

(7)Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Rada powinna przyjąć niniejszą decyzję w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o przystąpieniu oraz umowy dodatkowej, z zastrzeżeniem ich zawarcia w późniejszym terminie,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Niniejszym upoważnia się przewodniczącego Rady do wyznaczenia osoby lub osób uprawnionych do podpisania w imieniu Unii umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony, oraz umowy dodatkowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony dotyczącej stosowania umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony.

Artykuł 2

Teksty umowy o przystąpieniu oraz umowy dodatkowej są dołączone do niniejszej decyzji.

Artykuł 3

Umowę o przystąpieniu i umowę dodatkową stosuje się tymczasowo od dnia ich podpisania, do czasu wejścia umów w życie.

Artykuł 4

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia. Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

(1) Decyzja Rady z dnia 25 kwietnia 2007 r. w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym UE-USA (2007/339/WE), Dz.U. L 134 z 25.5.2007, s. 4.

(2) Dz.U. L 223 z 25.8.2010, s. 3.

(3) Dz.U. L 283 z 29.10.2011, s. 1.

(4) ECLI:EU:C:2015:282.

(5) Decyzja Rady z dnia 25 kwietnia 2007 r. w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym UE-USA (2007/339/WE), Dz.U. L 134 z 25.5.2007, s. 4.

(6) Dz.U. L 223 z 25.8.2010, s. 3.

(7) COM(2011) 239 final.

(8) Dz.U. L 283 z 29.10.2011, s. 1.

(9) ECLI:EU:C:2015:282.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 6.9.2016

COM(2016) 552 final

ZAŁĄCZNIK

do zmienionego wniosku

dotyczącego decyzji Rady

w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony, oraz
w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy dodatkowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony, dotyczącej stosowania Umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony

ZAŁĄCZNIK

do zmienionego wniosku

dotyczącego decyzji Rady

w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony, oraz
w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania umowy dodatkowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, Islandią z drugiej strony i Królestwem Norwegii z trzeciej strony, dotyczącej stosowania Umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony

DODATEK 1

UMOWA O TRANSPORCIE LOTNICZYM

STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI (zwane dalej „Stanami Zjednoczonymi”)

   z jednej strony,

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

REPUBLIKA MALTY,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

będące stronami Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz będące państwami członkowskimi Unii Europejskiej (zwane dalej „państwami członkowskimi”),

oraz

UNIA EUROPEJSKA

   z drugiej strony,

Islandia

   z trzeciej strony, oraz

Królestwo Norwegii (zwane dalej „Norwegią”)

   z czwartej strony,

Pragnąc wspierać międzynarodowy system lotnictwa oparty na konkurencji między przedsiębiorstwami lotniczymi na rynku o minimalnym stopniu regulacji i ingerencji ze strony państwa;

Pragnąc ułatwić rozwój międzynarodowego transportu lotniczego, w tym poprzez tworzenie sieci transportu lotniczego, w celu zaspokojenia potrzeb pasażerów i spedytorów w zakresie dogodnych usług transportu lotniczego;

Pragnąc umożliwić przedsiębiorstwom lotniczym oferowanie pasażerom i spedytorom konkurencyjnych cen i usług na otwartych rynkach;

Pragnąc, aby zliberalizowana umowa przyniosła korzyści wszystkim działom sektora transportu lotniczego, w tym pracownikom przedsiębiorstw lotniczych;

Pragnąc zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa i ochrony międzynarodowego transportu lotniczego, oraz potwierdzając swoje poważne obawy dotyczące niebezpieczeństw i działań skierowanych przeciw bezpieczeństwu statków powietrznych, które zagrażają bezpieczeństwu osób lub mienia, utrudniają funkcjonowanie transportu lotniczego i zmniejszają społeczne zaufanie do bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego;

Uwzględniając Konwencję o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, otwartą do podpisu w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.;

Uznając, że dotacje państwowe mogą mieć negatywny wpływ na konkurencję między przedsiębiorstwami lotniczymi i mogą zagrażać realizacji podstawowych celów niniejszej umowy;

Potwierdzając znaczenie ochrony środowiska przy opracowywaniu i realizowaniu międzynarodowej polityki w zakresie lotnictwa;

Stwierdzając znaczenie ochrony konsumentów, w tym środków ochrony ustanowionych w Konwencji o ujednoliceniu niektórych zasad dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego, sporządzonej w Montrealu dnia 28 maja 1999 r.;

Zamierzając w oparciu o obowiązujące umowy działać na rzecz otwarcia dostępu do rynków i maksymalizacji korzyści dla konsumentów, przedsiębiorstw lotniczych, pracowników i społeczeństw po obu stronach Atlantyku;

Uznając znaczenie ułatwiania swoim przedsiębiorstwom lotniczym dostępu do światowych rynków kapitałowych w celu zwiększenia konkurencji i wspierania realizacji celów niniejszej umowy;

Zamierzając dać przykład o światowym znaczeniu, służący propagowaniu korzyści płynących z liberalizacji w tym ważnym sektorze gospodarki;

UZNAJĄC, że w wyniku wejścia w życie dnia 1 grudnia 2009 r. Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Unia Europejska zastąpiła Wspólnotę Europejską i stała się jej następcą, oraz że od tego dnia wszystkie prawa i zobowiązania Wspólnoty Europejskiej oraz wszelkie do niej odniesienia w umowie o transporcie lotniczym podpisanej w dniach 25 i 30 kwietnia 2007 r. przez Wspólnotę Europejską i jej państwa członkowskie oraz Stany Zjednoczone Ameryki mają zastosowanie do Unii Europejskiej;

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Definicja

„Strona” oznacza Stany Zjednoczone, Unię Europejską i jej państwa członkowskie, Islandię albo Norwegię.

Artykuł 2

Stosowanie umowy o transporcie lotniczym zmienionej protokołem

i załącznika do niniejszej umowy

Postanowienia umowy o transporcie lotniczym podpisanej przez Wspólnotę Europejską i jej państwa członkowskie oraz Stany Zjednoczone Ameryki w dniach 25 i 30 kwietnia 2007 r. (zwanej dalej „umową o transporcie lotniczym”), zmienionej protokołem zmieniającym umowę o transporcie lotniczym podpisanym dnia 24 czerwca 2010 r. przez Stany Zjednoczone Ameryki oraz Unię Europejską i jej państwa członkowskie (zwanym dalej „protokołem”), które zostają niniejszym włączone przez odniesienie, stosują się do wszystkich stron niniejszej umowy, z zastrzeżeniem załącznika do niniejszej umowy. Postanowienia umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, stosują się do Islandii i Norwegii tak, jakby były one państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a zatem Islandia i Norwegia mają wszystkie prawa i obowiązki państw członkowskich wynikające z tej umowy. Postanowienia załącznika do niniejszej umowy stanowią jej integralną część.

ARTYKUŁ 3

Wypowiedzenie

1.    Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska i jej państwa członkowskie mogą w dowolnym momencie powiadomić pisemnie drogą dyplomatyczną pozostałe trzy strony o podjęciu decyzji o wypowiedzeniu niniejszej umowy lub zakończeniu jej tymczasowego stosowania zgodnie z art. 5.

Kopię powiadomienia przesyła się jednocześnie do Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Niniejsza umowa traci moc lub tymczasowe stosowanie niniejszej umowy zakończy się o północy GMT na koniec sezonu lotniczego wyznaczonego przez Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA), obowiązującego po upływie roku od daty pisemnego powiadomienia, chyba że powiadomienie zostanie wycofane przed upływem tego terminu za zgodą wszystkich stron.

2.    Zarówno Islandia, jak i Norwegia mogą w dowolnym momencie powiadomić pisemnie drogą dyplomatyczną pozostałe strony o podjęciu decyzji o wypowiedzeniu niniejszej umowy lub zakończeniu jej tymczasowego stosowania zgodnie z art. 5. Kopię powiadomienia przesyła się jednocześnie do ICAO. Umowa traci moc lub jej tymczasowe stosowanie zakończy się o północy GMT na koniec sezonu lotniczego wyznaczonego przez IATA, obowiązującego po upływie roku od daty pisemnego powiadomienia, chyba że powiadomienie zostanie wycofane przed upływem tego terminu za zgodą strony składającej powiadomienie, Stanów Zjednoczonych oraz Unii Europejskiej i jej państw członkowskich.

3.    Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska i jej państwa członkowskie mogą w dowolnym momencie powiadomić pisemnie drogą dyplomatyczną Islandię lub Norwegię o podjęciu decyzji o wypowiedzeniu niniejszej umowy lub zakończeniu jej tymczasowego stosowania, w odniesieniu do Islandii lub Norwegii. Kopie powiadomienia przesyła się jednocześnie do pozostałych dwóch stron i do ICAO. Umowa traci moc lub jej tymczasowe stosowanie zakończy się w odniesieniu do Islandii lub Norwegii o północy GMT na koniec sezonu lotniczego wyznaczonego przez IATA, obowiązującego po upływie roku od daty pisemnego powiadomienia, chyba że powiadomienie zostanie wycofane przed upływem tego terminu za zgodą Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i jej państw członkowskich oraz strony otrzymującej powiadomienie.

4.    Dla celów wymiany not dyplomatycznych, o których mowa w niniejszym artykule, noty dyplomatyczne, których adresatem lub autorem jest Unia Europejska i jej państwa członkowskie, przekazuje się Unii Europejskiej lub są one przez nią przekazywane, w zależności od przypadku.

5.    Niezależnie od wszelkich innych postanowień niniejszego artykułu, w przypadku wypowiedzenia umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, równocześnie traci moc niniejsza umowa.

ARTYKUŁ 4

Rejestracja w Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego

Sekretariat Rady Unii Europejskiej rejestruje niniejszą umowę oraz wszystkie jej zmiany w Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego.

ARTYKUŁ 5

Tymczasowe stosowanie

Do czasu wejścia w życie niniejszej umowy strony zgadzają się stosować ją tymczasowo od dnia jej podpisania, w zakresie zgodnym z obowiązującym prawem krajowym. W przypadku wypowiedzenia umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, zgodnie z jej art. 23 lub ustania jej tymczasowego stosowania zgodnie z jej art. 25, lub ustania tymczasowego stosowania protokołu zgodnie z art. 9 protokołu, równocześnie ustaje tymczasowe stosowanie niniejszej umowy.

ARTYKUŁ 6

Wejście w życie

Niniejsza umowa wchodzi w życie w późniejszym z następujących terminów:

1.    w dniu wejścia w życie umowy o transporcie lotniczym,

2.    w dniu wejścia w życie protokołu,

3.    po upływie jednego miesiąca od daty ostatniej noty w ramach wymiany not dyplomatycznych między stronami, potwierdzającej, że wszystkie procedury konieczne do wejścia w życie niniejszej umowy zostały zakończone.

Dla celów wymiany not dyplomatycznych, noty dyplomatyczne, których adresatem lub autorem jest Unia Europejska i jej państwa członkowskie, przekazuje się Unii Europejskiej lub są one przez nią przekazywane, w zależności od przypadku. Nota dyplomatyczna lub noty dyplomatyczne przekazywane przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie zawierają złożone przez każde państwo członkowskie potwierdzenie, że procedury tego państwa konieczne do wejścia w życie niniejszej umowy zostały zakończone.

W DOWÓD CZEGO odpowiednio upoważnieni niżej podpisani złożyli swoje podpisy pod tekstem niniejszej umowy.

SPORZĄDZONO w czterech jednobrzmiących egzemplarzach w […] dnia […] r.

W IMIENIU STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI    W IMIENIU KRÓLESTWA BELGII

W IMIENIU REPUBLIKI BUŁGARII

W IMIENIU REPUBLIKI CZESKIEJ

W IMIENIU KRÓLESTWA DANII

W IMIENIU REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC

W IMIENIU REPUBLIKI ESTONII

W IMIENIU IRLANDII

W IMIENIU REPUBLIKI GRECKIEJ

W IMIENIU KRÓLESTWA HISZPANII

W IMIENIU REPUBLIKI FRANCUSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI WŁOSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI CYPRYJSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI ŁOTEWSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI LITEWSKIEJ

W IMIENIU WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA

W IMIENIU REPUBLIKI WĘGIERSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI MALTY

W IMIENIU KRÓLESTWA NIDERLANDÓW

W IMIENIU REPUBLIKI AUSTRII

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ

W IMIENIU RUMUNII

W IMIENIU REPUBLIKI SŁOWENII

W IMIENIU REPUBLIKI SŁOWACKIEJ

W IMIENIU REPUBLIKI FINLANDII

W IMIENIU KRÓLESTWA SZWECJI

W IMIENIU ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ

W IMIENIU UNII EUROPEJSKIEJ

W imieniu Islandii

W imieniu Królestwa Norwegii

ZAŁĄCZNIK

Szczególne postanowienia w odniesieniu do Islandii i Norwegii

Postanowienia umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, oraz zmienionej zgodnie z poniższym, stosują się do wszystkich stron niniejszej umowy. Postanowienia umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, stosują się do Islandii i Norwegii tak, jakby były one państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a zatem Islandia i Norwegia mają wszystkie prawa i obowiązki państw członkowskich wynikające z tej umowy:

1.    art. 1 pkt 9 umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, otrzymuje brzmienie:

„»terytorium« oznacza, w przypadku Stanów Zjednoczonych, obszary lądowe (ląd stały i wyspy), wody wewnętrzne i wody terytorialne pozostające pod ich zwierzchnictwem lub jurysdykcją, oraz, w przypadku Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, obszary lądowe (ląd stały i wyspy), wody wewnętrzne i wody terytorialne, w odniesieniu do których zastosowanie ma Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym na warunkach określonych w tym porozumieniu i wszelkich późniejszych instrumentach, z wyjątkiem obszarów lądowych i wód wewnętrznych pozostających pod zwierzchnictwem lub jurysdykcją Księstwa Liechtensteinu; niniejsza umowa ma zastosowanie do portu lotniczego w Gibraltarze bez uszczerbku dla stanowisk prawnych Królestwa Hiszpanii oraz Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do sporu dotyczącego zwierzchnictwa nad terytorium, na którym położony jest ten port lotniczy, oraz utrzymania w mocy zawieszenia stosowania względem portu lotniczego w Gibraltarze środków unijnych w dziedzinie lotnictwa obowiązujących pomiędzy państwami członkowskimi na dzień 18 września 2006 r., zgodnie z oświadczeniem ministrów w sprawie portu lotniczego w Gibraltarze uzgodnionym w Kordobie dnia 18 września 2006 r.;”; oraz

2.    art. 23–26 umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, nie stosuje się do Islandii i Norwegii;

3.    art. 9 i 10 protokołu nie stosuje się do Islandii i Norwegii;

4.    w sekcji 1 załącznika 1 do umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, dodaje się litery w brzmieniu:

„w)    Islandia: Umowa o transporcie lotniczym podpisana w Waszyngtonie dnia 14 czerwca 1995 r.; zmieniona dnia 1 marca 2002 r. w drodze wymiany not; zmieniona dnia 14 sierpnia 2006 r. i dnia 9 marca 2007 r. w drodze wymiany not.

x)    Królestwo Norwegii: Umowa o komunikacji lotniczej, która weszła w życie przez wymianę not w Waszyngtonie dnia 6 października 1945 r.; zmieniona dnia 6 sierpnia 1954 r. w drodze wymiany not; zmieniona dnia 16 czerwca 1995 r. w drodze wymiany not.”;

5.    sekcja 2 załącznika 1 do umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, otrzymuje brzmienie:

„Bez uszczerbku dla sekcji 1 niniejszego załącznika, w przypadku obszarów, które nie są objęte definicją »terytorium« zawartą w art. 1 niniejszej umowy, umowy wymienione w literach e) (Dania-Stany Zjednoczone), g) (Francja-Stany Zjednoczone), v) (Zjednoczone Królestwo-Stany Zjednoczone) oraz x) (Norwegia-Stany Zjednoczone) sekcji 1 w dalszym ciągu obowiązują zgodnie z ich warunkami.”;

6.    sekcja 3 załącznika 1 do umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, otrzymuje brzmienie:

   „Bez uszczerbku dla art. 3 niniejszej umowy, przedsiębiorstwa lotnicze ze Stanów Zjednoczonych nie mają prawa do świadczenia usług wyłącznie towarowych, które nie są częścią usługi obejmującej Stany Zjednoczone, do lub z punktów w państwach członkowskich, z wyjątkiem do lub z punktów w Republice Czeskiej, Republice Francuskiej, Republice Federalnej Niemiec, Wielkim Księstwie Luksemburga, Republice Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republice Portugalskiej, Republice Słowackiej, Islandii i Królestwie Norwegii.”;

7.    w art. 3 załącznika 2 do umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, dodaje się zdanie w brzmieniu:

   „W przypadku Islandii i Norwegii termin ten obejmuje między innymi art. 53, 54 i 55 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz rozporządzenia UE wdrażające art. 101, 102 i 105 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej włączone do Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wraz ze wszelkimi ich zmianami.”;

8.    art. 21 ust. 4 umowy o transporcie lotniczym, zmienionej protokołem, stosuje się do Islandii i Norwegii w zakresie, w jakim odpowiednie przepisy ustawowe i wykonawcze Unii Europejskiej zostały włączone do Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z określonymi dostosowaniami.

Wspólne oświadczenie

Przedstawiciele Stanów Zjednoczonych Ameryki, Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Islandii i Królestwa Norwegii potwierdzili, że tekst umowy o transporcie lotniczym między Stanami Zjednoczonymi Ameryki z jednej strony, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, Islandią z trzeciej strony i Królestwem Norwegii z czwartej strony (zwanej dalej „umową”) należy uwierzytelnić w innych wersjach językowych przed podpisaniem umowy w drodze wymiany listów między Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Komisją Europejską w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Islandią i Królestwem Norwegii, albo po podpisaniu umowy decyzją wspólnego komitetu.

Niniejsze wspólne oświadczenie stanowi integralną część umowy.

W imieniu Stanów Zjednoczonych Ameryki:	W imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich:
XXX	XXX
W imieniu Islandii:	W imieniu Królestwa Norwegii:
XXX	XXX