KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 7.4.2016

COM(2016) 182 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie wpływu selekcji genetycznej na dobrostan kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie wpływu selekcji genetycznej na dobrostan kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa

1. KONTEKST

2. SEKTOR MIĘSA KURCZĄT

2.1. Produkcja, handel i spożycie w UE

2.2. Selekcja hodowlana

3. SELEKCJA GENETYCZNA I JEJ WPŁYW NA DOBROSTAN BROJLERÓW

3.1. Selekcja genetyczna: odziedziczalność i presja selekcyjna

3.2. Wpływ na dobrostan zwierząt

3.3. Dobrostan zwierząt i cele selekcji

4. BIEŻĄCA SYTUACJA

4.1. Dostępne dane dotyczące programów selekcji

4.2. Różnorodność genetyczna

5. WNIOSKI

ZAŁĄCZNIK I: PRODUKCJA MIĘSA KURCZĄT W UE W LATACH 2010–2014 (w tys. ton)

ZAŁĄCZNIK II: LICZBA FERM BROJLERÓW W UE-27 W 2010 R.

ZAŁĄCZNIK III: PIRAMIDALNA STRUKTURA KRZYŻOWANIA NA POTRZEBY HODOWLI BROJLERÓW PRZEZNACZONYCH DO CELÓW HANDLOWYCH

ZAŁĄCZNIK IV: CECHY W OBECNYCH PROGRAMACH SELEKCJI BROJLERÓW

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie wpływu selekcji genetycznej na dobrostan kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa

1.KONTEKST

Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 2007/43/WE 1 w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa stanowi, że:

„[n]a podstawie opinii naukowej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż dnia 31 grudnia 2010 r. sprawozdanie dotyczące wpływu parametrów genetycznych na stwierdzone nieprawidłowości szkodliwe dla dobrostanu kurcząt. Do tego sprawozdania można, w razie potrzeby, dołączyć stosowne wnioski legislacyjne”.

Niniejsze sprawozdanie stanowi odpowiedź Komisji na to zobowiązanie.

Aby przygotować niniejsze sprawozdanie, w 2010 r. Komisja zwróciła się do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) 2 z prośbą o wydanie opinii naukowej, która została uaktualniona w 2012 r. 3 , i zleciła analizę ekonomiczną 4 , którą ukończono w 2013 r.

Niniejsze sprawozdanie odnosi się jedynie do kurcząt w zakresie stosowania dyrektywy 2007/43/WE 5 .

Opóźnienie w przyjęciu niniejszego sprawozdania wynika z nieoczekiwanego dodatkowego czasu potrzebnego do uzyskania pełnych danych naukowych i gospodarczych.

2.SEKTOR MIĘSA KURCZĄT

2.1. Produkcja, handel i spożycie w UE

W 2014 r. produkcja mięsa kurcząt w UE (kurczęta przeznaczone na produkcję mięsa nazywa się również „brojlerami”) osiągnęła 10,5 mln ton, co odpowiada około 6,5 mld ptaków 6 i stanowi około 12 % produkcji światowej 7 .

Trzy czwarte produkcji UE skoncentrowane jest w siedmiu państwach członkowskich: Polsce, Francji, Zjednoczonym Królestwie, Niemczech, Hiszpanii, Włoszech i Niderlandach (zob. załącznik I).

W 2010 r. w UE-27 istniało ponad 2,2 mln ferm brojlerów, jednak tylko w 20 000 ferm hodowano po więcej niż 5 000 brojlerów (zob. załącznik II).

W 2014 r. wskaźnik samowystarczalności 8 w UE wynosił 103,9 %. Handel wewnątrzunijny opiera się głównie na świeżym mięsie kurcząt. W wewnątrzunijnym handlu mięsem kurcząt dominują Niderlandy (około 30 % całkowitego przepływu transgranicznego wewnątrz UE), a w dalszej kolejności plasują się Francja, Niemcy i Polska.

W UE głównymi nabywcami mięsa kurcząt są Niderlandy, Zjednoczone Królestwo, Niemcy i Francja. Te cztery państwa odpowiadają również za 62 % całości przywozu mięsa kurcząt w UE, głównie mrożonego naturalnego mięsa z piersi z Brazylii lub mrożonego gotowanego mięsa z piersi z Tajlandii.

Przy średnim spożyciu 26,8 kg na mieszkańca rocznie w 2014 r. mięso kurcząt zajmuje drugie miejsce pod względem wielkości spożycia w UE (około 30 % całkowitego spożycia mięsa, po wieprzowinie 9 ). Spożycie mięsa kurcząt nadal rośnie w niemal wszystkich państwach członkowskich.

2.2. Selekcja hodowlana

System produkcji mięsa kurcząt jest bardzo wyrafinowany i obejmuje okres jeszcze przed wykluciem się kurcząt. Kurczęta przeznaczone na produkcję mięsa są rezultatem złożonych kombinacji genetycznych, które są przeprowadzane na kilku wcześniejszych pokoleniach.

W ramach selekcji genetycznej identyfikuje się ptaki najbardziej odpowiednie do zostania rodzicami następnego pokolenia. Selekcja genetyczna determinuje cechy, w odniesieniu do których konkretna linia jest poddawana selekcji w celu zaspokojenia popytu na rynku.

Produkcja brojlerów jest wynikiem czteroetapowego krzyżowania (zob. załącznik III). Punktem wyjścia dla tego piramidalnego procesu produkcyjnego jest selekcja genetyczna szeregu czystych linii (nazwanych także rodowodami) przeprowadzana przez przedsiębiorstwo hodowlane. Ptaki z wybranych linii czystorasowych są krzyżowane i utrzymywane w otoczeniu charakteryzującym się wysokim poziomem bezpieczeństwa biologicznego i wolnym od czynników chorobotwórczych, przy czym stada są rozproszone geograficznie; ma to na celu uniknięcie skażenia, które mogłoby prowadzić do znacznych strat gospodarczych i genetycznych.

Ptaki z czystych linii, które posłużą do wyhodowania następnego pokolenia, po selekcji poddaje się procesowi rozmnażania. Proces ten obejmuje trzy etapy: pierwszy na poziomie stada praprarodzicielskiego, drugi na poziomie stada prarodzicielskiego i trzeci na poziomie stada rodzicielskiego w celu płodzenia jednodniowych piskląt, które staną się brojlerami przeznaczonymi do celów handlowych.

Obecnie na światowym rynku stad hodowlanych na potrzeby hodowli brojlerów dominuje kilka przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa te nie ujawniły Komisji szczegółowych informacji na temat miejsc hodowli ani ptaków – głównie dlatego, że uważają je za szczególnie chronione informacje handlowe.

2.3. Modele produkcji kurczęcej w UE

Branża drobiarska w UE funkcjonuje głównie w ramach dwóch modeli organizacyjnych – produkcji zintegrowanej pionowo i niezależnych ogniw łańcucha produkcyjnego.

W modelu produkcji zintegrowanej pionowo przedsiębiorstwo integrujące kontroluje kilka ogniw lub wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego (hodowlę, wylęgarnię, pomieszczenia hodowlane, wytwórnię pasz i zakład przetwórczy). Przedsiębiorstwo integrujące dostarcza jednodniowe pisklęta, paszę i czasami pomieszczenia hodowlane i przez cały czas jest właścicielem ptaków. Rolnicy otrzymują ustaloną stawkę za pracę i koszty zmienne. System ten stosowany jest w Zjednoczonym Królestwie, we Włoszech, Francji i w Hiszpanii.

W drugim modelu, tj. w niezależnych ogniwach, każde ogniwo działa na otwartym rynku na własne ryzyko. Rolnik jest właścicielem ptaków i doświadcza w bardziej bezpośredni sposób wahań cen pasz i popytu na mięso drobiowe. System ten stosowany jest w Niderlandach i Belgii, podczas gdy w Niemczech funkcjonują oba modele.

Selekcja genetyczna jest ukierunkowana głównie na zaspokojenie potrzeby hodowania szybko rosnących ptaków, co jest dominującym systemem produkcji w UE.

W tym celu w sektorze mięsa kurcząt w UE wykorzystuje się szybko rosnące brojlery. Brojlery te osiągają docelową masę w relacji pełnej wynoszącą 2–2,5 kg w ciągu około 35–45 dni. Istnieją jednak różnice w zależności od państwa, regionu lub segmentu rynku, na który mają trafić ptaki. Ogólna tendencja w Europie polega na utrzymywaniu brojlerów poddawanych selekcji pod kątem szybkiego wzrostu w zamkniętych i kontrolowanych systemach utrzymania, ze ściółką i zautomatyzowanym podawaniem paszy i wody.

Część produkcji, a więc i selekcji genetycznej, jest jednak ukierunkowana również na ptaki wolno rosnące.

Wolno rosnące brojlery (utrzymywane przez 70–81 dni) w ostatnich latach zyskują zainteresowanie w wielu państwach UE. Brojlery te są wykorzystywane w chowie wybiegowym i produkcji ekologicznej, które charakteryzują się niskim zagęszczeniem zwierząt i stałym dostępem do terenu na wolnym powietrzu. Eksperci branżowi są jednak zdania, że wolno rosnące kurczęta pozostaną rynkiem niszowym. Istnieje ponadto certyfikowana produkcja brojlerów, która obejmuje chów wolno rosnących brojlerów trzymanych w pomieszczeniach do 56 dnia życia, co stanowi produkcję pośrednią między zwykłą produkcją brojlerów a produkcją ekologiczną. Nie są dostępne żadne statystyki dotyczące dokładnej liczby brojlerów z chowu alternatywnego (wolno rosnących lub z produkcji certyfikowanej) w UE, niemniej jednak eksperci branżowi szacują, że udział tego chowu w rynku wynosi od 5 do 10 % produkcji ogółem 10 .

3.SELEKCJA GENETYCZNA I JEJ WPŁYW NA DOBROSTAN BROJLERÓW

Selekcja genetyczna brojlerów uległa znacznej zmianie w ciągu ostatnich 50 lat. W szczególności znacznie zwiększyło się tempo wzrostu brojlerów przeznaczonych do celów handlowych – obecnie standardowe brojlery osiągają masę ciała 1,5 kg w ciągu mniej niż 30 dni, podczas gdy w latach 50. XX wieku trwało to 120 dni. Początkowo celem selekcji było zwiększenie tempa wzrostu i wydajności mięsnej. Aby jednak uniknąć niepożądanych skutków jednostronnej selekcji cech produkcyjnych, w ostatnich latach przeprowadzano selekcję również pod względem podatności na określone choroby i cech związanych z dobrostanem.

Większość problemów dotyczących dobrostanu w hodowli brojlerów wynika jednocześnie z kilku czynników, takich jak: czynniki środowiskowe, związane z zarządzaniem i genetyczne. W opiniach naukowych stwierdza się jednak, że niektóre problemy dotyczące dobrostanu są zasadniczo związane z czynnikami genetycznymi, a inne wiążą się głównie z czynnikami środowiskowymi lub związanymi z zarządzaniem, takimi jak: liczebność stada, jakość ściółki, światło i jałowe środowisko.

3.1. Selekcja genetyczna: odziedziczalność i presja selekcyjna

Programy hodowlane organizowane są w celu dostarczania do stad przeznaczonych do celów handlowych jednodniowych piskląt brojlerów w ramach piramidy rozmnażania (zob. sekcja 2.2.). Piramida rozmnażania ułatwia krzyżowanie genetycznie odrębnych linii, aby wybrać określone cechy ujęte w programie genetycznym. Reakcja na jedno pokolenie będące efektem selekcji zależy od odziedziczalności 11 danej cechy i zastosowanej presji selekcyjnej (odsetka ptaków posiadających określoną cechę wykorzystanych jako rodzice następnego pokolenia).Ponadto postęp poczyniony na skutek selekcji genetycznej w stadach hodowlanych nie gwarantuje, że podobna zmiana zostanie zaobserwowana u brojlerów przeznaczonych do celów handlowych, ponieważ środowisko, w którym utrzymywane są brojlery przeznaczone do celów handlowych, nie jest takie samo, jak środowisko stad hodowlanych 12 .

Istnieją poważne trudności w uzyskaniu danych dotyczących odziedziczalności wyselekcjonowanej cechy, ponieważ z jednej strony do uzyskania wiarygodnych danych potrzeba kilkuset ptaków, a z drugiej strony czas wymagany do pojawienia się zmiany genetycznej w stadach przeznaczonych do celów handlowych nie jest nigdy krótszy niż cztery lata (zob. załącznik III).

Jeżeli selekcję stosuje się w odniesieniu do kilku cech jednocześnie, reakcja na selekcję dla jednej cechy jest mniejsza, niż miałoby to miejsce, gdyby cecha ta była jedyną cechą wyselekcjonowaną, a zatem zmniejsza się presja selekcyjna. Na przykład jeżeli założyć, że program selekcji A obejmuje tempo wzrostu i odporność na choroby, a program selekcji B obejmuje wyłącznie tempo wzrostu, reakcja na selekcję pod kątem tempa wzrostu w programie A będzie wolniejsza niż w programie B.

W przeszłości cechy produkcyjne były wyłącznymi kryteriami programów hodowlanych i programów selekcji. Ponieważ koszt paszy jest głównym czynnikiem wpływającym na ekonomikę produkcji mięsa kurcząt, wydajność wykorzystania paszy 13 była głównym kryterium selekcji. W ostatnich latach sytuacja jednak uległa zmianie, gdyż coraz większy nacisk kładziono na cechy nieprodukcyjne, takie jak: jakość kości, sprawność układu krążenia i odporność na wodobrzusze (zob. załącznik IV).

Sposób ujęcia tych cech w programach selekcji genetycznej stanowi szczególnie chronione informacje handlowe i nie jest ujawniany przez przedsiębiorstwa hodowlane. Dokładna presja selekcyjna wywierana na cechy produkcyjne i nieprodukcyjne jest zatem nieznana.

3.2. Wpływ na dobrostan zwierząt

W ostatnich dziesięcioleciach w drodze selekcji genetycznej zmodyfikowano wiele różnych cech metabolicznych i behawioralnych u brojlerów, co doprowadziło do różnych problemów związanych z dobrostanem, które opisano poniżej:

Nogi i układ ruchu

Problemy z nogami wpływające na układu ruchu, takie jak deformacje kości i kulawizna, stanowią główną przyczynę niskiego poziomu dobrostanu brojlerów i mogą mieć podłoże genetyczne. EFSA zwróciła uwagę, że około 30 % brojlerów z komercyjnego chowu intensywnego wykazuje nieprawidłowości w obrębie nóg. Te ograniczenia biomechaniczne są prawdopodobnie skutkiem zmian morfologicznych, takich jak szybki rozrost mięśni piersiowych powodujący przesunięcie środka ciężkości do przodu i względnie krótkie nogi w stosunku do masy ciała ptaków.

Ta opinia naukowa dowodzi, że kości wyselekcjonowanej szybko rosnącej linii są bardziej porowate i mniej zmineralizowane niż kości wolniej rosnącej linii kontrolnej. Ponadto badania wykazały, że wolniej rosnące brojlery hodowane do 56 dnia życia mają znacznie lepszą zdolność chodzenia niż brojlery hodowane do 42 dnia życia.

Ptaki cierpiące na poważne zaburzenia chodu mają trudności w poruszaniu się i mogą zmieniać swoje nawyki związane z odżywianiem, tj. spędzać więcej czasu w pozycji leżącej z powodu bólu powodowanego poruszaniem się, a w konsekwencji częściej cierpieć na kontaktowe zapalenie skóry (zob. poniżej).

Wodobrzusze i syndrom nagłej śmierci

Wodobrzusze polega na gromadzeniu się płynu w jamie brzusznej i jest zaburzeniem metabolizmu wynikającym z rozszerzenia i przerostu serca, prowadzącym do niewydolności serca i zmian w funkcjonowaniu wątroby. Syndrom nagłej śmierci jest najczęstszą przyczyną śmierci w stadach brojlerów i występuje przede wszystkim u szybko rosnących samców 14 . Ogólnie przypuszcza się, że główną przyczyną obu tych zjawisk jest niewystarczająca ilość dostarczanego tlenu lub zbyt wysokie zapotrzebowanie na tlen. Dodatkowe czynniki, takie jak: odżywianie, jakość powietrza lub oświetlenie, również mogą mieć wpływ na zapadalność na wodobrzusze i syndrom nagłej śmierci.

Kilka badań przytoczonych przez EFSA wskazało, że podatność na wodobrzusze ma podłoże dziedziczne. Szybkie tempo wzrostu osiągnięte w wyniku selekcji genetycznej zwiększa ryzyko występowania tych dwóch chorób poprzez zwiększenie zapotrzebowania na tlen, co obciąża układ krążeniowo-oddechowy. W kilku badaniach stwierdzono wyższą upadkowość spowodowaną wodobrzuszem u szybko rosnących brojlerów (poddawanych ubojowi w wieku 42 dni) niż u wolno rosnących brojlerów (poddawanych ubojowi w wieku 56 dni).

Kontaktowe zapalenie skóry

Choroby skóry takie jak kontaktowe zapalenie skóry (ubytki w skórze piersi, stawów skokowych i stóp mogą rozwijać się w owrzodzenia i ulegać zakażeniu) związane są przede wszystkim z praktykami w zakresie zarządzania, ponieważ wydaje się, że najważniejszymi czynnikami przy zapobieganiu występowaniu tych chorób są wilgotność ściółki i skład paszy (w mniejszym stopniu) 15 . W kilku badaniach wykazano jednak, że kontaktowe zapalenie skóry wiąże się z umiarkowanym stopniem odziedziczalności, a zatem selekcja genetyczna mogłaby ograniczyć ten istotny problem związany z dobrostanem.

3.3. Dobrostan zwierząt i cele selekcji

Z genetycznego punktu widzenia pożądanym rezultatem selekcji jest ptak, który z powodzeniem łączy w sobie cechy produkcyjne, reprodukcyjne, zdrowotne i związane z dobrostanem. Oszacowanie korelacji genetycznych między cechami produkcyjnymi i związanymi z dobrostanem w programach hodowli zwierząt mogłoby pomóc w przewidzeniu wpływu, jaki bezpośrednia selekcja mogłaby mieć na inne cechy.

Może istnieć słaba lub silna korelacja między pewnymi cechami związanymi ze zdrowiem i dobrostanem z jednej strony, a cechami produkcyjnymi z drugiej strony. Jeżeli między dwiema cechami istnieje silna korelacja, oznacza to, że selekcji genetycznej nie można przeprowadzić oddzielnie. W przypadku gdy cechy produkcyjne mają silną negatywną korelację z cechami związanymi ze zdrowiem i dobrostanem, oznacza to, że poprawa cechy produkcyjnej (np. tempa wzrostu) zagrozi innym cechom (np. odporności na wodobrzusze). Stanowi to wyzwanie, które można przezwyciężyć poprzez zrównoważony program hodowlany z wykorzystaniem odpowiednich wskaźników selekcji.

W idealnych warunkach programy hodowlane powinny łączyć cechy we wskaźnik selekcji, w którym uwzględnia się wpływ na różne cechy ptaków.

W odniesieniu do opisanych powyżej głównych skutków dla dobrostanu badania naukowe przytoczone przez EFSA wskazują na to, że:

korelacje genetyczne między cechami takimi jak określone problemy z układem szkieletowym i wzrost powinny umożliwić genetyczną poprawę stanu zdrowia nóg wraz z dalszą, lecz bardziej umiarkowaną, poprawą tempa wzrostu;

możliwe jest wyhodowanie linii odpornej na wodobrzusze, ponieważ wydaje się, że istnieje zaledwie kilka genów odpowiedzialnych za podatność na wodobrzusze i charakteryzują się one wysoką odziedziczalnością. Istnieje korelacja między syndromem nagłej śmierci a wodobrzuszem;

istnieje niewielka korelacja genetyczna między kontaktowym zapaleniem skóry (kontaktowym zapaleniem skóry opuszki podeszwowej i stawu skokowego) a masą cała, co wskazuje na to, że selekcja pod kątem zmniejszenia podatności na zapalenie skóry opuszki podeszwowej powinna być możliwa bez niekorzystnego skutku dla masy.

W tym kontekście można już znaleźć pozytywne oznaki lepszego uwzględniania kwestii związanych z dobrostanem w procesie selekcji w programach hodowlanych. Na przykład najnowsze badania dotyczące stad przeznaczonych do celów handlowych wskazują na spadek zapadalności na problemy z nogami i wodobrzusze w ciągu ostatnich 10 lat. Według danych przedmiotowego sektora rezultaty te wynikają z włączenia cech związanych ze zdrowiem i dobrostanem do programów selekcji.

4.BIEŻĄCA SYTUACJA

4.1. Dostępne dane dotyczące programów selekcji

Nowe technologie oparte na markerach genetycznych mogą pomóc w selekcji genetycznej w identyfikowaniu ptaków posiadających pożądane geny. Selekcja genetyczna w programach hodowlanych przyczyniła się do zapewnienia konkurencyjnej produkcji brojlerów w UE, jednak poziomu ulepszeń genetycznych lub poszczególnych cech nie można określić ilościowo w niniejszym sprawozdaniu wskutek braku dostępu do poufnych danych hodowców.

Ponadto te procesy selekcji zasadniczo opierają się na stadach kontrolowanych przez przedsiębiorstwa hodowlane. Zaledwie kilka przedsiębiorstw hodowlanych na świecie dostarcza stada rodzicielskie brojlerów i kurczęta brojlerowe 16 . Producenci mają ograniczony dostęp do szczegółowych informacji o kryteriach selekcji w programie hodowlanym.

Ponadto na ogół presja rynkowa obecnie nie zapewnia przedsiębiorstwom hodowlanym wystarczającej zachęty do położenia w programach hodowlanych większego nacisku na cechy związane z dobrostanem.

Konkurencja na rynku mięsa kurcząt skupiona była głównie na obniżaniu cen. Pasza stanowi około 65 % kosztów produkcji, zatem selekcję genetyczną ukierunkowano głównie na tempo wzrostu, aby ograniczyć koszty. Niższa wydajność wykorzystania paszy u brojlerów wyselekcjonowanych pod kątem cech związanych z dobrostanem podnosi koszty produkcji.

4.2. Różnorodność genetyczna

Programy selekcji stanowią przydatne narzędzie umożliwiające poprawienie określonych cech produkcyjnych w liniach przeznaczonych do celów handlowych. Prowadziły one jednak również do utraty różnorodności genetycznej, wskutek czego mogło dojść do nieumyślnej eliminacji cech genetycznych, które mogłyby być przydatne w przyszłości, jeżeli zmienią się warunki produkcji (odporność na nowe choroby, nowe warunki klimatyczne itd.).

Z tego powodu w unijnym wspólnotowym programie w sprawie ochrony, opisu, zbierania i wykorzystania zasobów genetycznych w rolnictwie promuje się różnorodność genetyczną. W tym kontekście Komisja sfinansowała projekt Globaldiv 17 , którego głównym celem jest zgromadzenie ekspertów międzynarodowych z różnych dziedzin związanych z opisywaniem zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich w celu dokonania przeglądu głównych czynników prowadzących do utraty różnorodności biologicznej oraz strategii ochrony różnorodności biologicznej.

5.WNIOSKI

Hodowcy w swoich programach selekcji stopniowo biorą pod uwagę cechy związane ze zdrowiem i dobrostanem kurcząt.

W obowiązującym prawodawstwie przewidziany jest system monitorowania wskaźników dobrostanu zwierząt 18 w warunkach handlowych, który można byłoby wykorzystać również w kontekście selekcji genetycznej.

Konsumenci wyrażają coraz większe zainteresowanie brojlerami wyselekcjonowanymi pod kątem cech związanych z dobrostanem, których produkcja wiąże się z wyższymi kosztami.

Obecność informacji na temat dobrostanu zwierząt na różnych poziomach i dostosowanie tych informacji do konkretnego rodzaju odbiorców (szkoły, media itp.) mogłyby pomóc w zwiększeniu popytu na produkty z hodowli zapewniającej dobrostan zwierząt.

Na tym etapie żaden wniosek ustawodawczy nie wydaje się potrzebny. Komisja jest gotowa ułatwiać wprowadzanie ulepszeń w tym obszarze zgodnie ze swoim mandatem w zakresie dobrostanu zwierząt i poprzez istniejące narzędzia.

ZAŁĄCZNIK I: PRODUKCJA MIĘSA KURCZĄT W UE W LATACH 2010–2014 (w tys. ton)

	2010	2011	2012	2013	2014
Belgia	497,117	487,05	401,747	379,33	425,01
Bułgaria	72,763	73,428	74,482	69,81	71,53
Republika Czeska	182,723	166,636	148,986	143,85	143,87
Dania	184	185,7	153,9	159,3	142,8
Niemcy	802,781	853,525	864	911	969
Estonia	11,244	11,244	11,244	11,244	11,244
Irlandia	108,554	108,554	108,554	108,554	108,554
Grecja	175,898	173,05	179,999	177,73	187,86
Hiszpania	1 115,86	1 111,91	1 128,37	1 133,70	1 236,83
Francja	1 037,00	1 060,00	1 044,00	1 078,00	1 047,00
Chorwacja		48,5	50	48,8	49,8
Włochy	864,969	894,744	922,353	902,74	919,55
Cypr	27,473	27,22	25,148	21,83	21,48
Łotwa	23,394	22,807	24,491	26,71	28,56
Litwa	63,994	67,943	73,773	82,94	86,69
Luksemburg	0	0	0	0	0
Węgry	208,275	219,828	240,09	235,59	261,26
Malta	4,398	4,155	4,252	4,13	3,94
Niderlandy	781,454	840,922	888,521	920,8	956,12
Austria	96,562	95,063	92,681	94,94	97,27
Polska	1 000,29	1 046,25	1 270,70	1 365,61	1 477,09
Portugalia	248,848	245,633	244,311	245,4	248,9
Rumunia	298,386	298,386	298,386	301,877	301,877
Słowenia	54,626	52,903	53,957	52,81	55,64
Słowacja	71,315	71,315	71,315	69,739	69,739
Finlandia	86,544	92,493	98,183	102,33	104,55
Szwecja	111,993	111,528	109,671	117,42	126,12
Zjednoczone Królestwo	1 379,37	1 357,00	1 378,97	1 442,55	1 437,64
UE	9 509,83	9 727,78	9 962,09	10 208,73	10 589,92

ZAŁĄCZNIK II: LICZBA FERM BROJLERÓW W UE-27 W 2010 R.

Kraj	> 1 brojler	> 5 000 brojlerów	% całkowitej liczby ferm brojlerów w UE-27 (> 5 000 brojlerów)
Belgia	930	620	3,2
Bułgaria	19 470	140	0,7
Republika Czeska	280	130	0,7
Dania	280	170	0,9
Niemcy	4 540	1 040	5,3
Estonia	120	0	0,0
Irlandia	550	170	0,9
Grecja	102 280	630	3,2
Hiszpania	36 570	3 360	17,1
Francja	41 710	5 780	29,4
Włochy	13 200	1 550	7,9
Cypr	2 570	40	0,2
Łotwa	480	0	0,0
Litwa	13 190	10	0,1
Luksemburg	40	Zob. BE	0,0
Węgry	18 760	250	1,3
Malta	160	40	0,2
Niderlandy	640	620	3,2
Austria	1 190	300	1,5
Polska	337 540	2 330	11,8
Portugalia	105 010	750	3,8
Rumunia	1 532 550	300	1,5
Słowenia	2 910	170	0,9
Słowacja	470	60	0,3
Finlandia	100	100	0,05
Szwecja	180	80	0,4
Zjednoczone Królestwo	1 740	1 040	5,3
UE-27	2 237 460	19 680	100,0
Źródło: Eurostat (2010)

ZAŁĄCZNIK III: PIRAMIDALNA STRUKTURA KRZYŻOWANIA NA POTRZEBY HODOWLI BROJLERÓW PRZEZNACZONYCH DO CELÓW HANDLOWYCH

ZAŁĄCZNIK IV: CECHY W OBECNYCH PROGRAMACH SELEKCJI BROJLERÓW

Obszary selekcji	Główne kategorie cech(mogą obejmować wiele cech)
Zdrowie i dobrostan	Reakcja immunologiczna, integralność układu kostnego, sprawność serca i płuc, żywotność / przeżywalność / niska śmiertelność, upierzenie, brak uszkodzeń piersi
Rozmnażanie	Wylęgowość, liczba jaj, płodność, wiek dojrzałości płciowej
Produkcja	Wykorzystanie paszy, profil wzrostu, jakość mięsa, wydajność mięsa z piersi, masa, niższa zawartość tłuszczu

(1)

Dz.U. L 182 z 12.7.2007, s. 19.

(2)

Panel EFSA ds. zdrowia i warunków hodowli zwierząt (AHAW): „Scientific Opinion on the influence of genetic parameters on the welfare and the resistance to stress of commercial broilers” (Opinia naukowa na temat wpływu parametrów genetycznych na dobrostan i odporność na stres brojlerów przeznaczonych do celów handlowych). Dziennik EFSA 2010; 8 (7):1666. [s. 82]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1666. Dostępna na stronie internetowej: www.efsa.europa.eu

(3)

I. de Jong, C. Berg, A. Butterworth, I. Estevéz; sprawozdanie naukowe uaktualniające opinie EFSA na temat dobrostanu brojlerów i brojlerów rozpłodowych. Dodatkowe publikacje 2012:EN-295. Dostępne na stronie internetowej: www.efsa.europa.eu/publications

(4)

Badanie dotyczące wpływu selekcji genetycznej na dobrostan kurcząt hodowanych i utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa (styczeń 2013 r.): http://ec.europa.eu/food/animals/docs/aw_practice_farm_broilers_653020_final-report_en.pdf

(5)

Zob. art. 1 ust. 1 lit. b) oraz art. 1 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 2007/43/WE.

(6)

Źródło: Eurostat.

(7)

http://www.avec-poultry.eu/system/files/archive/new-structure/avec/Communication/Study%20final%20version.pdf

(8)

Wskaźnik samowystarczalności wyraża wielkość produkcji w UE w stosunku do użytku krajowego (wskaźnik samowystarczalności = produkcja/(produkcja + przywóz - wywóz).

(9)

http://ec.europa.eu/agriculture/external-studies/2013/origin-labelling/fulltext_en.pdf

(10)

http://www.avec-poultry.eu/system/files/archive/new-structure/avec/Communication/Study%20final%20version.pdf

(11)

Odziedziczalność odzwierciedla odsetek różnic między osobnikami wynikający z genetyki. Odziedziczalność polega na analizowaniu względnego udziału różnic w czynnikach genetycznych i niegenetycznych w całkowitej możliwej do zaobserwowania wariancji w populacji. Na przykład niektórzy ludzie w populacji są wyżsi od innych, a w ramach odziedziczalności próbuje się określić, jak wielką rolę genetyka odgrywa w tym, że część populacji jest wyższa.

(12)

(13)

Wydajność wykorzystania paszy: ilość paszy spożytej w celu uzyskania wzrostu masy ciała o jeden kilogram.

(14)

Maxwell i Robertson (1997; 1998) stwierdzili, że syndrom ten dotyka 4,7 % brojlerów na świecie.

(15)

Częstość występowania kontaktowego zapalenia skóry jest zróżnicowana, a wyniki różniły się w zależności od wieku ptaków w chwili oceny.

(16)

Około 60–70 % hodowli brojlerów prowadzą przedsiębiorstwa europejskie, a popyt na ich produkty rośnie, w szczególności w państwach rozwijających się (Chiny, Brazylia, Indie).

(17)

http://ec.europa.eu/agriculture/genetic-resources/actions/f-067/067-executive-summary_en.pdf

(18)

Zob. art. 6 ust. 2 dyrektywy Rady 2007/43/WE.