1.7.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 204/1

CZĘŚĆ I.

Rozdział 1.

Rozdział 2.

2.1.

2.2.

2.3.

2.4.

2.5.

Rozdział 3.

3.1.

3.2.

3.3.

3.4.

3.5.

3.6.

3.7.

CZĘŚĆ II.

Rozdział 1.

1.1.

1.1.1.

1.1.1.1.

1.1.1.2.

1.1.1.3.

1.1.1.4.

1.1.2.

1.1.3.

1.1.4.

1.1.5.

1.1.5.1.

1.1.5.2.

1.1.6.

1.1.7.

1.1.8.

1.1.9.

1.1.10.

1.1.10.1.

1.1.10.2.

1.1.10.3.

1.1.11.

1.2.

1.2.1.

1.2.1.1.

1.2.1.2.

1.2.1.3.

1.2.1.4.

1.2.1.5.

1.2.1.6.

1.2.1.7.

1.2.2.

1.2.2.1.

1.2.2.2.

1.3.

1.3.1.

1.3.2.

1.3.3.

1.3.4.

1.3.5.

1.3.6.

Rozdział 2.

2.1.

2.1.1.

2.1.2.

2.1.3.

2.1.4.

2.1.5.

2.1.6.

2.2.

2.3.

2.4.

2.5.

2.6.

2.7.

2.8.

2.8.1.

2.8.2.

2.8.3.

2.8.4.

2.8.5.

2.8.6.

2.9.

2.9.1.

2.9.2.

Rozdział 3.

3.1.

3.2.

3.3.

3.4.

3.5.

3.6.

3.7.

3.8.

3.9.

3.10.

3.11.

CZĘŚĆ III.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

(1)

Artykuł 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („Traktat”) stanowi, że: „(z) zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.”

(2)

Jednak mimo tego ogólnego zakazu pomoc państwa może być niezbędna do skorygowania nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku, a dzięki temu - do zapewnienia właściwego i sprawiedliwego funkcjonowania gospodarki. Traktat pozostawia tym samym możliwość przyznawania pomocy państwa w odniesieniu do szeregu celów polityki. W szczególności dotyczy to sektorów rolnego i leśnego – po pierwsze zgodnie z art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi jest zgodna z rynkiem wewnętrznym. Po drugie, na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, Komisja może uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa na wspieranie rozwoju gospodarczego w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich, pod warunkiem że nie wpływa ona niekorzystnie na warunki wymiany handlowej.

(3)

Ponadto, z uwagi na specyfikę sektora rolnego, art. 42 Traktatu przewiduje, że przepisy dotyczące konkurencji mają zastosowanie do wytwarzania produktów rolnych i obrotu nimi jedynie w zakresie określonym przez Parlament Europejski i Radę.

(4)

W niniejszych wytycznych Komisja określa warunki i kryteria, na jakich pomoc na rzecz sektorów rolnego i leśnego oraz obszarów wiejskich będzie uznawana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, oraz ustanawia kryteria określania obszarów spełniających warunki art. 107 ust. 3 Traktatu. Jeżeli chodzi o pomoc udzielaną na mocy art. 107 ust. 2 lit. b) Komisja niniejszym określa warunki, które będą sprawdzane w celu ustalenia, czy środek stanowiący pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi jest faktycznie objęty powyższym artykułem.

(5)

Pomoc państwa na wspieranie rozwoju gospodarczego w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich wpisuje się w szerszy kontekst wspólnej polityki rolnej („WPR”). W ramach WPR Unia wspiera finansowo rolnictwo, sektor leśny oraz obszary wiejskie. Zważywszy że skutki gospodarcze pomocy państwa są niezależne od tego, czy jest ona (nawet częściowo) finansowana przez Unię, czy jest finansowana tylko przez państwo członkowskie, Komisja stoi na stanowisku, że jej polityka dotycząca kontroli pomocy państwa powinna być zasadniczo spójna ze wsparciem udzielanym bezpośrednio w ramach unijnej wspólnej polityki rolnej. Dlatego też korzystanie z pomocy państwa uzasadnione jest tylko wtedy, gdy jest ona zgodna z celami tej polityki, zwłaszcza z podstawowymi celami reformy WPR w perspektywie 2020 r. (1). W związku z tym Komisja, stosując i interpretując przepisy zawarte w tych wytycznych w odniesieniu do konkretnych programów pomocy, uwzględnia przepisy w zakresie WPR i politykę w tej dziedzinie.

(6)

W odniesieniu do pomocy państwa dotyczącej WPR szczególne znaczenie mają następujące instrumenty Unii:

(7)

WPR opiera się na dwóch filarach: na pierwszy filar składają się instrumenty w zakresie funkcjonowania rynków produktów rolnych i łańcucha dostaw żywności (rozporządzenie (UE) nr 1308/2013, rozporządzenie (WE) nr 3/2008, rozporządzenie (UE) nr 228/2013 i rozporządzenie (UE) nr 229/2013) oraz płatności bezpośrednich (rozporządzenie (UE) nr 1307/2013) uwarunkowanych wymogami podstawowymi w zakresie zarządzania i normami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Łącznie środki te stanowią fundament wsparcia dla rolników w Unii, umożliwiając utrzymanie w całej Unii zrównoważonej gospodarki rolnej. Środki pierwszego filaru są dla państw członkowskich obowiązkowe i – z bardzo nielicznymi wyjątkami – nie wymagają współfinansowania. Gwarantuje to stosowanie wspólnej polityki na rynku wewnętrznym. Drugim filarem WPR jest polityka rozwoju obszarów wiejskich, opierająca się na rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013, której cele to zwiększenie konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi i działania na rzecz klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich. Środki rozwoju obszarów wiejskich są w dużej mierze dobrowolne, oparte na stosunkach umownych, współfinansowane i realizowane w ramach strategii i wdrażane poprzez programy rozwoju obszarów wiejskich, które są zgodne z priorytetami Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

(8)

Zgodnie z art. 39 ust. 1 Traktatu celami WPR są: zwiększenie wydajności rolnictwa i zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, stabilizacja rynków, zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw i zapewnienie rozsądnych cen dostaw dla konsumentów. Zgodnie z art. 39 ust. 2 Traktatu przy opracowywaniu WPR i szczególnych metod jej stosowania należy uwzględnić specyficzny charakter działalności rolniczej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz ze strukturalnych i naturalnych różnic między rozmaitymi regionami rolniczymi, potrzebę wprowadzenia właściwych stopniowych regulacji, a także fakt, że sektor rolny jest ściśle powiązany z całą gospodarką.

(9)

Rolnictwo musi dostosować się do nowych realiów i stawić czoła wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa żywności, środowiska, zmiany klimatu i utrzymania dynamiki gospodarki wiejskiej. Aby sprostać tym poważnym wyzwaniom, w komunikacie „WPR do 2020 r.” (10) Komisja przedstawiła następujące cele WPR 2014-2020: 1) opłacalna produkcja żywności; 2) zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi i działania na rzecz klimatu; oraz 3) zrównoważony rozwój terytorialny.

(10)

Jako integralna część WPR, polityka rozwoju obszarów wiejskich 2014-2020 ma przyczynić się do osiągnięcia następujących celów: 1) zwiększenie konkurencyjności rolnictwa; 2) zapewnienie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i działań w dziedzinie klimatu; oraz 3) osiągnięcie zrównoważonego rozwoju terytorialnego wiejskich gospodarek i społeczności, w tym tworzenie i utrzymywanie miejsc pracy. Do osiągnięcia tych celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich dąży się poprzez realizację następujących priorytetów unijnych w zakresie rozwoju obszarów wiejskich: 1) ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich; 2) wspieranie konkurencyjności i rentowności wszystkich gałęzi rolnictwa we wszystkich regionach oraz promowanie nowatorskich technik rolniczych i zrównoważonej gospodarki leśnej; 3) wspieranie organizacji łańcucha dostaw żywności, w tym przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, dobrostanu zwierząt i zarządzania ryzykiem w rolnictwie; 4) odtwarzanie, ochrona i wzmacnianie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem; 5) wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym; oraz 6) wspieranie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich (11).

(11)

Cele WPR wchodzą również w zakres celów określonych w komunikacie Komisji z dnia 3 marca 2010 r.„Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (12) i w jej inicjatywie przewodniej „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” (13), w której ustalono cele w dziedzinach takich jak konkurencyjność, klimat, energia i różnorodność biologiczna.

(12)

Polityka pomocy państwa w rolnictwie, sektorze leśnym oraz na obszarach wiejskich wpisuje się w szerszy kontekst inicjatywy Komisji na rzecz kompleksowego unowocześnienia pomocy państwa. W swoim komunikacie dotyczącym unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa (14) Komisja ogłosiła trzy cele, które należy zrealizować poprzez unowocześnienie kontroli pomocy państwa: 1) osiągnięcie trwałego, inteligentnego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego na konkurencyjnym rynku wewnętrznym; 2) skupienie działań Komisji w ramach kontroli ex ante na sprawach mających największy wpływ na rynek wewnętrzny, przy jednoczesnym wzmocnieniu współpracy państw członkowskich w zakresie egzekwowania reguł pomocy państwa; oraz 3) uproszczenie reguł i umożliwienie szybszego podejmowania decyzji. W komunikacie wezwano w szczególności do: wspólnego podejścia przy przeglądzie różnych wytycznych i ram prawnych w celu wzmocnienia rynku wewnętrznego, promowania większej skuteczności wydatków publicznych poprzez lepsze wykorzystanie pomocy państwa do osiągania celów leżących we wspólnym interesie oraz bardziej dogłębnej analizy efektu zachęty, aby ograniczyć pomoc do minimum oraz unikać potencjalnie negatywnego wpływu pomocy państwa na konkurencję i handel. Warunki zgodności określone w niniejszych wytycznych oparto na tych wspólnych zasadach oceny; mają one zastosowanie do programów pomocy podlegających obowiązkowi zgłoszenia oraz do pomocy indywidualnej.

(13)

Zgodnie z art. 42 Traktatu w odniesieniu do produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu przepisy dotyczące pomocy państwa określone w art. 107–109 Traktatu mają zastosowanie jedynie w zakresie ustalonym przez Parlament Europejski i Radę.

(14)

Zgodnie z ogólną zasadą, na mocy art. 211 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, przepisy dotyczące pomocy państwa mają zastosowanie do produkcji produktów rolnych i handlu nimi. Istnieją jednak liczne odstępstwa od tej ogólnej zasady, które zostały ustanowione, między innymi, w art. 211 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, art. 13 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, art. 13 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 3/2008, art. 23 rozporządzenia (UE) nr 228/2013 i art. 17 rozporządzenia (UE) nr 229/2013.

(15)

W odniesieniu do wsparcia na rzecz rozwoju obszarów wiejskich ogólną zasadę zastosowania przepisów dotyczących pomocy państwa w tym kontekście określono w art. 81 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Art. 81 ust. 2 i art. 82 tego rozporządzenia stanowią jednak, że przepisów dotyczących pomocy państwa nie stosuje się do płatności państw członkowskich dokonywanych na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i zgodnie z nim, ani do dodatkowego finansowania krajowego należącego do zakresu art. 42 Traktatu.

(16)

Dlatego też przepisów w zakresie pomocy państwa nie stosuje się ani do współfinansowania pomocy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich (ani części z EFRROW, ani części krajowej), ani na potrzeby dodatkowego finansowania krajowego, pod warunkiem że dany środek dotyczy działalności rolniczej wchodzącej w zakres art. 42 Traktatu i stanowi część programu rozwoju obszarów wiejskich.

(17)

Przepisy dotyczące pomocy państwa mają jednak zastosowanie w pełnym zakresie do wszystkich współfinansowanych środków pomocy (zarówno do części współfinansowanej z EFRROW, jak i do części krajowej) oraz do dodatkowego krajowego finansowania środków niewchodzących w zakres art. 42 Traktatu, przewidzianego w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013, w następujących przypadkach: a) środki wsparcia działalności na obszarach wiejskich oraz b) środki na rzecz leśnictwa.

(18)

Jeżeli państwo członkowskie zamierza finansować wyłącznie ze środków krajowych (tj. bez współfinansowania EFRROW) środek, który został zaplanowany zgodnie z warunkami danego środka rozwoju obszarów wiejskich („inne podobne środki rozwoju obszarów wiejskich”), przepisy dotyczące pomocy państwa mają zastosowanie w pełnym zakresie, bez względu na to, czy wchodzą w zakres art. 42 Traktatu, czy nie.

(19)

Komisja będzie stosować niniejsze wytyczne do programów pomocy oraz pomocy indywidualnej.

(20)

Niniejsze wytyczne mają zastosowanie do pomocy państwa na rzecz produkcji podstawowej produktów rolnych, przetwórstwa produktów rolnych, w wyniku którego powstają inne produkty rolne, oraz do wprowadzania do obrotu produktów rolnych.

(21)

W oparciu o uwagi ogólne opisane w sekcji 2.1 części I niniejszych wytycznych, w celu zapewnienia spójności z polityką rozwoju obszarów wiejskich i uproszczenia pod kątem zgodności z przepisami dotyczącymi pomocy państwa, do niniejszych wytycznych należy również włączyć niektóre środki rozwoju obszarów wiejskich niewchodzące w zakres art. 42 Traktatu, bez względu na to, czy są współfinansowane w ramach EFRROW, poprzez dodatkowe finansowanie krajowe lub w ramach środków zbliżonych do środków pomocy na rozwój obszarów wiejskich finansowanych wyłącznie z funduszy krajowych. W związku z tym niniejsze wytyczne określają kryteria zgodności w odniesieniu do pomocy państwa nie tylko dla sektora rolnego, lecz także dla sektora leśnego i pomocy dla przedsiębiorstw działających na obszarach wiejskich, które w normalnych warunkach nie wchodzą w zakres art. 42 Traktatu.

(22)

Analizując pomoc państwa i jej zgodność z ogólnymi zasadami dotyczącymi pomocy państwa, Komisja weźmie pod uwagę, w miarę możliwości, warunki ustanowione w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013 oraz w powiązanych z nim przepisach wykonawczych i aktach delegowanych.

(23)

W związku z powyższym niniejsze wytyczne obejmują następujące kategorie pomocy:

(24)

Wsparcie dla lokalnego rozwoju LEADER, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz w art. 42–45 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, obejmujące indywidualne projekty opracowywane i realizowane w ramach lokalnych projektów partnerstwa, których celem jest rozwiązanie konkretnych problemów lokalnych, może być objęte niniejszymi wytycznymi, o ile spełnia ono warunki powiązanych środków rozwoju obszarów wiejskich, jak określono w niniejszych wytycznych.

(25)

Co do zasady niniejsze wytyczne mają zastosowanie do pomocy dla MŚP i dla dużych przedsiębiorstw. Duże przedsiębiorstwa są zwykle mniej narażone na niedoskonałości rynku niż MŚP. Ponadto w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich duże przedsiębiorstwa częściej są liczącymi się uczestnikami danego rynku, a w konsekwencji pomoc przyznana w poszczególnych przypadkach dużym przedsiębiorstwom może szczególnie zakłócać konkurencję i handel na rynku wewnętrznym. Ponieważ pomoc przyznana dużym przedsiębiorstwom w sektorach rolnym, leśnym i na obszarach wiejskich oraz innym dużym przedsiębiorstwom może potencjalnie powodować podobne zakłócenia konkurencji, przepisy niniejszych wytycznych dotyczące pomocy państwa dla dużych przedsiębiorstw powinny zostać zharmonizowane z ogólnymi przepisami w zakresie pomocy państwa i podlegać wspólnym zasadom oceny określonym w części I rozdział 3 niniejszych wytycznych. Nie naruszając powyższych wspólnych zasad oceny, aby zachować spójność z polityką rozwoju obszarów wiejskich, w odniesieniu do środków rozwoju obszarów wiejskich przepisy w zakresie pomocy państwa na rzecz dużych przedsiębiorstw należy dostosować do odpowiednich przepisów rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. W odniesieniu do środków pomocy na rzecz sektora produkcji zwierzęcej, które nie wchodzą w zakres rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, Komisja podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko, że duże przedsiębiorstwa powinny być w stanie same pokrywać koszty takich środków. W związku z tym pomoc w sektorze produkcji zwierzęcej należy ograniczyć do MŚP.

(26)

Przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji (15) są zasadniczo wyłączone z zakresu niniejszych wytycznych. Komisja uważa, że ze względu na fakt, że samo ich dalsze istnienie jest zagrożone, przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej nie można uznawać za podmioty odpowiednie do realizacji innych celów polityki publicznej aż do czasu zagwarantowania ich rentowności. Dlatego też jeżeli beneficjent pomocy znajduje się w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu pkt (35)15, pomoc będzie poddawana ocenie zgodnie z wytycznymi Wspólnoty dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (16), ze zmianami lub zastąpionych. Powyższa zasada nie ma zastosowania do pomocy wyrównawczej dotyczącej szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi i innymi nadzwyczajnymi wydarzeniami, o której mowa w sekcjach 1.2.1.1 i 2.1.3 części II niniejszych wytycznych, która jest zgodna z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu. Jeżeli trudności finansowe przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorze rolnym lub leśnym wynikają z niekorzystnych zdarzeń określonych w części II sekcja 1.2.1.2, 1.2.1.3, 1.2.1.5, 2.1.3 lub 2.8.5 niniejszych wytycznych, pomoc na wyrównanie lub naprawienie skutków szkód lub strat spowodowanych takimi zdarzeniami i pokrycie kosztów zwalczania szkodników roślin, przyznana zgodnie z niniejszymi wytycznymi może mimo wszystko zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu. Ponadto, w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego oraz pamiętając o sytuacji nadzwyczajnej, pod pewnymi warunkami nie należy wprowadzać kryteriów dotyczących sytuacji gospodarczej przedsiębiorstwa w odniesieniu do pomocy na wywóz i usuwanie padłych zwierząt gospodarskich zgodnie z sekcją 1.2.1.4 i pomocy na zwalczanie chorób zwierząt, o której mowa w pkt (375)(c) sekcji 1.2.1.3.

(27)

Oceniając pomoc przyznaną przedsiębiorstwu, którego dotyczy nieuregulowany nakaz odzyskania środków wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem i rynkiem wewnętrznym, Komisja uwzględni kwotę nieodzyskanej pomocy (17). Przepisu tego nie stosuje się do pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi w rozumieniu art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(28)

Komisja nie zatwierdza pomocy na działalność związaną z wywozem do państw trzecich ani do państw członkowskich, która byłaby bezpośrednio związana z ilościami wywożonymi, pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej w stosunku do towarów importowanych, pomocy na tworzenie i obsługę sieci dystrybucji, ani pomocy na pokrycie jakichkolwiek innych wydatków związanych z działalnością wywozową. Pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach handlowych, kosztów badań bądź też kosztów usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub już istniejącego produktu na nowy rynek nie stanowi zwykle pomocy wywozowej.

(29)

Państwom członkowskim przypomina się, że należy powiadomić o systemie finansowania, np. w ramach opłat parafiskalnych, jeśli taki system stanowi integralną część środka pomocy (zob. ust. 41-44 wyroku w sprawie T-275/11) (18).

(30)

Komisja oceni środki pomocy, których nie uwzględniono w niniejszych wytycznych lub w innych odpowiednich zbiorach zasad dotyczących pomocy państwa, rozpatrując indywidualnie każdy przypadek bezpośrednio na podstawie art. 107 ust. 3 Traktatu, uwzględniając przy tym zasady określone w art. 107, 108 i 109 Traktatu, WPR oraz – w miarę możliwości – niniejsze wytyczne na zasadzie analogii. Państwa członkowskie zgłaszające pomoc państwa, której nie obejmują niniejsze wytyczne, zobowiązane będą do wykazania, że przedmiotowa pomoc państwa spełnia warunki wspólnych zasad oceny, ustanowione w rozdziale 3 części I niniejszych wytycznych. Komisja zatwierdzi takie środki tylko w przypadkach, gdy pozytywny wkład w rozwój sektora będzie wyraźnie przeważał nad niebezpieczeństwem zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym i wywarcia wpływu na handel między państwami członkowskimi.

(31)

Zasadniczo, aby uprościć zasady dotyczące pomocy państwa i ze względu na podobieństwa między przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność w sektorze rolnym i leśnym a pozostałymi przedsiębiorstwami, do sektorów objętych niniejszymi wytycznymi zastosowanie mają ogólne instrumenty pomocy państwa, w których ustanowiono kryteria zgodności pomocy. Dotyczy to w szczególności wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (19) ze zmianami lub zastąpionych, Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020 (20) ze zmianami lub zastąpionych, Wytycznych UE w sprawie stosowania reguł pomocy państwa w odniesieniu do szybkiej budowy/rozbudowy sieci szerokopasmowych (21) ze zmianami lub zastąpionych, Wytycznych Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka (22) ze zmianami lub zastąpionych, komunikatu Komisji – Kryteria analizy zgodności pomocy państwa na szkolenia w sprawach podlegających zgłoszeniu indywidualnemu (23) ze zmianami lub zastąpionego, komunikatu Komisji – Kryteria analizy zgodności pomocy państwa przeznaczonej na pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pracowników niepełnosprawnych, podlegającej obowiązkowi zgłoszenia indywidualnego (24) ze zmianami lub zastąpionego oraz instrumentów związanych z usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym (25).

(32)

Powyższe instrumenty horyzontalne mają zastosowanie do produkcji, przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, chyba że niniejsze wytyczne zawierają przepisy szczególne. W niniejszych wytycznych określono szczególne środki pomocy w zakresie środowiska, takie jak pomoc na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz związane z dobrostanem zwierząt (sekcja 1.1.5 części II), pomoc na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000 oraz z ramową dyrektywą wodną (26) (sekcja 1.1.6 części II) oraz pomoc dla rolnictwa ekologicznego (sekcja 1.1.8 części II). Pomoc na inwestycje ukierunkowane na ochronę środowiska w dziedzinie produkcji podstawowej produktów rolnych jest oceniana na podstawie zasad określonych w sekcji 1.1.1.1. części II niniejszych wytycznych. Pomoc na rzecz ochrony środowiska dla przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych uznaje się za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wszystkie odpowiednie warunki wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020. Pomoc na inwestycje w zakresie oszczędzania energii i energii ze źródeł odnawialnych jest wyłączona z zakresu rozdziałów 2 i 3 części II niniejszych wytycznych, gdyż pomoc taka powinna być zgodna z wytycznymi w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020, chyba że jest ona zwolniona z obowiązku zgłoszenia. Jednak pomoc na inwestycje związane z produkcją podstawową produktów rolnych związaną z produkcją energii ze źródeł odnawialnych lub produkcją biopaliw w gospodarstwach może wchodzić w zakres niniejszych wytycznych pod warunkiem, że taka produkcja nie przekracza średniego rocznego zużycia energii lub paliwa w danym gospodarstwie rolnym (sekcja 1.1.1.1).

(33)

Z uwagi na specyfikę sektora wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014–2020 (27) nie mają zastosowania do pomocy na rzecz podstawowej produkcji rolnej. W zakresie określonym w niniejszych wytycznych stosuje się je jednak do przetwórstwa produktów rolnych i ich wprowadzania do obrotu.

(34)

Zarówno ogólne przepisy dotyczące pomocy państwa, jak i bardziej szczegółowe przepisy niniejszych wytycznych mogą dotyczyć przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze leśnym lub na obszarach wiejskich. W stosownych przypadkach pomoc dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze leśnym lub na obszarach wiejskich może również zostać uznana za zgodną z warunkami i ogólnymi zasadami Unii dotyczącymi pomocy państwa (w szczególności z wytycznymi w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014 – 2020, zasadami ramowymi dotyczącymi pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną oraz z wytycznymi w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020).

(35)

Do celów niniejszych wytycznych:

(36)

W przypadku gdy warunki określone w art. 107 ust. 1 Traktatu są spełnione, państwa członkowskie muszą powiadomić Komisję o przyznaniu pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich na mocy art. 108 ust. 3 Traktatu, a proponowanego środka nie można wdrażać, dopóki procedura ta nie doprowadzi do decyzji końcowej, z wyjątkiem środków spełniających warunki określone w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych.

(37)

Pomoc indywidualna przyznawana na podstawie programu pomocy nadal podlega obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 108 ust. 3 Traktatu, jeśli wysokość pomocy przekracza następujące progi powodujące obowiązek zgłoszenia:

(38)

Oceniając, czy zgłoszony środek pomocy można uznać za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 Traktatu, Komisja na ogół bada, czy został on opracowany w sposób, który gwarantuje przewagę pozytywnego wpływu środka pomocy polegającego na osiągnięciu celu leżącego we wspólnym interesie nad jego potencjalnym negatywnym wpływem na handel i konkurencję.

(39)

W komunikacie dotyczącym unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa wezwano do ustalenia i zdefiniowania wspólnych zasad mających zastosowanie do oceny zgodności wszystkich środków pomocy przeprowadzanej przez Komisję. W tym celu Komisja uznaje środek pomocy za zgodny z Traktatem wyłącznie wówczas, gdy dany środek spełnia wszystkie poniższe warunki:

(40)

Ogólna równowaga niektórych kategorii programów pomocy może również zostać objęta wymogiem przeprowadzenia oceny ex post, o której mowa w pkt (720)–(723). W takich przypadkach Komisja może ograniczyć czas trwania takich programów (zazwyczaj do okresu wynoszącego cztery lata lub mniej) z możliwością ponownego zgłoszenia ich przedłużenia w późniejszym terminie.

(41)

Ponadto jeśli środek pomocy państwa lub związane z nim warunki (w tym model finansowania środka, jeśli stanowi on jego nieodłączny element) wiąże się nierozerwalnie z naruszeniem prawa Unii, pomocy nie można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym (38). W szczególności za nierozerwalnie związane z naruszeniem prawa UE uznaje się następujące rodzaje pomocy:

(42)

Wspólne zasady oceny należy postrzegać w kontekście WPR. W związku z tym te ogólne uwagi dotyczące polityki konkurencji stosuje się do wszystkich rodzajów pomocy przyznawanych na podstawie niniejszych wytycznych, chyba że w części I sekcja 3.1–3.7 niniejszych wytycznych przewidziano odstępstwa ze względu na szczególne uwarunkowania dotyczące sektora rolnego.

(43)

Cele pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich mają zapewnić rentowną produkcję żywności i promowanie efektywnego i zrównoważonego wykorzystania zasobów w celu osiągnięcia inteligentnego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego.

(44)

Środki pomocy w sektorze rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich powinny być ściśle związane z WPR, powinny być zgodne z celami polityki rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w pkt (10) niniejszych wytycznych, oraz powinny być zgodne z zasadami dotyczącymi wspólnej organizacji rynków produktów rolnych.

(45)

W ocenie zgodności pomocy cele w zakresie rozwoju obszarów wiejskich bierze się pod uwagę łącznie z ogólnymi zasadami dotyczącymi pomocy państwa.

(46)

Komisja uważa, że środki wdrożone na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i zgodnie z tym rozporządzeniem oraz z powiązanymi z nim przepisami wykonawczymi i aktami delegowanymi lub dodatkowo finansowane ze środków krajowych w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich, są jako takie zgodne z celami rozwoju obszarów wiejskich i przyczyniają się do ich osiągnięcia.

(47)

W odniesieniu do środków pomocy zbliżonych do środków pomocy na rozwój obszarów wiejskich, ale finansowanych wyłącznie ze środków krajowych, aby zapewnić spójność ze środkami na rozwój obszarów wiejskich współfinansowanymi przez EFRROW w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich, państwa członkowskie powinny wykazać, w jaki sposób rozpatrywana pomoc państwa jest zgodna i spójna z odpowiednimi programami rozwoju obszarów wiejskich. Tego rodzaju dokumentacja musi towarzyszyć każdemu zgłoszeniu.

(48)

Komisja uważa, że zasada wnoszenia wkładu w realizację celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich jest spełniona w odniesieniu do środków pomocy określonych w sekcjach 1.2, 1.3, 2.8 i 2.9 części II niniejszych wytycznych, które nie wchodzą w zakres rozwoju obszarów wiejskich; podejście to wynika z doświadczeń zgromadzonych przez Komisję w zakresie wkładu tych środków w osiągnięcie celów rozwoju obszarów wiejskich.

(49)

Przyznając pomoc w ramach programu dla projektów inwestycyjnych podlegających obowiązkowi zgłoszenia indywidualnego, organ przyznający musi udowodnić, że wybrany projekt przyczyni się do realizacji celu programu i tym samym do realizacji celów pomocy w sektorze rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich. W tym celu państwa członkowskie mogą oprzeć się na informacjach przedłożonych przez wnioskodawcę, w których muszą być opisane pozytywne skutki inwestycji.

(50)

Z uwagi na specyfikę sektora rolnego (39), mimo że ogólnie mają do niego zastosowanie zasady przyznawania pomocy państwa, to ich stosowanie podlega przepisom ustanowionym w rozporządzeniach pierwszego filaru WPR. Innymi słowy, fakt korzystania przez państwa członkowskie ze środków pomocy państwa nie może być nadrzędny w stosunku do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 (40). W związku z tym Komisja nie będzie zatwierdzać pomocy, która jest niezgodna z przepisami regulującymi wspólną organizację rynku, lub która zakłócałaby prawidłowe funkcjonowanie wspólnej organizacji rynku.

(51)

Dodatkowe szczegółowe warunki dotyczące zgodności z zasadami wspólnej organizacji rynków produktów rolnych są określone w części II niniejszych wytycznych: w sekcji 1.1.1.1 dotyczącej pomocy inwestycyjnej w gospodarstwach rolnych związanej z produkcją podstawową produktów rolnych, w sekcji 1.1.4 dotyczącej pomocy na rozpoczęcie działalności grup producentów i organizacji producentów oraz w sekcji 1.2.2 dotyczącej ograniczania zdolności produkcyjnych.

(52)

Zgodnie z art. 11 Traktatu: „Przy ustalaniu i realizacji polityk i działań Unii, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska.”. Podstawę prawną ważnych unijnych środków dotyczących środowiska z I i II filaru WPR stanowi art. 11 Traktatu. Zgodnie z tym wymogiem priorytety Unii na rzecz rozwoju obszarów wiejskich powinny być realizowane w ramach zrównoważonego rozwoju. Wspierając cel ochrony środowiska, zgodnie z art. 11 Traktatu, Unia uwzględnia także zasadę „zanieczyszczający płaci” (41). W związku z tym w przyszłych zgłoszeniach pomocy państwa szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie środowiskowe. W przyszłości wszystkie zgłoszenia dotyczące pomocy państwa powinny zawierać ocenę, czy oczekuje się, że działanie objęte pomocą będzie miało wpływ na środowisko. W przypadku wpływu na środowisko, zgłoszenia pomocy państwa powinny zawierać informacje wykazujące, że środek pomocy nie spowoduje naruszenia obowiązujących przepisów Unii w zakresie ochrony środowiska. Na przykład w przypadku programu pomocy na inwestycje, które mają na celu zwiększenie produkcji, i które wiążą się ze zwiększeniem wykorzystania ograniczonych zasobów lub zwiększeniem zanieczyszczenia, konieczne będzie wykazanie, że program nie spowoduje naruszenia obowiązujących przepisów Unii, w tym prawodawstwa dotyczącego ochrony środowiska (42), ani zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) w ramach zasady wzajemnej zgodności zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1307/2013. W przypadku gdy zgłaszana jest pomoc państwa, która stanowi część programu rozwoju obszarów wiejskich, wymogi środowiskowe w odniesieniu do tego rodzaju środka pomocy państwa powinny być identyczne z wymogami środowiskowymi dla środka rozwoju obszarów wiejskich.

(53)

Aby ocenić, czy pomoc państwa jest niezbędna do osiągnięcia celu leżącego we wspólnym interesie, konieczne jest uprzednie zdiagnozowanie zaistniałego problemu. Pomoc państwa powinna być ukierunkowana na sytuacje, w których może ona spowodować istotną poprawę, jaka nie może nastąpić tylko w wyniku działania rynku.

(54)

Środki pomocy państwa faktycznie mogą, przy spełnieniu pewnych warunków, korygować niedoskonałości rynku, przyczyniając się tym samym do usprawnienia rynków oraz zwiększenia konkurencyjności. Ponadto w sytuacji, gdy rynki funkcjonują sprawnie, lecz – ze względu na sprawiedliwość lub spójność – osiągniętych wyników nie uważa się za zadowalające, pomoc państwa może zostać wykorzystana do uzyskania bardziej pożądanych, sprawiedliwych wyników rynkowych.

(55)

Do celów niniejszych wytycznych, Komisja uważa, że rynek nie pozwala na osiągnięcie zakładanych celów bez interwencji państwa dotyczącej środków pomocy spełniających szczególne warunki ustanowione w części II niniejszych wytycznych. W związku z tym, tego rodzaju pomoc powinna zostać uznana za niezbędną do osiągnięcia celów leżących we wspólnym interesie, określonych w sekcji 3.1 części I niniejszych wytycznych.

(56)

Proponowany środek pomocy musi być odpowiednim instrumentem polityki do realizacji danego celu politycznego. Środek nie zostanie uznany za zgodny, jeśli inne, mniej zakłócające instrumenty polityki lub mniej zakłócające rodzaje pomocy umożliwiają osiągnięcie takiego samego pozytywnego skutku na rzecz realizacji celów WPR, a w szczególności celów rozwoju obszarów wiejskich. Ważne jest, aby pamiętać, że mogą istnieć inne, bardziej odpowiednie instrumenty, takie jak: rozporządzenia, instrumenty rynkowe, rozwój infrastruktury oraz poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej.

(57)

Komisja uznaje, że pomoc przyznawana w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich, która spełnia szczególne warunki określone w odpowiednich sekcjach części II niniejszych wytycznych, jest odpowiednim instrumentem polityki.

(58)

Jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się na wprowadzenie środków pomocy zbliżonych do środków pomocy na rozwój obszarów wiejskich, ale finansowanych wyłącznie z funduszy krajowych, gdy jednocześnie identyczny środek przewidziano w odpowiednim programie rozwoju obszarów wiejskich, państwo członkowskie musi wykazać przewagę takiego instrumentu pomocy krajowej w porównaniu do przedmiotowego środka programu rozwoju obszarów wiejskich.

(59)

Pomoc można przyznawać w różnych formach. Państwo członkowskie powinno jednak zapewnić przyznanie pomocy w takiej formie, jaka prawdopodobnie spowoduje najmniejsze zakłócenia handlu i konkurencji.

(60)

Jeżeli dla środka pomocy opisanego w części II niniejszych wytycznych przewidziano specjalny formularz, taką formę uznaje się za odpowiedni instrument pomocy do celu niniejszych wytycznych.

(61)

Komisja uważa ponadto, w odniesieniu do środków rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych przez EFRROW lub przyznanych jako dodatkowe finansowanie dla takich współfinansowanych środków rozwoju obszarów wiejskich, że pomoc przyznana w formie przewidzianej w odpowiednim środku rozwoju obszarów wiejskich jest odpowiednim instrumentem pomocy.

(62)

W związku z tym, w odniesieniu do pomocy inwestycyjnej nieobjętej rozporządzeniem (UE) nr 1305/2013 w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich lub jako dodatkowe finansowanie dla takiego środka rozwoju obszarów wiejskich, jeśli pomoc jest przyznawana w formie, która przynosi bezpośrednią korzyść majątkową (np. dotacje bezpośrednie, zwolnienia lub ulgi podatkowe, składki na ubezpieczenie społeczne lub inne obowiązkowe opłaty itp.), państwo członkowskie musi wykazać, dlaczego w tym przypadku mniej odpowiednie są inne, potencjalnie mniej zakłócające formy pomocy, takie jak zaliczki zwrotne, lub formy pomocy oparte na instrumentach dłużnych lub kapitałowych (np. niskooprocentowane pożyczki lub dotacje na spłatę odsetek, gwarancje państwowe lub inny sposób udostępnienia kapitału na preferencyjnych warunkach).

(63)

W odniesieniu do środków dotyczących leśnictwa w sekcji 2.8 części II niniejszych wytycznych, państwa członkowskie muszą wykazać, że zakładanych celów dotyczących ekologii, ochrony i rekreacji nie można osiągnąć przy pomocy środków w zakresie leśnictwa zbliżonych do środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozdziałach 2.1 do 2.7 części II niniejszych wytycznych.

(64)

W przypadku kilku kategorii pomocy, takich jak: pomoc na pokrycie kosztów działalności w zakresie badań rynkowych, opracowanie koncepcji i projektu produktu i na przygotowanie wniosków o uznanie systemów jakości, pomoc na przekazywanie wiedzy i działania informacyjne, pomoc na usługi doradcze, pomoc na usługi zastępowania rolników, pomoc na działania promocyjne, pomoc na wyrównanie kosztów zapobiegania chorobom zwierząt i szkodnikom roślin oraz kosztów ich zwalczania i pomoc dla sektora produkcji zwierzęcej, pomoc musi być przyznawana ostatecznym beneficjentom pośrednio, w naturze, w formie subsydiowanych usług. W takich przypadkach pomoc wypłacana jest podmiotom świadczącym dane usługi lub realizującym działania.

(65)

Ocena zgodności środka pomocy z rynkiem wewnętrznym pozostaje bez uszczerbku dla obowiązujących przepisów dotyczących zamówień publicznych oraz zasad przejrzystości, otwartości i niedyskryminacji w procesie wyboru usługodawcy.

(66)

Pomoc w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich może być uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, jeżeli przynosi efekt zachęty. Efekt zachęty ma miejsce wtedy, gdy pomoc zmienia zachowanie przedsiębiorstwa w taki sposób, że angażuje się ono w dodatkową działalność przyczyniającą się do rozwoju sektora, której nie podjęłoby bez przyznanej pomocy lub którą podjęłoby wyłącznie w ograniczonym zakresie lub w inny sposób. Pomoc nie może jednak subsydiować kosztów działalności, które przedsiębiorstwo i tak by poniosło, i nie może rekompensować zwykłego ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

(67)

O ile przepisy unijne i niniejsze wytyczne nie przewidują wyraźnie wyjątków, jednostronne środki pomocy państwa przeznaczone na poprawę sytuacji finansowej producentów, które jednak w żaden sposób nie przyczyniają się do rozwoju sektora, a szczególnie pomoc przyznaną na podstawie ceny, ilości, jednostki produkcyjnej lub jednostki środków produkcji, uznaje się za pomoc z tytułu prowadzenia działalności niezgodną z rynkiem wewnętrznym. Ponadto istnieje duże prawdopodobieństwo, że ze względu na swój charakter pomoc taka zakłóci mechanizmy regulujące organizację rynku wewnętrznego.

(68)

Z tych samych powodów Komisja zezwala na pomoc na rzecz doprowadzenia do zgodności z obowiązującymi normami tylko w zakresie, w jakim jest ona zgodna z celami polityki rozwoju obszarów wiejskich.

(69)

Z tych samych względów pomoc przyznaną na podstawie sekcji 1.2 i 2.8.5 części II niniejszych wytycznych należy ograniczyć do pomocy przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze rolnym i leśnym, które mają różnego rodzaju problemy, mimo że podjęły racjonalne wysiłki, aby zminimalizować określone rodzaje ryzyka. Pomoc państwa nie powinna zachęcać przedsiębiorstw do podejmowania niepotrzebnego ryzyka. Konsekwencje nieroztropnych wyborów metod produkcji lub produktów powinny ponosić same przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze rolnym i leśnym.

(70)

Z tych samych powodów Komisja uznaje, że pomoc nie stanowi zachęty dla beneficjenta, jeżeli prace nad danym projektem lub odpowiednie działania rozpoczęły się przed złożeniem przez beneficjenta wniosku o przyznanie pomocy do władz krajowych.

(71)

Wniosek o przyznanie pomocy musi zawierać przynajmniej następujące dane: nazwę i wielkość przedsiębiorstwa, opis projektu lub działania, w tym miejsce oraz termin jego rozpoczęcia i zakończenia, kwotę pomocy niezbędną do przeprowadzenia projektu i koszty kwalifikowalne.

(72)

Ponadto duże przedsiębiorstwa muszą opisać we wniosku sytuację, jaka nastąpiłaby w razie nieotrzymania pomocy, i przedstawić odpowiednie dokumenty uzasadniające opisaną we wniosku sytuację alternatywną, którą określa się jako scenariusz alternatywny lub projekt alternatywny lub działanie alternatywne.

(73)

W momencie przyjęcia wniosku organ przyznający pomoc musi skontrolować wiarygodność scenariusza alternatywnego i potwierdzić, że pomoc przynosi wymagany efekt zachęty. Scenariusz alternatywny jest wiarygodny, jeśli opiera się na faktach i odwołuje się do czynników decyzyjnych, które przeważały w momencie podejmowania przez beneficjenta decyzji o danym projekcie lub działaniu.

(74)

W drodze odstępstwa od pkt (70)–(73), uznaje się, że pomoc w formie zwolnień podatkowych przyznana MŚP przynosi efekt zachęty, jeżeli program pomocy wprowadza prawo do uzyskania pomocy zgodnie z obiektywnymi kryteriami i bez dalszej ingerencji ze strony państwa członkowskiego oraz pod warunkiem, że dany program pomocy został przyjęty i wszedł w życie przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac nad realizacją projektu lub działań objętych pomocą. Ten ostatni wymóg nie ma jednak zastosowania w przypadku kolejnych wersji programu pomocy fiskalnej pod warunkiem, że dana działalność była już objęta poprzednimi programami pomocy w formie korzyści podatkowych.

(75)

Na zasadzie odstępstwa od pkt (70)–(74) w stosunku do następujących kategorii pomocy określonych w niniejszych wytycznych nie obowiązuje wymóg przynoszenia efektu zachęty lub przyjmuje się, że przynoszą one taki efekt:

(76)

Oprócz wymogów określonych powyżej, w odniesieniu do pomocy inwestycyjnej podlegającej obowiązkowi zgłoszenia indywidualnego państwo członkowskie musi dostarczyć jasne dowody na to, że pomoc rzeczywiście ma wpływ na wybór inwestycji. Aby umożliwić kompleksową ocenę, państwo członkowskie musi dostarczyć nie tylko informacje dotyczące projektu objętego pomocą, lecz również wyczerpujący opis scenariusza alternatywnego, zgodnie z którym beneficjent nie otrzymałby pomocy od żadnego organu publicznego.

(77)

Państwa członkowskie zachęca się, aby opierały się na dokumentach takich jak: oficjalne dokumenty organów przedsiębiorstwa, oceny ryzyka, w tym oceny ryzyka związanego z daną lokalizacją, sprawozdania finansowe, wewnętrzne biznesplany, opinie ekspertów oraz inne badania powiązane z projektem inwestycyjnym podlegającym ocenie. W wykazaniu występowania efektu zachęty państwu członkowskiemu pomóc mogą również dokumenty zawierające prognozy popytu, prognozy kosztów, prognozy finansowe, dokumenty przedkładane komitetowi inwestycyjnemu dotyczące różnych scenariuszy inwestycyjnych lub dokumenty przedkładane instytucjom finansowym.

(78)

W tym kontekście poziom rentowności ocenić można poprzez odniesienie do metod stanowiących standardową praktykę w danym sektorze, które mogą obejmować: metody oceny wartości bieżącej netto projektu (43), wewnętrznej stopy zwrotu (44) lub średniej stopy zwrotu zainwestowanego kapitału. Rentowność projektu należy porównać ze zwykłymi stopami zwrotu stosowanymi przez przedsiębiorstwo w innych podobnych projektach inwestycyjnych. Jeżeli nie są one dostępne, rentowność projektu należy porównać z kosztem kapitału przedsiębiorstwa jako całości lub zyskami zwykle odnotowywanymi w danym sektorze.

(79)

Jeśli nie jest znany żaden konkretny scenariusz alternatywny, istnienie efektu zachęty można zakładać, jeśli występuje niedopasowanie poziomu płynności, tj. kiedy koszty inwestycji przekraczają wartość bieżącą netto zysków z działalności operacyjnej zapewnionych przez inwestycję zgodnie z oczekiwaniami opartymi na biznesplanie ex ante.

(80)

Jeżeli pomoc nie zmienia zachowania beneficjenta pomocy poprzez pobudzanie dodatkowych inwestycji, to nie ma ona pozytywnego wpływu na rozwój danego sektora. Pomoc nie będzie zatem uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, jeżeli wydaje się, że te same inwestycje zostałyby przeprowadzone nawet gdyby pomoc nie została przyznana.

(81)

Pomoc w sektorze rolnym, leśnym oraz na obszarach wiejskich uznaje się za proporcjonalną, gdy kwota pomocy na beneficjenta ogranicza się do minimum niezbędnego do osiągnięcia wyznaczonego celu.

(82)

Komisja uważa, że co do zasady pomoc jest proporcjonalna, jeżeli kwota pomocy nie przekracza kosztów kwalifikowalnych. Powyższe nie narusza zasad dotyczących zachęt w dziedzinie środowiska lub innych zachęt publicznych, które szczegółowo określono w sekcjach 1.1.3 i 1.2.2 części II niniejszych wytycznych.

(83)

Aby zapewnić przewidywalność i równe szanse, w niniejszych wytycznych Komisja nadal stosuje maksymalne poziomy intensywności pomocy. Aby zapewnić proporcjonalność pomocy w przypadkach, gdy nie można ustalić maksymalnej intensywności pomocy, np. w przypadku rozpoczynania działalności przez młodych rolników lub rozwoju małych gospodarstw, określono maksymalne kwoty pomocy wyrażone w wartościach nominalnych.

(84)

Kryterium proporcjonalności uważa się za spełnione, jeżeli prawidłowo obliczono koszty kwalifikowalne i zachowano zgodność z maksymalnymi poziomami intensywności pomocy lub maksymalnymi kwotami pomocy określonymi w części II niniejszych wytycznych.

(85)

Przyznając pomoc, organ przyznający musi obliczyć maksymalną intensywność pomocy i kwotę pomocy. Koszty kwalifikowalne należy uzasadnić, przedstawiając jasną, szczegółową i aktualną dokumentację. Obliczając intensywność pomocy i koszty kwalifikowalne, należy uwzględnić kwoty przed potrąceniem podatku lub innych opłat.

(86)

Podatek od wartości dodanej (VAT) nie kwalifikuje się do pomocy, z wyjątkiem przypadków, gdy nie istnieje możliwość odzyskania go na mocy krajowych przepisów dotyczących VAT.

(87)

Jeżeli pomoc przyznaje się w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy wyraża się jako ekwiwalent dotacji.

(88)

Pomoc wypłacana w kilku ratach jest dyskontowana do jej wartości w momencie przyznania pomocy. Wartość kosztów kwalifikowalnych jest dyskontowana do wartości na dzień przyznania pomocy. Jako stopę procentową stosowaną do dyskontowania stosuje się stopę dyskontową obowiązującą w dniu przyznania pomocy.

(89)

W przypadku, gdy pomoc jest przyznawana w formie korzyści podatkowych, dyskontowanie rat pomocy następuje na podstawie stóp referencyjnych obowiązujących w momencie realizacji korzyści podatkowej.

(90)

W odniesieniu do pomocy inwestycyjnej na obszarach wiejskich, maksymalna intensywność pomocy dla dużych projektów inwestycyjnych musi zostać zredukowana do dostosowanej kwoty pomocy określonej w pkt (35).31. Ponadto duże projekty inwestycyjne nie mogą korzystać ze zwiększonej intensywności pomocy dla MŚP.

(91)

W przypadku gdy zobowiązania, o których mowa w sekcjach 1.1.5.1, 1.1.8, 2.3 i 3.4 części II niniejszych wytycznych są wyrażone w jednostkach innych niż te, które są wymienione w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie tych innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie muszą zapewnić przestrzeganie maksymalnych kwot rocznych.

(92)

Z wyjątkiem pomocy na zobowiązania dotyczące hodowli lokalnych ras zwierząt gospodarskich zagrożonych wyginięciem, o której mowa w sekcji 1.1.5.1, pomoc na podstawie sekcji 1.1.5.1, 1.1.8, 2.3 i 3.4 części II niniejszych wytycznych nie może być przyznana na dużą jednostkę przeliczeniową inwentarza. Współczynniki przeliczeniowe różnych kategorii zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową inwentarza określono w załączniku II do aktu wykonawczego do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013.

(93)

Państwa członkowskie mogą ustalić kwotę pomocy w odniesieniu do środków lub rodzajów operacji, o których mowa w sekcjach 1.1.5, 1.1.6, 1.1.7, 1.1.8, 2.3, 3.4 i 3.5 części II niniejszych wytycznych na podstawie standardowych założeń dotyczących dodatkowych kosztów i utraconych dochodów. Państwa członkowskie powinny zapewnić, że obliczenia i odpowiadająca im pomoc: a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować; b) opierają się na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy fachowej; c) zawierają jasne informacje o źródle zastosowanych danych liczbowych; d) są zróżnicowane w celu uwzględnienia, zależnie od okoliczności, uwarunkowań regionalnych lub lokalnych oraz rzeczywistego użytkowania gruntów; oraz e) nie zawierają elementów związanych z kosztami inwestycji.

(94)

Przy ocenie zgodności pomocy Komisja uwzględni ponadto wszelkie ubezpieczenia, które beneficjent pomocy wykupił bądź mógł wykupić. W zakresie pomocy na wyrównanie strat spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi porównywalnymi do klęsk żywiołowych, w celu uniknięcia ryzyka zakłócenia konkurencji, pomoc o maksymalnej intensywności przyznaje się tylko przedsiębiorstwom, które nie mogą zostać objęte ubezpieczeniem od tego rodzaju strat. Dlatego też, aby jeszcze bardziej udoskonalić proces zarządzania ryzykiem, beneficjentów należy zachęcać do wykupienia ubezpieczenia zawsze, kiedy istnieje taka możliwość.

(95)

Ogólnie rzecz biorąc, pomoc inwestycyjna podlegająca obowiązkowi zgłoszenia indywidualnego zostanie uznana za ograniczoną do minimum, jeśli kwota pomocy będzie odpowiadała dodatkowym kosztom netto realizacji inwestycji w danym obszarze, wynikającym z porównania z alternatywnym scenariuszem braku pomocy. Również w przypadku pomocy inwestycyjnej przyznawanej dużym przedsiębiorstwom w ramach zgłoszonych programów państwo członkowskie musi zagwarantować, by kwota pomocy była ograniczona do minimum zgodnie z podejściem opierającym się na dodatkowych kosztach netto.

(96)

Kwota pomocy nie powinna przekraczać minimum niezbędnego do zapewnienia by projekt był wystarczająco rentowny, np. nie powinna prowadzić do podniesienia jego wewnętrznej stopy zwrotu powyżej zwykłej stopy zwrotu stosowanej przez przedsiębiorstwo w innych podobnych projektach inwestycyjnych lub, jeśli takie stopy nie są dostępne, do zwiększenia wewnętrznej stopy zwrotu powyżej kosztu kapitału przedsiębiorstwa jako całości lub zysków zwykle odnotowywanych w danym sektorze.

(97)

W przypadku pomocy inwestycyjnej na rzecz dużych przedsiębiorstw w ramach zgłoszonych programów państwo członkowskie musi zapewnić, aby kwota pomocy odpowiadała dodatkowym kosztom netto realizacji inwestycji w danym obszarze wynikającym z porównania z alternatywnym scenariuszem braku pomocy. Metodę wyjaśnioną w pkt (96) należy stosować, przyjmując maksymalną intensywność pomocy za wartość maksymalną.

(98)

W odniesieniu do pomocy inwestycyjnej podlegającej obowiązkowi zgłoszenia indywidualnego Komisja sprawdzi, czy kwota pomocy przekracza minimum konieczne do zapewnienia by projekt był wystarczająco rentowny, korzystając z metody, o której mowa w pkt (96). Obliczenia stosowane podczas analizy efektu zachęty można wykorzystać również do oceny proporcjonalności pomocy. Państwo członkowskie musi wykazać proporcjonalność na podstawie dokumentacji, o której mowa w pkt (77). Wymóg ten nie ma zastosowania do pomocy inwestycyjnej związanej z produkcją podstawową produktów rolnych.

(99)

Pomoc można przyznawać równolegle w ramach kilku programów lub łączyć z pomocą ad hoc, pod warunkiem że łączna kwota pomocy państwa na działanie lub projekt nie przekracza pułapów pomocy ustanowionych w niniejszych wytycznych.

(100)

Pomoc, w przypadku której można wyodrębnić koszty kwalifikowalne, można kumulować z wszelką inną pomocą państwa, pod warunkiem, że pomoc ta dotyczy różnych, możliwych do wyodrębnienia, kosztów kwalifikowalnych. Pomoc, w przypadku której można wyodrębnić koszty kwalifikowalne, można kumulować z wszelką inną pomocą państwa w odniesieniu do tych samych – pokrywających się częściowo lub w całości – kosztów kwalifikowalnych, jedynie wtedy, gdy taka kumulacja nie powoduje przekroczenia najwyższego poziomu intensywności pomocy lub najwyższej kwoty pomocy, mających zastosowanie do danego typu pomocy na podstawie niniejszych wytycznych.

(101)

Pomoc, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych na podstawie sekcji 1.1.2 i 3.3 części II niniejszych wytycznych, można kumulować z każdym innym środkiem pomocy państwa, w przypadku którego można wyodrębnić koszty kwalifikowalne. Pomoc, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, można kumulować z inną pomocą państwa, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, do najwyższego odpowiedniego łącznego progu finansowania ustalonego pod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w niniejszych wytycznych lub w innych wytycznych dotyczących pomocy państwa lub w rozporządzeniu o wyłączeniach blokowych lub w decyzji przyjętej przez Komisję.

(102)

Pomocy państwa dla sektora rolnego nie można kumulować z płatnościami, o których mowa w art. 81 ust. 2 i art. 82 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli w wyniku takiej kumulacji intensywność pomocy lub kwota pomocy przekroczyłyby pułapy określone w niniejszych wytycznych.

(103)

W przypadku łączenia takiego finansowania unijnego z pomocą państwa, do określenia, czy przestrzegane są progi powodujące obowiązek zgłoszenia, maksymalne intensywności pomocy i pułapy, uwzględnia się wyłącznie pomoc państwa, pod warunkiem że łączna kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych nie przekracza najkorzystniejszej(-ych) stopy(stóp) finansowania określonej(-ych) w odpowiednich przepisach prawodawstwa Unii.

(104)

Pomocy dopuszczonej na mocy niniejszych wytycznych nie należy kumulować z pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeśli w wyniku takiej kumulacji intensywność pomocy lub kwota pomocy przekroczyłaby pułap określony w niniejszych wytycznych.

(105)

Pomocy na inwestycje zmierzające do przywrócenia potencjału produkcji rolnej, o której mowa w pkt (143)(e), nie należy kumulować z pomocą na wyrównanie szkód materialnych, o której mowa w sekcjach 1.2.1.1, 1.2.1.2 i 1.2.1.3 niniejszych wytycznych.

(106)

Należy też wykluczyć podwójne finansowanie praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska na podstawie sekcji 1.1.5.1, 1.1.6, 1.1.8 i 3.5 części II niniejszych wytycznych i podobnych praktyk, o których mowa w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013. Również klauzula rewizji przewidziana w pkt (724) niniejszych wytycznych powinna zapewnić uniknięcie podwójnego finansowania.

(107)

Pomoc na rozpoczęcie działalności przez grupy producentów i organizacje w sektorze rolnym, o której mowa w sekcji 1.1.4 części II niniejszych wytycznych, nie może być łączona z pomocą na tworzenie grup producentów i organizacji w sektorze rolnym, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Pomocy na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników i pomocy na rozwój małych gospodarstw rolnych, o której mowa w sekcji 1.1.2, nie należy kumulować z pomocą na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników i pomocą na rozwój małych gospodarstw, o której mowa w art. 19 ust. 1 lit. a) ppkt (i) oraz (iii) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, jeżeli w wyniku takiej kumulacji kwota pomocy przekroczyłaby kwoty określone w niniejszych wytycznych.

(108)

Aby pomoc można było uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, negatywny wpływ środków pomocy na konkurencję i handel między państwami członkowskimi musi być ograniczony i zrównoważony przez pozytywne skutki polegające na przyczynieniu się do osiągnięcia celu leżącego we wspólnym interesie.

(109)

Przy ocenie negatywnych skutków danego środka pomocy Komisja skupi się w swojej analizie zakłóceń konkurencji na przewidywalnym wpływie pomocy w sektorze rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich na konkurencję między przedsiębiorstwami na odnośnych rynkach produktowych (45).

(110)

Przyjmuje się, że jeśli pomoc jest dobrze ukierunkowana, proporcjonalna i ograniczona do dodatkowych kosztów netto, jej negatywny wpływ jest zredukowany, a ryzyko, że nadmiernie zakłóci konkurencję, ograniczone. Po drugie Komisja ustala maksymalne poziomy intensywności pomocy. Stanowią one podstawowy warunek zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym, którego celem jest zapobieganie stosowaniu pomocy państwa w przypadku projektów, w których stosunek kwoty pomocy do kosztów kwalifikowalnych uznaje się za wysoki, i w związku z tym prawdopodobnie zakłócający. Ogólnie rzecz biorąc, im większe są pozytywne skutki, które prawdopodobnie przyniesie projekt objęty pomocą, i im większe jest prawdopodobieństwo, że pomoc jest potrzebna, tym wyższy jest limit intensywności pomocy.

(111)

Nawet proporcjonalna i konieczna pomoc może jednak doprowadzić do zmian zachowania beneficjentów, które zakłócą konkurencję. Jest to bardziej prawdopodobne w sektorze rolnym, który różni się od innych rynków szczególną strukturą produkcji podstawowej produktów rolnych, charakteryzującą się dużą liczbą małych przedsiębiorstw. Na takich rynkach ryzyko zakłócenia konkurencji jest wysokie, nawet jeżeli przyznaje się tylko niewielkie kwoty pomocy.

(112)

Pomoc dotycząca sektorów rolnego i leśnego oraz obszarów wiejskich może powodować przede wszystkim dwa rodzaje zakłóceń konkurencji i handlu. Są to zakłócenia związane z rynkiem produktowym oraz dotyczące lokalizacji. Obydwa rodzaje zakłóceń mogą powodować niewydajne przydzielanie pomocy, pogarszając wyniki gospodarcze rynku wewnętrznego, oraz problemy z dystrybucją, ponieważ pomoc ma wpływ na rozmieszczenie działalności gospodarczej w różnych regionach.

(113)

Z zasady, z uwagi na pozytywny wpływ pomocy na rozwój sektora, Komisja uważa, że jeżeli pomoc spełnia warunki i nie przekracza odpowiednich maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych w odpowiednich sekcjach rozdziału II niniejszych wytycznych, jej negatywny wpływ na konkurencję i handel jest ograniczony do minimum.

(114)

Ponieważ jednak pomoc inwestycyjna dla przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych oraz dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w innych sektorach, np. w sektorze przetwórstwa spożywczego (46), powoduje zazwyczaj podobne zakłócenia konkurencji i handlu, ogólne zasady polityki konkurencji dotyczące wpływu na konkurencję i wymianę handlową powinny obowiązywać w równym stopniu we wszystkich powyższych sektorach. W związku z tym warunki określone w pkt (115) do (127) muszą być przestrzegane, w sektorze leśnictwa i na obszarach wiejskich, w odniesieniu do pomocy inwestycyjnej na rzecz przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych.

(115)

Programy pomocy nie mogą prowadzić do znacznych zakłóceń konkurencji ani handlu. W szczególności, nawet jeśli zakłócenia można uznać za ograniczone na poziomie indywidualnym (pod warunkiem że spełnione są wszystkie warunki pomocy inwestycyjnej), programy pomocy inwestycyjnej mogą mimo wszystko prowadzić łącznie do dużych zakłóceń. Takie zakłócenia mogą dotyczyć rynków produkcyjnych, doprowadzając do sytuacji nadwyżki produkcyjnej (lub pogarszając taką sytuację) bądź też tworząc, zwiększając lub utrzymując znaczącą pozycję rynkową niektórych beneficjentów w sposób, który wpłynie negatywnie na dynamiczne zachęty. Pomoc dostępna w ramach programów pomocy inwestycyjnej może również doprowadzić do znacznej utraty działalności gospodarczej na innych obszarach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W przypadku programu pomocy inwestycyjnej adresowanego do wybranych sektorów, ryzyko takich zakłóceń jest jeszcze większe.

(116)

Dlatego też dane państwo członkowskie musi wykazać, że wszelkie negatywne skutki będą ograniczone do minimum, uwzględniając np. wielkość danego projektu, indywidualne i całkowite kwoty pomocy, spodziewanych beneficjentów oraz charakterystyczne cechy danych sektorów. Aby umożliwić Komisji ocenę spodziewanych negatywnych skutków, państwa członkowskie zachęca się do przedstawiania dowolnej oceny skutków, jaką dysponują, jak również ocen ex post przeprowadzonych dla podobnych, realizowanych wcześniej programów.

(117)

Oceniając negatywne skutki indywidualnej pomocy inwestycyjnej, Komisja przykłada szczególną wagę do negatywnych skutków związanych ze wzrostem nadwyżki produkcyjnej na kurczących się rynkach, zapobiegania wycofywaniu się przedsiębiorstw z rynku oraz kwestii znaczącej pozycji rynkowej. Powyższe negatywne skutki opisano w pkt (118) do (127) i muszą one zostać zrównoważone pozytywnymi skutkami pomocy.

(118)

Aby ustalić i ocenić potencjalne zakłócenia konkurencji i wymiany handlowej, państwa członkowskie powinny przedłożyć dowody umożliwiające Komisji ustalenie właściwych rynków produktowych (tj. produktów dotkniętych zmianą w zachowaniu beneficjenta pomocy) oraz dotkniętych konkurentów i klientów/konsumentów.

(119)

Przy ocenie takich potencjalnych zakłóceń Komisja stosuje różne kryteria, takie jak struktura rynku danego produktu, kondycja rynku (rynek kurczący się lub rozwijający się), procedura wyboru beneficjenta pomocy, bariery wejścia i wyjścia, różnicowanie produktów.

(120)

Systematyczne korzystanie z pomocy państwa przez dane przedsiębiorstwo może wskazywać na to, że nie jest ono w stanie samodzielnie przeciwstawić się konkurencji lub że cieszy się nienależnymi przywilejami w porównaniu ze swoimi konkurentami.

(121)

Komisja wyróżnia dwa główne źródła potencjalnych negatywnych skutków dla rynków produktowych:

(122)

Aby ocenić, czy pomoc może prowadzić do stworzenia lub utrzymania nieefektywnych struktur rynkowych, Komisja weźmie pod uwagę dodatkową zdolność produkcyjną wygenerowaną przez projekt oraz sprawdzi rentowność rynku.

(123)

Jeśli dany rynek jest w okresie wzrostu, zwykle oznacza to, że nie ma zbyt wielu powodów do obaw o negatywny wpływ pomocy na dynamiczne zachęty lub nadmierne utrudnienie wycofywania się z rynku lub wejścia na niego.

(124)

Większe obawy mogą rodzić rynki kurczące się. W takim wypadku Komisja rozróżnia dwie sytuacje: kiedy w dłuższej perspektywie dany rynek znajduje się w fazie spadku strukturalnego (tj. wykazuje ujemną stopę wzrostu) oraz kiedy dany rynek jest w fazie spadku względnego (tj. wykazuje dodatnią stopę wzrostu, ale nie przekracza wartości referencyjnej dla stopy wzrostu).

(125)

Nierentowność rynku jest zwykle mierzona na podstawie PKB EOG w okresie ostatnich trzech lat przed rozpoczęciem projektu (stopa referencyjna); można ją również ustalić na podstawie spodziewanej stopy wzrostu w nadchodzących trzech-pięciu latach. Wskaźniki mogą obejmować przewidywalny przyszły wzrost danego rynku oraz wynikające z tego oczekiwane wskaźniki wykorzystania mocy, jak również możliwy wpływ zwiększenia mocy produkcyjnej na konkurentów poprzez jego wpływ na ceny i marże zysków.

(126)

W niektórych przypadkach ocena wzrostu rynku produktowego w EOG może nie być odpowiednim narzędziem do łącznej oceny skutków pomocy, szczególnie jeśli rynek geograficzny obejmuje cały świat. W takiej sytuacji Komisja uwzględni wpływ pomocy na przedmiotowe struktury rynku, a szczególnie jej potencjał wyparcia producentów z EOG.

(127)

Aby dokonać oceny istnienia znaczącej pozycji rynkowej, Komisja weźmie pod uwagę pozycję beneficjenta w okresie przed otrzymaniem pomocy oraz jego spodziewaną pozycję rynkową po ukończeniu inwestycji. Komisja rozważy udziały w rynku beneficjenta, a także udziały w rynku jego konkurentów oraz inne stosowne czynniki, obejmujące np. strukturę rynku, poprzez zbadanie koncentracji rynku, ewentualnych barier wejścia na rynek (47), mocy nabywczej (48) oraz barier utrudniających rozwój lub wycofanie się z rynku.

(128)

Państwa członkowskie muszą zapewnić publikowanie na kompleksowej stronie internetowej dotyczącej pomocy państwa, na poziomie krajowym lub regionalnym, następujących informacji:

(129)

W przypadku programów pomocy w formie ulg podatkowych, informacje dotyczące poszczególnych kwot pomocy można podawać w następujących przedziałach (w mln EUR): 0,06–0,5 jedynie na rzecz produkcji podstawowej produktów rolnych; 0,5–1; 1–2; 2–5; 5–10; 10–30; 30 i więcej.

(130)

W przypadkach gdy pomoc indywidualna wchodzi w zakres rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i jest współfinansowana przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) lub przyznana jako dodatkowe finansowanie krajowe w odniesieniu do takich współfinansowanych środków, dane państwo członkowskie może podjąć decyzję, aby nie publikować informacji na ten temat na stronie internetowej dotyczącej pomocy państwa, o której mowa w pkt (128), pod warunkiem że informacje o przyznaniu pomocy indywidualnej zostały już opublikowane zgodnie z art. 111, 112 i 113 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013. W takim przypadku państwo członkowskie powinno zamieścić odniesienie do strony internetowej, o której mowa w art. 111 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 na stronie internetowej dotyczącej pomocy państwa, o której mowa w pkt (128).

(131)

Takie informacje należy opublikować po podjęciu decyzji o przyznaniu pomocy i przechowywać przez co najmniej 10 lat, zapewniając do nich powszechny i nieograniczony dostęp (49). Państwa członkowskie nie mają obowiązku przedstawiania wymienionych wyżej informacji przed dniem 1 lipca 2016 r. (50).

(132)

W celu zapewnienia przejrzystości państwa członkowskie muszą prowadzić sprawozdawczość i dokonywać przeglądów zgodnie z wymogami rozdziału 2 części III niniejszych wytycznych.

(133)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do inwestycji w gospodarstwach rolnych związanych z produkcją podstawową produktów rolnych, inwestycji związanych z przetwarzaniem produktów rolnych oraz z ich wprowadzaniem do obrotu.

(134)

Wszelka pomoc inwestycyjna na podstawie sekcji 1.1.1.1, 1.1.1.2, 1.1.1.3 i 1.1.1.4 części II niniejszych wytycznych musi spełniać następujący warunek: jeżeli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego, finansowanymi przez Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (EFGR), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia UE na poziomie indywidualnych przedsiębiorstw, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas pomocy państwa nie można przyznać na żadną inwestycję, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity.

(135)

Komisja uzna pomoc na inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne w gospodarstwach rolnych związane z produkcją podstawową produktów rolnych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych, ogólnym warunkiem dotyczącym pomocy inwestycyjnej określonym w pkt (134) niniejszych wytycznych oraz poniższymi warunkami.

(136)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do pomocy na inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne w gospodarstwach rolnych związane z produkcją podstawową produktów rolnych. Inwestycje realizowane są przez jednego beneficjenta lub wielu beneficjentów albo dotyczą rzeczowych aktywów trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych przez jednego lub wielu beneficjentów.

(137)

Niniejsza sekcja ma również zastosowanie do inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne związanych z produkcją biopaliw lub z produkcją energii ze źródeł odnawialnych w gospodarstwach, które to inwestycje spełniają następujące warunki:

(138)

W przypadku gdy więcej niż jedno gospodarstwo rolne przeprowadza inwestycje w wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych w celu zaspokajania własnych potrzeb w zakresie energii lub w produkcję biopaliw w gospodarstwach, średnie roczne zużycie kumuluje się do wysokości odpowiadającej średniemu rocznemu zużyciu wszystkich beneficjentów.

(139)

Państwa członkowskie muszą wymagać przestrzegania minimalnych norm dotyczących efektywności energetycznej inwestycji w infrastrukturę energii odnawialnej, które zużywają lub produkują energię, w przypadku gdy takie normy istnieją na szczeblu krajowym.

(140)

Inwestycje w instalacje, których głównym celem jest produkcja energii elektrycznej z biomasy, nie kwalifikują się do pomocy, chyba że wykorzystywany jest minimalny odsetek energii cieplnej, który określają państwa członkowskie.

(141)

Państwa członkowskie muszą ustanowić progi maksymalnej proporcji zbóż i innych upraw roślin wysokoskrobiowych, upraw cukrowych i upraw roślin oleistych wykorzystywanych do produkcji bioenergii, w tym biopaliw, dla różnych typów instalacji. Pomoc dla projektów w zakresie bioenergii musi być ograniczona do bioenergii, która spełnia odpowiednie kryteria zrównoważonego rozwoju ustanowione w prawodawstwie Unii, w tym w art. 17 ust. 2–6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE.

(142)

Jeżeli zdolność produkcyjna instalacji przekracza średnie roczne zużycie beneficjenta lub beneficjentów, o których mowa w pkt (137) i (138) niniejszych wytycznych, państwa członkowskie muszą spełniać warunki określone w wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020, chyba że pomoc taka zostanie zwolniona z obowiązku zgłoszenia.

(143)

Inwestycje muszą być środkiem realizacji co najmniej jednego z następujących celów:

(144)

Pomoc obejmuje następujące koszty kwalifikowalne:

(145)

Nie przyznaje się pomocy w następujących przypadkach:

(146)

W drodze odstępstwa od pkt (145) lit. c) pomoc może być przyznawana na zakup zwierząt do celów określonych w pkt (143) lit. e) niniejszych wytycznych.

(147)

W drodze odstępstwa od pkt (145) lit. c) pomoc może być przyznawana na zakup zwierząt hodowlanych w celu poprawy jakości genetycznej stada, pod warunkiem że spełnia ono następujące warunki:

(148)

W drodze odstępstwa od pkt (145) lit. d) pomoc w celu dostosowania do norm może zostać przyznana na następujących warunkach:

(149)

W odniesieniu do nawadniania na nowych i istniejących obszarach nawadnianych za koszty kwalifikowane uznaje się wyłącznie inwestycje, które spełniają poniższe warunki:

(150)

Obszary, które nie są nawadniane, ale na których w niedalekiej przeszłości była czynna instalacja nawadniająca, w przypadkach do ustalenia i uzasadnienia przez państwa członkowskie, mogą zostać uznane za obszary nawadniane do celów ustalenia powiększenia netto nawadnianego terenu.

(151)

Od dnia 1 stycznia 2017 r. w przypadku nawadniania pomoc może być wypłacana wyłącznie przez państwa członkowskie, które zagwarantują w odniesieniu do obszaru dorzecza, w którym ma miejsce inwestycja, wkład różnych zastosowań wody do odzyskiwania kosztów usług wodnych przez sektor rolny zgodnego z art. 9 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy 2000/60/WE uwzględniając, w stosownych przypadkach, społeczne, środowiskowe i gospodarcze skutki odzyskiwana oraz warunki geograficzne i klimatyczne w danym regionie lub regionach.

(152)

Intensywność pomocy nie może przekraczać:

(153)

Stawki intensywności pomocy, o których mowa w pkt (152), mogą być podwyższone o 20 punktów procentowych, pod warunkiem że maksymalna łączona stawka pomocy nie przekroczy 90 % w przypadku:

(154)

Jeżeli chodzi o inwestycje nieprodukcyjne, o których mowa w pkt (143) lit. d) i inwestycje na rzecz przywrócenia potencjału produkcyjnego, o których mowa pkt (143) lit. e), maksymalna intensywność pomocy nie może przekraczać 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(155)

W odniesieniu do inwestycji w celach prewencyjnych, o których mowa w pkt (143) lit. e), maksymalna intensywność pomocy nie może przekraczać 80 %. Może ona jednak zostać zwiększona o maksymalnie 100 %, jeśli inwestycja realizowana jest wspólnie przez co najmniej dwóch beneficjentów.

(156)

Komisja uzna pomoc na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i naturalnego znajdującego się w gospodarstwach rolnych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny, ogólnym warunkiem dotyczącym pomocy inwestycyjnej określonym w pkt (134) niniejszych wytycznych oraz poniższymi warunkami.

(157)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(158)

Pomoc powinna być przyznawana na zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w formie naturalnych krajobrazów i budynków, które zostały formalnie uznane za dziedzictwo kulturowe lub przyrodnicze przez właściwe organy publiczne zainteresowanego państwa członkowskiego.

(159)

Za kwalifikowalne uznaje się następujące koszty służące zachowaniu dziedzictwa kulturowego lub naturalnego:

(160)

Stosuje się następujące poziomy intensywności pomocy:

(161)

Komisja uznaje pomoc na inwestycje związane z przenoszeniem budynków rolniczych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych, ogólny warunek dotyczący pomocy inwestycyjnej określony w pkt (134) oraz poniższe warunki.

(162)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(163)

Przeniesienie budynku rolniczego musi służyć realizacji celu leżącego w interesie publicznym. Interes publiczny, którym uzasadnia się przyznanie pomocy na mocy niniejszej sekcji, musi zostać określony we właściwych przepisach danego państwa członkowskiego.

(164)

Stosuje się następujące poziomy intensywności pomocy:

(165)

Komisja uznaje pomoc na inwestycje związane z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych, ogólnym warunkiem dotyczącym pomocy inwestycyjnej określonym w pkt (134) oraz poniższymi warunkami.

(166)

Na podstawie niniejszej sekcji nie należy przyznawać pomocy na biopaliwa z roślin spożywczych, aby stworzyć zachęty do przejścia na produkcję bardziej zaawansowanych form biopaliw, jak przewidziano w horyzontalnych zasadach dotyczących pomocy państwa w zakresie ochrony środowiska i energii.

(167)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne związane z przetwarzaniem produktów rolnych i ich wprowadzaniem do obrotu, zgodnie z pkt (35)11 i pkt (35)12.

(168)

Państwa członkowskie mogą przyznać pomoc na inwestycje związane z przetwarzaniem produktów rolnych i ich wprowadzaniem do obrotu, jeżeli pomoc taka spełnia wszystkie warunki jednego z następujących instrumentów pomocy:

(169)

Koszty kwalifikowalne na mocy pkt (168)(c) muszą ograniczać się do:

(170)

Następujące koszty nie są kwalifikowalne:

(171)

Maksymalna intensywność pomocy na podstawie niniejszych wytycznych nie może przekraczać:

(172)

Powyższe stawki, o których mowa w pkt (171) mogą być podwyższone o 20 punktów procentowych, pod warunkiem że maksymalna intensywność pomocy nie przekroczy 90 % dla operacji:

(173)

Pomoc indywidualna przekraczająca próg powodujący obowiązek zgłoszenia, o którym mowa w pkt (37) lit. a), musi być zgłaszana Komisji zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu.

(174)

Komisja uznaje pomoc dla młodych rolników na podjęcie działalności i pomoc na rozwój małych gospodarstw rolnych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych oraz poniższymi warunkami.

(175)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(176)

Pomoc przyznawana jest młodym rolnikom w rozumieniu pkt (35).29 niniejszych wytycznych, którzy prowadzą mikroprzedsiębiorstwa lub małe przedsiębiorstwa, lub małym gospodarstwom. Definicję małych gospodarstw określają państwa członkowskie w oparciu o obiektywne kryteria i musi się ona ograniczać do mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw.

(177)

Państwa członkowskie muszą określić górne i dolne progi dostępu do pomocy na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników oraz na rozwój małych gospodarstw, biorąc pod uwagę potencjał produkcyjny gospodarstwa rolnego mierzony standardową produkcją zgodnie z definicją w art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1242/2008 (54) – lub w równoważnych wartościach. Dolny próg dostępu do pomocy na rozpoczynanie działalności dla młodych rolników musi być wyższy niż górny próg dostępu do pomocy na rozwój małych gospodarstw.

(178)

Gdy pomoc przyznawana jest młodemu rolnikowi, który zakłada gospodarstwo w formie osoby prawnej, młody rolnik musi wykonywać skuteczną i długoterminową kontrolę nad osobą prawną w zakresie decyzji dotyczących zarządzania, zysków i ryzyka finansowego. W przypadku gdy w kapitale osoby prawnej lub w zarządzaniu nią uczestniczy kilka osób fizycznych, w tym osoby niebędące młodymi rolnikami, młody rolnik musi być uprawniony do sprawowania takiej faktycznej i trwałej kontroli samodzielnie albo wspólnie z innymi osobami. W przypadku gdy osoba prawna jest samodzielnie lub wspólnie kontrolowana przez inną osobę prawną, wymogi określone w akapicie pierwszym muszą mieć zastosowanie do każdej osoby fizycznej sprawującej kontrolę nad taką inną osobą prawną.

(179)

Warunkiem przyznania pomocy jest przedłożenie właściwemu organowi danego państwa członkowskiego biznesplanu, którego realizacja musi zacząć się w ciągu dziewięciu miesięcy od daty przyjęcia decyzji o przyznaniu pomocy.

(180)

W przypadku młodych rolników biznesplan musi przewidywać, że beneficjent odpowiada definicji rolnika aktywnego zawodowo, określonej w art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, w ciągu 18 miesięcy od daty rozpoczęcia działalności.

(181)

Młodzi rolnicy, którzy nie posiadają stosownych umiejętności i kompetencji zawodowych, są uprawnieni do otrzymania pomocy, jeżeli zobowiążą się do zdobycia tych umiejętności i kompetencji zawodowych w ciągu 36 miesięcy od daty przyjęcia decyzji w sprawie przyznania pomocy. Zobowiązanie to musi być włączone do biznesplanu.

(182)

Biznesplan zawiera co najmniej:

(183)

Pomoc musi być wypłacana w co najmniej dwóch transzach lub ratach przez okres maksymalnie pięciu lat. W przypadku młodych rolników wypłata ostatniej transzy lub ostatniej raty musi być uzależniona od prawidłowej realizacji biznesplanu, o którym mowa w pkt (179).

(184)

Maksymalna kwota pomocy musi być ograniczona do 70 000 EUR dla młodego rolnika i 15 000 EUR dla małego gospodarstwa rolnego. Państwa członkowskie określają kwotę pomocy dla młodych rolników, biorąc pod uwagę także sytuację społeczno-gospodarczą obszaru objętego programem.

(185)

Komisja uznaje pomoc na przenoszenie gospodarstw rolnych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych oraz z poniższymi warunkami.

(186)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej, które dokonują trwałego przekazania swojego gospodarstwo innemu przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(187)

Pomoc jest przyznawana przedsiębiorstwom kwalifikującym się do uczestnictwa w systemie dla drobnych producentów rolnych, ustanowionym w tytule V rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, które w dniu złożenia swoich wniosków o pomoc kwalifikowały się do uczestnictwa we wspomnianym systemie co najmniej od roku i które zobowiązują się do trwałego przekazania całego gospodarstwa rolnego wraz z odpowiednimi uprawnieniami do płatności innemu przedsiębiorstwu.

(188)

Pomoc musi być wypłacana w formie płatności corocznej lub płatności jednorazowej.

(189)

Pomoc musi być wypłacona w okresie od daty przekazania gospodarstwa rolnego do dnia 31 grudnia 2020 r.

(190)

Pomoc odpowiada 120 % rocznej wpłaty, do otrzymania której beneficjent jest uprawniony w ramach programu dla drobnych producentów rolnych.

(191)

Komisja zajmuje przychylne stanowisko wobec pomocy na rozpoczynanie działalności dla grup producentów, gdyż stwarza ona zachętę do zrzeszania się rolników. Z tego względu Komisja uznaje pomoc na rozpoczynanie działalności przez grupy producentów i organizacje producentów za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli jest ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych oraz z poniższymi warunkami.

(192)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do całego sektora rolnego (55).

(193)

Do objęcia pomocą kwalifikują się jedynie te grupy lub organizacje producentów, które zostały oficjalnie uznane przez właściwy organ danego państwa członkowskiego na podstawie przedłożonego biznesplanu.

(194)

Pomoc na rozpoczynanie działalności należy przyznawać pod warunkiem zobowiązania się przez państwo członkowskie do sprawdzenia, czy cele określone w biznesplanie zostały osiągnięte w ciągu pięciu lat od oficjalnego uznania grupy lub organizacji producentów.

(195)

Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki zawierane w ramach grupy lub organizacji producentów muszą być zgodne z zasadami konkurencji mającymi zastosowanie na mocy art. 206–210 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.

(196)

Alternatywą dla pomocy przyznawanej grupom lub organizacjom producentów na rozpoczynanie działalności może być pomoc w wysokości sięgającej takiej samej ogólnej kwoty, przyznawana bezpośrednio producentom w celu wyrównania ich wkładu w koszty działalności grup lub organizacji w pierwszych pięciu latach po ich utworzeniu.

(197)

Państwa członkowskie mogą nadal przyznawać pomoc grupom producentów na rozpoczynanie działalności nawet po uznaniu ich za organizacje producentów na warunkach rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.

(198)

Pomoc ta musi ograniczać się do grup i organizacji producentów wchodzących w zakres definicji MŚP (56). Komisja nie zatwierdzi pomocy państwa dla dużych przedsiębiorstw (57), na pokrycie kosztów objętych zakresem niniejszej sekcji.

(199)

Programy pomocy zatwierdzone na mocy niniejszej sekcji podlegają wymogowi dostosowania w celu uwzględnienia wszelkich zmian rozporządzeń regulujących wspólną organizację rynków.

(200)

Koszty kwalifikowalne mogą obejmować koszty najmu odpowiednich pomieszczeń, zakupu sprzętu biurowego, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania, koszty personelu administracyjnego, koszty pośrednie oraz opłaty prawne i administracyjne. W przypadku zakupu pomieszczeń, koszty kwalifikowalne muszą ograniczać się do kosztów najmu po stawkach rynkowych.

(201)

Pomocy nie można przyznać:

(202)

Pomoc musi być udzielana w postaci zryczałtowanej, w formie rocznych rat przez pierwszych pięć lat od daty oficjalnego uznania grupy lub organizacji producentów przez właściwy organ na podstawie biznesplanu. Państwa członkowskie mogą wypłacić ostatnią ratę wyłącznie po potwierdzeniu prawidłowej realizacji biznesplanu.

(203)

Pomoc przyznawana grupom lub organizacjom producentów w celu pokrycia kosztów niezwiązanych z rozpoczęciem działalności, takich jak koszty inwestycji lub działalności promocyjnej, będzie poddawana ocenie zgodnie z przepisami regulującymi przyznawanie tego rodzaju pomocy.

(204)

Maksymalna intensywność pomocy ograniczona jest do 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(205)

Łączna kwota pomocy musi być ograniczona do 500 000 EUR. Pomoc musi mieć charakter degresywny.

(206)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(207)

Komisja uznaje pomoc na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych oraz poniższe warunki.

(208)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do pomocy dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw dobrowolnie podejmujących się przeprowadzenia operacji obejmujących co najmniej jedno zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne dotyczące gruntów rolnych, które zostanie określone przez zainteresowane państwo członkowskie, dotyczące powierzchni użytków rolnych, zdefiniowanej w pkt (35)50 niniejszych wytycznych, ale nie ograniczone do niej.

(209)

Przedmiotowy środek winien służyć utrzymaniu oraz wspieraniu niezbędnych zmian praktyk rolnych, które przynoszą pozytywne skutki dla środowiska i klimatu.

(210)

Pomoc obejmować będzie jedynie te dobrowolne zobowiązania, które wykraczają poza odpowiednie obowiązkowe normy ustanowione zgodnie z tytułem VI rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, odpowiednie kryteria i minimalne działania określone zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 oraz odpowiednie minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, a także inne odpowiednie wymogi obowiązkowe ustanowione na mocy prawodawstwa krajowego. Wszystkie tego rodzaju obowiązkowe wymogi wskazuje się i opisuje w zgłoszeniu przekazywanym Komisji.

(211)

Państwa członkowskie powinny dążyć do udostępnienia przedsiębiorstwom podejmującym się przeprowadzenia operacji w ramach tego środka, wiedzy i informacji potrzebnych do ich realizacji, w tym przez doradztwo eksperckie dotyczące określonych zobowiązań lub przez uzależnienie przyznania pomocy w ramach tego środka od przejścia odpowiedniego szkolenia.

(212)

Zobowiązania w ramach tego środka muszą być podejmowane na okres od pięciu do siedmiu lat. Jeśli jednak jest to konieczne do osiągnięcia lub utrzymania oczekiwanych korzyści dla środowiska, państwa członkowskie mogą wyznaczyć dłuższy okres w odniesieniu do określonych rodzajów zobowiązań, w tym przez przedłużenie czasu na ich realizację o rok po zakończeniu początkowo wyznaczonego okresu (58). W przypadku nowych zobowiązań następujących bezpośrednio po wypełnieniu zobowiązania w początkowo wyznaczonym okresie państwa członkowskie mogą określić krótszy okres.

(213)

W stosownych przypadkach należy przestrzegać przepisów dotyczących płatności obszarowych określonych w art. 47 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i we wszelkich powiązanych z tym rozporządzeniem aktach delegowanych.

(214)

Pomocy na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne dla innych zarządców gruntów i innych grup beneficjentów niż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze rolnym można udzielać na podstawie części II sekcja 3.4 niniejszych wytycznych.

(215)

Zobowiązania w ramach środków rolno-środowiskowo-klimatycznych dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich muszą spełniać przynajmniej następujące warunki:

(216)

Zobowiązania w ramach środka rolno-środowiskowo-klimatycznego dotyczące hodowli lokalnych ras zwierząt gospodarskich zagrożonych wyginięciem lub zachowania genetycznych zasobów roślinnych zagrożonych erozją genetyczną muszą obejmować następujące wymagania:

(217)

Do pomocy kwalifikują się następujące gatunki zwierząt gospodarskich: bydło; owce; kozy; koniowate; świnie i ptactwo.

(218)

Lokalne rasy uznaje się za zagrożone wyginięciem, gdy następujące warunki są spełnione, oraz gdy w zgłoszeniu przesłanym Komisji podano i opisano te warunki:

(219)

Objęte wsparciem zasoby genetyczne roślin uznaje się za zagrożone erozją genetyczną, pod warunkiem że w programie rozwoju obszarów wiejskich zawarto wystarczające dowody na erozję genetyczną oparte na wynikach naukowych i wskaźnikach dotyczących zmniejszenia liczby rodzimych/prymitywnych odmian lokalnych, zróżnicowania ich populacji i – w stosownych przypadkach – wskaźników zmian w najczęściej występujących dobrych praktykach rolnych na poziomie lokalnym, oraz że w zgłoszeniu przesłanym Komisji wskazano to i opisano.

(220)

Pomocy na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie oraz ich zrównoważone wykorzystanie i rozwój można udzielić w przypadku operacji nieobjętych przepisami pkt (208) do (219) niniejszej sekcji.

(221)

Pomoc, z wyjątkiem pomocy na operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych, o których mowa w pkt (220), obejmuje rekompensatę dla beneficjentów za część lub całość dodatkowych kosztów i utraconych dochodów wynikających z podjętych przez nich zobowiązań. Pomoc musi być przyznawana corocznie.

(222)

W należycie uzasadnionych przypadkach w odniesieniu do operacji dotyczących ochrony środowiska pomoc może zostać przyznana w formie płatności zryczałtowanej lub płatności jednorazowej na jednostkę dla zobowiązań dotyczących rezygnacji z komercyjnego wykorzystania obszarów, obliczanej na podstawie dodatkowych poniesionych kosztów i utraconych dochodów.

(223)

W razie potrzeby pomoc może również obejmować koszty transakcyjne do wartości maksymalnie 20 % premii wypłaconej z tytułu zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych. W przypadku gdy zobowiązania podejmowane są przez grupy gospodarstw rolnych, maksymalny poziom musi wynosić 30 %.

(224)

Jeżeli jednak państwo członkowskie chce rekompensować koszty transakcyjne związane ze zobowiązaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi, musi w przekonujący sposób udowodnić takie koszty, na przykład przedstawiając porównanie kosztów z kosztami przedsiębiorstw, które nie podjęły takich zobowiązań. Dlatego też Komisja z zasady nie będzie zatwierdzała pomocy państwa na pokrycie kosztów transakcyjnych, której celem jest dalsza realizacja przyjętych w przeszłości zobowiązań, chyba że państwo członkowskie wykaże, że koszty takie nadal występują lub że ponoszone są nowe koszty transakcyjne.

(225)

W przypadku gdy koszty transakcyjne oblicza się na podstawie średniej kosztów lub średniej gospodarstw rolnych, państwa członkowskie powinny w szczególności wykazać, że duże przedsiębiorstwa nie otrzymują zbyt wysokich rekompensat. Przy obliczaniu rekompensaty państwa członkowskie muszą zwrócić uwagę, czy koszty danej transakcji ponoszone są w odniesieniu do jednego gospodarstwa czy hektara.

(226)

W ramach tego środka nie można udzielać pomocy na zobowiązania objęte środkiem dotyczącym rolnictwa ekologicznego, określonym w sekcji 1.1.8 części II niniejszych wytycznych.

(227)

Pomoc na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie obejmuje koszty następujących operacji:

(228)

Pomoc, z wyjątkiem pomocy na operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych, o których mowa w pkt (220), musi być ograniczona do następujących maksymalnych kwot: 600 EUR na hektar rocznie na uprawy roczne; 900 EUR na hektar rocznie na specjalne uprawy wieloletnie; 450 EUR na hektar rocznie na inne użytkowanie gruntów; 200 EUR na dużą jednostkę przeliczeniową inwentarza na rok na lokalne rasy zwierząt gospodarskich zagrożone wyginięciem.

(229)

W należycie uzasadnionych przypadkach powyższe kwoty można zwiększyć, uwzględniając szczególne okoliczności, które należy uzasadnić w zgłoszeniu przekazywanym Komisji.

(230)

W przypadku ochrony genetycznych zasobów leśnych w rolnictwie, pomoc musi być ograniczona do 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(231)

Komisja uznaje pomoc na zobowiązania związane z dobrostanem zwierząt za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych oraz poniższe warunki.

(232)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do pomocy dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej, które dobrowolnie podejmują się przeprowadzenia operacji obejmujących co najmniej jedno zobowiązanie dotyczące dobrostanu zwierząt i które są rolnikami czynnymi zawodowo.

(233)

Pomoc obejmuje jedynie te zobowiązania, które wykraczają poza odpowiednie obowiązkowe normy ustanowione zgodnie z tytułem VI rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 oraz inne odpowiednie wymogi obowiązkowe. Te odpowiednie wymogi należy wskazać i opisać w zgłoszeniu przekazywanym Komisji.

(234)

Zobowiązania związane z dobrostanem zwierząt kwalifikujące się do pomocy muszą przewidywać bardziej rygorystyczne normy w zakresie metod produkcji w jednej z następujących dziedzin:

(235)

Zobowiązania związane z dobrostanem zwierząt podejmowane są na okres od jednego roku do siedmiu lat z możliwością przedłużenia.

(236)

Odnowienie umowy może być również automatyczne, jeśli szczegóły dotyczące automatycznego odnowienia zostały opisane w umowie. Mechanizm przedłużania zobowiązań związanych z dobrostanem zwierząt jest określany przez państwa członkowskie zgodnie z ich stosownymi przepisami krajowymi. O takich mechanizmach należy powiadomić Komisję w ramach zgłoszenia w sprawie pomocy państwa przyznanej zgodnie z niniejszą sekcją. Przedłużenia okresu, na jaki podjęto zobowiązania, dokonuje się z zastrzeżeniem przestrzegania warunków pomocy zatwierdzonych przez Komisję zgodnie z niniejszą sekcją.

(237)

Pomoc przyznaje się corocznie i może ona rekompensować przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych całość lub część dodatkowych kosztów i dochodów utraconych w wyniku podjętego przez nie zobowiązania.

(238)

W stosownych przypadkach płatności te mogą również obejmować koszty transakcyjne do wartości maksymalnie 20 % premii wypłaconej z tytułu zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt. Jeżeli jednak państwo członkowskie chce rekompensować koszty transakcyjne związane ze zobowiązaniami z tytułu dobrostanu zwierząt, musi w przekonujący sposób udowodnić takie koszty, na przykład przedstawiając porównanie kosztów z kosztami przedsiębiorstw, które nie podjęły takich zobowiązań w zakresie dobrostanu zwierząt. Dlatego też Komisja z zasady nie będzie zatwierdzała pomocy państwa na pokrycie kosztów transakcyjnych, której celem jest dalsza realizacja przyjętych w przeszłości zobowiązań z tytułu dobrostanu zwierząt, chyba że państwo członkowskie wykaże, że koszty takie nadal występują lub że ponoszone są nowe koszty transakcyjne.

(239)

W przypadku gdy koszty transakcyjne oblicza się na podstawie średniej kosztów lub średniej gospodarstw rolnych, państwa członkowskie powinny w szczególności wykazać, że duże przedsiębiorstwa nie otrzymują zbyt wysokich rekompensat. Przy obliczaniu rekompensaty państwa członkowskie muszą zwrócić uwagę, czy koszty danej transakcji ponoszone są w odniesieniu do jednego gospodarstwa czy hektara.

(240)

Pomoc ograniczona jest do 500 EUR za jednostkę przeliczeniową inwentarza.

(241)

Komisja rozważy przyznanie pomocy państwa na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000 oraz z ramową dyrektywą wodną, zgodnej z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli będzie ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych oraz poniższymi warunkami.

(242)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(243)

Pomoc na rzecz zarządców gruntów innych niż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze rolnym można w uzasadnionych przypadkach przyznać zgodnie z częścią II sekcja 3.5 niniejszych wytycznych.

(244)

Pomoc obejmuje rekompensatę dla beneficjentów za dodatkowo poniesione koszty i utracone dochody wynikające z niedogodności na danych obszarach, związanych z wdrażaniem dyrektyw siedliskowej, ptasiej i ramowej dyrektywy wodnej (59).

(245)

Pomoc związana z dyrektywami siedliskową i ptasią może być przyznawana tylko w odniesieniu do niedogodności wynikających z wymogów wykraczających poza zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska określone w art. 94 oraz w załączniku II do rozporządzenia Rady (UE) nr 1306/2013 oraz odpowiednie kryteria i działania minimalne określone na podstawie art. 4 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia (UE) nr 1307/2013.

(246)

Pomocy związanej z ramową dyrektywą wodną można udzielać jedynie w związku ze szczególnymi wymogami, które:

(247)

Wymogi, o których mowa w pkt (245) i (246), wskazuje się i opisuje w zgłoszeniu przekazywanym Komisji.

(248)

Do otrzymania pomocy uprawnione są następujące obszary:

(249)

Pomoc ogranicza się do następujących kwot: maksymalnie 500 EUR na hektar rocznie w początkowym okresie nieprzekraczającym pięciu lat i maksymalnie 200 EUR na hektar rocznie w kolejnych latach. Pomoc związana z ramową dyrektywą wodną musi wynosić minimalnie 50 EUR na hektar rocznie.

(250)

Maksymalne kwoty 500 EUR i 200 EUR w wyjątkowych przypadkach można zwiększyć, biorąc pod uwagę szczególne okoliczności, które należy uzasadnić. Minimalną kwotę 50 EUR na pomoc związaną z ramową dyrektywą wodną można zmniejszyć w należycie uzasadnionych przypadkach, biorąc pod uwagę szczególne okoliczności, które należy uzasadnić.

(251)

Komisja rozważy przyznanie pomocy na rzecz obszarów górskich oraz obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, zgodnej z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli będzie ona zgodna ze wspólnymi zasadami oceny określonymi w niniejszych wytycznych oraz z poniższymi warunkami.

(252)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(253)

Pomoc można przyznać przedsiębiorstwom, które zobowiązują się do kontynuowania działalności rolniczej na obszarach wyznaczonych zgodnie z art. 32 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i które są rolnikami czynnymi zawodowo.

(254)

Pomoc obejmuje rekompensatę dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej w celu wyrównania części lub całości dodatkowych kosztów i dochodów utraconych w związku z ograniczeniami produkcji rolnej na danym obszarze. Państwa członkowskie muszą wykazać odnośne ograniczenia, oraz przedstawić dowody, że kwota rekompensaty, która ma być wypłacona, nie wykracza poza wynikające z tych ograniczeń utraty dochodu i dodatkowe koszty.

(255)

Dodatkowe koszty i utracone dochody oblicza się przez porównanie z obszarami, które nie charakteryzują się ograniczeniami naturalnymi ani innymi szczególnymi ograniczeniami, biorąc pod uwagę płatności zgodnie z tytułem III rozdział 3 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013.

(256)

Przy obliczaniu kosztów dodatkowych i utraconych dochodów państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, zróżnicować poziom płatności, uwzględniając:

(257)

Pomoc przyznaje się corocznie na hektar powierzchni użytków rolnych.

(258)

Wysokość pomocy ustala się w przedziale między następującą kwotą minimalną i maksymalną: minimum 25 EUR na hektar rocznie średnio na obszarze beneficjenta otrzymującego pomoc i maksymalnie 250 EUR na hektar rocznie. Maksymalna kwota może jednak wynieść 450 EUR na hektar rocznie na obszarach górskich w rozumieniu art. 32 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013.

(259)

W należycie uzasadnionych przypadkach maksymalne kwoty można zwiększyć, uwzględniając szczególne okoliczności, które należy uzasadnić w zgłoszeniu przekazywanym Komisji.

(260)

Państwa członkowskie stosują zasadę degresywności pomocy dla gospodarstw rolnych o powierzchni gruntów powyżej określonego progu, który ma zostać określony, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotacja odpowiada jedynie minimalnej kwocie rocznej na hektar, jak określono w pkt (258) niniejszych wytycznych. W związku z tym, zgłoszenia powinny zawierać informację o wielkości gospodarstwa, które będzie korzystało z takiej pomocy.

(261)

W przypadku osoby prawnej lub grupy osób fizycznych lub prawnych państwa członkowskie mogą stosować pomoc degresywną, na poziomie członków tych osób prawnych lub grup, w przypadku gdy prawo krajowe przewiduje dla indywidualnych członków prawa i obowiązki porównywalne do praw i obowiązków rolników indywidualnych mających status rolników prowadzących gospodarstwo rolne, w szczególności w zakresie ich statusu gospodarczego, społecznego i podatkowego, pod warunkiem że przyczynili się oni do umocnienia struktur rolnych tych osób prawnych lub tych grup.

(262)

Poza pomocą przewidzianą w pkt (253), państwa członkowskie mogą w latach 2014–2020 przyznać pomoc w ramach tego działania beneficjentom na obszarach, które w okresie programowania rozwoju obszarów wiejskich 2007–2013 kwalifikowały się zgodnie z art. 36 lit. a) ppkt (ii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 (60). Dla beneficjentów na obszarach, które wskutek nowego wyznaczenia obszarów, o którym mowa w art. 32 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, nie kwalifikują się już do wsparcia, pomoc ta musi mieć charakter degresywny po zakończeniu okresu maksymalnie czterech lat rozpoczynającego się od daty wyznaczenia zgodnie z art. 32 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, a najpóźniej w 2018 r. Pomoc ta musi rozpocząć się na poziomie nie wyższym niż 80 % średniej płatności ustalonej w programie rozwoju obszarów wiejskich dla okresu programowania 2007-2013 lub, jeżeli środek został przyznany wyłącznie z funduszy krajowych, w odpowiedniej decyzji dotyczącej pomocy państwa zgodnie z art. 36 lit. a) ppkt (ii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i musi zakończyć się najpóźniej w 2020 r. na poziomie nie wyższym niż 20 %. Gdy w wyniku zastosowania stopniowego zmniejszania poziom płatności osiągnie 25 EUR, państwa członkowskie mogą kontynuować przyznawanie pomocy na tym poziomie do momentu zakończenia jej wycofywania.

(263)

Po ukończeniu wyznaczania obszarów, beneficjenci na obszarach, które wciąż kwalifikują się do wsparcia, otrzymują pełne płatności w ramach tego działania.

(264)

Komisja uzna pomoc dla rolnictwa ekologicznego za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych oraz poniższe warunki.

(265)

Niniejszą sekcję stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(266)

Pomoc na hektar powierzchni użytków rolnych może być przyznawana przedsiębiorstwom lub grupom przedsiębiorstw, które zobowiązują się na zasadzie dobrowolności przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 (61) lub takie praktyki utrzymać, i które są rolnikami czynnymi zawodowo.

(267)

Pomoc przyznawana jest wyłącznie w odniesieniu do określonych i opisanych w zgłoszeniu przekazywanym Komisji zobowiązań, które wykraczają poza poniższe normy i wymogi:

(268)

Zobowiązania muszą zostać zrealizowane w ciągu okresu początkowego trwającego od pięciu do siedmiu lat. Jednak w przypadku gdy pomoc udzielana jest na konwersję na rolnictwo ekologiczne, państwa członkowskie mogą wyznaczyć krótszy okres początkowy odpowiadający okresowi konwersji. W przypadku gdy pomoc udzielana jest na utrzymanie rolnictwa ekologicznego, państwa członkowskie mogą stworzyć możliwość przedłużenia realizacji środka o rok po zakończeniu okresu początkowego. Dla nowych zobowiązań dotyczących utrzymania następujących bezpośrednio po realizacji zobowiązania w okresie początkowym, państwa członkowskie mogą ustalić krótszy okres.

(269)

W stosownych przypadkach przestrzega się zasad dotyczących płatności obszarowych określonych w art. 47 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i we wszelkich aktach delegowanych przyjętych na podstawie tego przepisu.

(270)

Pomoc obejmuje rekompensatę dla beneficjentów za część lub całość dodatkowych kosztów i utraconych dochodów będących skutkiem tych zobowiązań.

(271)

Jeśli jest to konieczne, pomoc może również obejmować koszty transakcyjne do wartości maksymalnie 20 % premii wypłaconej z tytułu zobowiązania. W przypadku gdy zobowiązania podejmowane są przez grupy przedsiębiorstw, maksymalny poziom wynosi 30 %. Pomoc tę przyznaje się corocznie.

(272)

Jeżeli jednak państwo członkowskie chce rekompensować koszty transakcyjne związane ze zobowiązaniami z tytułu rolnictwa ekologicznego, musi w przekonujący sposób udowodnić takie koszty, na przykład przedstawiając porównanie kosztów z kosztami przedsiębiorstw, które nie podjęły takich zobowiązań. Dlatego też Komisja z zasady nie będzie zatwierdzała pomocy państwa na pokrycie kosztów transakcyjnych, której celem jest dalsza realizacja przyjętych w przeszłości zobowiązań w zakresie rolnictwa ekologicznego, chyba że państwo członkowskie wykaże, że koszty takie nadal występują lub że ponoszone są nowe koszty transakcyjne.

(273)

W przypadku gdy koszty transakcyjne oblicza się na podstawie średniej kosztów lub średniej gospodarstw rolnych, państwa członkowskie powinny w szczególności wykazać, że duże przedsiębiorstwa nie otrzymują zbyt wysokich rekompensat. Przy obliczaniu rekompensaty państwa członkowskie muszą zwrócić uwagę, czy koszty danej transakcji ponoszone są w odniesieniu do przedsiębiorstwa czy hektara.

(274)

Na podstawie niniejszej sekcji nie udziela się pomocy na zobowiązania objęte środkami rolno-środowiskowo-klimatycznymi ani na pokrycie kosztów objętych sekcją poświęconą pomocy na zachęcanie producentów produktów rolnych do przystępowania do systemów jakości.

(275)

Pomoc na inwestycje w produkcję podstawową i w zakresie przetwarzania oraz wprowadzania do obrotu produktów ekologicznych podlega przepisom zawartym w sekcjach poświęconych pomocy na inwestycje.

(276)

Maksymalna kwota pomocy wynosi: 600 EUR na hektar rocznie na uprawy roczne; 900 EUR na hektar rocznie na specjalne uprawy wieloletnie; 450 EUR na hektar rocznie na inne użytkowanie gruntów.

(277)

W wyjątkowych przypadkach powyższe pułapy mogą zostać podwyższone, przy uwzględnieniu szczególnych okoliczności, które należy uzasadnić.

(278)

Komisja uzna pomoc na rzecz udziału producentów produktów rolnych i ich grup w systemach jakości za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych oraz następujące warunki:

(279)

Niniejszą sekcję stosuje się wyłącznie do producentów produktów rolnych. Jedynie rolnicy aktywni zawodowo kwalifikują się do pomocy, o której mowa w pkt (280) lit. (a).

(280)

Pomoc obejmuje następujące koszty kwalifikowalne w odniesieniu do systemów jakości, o których mowa w pkt (282) niniejszych wytycznych:

(281)

Nie przyznaje się pomocy, o której mowa w pkt (280) lit. (a) i (b), na pokrycie kosztów kontroli przeprowadzanych bezpośrednio przez beneficjentów, ani w przypadkach, gdy unijne przepisy przewidują, że koszty kontroli ponoszą producenci produktów rolnych lub ich grupy, bez określania faktycznego poziomu opłat.

(282)

Systemy jakości, o których mowa w pkt (280)(a) niniejszych wytycznych, są następujące:

(283)

Pomoc musi być dostępna dla wszystkich kwalifikujących się przedsiębiorstw na danym obszarze, na podstawie obiektywnie określonych warunków.

(284)

Pomoc, o której mowa w pkt (280) lit. (b) i (c) niniejszych wytycznych, nie obejmuje bezpośrednich płatności na rzecz beneficjentów i wypłacana jest jednostkom odpowiedzialnym za środki kontroli lub podmiotom świadczącym usługi w zakresie badań lub doradztwa.

(285)

Pomoc, o której mowa w pkt (280) lit. a), jest przyznawana na okres maksymalnie pięciu lat i jest ograniczona do 3 000 EUR na beneficjenta rocznie. Pomoc ta jest przyznawana w formie rocznej płatności motywacyjnej, której wysokość ustala się według poziomu kosztów stałych wynikających z udziału w systemach jakości.

(286)

Pomoc, o której mowa w pkt (280) lit. b) i c) ograniczona jest do 100 % faktycznie poniesionych kosztów.

(287)

Niniejsza sekcja obejmuje pomoc na zapewnienie wsparcia technicznego w sektorze rolnym, z wyjątkiem pomocy na usługi zastępowania rolników, która może być przyznawana wyłącznie przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej.

(288)

Realizacji wsparcia technicznego mogą podejmować się grupy producentów lub inne organizacje, bez względu na ich wielkość.

(289)

Pomoc musi być dostępna dla wszystkich kwalifikujących się podmiotów na danym obszarze, na podstawie obiektywnie określonych warunków. Jeżeli zapewnienie wsparcia technicznego jest podejmowane przez grupy lub organizacje producentów, członkostwo w takich grupach lub organizacjach nie może być warunkiem dostępu do usługi. Każdy wkład osób niebędących członkami w koszty administracyjne danej grupy lub organizacji musi być ograniczony do kosztów świadczenia usługi.

(290)

Komisja uzna pomoc na przekazywanie wiedzy i działania informacyjne za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych, ogólne warunki pomocy na wsparcie techniczne oraz poniższe warunki.

(291)

Pomoc obejmuje działania w zakresie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności, w tym szkolenia, warsztaty i instruktaż, działalność demonstracyjną i działania informacyjne.

(292)

Pomoc może obejmować także krótkoterminową wymianę zarządzających gospodarstwami rolnymi i wizyty w gospodarstwach;

(293)

Pomoc obejmuje następujące koszty kwalifikowalne:

(294)

Koszty, o których mowa w pkt (293) lit. (d) ppkt (i)–(iv), kwalifikują się w stopniu, w którym służyły do finansowania projektu demonstracyjnego i na czas trwania projektu demonstracyjnego. Za koszty kwalifikowalne uznaje się tylko koszty amortyzacji odpowiadające okresowi realizacji projektu demonstracyjnego obliczone na podstawie powszechnie przyjętych zasad rachunkowości.

(295)

Podmioty świadczące usługi w zakresie przekazywania wiedzy i usługi informacyjne posiadają odpowiednie zdolności do wykonywania tych zadań w postaci wykwalifikowanego personelu odbywającego regularne szkolenia.

(296)

Pomoc, o której mowa w pkt (293) lit. (a) i (c) oraz (d) ppkt (i)–(iv), nie obejmuje bezpośrednich płatności dla beneficjentów i wypłacana jest podmiotom realizującym działania z zakresu przekazywania wiedzy i działania informacyjne. Pomoc, o której mowa w pkt (293) lit. (d) ppkt (v), należy wypłacać bezpośrednio na rzecz beneficjentów. Pomoc na projekty demonstracyjne na niewielką skalę, o której mowa w pkt (293) lit. d) ppkt (i)–(iv), może być wypłacana bezpośrednio beneficjentom

(297)

Maksymalna intensywność pomocy ograniczona jest do 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(298)

W przypadku kosztów kwalifikowalnych, o których mowa w pkt (293)(d), maksymalna kwota pomocy musi być ograniczona do 100 000 EUR w okresie 3 lat podatkowych.

(299)

Komisja uzna pomoc na świadczenie usług doradczych za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych, ogólne warunki pomocy na wsparcie techniczne oraz poniższe warunki.

(300)

Pomoc ma na celu wsparcie przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze rolnym oraz młodych rolników w korzystaniu z usług doradczych służących poprawie efektywności gospodarczej i środowiskowej ich przedsiębiorstw lub inwestycji, ograniczeniu ich wpływu na klimat, jak również zwiększeniu ich odporności na zmianę klimatu.

(301)

Doradztwo jest powiązane z co najmniej jednym priorytetem Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i obejmuje co najmniej jeden z następujących elementów:

(302)

Doradztwo może obejmować inne kwestie, a w szczególności informacje dotyczące łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania się do niej, różnorodności biologicznej i ochrony wody, jak określono w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, lub kwestie związane z wynikiem gospodarczym i wynikami gospodarstwa rolnego w zakresie oddziaływania na środowisko, w tym aspekty dotyczące konkurencyjności. Może to obejmować doradztwo w zakresie rozwoju krótkich łańcuchów dostaw, rolnictwa ekologicznego oraz aspektów zdrowotnych hodowli zwierząt.

(303)

Pomoc nie obejmuje bezpośrednich płatności dla beneficjentów. Pomoc wypłacana jest podmiotom świadczącym usługi doradcze.

(304)

Podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych posiadają odpowiednie zasoby w postaci regularnie szkolonego i wykwalifikowanego personelu oraz doświadczenie w zakresie doradztwa i są wiarygodne w odniesieniu do dziedzin, których dotyczą świadczone przez nich usługi doradcze.

(305)

Podczas świadczenia usług doradczych usługodawca przestrzega obowiązków poszanowania poufności, o których mowa w art. 13 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013.

(306)

W należycie uzasadnionych i stosownych przypadkach usługi doradcze mogą być częściowo świadczone grupowo, biorąc pod uwagę sytuację poszczególnych użytkowników korzystających z usług doradczych.

(307)

Kwota pomocy jest ograniczona do 1 500 EUR za poradę.

(308)

Komisja uzna pomoc na usługi zastępowania rolników za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych, ogólne warunki pomocy na wsparcie techniczne oraz poniższe warunki.

(309)

Pomoc nie obejmuje bezpośrednich płatności dla rolników. Pomoc wypłacana jest podmiotom świadczącym usługi zastępowania rolników.

(310)

Pomoc pokrywa faktycznie poniesione koszty zastąpienia rolnika, osoby fizycznej, która jest członkiem gospodarstwa rolnego, lub pracownika gospodarstwa podczas ich nieobecności w pracy z powodu choroby, w tym choroby dziecka, w czasie urlopu wypoczynkowego, urlopu macierzyńskiego i wychowawczego lub w przypadku śmierci.

(311)

Całkowity czas trwania zastępstwa jest ograniczony do 3 miesięcy rocznie na beneficjenta, z wyjątkiem zastąpienia w przypadku urlopu macierzyńskiego i urlopu wychowawczego, które w obu przypadkach są ograniczone do 6 miesięcy. W należycie uzasadnionych przypadkach Komisja może jednak zezwolić na dłuższy okres.

(312)

Intensywność pomocy nie przekracza 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(313)

Komisja uzna pomoc na współpracę w sektorze rolnym za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w niniejszych wytycznych oraz poniższe warunki.

(314)

Niniejsza sekcja ma zastosowanie do całego sektora rolnego (68).

(315)

Pomoc przyznaje się w celu wspierania form współpracy z udziałem co najmniej dwóch podmiotów niezależnie od tego czy są one aktywne w sektorze rolnym, ale współpraca ta musi przynosić korzyści wyłącznie sektorowi rolnemu, a w szczególności:

(316)

Pomoc będzie przyznawana na współpracę dotyczącą w szczególności następujących działań:

(317)

Pomocy na tworzenie klastrów i sieci udziela się wyłącznie nowo powstałym klastrom i sieciom oraz tym, które podejmują nową dla nich działalność.

(318)

Pomoc na działania, o których mowa w pkt (316) lit. (a) i (b) może zostać przyznana również poszczególnym podmiotom. W przypadkach gdy pomoc przyznawana jest poszczególnym podmiotom, wyniki projektu lub działań objętych pomocą są rozpowszechniane.

(319)

Pomoc na rzecz tworzenia i rozwoju krótkich łańcuchów dostaw, o której mowa w pkt (316) lit. (d) i (e), musi obejmować jedynie łańcuchy dostaw obejmujące nie więcej niż jednego pośrednika między rolnikiem i konsumentem.

(320)

Pomoc w ramach niniejszej sekcji musi być zgodna z odpowiednimi przepisami prawa konkurencji, w szczególności z art. 101 i 102 Traktatu, które mają zastosowanie na mocy art. 206–210 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.

(321)

Pomoc obejmuje następujące koszty kwalifikowalne w zakresie, w jakim dotyczą one działalności rolniczej:

(322)

Pomoc ogranicza się do okresu maksymalnie siedmiu lat, z wyjątkiem wspólnych działań na rzecz ochrony środowiska w odpowiednio uzasadnionych przypadkach.

(323)

Pomoc nie może przekraczać 100 % kosztów kwalifikowalnych.

(324)

Koszty bezpośrednie, o których mowa w pkt (321) lit. d) powyżej, ograniczone są do maksymalnej intensywności pomocy na pomoc inwestycyjną, jak określono w sekcji poświęconej pomocy inwestycyjnej.

(325)

Przyznanie pomocy państwa może być stosownym środkiem zabezpieczenia przed pewnymi rodzajami ryzyka w sektorze rolnym, jako że działalność rolnicza sama w sobie jest szczególnie narażona na ryzyko i sytuacje kryzysowe. Istnieją jednak różnice między przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność w sektorze podstawowej produkcji rolnej i przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność w zakresie przetwarzania produktów rolnych i wprowadzania ich do obrotu, które zazwyczaj mają lepsze możliwości zabezpieczania się przed ryzykiem. Dlatego też pewne kategorie pomocy będące przedmiotem niniejszej sekcji mają zastosowanie jedynie do podstawowej produkcji rolnej.

(326)

W procesie zezwalania na pomoc państwa na działalność zagrożoną ryzykiem i sytuacjami kryzysowymi Komisja uwzględnia konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji poprzez wprowadzenie wymogu minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków pomocowych lub innych adekwatnych środków, które należy podjąć w celu zmniejszenia zagrożenia zakłócenia konkurencji oraz zagwarantowania, że pomoc państwa jest proporcjonalna do poniesionych strat. W celu zmniejszenia do minimum całkowitej kwoty przyznanej pomocy w swojej ocenie Komisja uwzględni konieczność podjęcia przez beneficjenta odpowiednich środków zapobiegawczych.

(327)

Komisja rozważy przyznanie pomocy na rzecz naprawienia szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi, zgodnej z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu, jeżeli będzie ona zgodna z następującymi warunkami.

(328)

Niniejszą sekcję stosuje się do sektora rolnego (70).

(329)

Ponieważ pojęcia „klęska żywiołowa” i „zdarzenie nadzwyczajne”, o których mowa w art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu wprowadzają wyjątki od ogólnego zakazu pomocy państwa na rynku wewnętrznym ustanowionego w art. 107 ust. 1 Traktatu, Komisja konsekwentnie podtrzymuje stanowisko, że ich wykładnia musi mieć charakter restrykcyjny. Stanowisko to potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (71).

(330)

Dotychczas Komisja przyznawała, że trzęsienia ziemi, lawiny, przypadki osunięcia się ziemi i powodzie można uznać za klęski żywiołowe. Uwzględniono ponadto rozwój sytuacji w ramach inicjatywy na rzecz kompleksowego unowocześnienia pomocy państwa pozwalający na objęcie wyłączeniami blokowymi następujących kategorii klęsk żywiołowych: huragany, trąby powietrzne, erupcje wulkanów i pożary na obszarach naturalnych niespowodowane przez człowieka. W przeszłości Komisja uznawała za zdarzenia nadzwyczajne wojny, zamieszki wewnętrzne lub strajki oraz, w sposób ograniczony i zależny od ich zasięgu, katastrofy nuklearne lub przemysłowe oraz pożary, które spowodowały wielkie straty (72). Komisja będzie nadal oceniała wnioski o przyznanie pomocy państwa zgodnie z art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu w odniesieniu do poszczególnych przypadków, uwzględniając przy tym swoje dotychczasowe doświadczenie w tym zakresie.

(331)

Pomoc przyznana na podstawie niniejszej sekcji spełnia następujące warunki:

(332)

W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą z wyprzedzeniem ustanowić kryteria, na podstawie których będzie można formalnie uznać, jak wspomniano w pkt (331) lit. (a), wystąpienie wymienionych okoliczności.

(333)

Pomoc wypłacana jest bezpośrednio danemu przedsiębiorstwu lub grupie producentów lub organizacji, której to przedsiębiorstwo jest członkiem. W przypadku gdy pomoc wypłacana jest grupie producentów i organizacji, kwota pomocy nie przekracza kwoty pomocy, do jakiej kwalifikuje się dane przedsiębiorstwo.

(334)

Program pomocy wprowadza się w ciągu trzech lat od daty zdarzenia, a pomoc musi zostać wypłacona w ciągu czterech lat od tej daty.

(335)