UZASADNIENIE

1.           KONTEKST WNIOSKU

Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej w Unii jest regulowane dyrektywą Rady 2003/96/WE ([1]) (zwaną dalej „dyrektywą w sprawie opodatkowania energii” lub „dyrektywą”).

Zgodnie z art. 19 ust. 1 dyrektywy, w uzupełnieniu przepisów przewidzianych w szczególności w art. 5, 15 i 17, Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, może upoważnić każde państwo członkowskie do wprowadzenia dalszych zwolnień lub obniżenia poziomu opodatkowania na podstawie szczególnych względów politycznych.

Celem niniejszego wniosku jest objęcie zwolnieniem podatkowym oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi specjalistycznego sprzętu do humanitarnego rozminowywania. Zwolnienie to ma zmniejszyć koszty, jakie ponoszą osoby prawne zarejestrowane w celu przeprowadzenia rozminowywania, a tym samym przyspieszyć ten proces i przyczynić się do wdrożenia polityki humanitarnego rozminowywania w Chorwacji.

Obniżenie podatku usprawni działania na rzecz rozminowywania, które są prowadzone zgodnie z międzynarodową Konwencją o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu (konwencja ottawska z 1998 r.), międzynarodową Konwencją o broni kasetowej podpisaną w Oslo w 2008 r., zakazującą użycia, przekazywania, składowania i niszczenia broni kasetowej w okresie ośmiu lat, oraz ustawą Republiki Chorwacji z 2005 r. o humanitarnym rozminowywaniu.

Celem środka, który zostanie zastosowany przez Chorwację, jest ustanowienie bodźców podatkowych do szybszego oczyszczenia potencjalnych pól minowych, dzięki czemu udostępnione zostaną grunty rolne i lasy, które będzie można znowu wykorzystywać w celach gospodarczych. Przewiduje się, że środek będzie miał również bezpośredni pozytywny wpływ na zdrowie i życie osób zamieszkujących obszary zaminowane lub obszary, na których znajdują się niewybuchy.

Jeśli środek nie zostanie wprowadzony, podmioty obsługujące sprzęt specjalistyczny upoważnione do przeprowadzania rozminowywania na terytorium Chorwacji będą zobowiązane do zapłaty krajowej akcyzy na olej gazowy wykorzystywany jako paliwo silnikowe, wynoszącej 2 860 HRK (ok. 375,54 EUR) ([2]), który to podatek ma zastosowanie w odniesieniu do gazu pędnego, jak również do paliwa do silników stacjonarnych, maszyn ciężkich oraz pojazdów przeznaczonych do wykorzystania poza drogami publicznymi (art. 8 ust. 2 lit. b), c) i d) dyrektywy w sprawie opodatkowania energii). Ograniczone w czasie zwolnienie podatkowe pozwoli odnośnym podmiotom zmniejszyć ponoszone przez nie koszty związane z rozminowywaniem i zwiększyć zyski przez ograniczony okres, tworząc tym samym bodziec podatkowy do zintensyfikowania działalności w okresie obowiązywania środka. Dzięki temu proces rozminowywania zostanie przyspieszony.

Wniosek i jego kontekst ogólny

Pismem z dnia 8 kwietnia 2014 r. władze chorwackie zwróciły się o wydanie upoważnienia do zastosowania przez Chorwację zwolnienia podatkowego w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE. W dniu 15 lipca 2014 r. władze chorwackie przedstawiły dodatkowe informacje i wyjaśnienia.

Zamiarem władz chorwackich jest wprowadzenie zwolnienia podatkowego w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania. Aby przyspieszyć rozminowywanie obszarów, na których jeszcze znajdują się miny, środek ten zostanie wprowadzony poprzez zastosowanie systemu zwrotu zapłaconej akcyzy. Maszyny, do obsługi których wykorzystany zostanie olej gazowy objęty zwolnieniem z akcyzy, zostaną zaklasyfikowane według ich przeznaczenia, mechanizmu roboczego i sposobu obsługi.

Według informacji przedstawionych przez władze chorwackie dotyczących stanu na dzień 1 stycznia 2014 r. całkowita powierzchnia obszaru, na którym podejrzewa się występowanie min, oraz obszaru, na którym znajdują się wyłącznie niewybuchy, wynosi w Chorwacji ogółem 613,6 km2. Według szacunków Chorwacji roczne straty z tytułu niewykorzystanego potencjału produkcyjnego zaminowanych obszarów leśnych wynoszą około 30 mln EUR. Jeśli chodzi o zaminowane grunty rolne, 55 % stanowią grunty orne, a pozostała część to łąki i pastwiska. Szacuje się, że około 900 tys. osób (około 20 % populacji) nadal żyje w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów, na których podejrzewa się występowanie min. W latach 1991–2013 na obszarach zaminowanych odnotowano 1353 zdarzenia i wypadki powiązane z obecnością min, na skutek których ucierpiało 1976 osób, a 510 z nich poniosło śmierć.

Chorwacja wystąpiła z wnioskiem o przyznanie zwolnienia na okres sześciu lat, który jest maksymalnym okresem określonym w art. 19 ust. 2 dyrektywy.

Zakres

Beneficjentami środka będą osoby prawne, które zostaną upoważnione przez Chorwackie Centrum ds. Rozminowywania i zarejestrowane jako podmioty prowadzące działalność w zakresie humanitarnego rozminowywania zgodnie z ustawą o humanitarnym rozminowywaniu ([3]), zasadami humanitarnego rozminowywania ([4]) oraz zasadami dotyczącymi wymogów technicznych określania zgodności z przepisami sprzętu wykorzystywanego do humanitarnego rozminowywania ([5]). Beneficjenci przeprowadzą rozminowywanie i oczyszczanie terenu przy użyciu sprzętu do rozminowywania oraz stworzą odpowiednie warunki do rozbrojenia min przez pirotechników. Dopuszczone maszyny zostaną określone według ich rodzaju, przeznaczenia i zużycia paliwa, co z kolei będzie zależało od głębokości czyszczenia terenu, szybkości działania, szerokości oczyszczania oraz skuteczności działania maszyny w koleinach na ubitym gruncie. Środek zostanie przyznany poprzez zwrot zapłaconej akcyzy, na podstawie opłaconych rachunków. Taka dokumentacja będzie zawierać dane nabywcy, numery seryjne maszyny, czas pracy maszyny, ilość nabytego oleju gazowego oraz datę nabycia.

Według danych przedstawionych przez władze chorwackie w Chorwacji zarejestrowanych jest 36 osób prawnych posiadających w sumie 47 maszyn wykorzystywanych do humanitarnego rozminowywania. Środka nie planuje się jednak ograniczyć jedynie do tych zatwierdzonych podmiotów – będzie on również obowiązywał wobec wszelkich nowych zatwierdzonych podmiotów i maszyn do rozminowywania, które mogą być wykorzystywane w przyszłości. Chorwackie Centrum ds. Rozminowywania zatwierdza wszystkie nowe maszyny do oczyszczania z min, które mają być wykorzystywane do humanitarnego rozminowywania, oraz prowadzi stosowną dokumentację.

Według władz chorwackich korzyści z wprowadzenia środka, jakie odniesie poszczególny beneficjent, będą zależały od wielkości obszaru objętego rozminowywaniem oraz całkowitego zużycia oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do rozminowywania na tym obszarze. Chorwacja szacuje, że korzyść wynikająca z obniżenia podatku obliczonego na podstawie średniego zużycia paliwa wszystkich podmiotów prowadzących działania w zakresie rozminowywania w 2013 r. wynosi około 2 907 038 HRK (ok. 381 736,50 EUR), co oznacza, że według szacunków średnia kwota na maszynę wynosi 61 859,15 HRK lub 8 123,01 EUR rocznie. Władze chorwackie przewidują, że w sześcioletnim okresie obowiązywania środka roczne wydatki budżetowe oparte na szacunkowym średnim zużyciu ulegną zwiększeniu i wyniosą: 2 965 179 HRK (ok. 389 371,23 EUR) na 2015 r., 3 024 482 HRK (ok. 397 158,66 EUR) na 2016 r., 3 084 971 HRK (ok. 405 101,83 EUR) na 2017 r., 3 146 671 HRK (ok. 413 203,87 EUR) na 2018 r., 3 209 604 HRK (ok. 421 467,94 EUR) na 2019 r., 3 273 796 HRK (ok. 429 897,30 EUR) na 2020 r., a całkowita kwota wyniesie: 18 704 706 HRK (ok. 2 456 200,83 EUR).

Działanie środka

Właściwe działy Chorwackiego Centrum ds. Rozminowywania będą nadzorowały wykorzystywanie sprzętu i prowadziły stosowną dokumentację. Dokumentacja będzie sporządzana dla poszczególnych projektów (obszarów). Dla każdej maszyny prowadzony będzie specjalny arkusz, w którym zapisywany będzie czas pracy, wyniki oraz zużycie paliwa na każdy dzień.

Po zakończeniu projektu podmiot przeprowadzający rozminowywanie przedłoży deklarację podatkową na potrzeby zwrotu akcyzy w odniesieniu do sprzętu wykorzystanego na rozminowywanym obszarze, której towarzyszyć będzie arkusz z zapisem pracy każdej maszyny. Dokumentacja ta będzie zatwierdzana przez kierownika projektu i weryfikowana przez urzędnika Chorwackiego Centrum ds. Rozminowywania odpowiedzialnego za monitorowanie projektu; urzędnik będzie stale obecny na rozminowywanym terenie w celu przeprowadzania kontroli na miejscu.

Oprócz innych obowiązków związanych z monitorowaniem dział administracji podatkowej Ministerstwa Finansów będzie również prowadził, na podstawie informacji o terenach objętych rozminowywaniem, regularne kontrole zużycia paliwa do sprzętu rozminowującego. Jest to zgodne z ogólnym zadaniem Ministerstwa, jakim jest monitorowanie wdrażania przepisów dotyczących akcyzy. Zwolnienie podatkowe zostanie przyznane w drodze zwrotu zapłaconej akcyzy.

Argumenty władz chorwackich dotyczące wpływu środka na rynek wewnętrzny

Jako że środek będzie obowiązywał w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działania w zakresie humanitarnego rozminowywania, nie będzie on faworyzować żadnych przedsiębiorstw i żadnemu z nich nie zostanie przyznana korzyść gospodarcza? Podobnie, z uwagi na charakter środka i fakt, że jest on ograniczony do zaminowanych obszarów Republiki Chorwacji, Chorwacja zakłada, że nie będzie on miał wpływu na handel wewnątrzunijny.

Obowiązujące przepisy w dziedzinie, której dotyczy wniosek

Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, w szczególności art. 8 ust. 1, art. 8 ust. 2 lit. c) i d).

Ocena środka zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE

Szczególne względy polityczne

Artykuł 19 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy stanowi:

„Oprócz przepisów przedstawionych w poprzednich artykułach, w szczególności w art. 5, 15 i 17, Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, może upoważnić każde państwo członkowskie do wprowadzenia dalszych zwolnień lub obniżek na podstawie szczególnych rozważań politycznych”.

Za pośrednictwem przedmiotowego zwolnienia podatkowego władze chorwackie dążą do przyspieszenia procesu rozminowywania pozostałych zaminowanych obszarów w różnych regionach Chorwacji. Jeśli środek nie zostałby wprowadzony, olej gazowy wykorzystywany do sprzętu do humanitarnego rozminowywania byłby objęty podatkiem w wysokości 2 860 HRK (ok. 375,54 EUR) za 1 000 l. Należy zauważyć, że Chorwacja stosuje taką samą stawkę podatkową w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego jako gaz pędny i do oleju gazowego wykorzystywanego zgodnie z art. 8 ust. 2 lit. c) i d) dyrektywy 2003/96/WE. Ponadto ograniczone w czasie stosowanie wnioskowanego zwolnienia podatkowego stworzyłoby bodziec podatkowy dla podmiotów prowadzących działania w zakresie humanitarnego rozminowywania do ukończenia swoich prac przed upływem sześcioletniego okresu obowiązywania środka, a tym samym do przyczynienia się do osiągnięcia deklarowanego celu polityki, jakim jest przyspieszenie procesu rozminowywania na pozostałych zaminowanych obszarach. Oprócz wnioskowanego środka w Chorwacji nie obowiązują żadne inne dotacje, które miałyby zastosowanie do podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w zakresie humanitarnego rozminowywania obszarów zaminowanych.

Chorwacja wskazała również, że wprowadzenie środka będzie miało bezpośredni pozytywny wpływ na zdrowie i życie osób zamieszkujących obszary zaminowane lub obszary, na których znajdują się niewybuchy. Zgodnie z powyższym Komisja zauważa, że według informacji przedstawionych przez władze chorwackie w okresie 1991–2013 1976 osób uległo obrażeniom na skutek wybuchów min w Chorwacji, a 510 z nich poniosło śmierć. Ponadto stwierdza, że dochody utracone z powodu nieuprawiania zaminowanych gruntów rolnych mogą osiągnąć kwotę 50 mln EUR.

Można założyć, że zamiar wprowadzenia zwolnienia podatkowego w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania w różnych regionach Chorwacji opiera się na szczególnych względach politycznych, w szczególności dotyczących polityki społecznej, bezpieczeństwa ludności, zdrowia i polityki regionalnej.

Spójność z pozostałymi obszarami polityki i celami Unii

Wnioskowany środek dotyczy głównie unijnej polityki zdrowia, regionalnej i ochrony środowiska, ponieważ częściowo przyczyni się do szybszego ograniczenia obszarów zaminowanych w Republice Chorwacji, stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zwierząt domowych i dzikich zwierząt. Należy zauważyć, że około 900 tys. osób w Chorwacji nadal żyje w sąsiedztwie obszarów, na których podejrzewa się występowanie min, co zagraża ich zdrowiu i bezpieczeństwu.

Komisja stwierdza, że środek jest ograniczony do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi dopuszczonych maszyn specjalnego przeznaczenia zaprojektowanych i wybudowanych konkretnie w celu oczyszczania obszarów zaminowanych oraz jest ograniczony do zaminowanych obszarów w Republice Chorwacji. Należy również wspomnieć, że maszyn tych nie można wykorzystywać do żadnego rodzaju transportu na drogach publicznych.

Można zatem stwierdzić, że środek jest zgodny z polityką zdrowotną, polityką ochrony środowiska, polityką energetyczną i transportową Unii.

Uwzględniając przedstawione okoliczności, wydaje się, że środek jest możliwy do przyjęcia z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz potrzeby zapewnienia uczciwej konkurencji. Wynika to w szczególności z faktu, że nie będzie faworyzował żadnych przedsiębiorstw, jako że będzie miał zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działania w zakresie humanitarnego rozminowywania w Chorwacji. Podobnie, z uwagi na charakter środka i fakt, że jest on ograniczony do zaminowanych obszarów Republiki Chorwacji, nie będzie miał wpływu na handel wewnątrzunijny.

Okres stosowania środka

Komisja proponuje, aby ustanowiony okres stosowania był maksymalnym okresem, jaki dopuszcza dyrektywa 2003/96/WE, tzn. aby wynosił sześć lat. Okres ten wydaje się odpowiedni, aby umożliwić władzom chorwackim zgromadzenie informacji w celu oceny wyników wprowadzenia środka oraz zagwarantować podmiotom gospodarczym korzystającym ze środka wystarczający stopień pewności i zapewnić wystarczająco dużo czasu na zakończenie procesu rozminowywania zaminowanych obszarów.

Przepisy dotyczące pomocy państwa

Władze chorwackie zamierzają zastosować zwolnienie podatkowe w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania w drodze zwrotu zapłaconej akcyzy. Środek stanowi pomoc państwa i powinien być zgłoszony Komisji zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE.

2.           WYNIKI KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENA SKUTKÓW

Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Niniejszy wniosek opiera się na wniosku złożonym przez Chorwację i dotyczy wyłącznie tego państwa członkowskiego.

Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej

Nie zaistniała potrzeba skorzystania z pomocy ekspertów zewnętrznych.

Ocena skutków

Niniejszy wniosek dotyczy upoważnienia dla jednego państwa członkowskiego, wydawanego na wniosek tego państwa.

3.           ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU

Zasada pomocniczości

Dziedzina podatków pośrednich objęta art. 113 TFUE nie jest sama w sobie przedmiotem wyłącznej kompetencji Unii Europejskiej w rozumieniu art. 3 TFUE.

Wykonywanie przez państwa członkowskie ich obecnych kompetencji w tej dziedzinie jest jednak ściśle określone i ograniczone przez istniejące prawo UE. Zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE jedynie Rada może upoważnić państwo członkowskie do wprowadzenia dodatkowych zwolnień lub obniżek w rozumieniu tego przepisu. Państwa członkowskie nie mogą zastępować Rady w tym zakresie.

Wniosek spełnia zatem wymogi zasady pomocniczości.

Zasada proporcjonalności

Wniosek spełnia wymogi zasady proporcjonalności. Zwolnienie podatkowe nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia przedmiotowego celu (zob. powyżej rozważania na temat aspektów rynku wewnętrznego i uczciwej konkurencji).

Wybór instrumentów

Proponowane instrumenty: decyzja Rady.

Artykuł 19 dyrektywy 2003/96/WE przewiduje jedynie tego typu środek.

4.           WPŁYW NA BUDŻET

Proponowany środek nie pociąga za sobą obciążenia finansowego ani administracyjnego dla Unii. Wniosek nie ma zatem wpływu finansowego na budżet Unii.

2014/0312 (NLE)

Wniosek

DECYZJA WYKONAWCZA RADY

upoważniająca Chorwację do zastosowania zwolnienia podatkowego w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej ([6]), w szczególności jej art. 19,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)       Pismem z dnia 8 kwietnia 2014 r. władze chorwackie zwróciły się o wydanie upoważnienia do zastosowania przez Chorwację zwolnienia podatkowego w odniesieniu do oleju gazowego wykorzystywanego do obsługi sprzętu do humanitarnego rozminowywania zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE.

(2)       Wprowadzając to zwolnienie podatkowe, Chorwacja ma na celu przyspieszenie rozminowywania pozostałych zaminowanych obszarów w różnych częściach kraju. Środek będzie miał zatem bezpośredni pozytywny wpływ na życie i zdrowie ludzi żyjących w tych regionach.

(3)       Środek jest ograniczony do dopuszczonych maszyn specjalnego przeznaczenia zaprojektowanych i wyprodukowanych konkretnie w celu oczyszczania zaminowanych obszarów.

(4)       Środek jest ograniczony do zaminowanych obszarów znajdujących się na terytorium Chorwacji.

(5)       Środek będzie miał zastosowanie do wszystkich podmiotów prowadzących działania w zakresie humanitarnego rozminowywania w Chorwacji, żadnemu podmiotowi nie zostanie zatem przyznana korzyść ekonomiczna.

(6)       W związku z tym środek jest dopuszczalny z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i konieczności zapewnienia uczciwej konkurencji, a także jest zgodny z polityką Unii Europejskiej w dziedzinie zdrowia, środowiska, energii i transportu.

(7)       Z art. 19 ust. 2 dyrektywy 2003/96/WE wynika, że każde upoważnienie przyznawane na podstawie tego artykułu musi być ściśle ograniczone w czasie. W celu zagwarantowania przedmiotowym podmiotom gospodarczym wystarczającego stopnia pewności i wystarczającego czasu na zakończenie procesu rozminowywania zaminowanych obszarów upoważnienie jest udzielane na sześć lat.

(8)       Niniejsza decyzja pozostaje bez uszczerbku dla stosowania unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Niniejszym upoważnia się Chorwację do zwolnienia z opodatkowania oleju gazowego stosowanego jako paliwo do specjalistycznego sprzętu do humanitarnego rozminowywania, wykorzystywanego na jej terytorium. Środek jest ograniczony do dopuszczonych maszyn specjalnego przeznaczenia zaprojektowanych i wyprodukowanych konkretnie w celu oczyszczania zaminowanych obszarów.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja staje się skuteczna z dniem jej notyfikacji. Decyzja wygasa po upływie sześciu lat.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja jest skierowana do Republiki Chorwacji.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

                                                                       W imieniu Rady

                                                                       Przewodniczący

([1])            Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51).

([2])            Wszystkie obliczenia oparte są na kursie wymiany z dnia 1 października 2013 r., tj. 7,6153 HRK za 1 EUR. Por. Dz.U. C 286 z 2.10.2013.

([3])            Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji - NN nr 153/2005, 63/2007 i 152/2008.

([4])            Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji - NN nr 53/2007, 111/2007 i 141/2011.

([5])            Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji - NN nr 53/2007, 39/2011 i 57/2013.

([6])            Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51.