16.3.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 101/19

—

uwzględniając art. 2, 3, 6 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 11,153, 191, 207 i 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 12, 21, 28, 29, 31 i 32 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich: W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

—

uwzględniając konkluzje dziesiątej konferencji ministerialnej WTO (1),

—

uwzględniając porozumienie paryskie (30 listopada – 11 grudnia 2015 r.) (2),

—

uwzględniając coroczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji na świecie (za 2014 r.) (3),

—

uwzględniając plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015–2019 – „Prawa człowieka jako centralny element działań UE”,

—

uwzględniając wytyczne dotyczące analizy wpływu na prawa człowieka w ramach ocen skutków inicjatyw politycznych związanych z handlem (4),

—

uwzględniając studium zatytułowane „Human rights and democracy clauses in international agreements” [Klauzule dotyczące praw człowieka i demokracji w umowach międzynarodowych], opublikowane w 2015 r. przez departament tematyczny Parlamentu Europejskiego,

—

uwzględniając rezolucję przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 września 2015 r. pt. „Przekształcamy nasz świat: Program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030” (5),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2173/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty Europejskiej FLEGT (6),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 25 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych (7),

—

uwzględniając Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych (8),

—

uwzględniając Wytyczne OECD dotyczące należytej staranności dla odpowiedzialnych łańcuchów dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka (9),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie wdrażania wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka – stan realizacji (SWD(2015)0144),

—

uwzględniając opublikowany w 2011 r. komunikat Komisji zatytułowany „Odnowiona strategia UE na lata 2011–2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” (COM(2011)0681),

—

uwzględniając publikację UNCTAD z 2015 r. pt. „Investment Policy Framework for Sustainable Development” [Ramy polityki inwestycyjnej na rzecz zrównoważonego rozwoju] (10),

—

uwzględniając studium departamentu tematycznego Parlamentu Europejskiego pt. „The EU's Trade Policy: From Gender-Blind to Gender-Sensitive?” [Polityka handlowa UE: od lekceważenia do uwzględnienia aspektu płci?],

—

uwzględniając czwarty raport niezależnego eksperta ds. praw człowieka zatytułowany „The promotion of a democratic and equitable international order” [Promowanie demokratycznego porządku międzynarodowego opartego na równości] – komunikat Sekretarza Generalnego ONZ dla Zgromadzenia Ogólnego z dnia 5 sierpnia 2015 r. (A/70/285),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych (11),

—

uwzględniając rezolucję ONZ nr 64/292, w której Zgromadzenie Ogólne ONZ w sposób wyraźny uznało dostęp do wody i zapewnienie warunków sanitarnych za prawa człowieka i w której stwierdza się, że czysta woda pitna i warunki sanitarne mają zasadnicze znaczenie dla korzystania ze wszystkich praw człowieka,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie dalszych działań w następstwie europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Right2Water” (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych (13),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie międzynarodowej polityki handlowej w kontekście nadrzędnych potrzeb związanych ze zmianami klimatu (14),

—

uwzględniając studium pt. „Gender Mainstreaming in Committees and Delegations of the European Parliament” [Uwzględnianie aspektu płci w pracach komisji i delegacji Parlamentu Europejskiego], opublikowane w 2014 r. przez Departament Tematyczny C Parlamentu Europejskiego,

—

uwzględniając rezolucję nr 26/9 (15) Rady Praw Człowieka i zawarte w niej postanowienie „powołania otwartej międzyrządowej grupy roboczej ds. korporacji międzynarodowych i innych przedsiębiorstw w kontekście praw człowieka, której zadaniem będzie wypracowanie międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu, regulującego – w ramach międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka – działalność korporacji międzynarodowych i innych przedsiębiorstw”,

—

uwzględniając zreformowany ogólny system preferencji taryfowych (GSP) ustanowiony w rozporządzeniu (UE) nr 978/2012,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Sprawozdanie w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych za okres 2014-2015” (COM(2016)0029),

—

uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, zmienione Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, wydaną przez MOP trójstronną deklarację zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej, ramy działania Międzynarodowej Rady ds. Zintegrowanej Sprawozdawczości, dziesięć zasad inicjatywy ONZ Global Compact oraz normę ISO 26000 zawierającą wytyczne dotyczące społecznej odpowiedzialności,

—

uwzględniając projekt francuskiej ustawy w sprawie „należytej staranności”, rozwijającej wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, oraz oświadczenie przewodniczącego Junckera wygłoszone na szczycie G-7 w 2015 r.,

—

uwzględniając projekt zatytułowany „Realising Long-term Value for Companies and Investors” [Realizacja długofalowych wartości dla przedsiębiorstw i inwestorów], wdrażany obecnie w ramach zasad odpowiedzialnego inwestowania ONZ oraz inicjatywy ONZ Global Compact,

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jak również Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0217/2016),

A.

mając na uwadze, że w 2010 r. Parlament wydał zalecenia dla Komisji dotyczące norm społecznych i środowiskowych, praw człowieka i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; mając na uwadze, że wdrożono szereg tych zaleceń, natomiast inne nie zostały zrealizowane;

B.

mając na uwadze, że Parlament działa jako współprawodawca w odniesieniu do środków określających ramy wdrażania wspólnej polityki handlowej Unii; mając na uwadze, że do ratyfikacji każdej umowy handlowej negocjowanej przez Unię wymagana jest zgoda Parlamentu; mając na uwadze, że wdrożenie zaleceń Parlamentu jest zatem konieczne do zapewnienia sukcesu wszelkich inicjatyw podejmowanych przez Komisję w obszarze wspólnej polityki handlowej;

C.

mając na uwadze, że handel odgrywa ogromną rolę w promowaniu możliwości biznesowych, tworzeniu dobrobytu oraz zwiększaniu zatrudnienia, jak również w pobudzaniu rozwoju gospodarczego, postępu społecznego, podnoszeniu standardów życia i jakości życia oraz długofalowej poprawie standardów praw człowieka;

D.

mając na uwadze, że UE podkreśla swoje zdecydowane zaangażowanie na rzecz promowania zrównoważonego rozwoju potwierdzone w strategii „Handel z korzyścią dla wszystkich”, jak również praw człowieka i dobrych rządów przez takie środki oparte na zachętach jak GSP Plus i przepisy dotyczące preferencyjnego dostępu do rynku w państwach, które zobowiązały się do wdrażania podstawowych konwencji międzynarodowych w tych obszarach;

E.

mając na uwadze, że przez swoją politykę handlową UE może przyczynić się w skuteczniejszy sposób do większego poszanowania praw człowieka i zrównoważonego rozwoju w skali globalnej; mając na uwadze, że Komisja musi realizować swoje działania nie tracąc z oczu tego celu; mając na uwadze, że umowy handlowe i inwestycyjne wywierają wpływ na prawa człowieka i zrównoważony rozwój, w związku z czym powinny być formułowane w taki sposób, by wspierały postęp społeczny i środowiskowy, gwarantowały utrzymanie norm europejskich, chroniły prawa człowieka i zapewniały zgodność z zasadami społecznymi i środowiskowymi;

F.

mając na uwadze, że handel i inwestycje zagraniczne realizowane przez przedsiębiorstwa międzynarodowe przyczyniają się do większego zaangażowania w zakresie praw człowieka, praw socjalnych i praw pracowniczych w państwach, w których przedsiębiorstwa te prowadzą działalność;

G.

mając na uwadze, że wkład Parlamentu można zmierzyć pod względem skuteczności realizacji jego zaleceń; mając na uwadze, że należy okresowo monitorować wdrażanie umów, aby zapewnić zgodność z celami i zobowiązaniami podjętymi w umowach handlowych, w szczególności w odniesieniu do ochrony praw człowieka;

H.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 208 TFUE UE i jej państwa członkowskie są w istocie prawnie zobowiązane do zapewniania spójności swoich polityk z celami dotyczącymi rozwoju;

I.

mając na uwadze, że wniosek Komisji dotyczący nowej strategii handlowej i inwestycyjnej zatytułowanej „Handel z korzyścią dla wszystkich” uznaje powiązania między handlem, prawami człowieka oraz normami społecznymi i środowiskowymi oraz akcentuje potrzebę uczynienia tych praw i standardów integralną częścią stosunków gospodarczych i handlowych Unii;

J.

mając na uwadze, że na międzynarodowych ogólnoświatowych sieciach sprzedaży detalicznej i przedsiębiorstwach spoczywa odpowiedzialność za wspieranie poprawy warunków pracy i wynagrodzeń w krajach produkujących;

K.

mając na uwadze, że prawa kobiet są integralną częścią praw człowieka; mając na uwadze, że w umowach handlowych równość mężczyzn i kobiet wchodzi w zakres rozdziałów dotyczących zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że konkretne skutki umów handlowych i inwestycyjnych wpływają w różny sposób na kobiety i na mężczyzn ze względu na strukturalne zróżnicowanie sytuacji kobiet i mężczyzn, a także mając na uwadze, że zrównoważone i sprzyjające włączeniu społecznemu rozwój i wzrost gospodarczy oraz umowy handlowe muszą uwzględniać aspekt praw człowieka, w tym aspekt płci;

L.

mając na uwadze, że program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 uznaje kluczowy wpływ polityki handlowej w osiąganiu jego celów, obejmując takie obszary polityki jak reguły pochodzenia, regulacje dotyczące żywności, rynki towarowe oraz równouprawnienie płci;

M.

mając na uwadze, że można zwiększyć potencjał systemu GSP i GSP Plus w zakresie zapewnienia ratyfikacji i wdrożenia konwencji dotyczących praw człowieka i praw pracowniczych w krajach rozwijających się przez połączenie zachęt gospodarczych ze skutecznym przyjęciem i stałym monitorowaniem wprowadzania w życie postanowień najważniejszych konwencji dotyczących praw człowieka i praw pracowniczych;

N.

mając na uwadze, że w następstwie katastrofy w Rana Plaza UE – we współpracy z rządem Bangladeszu i MOP – rozpoczęła realizację inicjatywy Global Compact na rzecz poprawy praw pracowniczych i bezpieczeństwa w fabrykach w Bangladeszu, której celem jest poprawa warunków pracy, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników; mając na uwadze, że działania te doprowadziły do uwrażliwienia społeczeństwa i wypracowania innowacyjnych rozwiązań problemów związanych z handlem i zrównoważonym rozwojem, takich jak porozumienie w sprawie bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa budynków w Bangladeszu;

O.

mając na uwadze, że sektor prywatny, wraz z sektorem publicznym, musi przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa muszą działać w sposób odpowiedzialny pod względem społecznym i środowiskowym; mając na uwadze, że unijne umowy handlowe i inwestycyjne nowej generacji zawierają rozdziały dotyczące zrównoważonego rozwoju, które wymagają od stron umowy przyjęcia zobowiązań do ochrony praw człowieka, zgodności z normami społecznymi i środowiskowymi oraz zapewnienia społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; mając na uwadze, że takie rozdziały ujawniły różnice w poziomie ambicji kolejnych umów handlowych UE; mając na uwadze, że zachęca się Komisję do utrzymania jak najwyższego poziomu ambicji;

P.

mając na uwadze, że w strategii Komisji z 2015 r. „Handel z korzyścią dla wszystkich” handel i zrównoważony rozwój są priorytetem UE; mając na uwadze, że Komisja musi teraz przełożyć swoją godną pochwały ambicję na zdecydowane i konkretne działania, aby nadać właściwy impuls programowi działań na rzecz handlu i zrównoważonego rozwoju;

Q.

mając na uwadze, że projekt realizacji długofalowych wartości dla przedsiębiorstw i inwestorów podjęty w ramach inicjatyw ONZ na rzecz zasad odpowiedzialnego inwestowania oraz inicjatywy Global Compact dowodzi, że ożywienie gospodarcze w Europie i na świecie jest możliwe do pogodzenia z poszanowaniem zasad sprawiedliwości społecznej, zrównoważenia środowiskowego i praw człowieka oraz że obszary te wzajemnie się wzmacniają;

R.

mając na uwadze, że art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, iż „wspólna polityka handlowa prowadzona jest zgodnie z zasadami i celami działań zewnętrznych Unii”;

S.

mając na uwadze, że art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) potwierdza, że w swoich działaniach na arenie międzynarodowej UE będzie kierowała się zasadami „demokracji, państwa prawnego, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowania godności ludzkiej, zasad równości i solidarności oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego”;

T.

mając na uwadze, że powiązania między handlem i prawami człowieka a normami społecznymi i środowiskowymi stały się integralną częścią stosunków gospodarczych i handlowych UE; mając na uwadze, że polityka UE dotycząca praw człowieka i demokracji w państwach trzecich powinna być nadal uwzględniana w innych unijnych strategiach politycznych o wymiarze zewnętrznym, w tym w polityce handlowej; mając na uwadze, że UE powinna wykorzystywać politykę handlową do promowania celu ustanowienia wysokich ogólnoświatowych standardów w dziedzinie praw człowieka i praw społecznych, ochrony konsumentów i kwestii środowiskowych;

U.

mając na uwadze, że polityka handlowa oraz ambitne umowy handlowe są istotne dla wspierania i wzmacniania światowego sytemu handlu opartego na zasadach; mając na uwadze, że przed zakończeniem negocjacji handlowych należy również w rzetelny i przejrzysty sposób brać pod uwagę kwestie praw człowieka; mając na uwadze, że wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, a także wszelkie inne odnośne instrumenty wspierające społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw, mają na celu wspieranie zapisów dotyczących praw człowieka w polityce handlowej;

V.

mając na uwadze, że w dniu 26 czerwca 2014 r. Rada Praw Człowieka ONZ przyjęła rezolucję w sprawie utworzenia międzyrządowej grupy roboczej, której rolą będzie rozpoczęcie procesu prowadzącego do opracowania prawnie wiążącego międzynarodowego instrumentu regulującego – w ramach prawa międzynarodowego – działalność spółek międzynarodowych i innych przedsiębiorstw;

W.

mając na uwadze, że handel i prawa człowieka mogą się wzajemnie wzmacniać, a środowisko biznesu, zobowiązane do poszanowania praw człowieka, może też odgrywać istotną rolę w stwarzaniu pozytywnych zachęt do promowania praw człowieka, demokracji, norm środowiskowych i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; mając na uwadze, że UE odgrywała wiodącą rolę w negocjowaniu i wdrażaniu licznych inicjatyw na rzecz globalnej odpowiedzialności, które idą w parze z propagowaniem i poszanowaniem takich międzynarodowych norm jak sprawiedliwość społeczna, zrównoważenie środowiskowe i przestrzeganie praw człowieka; mając na uwadze, że faktem jest, iż przedsiębiorstwa europejskie działające na skalę ogólnoświatową i będące przykładem dzięki kulturze korporacyjnej wolnej od dyskryminacji wywierają długofalowy pozytywny wpływ na prawa człowieka; mając na uwadze, że pogłębienie stosunków handlowych w oparciu o ochronę i egzekwowanie praw człowieka buduje wzajemne zrozumienie i wspólne wartości, takie jak państwo prawa, dobre rządy oraz poszanowanie praw człowieka;

1.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględniania aspektu płci we wszystkich obszarach prowadzonej przez nie polityki, w tym polityki handlowej, oraz do zapewnienia m.in. rzeczywistej zgodności z Konwencją w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet; wzywa Komisję do uwzględnienia w ocenie skutków strategii handlowej UE aspektu płci w odniesieniu do praw kobiet, a ponadto apeluje do Komisji o systematyczną ocenę istniejących umów handlowych i inwestycyjnych w celu określenia ich konsekwencji dla równości płci;

2.

wzywa Komisję do zapewnienia większej spójności w odniesieniu do rozwoju, zagwarantowania skutecznej oceny polityki i koordynacji między pomocą rozwojową a polityką handlową oraz do dążenia, by wszystkie zainteresowane strony przestrzegały międzynarodowych standardów praw człowieka, równouprawnienia płci, praw pracowniczych i ochrony środowiska;

3.

wzywa UE do odgrywania aktywnej roli w realizacji 17 celów zrównoważonego rozwoju z programu zrównoważonego rozwoju do roku 2030 przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne ONZ podczas 70. sesji;

4.

wzywa UE i państwa członkowskie do promowania wiążących środków służących zapewnieniu, że przedsiębiorstwa będą odprowadzać podatki w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej i tworzenia wartości, do propagowania obowiązkowej sprawozdawczości sektora prywatnego w podziale na kraje zgodnie z zaleceniami OECD, a także do wspierania dobrego rządzenia, szczególnie w dziedzinie opodatkowania i skutecznego poboru podatków; ponadto wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, aby ta kwestia była traktowana priorytetowo w dialogu politycznym (dotyczącym rozwoju i handlu na szczeblu politycznym), oraz do wspierania roli społeczeństwa obywatelskiego w zapewnianiu publicznej kontroli nad zarządzaniem podatkami oraz w monitorowaniu przypadków dotyczących oszustw podatkowych; uważa, że politykę podatkową przedsiębiorstwa należy uznać za element społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, a zatem strategie uchylania się od opodatkowania lub korzystania z rajów podatkowych są niezgodne z zachowaniem odpowiedzialnym społecznie;

5.

uznaje, że powszechny dostęp do takich wspólnych dóbr jak woda, opieka zdrowotna i edukacja to ważny wskaźnik zdolności państwa do zagwarantowania praw człowieka i praw społecznych;

6.

podkreśla, że długofalowe doświadczenie UE w rozliczaniu się z kwestii społecznych i środowiskowych w kontekście unijnej dyplomacji handlowej wyprzedza już inne światowe podmioty zaangażowane w handel; podkreśla, że zaangażowanie naszych partnerów handlowych w kwestie dotyczące praw człowieka stanowi solidną podstawę ciągłego dialogu, procesu współpracy i stopniowej poprawy w dłuższej perspektywie;

7.

podkreśla znaczenie handlu i zagranicznych inwestycji jako ważnych narzędzi służących zapewnieniu wzrostu gospodarczego, zrównoważonego rozwoju, dobrych rządów, a także ochrony praw człowieka;

8.

przypomina, że handel i bezpośrednie inwestycje zagraniczne zwiększają dobrobyt w uboższych państwach; przypomina, że istnieje niezaprzeczalny związek między większym dobrobytem a lepszą ochroną praw człowieka, praw socjalnych i praw pracowniczych oraz wysokim poziomem ochrony środowiska;

9.

przypomina, że UE jest zobowiązana do spójnego propagowania i poszanowania praw człowieka i demokracji w stosunkach z krajami trzecimi we wszystkich strategiach politycznych, w tym w polityce handlowej, oraz we wszystkich odpowiednich instrumentach finansowania zewnętrznego;

10.

w związku z tym zaleca, aby strategia handlowa UE stała się narzędziem propagowania demokratycznych wartości w państwach trzecich; z zadowoleniem przyjmuje też rozszerzenie zakresu umów handlowych i preferencyjnych programów handlowych jako instrumentów wspierania praw człowieka, zwalczania pracy przymusowej i pracy dzieci oraz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i praw do zdrowia, zrównoważonego rozwoju, wysokich norm bezpieczeństwa i ochrony środowiska oraz możliwości gospodarczych dla wszystkich;

11.

przypomina o znaczeniu, jakie dla UE ma rozwój ściślejszej współpracy na szczeblu wielostronnym, i w związku z tym ponownie apeluje do Komisji o przyjęcie wiodącej roli przy reformie struktury zarządzania WTO, w szczególności w odniesieniu do osiągnięcia następujących celów:

12.

wzywa Komisję do aktywnego promowania dalszych reform WTO w celu zdefiniowania wielostronnych zasad zrównoważonego zarządzania ogólnoświatowymi łańcuchami dostaw w odpowiedzialny sposób, które to zasady powinny obejmować w szczególności:

13.

ponawia apel o dopilnowanie, by wszelkie środki przyjmowane przez stronę w ramach porozumienia paryskiego lub związane z jakimikolwiek zasadami lub zobowiązaniami zawartymi w art. 3 i 4 UNFCCC były zabezpieczane dzięki lepszej ochronie prawa do regulowania w umowach handlowych;

14.

wzywa Komisję do przyspieszenia postępów w opracowywaniu programów rozróżniania produktów ze względu na proces i metodę ich produkcji oraz kryteriów zrównoważonego rozwoju w ramach umów handlowych;

15.

wzywa państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w celu wypełnienia ich zobowiązania do stopniowego wycofywania dotacji przeznaczonych na paliwa kopalne, zgodnie z zobowiązaniem w ramach G20;

16.

uważa, że polityka handlowa mogłaby bardziej przyczyniać się do transformacji energetycznej i że instrumenty handlowe UE powinny wspierać powstawanie i rozwój źródeł energii odnawialnej, jak również tworzenie dóbr i technologii środowiskowych w Europie; docenia starania Komisji o wynegocjowanie wielostronnego porozumienia w sprawie towarów związanych z przemysłem ekologicznym (umowa w sprawie towarów środowiskowych – EGA) i domaga się, aby negocjacje te zakończyły się ambitną i zrównoważoną umową; wzywa Komisję, by w ramach negocjacji w prawie EGA opracowała kryteria ilościowe i jakościowe do identyfikacji „towarów ekologicznych” oraz promowała wiarygodne i przejrzyste metody w negocjacjach w sprawie EGA; ponadto wzywa Komisję do należytego uwzględnienia czynników wpływających na handel towarami ekologicznymi, takich jak polityka antydumpingowa w sektorze energii ze źródeł odnawialnych, systemy własności intelektualnej, programy dotyczące ograniczeń finansowania oraz krajowa polityka środowiskowa, która generuje popyt na te towary;

17.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji o przeprowadzaniu ocen ex ante i ex post wpływu na zrównoważony rozwój w odniesieniu do wszystkich umów handlowych zgodnie z „wytycznymi dotyczącymi analizy oceny wpływu na prawa człowieka inicjatyw politycznych związanych z handlem”; w związku z tym wzywa Komisję do:

18.

uznaje konkluzje Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące decyzji Komisji o sfinalizowaniu umowy z Wietnamem przed zakończeniem oceny wpływu na prawa człowieka i wzywa Komisję do przeprowadzenia tej oceny przy najbliższej okazji w oparciu o nową metodologię, aby pozwolić Parlamentowi podjąć świadomą decyzję;

19.

ponownie wyraża poparcie dla wprowadzenia warunków dotyczących praw człowieka w umowach handlowych i przypomina o znaczeniu przestrzegania i wdrażania klauzul dotyczących praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji i Rady mające na celu włączenie takich prawnie wiążących klauzul dotyczących praw człowieka do wszystkich umów handlowych i inwestycyjnych, zgodnie ze wspólnym podejściem, oraz domaga się publikacji wspólnego podejścia Rady; zauważa, że klauzule dotyczące praw człowieka nie zostały zawarte we wszystkich umowach UE oraz wzywa, aby w czasie trwających negocjacji handlowych z innymi partnerami UE, w szczególności z partnerami TTIP, zagwarantować włączenie prawnie wiążącej klauzuli dotyczącej praw człowieka;

20.

uważa jednak, że obecne klauzule miały ograniczony wpływ na wypełnienie obowiązków i zobowiązań dotyczących praw człowieka: wzywa zatem Komisję i Radę, by wdrożyły następujące dostosowania:

21.

przypomina swój wniosek zawarty w rezolucji z 2010 r., aby każda umowa handlowa UE, zarówno dwustronna, jak i wielostronna, zawierała kompleksowe, wykonalne i ambitne rozdziały poświęcone handlowi i zrównoważonemu rozwojowi; podkreśla rozbieżności odnoszące się do rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w różnych umowach handlowych UE; wzywa zatem Komisję, by zapewniła najwyższy poziom spójności we wszystkich negocjacjach handlowych oraz wprowadziła rozdziały poświęcone handlowi i zrównoważonemu rozwojowi obejmujące:

22.

ponawia swój wniosek o utworzenie forów na temat zrównoważonego rozwoju lub grup konsultacyjnych na różnych etapach opracowywania umowy, negocjowania i wdrażania jej; przypomina, że wszystkie wewnętrzne grupy doradcze powinny być w pełni niezależne oraz mieć dostęp do odpowiednich zasobów; odnotowuje krytyczne uwagi zgłaszane często przez niektórych uczestników wewnętrznych grup doradczych utworzonych przez UE w ramach istniejących umów handlowych, że ich obrady nie mają żadnego praktycznego wpływu, oraz proponuje, by Komisja wdrożyła następujące środki:

23.

apeluje o większą przejrzystość i rozliczalność w stosunku do lokalnych organizacji w kwestii formułowania zasad handlu międzynarodowego oraz krajowej polityki handlowej, przy jednoczesnym zapewnieniu spójności z zasadą przestrzegania praw pracowniczych oraz praw człowieka, w tym praw kobiet;

24.

wzywa Komisję do większego zaangażowania Parlamentu Europejskiego w proces monitorowania wdrażania umów handlowych i inwestycyjnych w odniesieniu do poszanowania praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych oraz wzywa Radę do zasięgania opinii Parlamentu w sprawie każdej decyzji dotyczącej zmian w stosowaniu umowy, a nawet zawieszenia jej stosowania, jeśli zachodzi taka konieczność;

25.

z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie w dniu 1 stycznia 2014 r. nowego rozporządzenia w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych (GSP) (rozporządzenie (UE) nr 978/2012) oraz publikację pierwszego sprawozdania z kontroli GSP za okres 2014–2015; uważa, że polityka handlowa powinna być środkiem do promowania bardziej wymagających norm społecznych i środowiskowych w krajach partnerskich UE, a zatem wzywa Komisję, by wdrożyła następujące środki naprawcze:

26.

popiera zobowiązania Komisji do działań na rzecz zniesienia pracy dzieci; z zadowoleniem odnotowuje przyjęcie dokumentu roboczego służb Komisji i przypomina swój wniosek z 2010 r. dotyczący zrównoważonego i realistycznego wniosku ustawodawczego, w tym środków, takich jak oznakowanie „wyprodukowane bez udziału pracy dzieci”, udzielanie preferencji handlowych państwom spełniającym określone normy pracy oraz horyzontalny zakaz przywozu dotyczące produktów wykonanych przy wykorzystaniu pracy dzieci; podkreśla znaczenie włączenia celu zwalczania pracy przymusowej i pracy dzieci do rozdziałów poświęconych handlowi i zrównoważonemu rozwojowi w umowach handlowych UE, obok sześciu innych podstawowych konwencji MOP, oraz zaangażowanie UE w międzynarodowe rozmowy na szczeblu WTO, OECD i MOP, aby zwiększyć wielostronny wymiar tego celu;

27.

potwierdza swój sprzeciw wobec wszelkich bezpośrednich lub pośrednich postanowień dotyczących handlu usługami związanymi z energią, jeśli dopuszczają one neutralność technologiczną dotacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by poważnie potraktowały fakt, że rosnące emisje CO2 pochodzące z handlu międzynarodowego osłabiają europejską strategię na rzecz klimatu i podkreśla, że przechodzenie na lokalne wzorce produkcji i konsumpcji może przyczynić się do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego;

28.

przypomina o nierozerwalnym związku pomiędzy zmianą klimatu a wylesianiem spowodowanym niezrównoważonym i nielegalnym wydobywaniem zasobów; wzywa Komisję do zagwarantowania skutecznego wdrożenia i egzekwowania FLEGT i EUTR, w tym obowiązku legalności w łańcuchach dostaw drewna;

29.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji o zainicjowaniu studium wykonalności europejskiego planu działania dotyczącego wylesiania i degradacji lasów;

30.

przypomina wniosek Parlamentu z 2010 r. dotyczący włączenia społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw do wszystkich unijnych umów handlowych oraz przepisów dotyczących skuteczniejszego egzekwowania, w szczególności możliwości prowadzenia dochodzeń przez Komisję w sprawie domniemanych naruszeń zobowiązań w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz rozwoju punktów kontaktowych UE wzorowanych na punktach kontaktowych OECD i wzmacniających te punkty; zwraca się do Komisji, aby zwiększyła wysiłki na rzecz zachowania zgodności przez przedsiębiorstwa w całym łańcuchu dostaw oraz do pełnego poszanowania podstawowych norm pracy MOP i norm społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw uznawanych na szczeblu międzynarodowym, w szczególności uaktualnionych niedawno wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, dziesięciu zasad inicjatywy ONZ Global Compact oraz normy ISO 26000 dotyczącej odpowiedzialności społecznej, wydanej przez MOP trójstronnej deklaracji zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej i wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, w szczególności w sektorach odzieżowym i wydobywczym, w których istnieje większe ryzyko łamania praw człowieka i norm społecznych; zwraca uwagę, że w wyniku tragedii, która miała miejsce w kompleksie Rana Plaza w Bangladeszu w 2013 r., Komisja zainicjowała porozumienie na rzecz zrównoważoności we współpracy z Bangladeszem, Międzynarodową Organizacją Pracy i Stanami Zjednoczonymi; w tym kontekście podkreśla znaczenie dalszych dążeń do osiągnięcia celów zawartych w porozumieniu na rzecz zrównoważoności, aby propagować wzmocnienie praw pracowników i konieczność bardziej odpowiedzialnego zarządzania łańcuchami dostaw na szczeblu międzynarodowym; wzywa Komisję do rozszerzenia tego rodzaju programów i działań na innych partnerów handlowych UE;

31.

uważa, że kluczowe znaczenie ma kontynuowanie starań na rzecz dostosowania się do deklaracji OECD w sprawie międzynarodowych inwestycji i przedsiębiorstw wielonarodowych i zapewnienie wyraźnego wzmiankowania wytycznych we wszystkich nowych porozumieniach między UE a państwami trzecimi oraz przejście od „biernego” do „aktywnego” podejścia do wdrażania tych wytycznych; wzywa Komisję, by zagwarantowała przejrzystość jeśli chodzi o dostęp do informacji w sprawie zachowania przedsiębiorstw i wprowadziła skuteczny i wykonalny system sprawozdawczości zapewniający informacje dotyczące łańcuchów wartości produktów; przypomina o swoim stanowisku z 2010 r. odnoszącym się do wymagania od przedsiębiorstw publikowania ich bilansów dotyczących społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz od wszystkich przedsiębiorstw okazywania należytej staranności; wzywa Komisję do aktualizacji swojej strategii w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw celem ustanowienia bardziej restrykcyjnych wymogów w zakresie sprawozdawczości i zgodności z wymogami oraz do zapewnienia skuteczniejszego wdrażania wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, oraz wzywa państwa członkowskie do szerszego promowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w umowach handlowych;

32.

wzywa UE do ustanowienia platform dialogu skupiających społeczeństwo obywatelskie, przedsiębiorstwa, organizacje międzynarodowe i innych uczestników, których dotyczy społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw;

33.

zachęca Komisję do zastosowania najnowszych rezultatów projektu realizacji długofalowych wartości dla przedsiębiorstw i inwestorów podjętego w ramach inicjatyw ONZ na rzecz zasad odpowiedzialnego inwestowania oraz Global Compact, w odniesieniu do Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, dialogu z inwestorami podczas negocjowania umów handlowych oraz wspierania koncepcji unii zrównoważonych rynków kapitałowych przez wspieranie zrównoważonego handlu;

34.

przypomina, że wydana przez MOP trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej, program godnej pracy MOP i kwestie dotyczące pracy w wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych są kluczowymi tekstami w obszarze społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; wzywa Komisję, by podjęła działania w następstwie inicjatyw OECD i ONZ przez włączanie opracowanych niedawno i nowych norm do prawodawstwa UE oraz by promowała zrównoważone i kompleksowe zalecenia polityczne, z uwzględnieniem silnego wymiaru zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do globalnych łańcuchów wartości, na posiedzeniu ministrów handlu grupy G-20 w Szanghaju w lipcu 2016 r.;

35.

przypomina, że UE odgrywa wiodącą rolę na świecie pod względem krajowych planów działania dotyczących społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; wzywa Komisję do aktywnego wspierania odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw wśród przedsiębiorstw unijnych działających za granicą, kładąc szczególny nacisk na zagwarantowanie ścisłego przestrzegania przez nie wszystkich zobowiązań prawnych wynikających z krajowych przepisów bądź dwustronnych lub międzynarodowych zobowiązań prawnych, którym podlega ich działalność gospodarcza, a także międzynarodowych standardów i przepisów w dziedzinie praw człowieka, praw pracowniczych i ochrony środowiska; ponadto uważa, że aby osiągnąć ten cel Komisja powinna aktywnie zaangażować się we współpracę ze swoimi krajami partnerskimi w celu wymiany najlepszych praktyk i wiedzy na temat sposobów i środków poprawy otoczenia biznesowego i zwiększania świadomości dotyczącej odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw;

36.

zauważa, że program społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw należy dostosować do konkretnych potrzeb poszczególnych regionów i krajów, aby przyczynić się do poprawy zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego;

37.

wzywa Komisję do podjęcia środków w dziedzinie handlowej i inwestycyjnej, które zachęcą i nagrodzą firmy stosujące strategie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw przez przyznawanie oznakowań, umożliwienie preferencyjnego dostępu do unijnych zamówień publicznych i programy wsparcia dla MŚP;

38.

z dużym zadowoleniem przyjmuje włączenie kwestii sprawozdawczości dużych przedsiębiorstw w zakresie praw człowieka do nowej dyrektywy w sprawie sprawozdawczości pozafinansowej; wzywa państwa członkowskie UE do szybkiej i skutecznej transpozycji tej dyrektywy; zwraca uwagę na ramy sprawozdawczości zgodnej z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka, punkt odniesienia dotyczący działań przedsiębiorstw w obszarze praw człowieka i cel „zintegrowanej sprawozdawczości” oraz wzywa wszystkie unijne spółki giełdowe i zainteresowane strony do poszanowania ducha tej dyrektywy podczas prowadzenia handlu w UE i poza UE;

39.

wzywa UE i państwa członkowskie do aktywnego uczestnictwa w pracach Rady Praw Człowieka ONZ oraz Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) nad międzynarodowym traktatem w celu pociągnięcia korporacji międzynarodowych do odpowiedzialności za naruszanie praw człowieka i pogwałcenie norm środowiskowych;

40.

podkreśla, że skuteczne wdrożenie tych zaleceń stanowi podstawowy element w ocenie przez Parlament Europejski umów handlowych negocjowanych przez Komisję Europejską; wnioskuje o szczegółową i terminową odpowiedź Komisji na wszystkie kwestie poruszone w niniejszej rezolucji;

41.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.