SPRAWOZDANIE KOMISJI Sprawozdanie podsumowujące dotyczące jakości wody pitnej w UE sporządzone na podstawie badania sprawozdań państw członkowskich za okres 2008–2010 zgodnie z dyrektywą 98/83/WE /* COM/2014/0363 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI Sprawozdanie podsumowujące
dotyczące jakości wody pitnej w UE sporządzone na podstawie
badania sprawozdań państw członkowskich za okres 2008–2010
zgodnie z dyrektywą 98/83/WE
1.
Wprowadzenie
Bezpieczna woda pitna jest nieodzowna do życia.
Jest bardzo ważna dla zdrowia publicznego i stanowi ważny czynnik
zdrowej gospodarki. WHO[1]
stwierdza, że dzięki „poprawie dostępu do bezpiecznej wody
pitnej i odpowiednich warunków sanitarnych, oprócz korzyści zdrowotnych
dzięki zapobieganiu chorobom przenoszonym przez wodę, można
osiągnąć znaczące korzyści gospodarcze”.
Obejmują one między innymi oszczędności w opiece
zdrowotnej, zyskane dni produkcyjne w roku, wzrost frekwencji w szkołach i
zapobieżenie pogorszeniu się jakości życia. Sektor wodny ma
także znaczny wkład w PKB. Całkowita szacunkowa
wartość dodana brutto (WDB) sektora usług obejmujących
infrastrukturę sanitarną i dostawy wody wyniosła w 2010 r. 43,84
mld EUR i stanowiła w tym roku około 500 000 miejsc pracy wyrażonych
jako ekwiwalent pełnego czasu pracy[2]. Dyrektywa
w sprawie wody pitnej[3],
wprowadzona w 1980 r. i zaktualizowana w 1998 r., doprowadziła do zapewnienia
dostępności wysokiej jakości wody pitnej w całej Unii.
Wspólne wysiłki podejmowane przez instytucje UE, państwa
członkowskie i usługodawców skutkowały osiągnięciem
wysokich wskaźników zgodności z normami dotyczącymi wody pitnej
i dlatego też dyrektywa ta jest jednym z sukcesów, choć niezbyt
dobrze znanym, aktów prawnych UE w dziedzinie środowiska i zdrowia
publicznego. Jakość
wody pitnej oraz wymagany poziom uzdatnienia są ściśle związane
z jakością źródeł wody pitnej. Dlatego decydujące
znaczenie dla dyrektywy w sprawie wody pitnej ma poziom ochrony zasobów
wodnych, w szczególności wód podziemnych i powierzchniowych,
ponieważ ma on wpływ na koszty uzdatniania. Woda
pitna stanowi też ważną kwestię dla obywateli UE. Ma to
odzwierciedlenie w badaniu Eurobarometru[4] i w niedawno
ogłoszonej europejskiej inicjatywie obywatelskiej „Right2Water” („Prawo do
wody”)[5].
W odpowiedzi na tę inicjatywę Komisja ogłosiła
ogólnoeuropejskie konsultacje publiczne na temat dyrektywy w sprawie wody
pitnej[6],
zwłaszcza w celu poprawy dostępu do wysokiej jakości wody
w UE.
2.
Sytuacja
w zakresie wody pitnej
Niniejszy
dokument zawiera podsumowanie stanu wdrożenia dyrektywy w sprawie wody
pitnej w oparciu o najnowsze dane przekazane przez państwa
członkowskie[7].
W witrynie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska dostępne
będą wkrótce sprawozdania techniczne zawierające
szczegółowe zestawienia dla poszczególnych państw członkowskich[8].
2.1.
Źródła zaopatrzenia w wodę
Źródła
zaopatrzenia w wodę w UE są zorganizowane według stref
zaopatrzenia, tj. geograficznie określonych obszarów, z których
pochodzi woda przeznaczona do spożycia przez ludzi z jednego źródła
lub ich większej liczby, oraz w których jakość wody może
być uznawana w przybliżeniu za jednolitą. W UE istnieje blisko 100
000 stref zaopatrzenia w wodę (SZW). Dyrektywa wprowadza
rozróżnienie pomiędzy dużymi i niewielkimi źródłami
zaopatrzenia w wodę[9].
Minimalne wymogi jakości wody są takie same zarówno dla dużych,
jak i niewielkich źródeł zaopatrzenia. Różnią się
jednak wymagania dotyczące monitorowania i państwa członkowskie
nie muszą ujmować w sprawozdaniach niewielkich źródeł
zaopatrzenia. Niewielkie źródła zaopatrzenia zapewniają
obsługę około 65 milionów ludzi. „Zaopatrzenie” w
rozumieniu dyrektywy nie oznacza „dostępu” do publicznej sieci
wodociągowej[10].
Eurostat zgromadził dane na temat ludności korzystającej z
publicznych źródeł zaopatrzenia w wodę[11],
zob. tabela 1 na końcu sprawozdania. Ze względu na dobrowolny
charakter zgłoszeń zbiór ten wykazuje braki w danych i nie pozwala na
obliczenie całkowitych/średnich wartości dla UE.
Źródła
wody surowej
W UE
źródła zaopatrzenia w wodę są głównie zasilane przez
wody gruntowe i wody powierzchniowe, w tym sztuczne zbiorniki. Źródła
wody są znacznie zróżnicowane w poszczególnych państwach
członkowskich. Ogólne informacje przedstawiono we wcześniejszych
sprawozdaniach[12];
są one zbierane przez Eurostat[13].
Istnieją znaczące różnice procentowe między dużymi i
niewielkimi źródłami zaopatrzenia, przy czym niewielkie
źródła zaopatrzenia charakteryzuje znacznie wyższy wskaźnik
udziału wód gruntowych (84 %). Zanieczyszczenie
wód gruntowych, w szczególności przez substancje trudne do wykrycia, takie
jak pestycydy, oraz skażenie wód powierzchniowych wywołane w coraz
większym stopniu przez zmiany klimatu (powodzie, ekstremalne opady
deszczu, nadmiar deszczu) mogą stwarzać problemy przenoszone następnie
na wodę pitną. Skoordynowane monitorowanie wód gruntowych i wody
pitnej, wraz z wprowadzeniem środków dostosowawczych i
łagodzących w odniesieniu do zmian klimatu, byłoby korzystne dla
zapewnienia bezpiecznej wody pitnej.
2.2.
Jakość wody pitnej
Aby
zagwarantować bezpieczeństwo wody pitnej do spożycia przez
ludzi, dyrektywa w sprawie wody pitnej określa minimalne wymogi
jakości wody. Określa parametry mikrobiologiczne i chemiczne, które
mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego w przypadku,
gdyby stężenia przekroczyły określone progi. Dla
każdego z parametrów dyrektywa określa wartości
maksymalnego stężenia, których należy przestrzegać. Oprócz
parametrów mikrobiologicznych i chemicznych dyrektywa określa parametry
wskaźnikowe mające wskazywać na możliwe zagrożenie dla
ludzkiego zdrowia, które wymagają działań naprawczych tylko
wtedy, gdy dalsze badanie potwierdzi zagrożenie dla zdrowia ludzi. Zgłoszone
dane w zakresie tych parametrów wskazują, że ogólnie jakość
wody pitnej w UE jest bardzo dobra. Ogólna tendencja jest również
pozytywna. W przypadku dużych źródeł zaopatrzenia zdecydowana
większość państw członkowskich wykazuje wskaźniki
zgodności dla parametrów mikrobiologicznych i chemicznych między 99 %
a 100 %. W przypadku nielicznych państw członkowskich
wykazujących wskaźniki zgodności poniżej 99 % konieczne
będzie podjęcie bardziej zdecydowanych działań, by
zapewnić możliwość bezpiecznego korzystania z wody pitnej
przez wszystkich obywateli obsługiwanych przez te duże
źródła zaopatrzenia. Rys. 1. Zestawienie
podsumowujące – wskaźniki zgodności dla parametrów
mikrobiologicznych i chemicznych w państwach członkowskich Szczegółowe
dane znajdują się w tabeli 1 na końcu sprawozdania. W
odniesieniu do niewielkich źródeł zaopatrzenia w wodę obraz jest
bardziej zróżnicowany. W przypadku parametrów mikrobiologicznych
odnotowano niższe poziomy zgodności – tylko trzy państwa
członkowskie osiągają wskaźniki zgodności między 99
% a 100 %. Podział wskaźników zgodności dla parametrów
mikrobiologicznych wskazuje, że zgodność w przypadku niewielkich
źródeł zaopatrzenia jest znacznie niższa niż w przypadku
dużych źródeł zaopatrzenia. Rys. 2.
Wskaźnik zgodności mikrobiologicznej, liczba państw
członkowskich W
przypadku parametrów chemicznych niewielkich źródeł zaopatrzenia
odnotowuje się podobnie wysokie poziomy zgodności, jak w przypadku
dużych źródeł zaopatrzenia. W niektórych strefach
zaopatrzenia odnotowano problemy w odniesieniu do azotanów, azotynów, arsenu
oraz, w mniejszym stopniu, boru i fluorków. Na przykład w roku 2010
zidentyfikowano ponad 1 000 niewielkich źródeł zaopatrzenia ze
stężeniem azotanów przekraczającym dopuszczalne poziomy (zob.
tabela 1 na końcu sprawozdania). Wskaźniki zgodności
dotyczące parametrów wskaźnikowych wskazują, że ogólnie
wyniki niewielkich źródeł zaopatrzenia były gorsze niż w
przypadku dużych źródeł zaopatrzenia. Z oceny
zgłoszonych danych dotyczących niewielkich źródeł
zaopatrzenia wynika, że niektóre państwa członkowskie
borykają się z problemem bezpiecznego zarządzania niewielkimi
źródłami zaopatrzenia. Może to mieć potencjalnie wpływ
na 11,5 do 15,5 mln osób. Aby jednak oszacować konkretne ryzyko dla
zdrowia zainteresowanych obywateli, potrzebne byłoby więcej
informacji i szczegółowa ocena sposobu zarządzania tymi niewielkimi
źródłami zaopatrzenia. Obawy
związane z niewielkimi źródłami zaopatrzenia zostały
również uznane w ramach siódmego programu działań w zakresie
środowiska (siódmy EAP)[14],
w którym wzywa się do zwiększenia wysiłków w zakresie
wdrażania dyrektywy, w szczególności w przypadku niewielkich
źródeł zaopatrzenia. Jako
pierwszy krok w tym kierunku Komisja, w ścisłej współpracy z
państwami członkowskimi, opracowała dokument pt. „Ramy
działań” określający najlepsze praktyki do celów przeprowadzania
oceny ryzyka dla niewielkich źródeł zaopatrzenia; będzie on
wkrótce dostępny w witrynie internetowej Dyrekcji Generalnej ds.
Środowiska[15].
Ponieważ problem ten dotyczy milionów obywateli UE, należy
podjąć dalsze działania na rzecz poprawy dostaw wysokiej
jakości wody w szczególności na obszarach wiejskich i oddalonych. Z
danych pochodzących z państw członkowskich wynika, że w
przypadku incydentów i niespełniania norm jakości państwa
członkowskie ogólnie podejmują działania naprawcze, reagując
w odpowiednim czasie. W odniesieniu do parametrów mikrobiologicznych
podjęte środki wiązały się z poprawą uzdatniania
i oczyszczania zanieczyszczonych publicznych systemów dystrybucji. W przypadku
parametrów chemicznych problem niespełniania wymogów był rozwiązywany
przez stosowanie lepszych praktyk rolniczych, oczyszczanie lub uzdatnianie
wody, zmianę źródła wody i informowanie społeczeństwa.
2.3.
Monitorowanie i informowanie
Dyrektywa
zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia regularnego
monitorowania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Podejścia do monitorowania różnią się jednak w
poszczególnych państwach członkowskich, a nawet między
różnymi strefami zaopatrzenia w wodę w obrębie poszczególnych
państw członkowskich, w wyniku czego poziom i
dostępność danych różnią się. Nie musi to
oznaczać niespełnienia wymogów prawnych, gdyż dyrektywa pozwala
na dostosowane programy monitorowania zależnie od specyficznych właściwości
strefy zaopatrzenia w wodę. W analizie zasugerowano jednak potrzebę
dokonania przeglądu i usprawnienia bieżącego podejścia do
monitorowania, przy uwzględnieniu w szczególności podejścia WHO
obejmującego ocenę ryzyka i zarządzanie ryzykiem w planach
bezpieczeństwa wody[16]. Aby
odnieść się do monitorowania i działań państw
członkowskich, Komisja pracuje nad tzw. „ustrukturyzowanymi ramami
wdrażania i ramami informowania” (SIIF), które doprowadzą do
stworzenia na poziomie krajowym systemów aktywnego rozpowszechniania informacji
na temat sposobu wdrażania prawodawstwa UE w dziedzinie
środowiska. Następnie informacje te są zestawiane w ogólnounijny
przegląd. Ujęty w dyrektywie wymóg, aby aktualne informacje na temat
jakości wody pitnej były dostępne dla konsumentów, może
być również powiązany z takimi ramami informowania i ulepszony w
tym kontekście. Dane na temat wody pitnej można byłoby
także bardziej wyraźnie powiązać z Europejskim Systemem
Informacji Wodnej (WISE), który obejmuje szeroki zakres danych i informacji
zebranych przez instytucje UE.
2.4.
Odstępstwa
Dyrektywa
dopuszcza odstępstwa od norm jakości wody pitnej po spełnieniu
bardzo ściśle określonych warunków i w ograniczonym czasie.
Takie odstępstwa nie mogą stanowić potencjalnego zagrożenia
dla zdrowia ludzkiego i mogą mieć miejsce jedynie wtedy, gdy nie
można zapewnić zaopatrzenia w wodę pitną na danym obszarze
z zastosowaniem jakichkolwiek innych uzasadnionych środków. Czas
trwania odstępstwa nie może przekraczać trzech lat. Jeśli
jednak państwo członkowskie uzna, że wymagany jest
dłuższy okres odstępstwa, może przyznać drugie
odstępstwo na maksymalny okres trzech lat i musi poinformować
Komisję o przyczynach tej decyzji. W wyjątkowych przypadkach
państwo członkowskie może zwrócić się do Komisji
o trzecie odstępstwo. W takim przypadku Komisja podda wniosek
dokładnej ocenie i może odrzucić wniosek albo wyrazić
zgodę na odstępstwo na okres nieprzekraczający trzech lat. Dotychczas
Komisja przyznała kilka trzecich odstępstw na okres trzech lat dla
Republiki Czeskiej, Włoch, Węgier i Niemiec; dotyczyły one
głównie parametrów w zakresie azotanów i azotynów, fluorków, boru,
arsenu i niklu. Odrzuciła jeden wniosek o odstępstwo
złożony przez Estonię. Więcej informacji można
uzyskać w witrynie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska[17].
Komisja rozważa odpowiednie sposoby zapewnienia prawidłowego
wdrożenia powiązanych decyzji. Odstępstwa
i inne możliwości zwolnienia w wyjątkowych okolicznościach,
jeżeli nie będą stosowane rozważnie, mogą
zakłócić spójność wdrożenia dyrektywy w całej UE.
Komisja uważa, że obecny system odstępstw dał państwom
członkowskim wystarczająco dużo czasu na zapewnienie
spełniania norm jakości wody pitnej. Komisja uważa, że w
odniesieniu do istniejących źródeł zaopatrzenia w wodę nie
powinny być udzielone żadne nowe odstępstwa od spełniania
norm jakości wody pitnej, z wyjątkiem sytuacji nowych,
nieprzewidzianych źródeł zanieczyszczeń, bądź po
wprowadzeniu norm dla nowych parametrów lub zaostrzeniu norm jakości wody
pitnej w zakresie istniejących parametrów. W przypadku nowych
źródeł zaopatrzenia w wodę można rozważyć
odstępstwa w ściśle określonych warunkach, jeżeli
źródła zanieczyszczeń mogą być usunięte w
dopuszczalnym terminie i w przypadku gdy nie ma alternatywy dla nowych
źródeł.
2.5.
Wyzwania
W ciągu
ostatnich dziesięcioleci polityka UE w dziedzinie wody pitnej
doprowadziła do uzyskania wysokiej jakości wody pitnej w całej
UE. Aby jednak utrzymać wysokie normy jakości oraz
rozwiązać pozostałe specyficzne problemy, może
zaistnieć potrzeba dalszego dostosowania ram prawnych UE. Charakter niewielkich
źródeł zaopatrzenia w wodę znacznie różni się od charakteru
dużych źródeł zaopatrzenia w wodę. Ich skala jest niewielka
i często są zlokalizowane na obszarach wiejskich i oddalonych, co
wymaga podejścia do zarządzania uwzględniającego
szczególną sytuację na tych obszarach. Obowiązująca
dyrektywa w sprawie wody pitnej koncentruje się głównie na
dużych źródłach zaopatrzenia. Dodanie specjalnych przepisów
dotyczących niewielkich źródeł zaopatrzenia, w tym
obowiązku składania sprawozdań, mogłoby przyczynić
się do zapewnienia skutecznego zarządzania niewielkimi
źródłami zaopatrzenia w oparciu o analizę ryzyka i
umożliwić stworzenie lepszej mapy jakości wody pitnej w
niewielkich strefach zaopatrzenia. Przyczyniłoby się to do zwiększenia
dostępu do bezpiecznej wody pitnej, szczególnie na obszarach oddalonych
oraz do zwiększonej dostępności informacji dla
społeczeństwa i zainteresowanych stron na temat jakości wody
pitnej. Może
zaistnieć konieczność dostosowania aktualnego wykazu parametrów
i odpowiadających im wartości, jak również wymogów
monitorowania i analizy wymagań, w świetle zagrożeń
związanych z nowymi substancjami zanieczyszczającymi oraz
postępu naukowo-technicznego. Możliwe, że pojawi się
potrzeba rozszerzenia tego wykazu na nowo pojawiające się substancje
zanieczyszczające, takie jak niektóre produkty używane w rolnictwie
lub przemyśle, w tym produkty lecznicze. Metody monitorowania i
specyfikacje analizy parametrów powinny uwzględniać najnowsze metody
i techniki, w tym podejście oparte na analizie ryzyka, aby
umożliwić kontrolę jakości w najbardziej skuteczny i
efektywny pod względem kosztów sposób, zarówno w odniesieniu do procesów
uzdatniania w oczyszczalni, jak i sieci dystrybucji, w tym na poziomie odbiorcy
końcowego. Ramy UE należy oceniać w kontekście
zaktualizowanych wytycznych WHO w tej kwestii. Ponadto konieczne może
być podjęcie konkretnych działań w celu zmniejszenia
wycieków w sieciach dystrybucji. W około połowie państw
członkowskich w sieci dystrybucji następuje utrata ponad 20 % czystej
wody pitnej, zanim dotrze ona do kranów konsumentów, a w niektórych
państwach członkowskich odsetek ten wynosi aż 60 %. Ważne jest,
by społeczeństwo miało dostęp do informacji na temat
jakości wody pitnej. Informacje te są często podawane na
krajowych stronach internetowych, ale nierzadko są nieaktualne i trudno
zrozumiałe. Większość państw członkowskich nie
korzysta z kompleksowych map ani innego wsparcia publicznego. Obecna
struktura sprawozdawcza nie dostarcza Komisji adekwatnych i terminowych
informacji, które pozwoliłyby na przeprowadzenie dokładnej syntezy
zmian w zakresie jakości wody pitnej w Unii Europejskiej. Utrudnia to
przedstawianie Radzie, Parlamentowi Europejskiemu oraz ogółowi
społeczeństwa zaktualizowanych informacji z obszaru całej UE na
temat polityki i jakości wody pitnej w regularnych odstępach czasu.
Oprócz tego sposób zbierania i przetwarzania danych oraz ujmowania ich w
sprawozdaniu jest zróżnicowany w całej UE, co utrudnia porównanie
sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich w odniesieniu do
ich działań i zapewnienia zgodności z dyrektywą. Zmieniona
lub nowa koncepcja sprawozdawcza mogłaby ułatwić
rozpowszechnianie danych i zarządzanie nimi w przejrzysty sposób, zarówno
na poziomie krajowym, jak i unijnym. Ponadto analiza porównawcza
jakości wody pitnej mogłaby umożliwić łatwiejszą
interpretację i wizualizację danych na temat jakości wody w
całej UE oraz lepsze porównanie jakości wody i tendencji w różnych
państwach członkowskich.
3.
Wnioski
Analiza potwierdza, że dyrektywa w sprawie wody pitnej
przyczyniła się do uzyskania wysokiej jakości wody pitnej w
całej UE, o czym świadczą wysokie poziomy zgodności z
normami jakości wody pitnej. Mimo że wdrażanie jest zadowalające i dokonano
postępu w wielu obszarach, określono następujące problemy i
wyzwania:
Należy
poprawić dostawy
wody wysokiej jakości, w
szczególności na
obszarach oddalonych i wiejskich.
Niewielkie źródła zaopatrzenia w wodę na tych obszarach
wymagają szczególnego podejścia do zarządzania w oparciu o
analizę ryzyka, i rola dyrektywy w sprawie wody pitnej w tym
kontekście powinna zostać zbadana.
Oparte
na analizie ryzyka podejścia do zarządzania
dużymi źródłami zaopatrzenia w wodę pozwoliłyby
na bardziej efektywne pod względem kosztów monitorowanie i
analizowanie parametrów w odniesieniu do zidentyfikowanych
zagrożeń i zapewnienie lepszych gwarancji ochrony zdrowia
ludzkiego. Metody monitorowania i analizy powinny
odzwierciedlać najnowsze osiągnięcia naukowo-techniczne.
Nowe
informacje naukowe na temat parametrów chemicznych i innych dotyczących wykazu parametrów wody
pitnej należy uwzględniać zgodnie z bieżącą
aktualizacją wytycznych w sprawie wody pitnej przedstawianych przez
WHO, w tym odnoszących się do pojawiających się
substancji zanieczyszczających.
Należy
korzystać z nowoczesnych technologii informacyjnych i
łatwiejszego dostępu do informacji dotyczących
środowiska w
celu zapewnienia konsumentom bardziej aktualnych informacji oraz zbadania,
w jaki sposób łączyć różne dane pochodzące z
monitoringu z czynnościami sprawozdawczymi i informacjami dla
konsumentów.
Ramy
czasowe wdrożenia i mechanizmów odstępstw są nieaktualne i
korzystna byłaby ich aktualizacja i ogólny
przegląd.
Ogólnounijne konsultacje publiczne będą pierwszym
krokiem w kierunku dalszej pogłębionej oceny wyżej wymienionych
problemów i najlepszego sposobu ich rozwiązania. Mogą one doprowadzić
do stwierdzenia dodatkowych kwestii problematycznych, które wymagają
podjęcia w celu zagwarantowania wysokich norm jakości wody pitnej i ich
dalszej poprawy w całej UE. Zestawienie
– Wdrażanie dyrektywy w sprawie wody pitnej (98/83/WE) w 2010 r. Liczba stref zaopatrzenia w wodę · 96 388 stref zaopatrzenia w wodę w UE, obejmujących ok. 474 mln ludzi · 11 233 duże źródła zaopatrzenia w wodę obsługujące 317 mln ludzi · 85 559 niewielkich źródeł zaopatrzenia w wodę obsługujących 65 mln ludzi (na podstawie dobrowolnych ankiet) Jakość wody pitnej – duże źródła zaopatrzenia Na potrzeby niniejszego sprawozdania uznawano istnienie pełnej zgodności z wielkościami parametrycznymi, jeżeli zgodnych było ponad 99 %[18] analiz. Parametry mikrobiologiczne Wszystkie duże źródła zaopatrzenia państw członkowskich mają wskaźniki zgodności wynoszące ponad 95 %, a 23 państwa członkowskie osiągnęły pełną zgodność (99–100 %). Jedynie BG, CY, HU i LV nie osiągnęły tych wysokich poziomów. Parametry chemiczne Wskaźniki zgodności były wysokie, ale nieco niższe od wskaźników dla parametrów mikrobiologicznych. Wszystkie państwa członkowskie wykazały wskaźniki zgodności powyżej 90 %, z wyjątkiem 3 państw członkowskich – HU (parametr arsen), IE (parametr trihalogenometan[19]) i LT (parametr fluorek). Parametry wskaźnikowe Siedem państw członkowskich osiągnęło maksymalne wskaźniki zgodności z normami (99–100 %), natomiast w dziesięciu państwach członkowskich mieściły się one na poziomie powyżej 95 %. Pozostałe 10 państw członkowskich osiągnęło wskaźniki zgodności z normami o wartości pomiędzy 90 % a 95 %. W zakresie tych parametrów DK (bakterie z grupy coli), HU (amon), LV (siarczan) i MT (chlorek i sód) wykazały wskaźniki poniżej 90 %. Jakość wody pitnej – niewielkie źródła zaopatrzenia Parametry mikrobiologiczne Poziomy zgodności były niższe niż w przypadku dużych źródeł zaopatrzenia w wodę, a wskaźniki zgodności na poziomie powyżej 99 % wykazały jedynie 3 państwa członkowskie (EE, MT, SE). Zgodność próbki na poziomie 95–99 % stwierdzono w przypadku 14 państw członkowskich, 90–95 % w przypadku 4 państw członkowskich (BG, CY, IT, UK), a poniżej 90 % w przypadku 6 państw członkowskich (DK, EL, LT, PL, RO, SI). Parametry chemiczne Zgodność niewielkich źródeł zaopatrzenia była podobna jak w przypadku dużych źródeł zaopatrzenia. Parametry wskaźnikowe Wyniki wykazujące niezgodność z normami mogły być rezultatem bakterii z grupy coli, Clostridium perfringens, żelaza, manganu, amoniaku i odczynu pH. Wielu państwom członkowskim udało się osiągnąć wskaźnik zgodności z normami powyżej 95 %, jednak w niektórych państwach członkowskich występowały poważne problemy. Tabela
1. Przegląd danych wg państwa członkowskiego (SZW = strefa
zaopatrzenia w wodę) Państwo człon-kowskie || Liczba dużych SZW || Liczba niewiel-kich SZW || Liczba mieszkańców mających dostęp do publicznych źródeł zaopatrzenia w wodę (rok) Źródło: Eurostat || Zgodność próbki mikrobiologicznej (w %) || Substancje chemiczne Duże (rys. 1) || Niewielkie || Duże: zgodność próbki (w %) (rys. 1, (x) na rys. 1 określona jako = 90 %) || Niewielkie: Przykład: azotan, liczba SZW niespełniających norm AT || 260 || 4 570 || 95,05 (2008) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || 20 BE || 225 || 522 || 99,9 (2009) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || 3 BG || 196 || 2 226 || 99,2 (2011) || 95–99 % || 90–95 % || 95–99 % || 349 CY || 20 || 268 || 100 (2011) || 95–99 % || 90–95 % || 95–99 % || 1 CZ || 283 || 3 870 || 93,5 (2010) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || ? DE || 2 283 || 5873 || 99,3 (2010) || 99–100 % || 95–99 % || 95–99 % || 12 DK || 252 || 2 071 || 97 (2002) || 99–100 % || < 90 % || 90–95 % || 4 EE || 25 || 1 115 || 80 (2009) || 99–100 % || 99–100 % || 90–95 % || – EL || 177 || 713 || 94 (2007) || 99–100 % || < 90 % || 95–99 % || 20 ES || 928 || 7 907 || 100 (2010) || 99–100 % || 95–99 % || 95–99 % || – FI || 158 || 697 || 91 (2011) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || FR || 2 487 || 18 363 || 99,4 (2001) || 99–100 % || 95–99 % || 95–99 % || 381 HU || 275 || 2 731 || 100 (2011) || 95–99 % || 95–99 % || < 90 % (x) || 10 IE || 241 || 1 920 || 85 (2007) || 99–100 % || 95–99 % || < 90 % (x) || 9 IT || 1 046 || 3 977 || – || 99–100 % || 90–95 % || 95–99 % || 6 LT || 65 || 1 734 || 75 (2011) || 99–100 % || < 90 % || < 90 % (x) || 1 LU || 43 || 154 || 99,9 (2011) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || 1 LV || 29 || 1 145 || – || 95–99 % || 95–99 % || 99–100 % || MT || 12 || 7 || 100 (2011) || 99–100 % || 99–100 % || 99–100 % || NL || 209 || 250 || 100 (2010) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || – PL || 970 || 8 839 || 87,6 (2011) || 99–100 % || < 90 % || 95–99 % || – PT || 362 || 3 176 || 96,9 (2009) || 99–100 % || 95–99 % || 95–99 % || 28 RO || 310 || 5 398 || 56,5 (2011) || 99–100 % || < 90 % || 95–99 % || 133 SE || 182 || 1 486 || 87 (2010) || 99–100 % || 99–100 % || 99–100 % || – SI || 78 || 899 || – || 99–100 % || < 90 % || 95–99 % || 4 SK || 95 || 957 || 86,9 (2011) || 99–100 % || 95–99 % || 99–100 % || 11 UK || 22 || 4 691 || – || 99–100 % || 90–95 % || 99–100 % || 109 [1] http://www.who.int/water_sanitation_health/wsh0404summary/en/ [2] EUROSTAT
(2013). [3] Dyrektywa
98/83/WE, Dz.U. L 330 z 5.12.1998. [4] http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_344_en.pdf [5] Komunikat
w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Dostęp do wody i
kanalizacji jest prawem człowieka! Woda jest dobrem publicznym, nie
towarem!” COM(2014)177 z 19.3.2014: http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/finalised/answered. [6] Dyrektywa
Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. L 330 z 5.12.1998, s. 32. [7] Dane
zgłoszone zgodnie z art. 13 dyrektywy w sprawie wody pitnej za okres
referencyjny 2008–2010 i dane zgłoszone dobrowolnie dotyczące
niewielkich źródeł zaopatrzenia w wodę, które nie są
objęte obowiązkiem zgłaszania na podstawie dyrektywy. [8] http://ec.europa.eu/environment/water/water-drink/reporting_en.html;
https://circabc.europa.eu/faces/jsp/extension/wai/navigation/container.jsp [9] Duże
strefy zaopatrzenia to źródła zaopatrzenia przekraczające
średnio 1 000 m3 na dobę lub obsługujące ponad 5
000 osób; niewielkie strefy zaopatrzenia to te o wielkości poniżej 1 000
m3 lub poniżej 5 000 osób. [10] Traktat
(art. 345 TFUE) zobowiązuje UE do zachowania neutralności w stosunku
do struktury własności wody. Dlatego też nie poruszono tu
aspektu fizycznego „dostępu” do wody. [11] http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=env_wat_pop&lang=en [12] https://circabc.europa.eu/sd/a/b580866d-8eb7-4937-9a97-d3d3485d046e/2005-2007
%20SynthesisReport.pdf [13] http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Water_statistics [14] Decyzja
Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE. [15] http://ec.europa.eu/environment/water/water-drink/small_supplies_en.html [16] http://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/water-and-sanitation/country-work/ensuring-drinking-water-safety-through-water-safety-plans [17] http://ec.europa.eu/environment/water/water-drink/derogations_en.html
oraz na platformie CIRCABC. [18] Akceptowalny
jest margines błędu wynoszący 1 % ze względu na
stopień niepewności i występujące zdarzenia (np.
błędy w pobieraniu próbek lub błędy analityczne);
wskaźniki zgodności są dalej podawane w zakresach, ponieważ
są w większości przypadków ograniczonymi czasowo
przekroczeniami. Wyniki nie są w pełni porównywalne ze względu
na różnice w metodach pobierania próbek i monitorowania oraz brak
jednolitego podejścia, ale dane dają dobry przegląd sytuacji w
całej UE. [19] W odniesieniu do parametru chemicznego trihalogenometan
całkowity do grudnia 2008 r. dyrektywa przewidywała odstępstwo
od progu wymienionego w załączniku I część B (do 150
mikrogramów/l z 100 mikrogramów/l).