KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY sporządzony na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE Rady /* COM/2014/0623 final */
KOMUNIKAT
KOMISJI DO RADY sporządzony
na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE Rady
1.
KONTEKST
Zgodnie z art. 395
dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego
systemu podatku od wartości dodanej („dyrektywy VAT”), Rada, stanowiąc
jednomyślnie na wniosek Komisji, może upoważnić każde
państwo członkowskie do wprowadzenia szczególnych środków
stanowiących odstępstwo od przepisów wspomnianej dyrektywy w celu
uproszczenia procedury poboru podatku VAT lub zapobiegania niektórym formom
uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. Ponieważ
procedura ta przewiduje odstępstwa od ogólnych zasad stosowania VAT,
zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości, takie odstępstwa powinny być proporcjonalne i
mieć ograniczony zakres. Pismem
zarejestrowanym przez Komisję w dniu 14 stycznia 2014 r. Estonia
wystąpiła z wnioskiem, na podstawie art. 395 dyrektywy VAT, o
upoważnienie jej do stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia
w odniesieniu do dostaw kamieni szlachetnych w celu zapobiegania oszustwom
podatkowym. Ze względu na to, że nie przedstawiono jednak
dostatecznej ilości informacji na temat oszustw w tym sektorze, w dniu 13
marca 2014 r. Komisja wysłała pismo z prośbą o dodatkowe
informacje w tym zakresie. Pismem zarejestrowanym przez Komisję w dniu 7
maja 2014 r. Estonia przekazała dodatkowe informacje w odpowiedzi na
tę prośbę. Zgodnie z art. 395
akapit drugi tej dyrektywy Komisja poinformowała pozostałe
państwa członkowskie pismem z dnia 10 czerwca 2014 r. o wniosku
złożonym przez Estonię. Pismem z dnia 12 czerwca 2014 r. Komisja
poinformowała Estonię, że posiada wszystkie informacje
niezbędne do rozpatrzenia wniosku.
2.
ODWROTNE OBCIĄŻENIE
Osobą
zobowiązaną do zapłaty VAT zgodnie z art. 193 dyrektywy VAT jest
podatnik dokonujący podlegającej opodatkowaniu dostawy towarów lub
świadczenia usług. Celem mechanizmu odwrotnego obciążenia
jest przeniesienie tego obowiązku na podatnika będącego
odbiorcą dostaw. Z oszustwem
karuzelowym mamy do czynienia, gdy podmioty gospodarcze uchylają się
od zapłaty podatku VAT organom podatkowym po dokonaniu sprzedaży
swoich produktów. Ich klienci, będący w posiadaniu ważnej
faktury, są jednak uprawnieni do odliczenia podatku. W ekstremalnych
przypadkach takiego uchylania się od opodatkowania te same towary lub
usługi są w wyniku „oszustwa karuzelowego” (które obejmuje towary lub
usługi będące przedmiotem handlu między państwami
członkowskimi) wielokrotnie dostarczane lub świadczone bez
zapłaty podatku VAT organom podatkowym. Poprzez wyznaczenie osoby, której
dostarczane są towary lub świadczone usługi, jako osoby
zobowiązanej do zapłaty VAT w takich przypadkach, stworzono mechanizm
odwrotnego obciążenia, pozwalający wyeliminować
możliwość zaangażowania się w tę formę uchylania
się od opodatkowania.
3.
ODNOŚNY WNIOSEK
Estonia
wnioskuje, zgodnie z art. 395 dyrektywy VAT, by Rada, działając na
wniosek Komisji, upoważniła Estonię do stosowania szczególnego
środka stanowiącego odstępstwo od art. 193 dyrektywy VAT w
odniesieniu do stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w
przypadku dostaw kamieni szlachetnych. Na podstawie
informacji przekazanych przez Estonię wydaje się, że przewiduje
się stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia do dostaw metali
szlachetnych, począwszy od dnia 1 lipca 2014 r., na podstawie art. 199a
ust. 1 lit. j) dyrektywy VAT, wprowadzonego dyrektywą w sprawie
systemu „odwrotnego obciążenia”[1].
Władze Estonii oczekują, że uzupełnieniem tego środka
będzie zastosowanie tego mechanizmu do kamieni szlachetnych, czego nie
przewiduje dyrektywa VAT.
4.
STANOWISKO KOMISJI
Otrzymując
wniosek na podstawie art. 395, Komisja ocenia, czy spełnione są
podstawowe warunki udzielenia upoważnienia, a mianowicie, czy proponowany
środek szczególny upraszcza procedury dla podatników lub dla administracji
podatkowej, lub czy pozwala zapobiec niektórym rodzajom uchylania się od
opodatkowania lub unikania opodatkowania. W tym kontekście Komisja zawsze
przyjmowała ograniczone, ostrożne podejście, dopilnowując,
by odstępstwa nie podważały funkcjonowania ogólnego systemu VAT,
by ich zakres był ograniczony oraz by były one konieczne i proporcjonalne. Środek,
którego dotyczy wniosek, jest zasadniczo związany z faktem, że, jak
wspomniano powyżej, mechanizm odwrotnego obciążenia będzie
stosowany w odniesieniu do metali szlachetnych począwszy od dnia 1 lipca 2014
r. Ponieważ mechanizm odwrotnego obciążenia zawsze pociąga
za sobą pewne ryzyko, że oszustwo zostanie przesunięte na inne
produkty, Estonia chciałaby wprowadzić podobny środek w
odniesieniu do kamieni szlachetnych, gdyż wydaje się, że
często te same podmioty handlują metalami szlachetnymi i kamieniami
szlachetnymi. Na tym etapie
Estonia nie była jeszcze jednak w stanie przedstawić dokładnych
informacji na temat (ewentualnych) oszustw w odniesieniu do kamieni
szlachetnych, ponieważ nadal przeprowadzane są kontrole. Kontrole te
rozpoczęto w drugiej połowie 2013 r., brak zatem informacji za
poprzednie lata. Z dostępnych informacji wydaje się, że Estonia
wykryła jedno tzw. oszustwo karuzelowe w zakresie kamieni szlachetnych
dotyczące innego państwa członkowskiego. Estonia poinformowała,
że liczba transakcji dotyczących kamieni szlachetnych waha się
od trzech do dziewięciu miesięcznie w okresie od lipca 2013 r. do
stycznia 2014 r., przy czym wartość tych transakcji wzrasta. Jeśli
chodzi o ewentualne konwencjonalne środki w celu rozwiązania tego
problemu w odnośnym sektorze, Estonia nie wykazała, by zastosowano
lub wdrożono konkretne środki albo przewidziano je w niedalekiej
przyszłości. Stwierdzono jedynie, że po okresie stosowania
wnioskowanego odstępstwa możliwe byłoby sprawowanie kontroli nad
odnośnym sektorem za pomocą zwykłych procedur kontrolnych,
takich jak rutynowe kontrole i audyty. Na podstawie
powyższych elementów Komisja stwierdza, że nie wykazano potrzeby
przyznania odstępstwa w tej dziedzinie. W rzeczywistości ze
względu na bardzo ograniczoną liczbę transakcji przeprowadzanych
przez zaledwie kilku podatników, często już znanych i wskazanych w
odniesieniu do swojej działalności w sektorze metali szlachetnych,
zasadniczo powinno być możliwe podejmowanie odpowiednich
działań następczych i kontrola nad tym sektorem za pomocą
środków konwencjonalnych, tak jak to przewidziano po okresie stosowania
wnioskowanego odstępstwa. Jednocześnie, mimo że odniesiono
się do jednego konkretnego przypadku oszustwa, nie wykazano, że
istniejąca lub potencjalna sytuacja w zakresie tych oszustw
wymagałaby w międzyczasie wprowadzenia szczególnego środka
stanowiącego odstępstwo.
5.
WNIOSEK
Na podstawie
wyżej wymienionych elementów Komisja jest przeciwna wnioskowi
złożonemu przez Estonię. [1] Wprowadzony dyrektywą Rady 2013/43/UE z dnia 22
lipca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w zakresie fakultatywnego i
tymczasowego stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w
związku z dostawami niektórych towarów i usług podatnych na oszustwa
(Dz.U. L 201 z 26.7.2013, s. 4).