16.7.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 232/8

—

prawodawca unijny powinien w przyszłych środkach kształtowania polityki w dziedzinie m-zdrowia promować rozliczalność i przypisanie odpowiedzialności podmiotom zaangażowanym w projektowanie, dostarczanie i obsługę aplikacji (włącznie z projektantami i producentami urządzeń),

—

projektanci i wydawcy aplikacji powinni projektować urządzenia i aplikacje w taki sposób, aby zwiększać przejrzystość i poziom informacji przekazywanych jednostkom w stosunku do przetwarzania ich danych oraz unikać gromadzenia większej ilości danych niż jest to konieczne na potrzeby przewidzianych funkcji; powinni oni dokonywać tego, uwzględniając w projekcie ustawienia dotyczące prywatności i ochrony danych oraz czyniąc je obowiązującymi domyślnie, jeżeli jednostki nie są zachęcane do ręcznej konfiguracji ustawień dotyczących ochrony danych, np. przy instalowaniu aplikacji na urządzeniach inteligentnych,

—

branża powinna w m-zdrowiu stosować technologie dużych zbiorów danych w celach przynoszących korzyść jednostkom i unikać stosowania ich w celach, które mogą prowadzić do wyrządzenia szkody, takich jak dyskryminacyjne profilowanie, oraz

—

prawodawca powinien zwiększyć bezpieczeństwo danych i zachęcać do stosowania poszanowania prywatności poprzez sam projekt i domyślnie poprzez inżynierię prywatności oraz opracowanie bloków składowych i narzędzi.

1.

W pierwszych latach XXI w. sektor mediów, technologii informacyjnych i komunikacji elektronicznej zaczął tworzyć jedność, kształtując zarówno nowe środowisko biznesowe, jak i nowe zagadnienia wymagające uregulowania. Podobna sytuacja ma miejsce dziś w branży opieki zdrowotnej, która nowe możliwości rozwoju i wzrostu odkryła w wykorzystaniu nowych technologii (urządzeń inteligentnych i powiązanych aplikacji mobilnych). Połączenie to ma na celu zapewnianie użytkownikom opieki zdrowotnej za pośrednictwem urządzeń inteligentnych i jest uznawane za „nową, coraz szybciej rozwijającą się dziedzinę, która może odegrać rolę w przemianach w opiece zdrowotnej, a także podnieść jej jakość i wydajność” (1).

2.

Oczekuje się, że konwergencja technologii i opieki zdrowotnej pozwoli na (i) lepszą opiekę zdrowotną przy niższych kosztach; (ii) wzmocnienie pozycji pacjenta (tj. lepszą kontrolę nad własną opieką zdrowotną) (2); oraz (iii) łatwiejszy i bardziej bezpośredni dostęp do opieki medycznej i informacji w internecie (np. poprzez umożliwienie lekarzom zdalnego monitorowania pacjentów i częstszy kontakt z nimi za pośrednictwem poczty e-mail).

3.

Osiągnięcie tych celów będzie możliwe dzięki projektowaniu i dystrybucji urządzeń mobilnych (np. urządzeń ubieralnych) oraz aplikacji działających na urządzeniach inteligentnych, z których korzystają użytkownicy. Mogą one uchwycić rosnącą ilość danych osobowych (pojemność i moc obliczeniowa rosną gwałtownie, a ceny idą w dół) z dużej liczby „czujników danych”, a takie informacje mogłyby być dalej przetwarzane w obsługiwanych przez usługodawców centrach danych z wykorzystaniem niespotykanej wcześniej mocy obliczeniowej. Połączenie wszechobecnego korzystania z urządzeń i aplikacji oraz łączności, usług komercyjnych oferowanych często bezpłatnie użytkownikom (szczególnie w postaci darmowych aplikacji mobilnych) w połączeniu z technologią dużych zbiorów danych i eksploracją danych odgrywa istotną rolę w sektorze m-zdrowia, budując nasz cyfrowy wizerunek (tzw. skwantyfikowane „ja”; ang. quantified self) (3).

4.

Z uwagi na oddziaływanie, jakie rozwój mobilnego zdrowia (m-zdrowia) może mieć na prawa jednostki do prywatności i ochrony danych osobowych, postanowiliśmy wydać niniejszą opinię z własnej inicjatywy.

5.

Jej celem jest zwrócenie uwagi na najistotniejsze dla sektora m-zdrowia aspekty ochrony danych, które mogą nie być obecnie dostrzegane lub których znaczenie może być niedoceniane, co ma prowadzić do lepszego przestrzegania istniejących zasad dotyczących ochrony danych i otwarcia ścieżki prowadzącej ku spójnemu stosowaniu tych zasad. Czyniąc to, opieramy się na opinii w sprawie aplikacji mobilnych instalowanych na urządzeniach inteligentnych przyjętej przez Grupę Roboczą Art. 29 (4).

6.

Opinia zawiera również omówienie skutków tego nowego i dynamicznego scenariusza w kontekście zmian rozważanych we wniosku dotyczącym ogólnego rozporządzenia o ochronie danych.

7.

Opinia składa się z dwóch części. W części II przedstawiono najistotniejsze skutki m-zdrowia dla ochrony danych. Część III zawiera analizę sposobów włączania wymogów ochrony danych w projektowanie aplikacji m-zdrowia. Kładzie się w niej nacisk na dalsze działania prawodawcze, które są jednocześnie pożądane i konieczne do zapewnienia skutecznej reakcji na powstałe za sprawą m-zdrowia lub mogące zaistnieć w przyszłości problemy dotyczące godności, prywatności, ochrony danych i prawa do tożsamości.

69.

M-zdrowie oferuje szereg nowych możliwości związanych z lepszą i w większym stopniu opartą na reakcji opieką zdrowotną dla jednostek, lepszą profilaktyką chorób i mniejszymi kosztami opieki zdrowotnej dla systemów zabezpieczeń społecznych, jak również stwarza większe możliwości dla przedsiębiorstw. Aby jednak osiągnąć stan, w którym we wszystkich trzech wymienionych powyżej kategoriach będzie można czerpać pełne korzyści z rozwoju zdarzeń, każdy musi przyjąć na siebie odpowiedzialność idącą w parze z możliwościami.

70.

W szczególności zwracamy uwagę na odpowiedzialność wobec jednostek oraz konieczność poszanowania ich godności i prawa do prywatności oraz prawa do samostanowienia. W kontekście gwałtownej zmiany gospodarczej i dynamicznej interakcji między różnymi operatorami prywatnymi i publicznymi takie fundamentalne zasady nie powinny być pomijane, a zysk prywatny nie powinien przekładać się na koszt ponoszony przez społeczeństwo.

71.

W tym względzie zasady w zakresie ochrony danych stanowią wytyczne dla sektora, który nadal pozostaje w dużej mierze nieuregulowany. Jeżeli będą one należycie przestrzegane, zwiększą pewność prawa i zaufanie względem m-zdrowia, przyczyniając się tym samym do pełnego rozwoju tej branży.