SŁOWO WSTĘPNE KOMISARZA

Szanowni Państwo,

mam zaszczyt przedstawić Państwu sprawozdanie na temat osiągnięć Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) w latach 2013 i 2014. Fundusz przeszedł znaczne zmiany od czasu jego przyjęcia w 2007 r. Obecnie EFG obejmuje szeroki zakres sektorów i rodzajów działalności gospodarczej, a z jego wsparcia korzysta coraz więcej państw członkowskich.

W czasach, gdy zasoby publiczne są ograniczone, a możliwości publicznych służb zatrudnienia w całej Europie zaczynają się wyczerpywać, EFG udzielił pożądanego wsparcia pracownikom będącym ofiarami masowych zwolnień spowodowanych globalizacją lub kryzysem. Zindywidualizowane i ukierunkowane wsparcie pomogło skierować zwolnionych pracowników na drogę nowego wzrostu i do obiecujących sektorów gospodarki.

Wyniki przedstawione w tym sprawozdaniu wskazują wartość dodaną EFG oraz potwierdzają, że intensywniejsze wsparcie udzielone przez EFG, które często koncentruje się na zwolnionych pracownikach mających największe trudności ze znalezieniem nowej pracy, opłaca się, co ilustruje imponujący odsetek ponownego zatrudnienia wynoszący prawie 50 % pracowników objętych pomocą.

Nowe rozporządzenie w sprawie EFG przyjęte przez Parlament Europejski i Radę w grudniu 2013 r. rozszerza zakres wsparcia w celu włączenia dodatkowych, często najsłabszych segmentów siły roboczej, takich jak pracownicy tymczasowi, osoby samozatrudnione oraz – na zasadzie odstępstwa do końca 2017 r. – młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się (młodzież NEET) w celu wspierania realizacji gwarancji dla młodzieży. Ramy prawne zostały uproszczone, by środki finansowe mogły być szybciej udostępniane w terenie. Od dnia 1 kwietnia 2015 r. przewiduje się dalszy wzrost wydajności dzięki wprowadzeniu platformy komunikacyjnej on-line, którą państwa członkowskie będą stosować do składania elektronicznych wniosków o wsparcie z EFG. Zmiany te dobrze wróżą przyszłej roli EFG polegającej na łagodzeniu potencjalnych niekorzystnych skutków krótkoterminowych w celu uzyskania długoterminowych korzyści z globalizacji dotyczących gospodarki i zatrudnienia oraz pełnego wyjścia z kryzysu gospodarczego.

Marianne Thyssen

Komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników

SPIS TREŚCI

1.Wprowadzenie

Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) ma na celu zapewnienie wsparcia dla pracowników zwalnianych w wyniku poważnych zmian strukturalnych w światowym handlu. EFG, który został utworzony rozporządzeniem (WE) nr 1927/2006, 1 był zaplanowany jako środek służący pogodzeniu ogólnych długoterminowych korzyści płynących z otwartego handlu w zakresie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz krótkoterminowych negatywnych skutków, jakie może nieść globalizacja, w szczególności dla zatrudnienia najmniej wykwalifikowanych pracowników o najsłabszej pozycji. EFG umożliwia współfinansowanie aktywnych instrumentów rynku pracy tworzonych przez państwa członkowskie w celu udzielenia pomocy zwalnianym pracownikom w zdobywaniu nowej pozycji na rynku pracy i znalezieniu nowego zatrudnienia. EFG stanowi uzupełnienie krajowych instrumentów rynku pracy w tych obszarach, gdzie nagłe zwolnienia grupowe wywierają niezwykłą presję na publiczne służby zatrudnienia. Jest on w stanie zapewnić bardziej zindywidualizowane i ukierunkowane podejście wobec zwolnionych pracowników o najsłabszej pozycji.

Aby umożliwić skuteczniejsze reagowanie na skutki światowego kryzysu finansowego i gospodarczego, przepisy regulujące EFG zmieniono rozporządzeniem (WE) nr 546/2009 2 , a następnie rozporządzeniem (UE) nr 1309/2013, które weszło w życie w styczniu 2014 r. 3

W art. 19 rozporządzenia (WE) nr 1309/2013 zobowiązano Komisję do przedkładania co dwa lata Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania z działalności EFG z poprzednich dwóch lat w ujęciu ilościowym i jakościowym. Sprawozdania te powinny koncentrować się głównie na wynikach osiągniętych przez EFG i zawierać w szczególności informacje dotyczące:

złożonych wniosków;

przyjętych decyzji;

finansowanych działań, w tym ich komplementarności z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS);

zamknięcia wypłacanej pomocy finansowej.

Powinny one dokumentować również wnioski, które zostały odrzucone ze względu na brak wystarczających środków lub niekwalifikowalność. Z brzmienia art. 19 wynika, że sprawozdania obejmują działania zrealizowane w okresie odniesienia, a nie śledzą przypadków wsparcia przez cały ich cykl życia (każda sekcja sprawozdania obejmuje inne przypadki wsparcia).

2.Przegląd działalności EFG w latach 2013 i 2014

W latach 2013 i 2014 Komisja otrzymała 30 wniosków o wkład z EFG na łączną kwotę 109 mln EUR. Szczegółowe informacje na temat wniosków podano w sekcji 4.1 oraz w tabeli 1.

W 2013 r. i 2014 r. władza budżetowa podjęła 28 decyzji o uruchomieniu środków z EFG na łączną kwotę 114,4 mln EUR z budżetu EFG na lata 2013–2014. Szczegółowe informacje na temat przyznanych wkładów podano w sekcji 4.2 oraz w tabelach 2 i 3.

W latach 2013–2014 Komisja otrzymała 34 sprawozdania końcowe dotyczące wykorzystania wkładów z EFG. Wyniki opisano w sekcji 4.4 oraz w tabeli 4. W okresie odniesienia zamknięto 34 wkłady z EFG przyznane w ubiegłych latach (szczegółowe informacje podano w sekcji 4.6.4 oraz w tabeli 3 załącznika).

Dane dotyczące wsparcia technicznego udzielonego z inicjatywy Komisji (art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 oraz art. 11 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013) podano w sekcji 4.6.2 oraz w tabeli 5.

W latach 2007–2013 ocena ex-post została przeprowadzona w dwóch etapach przez zewnętrznego usługodawcę (więcej szczegółowych informacji podano w sekcji 4.7.4), który następnie złożył z niej sprawozdanie Komisji.

W 2011 r. Komisja przedstawiła swój wniosek dotyczący przyszłego rozporządzenia w sprawie EFG na lata 2014–2020 Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. 4 Wniosek został omówiony przez obie instytucje i przyjęty w grudniu 2013 r., co umożliwiło państwom członkowskim ubieganie się o współfinansowanie z EFG na nowych zasadach od stycznia 2014 r. (więcej szczegółów podano w sekcji 4.5).

3.Działania związane ze sprawozdaniem rocznym z działalności EFG za 2012 r.

Od 1 maja 2009 r., możliwe było tymczasowe „odstępstwo związane z kryzysem”, które pozwalało państwom członkowskim przytaczać kryzys finansowy i gospodarczy jako podstawę wniosku EFG. Odstępstwo to wygasło z dniem 31 grudnia 2011 r., ponieważ nie osiągnięto porozumienia w Radzie w sprawie przedłużenia okresu jego obowiązywania. Przez pozostały okres pierwotnego rozporządzenia EFG, tj. do dnia 31 grudnia 2013 r., wniosków o wsparcie z EFG nie można było zatem uzasadniać kryzysem finansowym i gospodarczym, a jedynie zmianami strukturalnymi w światowym handlu. Jednocześnie poziom współfinansowania obniżono do pierwotnych 50 % łącznych kwalifikowalnych kosztów.

Na mocy nowego rozporządzenia na lata 2014–2020 kryzys finansowy i gospodarczy może ponownie być przytaczany jako podstawa wniosku EFG. Kolejną istotną zmianą wprowadzoną nowym rozporządzeniem jest włączenie nowych kategorii beneficjentów, takich jak pracownicy tymczasowi, osoby samozatrudnione oraz – do końca 2017 r. – młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się (NEET).

4.Analiza działalności EFG w latach 2013 i 2014

4.1.Otrzymane wnioski

W 2013 i 2014 r. Komisja otrzymała 30 wniosków o pomoc z EFG 5 (zob. tabela 1). Wnioski te zostały złożone przez 10 państw członkowskich (Belgię, Finlandię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Niemcy, Polskę i Włochy). Wnioski, opiewające na łączną kwotę 108 733 976 EUR z EFG, obejmowały 28 390 pracowników zwolnionych w wyniku poważnych zmian strukturalnych w handlu światowym spowodowanych globalizacją lub kryzysem gospodarczym i finansowym. Wszystkie 10 państw członkowskich ubiegało się uprzednio o środki z EFG.

Wnioski na rok 2013 zostały objęte rozporządzeniem (WE) nr 546/2009, które przewiduje zastosowanie poziomu współfinansowania wynoszącego 50 % i niestosowanie kryterium odstępstwa związanego z kryzysem. Wnioski z 2014 r. objęte były natomiast rozporządzeniem (WE) nr 1309/2013, które uwzględnia poziom współfinansowania wynoszący 60 % oraz możliwość przytoczenia światowego kryzysu finansowego i gospodarczego jako kryterium interwencji.

Tabela 1 – Wnioski otrzymane w latach 2013 i 2014

4.1.1.Otrzymane wnioski wg sektorów

Trzydzieści wniosków otrzymanych w trakcie okresu objętego przeglądem odnosiło się do szerokiej gamy sektorów (24). 6 Wnioski o wsparcie z EFG przedłożono po raz pierwszy w 10 sektorach. Objęte sektory to: — artykuły spożywcze, usługi rzeźnicze, chemikalia, szkło, produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, wyroby jubilerskie, transport/magazynowanie, transport lotniczy, usługi związane z wyżywieniem, usługi związane z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych, naprawa i instalowanie maszyn i urządzeń oraz informacja i komunikacja.

4.1.2.Otrzymane wnioski a wnioskowane kwoty

Każde państwo członkowskie składające wniosek o wsparcie z EFG musi zaplanować skoordynowany pakiet środków, który najlepiej odpowiada profilowi pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, oraz ustalić wnioskowaną kwotę pomocy. Rozporządzenie w sprawie EFG określa maksymalny poziom współfinansowania ze strony Komisji dla wniosków EFG. 7 Podczas oceny wniosku przez Komisję mogą pojawić się kwestie, z powodu których państwo członkowskie będzie musiało zmienić proponowany pakiet zindywidualizowanych usług, co w rezultacie wpłynie na wnioskowaną kwotę.

Wnioski o wkład z EFG dotyczyły w latach 2013–2014 kwot od 115 205 EUR do 25 937 813 EUR (średnio 3 624 466 EUR).

4.1.3.Wnioski otrzymane a liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą

Całkowita liczba pracowników przewidzianych do objęcia środkami, które miały być współfinansowane przez EFG, wyniosła 28 390, co stanowi 76 % całkowitej liczby około 37 000 zwolnionych pracowników zgłoszonych przez 10 państw członkowskich w 30 wnioskach.

Liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą wynosiła od 50 do 3 886, przy czym cztery wnioski obejmowały ponad 1 000 pracowników, a 11 wniosków mniej niż 500 pracowników. Liczba pracowników dotkniętych zwolnieniami i liczba osób przewidzianych do objęcia wsparciem z EFG mogą się różnić, ponieważ wnioskujące państwo członkowskie może zdecydować o skoncentrowaniu pomocy z EFG tylko na określonych grupach pracowników, takich jak osoby mające wyjątkowe trudności w utrzymaniu się na rynku pracy lub osoby najbardziej potrzebujące wsparcia. Niektórzy zwolnieni pracownicy mogą otrzymać pomoc z innego źródła niż EFG, podczas gdy inni mogą samodzielnie znaleźć nową pracę lub podjąć decyzję o przejściu na wcześniejszą emeryturę, co oznacza, że nie zostaną objęci środkami EFG.

4.1.4.Otrzymane wnioski a kwoty wnioskowane w przeliczeniu na pracownika

Pakiet zindywidualizowanych usług, który państwa członkowskie mogą zaproponować dla danej grupy zwolnionych pracowników, leży w gestii tych państw członkowskich tak długo jak pozostaje w ramach warunków określonych w rozporządzeniu. W związku z tym wnioskowana kwota w przeliczeniu na zwolnionego pracownika może być różna zależnie od skali zwolnień, sytuacji na danym rynku pracy, indywidualnej sytuacji pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, środków już podjętych przez państwo członkowskie oraz kosztu świadczenia usług w danym państwie członkowskim lub jego regionie. Zależność ta pozwala na wyjaśnienie, dlaczego wnioskowane kwoty, w przeliczeniu na pracownika, wynosiły w 2013 r. i 2014 r. od około 1 152 EUR do nieco ponad 6 675 EUR, czyli średnio 3 352 EUR na pracownika.

4.1.5.Otrzymane wnioski wg kryteriów interwencji

W okresie objętym przeglądem 19 wniosków miało na celu wsparcie pracowników zwolnionych w wyniku poważnych zmian strukturalnych w handlu światowym spowodowanych globalizacją, podczas gdy 11 wniosków dotyczyło wsparcia pracowników zwolnionych w wyniku światowego kryzysu finansowego i gospodarczego. Cztery z wniosków uzasadniono, przytaczając wyjątkowe okoliczności.

4.2.Przyznane wkłady

W 2013 i 2014 r. władza budżetowa podjęła 28 decyzji dotyczących finansowania z EFG w odniesieniu do aktywnych instrumentów rynku pracy w odpowiedzi na wnioski złożone przez państwa członkowskie – zob. tabele 2 i 3 zawierające przegląd przyznanych wkładów oraz profil pracowników objętych pomocą. Dziewięć z nich dotyczyło wniosków złożonych w 2013 r., natomiast 11 decyzji odnosiło się do wniosków złożonych w 2014 r. Kolejne osiem decyzji dotyczyło wniosków złożonych w 2011 r. (4) i 2012 r. (4). W przypadku czterech wniosków złożonych w 2011 r. zastosowanie miał wyższy poziom współfinansowania w wysokości 65 % w odpowiedzi na kryzys. Dla 13 wniosków złożonych w 2012 r. i 2013 r., poziom współfinansowania wyniósł 50 %, a dla pozostałych 11 wniosków złożonych w 2014 r. zastosowanie miał poziom współfinansowania w wysokości 60 %.

28 przyznanych wkładów objęło 27 610 zwolnionych pracowników w 13 państwach członkowskich, a łączna kwota wypłacona z EFG wyniosła 114 427 463 EUR.

Tabela 2 – Szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w latach 2013–2014

Tabela 3 – Wkłady z EFG przyznane w latach 2013–2014: Profil pracowników (wyłączając NEET) 8

4.2.1.Działania finansowane przy wsparciu z EFG

Artykuł 3 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 i art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 stanowią, że współfinansowanie z EFG może być przeznaczone jedynie na aktywne instrumenty rynku pracy, których celem jest udzielenie pomocy zwolnionym pracownikom w ponownym znalezieniu zatrudnienia. Ponadto rozporządzenia przewidują, że finansowanie z EFG może być przeznaczone na działania wykonawcze prowadzone przez państwo członkowskie, tj. działania przygotowawcze, działania w zakresie zarządzania, informowania, upowszechniania i kontroli związane z wykorzystywaniem wkładu.

Środki zatwierdzone w ramach 28 wkładów z EFG przyznanych w 2013 r.i 2014 r. miały na celu reintegrację 27 610 zwolnionych pracowników na rynku pracy. Na środki te składały się głównie:

intensywna indywidualna pomoc w szukaniu pracy i zarządzanie konkretnymi sprawami;

różnorodne szkolenia zawodowe, środki służące podnoszeniu kwalifikacji i przekwalifikowaniu;

różnorodne tymczasowe zachęty/dodatki finansowe na okres korzystania z aktywnych instrumentów wsparcia aż do czasu rzeczywistego powrotu do zatrudnienia;

pewne formy opieki mentorskiej na początkowym etapie wykonywania nowej pracy;

inne rodzaje działań, takie jak propagowanie przedsiębiorczości/zakładanie przedsiębiorstw, jednorazowe zachęty do zatrudniania pracowników/podjęcia zatrudnienia.

Opracowując pakiety wsparcia, państwa członkowskie uwzględniły profile, doświadczenia i poziom wykształcenia poszczególnych pracowników, ich zdolność do mobilności oraz obecne i oczekiwane możliwości pracy w danym regionie.

4.2.2.Komplementarność z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)

Celem, dla którego utworzono EFG, jest zwiększanie zdolności do zatrudnienia i zapewnianie szybkiej reintegracji zawodowej zwolnionych pracowników poprzez aktywne instrumenty rynku pracy, co umożliwia uzupełnienie EFS będącego głównym instrumentem służącym wspieraniu zatrudnienia w UE. Zasadniczo komplementarność obu funduszy polega na tym, że umożliwiają one zajęcie się tymi kwestiami w dwóch różnych perspektywach czasowych: EFG udziela zwolnionym pracownikom wparcia dostosowanego do ich potrzeb w odpowiedzi na konkretne masowe zwolnienia na dużą skalę, podczas gdy EFS wspiera realizację strategicznych celów długoterminowych (np. zwiększenie kapitału ludzkiego, zarządzanie zmianą) w ramach wieloletnich programów o ustalonym programowaniu, których zasoby zwykle nie mogą być realokowane w celu zaradzenia sytuacjom kryzysowym powstałym w wyniku masowych zwolnień. Środki EFG i EFS są niekiedy stosowane w komplementarny sposób, aby zapewnić zarówno rozwiązania krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Decydującym kryterium jest potencjał dostępnych instrumentów pod względem umożliwienia udzielania pomocy pracownikom, a do państw członkowskich należy wybór oraz zaplanowanie instrumentów i działań najlepiej dostosowanych do osiągnięcia założonych celów.

Zawartość skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług, który ma być współfinansowany z EFG, powinna być zrównoważona z innymi działaniami i je uzupełniać. Środki współfinansowane przez EFG mogą wykraczać daleko poza standardowe kursy i działania. Z doświadczeń wynika, że EFG umożliwia państwom członkowskim zapewnienie zwolnionym pracownikom bardziej szczegółowej i lepiej dostosowanej do ich potrzeb pomocy niż byłoby to możliwe bez jego wsparcia, w tym środków, do których w innym przypadku nie mieliby dostępu (np. kształcenia na poziomie średnim i wyższym). EFG pozwala państwom członkowskim skoncentrować się w większym stopniu na grupach najsłabszych, obejmujących m.in. osoby o niższych kwalifikacjach lub wywodzące się ze środowisk migracyjnych, a także zapewnić wsparcie przy korzystniejszym stosunku liczby doradców do liczby pracowników lub przez dłuższy okres, niż byłoby to możliwe bez środków z EFG. Wszystkie powyższe aspekty zwiększają szanse pracowników na poprawę ich sytuacji. Na zasadzie odstępstwa do końca 2017 r. nowe rozporządzenie EFG pozwala państwom członkowskim na rozszerzenie wsparcia na młodzież niekształcącą się, niepracującą ani nieszkolącą się (NEET) w regionach charakteryzujących się wysokim bezrobociem wśród młodzieży. Celem jest wspieranie wdrażania gwarancji dla młodzieży, która została zatwierdzona przez Radę w kwietniu 2013 r. 9

Wszystkie państwa członkowskie muszą ustanowić niezbędne mechanizmy, aby uniknąć ryzyka podwójnego finansowania z instrumentów finansowych UE, zgodnie z wymogiem art. 6 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 i art. 9 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013.

4.3.Wnioski niespełniające warunków przyznania wkładu finansowego z EFG

Ani Komisja, ani władza budżetowa nie odrzuciły żadnego wniosku o finansowanie z EFG złożonego przez państwa członkowskie.

4.4.Wyniki osiągnięte przez EFG

Głównymi źródłami informacji o wynikach osiągniętych przez EFG są sprawozdania końcowe przedstawiane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 i art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013. Uzupełnieniem do sprawozdań końcowych są informacje przekazywane przez państwa członkowskie w bezpośrednich kontaktach z Komisją oraz w trakcie odbywających się spotkań i konferencji.

Do końca 2014 r. Komisja otrzymała 34 końcowe sprawozdania dotyczące współfinansowania ze środków EFG, wdrożonego przez 13 państw członkowskich do połowy 2014 r. 10

Podsumowanie głównych wyników i danych zgłoszonych przez te państwa członkowskie w latach 2013 i 2014 przedstawiono w niniejszej sekcji i w tabeli 4 poniżej. Trzynaście z 34 przypadków zostało poddanych przez EFG ocenie ex-post. Celem oceny ex-post jest pomiar wartości dodanej wsparcia EFG i jego wpływu na zwolnionych pracowników i rynki pracy (zob. sekcja 4.7.4).

Do dnia 31 grudnia 2014 r. Komisja otrzymała 91 sprawozdań końcowych dotyczących wniosków EFG, co stanowi 68 % całkowitej liczby wniosków złożonych do tego dnia (134).

W oparciu o informacje zawarte w sprawozdaniach końcowych państw członkowskich można stwierdzić, że EFG stanowi wartość dodaną w stosunku do tego, co państwa członkowskie mogłyby same uczynić, by wesprzeć zwolnionych pracowników w poszukiwaniu nowego zatrudnienia i odnalezieniu się na nowo na rynku pracy. EFG umożliwia państwom członkowskim zapewnienie lepszej jakości działań na rzecz większej liczby zwalnianych pracowników i w dłuższym okresie niż byłoby to możliwe bez finansowania ze środków EFG.

4.4.1.Podsumowanie zgłoszonych wyników i dobrych praktyk w w latach 2013–2014

Sprawozdania końcowe przedstawione przez 13 państw członkowskich pokazały, że pod koniec okresu realizacji działań finansowanych z EFG 7 656 pracowników lub 44,9 % z 18 848 pracowników, którzy zostali objęci wsparciem z EFG, znalazło nowe miejsca pracy lub prowadziło działalność na własny rachunek. Jest to dobry wynik, zwłaszcza że pracownicy wspierani środkami współfinansowanymi z EFG są zazwyczaj osobami napotykającymi największe trudności na rynku pracy. Około 6 % nadal kształciło się lub szkoliło, a 39,1 % pozostawało bezrobotnymi lub nieaktywnymi z przyczyn osobistych. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli 4.

Podobnie jak w 2012 r. wpływ na wyniki w zakresie reintegracji zawodowej miała ograniczona chłonność lokalnych i regionalnych rynków pracy, co stanowi skutek światowego kryzysu. Niemniej jednak poziom reintegracji odnotowany na koniec odpowiednich okresów realizacji środków pokazuje jedynie „chwilowy” stan zatrudnienia pracowników w czasie gromadzenia danych. Nie dostarcza on danych na temat rodzaju znalezionego zatrudnienia i jego jakości, które w krótkim czasie i tak mogą ulec znacznym zmianom. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od kilku państw członkowskich poziom reintegracji wykazuje tendencje wzrostowe kilka miesięcy po przedstawieniu sprawozdań końcowych i rośnie dalej w średnim horyzoncie czasowym, w szczególności wówczas, gdy pracownicy po zakończeniu działań finansowanych z EFG nadal otrzymują wsparcie dostosowane do ich potrzeb, którego koszty państwa członkowskie pokrywają w całości lub z pomocą EFS. Pokazuje to, że wsparcie współfinansowane z EFG może mieć dodatkowe pozytywne skutki w długim okresie.

4.4.2.Ocena jakościowa

Pakiety wsparcia, jakie 13 państw członkowskich zapewniło zwolnionym pracownikom, obejmowały szereg zindywidualizowanych środków z zakresu poszukiwania pracy, zwolnienia monitorowanego i przekwalifikowania. Największe kwoty przeznaczono na dwa rodzaje wsparcia: szkolenia i przekwalifikowanie (około 56,5 mln EUR, tj. 32 % wszystkich zindywidualizowanych usług we wszystkich 34 wnioskach) oraz dodatki wypłacane pracownikom, gdy korzystali z aktywnych instrumentów rynku pracy (około 68,5 mln EUR, tj. 38,8 % wszystkich zindywidualizowanych usług we wszystkich 34 wnioskach). Od wejścia w życie rozporządzenia EFG w 2013 r. dodatki zostały ograniczone maksymalnie do 35 % całości kosztów. Innymi często wykorzystywanymi środkami były indywidualne poradnictwo i propagowanie przedsiębiorczości.

Programy poszerzania kwalifikacji i szkoleń były dostosowane do potrzeb i zamiarów pracowników, z uwzględnieniem wymogów lokalnych lub regionalnych rynków pracy oraz potencjału obiecujących sektorów w przyszłości.

Ocena ex-post opublikowana w maju 2014 11 r. wskazuje, że EFG wniósł pozytywny wkład w rozwiązywanie istotnych problemów społecznych i problemów na rynku pracy wynikających z programów zwolnień na dużą skalę. EFG umożliwił państwom członkowskim podjęcie w obszarach dotkniętych zwolnieniami bardziej zdecydowanych działań pod względem liczby osób objętych pomocą oraz czasu trwania i jakości wparcia, niż byłoby to możliwe bez finansowania z EFG. Ocena ta również wskazuje, że intensywne i dostosowane do potrzeb wsparcie w ramach EFG zazwyczaj prowadzi do lepszych wyników w zakresie ponownego zatrudnienia niż standardowe pakiety zapewniane przez instrumenty aktywnej polityki rynku pracy. Poza ułatwieniem realizacji bardziej intensywnych pakietów pomocy dla zwolnionych pracowników, EFG umożliwił również krajowym organom niektórych państw dotarcie do pracowników i zapewnił środki wsparcia, które w innych przypadkach byłyby niemożliwe, przyczyniając się tym samym do rozwoju polityki restrukturyzacji, aktywnego rynku pracy i szkolenia zawodowego.

Tabela 4 – Sprawozdania końcowe otrzymane w latach 2013–2014 — przegląd wyników

4.5.Okres programowania 2014–2020 – nowe rozporządzenie w sprawie EFG

Zgodnie z art. 20 rozporządzenia w sprawie EFG (WE) nr 1927/2006 rozporządzenie zostało poddane przeglądowi w 2013 r. w celu przygotowania wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020. W oparciu o wniosek Komisji Rada i Parlament Europejski poparły dalsze stosowanie EFG jako sposobu na zapewnienie konkretnego jednorazowego wsparcia dla pracowników zwolnionych w wyniku poważnych zmian strukturalnych spowodowanych globalizacją lub światowym kryzysem gospodarczym i finansowym. Nowe rozporządzenie w sprawie EFG (rozporządzenie (UE) nr 1309/2013) zostało przyjęte przez Parlament Europejski i Radę dnia 17 grudnia 2014 r.

Nowe rozporządzenie ponownie wprowadza kryterium związane z kryzysem, by umożliwić uzasadnianie wniosków o wsparcie z EFG obecnymi lub przyszłymi kryzysami gospodarczymi i finansowymi. Ponadto poszerza ono zakres EFG, kwalifikując do otrzymywania wsparcia pracowników zatrudnionych na czas określony i pracujących na własny rachunek. W celu wsparcia realizacji gwarancji dla młodzieży nowe rozporządzenie przewiduje odstępstwo obowiązujące do końca 2017 r., które zezwala na włączenie młodzieży NEET w regionach kwalifikujących się do wsparcia w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (YEI). 12 Nowe rozporządzenie ogranicza również środki na podstawie art. 7 lit. b) (np. dodatki finansowe i zachęty) do 35 % ogólnych kosztów, podczas gdy dotacje na działalność gospodarczą są ograniczone do 15 000 EUR na pracownika. W nowym rozporządzeniu ustanawiono również terminy mające na celu skrócenie czasu pomiędzy złożeniem wniosku a podjęciem decyzji o uruchomieniu środków przez Parlament Europejski i Radę.

4.6.Sprawozdanie finansowe

4.6.1.Środki wypłacone przez EFG

W latach 2013 i 2014 władza budżetowa zatwierdziła 28 wkładów z EFG wynoszących 114 427 463 EUR (zob. tabela 2 powyżej). Wkłady te pochodziły z budżetów na rok 2013 i 2014; cztery najnowsze wkłady zostały zatwierdzone przez władzę budżetową w grudniu 2014 r. i wypłacone na początku 2015 r.

Zgodnie z art. 28 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r 13 ., określającego ramy budżetowe EFG do końca 2013 r., EFG nie może (pod względem środków na zobowiązania) przekroczyć maksymalnej rocznej kwoty 500 mln EUR. Kwota ta może pochodzić z dowolnej nadwyżki w ramach ogólnego pułapu wydatków z poprzedniego roku lub z anulowanych środków na zobowiązania z ubiegłych dwóch lat, z wyjątkiem tych związanych z działem 1B ram finansowych. Kwota w wysokości 500 mln EUR była dostępna w pozycji rezerwy EFG w 2013 r. Na lata 2014–2020 w art. 12 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 14 ustanowiono maksymalny roczny pułap finansowy w latach 2014–2020 i zezwolono na uruchomienie środków z EFG do maksymalnej rocznej kwoty 150 mln EUR (ceny z 2011 r.). W 2014 r. oznaczało to, że w pozycji rezerwy EFG dostępne były środki na zobowiązania w wysokości 159 181 000 EUR. Środki na zobowiązania z tytułu wkładów przyznanych w obu latach zostały przeniesione z rezerwy EFG do linii budżetowej EFG po zatwierdzeniu poszczególnych wniosków przez władzę budżetową.

W odniesieniu do środków na płatności na początku 2013 i 2014 r. w linii budżetowej EFG zapisano kwotę 50 000 000 EUR. W 2013 r. kwota ta wystarczyła na wypłatę przyznanych wkładów, które wyniosły 35 748 557 EUR W 2014 r. potrzebne były dodatkowe środki na płatności wynikające z zatwierdzonych wniosków o pomoc z EFG na łączną kwotę 78 678 907 EUR. Środki te pochodziły z kwot odzyskanych w wyniku niedostatecznego wykorzystania funduszy zgłoszonego przez państwa członkowskie na etapie zamknięcia.

4.6.2.Wydatki na pomoc techniczną

Zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 maksymalnie 0,35 % zasobów finansowych dostępnych na dany rok (1,75 mln EUR w 2013 r.) może zostać wykorzystane w formie wsparcia technicznego z inicjatywy Komisji na takie działania, jak przygotowanie, monitorowanie, dostarczanie informacji i tworzenie bazy wiedzy, wsparcie administracyjne i techniczne oraz działania związane z oceną, kontrolą i audytem niezbędne do wykonania rozporządzenia EFG. W art. 11 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 ustanowiono pułap pomocy technicznej z inicjatywy Komisji w wysokości 0,5 % obniżonej ogólnej kwoty (około 0,75 mln EUR w 2014 r.). Władza budżetowa zatwierdziła propozycje Komisji na lata 2013 i 2014 o pomoc techniczną, w kwocie odpowiednio 750 000 15 i 330 000 16 EUR.

Tabela 5 – Wydatki na pomoc techniczną w latach 2013 i 2014

Opis	Przewidziane w budżecie na 2013 r. (w EUR)	Rzeczywiste w 2013 r. (w EUR)	Przewidziane w budżecie na 2014 r. (w EUR)	Rzeczywiste w 2014 r. (w EUR)	Uwaga
Informowanie (np. aktualizacja strony internetowej EFG we wszystkich językach UE, publikacje i działania audiowizualne)	80 000	28 000	20 000	6 364	Późne przyjęcie środków utrudniło uczestnictwo w działaniach DG EMPL.
Wsparcie administracyjne i techniczne: — dwa posiedzenia grupy eksperckiej osób kontaktowych EFG — dwa seminaria dotyczące wdrażania EFG	70 000 120 000	40 752 81 522	70 000 120 000	140 149	Łączenie z seminariami spotkań osób wyznaczonych do kontaktów obniżyło koszty. W 2014 r. zorganizowano tylko jedno seminarium.
Monitorowanie gromadzenia danych iportret statystyczny EFG	0	0	20 000	0	Prace przeprowadzone przez Komisję
Tworzenie bazy wiedzy: ustandaryzowane procedury dotyczące wniosków EFG i ich przetwarzania; utworzenie i zracjonalizowanie bazy danych EFG zawierającej fakty i dane liczbowe na temat wniosków EFG.	80 000	79 739	100 000	100 000	Włączenie EFG do wspólnego systemu dzielonego zarządzania funduszami (SFC)
Ocena	400 000	326 611	0	0	W 2013 r. oferta wykonawcy była niższa od przewidzianej w budżecie. Następna ocena przewidziana jest na 2015 r.
Ogółem	750 000	556 624	330 000	246 513

4.6.3.Nieprawidłowości zgłoszone lub zamknięte

W latach 2013–2014 nie zgłoszono Komisji ani nie zamknięto zgodnie z rozporządzeniem EFG żadnych nieprawidłowości.

4.6.4.Zamknięcie wkładów finansowych z EFG

Procedury zamknięcia wkładów finansowych EFG w latach 2013–2014 określono odpowiednio w art. 15 ust. 2 rozporządzenia w sprawie EFG (WE) nr 1927/2006 i w art. 15 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013. Trzydzieści cztery wnioski, wdrożone w latach 2009–2013, zostały zamknięte w latach 2013–2014. Wnioski te wymieniono w tabeli 3 załącznika.

Wniosek EFG jest zamykany z chwilą zatwierdzenia przez Komisję sprawozdania końcowego, dokonania wszystkich należnych zwrotów i gdy nie zachodzi potrzeba podejmowania dalszych działań przez państwo członkowskie lub Komisję, z wyjątkiem spełnienia obowiązku przechowywania wszystkich dokumentów pomocniczych przez trzy lata na wypadek gdyby były wymagane przez Komisję lub Trybunał Obrachunkowy (art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013).

Wykonanie budżetu w odniesieniu do zamkniętych wniosków wynosiło średnio 49,8 % i wahało się od zera do pełnego wykorzystania środków budżetowych. Całkowita kwota niewydanych funduszy zwróconych Komisji wyniosła dla tych 34 wniosków około 67,1 mln EUR (50,2 % wkładów EFG w odniesieniu do tych wniosków).

Istnieje kilka przyczyn, dla których państwa członkowskie nie wykorzystały całości przyznanych wkładów. Chociaż państwa członkowskie ciągle zachęca się do sporządzania realistycznych oszacowań budżetowych w odniesieniu do skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług, zdarzają się braki w zakresie dokładnego i opartego danych planowania. W początkowych obliczeniach może zostać uwzględniony zbyt duży margines bezpieczeństwa, który okazał się zbędny. Na etapie planowania może zostać przeszacowana liczba pracowników pragnących uczestniczyć w proponowanych środkach. Niektórzy pracownicy mogą się zdecydować na tańsze środki lub na środki krótkoterminowe zamiast długoterminowych, bądź też mogą znaleźć nową pracę wcześniej niż początkowo zakładano. Innymi przyczynami niskich wydatków mogą być opóźnienia w rozpoczęciu wdrażania środków i brak wykorzystania elastyczności w zakresie realokacji kwot finansowania między różnymi pozycjami budżetu przy wdrażaniu pakietu zindywidualizowanych usług.

Komisja intensywnie starała się pomagać państwom członkowskim poprzez regularne informacje i wskazówki, organizowanie specjalnych seminariów zachęcających do optymalnego zarządzania środkami. Mimo to odsetek zwracanej pomocy pod koniec okresu realizacji niezmiennie utrzymał się na wysokim poziomie. Początkowy poziom zwracanej pomocy przekraczający 60 % zanotowany w odniesieniu do pierwszych wniosków został obniżony do 50,2 %, nadal jednak konieczna jest znaczna poprawa.

Oczekuje się, że wraz ze zdobywaniem doświadczenia coraz trafniej będą opracowywane budżety środków i coraz skuteczniej przewidywane będzie wykorzystanie środków przez pracowników w przedłużonym okresie 24 miesięcy. Widoczna jest także poprawa pod względem terminu docierania finansowania z EFG do miejsca dotkniętego zwolnieniami, wydajności różnych struktur ds. koordynacji i wdrażania oraz jakości komunikacji między szczeblem krajowym a regionalnym/lokalnym. Państwa członkowskie lepiej wykorzystują możliwość zmiany swoich budżetów i realokacji wydatków między różnymi środkami lub wydatków związanych z wdrażaniem. Ponadto instytucje UE również podejmują znaczne wysiłki w celu przyspieszenia procedur decyzyjnych oraz wypłaty środków EFG, tak by można było optymalnie wykorzystać dostępny czas i fundusze. W nowym rozporządzeniu w sprawie EFG ustanowiono nieprzekraczalne terminy dla oceny i zatwierdzania wniosków o pomoc z EFG, tak by środki były szybciej dostępne. Za zgodą Komisji państwa członkowskie mogą także ponownie wprowadzać środki do budżetu oraz ustanawiać nowe kwalifikowalne środki w okresie wdrażania pomocy.

4.6.5.Pozostałe zwroty

W latach 2013 i 2014 nie dokonano żadnych innych zwrotów.

4.7.Działania w zakresie pomocy technicznej podjęte przez Komisję

4.7.1.Dostarczanie i upowszechnianie informacji

Strona internetowa

Zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 i art. 12 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 Komisja jest zobowiązana do stworzenia strony internetowej dostępnej we wszystkich językach wspólnotowych, zapewniającej informacje na temat EFG, wskazówki dotyczące przedkładania wniosków oraz aktualne informacje dotyczące przyjętych i odrzuconych wniosków oraz podkreślającej rolę władzy budżetowej, a także do zarządzania taką stroną.

Komisyjna strona internetowa dotycząca EFG 17 została zaktualizowana właściwymi informacjami w 2013 r. i 2014 r. zgodnie z wymogami. Na stronie zarejestrowano 72 418 odsłon w 2013 r. i 38 753 w 2014 r., a stronę odwiedziło 52 968 osób w 2013 r. i 28 994 w 2014 r. 18

4.7.2.Spotkania z organami krajowymi i zainteresowanymi stronami EFG

Jedenaste, dwunaste, trzynaste i czternaste spotkanie grupy eksperckiej osób wyznaczonych do kontaktów w sprawach Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji, będących przedstawicielami EFG w państwach członkowskich, odbyło się odpowiednio w marcu i październiku 2013 r. i 2014 r. w Brukseli. Część każdego ze spotkań poświęcono omówieniu wniosku Komisji dotyczącego rozporządzenia w sprawie EFG obejmującego wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020, negocjacjom w sprawie wniosku w Parlamencie Europejskim i Radzie oraz przyszłych zadań. Poinformowano również członków o przygotowaniach do oceny ex-post EFG w latach 2007–2013, a także omówiono wiele innych punktów porządku obrad.

Oba seminaria sieci zorganizowane w 2013 i 2014 r. koncentrowały się na nowym rozporządzeniu w sprawie EFG i jego wpływie na wnioskujące państwa członkowskie Brali w nich udział przedstawiciele państw członkowskich zaangażowanych w realizację wniosków EFG.

4.7.3.Utworzenie bazy wiedzy – baza danych EFG i ustandaryzowane procedury dla wniosków o pomoc z EFG

W celu odnotowywania ilościowych danych na temat wniosków EFG do celów statystycznych służby Komisji udoskonaliły w 2013 i 2014 r. bazę danych EFG i zatwierdziły kilka formularzy ułatwiających wprowadzanie do niej danych dotyczących indywidualnych wniosków. Państwom członkowskim ułatwiło to przygotowywanie i składanie wniosków, a Komisji prace w zakresie analizy, agregowania i porównywania faktów i danych liczbowych dotyczących wniosków EFG. Prace przygotowawcze nad utworzeniem nowego elektronicznego formularza wniosku rozpoczęły się zgodnie z planem w listopadzie 2013 r. Wzięto przy tym pod uwagę wcześniejsze prace przygotowawcze przeprowadzone przez zewnętrznych ekspertów w 2011 r. sfinansowane z budżetu pomocy technicznej na rok 2011.

W 2014 r. Komisja podjęła dalsze działania w celu uproszczenia procedur, włączając EFG do systemu teleinformatycznego Komisji i państw członkowskich, tj. do wspólnego systemu dzielonego zarządzania funduszami (SFC). W przyszłości państwa członkowskie będą wykorzystywały ten system do składania wniosków on-line przy użyciu wspomaganej procedury. Powinno to doprowadzić do składania większej liczby poprawnie wypełnionych i kompletnych wniosków, a także ułatwić Komisji przygotowanie swojego wniosku oraz przedstawianie wyników osiągniętych przez EFG. Udoskonalona procedura najprawdopodobniej jeszcze bardziej ograniczy czas od chwili przedłożenia wniosku przez państwo członkowskie do chwili przyjęcia wniosku przedłożonego przez Komisję Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

4.7.4.Ocena ex-post EFG dotycząca okresu programowania 2007–2013

W pierwszej fazie oceny ex-post oceniono 33 wnioski (zgodnie z art. 17 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1927/2006). Wnioski te wybrano, ponieważ Komisja otrzymała dotyczące ich końcowe sprawozdania z realizacji do dnia 20 września 2012 r. Kolejna partia 25 wniosków EFG została przeanalizowana na etapie końcowym oceny ex-post. W tych przypadkach Komisja otrzymała sprawozdania końcowe na koniec grudnia 2013 r. Wyniki pierwszego etapu oceny ex-post zostały przedstawione Komisji w maju 2014 r., a wyniki drugiego etapu – w maju 2015 r. Wykaz wniosków badanych w obu etapach oceny ex-post przedstawiono w tabeli 4 załącznika.

5.Tendencje

Wraz z rosnącą liczbą wniosków o wkład EFG zwiększa się ilość dostępnych danych umożliwiających określenie tendencji w składanych wnioskach oraz uzyskanie obrazu kierunków, w których rozwijają się działania funduszu. Dane przedstawione na wykresach poniżej i w załączniku dotyczą 134 wniosków złożonych przez państwa członkowskie od 2007 r. do 2014 r. 19 Łączna kwota, o którą wnioskowano w imieniu 122 121 pracowników (liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą oszacowana przez państwa członkowskie) wyniosła 561,1 mln EUR.

Wykres 1:
Liczba otrzymanych wniosków, 2007–2014

Zmiana rozporządzenia w sprawie EFG z 2009 r., obejmująca włączenie kryterium związanego z kryzysem, miała znaczny wpływ na liczbę wniosków otrzymanych przez Komisję: od maja 2009 r. (kiedy zmiana zaczęła obowiązywać) do końca 2011 r. ich liczba wyraźnie wzrosła. Od 2007 r. do 2014 r. złożono 76 wniosków związanych z kryzysem i 58 wniosków związanych ze zmianami w strukturze handlu. Osiemdziesiąt dwa procent wniosków otrzymanych w okresie od maja 2009 r. do końca 2011 r. było związane ze światowym kryzysem finansowym i gospodarczym.

Jak pokazano w tabeli 2 załącznika, Hiszpania jest państwem członkowskim, które złożyło największą liczbę wniosków o środki z EFG (20 wniosków), za nią plasują się Niderlandy (16 wniosków), Włochy (12 wniosków) i Dania (10 wniosków). Do dnia 31 grudnia 2014 r. o wsparcie z EFG nie ubiegało się jeszcze osiem państw członkowskich: Cypr, Estonia, Luksemburg, Łotwa, Słowacja, Węgry, Zjednoczone Królestwo i Chorwacja (która przystąpiła do UE w dniu 1 lipca 2013 r.).

Wykres 2:
Wnioskowane kwoty z EFG w przeliczeniu na państwo członkowskie, 2007–2014

W mln EUR

Od 2007 r. do 2014 r. 20 państw członkowskich zwróciło się o łączną kwotę 561,1 mln EUR z EFG (zob. również tabela przeglądowa w załączniku). O najwyższą kwotę współfinansowania z EFG wnioskowały Francja (84,6 mln EUR/7 wniosków), następnie Irlandia (67,3 mln EUR/9 wniosków), Dania (63,7 mln EUR/10 wniosków) i Włochy (62,5 mln/12 wniosków).

Wykres 3:
Liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą w podziale na państwa członkowskie, 2007–2014

Francja to państwo członkowskie, które zwróciło się o pomoc z EFG dla największej liczby zwolnionych pracowników (15 454/7 wniosków), natomiast kolejne miejsca zajęły Hiszpania (14 863/20 wniosków), Włochy (13 367/12 wniosków) i Niemcy (11 957/12 wniosków). W kolejnych 13 państwach liczba ta wahała się od nieco ponad 1 800 w Polsce do niemal 11 000 w Irlandii. W każdym z pozostałych trzech państw członkowskich, które złożyły wnioski, liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą była niższa niż 1 000.

Wykres 4:
Liczba wniosków w podziale na sektory (NACE Rev. 2), 2007-2014

Od 2007 r. do 2014 r. EFG otrzymał wnioski dotyczące zwolnionych pracowników z łącznie 45 sektorów działalności gospodarczej (zob. przegląd w załączniku). Większość z nich stanowiły sektory produkcyjne, ale wnioski dotyczyły także budownictwa i usług. Największa liczbę wniosków przypadała na cztery sektory produkcyjne: przemysł motoryzacyjny (20 wniosków, tj. 15 % całkowitej liczby), a następnie sektor maszyn i urządzeń (13 wniosków, tj. 10 % całkowitej liczby), wyroby włókiennicze (11 wniosków, tj. 8 % całkowitej liczby) i przemysł drukarski (9 wniosków, tj. 7 % całkowitej liczby).

Około 6 % (8 wniosków) dotyczyło pracowników z szeroko rozumianego sektora budowlanego, obejmującego roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, roboty budowlane specjalistyczne oraz działalność w zakresie architektury i inżynierii. Wartość ta wzrosłaby do 13 wniosków, tj. około 10 %, gdyby uwzględniono sektory powiązane, takie jak materiały budowlane, ciesielstwo/stolarstwo oraz ceramika. W ponad połowie objętych sektorów (28 z 45 sektorów) EFG otrzymał po jednym wniosku.

Wykres 5:
Liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą w podziale na sektory (NACE Rev. 2), 2007–2014

Łącznie 20 państw członkowskich objęło swoimi 134 wnioskami ogółem 122 121 zwolnionych pracowników. Odnośne sektory to przede wszystkim sektor motoryzacyjny, z ponad 29 000 pracownikami przewidzianymi do objęcia pomocą (23,0 % całkowitej liczby objętej złożonymi wnioskami), a następnie telefony komórkowe (prawie 12 000 pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, tj. 9,4 % całkowitej liczby objętej złożonymi wnioskami), sektor wyrobów włókienniczych (nieco powyżej 11 500 pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, tj. 9,2 % całkowitej liczby objętej złożonymi wnioskami) i sektor maszyn i urządzeń (prawie 10 000 pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, tj. 8,0 % całkowitej liczby objętej złożonymi wnioskami).

Wykres 6:
Średnia wnioskowana kwota z EFG na pracownika przewidzianego do objęcia pomocą w podziale na państwa członkowskie, 2007–2014

W EUR

Wykres 6 pokazuje średnie wsparcie z EFG na pracownika przewidzianego do objęcia pomocą w różnych sektorach. Średnia dla 122 121 pracowników objętych pomocą przez 20 państw członkowskich wynosiła 4 060 EUR. Wsparcie z EFG na pracownika przewidzianego do objęcia pomocą było najwyższe w Austrii i Danii, gdzie wynosiło, odpowiednio, około 14 000 EUR i 10 000 EUR. Natomiast na Litwie, Słowenii i Republice Czeskiej, wnioskowana pomoc była niższa niż 1 000 EUR na pracownika.

6.Podsumowanie

Dotychczasowe tendencje wskazują na coraz większą liczbę sektorów, w odniesieniu do których złożono wnioski o wsparcie z EFG, z dodatkowymi 10 nowymi sektorami w obecnym okresie sprawozdawczym. Państwa członkowskie zdobyły doświadczenie w wybieraniu najbardziej odpowiednich środków, kierowaniu swojej pomocy do zwolnionych pracowników w efektywny sposób oraz wykorzystywaniu EFG do badania nowych metod. Ponadto w coraz większym stopniu korzystają one z możliwości realokacji funduszy między środkami w trakcie realizacji projektu w celu pełnego wykorzystania zatwierdzonych funduszy.

Niemożność osiągnięcia większości kwalifikowanej w Radzie oznaczała, że tymczasowego odstępstwa związanego z kryzysem w zakresie wykorzystania funduszu nie przedłużono po 2011 r. Ograniczyło to możliwości udzielenia w 2012 i 2013 r. wsparcia UE pracownikom, mimo że wielu z nich nadal dotkliwie odczuwało skutki kryzysu.

W związku z tym od 2012 r. do końca 2013 r. państwa członkowskie nadal wspierały pracowników zwolnionych w wyniku poważnych zmian strukturalnych w światowym handlu. Kryterium związane z kryzysem gospodarczym i finansowym ponownie wprowadzono jednak nowym rozporządzeniem w sprawie EFG (rozporządzenie (UE) nr 1309/2013). Nowe rozporządzenie poszerzyło również kategorie pracowników kwalifikujących się do wsparcia z EFG o osoby samozatrudnione i pracowników tymczasowych oraz — na zasadzie odstępstwa do końca 2017 r. — młodzież NEET. Zmiany te poszerzają zakres wsparcia z EFG. Nowy, uproszczony harmonogram przyjęcia oznacza, że środki mające na celu pomoc pracownikom powinny zostać wdrożone szybciej.

O ile wykorzysta się pełny potencjał EFG, zgodnie z zasadą komplementarności wobec pozostałych dostępnych instrumentów i w porozumieniu z głównymi zainteresowanymi stronami, możliwe jest udzielenie pracownikom kwalifikującym się do wsparcia z EFG pomocy w sposób zindywidualizowany i dostosowany do ich potrzeb. Zwiększy to ich możliwości na rynku pracy w perspektywie średnio- i długoterminowej, w miarę stopniowej poprawy sytuacji na rynkach po kryzysie.

(1) Rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, Dz.U. L 406 z 30.12.2006, s. 1, sprostowane w Dz.U. L 48 z 22.2.2008, s. 82, w odniesieniu do wszystkich wersji językowych oraz w Dz.U. L 202 z 31.7.2008, s. 74, wyłącznie w odniesieniu do angielskiej wersji językowej.

(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 546/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ustanawiające Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, Dz.U. L 167 z 29.6.2009.

(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014-2020) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1927/2006, Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 855.

(4) COM(2011) 608 final z 6.10.2011.

(5) Wycofany wniosek EGF/2012/009 BE/Carsid został ponownie złożony dnia 2 kwietnia 2013 r. w zmienionej formie.

(6) Przemysł motoryzacyjny (3), metale podstawowe (3), maszyny i urządzenia (2), handel detaliczny (2), telefony komórkowe (1), materiały budowlane (1), przemysł włókienniczy (1), stolarstwo i ciesielstwo (1), transport lotniczy (1), produkty spożywcze (1), budownictwo (1), działalność usługowa związana z wyżywieniem (1), przetwórstwo metali (1), usługi rzeźnicze (1), wyroby jubilerskie (1), budowa statków (1), sprzęt gospodarstwa domowego (1), informacja i komunikacja (1), naprawa i instalowanie maszyn i urządzeń (1), działalność związana z nadawaniem programów (1), chemikalia (1), szkło (1), produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (1), oraz transport/magazynowanie (1).

(7) Maksymalny poziom współfinansowania dla wniosków złożonych w 2013 r. wynosił 50 %, a dla wniosków złożonych w 2014 r. – 60 %.

(8) Dodatkowy wniosek EGF/2012/004 ES/Grupo Santana został przyjęty w okresie odniesienia, ale ze względu na fakt, że wniosek ten został później wycofany przez ES, został on wyłączony ze sprawozdawczości

(9) Zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży. Liczba młodzieży NEET wspieranej przez EFG nie może przekroczyć liczby beneficjentów objętych pomocą.

(10) Końcowe sprawozdania są przedkładane sześć miesięcy po zakończeniu wdrażania.

(11) Komisja Europejska Ocena ex-post z działalności Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (etap pierwszy).

(12) COM(2013) 144 wersja ostateczna. Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów: Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, 12.3.2013.

(13) Dz.U. C 139 z 14.6.2006, s. 1.

(14) Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884).

(15) Dz.U. L 209 z 3.8.2013, s. 16.

(16) Dz.U. L 292 z 8.10.2014, s. 14.

(17) http://ec.europa.eu/egf — dostępna we wszystkich 23 językach UE, w tym w języku irlandzkim.

(18) W 2014 r. narzędzia rejestrujące utraciły dane dotyczące ruchu na stronie ze względu na prawo dotyczące tzw. „cookies”. Osoby odwiedzające, które omijają pytanie o korzystanie z „cookies” lub nie akceptują stosowania tych środków, nie są liczone jako goście.

(19) Liczba ta wzrasta do 149 przy uwzględnieniu 15 wycofanych wniosków przez wnioskujące państwa członkowskie. Wycofane wnioski nie są uwzględniane w statystykach.