14.6.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 183/39 |
Konkluzje Rady z dnia 21 maja 2014 r. w sprawie równości płci w sporcie
2014/C 183/09
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
PRZYPOMINAJĄC, ŻE:
1. |
Równość kobiet i mężczyzn jest podstawową zasadą Unii Europejskiej zapisaną w Traktatach. Jest ona jednym z celów i zadań Unii Europejskiej, a uwzględnianie we wszystkich działaniach zasady równości kobiet i mężczyzn stanowi dla Unii szczególną misję (1). |
2. |
Równość płci jest również zapisana w art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. |
3. |
W swojej Strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015 (2), w której zidentyfikowano pięć priorytetowych obszarów działań: równa niezależność ekonomiczna; równa płaca za tę samą pracę lub pracę o równej wartości; równość w procesach decyzyjnych; godność, integralność i eliminacja przemocy uwarunkowanej płcią oraz równość płci w polityce zewnętrznej, Komisja podjęła się zadania polegającego na zachęcaniu do uwzględniania kwestii dotyczących równości płci we wszystkich politykach UE. W swoim komunikacie w sprawie rozwoju europejskiego wymiaru sportu (3) Komisja zaproponowała działania mające przede wszystkim na celu umożliwienie uprawiania sportu kobietom ze środowisk imigranckich i mniejszości etnicznych, udostępnienie stanowisk decyzyjnych i zwalczanie stereotypów związanych z płcią. |
4. |
Równość płci jest nieodzowna do realizacji celów UE w zakresie spójności gospodarczej i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia, a także do zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego i konkurencyjności oraz do stawienia czoła wyzwaniom demograficznym. |
5. |
Rada (EPSCO) przyjęła konkluzje w sprawie różnych istotnych aspektów równości płci (4), w szczególności konkluzje Rady w sprawie wsparcia realizacji strategii Komisji Europejskiej na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015 i konkluzje Rady na temat europejskiego paktu na rzecz równości płci (2011–2020). |
6. |
Podczas unijnej konferencji na temat równości płci w sporcie, która odbyła się w dniach 3–4 grudnia 2013 r. w Wilnie, przeanalizowano ewentualne strategiczne działania mające pomóc osiągnąć równość płci w sporcie w latach 2016–2020 i zaapelowano do Komisji, państw członkowskich i ruchu sportowego o przygotowanie planu działań strategicznych w tym zakresie. |
7. |
W deklaracji z Brighton będącej wynikiem pierwszej Światowej konferencji w sprawie kobiet i sportu, która odbyła się w 1994 r. w Brighton (Zjednoczone Królestwo), oraz w deklaracjach UNESCO MINEPS z Aten (2004) i Berlina (2013) wezwano do opracowania konkretnych działań promujących równe szanse w dziedzinie sportu. |
8. |
Podczas konferencji na temat przemocy wobec kobiet w UE zatytułowanej „Złe traktowanie kobiet w domu, w pracy, w sferze publicznej i w internecie”, która odbyła się dnia 5 marca 2014 r. w Brukseli zaprezentowano wyniki badania (5) przeprowadzonego przez FRA (Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej) na temat przemocy wobec kobiet. Badanie wykazało, że 33 % kobiet doświadczyło przemocy fizycznej lub seksualnej, przy czym 32 % wszystkich ofiar molestowania seksualnego potwierdziło, że sprawca był przełożonym, kolegą lub klientem. Większość kobiet, które padły ofiarą przemocy, nie zgłosiła tego ani policji ani organizacji wspierającej ofiary przestępstw (6). |
9. |
Podczas seminarium pt. „Przemoc na tle płciowym: ochrona nieletnich” zorganizowanego przez prezydencję grecką w dniu 20 marca 2014 r. w Atenach wezwano do zajęcia się problematyką równości płci i do monitorowania tej równości na wszystkich szczeblach i we wszystkich dziedzinach sportu, włączając w to kwestię występującej w sporcie przemocy na tle płciowym, i do oceny charakteru i rozmiarów takiej przemocy, skupiając się zwłaszcza na sporcie elitarnym, relacjach trener – sportowiec, relacjach między działaczami sportowymi a sportowcami oraz wzajemnych relacjach między sportowcami. Zaapelowano również o stworzenie odpowiednich narzędzi (np. usług wsparcia, doradztwa i infolinii) na rzecz sportowców, którzy padli ofiarą molestowania seksualnego lub przemocy w sporcie, |
UZNAJĄC, ŻE:
10. |
Niektóre państwa członkowskie już w tej chwili poświęcają wiele uwagi kwestii równości płci w sporcie. Pewnych postępów dokonano także na szczeblach lokalnym, regionalnym i unijnym oraz w ramach międzynarodowego ruchu sportowego, ale nie osiągnięto odpowiedniego poziomu równości płci, a w wielu państwach członkowskich, podobnie jak na arenie międzynarodowego ruchu sportowego, nadal brak konkretnych działań. |
11. |
Z uwagi na fakt, iż sport jest dziedziną, w której uczestniczą małoletni, jest on środowiskiem, w którym może zaistnieć ryzyko przemocy i molestowania seksualnego ze względu na, między innymi, zaufanie jakie buduje się między osobami zaangażowanymi w sport. |
12. |
Kobiety są niewystarczająco reprezentowane w wielu dziedzinach sportu. Według badania Eurobarometru z 2013 roku na temat sportu i aktywności fizycznej dziewczęta i kobiety nadal mniej udzielają się w sporcie niż chłopcy i mężczyźni. |
13. |
Liczba kobiet na kierowniczych stanowiskach w organach zarządzających sportem oraz na stanowiskach trenerskich jest wciąż niska. |
14. |
Przemoc na tle płciowym w sporcie, zwłaszcza molestowanie i wykorzystywanie seksualne małoletnich, to poważny problem, ale wymaga dodatkowych badań, by lepiej go zrozumieć. |
15. |
Od bardzo wczesnego wieku ludzie uczeni są ról związanych z płcią i zachęcani do ich wypełniania, co może oddziaływać na potrzeby, zainteresowania i dążenia, którymi kobiety i mężczyźni kierują się w życiu prywatnym i publicznym. |
16. |
Media, w tym przemysł reklamowy, przyczyniają się do powielania przekazywanych kulturowo stereotypów i wyobrażeń kobiet i mężczyzn, ale mogą odgrywać ważną rolę w zwalczaniu stereotypów płci. |
17. |
W swoich konkluzjach w sprawie roli sportu jako źródła i podstawy aktywnego włączenia społecznego (7) Rada zachęciła państwa członkowskie i Komisję, by promowały działania związane z włączaniem kwestii równości płci do działań sportowych, w szczególności w zakresie dostępu do stanowisk decyzyjnych oraz by zajęły się kwestiami sportu w związku z rolami związanymi z płcią jak przedstawiono w strategii UE na rzecz równości płci. Ponadto należy zwalczać przemoc na tle płciowym, by kobiety i mężczyźni mogli w pełni korzystać z praw człowieka i by osiągnąć równość płci, |
ZWRACA UWAGĘ NA POTENCJAŁ, KTÓRY W ZMAGANIU SIĘ Z TYMI WYZWANIAMI OFERUJE SPORT:
18. |
Sport może być skutecznym narzędziem w zakresie równych szans i włączenia społecznego. Prawdziwej równości płci nie da się osiągnąć jedynie poprzez ustawodawstwo. Potrzebne są również konkretne działania i uwzględnianie aspektu płci, by zapewnić wykorzystanie dużego potencjału sportu w tym zakresie, na przykład z uwagi na znaczenie sportu w kształtowaniu tożsamości dzieci i młodzieży. |
19. |
Sport może rozwijać umiejętności kobiet i mężczyzn, ich wiedzę i kompetencje, zwiększając w ten sposób ich mobilność i szanse na zatrudnienie. Sport mógłby zyskać, gdyby proporcje płci wśród jego kadr były bardziej zrównoważone i będzie się odpowiednio zmieniać, zachęcając więcej kobiet i mężczyzn do uprawiania sportu, a także doprowadzając do opracowania innowacyjnych i odmiennych podejść w dziedzinie treningu, szkolenia, zarządzania i sędziowania, |
Z NALEŻYTYM POSZANOWANIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY:
20. |
Rozważyły opracowanie i utrzymanie krajowych planów działania, ogólnych porozumień lub strategii na rzecz równości płci w sporcie, w ścisłej współpracy z ruchem sportowym. |
21. |
Podkreślały wartość różnorodności i wartość równowagi płci w administracji sportowej i promowały równość płci w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach i we wszystkich dziedzinach sportu. |
22. |
Rozważyły opracowanie i wykorzystanie materiałów edukacyjnych przeznaczonych do szkoleń decydentów i trenerów sportowych, a także dla rodziców, przyczyniając się w ten sposób do eliminowania stereotypów związanych z płcią i promowania równości płci na wszystkich szczeblach edukacji i szkolenia sportowego. |
23. |
Rozważyły opracowanie polityk i programów na rzecz eliminowania stereotypów związanych z płcią i promowania równości płci w programach i działaniach edukacyjnych – już od najmłodszych lat, w tym badania, studia, statystyki i analizy w zakresie skutków wywoływanych przez stereotypy związane z płcią w odniesieniu do wysiłków w zakresie uzyskania rzeczywistej równości płci w sporcie. |
24. |
Promowały zapobieganie przemocy na tle płciowym w sporcie – od najmłodszych lat – oraz ochronę ofiar i potencjalnych ofiar seksualnego molestowania w sporcie. Wymieniały się najlepszymi wzorcami w zakresie sposobów, dzięki którym organizacje sportowe mogą zapobiegać niegodziwemu traktowaniu w celach seksualnych i molestowaniu w sporcie oraz zwalczać te zjawiska. |
25. |
Rozważyły skorzystanie z okazji, jaką są wielkie wydarzenia sportowe, do organizowania kampanii zapobiegających handlowi ludźmi w celu wykorzystania seksualnego i kampanii informacyjnych na ten temat, |
Z NALEŻYTYM POSZANOWANIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI ORAZ Z POSZANOWANIEM ODPOWIEDZIALNOŚCI PAŃSTW CZŁONKOWSKICH ZA POLITYKĘ SPORTOWĄ ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, BY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI:
26. |
Rozważyły opracowanie we współpracy z organizacjami sportowymi odpowiednich i proporcjonalnych środków zgodnych z prawem krajowym i prawem UE oraz mającym zastosowanie prawodawstwem dotyczącym ochrony danych, które to środki będą służyły sprawdzeniu, czy osoby pracujące w dziedzinie sportu (w szczególności z małoletnimi) nadają się do tej roli. Do środków takich mogą należeć systemy rejestracji, rozmowy kwalifikacyjne lub referencje (między innymi zaświadczenia o niekaralności). |
27. |
Wzmacniały i uwzględniały problematykę płci w ramach polityki sportowej oraz promowały obalanie stereotypów związanych z płcią poprzez sport i inne powiązane polityki i programy unijne na wszystkich szczeblach, zgodnie z zasadą uczciwości w sporcie. |
28. |
Włączały kwestię równości płci w sporcie w kontekst odpowiednich przyszłych działań na rzecz sportu na szczeblu unijnym i krajowym. |
29. |
Promowały wśród wszystkich zainteresowanych stron dostępność europejskich programów, takich jak Erasmus+ oraz inne unijne instrumenty finansowania, w stosownych przypadkach, i zachęcały do korzystania z nich w celu promowania równości płci w sporcie, skupiając się zwłaszcza na trenerach i szkoleniu trenerów oraz rzetelnym przedstawianiu sportu w mediach. |
30. |
Rozważyły uzależnienie przyznania publicznych środków finansowych organizacjom sportowym między innymi od określenia celów dotyczących równości płci – w stosownych przypadkach. |
31. |
Zachęcały organy publiczne do stosowania, między innymi, praktycznego podejścia uwzględniającego problematykę płci przy ocenie proponowanych projektów i programów w dziedzinie sportu. |
32. |
Rozważyły opracowanie zestawu wytycznych, które mogłyby wspierać realizację podstawowych zadań na szczeblu UE. |
33. |
Rozważyły opracowanie, we współpracy z międzynarodowymi organizacjami sportowymi, „wykaz zobowiązań” w zakresie równości płci w sporcie, |
UWZGLĘDNIAJĄC AUTONOMIĘ ORGANIZACJI SPORTOWYCH, WZYWA TAKIE ORGANIZACJE I ZAINTERESOWANE STRONY, BY:
34. |
Rozważyły opracowanie i utrzymywanie planów działania lub strategii na rzecz równości płci w sporcie. |
35. |
Podkreślały wartość różnorodności i wartość równowagi płci w administracji sportowej i wśród trenerów oraz promowały równość płci w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach i we wszystkich dziedzinach sportu. |
36. |
Rozważały i uwzględniały równość płci w sporcie oraz promowały zwalczanie stereotypów związanych z płcią poprzez kampanie promocyjne oraz opracowywanie i wykorzystywanie materiałów edukacyjnych do szkoleń decydentów i trenerów sportowych – w odniesieniu do wszystkich grup wiekowych. |
37. |
Włączyły konkretne środki i procedury dotyczące przemocy na tle płciowym do zasad etyki zawodowej i rozważyły ustanowienie docelowych środków, takich jak infolinie i specjalne usługi wsparcia dla osób dotkniętych taką przemocą. |
38. |
Zachęcały do promowania w mediach nieseksistowskich audycji sportowych. |
39. |
Zachęcały do zwiększania równowagi płci w zarządach i komitetach wykonawczych instytucji działających w dziedzinie sportu, a także w kadrze kierowniczej i wśród trenerów oraz starały się usuwać pozaprawne przeszkody powstrzymujące kobiety przed obejmowaniem takich funkcji, |
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY:
40. |
Uwzględniła podejście uwzględniające problematykę płci we wszystkich aspektach polityki sportowej oraz promowała obalanie stereotypów związanych z płcią w działalności sportowej na wszystkich szczeblach. |
41. |
Promowała aktywną współpracę między odpowiednimi partnerami społecznymi w ramach dialogu społecznego i z ruchem sportowym w ramach zorganizowanego dialogu, w celu zmniejszenia nierówności płci w różnych dziedzinach, w tym na rynku pracy. |
42. |
Wspierała inicjatywy transnarodowe (np. kampanie informacyjne, wymianę dobrych praktyk analizy, sieci, projekty) skupiające się na realizacji krajowych i międzynarodowych działań strategicznych dotyczących równości w sporcie w ramach programów finansowych UE, w tym programu Erasmus+, koncentrując się na procesie decyzyjnym w organach zarządzających sportem, działalności trenerskiej i walce z przemocą na tle płciowym i z negatywnymi stereotypami w sporcie. |
43. |
Prowadziła badania – w ścisłej współpracy z Europejskim Instytutem ds. Równości Kobiet i Mężczyzn – na temat równości płci w sporcie na wszystkich szczeblach i we wszystkich dziedzinach sportu, skupiając się w szczególności na kwestiach treningu, szkoleń, zarządzania i sędziowania. Oprócz tego, by zainicjowała szczegółowe badania w celu oceny charakteru i zakresu przemocy na tle płciowym w sporcie. |
44. |
Wspierała rozwój i promowała wykorzystywanie przystosowanych narzędzi służących uwzględnianiu aspektu płci, takich jak sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci czy oceny wpływu w aspekcie płci, oraz rozważyła posługiwanie się tymi instrumentami w ramach programu Erasmus+ i innych instrumentów finansowania ze środków UE, w stosownych przypadkach. |
(1) Ar. 2 i art. 3 ust. 3 TUE oraz art. 8 TFUE.
(2) Dok. 13767/10.
(3) Dok. 5597/11.
(4) Odpowiednio dok. 18127/10 i 7370/11.
(5) Badanie oparto na przeprowadzonych w 28 państwach członkowskich UE bezpośrednich wywiadach z 42 000 kobiet w wieku 18–74 lat.
(6) http://fra.europa.eu/en/vaw-survey-results
(7) Dz.U. C 326 z 3.12.2010, s. 5.