KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 2.2.2016
COM(2016) 43 final
2016/0027(COD)
Wniosek
DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie wykorzystywania zakresu częstotliwości 470-790 MHz w Unii
{SWD(2016) 19 final}
{SWD(2016) 20 final}
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 2.2.2016
COM(2016) 43 final
2016/0027(COD)
Wniosek
DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie wykorzystywania zakresu częstotliwości 470-790 MHz w Unii
{SWD(2016) 19 final}
{SWD(2016) 20 final}
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Komunikat Komisji pt. „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” przedstawia wizję powszechnego dostępu do łączności wysokiej jakości dla przedsiębiorstw i obywateli. Strategia ta zapowiada konkretne wnioski ustawodawcze Komisji dotyczące „skoordynowanego uwalniania pasma 694-790 MHz (»700 MHz« ), które szczególnie nadaje się do świadczenia usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich, przy uwzględnieniu specyficznych potrzeb dystrybucji mediów audiowizualnych”.
Łączność bezprzewodowa wymaga dostępu do pasm spektrum radiowego poniżej 1 GHz, które jako jedyne umożliwiają zarówno szeroki zasięg, jak i ultraszybki przesył. W następstwie przejścia na bardziej efektywnie wykorzystujące częstotliwości technologie telewizji cyfrowej, pasmo 800 MHz (zakres 790-862 MHz, zwany „dywidendą cyfrową”) stał się pierwszym wycinkiem spektrum nadawczych częstotliwości UHF (470-862 MHz) udostępnionym na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe w skali Unii. Obecne spektrum nadawczych częstotliwości UHF obejmuje zakres częstotliwości od 470 do 790 MHz (dalej zwany „pasmem UHF”). Pasmo to wykorzystywane jest przez usługi naziemnej telewizji cyfrowej (DVB-T) i urządzenia do transmisji sygnałów akustycznych podczas realizacji programów i imprez specjalnych (PMSE), tzn. głównie bezprzewodowe mikrofony estradowe.
Prowadzona przez Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) Światowa Konferencja Radiokomunikacyjna 2012 (WRC–12), stanowiąca platformę, w ramach której dokonuje się zmian regulaminów radiokomunikacyjnych, doprowadziła do podjęcia decyzji o przeznaczeniu pasma 700 MHz zarówno do celów nadawczych, jak i na potrzeby usług mobilnych w regionie 1 (obejmującym Europę i Afrykę), poczynając od roku 2015.
Z kolei w listopadzie 2015 r., na forum WRC–15 zakończono międzynarodowe negocjacje w zakresie wykorzystania pasma 700 MHz na potrzeby bezprzewodowych usług szerokopasmowych. W ten sposób uspójnione przeznaczenie pasma 700 MHz we wszystkich regionach ITU 1 stwarza wyjątkową okazję nieomal globalnej harmonizacji w odniesieniu do przeznaczenia tego zakresu częstotliwości na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe. W trakcie WRC-15 postanowiono również o zachowaniu wyłącznego przeznaczenia pasma częstotliwości 470–694 MHz (zwanego „poniżej 700 MHz”) do celów nadawczych w regionie 1.
W roku 2013 wiceprzewodnicząca Komisji Neelie Kroes zwróciła się do byłego komisarza Pascala Lamy z zaproszeniem do przewodniczenia grupie przedstawicieli sektora usług bezprzewodowych, mediów i nadawców, której zadaniem było osiągnięcie wspólnego stanowiska w sprawie stosowania pasma UHF w przyszłości. Raport Lamy’ego (sprawozdanie złożone w charakterze przewodniczącego) zawierało zalecenie udostępnienia pasma 700 MHz na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe, przy zachowaniu europejskiego modelu audiowizualnego poprzez zagwarantowanie wolnych częstotliwości dla nadawców naziemnych dostępnych w paśmie poniżej 700 MHz.
Przeprowadzone przez Komisję konsultacje społeczne ws. raportu Lamy’ego wykazały ogólne poparcie dla skoordynowanych działań na szczeblu unijnym. Jednocześnie ukazała się opinia Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego (ZPSR) 2 , również wyrażająca poparcie dla podejścia unijnego w odniesieniu do oferowania bezprzewodowych usług szerokopasmowych w paśmie częstotliwości 700 MHz. Wspomniana opinia ZPSR zalecała zharmonizowanie warunków technicznych i ustalenie wspólnego terminu faktycznego udostępnienia pasma 700 MHz, a także długoterminowe przeznaczenie pasma częstotliwości poniżej 700 MHz dla potrzeb dystrybucji mediów audiowizualnych, uwzględniając dostępność dla nadawców naziemnej telewizji cyfrowej (DVB–T).
Reakcją Komisji na wyniki działań zainteresowanych stron oraz ustaleń gremiów międzynarodowych pod patronatem ITU było opracowanie długoterminowej strategii unijnej przyszłego zastosowania pasma UHF. Celem strategii jest rozpowszechnianie jednolitego rynku cyfrowego i zapewnienie efektywnego zarządzania częstotliwościami w paśmie UHF przy uwzględnieniu jego wartości społecznych, kulturowych i gospodarczych. Strategia dla pasma UHF ma trzy główne nurty:
harmonizacja warunków technicznych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w zakresie częstotliwości 700 MHz z poszanowaniem zasad neutralności w zakresie technologii i usług;
ustalenie wspólnego terminu faktycznego udostępnienia pasma 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej zgodnie ze wspomnianymi wyżej zharmonizowanymi warunkami technicznymi z towarzyszeniem środków koordynacji wspomagających to przejście;
priorytetowe traktowanie audiowizualnych usług medialnych (AVMS) w paśmie częstotliwości poniżej 700 MHz przy zachowaniu elastyczności zastosowania tego zakresu częstotliwości, co jest nieodzowne dla uwzględnienia zróżnicowania znaczenia sektora DVB–T w poszczególnych krajach członkowskich.
•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki
Niniejszy wniosek przyczynia się do osiągnięcia jednego z najważniejszych celów decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 243/2012/UE w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego, jakim jest udostępnienie pasma 1200 MHz na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe. Wniosek przysłuży się również dalszemu rozwojowi nowatorskich audiowizualnych usług medialnych zgodnie ze wspomnianym wieloletnim programem i zachowując spójność z przepisami dyrektywy o zezwoleniach 3 oraz dyrektywy ramowej 4 , w szczególności artykułów 9 i 9a tej ostatniej.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Niniejsza decyzja na podstawie art. 114 TFUE ma zapewnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
•Zasady pomocniczości i proporcjonalności
Jak już wyjaśniono w ocenie skutków, rozwiązanie przyjęte w niniejszym projekcie decyzji jest najlepszym wariantem pod kątem pomocniczości i proporcjonalności.
Zasada pomocniczości została uszanowana, ponieważ poszczególne państwa członkowskie nie mogłyby osiągnąć celów inicjatywy, a z drugiej strony we wniosku dopuszczono uwzględnienie sytuacji krajowej (tak w paśmie 700MHz, jak i poniżej 700 MHz).
Unia Europejska powinna zadecydować o przyszłym przeznaczeniu pasma częstotliwości 700 MHz, o ile zamierza uniknąć rozbieżnych rozwiązań krajowych i zapobiec zakłóceniom w rejonach pogranicznych. Brak ogólnounijnego, wspólnego ustawodawstwa regulującego wykorzystanie pasma UHF prowadziłby do szkodliwego rozdrobnienia stosowania częstotliwości UHF na terytorium UE. Rozdrobnienie zaś powodowałoby zakłócenia na terenach pogranicznych, które dotknęłyby nawet 13 % ogółu mieszkańców UE.
Z tego powodu zachodzi potrzeba skoordynowanego wyznaczenia i koncesjonowania całego pasma 700 MHz z przeznaczeniem na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe do roku 2020 oraz skoordynowanego wyznaczenia pasma poniżej 700 MHz do elastycznego wykorzystania, co gwarantuje dostępność audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy oraz inwestycje w bardziej efektywne technologie nieodzowne w celu zwolnienia pasma 700 MHz obecnie zagospodarowanego przez DVB-T.
Elastyczne wykorzystanie pasma poniżej 700 MHz spełnia również zasadę proporcjonalności, jako że uwzględnia okoliczności i osiąga cele w najskuteczniejszy sposób. Dla przykładu: zwolnienie pasma poniżej 700 MHz w całości na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe wykraczałoby poza zakres konieczny dla zaspokojenia obecnego zapotrzebowania na pasma widma poniżej 1GHz odpowiadającego popytowi na przesył bezprzewodowy. Jednocześnie dzięki elastycznemu wykorzystaniu zapewnia się pewność prawa na rynku DVB-T w paśmie poniżej 700 MHz w tych państwach UE, które pragną utrzymać dotychczasowy poziom usług DVB-T. Co więcej, zharmonizowane warunki techniczne wykorzystania widma mogą być określone w porozumieniu z krajowymi ekspertami technicznymi na forum Komitetu ds. Spektrum Radiowego na mocy decyzji o spektrum radiowym (nr 676/2002/WE).
•Wybór instrumentu
Komisyjna długoterminowa strategia wykorzystania pasma UHF w UE będzie wdrażana na podstawie dwóch instrumentów prawnych. Niewiążące prawnie akty w rodzaju zalecenia Parlamentu i Rady ani nie nakładałyby obowiązku koordynacji w skali europejskiej, ani nie wymagałyby żadnych działań państw członkowskich UE. Zamiast rozporządzenia postanowiono posłużyć się decyzją, jako aktem nakładającym obowiązki na państwa członkowskie, jednak nie stwarzającym skutków prawnych dotykających bezpośrednio krajowe strony prywatne. Decyzja jest poza tym bardziej stosowna od dyrektywy z uwagi na fakt, iż wniosek ws. aktu prawnego nie ustala pełnego zestawu ogólnych zasad, wymagających transpozycji do prawa krajowego. W zamian za to przewiduje ograniczoną liczbę konkretnych działań do podjęcia na poziomie państw członkowskich. Przykładowo, w art. 6 ust. 4 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 243/2012/UE w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego zawarto podobne zobowiązania i działania dotyczące państw członkowskich, zaś w przeszłości przyjmowano już decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady nr 128/1999/WE, nr 626/2008/WE i nr 676/2002/WE nakładające na państwa członkowskie zobowiązania i nakłaniające je do działań podobnej natury.
Niniejszej decyzji na podstawie art. 114 TFUE będzie towarzyszyła przyjęta w drodze procedury komitetowej zgodnie z decyzją nr 676/2002/WE 5 decyzja wykonawcza Komisji w sprawie wyznaczenia i udostępnienia zakresu częstotliwości 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi opracowanymi z pomocą CEPT 6 . Analogiczne podejście zastosowano przy harmonizowaniu zakresu częstotliwości 800 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej na mocy programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego oraz decyzji Komisji 2010/267/UE 7 .
3.WYNIKI OCEN EX-POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
W niniejszym wniosku uwzględniono następujące opinie zainteresowanych:
(a)tzw. sprawozdanie Lamy’ego 8 , sporządzone przez Pascala Lamy na podstawie prac grupy wysokiego szczebla, której przewodniczył;
(b)odpowiedzi udzielone w ramach konsultacji społecznych 9 ws. sprawozdania Lamy’ego;
(c)raport Zespołu ds. Polityki Widma Radiowego ws. propozycji skoordynowanego podejścia unijnego w odniesieniu do działalności nadawczej w przypadku przekwalifikowania pasma częstotliwości 700 MHz 10 ;
(d)opinię Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego pt. „Długoterminowa strategia przyszłego zastosowania pasma UHF (470-790 MHz) w Unii Europejskiej”.
•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej
Staraniem Komisji sporządzono dwa niezależne, wyspecjalizowane opracowania mające przynieść materiał do przygotowania niniejszego wniosku. Były to:
„Economic and Social Impact of Repurposing the 700 MHz frequency band for Wireless Broadband Services in the European Union” (Skutki gospodarcze i społeczne zmiany przeznaczenia pasma częstotliwości 700 MHz w Unii Europejskiej na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe);
„Challenges and opportunities of broadcast-broadband convergence and its impact on spectrum and network use” (Szanse i wyzwania towarzyszące konwergencji funkcji nadawczych i szerokopasmowych i jej wpływ na wykorzystanie widma i sieci).
Pierwsze opracowanie poddaje analizie koszty przejścia i skutki przeniesienia bezprzewodowych usług szerokopasmowych na zakres częstotliwości 700 MHz oraz aspekty społeczno-kulturalne ponownej konfiguracji częstotliwości wykorzystywanych przez DVB-T w paśmie widma radiowego poniżej 700 MHz.
Druga praca zawiera wyczerpującą ocenę możliwości w zakresie konwergencji obsługi DVB-T oraz bezprzewodowych usług szerokopasmowych po roku 2020.
•Ocena skutków
Ocena skutków przygotowana przez Komisję uzyskała pozytywną opinię
Rady ds. Kontroli Regulacyjnej
11
w dniu 27 listopada 2016 r.
Ocena skutków analizowała cztery warianty strategiczne:
(1)Całkowity brak działań na szczeblu Unii.
(2)Skoordynowane wyznaczenie i koncesjonowanie całego pasma 700 MHz z przeznaczeniem na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe do roku 2020 oraz przeznaczenie pasma poniżej 700 MHz na potrzeby DVB-T i łączności audio PMSE.
(3)Skoordynowane wyznaczenie i koncesjonowanie całego pasma 700 MHz z przeznaczeniem na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe do roku 2020. Skoordynowane wyznaczenia pasma poniżej 700 MHz do elastycznego wykorzystania w zależności od potrzeb krajowych, co gwarantuje dostępność audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy (z zachowaniem neutralności technologicznej), w tym darmowo dostępnego programu, oraz wydzielonej częstotliwości na potrzeby usług łączności audio PMSE. Aby zapobiec zakłóceniom, korzystanie z tego pasma należy ograniczyć do trybu łącza „w dół” 12 . Wariant ten powinien również przewidywać opracowanie strategii dla zakresu częstotliwości na potrzeby audio PMSE, która uwzględni stratę częstotliwości dla audio PMSE w paśmie UHF.
(4)Skoordynowane wyznaczenie i koncesjonowanie całego pasma UHF z przeznaczeniem na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe do roku 2020.
Komisja wybrała wariant 3 jako „rekomendowany” z punktu widzenia celów politycznych. Wariant rekomendowany przyczyni się do osiągania unijnych celów w zakresie widma radiowego i łączności. Wykorzystanie pasma 700 MHz z przeznaczeniem na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe wraz z widmem w pasmach częstotliwości 800 i 900 MHz gwałtownie zwiększyłoby przepustowość sieci mobilnych. Oznaczałoby to powszechny dostęp do internetu o ultraszybkich prędkościach (przynajmniej 30 Mb/s na użytkownika w warunkach wolnego rynku z trzema lub czterema operatorami). Ustalenie wspólnego terminu zmiany przeznaczenia pasma częstotliwości 700 MHz jest właściwe z uwagi na równoległe rozpoczęcie wdrażania technologii 5G. Wariant 3 zapewnia przy tym pewność dostępu do pasma poniżej 700 MHz nadawcom i dostawcom audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy, w szczególności naziemnej telewizji cyfrowej. Elastyczne zastosowanie pasma poniżej 700 MHz ułatwia łagodzenie zakłóceń i umożliwia tworzenie twórczego ekosystemu ułatwiającego inwestycje i nowatorskie modele biznesu.
Za wyborem wariantu 3 przemawiają wspomniane wyżej wnioski z forum WRC–15 zarówno w przypadku zakresu częstotliwości poniżej 700, jak i 700 MHz. Pasmo poniżej 700 MHz utrzymuje status przeznaczonego wyłącznie na usługi nadawcze w Europie, Afryce i znacznych obszarach reszty świata.
Pierwsze z wzmiankowanych opracowań naukowych zleconych przez Komisję wskazuje, że zwolnienie pasma 700 MHz od 2020 roku oraz przejście na nadawanie naziemne w technologiach kolejnej generacji niosło by koszty rzędu 1,2 do 4,4 miliarda euro. Koszty te zostałyby w lwiej części poniesione przez końcowych odbiorców, zmuszonych do zmodernizowania sprzętu przed upływem normalnego cyklu jego wymiany. Koszty przejścia do 2020 r. w branży PMSE wyniosłyby 200 mln euro, przy założeniu, że 30 % obecnych użytkowników usług audio PMSE wykorzystuje pasmo częstotliwości 700 MHz. Państwa Unii miałyby wszakże możliwość ewentualnego wsparcia ze środków publicznych z zachowaniem neutralności technologicznej dla złagodzenia tych kosztów, pod warunkiem zachowania zasad pomocy państwa 13 . Co więcej, przystosowanie sieci DVB-T do przenoszenia takiej samej ilości zaprogramowanych treści mimo zmniejszonej pojemności widma ma kosztować około 890 mln euro. Wchodzą w to w szczególności koszty ponoszone przez podmioty praw autorskich, których prawa użytkowania wymagałyby zmiany przed ich wygaśnięciem. W przypadku gdy dane państwo UE rozważa wdrożenie takich środków dla złagodzenia kosztów, musi ono mieć na uwadze zasadę neutralności w zakresie technologii oraz obowiązujące w Komisji praktyki podejmowania takich decyzji w sferze pomocy państwa 14 , jak również ustalone orzecznictwo sądownictwa UE 15 . W pewnych przypadkach środki przyjmowane w celu skompensowania utraty praw, o ile wartość rekompensaty nie przekracza szkód związanych z utratą praw, mogą być (w pewnych okolicznościach) zgodne z prawem unijnym dotyczącym pomocy państwa. Wedle Zespołu ds. Polityki Widma Radiowego prawa użytkowania w 14 państwach UE nadano bezterminowo lub na okres wykraczający poza rok 2020.
Biorąc pod uwagę wyniki ostatnich aukcji częstotliwości pasm 800 MHz oraz 900 MHz, ostrożnościowe szacunki ogólnych przychodów z wyznaczania częstotliwości w paśmie 700 MHz w krajach UE-28 do roku 2020 sięgają 11 mld euro, bez uwzględniania zmian okoliczności.
4.WPŁYW NA BUDŻET
Unia nie ponosi żadnych konkretnych obciążeń budżetowych.
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku
W zgodzie ze strategią dla pasma UHF, niniejszy wniosek ustanawia:
ostateczne terminy udostępnienia zakresu częstotliwości 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi na poziomie UE;
środki usprawniające przejście w zakresie zastosowania częstotliwości pasma UHF;
środki dotyczące długoterminowego wykorzystywania pasma częstotliwości poniżej 700 MHz, które uwzględnią wszakże skutki przeglądu.
W art. 1 wyznaczono dwa wspólne, obowiązujące państwa członkowskie terminy zmiany przeznaczenia pasma częstotliwości 700 MHz na bezprzewodowe usługi szerokopasmowe:
porozumienia o koordynacji transgranicznej muszą być zawarte przed końcem 2017 r.;
do połowy dekady od 2020 r. wymaga się faktycznego udostępnienia zakresu częstotliwości 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej, zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji w sprawie zharmonizowanych warunków technicznych dotyczących wykorzystywania tego zakresu częstotliwości 16 .
Artykuł 1 stanowi również, że po upływie wspólnego, unijnego terminu udostępnione bezprzewodowe usługi szerokopasmowe podlegają ochronie ponad granicami.
Artykuł 2 zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia obrotu prawami użytkowania częstotliwości w paśmie 700 MHz. Zgadza się to z celami w zakresie polityki i przepisami programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego 17 oraz dyrektywy ramowej.
Artykuł 3 zobowiązuje państwa członkowskie do prowadzenia konsultacji na szczeblu krajowym i rozważenia podjęcia stosownych środków w celu zapewnienia wysoce zadowalającego poziomu zasięgu w proporcji do całej populacji i całego terytorium przy udzielaniu praw użytkowania w paśmie 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej. Celem jest wykorzystanie społeczno-ekonomicznych dobrodziejstw pasma UHF, przyczyniając się do niwelowania przepaści cyfrowej i ułatwiania rozwoju wszędobylskiego internetu przedmiotów.
Artykuł 4 dotyczy długoterminowego wykorzystywania pasma częstotliwości poniżej 700 MHz. Wymaga się od państw członkowskich, by zagwarantowały długoterminową dostępność tego pasma na potrzeby dystrybucji audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy (lub ogółowi publiczności). Obejmuje to również ciągłość użytkowania urządzeń do transmisji sygnałów akustycznych (PMSE) stosownie do priorytetów krajowych.
Dla zapewnienia spójności zobowiązań państw UE z art. 9 i art. 9a dyrektywy ramowej, gwarancja dostępności pasma poniżej 700 MHz ma zaspokajać potrzeby świadczenia audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy, a nie do wykorzystywanych technologii bezprzewodowych czy też typu usług szerokopasmowej łączności elektronicznej. Z tego względu gwarancja ustanowiona w art. 4 obejmuje pewność dostępu do określonego zakresu częstotliwości, umożliwiając rozwój DVB-T jako poważnej platformy naziemnego świadczenia audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy. Artykuł ten dopuszcza również wykorzystanie pasma częstotliwości poniżej 700 MHz na potrzeby innych technologii lub usług łączności elektronicznej ograniczonej do trybu łącza „w dół” (z sieci do odbiorników w rodzaju telewizorów lub tabletów)
Artykuł 5 zobowiązuje państwa UE do przyjęcia i ogłoszenia w całej Unii swoich planów zmiany przeznaczenia całego pasma częstotliwości 700 MHz na mobilne usługi szerokopasmowe oraz towarzyszącego procesu zmiany przeznaczenia całego pasma UHF. Zapis ten jest uzasadniony przyjętym wspólnie przez strony wzorem planu przejścia (zob. załącznik 2 do sprawozdania Lamy’ego). Plan taki określa zakres środków, których podjęcie należy rozważyć, przechodząc na nowe technologie DVB-T w związku ze zmianą przeznaczenia pasma częstotliwości 700 MHz. Celem jest ograniczenie odczuwalnego wpływu na obywateli i przedsiębiorców poprzez przejrzysty proces.
Artykuł 6 wymaga od Komisji przeprowadzenia do roku 2025 przeglądu wykorzystania pasma częstotliwości poniżej 700 MHz we współpracy z państwami członkowskimi. Przeprowadziwszy ten przegląd, Komisja ma obowiązek przedłożenia wniosków Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z ewentualnymi wnioskami w sprawie zmian regulacyjnych, dotyczących, przykładowo, zmian merytorycznych lub formalnych w gwarancjach lub ich okresie trwania. Przepis decyzji odpowiada zaleceniu sprawozdania Lamy’ego. Dokonany przez Komisję przegląd wykorzystania pasma częstotliwości poniżej 700 MHz powinien mieć na uwadze przewidywany kolejny przegląd tego pasma w trakcie Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej ITU w 2023 r.
2016/0027 (COD)
Wniosek
DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie wykorzystywania zakresu częstotliwości 470-790 MHz w Unii
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 18 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 19 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)W ramach ustanowionego na mocy decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 243/2012/UE 20 wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego Ustawodawcy postawili cele określenia do roku 2015 zakresu przynajmniej 1 200 MHz widma radiowego odpowiedniego do celów bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w Unii, wspomagania dalszego rozwoju nowatorskich audiowizualnych usług medialnych poprzez zapewnienie zakresu częstotliwości wystarczającego na potrzeby dostarczania takich usług drogą satelitarną i naziemną, na miarę potwierdzonych faktycznych potrzeb, oraz wystarczającego dla transmisji sygnałów akustycznych podczas realizacji programów i imprez specjalnych (PMSE).
(2)Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy 21 Komisji uwypukla istotne znaczenie zakresu częstotliwości 694-790 MHz („700 MHz” ) dla zapewnienia świadczenia usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich, podkreślając potrzebę skoordynowanego uwolnienia tego pasma, przy dostosowaniu do specyficznych potrzeb dystrybucji audiowizualnych usług medialnych.
(3)Dostęp do zakresu częstotliwości 470-790 MHz to szczególnie cenne dobro w perspektywie opłacalnego wprowadzenia sieci mobilnych o powszechnym zasięgu, zarówno na wolnym powietrzu, jak i w budynkach. Pasmo to wykorzystywane jest w całej UE przez usługi naziemnej telewizji cyfrowej (DVB-T) i urządzenia do transmisji sygnałów akustycznych (PMSE) [tzn. bezprzewodowe mikrofony estradowe]. Wspiera ono rozwój mediów, sektorów twórczych i kulturalnych, które polegają w wysokim stopniu na tych zasobach częstotliwości w celu bezprzewodowego nadawania treści publiczności masowej.
(4)W regionie 1, obejmującym Unię, na podstawie przyjętych w trakcie Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej (WRC) regulaminów radiokomunikacyjnych Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU) wyznaczono pasmo 700 MHz zarówno do celów nadawczych, jak i na potrzeby usług mobilnych (z wyjątkiem ruchomej służby lotniczej) na prawach pierwszej ważności, a jednocześnie zachowano wyłączne przeznaczenie pasma częstotliwości 470–694 MHz ( tj. „poniżej 700 MHz”) do celów nadawczych na prawach pierwszej ważności, a do celów transmisji sygnałów akustycznych (PMSE) na prawach drugiej ważności.
(5)Gwałtowny wzrost popytu na szerokopasmowy przesył bezprzewodowy sprawia, że zwiększenie pojemności sieci bezprzewodowych jest nieodzowne. Zakres widma w paśmie częstotliwości 700 MHz oferuje nie tylko dodatkową pojemność oraz powszechny zasięg, w szczególności na słabych gospodarczo terenach oddalonych i wiejskich, do użytkowania w budynkach i w szeroko rozumianej komunikacji automatycznej. W przedstawionym wyżej kontekście dążenie do osiągnięcia celu wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego, jakim jest zapewnienie ogółowi obywateli dostępu szerokopasmowego o prędkości nie mniejszej niż 30 Mb/s do 2020 r., wymaga podjęcia spójnych środków na rzecz powszechnego zasięgu bezprzewodowego sygnału naziemnego wysokiej jakości w skali UE opartych na najlepszych praktykach krajowych w zakresie warunków koncesjonariuszy. W ten sposób można propagować nowatorskie usługi cyfrowe, zapewniając długoterminowe korzyści społeczno-ekonomiczne.
(6)Korzystanie ze wspólnego pasma częstotliwości przez operatorów dwustronnych bezprzewodowych zastosowań szerokopasmowych (łącza „w górę” i „w dół”) i nadawców jednostronnego programu telewizyjnego i usług korzystania z urządzeń akustycznych PMSE okazuje się trudne technicznie. Znaczyłoby to, że udostępnienie pasma 700 MHz dla dwukierunkowych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej odebrałoby część częstotliwości niezbędnych dla DVB-T oraz urządzeń bezprzewodowych PMSE. Świadczący usługi DVB-T i PMSE wymagają zatem zapewnienia długoterminowej przewidywalności przepisów dotyczących dostępności wystarczającego zakresu częstotliwości, co umożliwi im utrzymywanie i rozwijanie takich usług, w szczególności dla odbiorców darmowej telewizji. Możliwe, że konieczne będzie podjęcie odpowiednich kroków na szczeblu krajowym bądź nawet unijnym, które zapewnią dodatkowy zakres częstotliwości na potrzeby bezprzewodowych urządzeń PMSE poza obecnym pasmem 470-790 MHz.
(7)W tzw. „sprawozdaniu Lamy’ego” przedłożonym Komisji 22 , Pascal Lamy, przewodniczący grupy wysokiego szczebla ds. przyszłego stosowania pasma 470-790 MHz, zalecał udostępnienie pasma częstotliwości 700 MHz dla bezprzewodowych usług łączności szerokopasmowej do roku 2020 (z dokładnością do 2 lat). Byłoby to pomocne dla osiągnięcia celu długoterminowej przewidywalności przepisów z punktu widzenia nadawców DVB-T korzystających z dostępu do widma radiowego poniżej 700 MHz do roku 2030, jakkolwiek wymagałyby one przeglądu do roku 2025. Sprawozdanie Lamy’ego rekomendowało również utrzymanie elastyczności wykorzystania widma radiowego poniżej 700 MHz (ograniczonego do jednostronnej emisji „w dół”) w poszczególnych krajach. Emisja jednostronna „w dół” to ograniczenie transmisji w systemie bezprzewodowym, bez względu na konkretną technologię, do nadawania sygnału jednokierunkowego z centralnej struktury stacji w rodzaju telewizyjnych anten nadawczych lub stacji bazowych telefonii komórkowejdo przenośnych lub ruchomych odbiorników (takich jak telewizory lub telefony komórkowe).
(8)Z kolei opinia Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego (ZPSR) na temat długoterminowej strategii przyszłego zastosowania pasma 470-790 MHz w Unii Europejskiej („opinia ZPSR”) zaleca przyjęcie skoordynowanego podejścia unijnego w celu faktycznego udostępnienia zakresu częstotliwości 700 MHz dla bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej do końca roku 2020. Towarzyszyłoby mu zagwarantowane utrzymanie długoterminowej (do roku 2030) dostępności pasma poniżej 700 MHz dla nadawania audiowizualnych usług medialnych (łącza „w dół”). ZPSR zaleca szczególnie wprowadzenie pewnej elastyczności wykorzystania, tak, aby pasmo poniżej 700 MHz było również dostępne dla jednokierunkowych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej („w dół”).
(9)Skoro jednak pewne państwa UE rozpoczęły już, albo nawet zakończyły proces krajowego koncesjonowania częstotliwości w paśmie 700 MHz dla dwukierunkowych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej, Unia powinna podjąć natychmiastowe kroki w celu zapobieżenia rozdrobnieniu jednolitego rynku. Niezbędna jest skoordynowana koncepcja wykorzystania pasma 470-790 MHz, która zapewniałaby przewidywalność prawną, równoważyła różnorodność między państwami UE z celami jednolitego rynku, propagując spójne stanowisko UE na arenie międzynarodowej. W tym kontekście państwa członkowskie powinny mieć obowiązek możliwie pilnego przekwalifikowania zakresu częstotliwości 700 MHz z poszanowaniem prawa unijnego i krajowego.
(10)W niektórych państwach Unii korzystanie z pasma 700 MHz przez inne urządzenia spoza UE, na ile zgodne z międzynarodowymi porozumieniami lub też na terytoriach poza faktyczną kontrolą władz danego państwa UE, może ograniczać możliwości korzystania z pasma przez operatorów bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej. W tych przypadkach nie byłoby możliwe spełnienie przez dane państwo UE wspólnego harmonogramu ustalonego na poziomie unijnym. Państwa te powinny podjąć wszelkie konieczne środki w celu zminimalizowania rozmiarów terytorialnych i czasowych odstępstw lub ograniczeń, w razie konieczności ubiegając się o pomoc Unii na podstawie art. 10 ust. 2 programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego. Powinny one również powiadomić Komisję o wystąpieniu takich odstępstw lub ograniczeń zgodnie z art. 6 ust. 2 i art. 7; ogłoszenie takich informacji reguluje art. 5 decyzji nr 676/2002/WE 23 .
(11)Zakres możliwości korzystania z pasma 700 MHz przez operatorów bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej powinno się jak najszybciej objąć elastycznym systemem koncesjonowania. Powinno się przy tym uwzględnić możliwość obrotu lub podnajmu praw użytkowania konkretnych częstotliwości przez koncesjonariuszy, w kontekście stosowania przepisów art. 9, 9a i 9b dyrektywy 2002/21/WE 24 .
(12)Zgodnie z art. 9 i 9a dyrektywy 2002/21/WE państwa członkowskie powinny, gdy tylko to możliwe, stosować elastyczne podejście, dysponując możliwością dopuszczenia wprowadzania alternatywnych zastosowań jednokierunkowych „w dół” w rodzaju bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w paśmie poniżej 700 MHz, odpowiednio do potrzeb krajowych w zakresie dystrybucji audiowizualnych usług medialnych masowemu odbiorcy. Dopuszczając korzystanie z usług jednokierunkowych „w dół” w rodzaju bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w paśmie poniżej 700 MHz, państwa UE muszą zagwarantować, że takie zastosowanie nie ograniczy dostępności pasma poniżej 700 MHz dla naziemnej telewizji cyfrowej w ościennych krajach UE, zgodnie z ustaleniami Regionalnej Konferencji Radiokomunikacyjnej z 2006 r 25 .
(13)W każdym przypadku ogólne wykorzystanie pasma częstotliwości 470-694 MHz powinno zostać ponownie ocenione nie później niż do roku 2025. Ocena ta winna uwzględniać zaplanowany na rok 2023 przegląd tych częstotliwości w ramach Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej ITU. Zmiany w wykorzystaniu pasma poniżej 700 MHz powinny uwzględniać rozwój technologii, zachowania konsumenckie, przykładając dużą wagę do utrzymania dostępu do darmowej telewizji 26 i poszanowania powszechnego interesu społecznego, gospodarczego i kulturalnego. W tym kontekście niezbędne są dalsze badania dotyczące technicznych i regulacyjnych warunków współistnienia dotychczasowych i nowych zastosowań zakresu częstotliwości poniżej 700 MHz. Ich celem byłoby zapewnienie spójności przyjmowanych przez poszczególne państwa UE koncepcji elastycznego i wydajnego wykorzystania widma, umożliwiając konkretne środki zapewniające harmonizację techniczną zastosowań tego pasma i współistnienia w tym paśmie. Badania i środki tego rodzaju mogą być podejmowane w myśl decyzji 676/2002/WE.
(14)Państwa UE powinny przyjąć spójne plany krajowe zmiany przeznaczenia całego pasma częstotliwości 700 MHz na bezprzewodowe usługi szerokopasmowej łączności elektronicznej przy zapewnieniu ciągłości usług nadawczych telewizji, które opuszczają to pasmo. Po ich przyjęciu państwa UE, z zachowaniem pełnej przejrzystości, przekazałyby swoje plany przejścia do wiadomości zainteresowanych w całej Unii. Plany te powinny zawierać zakres działań i harmonogram zmian przeznaczenia częstotliwości, opis koniecznej modernizacji sieci i odbiorników użytkowników końcowych, ewentualne współistnienie urządzeń radiowych i innych, obowiązujące i nowo wprowadzane systemy koncesjonowania oraz informacje o możliwości uzyskania rekompensaty za ewentualnie poniesione koszty przejścia, w tym również w celu uniknięcia kosztów dla odbiorców końcowych. W przypadku państw, które pragną utrzymać DVB-T, plan krajowy powinien przykładać szczególną wagę do usprawnienia modernizacji urządzeń nadawczych i dostosowania ich do technologii oszczędniej gospodarujących zakresem częstotliwości w rodzaju zaawansowanych formatów wideo (np. HEVC) bądź technik transmitowania sygnału (np. DVB-T2).
(15)Zakres i mechanizm ewentualnej rekompensaty za dokonane przejście na użytkowanie nowych częstotliwości w paśmie 470-790 MHz powinno się przeanalizować zgodnie z obowiązującym prawem krajowym, zgodnie z art. 14 dyrektywy 2002/20/WE 27 , i muszą one dochować wierności postanowieniom art. 107 i 108 TFUE.
(16)Ponieważ celu niniejszej decyzji, a mianowicie zapewnienia skoordynowanego przejścia na użytkowanie nowych częstotliwości w paśmie 470-790 MHz w Unii Europejskiej w świetle wspólnych celów, nie mogą osiągnąć w sposób wystarczający poszczególne państwa członkowskie, a z uwagi na jego skalę i skutki można go lepiej osiągnąć na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Z uwzględnieniem zasady proporcjonalności, ustanowionej we wspomnianym artykule, niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
(1)Do dnia 30 czerwca 2020 r. państwa członkowskie dopuszczą korzystanie z zakresu częstotliwości 694–790 MHz na potrzeby ziemskich systemów zapewniających usługi bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej wyłącznie zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi ustanowionymi przez Komisję zgodnie z art. 4 decyzji 676/2002/WE. W celu dopuszczenia takiego wykorzystania, w razie konieczności państwa członkowskie przeprowadzają procedury koncesjonowania lub wprowadzają zmiany w obowiązujących prawach do użytkowania określonego zakresu częstotliwości zgodnie z dyrektywą 2002/20/WE.
(2)W celu dopuszczenia wykorzystania zakresu częstotliwości 694–790 MHz wspomnianego w ust. 1, państwa członkowskie doprowadzą do końca zawarcie wszelkich koniecznych umów ws. transgranicznej koordynacji wykorzystania częstotliwości na terytorium UE do dnia 31 grudnia 2017 r.
(3)Państwa członkowskie, na których terytoriach istnieją obszary, gdzie koordynacja użytkowania częstotliwości z krajami spoza Unii nie może zostać zapewniona, nie są zobowiązane do przestrzegania przepisów ust. 1 i 2 na tych obszarach, pod warunkiem, że dane państwo UE dopełnia wszelkich możliwych starań, aby ograniczyć zasięg geograficzny i czas trwania wszelkich skutków braku koordynacji, i składa Komisji coroczne sprawozdanie o ich rezultatach do czasu ostatecznego rozwiązania. Niniejszy ustęp dotyczy również problemów z koordynacją zagospodarowania widma radiowego na Cyprze wynikających z faktu, że rząd Cypru nie ma możliwości sprawowania faktycznej kontroli nad częścią terytorium państwa.
Artykuł 2
Do dnia 30 czerwca 2022 r. państwa członkowskie dopuszczą przenoszenie lub podnajem praw użytkowania konkretnych częstotliwości w zakresie częstotliwości 694–790 MHz do celów usług łączności elektronicznej.
Artykuł 3
W przypadku gdy państwa członkowskie dopuszczają do wykorzystania zakresu częstotliwości 694–790 MHz lub zmieniają obecne prawa do użytkowania zakresu częstotliwości 694–790 MHz, podejmują one wszelkie konieczne kroki w celu zagwarantowania wysokiego stopnia zasięgu obejmującego ich terytorium i ludność przy zapewnieniu przepustowości przynajmniej 30 Mb/s, zarówno na wolnym powietrzu, jak i w budynkach, w tym również w obszarach ewentualnie z góry określonych jako priorytetowe, oraz wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. Środki tego rodzaju mogą obejmować warunki ułatwiające dzielenie się infrastrukturą sieciową lub sprzyjające mu, zgodnie z przepisami prawa unijnego.
W tym celu państwa członkowskie oceniają i konsultują konieczność określenia warunków korzystania z przyznawanych uprawnień do korzystania z częstotliwości w paśmie 694–790 MHz.
Artykuł 4
(1)Państwa członkowskie zapewniają dostęp do zakresu częstotliwości 470-694 MHz lub jego części na potrzeby naziemnej emisji audiowizualnych usług medialnych do masowego odbiorcy, z uwzględnieniem darmowej telewizji, oraz dla urządzeń do transmisji sygnałów akustycznych (PMSE), stosownie do krajowych potrzeb nadawczych. Państwa członkowskie zapewniają również, aby wszelkie ewentualne inne zastosowania zakresu częstotliwości 470-694 MHz na ich terytorium nie powodowały szkodliwych zakłóceń w naziemnej emisji audiowizualnych usług medialnych ościennego państwa UE.
(2)Jeśli państwo członkowskie dopuszcza użytkowanie określonej części widma w zakresie częstotliwości 470-694 MHz na potrzeby systemów naziemnej emisji dostarczających inne usługi łączności elektronicznej niż nadawcy telewizyjni, tego rodzaju usługi muszą być ograniczone do jednokierunkowej emisji „w dół”. Tego rodzaju użytkowanie nie ma wpływu na obowiązki wypływające z porozumień międzynarodowych i prawa UE.
Artykuł 5
Do dnia 30 czerwca 2017 r. państwa członkowskie przyjmą i ogłoszą publicznie swoje krajowe plany i harmonogramy spełnienia spoczywających na nich obowiązków z tytułu art. 1 i 4 niniejszej decyzji.
W celu zagwarantowania, że wykorzystanie zakresu częstotliwości 694–790 MHz odbywa się zgodnie z art. 1 ust. 1, w stosownych przypadkach państwa członkowskie uwzględniają w swoich planach krajowych informacje dotyczące środków łagodzących skutki zbliżającego się procesu przejścia dla odbiorców i użytkowników urządzeń do transmisji sygnałów akustycznych (PMSE) oraz sprzyjających zgodnemu z harmonogramem udostępnieniu na rynku wewnętrznym interoperacyjnych urządzeń sieci nadawczych telewizji oraz odpowiednich odbiorników.
Artykuł 6
Do dnia 1 stycznia 2025 r. Komisja przeprowadzi, we współpracy z państwami członkowskimi, ocenę postępów w wykorzystaniu zakresu częstotliwości 470-694 MHz i złoży Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie uwzględniające społeczne, gospodarcze, kulturowe i technologiczne aspekty wykorzystania tego zakresu, zgodnie z przepisami art. 1 i 4. Sprawozdanie to zawiera ocenę ewentualnej konieczności zmiany sposobu wykorzystania zakresu częstotliwości 470-694 MHz lub jego części w Unii Europejskiej.
Artykuł 7
Niniejsza decyzja wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 8
Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady
Przewodniczący Przewodniczący