21.1.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 18/1

1.

W planie prac Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2014–2015 (1) Rada za ogólny priorytet trzech prezydencji (IT, LV, LU) uznała wzmacnianie pozycji młodzieży, akcentując dostęp do praw, autonomię, zaangażowanie polityczne oraz aktywność obywatelską.

2.

Kryzys społeczno-gospodarczy panujący od kilku lat nadal negatywnie oddziałuje na młodych ludzi. Zmiany demograficzne, bezrobocie panujące wśród młodych ludzi oraz niepewne formy zatrudnienia w efekcie utrudniają osiąganie przez nich autonomii i skuteczne korzystanie przez nich z przysługujących im praw.

3.

Wysoki poziom bezrobocia wśród młodzieży przyczynił się do upowszechnienia ubóstwa, marginalizacji i wykluczenia społecznego, problemów zdrowotnych, a także do utraty wiary w przyszłość. Badania pokazują też, że w niektórych państwach członkowskich coraz więcej młodych ludzi nie pracuje, nie kształci się ani nie szkoli (NEETs) (2) i że istnieje silny związek między statusem społeczno-ekonomicznym a zaangażowaniem politycznym: młodzież NEETs w porównaniu z resztą młodzieży rzadziej głosuje (3), mniej ufa organizacjom politycznym oraz mniej angażuje się w życie obywatelskie.

4.

Młodzi ludzie są jednak cennym zasobem społecznym. Realizując strategie w zakresie polityki młodzieżowej na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, należy stale mieć na uwadze umiejętności, kompetencje, kreatywność i innowacyjność młodych ludzi.

5.

Z istnienia oznak, że młodzi ludzie osiągają autonomię (4) w późniejszym wieku niż kiedyś.

6.

Że pogorszenie koniunktury nasiliło nierówności międzypokoleniowe i może mieć długotrwały wpływ na spójność społeczną i solidarność naszych społeczeństw.

7.

Że należy poświęcić stosowną uwagę rosnącej mobilności młodych ludzi w Europie – spowodowanej m.in. poszukiwaniem pracy w innych krajach – aby faktycznie stała się dla nich okazją do rozwoju osobistego i zawodowego. W tym względzie ważną rolę w promowaniu – poprzez mobilność – większej autonomii i większego zaangażowania młodych ludzi w życie społeczne oraz doskonalenia umiejętności i kompetencji ważnych dla zwiększenia szans na zatrudnienie i dla zaangażowania obywatelskiego może odegrać program Erasmus+.

8.

Ze wspólnych wniosków (5) z Konferencji UE na temat Młodzieży (Rzym, 13–15 października 2014 r.) (6).

9.

Suma czynników wynikających z kryzysu gospodarczego i społecznego, takich jak spadek dochodu, brak pracy oraz większa niestabilność pracy, utrudniła młodym ludziom osiąganie autonomii (7).

10.

Należy więc opracować odpowiednie środki i polityki, by wspierać autonomię młodych ludzi oraz wchodzenie przez nich w dorosłość. Chodzi o podejmowanie działań nie tylko w odniesieniu do polityk sprzyjających przechodzeniu młodych ludzi z etapu edukacji do etapu zatrudnienia, lecz także w odniesieniu do pokrewnych dziedzin, takich jak dostęp do finansowania, zdrowie i dobrostan oraz zaangażowanie polityczne i obywatelskie, po to by zapewnić niezbędne narzędzia, które pomogą młodym ludziom osiągać autonomię i angażować się w życie społeczne.

11.

Chcąc zapewnić młodym ludziom dostęp do praw, UE musi skupić się m.in. na walce z bezrobociem młodzieży, sprzyjaniu aktywności obywatelskiej oraz zmniejszaniu rozdźwięku między umiejętnościami i kompetencjami, których nabywają młodzi ludzie, a umiejętnościami i kompetencjami, których wymaga rynek pracy; musi przy tym umożliwiać im przyczynianie się do tworzenia nowych, trwałych miejsc pracy poprzez promowanie edukacji o wysokiej jakości oraz lepsze informowanie pracodawców o umiejętnościach i kompetencjach absolwentów.

12.

W kontekście międzysektorowej współpracy w dziedzinie polityki młodzieżowej, UE i państwa członkowskie – w ramach swoich kompetencji i z należytym poszanowaniem zasady pomocniczości – mogłyby promować środki pomagające w stosownym przypadku podjąć następujące kwestie:

13.

Dokonały postępów w identyfikowaniu barier, które utrudniają młodym ludziom angażowanie się w życie społeczne i polityczne, a przy tym rozważyły ewentualne wprowadzenie środków przeciwdziałających tym barierom.

14.

Starały się działać na rzecz dostępu młodych ludzi do dobrych jakościowo miejsc pracy – z dobrą płacą i ochroną socjalną – pozwalających im na autonomię i na prowadzenie stabilnego i godnego życia.

15.

Z myślą o młodych ludziach promowały równe szanse i równość płci, w tym w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Rozważyły podjęcie kroków, by młodzi ludzie mogli godzić pracę z życiem prywatnym.

16.

Inwestowały w środki zapobiegawcze i interwencyjne ograniczające zjawisko wczesnego kończenia nauki, zwłaszcza przez kształtowanie polityk dających równy dostęp do dobrej jakościowo edukacji i oferujących ukierunkowane wsparcie na rzecz poprawy środowiska szkolnego. Należy zwrócić uwagę także na usuwanie przeszkód utrudniających młodym ludziom pełną realizację swojego potencjału w edukacji.

17.

Propagowały pracę z młodzieżą – biorąc pod uwagę wnioski z opracowania na temat wartości pracy z młodzieżą (8) – jako jedno z podstawowych narzędzi, które pozwala młodym ludziom rozwijać własne inicjatywy oraz wspiera wchodzenie młodych ludzi w dorosłość.

18.

Rozważyły promowanie rozwoju systemów mieszkalnictwa socjalnego (9), które skupiałyby się na młodych ludziach o niskich dochodach, takich jak studenci, stażyści i młodzi bezrobotni.

19.

Zastanowiły się, jak promować ustanawianie programów dla młodych ludzi w celu wspierania ich projektów z zakresu przedsiębiorczości.

20.

Wspierały tworzenie przyjaznych młodzieży usług informacyjnych, które pomagałyby informować młodych ludzi o przysługującym im dostępie do praw.

21.

Wspierały dostęp młodych ludzi do życia kulturalnego, aby pomóc im współuczestniczyć w budowaniu spójniejszego społeczeństwa.

22.

Nadal inwestowały w promowanie autonomii młodych ludzi przez kształtowanie i wspieranie polityki młodzieżowej i pracy z młodzieżą, a w stosownym przypadku również przez adekwatne wspieranie i finansowanie niezależnych organizacji młodzieżowych/organizacji kierowanych przez młodzież.

23.

Promowały zasadę, zgodnie z którą autonomia i zaangażowanie młodych ludzi powinny być postrzegane jako ważny aspekt do uwzględnienia przy opracowywaniu strategii społeczno-gospodarczych w UE.

24.

Wspierały kampanie i programy edukacyjne krzewiące wiedzę na temat praw człowieka (w tym praw obywatelskich, politycznych, ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych) oraz tego, w jaki sposób młodzi ludzie mogliby w pełni korzystać z takich praw – m.in. przy pomocy istniejących sieci. Szczególnie należy uwzględnić młodych ludzi o mniejszych szansach.

25.

Promowały korzystanie z możliwości, które daje program Erasmus+, w tym możliwości związanych ze szkoleniem nauczycieli i osób pracujących z młodzieżą w dziedzinie praw człowieka (w tym praw obywatelskich, politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturalnych), tak by mogli być ich promotorami w swoich instytucjach kształcenia i szkolenia.

26.

Zadbały, by dzięki prawdziwie międzysektorowej współpracy plan prac UE na rzecz młodzieży został szybko zrealizowany.

27.

Korzystały z gwarancji dla młodzieży jako instrumentu promowania reform strukturalnych w państwach członkowskich oraz wymiany sprawdzonych rozwiązań wśród państw członkowskich, zwłaszcza jeżeli chodzi o monitorowanie jej realizacji pod kątem przechodzenia młodych ludzi z etapu edukacji do etapu zatrudnienia.

28.

Ustanowiły wymianę najlepszych sprawdzonych rozwiązań w ramach istniejących struktur, po to by analizować i omawiać sytuację młodych ludzi pod kątem ich autonomii, zaangażowania w życie obywatelskie oraz dobrostanu i w razie potrzeby dokonywać ulepszeń na wszystkich szczeblach.

29.

W pełni wykorzystały możliwości, które daje program Erasmus+, oraz promowały ten program, by wyposażyć młodych ludzi w stosowne umiejętności i kompetencje, wpierając ich autonomię i zachęcając ich do aktywnego udziału w życiu społecznym.

30.

Informowały młodych ludzi o przysługującym im dostępie do praw – zarówno ogólnie, jak i szczegółowo w kontekście swoich działań – oraz ustanowiły konkretne inicjatywy, np. usługi informacyjne, w celu uwrażliwiania na kwestie związane z ich autonomią i dostępem do praw.

31.

Za pomocą instrumentów odnowionych ram przeanalizowała sytuację w dostępie do praw oraz bariery, z którymi mają do czynienia młodzi ludzie, na podstawie dobrowolnych wkładów państw członkowskich i z udziałem ekspertów, decydentów, przedstawicieli organizacji młodzieżowych i innych organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Ponadto analiza ta powinna być regularnie weryfikowana, tak by pomagała państwom członkowskim wymieniać się doświadczeniami i sprawdzonymi rozwiązaniami.

32.

Wzmocniła podejście międzysektorowe do polityki młodzieżowej oraz dopilnowała w stosownym przypadku uwzględniania przez Komisję dostępu młodych ludzi do praw podczas kształtowania polityk i opracowywania programów.

33.

Uwrażliwiała na kwestie związane z zaangażowaniem młodych ludzi, w tym autonomią i dostępem do praw, poprzez Europejski Portal Młodzieżowy.

34.

Zaproponowała ewentualne środki mające zachęcać młodych ludzi do angażowania się w demokratyczne życie Europy. W tym kontekście należy wziąć pod uwagę prace Rady Europy oraz partnerstwo między Komisją Europejską a Radą Europy na rzecz młodzieży.

35.

Wzięła pod uwagę prace nad włączeniem społecznym – ze szczególnym uwzględnieniem prac środowiskowych, dostępu do praw socjalnych oraz walki z nowymi formami ksenofobii i dyskryminacji – toczące się w ramach partnerstwa między Komisją Europejską a Radą Europy na rzecz młodzieży.