SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

dotyczące jakości danych fiskalnych zgłoszonych przez państwa członkowskie w 2013 r.

SPIS TREŚCI

1........... Kontekst....................................................................................................................... 3

2........... Najważniejsze ustalenia w odniesieniu do sprawozdawczości z 2013 r. na temat poziomów deficytu oraz długu sektora instytucji rządowych i samorządowych................................................. 3

2.1........ Terminowość, wiarygodność i kompletność................................................................. 3

2.1.1..... Terminowość................................................................................................................. 3

2.1.2..... Wiarygodność............................................................................................................... 4

2.1.3..... Kompletność tabel i dodatkowych informacji.............................................................. 5

2.1.4..... Tabele uzupełniające dotyczące kryzysu finansowego................................................. 6

2.1.5..... Kwestionariusz dotyczący pożyczek międzyrządowych............................................. 6

2.2........ Zgodność z zasadami rachunkowości i spójność danych statystycznych.................... 7

2.2.1..... Wymiana informacji i wyjaśnienia................................................................................ 7

2.2.2..... Wizyty konsultacyjne i inspekcje metodologiczne....................................................... 7

2.2.3..... Szczególne doradztwo Eurostatu................................................................................. 8

2.2.4..... Aktualne kwestie dotyczące metodologii..................................................................... 9

2.2.5..... Spójność z rachunkami sektora publicznego będącymi podstawą zgłaszanych danych 10

2.3........ Publikacja.................................................................................................................... 11

2.3.1..... Publikacja najważniejszych wartości i szczegółowych tabel sprawozdawczych........ 11

2.3.2..... Zastrzeżenia do jakości danych.................................................................................. 11

2.3.3..... Korekty w zgłoszonych danych................................................................................. 12

2.3.4..... Publikacja metadanych (wykazy)............................................................................... 12

3........... Wnioski....................................................................................................................... 12

1.           Kontekst

W art. 8 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 479/2009 (zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 679/2010) o stosowaniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu (PND) załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską[1] wymaga się od Komisji (Eurostatu) (zwanego dalej „Eurostatem”) systematycznego składania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdań dotyczących jakości rzeczywistych danych przekazanych przez państwa członkowskie. Takie roczne sprawozdanie zawiera całościową ocenę zgodności z zasadami rachunkowości, wiarygodności, kompletności, terminowego dostarczania oraz spójności danych. Poprzednie sprawozdanie (dotyczące sprawozdawczości za 2012 r.) zostało przyjęte przez Komisję w dniu 20 lutego 2013 r.[2].

Eurostat regularnie ocenia jakość zarówno przekazanych przez państwa członkowskie rzeczywistych danych, jak i będących ich podstawą rachunków sektora instytucji rządowych i samorządowych, zebranych zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2223/96 z dnia 25 czerwca 1996 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie (ESA95)[3]. Działanie to skoncentrowane jest na czynnikach wyjaśniających deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych lub jego nadwyżkę oraz zmiany w zakresie długu sektora instytucji rządowych i samorządowych. Państwa członkowskie przesyłają te informacje do Eurostatu dwa razy w roku, łącznie z dodatkowymi informacjami, takimi jak „Kwestionariusz dotyczący tabel sprawozdawczych PND”, „Dodatkowa tabela dotycząca kryzysu finansowego” oraz dwustronne wyjaśnienia państw członkowskich. Eurostat podtrzymuje również ciągły dialog z państwami członkowskimi, przeprowadzając regularne wizyty konsultacyjne w ramach PND.

Niniejsze sprawozdanie oparte jest na najważniejszych ustaleniach i wynikach związanych z danymi zgłoszonymi w 2013 r. przez państwa członkowskie w ramach sprawozdawczości PND, przy czym uwagę zwrócono w największym stopniu na dane zgłoszone w październiku 2013 r. W stosownych przypadkach dokonano porównania z danymi przekazanymi w kwietniu 2013 r., jak również w roku 2012.

2.           Najważniejsze ustalenia w odniesieniu do sprawozdawczości z 2013 r. na temat poziomów deficytu oraz długu sektora instytucji rządowych i samorządowych

2.1.        Terminowość, wiarygodność i kompletność

2.1.1.     Terminowość

Państwa członkowskie mają obowiązek zgłaszania do Eurostatu planowanych i rzeczywistych danych w ramach PND dwa razy w roku, tj. przed dniem 1 kwietnia i przed dniem 1 października[4]. W 2013 r. sprawozdawczość PND obejmowała lata 2009-2013. Dane liczbowe za 2013 r. przedstawiają wartości zaplanowane przez organy krajowe, natomiast dane dla lat 2009–2012 stanowią rzeczywiste wyniki (oznacza to ostateczne, nieostateczne, wstępne lub szacowane dane). Zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 479/2009, Eurostat ocenia rzeczywiste dane zgłoszone przez państwa członkowskie, ale nie ocenia danych planowanych. .

Zazwyczaj  terminy przekazywania danych są przestrzegane. W 2013 r. wszystkie państwa członkowskie przekazały rzeczywiste dane przed upływem wymaganego prawem terminu w odniesieniu do obu sprawozdań PND. Chorwacja przekazała dane po raz pierwszy w październiku 2013 r.  Odnośnie do danych planowanych, w związku z kampanią sprawozdawczą w październiku 2013 r., niektóre kraje dostarczyły dane planowane na rok 2013 w terminie późniejszym.

2.1.2.     Wiarygodność

Zmiany między zgłoszeniami w kwietniu 2013 r. i w październiku 2013 r. były głównie spowodowane aktualizacją danych źródłowych i zmianami metodologicznymi, takimi jak przekwalifikowanie niektórych transakcji. Jak zwykle w okresie od kwietnia do października korekty długu były dokonywane w mniejszym stopniu niż korekty dotyczące deficytu.

Największe korekty w zakresie deficytu miały miejsce w Grecji i Irlandii. Deficyt w Grecji został skorygowany w dół dla roku 2012 między kampaniami sprawozdawczymi w kwietniu i w październiku 2013 r. ze względu na dostępność danych z audytu na temat kwot podlegających odzyskaniu przez Hellenic Financial Stability Fund (HFSF) w przypadkach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. W Irlandii zmniejszenie się deficytu za rok 2009 było głównie spowodowane włączeniem bardziej szczegółowych danych dotyczących bilansu dochodów i wydatków administracji publicznej. Wzrost deficytu w Irlandii za rok 2012 spowodowany był zmianą czasu rejestracji sprzedaży licencji UMTS i aktualizacją danych źródłowych dotyczących podatków, dochodów i wydatków administracji publicznej oraz krajowej instytucji świadczącej opiekę zdrowotną.

Jeżeli chodzi o dług, największe korekty w okresie między kwietniem a październikiem odnotowane zostały w Republice Czeskiej, w Danii oraz w Portugalii. W Republice Czeskiej dług ujęty w sprawozdaniach dla lat 2009-2012 wzrósł na skutek korekty przy wycenie zabezpieczonych instrumentów dłużnych denominowanych w walutach obcych. W Danii dług został skorygowany w dół za rok 2012 w wyniku aktualizacji danych źródłowych dla jednostek instytucji rządowych i samorządowych oraz dla funduszy zabezpieczenia społecznego. Wzrost zadłużenia w Portugalii spowodowany był przeklasyfikowaniem jednej jednostki sektora instytucji rządowych i samorządowych w regionie Madery oraz przeklasyfikowaniem jako pożyczki niektórych zaliczek wypłaconych państwu przez podmiot prawa publicznego.

Pomiędzy kwietniem i październikiem dokonano znaczących korekt dotyczących PKB Estonii za lata 2009, 2011 i 2012 oraz Luksemburga za lata 2009-2012.

W przypadku korekt przeprowadzonych w okresie zgłoszeniowym większość państw członkowskich wprowadziła zmiany do swoich danych po pierwszym przekazaniu sprawozdań w październiku 2013 r. 18 państwa przesłały 30 poprawionych sprawozdań, natomiast w kwietniu 2013 r. 24 państwa przesłały 46 zmienionych sprawozdań. Państwa członkowskie przesłały większość skorygowanych sprawozdań w odpowiedzi na komentarze, pytania natury technicznej lub uwagi Eurostatu. Korekty dotyczyły brakujących danych, poprawy błędów technicznych, wewnętrznych niespójności, dostosowań w tabelach sprawozdawczych lub stosownym kwestionariuszu lub niewłaściwego rejestrowania w tabelach.

W 2013 r. zgłoszone w skorygowanych sprawozdaniach w okresie zgłoszeniowym dane nie zmieniły w znaczny sposób poziomów długu i deficytu zgłoszonych pierwotnie przez państwa członkowskie, z wyjątkiem danych zgłoszonych w październiku, w których dane dotyczące deficytu skorygowane zostały o ponad +0,2 punktu procentowego PKB podczas okresu zgłoszeniowego dla Chorwacji i Irlandii.

2.1.3.     Kompletność tabel i dodatkowych informacji

Wypełnianie tabel sprawozdawczych jest zobowiązaniem prawnym i jest niezbędne do tego, aby Eurostat mógł właściwie monitorować jakość danych. Artykuł 8 ust. 2 zmienionego rozporządzenia (WE) nr 479/2009 stanowi, że państwa członkowskie muszą dostarczyć Eurostatowi odpowiednie informacje statystyczne, które „w szczególności (…) oznaczają:

a)       dane z rachunków krajowych;

b)       wykazy;

c)       tabele sprawozdawcze  PND;

d)       dodatkowe kwestionariusze i wyjaśnienia związane ze sprawozdawczością.”

Istnieją cztery główne tabele sprawozdawcze PND. Uzupełnienie tabel PND 1-3 jest prawnym obowiązkiem, natomiast dostarczanie danych w tabeli 4 uzgodnione zostało przez państwa członkowskie[5]. Tabele 1 i 2A (podsektor centralny) obejmują lata 2009-2013, natomiast pozostałe tabele dotyczą lat 2009-2012[6].

Większość państw członkowskich wypełniła wszystkie tabele sprawozdawcze PND[7]. W sprawozdaniu z października 2013 r., w przypadku tabel 2 PND wszystkie państwa członkowskie dostarczyły informacji na temat powiązania między kapitałem obrotowym a nadwyżką/deficytem w ramach PND w odniesieniu do wszystkich podsektorów. W Zjednoczonym Królestwie kapitał obrotowy obliczać należy według metodyki ESA 95. W związku z tym zgłaszanych jest bardzo mało korekt dotyczących przekształcenia kapitału obrotowego w deficyt publiczny/nadwyżkę zgodnie z ESA. Również niektóre inne kraje dostarczają informacji jedynie o ograniczonej liczbie pozycji dotyczących tego przekształcenia.

Co do tabeli 3, nie wszystkie państwa członkowskie dostarczyły wszystkie wymagane podziały. W szczególności nie zawsze zgłaszano szczegóły wymagane dla pozycji „pożyczki” i „udziały kapitałowe”. Ponadto kilka państw zwyczajowo zgłasza zerowe różnice statystyczne, co może wskazywać na to, że różnice te są nieprawidłowo uwzględniane w ramach pozycji „pozostałe kwoty do otrzymania/zapłacenia”.

Pomimo poprawy osiągniętej przez niektóre państwa członkowskie, całkowity zakres danych zgłaszanych w tabeli 4 PND w wielu przypadkach jest nadal niewystarczający. W szczególności kilka krajów nie dostarcza kompletnych danych dotyczących stanu zobowiązań w zakresie kredytów handlowych oraz zaliczek.

Możliwa jest dalsza poprawa kompletności tabel sprawozdawczych procedury nadmiernego deficytu. Szacuje się jednak, że kwestie, które pozostały do rozwiązania, mają niewielki wpływ na ogólną jakość danych.

Wszystkie państwa członkowskie udzieliły odpowiedzi na „Kwestionariusz dotyczący tabel sprawozdawczych”[8]. Mimo że zakres i jakość odpowiedzi w stosunku do poprzednich lat stale się poprawiają, konieczne są dalsze działania w tym zakresie, jako że niektóre państwa nie przekazały wszystkich szczegółów wymaganych w kwestionariuszu. Dotyczy to w szczególności danych dotyczących roszczeń i umorzeń zadłużenia sektora instytucji rządowych na szczeblu centralnym, podziału pozostałych kwot do otrzymania/zapłacenia, rejestrowania gwarancji rządowych (głównie pokrycia podsektora instytucji samorządowych na szczeblu lokalnym) oraz danych dotyczących zastrzyków kapitałowych.

2.1.4.     Tabele uzupełniające dotyczące kryzysu finansowego

Od 15 lipca 2009 r. Eurostat w ramach tabeli uzupełniającej zbierał dane na temat kryzysu finansowego. Część 1 tabeli uzupełniającej odnosi się do danych dotyczących transakcji, które są ujmowane w rachunku dochodów/wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych i mają rzeczywisty wpływ na deficyt/nadwyżkę w ramach procedury nadmiernego deficytu. Część 2 tabeli uzupełniającej zawiera dane dotyczące stanu aktywów i zobowiązań finansowych wynikających ze wsparcia dla instytucji finansowych. Rozróżnia się w niej działania, które rzeczywiście przyczyniły się do zobowiązań sektora instytucji rządowych i samorządowych (ujętych w długu tego sektora), i działania, które mogą potencjalnie przyczynić się do zobowiązań sektora instytucji rządowych i samorządowych w przyszłości, ale w chwili obecnej uznawane są za uwarunkowane przyszłymi zdarzeniami (nieuwzględnione w długu tego sektora). Tabele te ukazują interwencje instytucji rządowych i samorządowych bezpośrednio związane ze wsparciem dla instytucji finansowych. Środki wsparcia dla instytucji niefinansowych lub ogólne środki wsparcia gospodarczego nie zostały uwzględnione.

Dane zebrane w 2013 r. dotyczyły okresu od 2007 do 2012 r. Wszystkie państwa członkowskie z wyjątkiem ośmiu (Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, Chorwacja, Malta, Polska, Rumunia i Słowacja) zgłosiły różne interwencje podjęte przez rząd w kontekście kryzysu finansowego w okresie 2007-2012. Wraz z komunikatami prasowymi w sprawie procedury nadmiernego deficytu Eurostat opublikował notę poświęconą analizie tych danych[9].

2.1.5.     Kwestionariusz dotyczący pożyczek międzyrządowych

Państwa członkowskie dostarczają także dane dotyczące dwustronnych pożyczek międzyrządowych, zazwyczaj w kontekście programów. Komunikat prasowy w sprawie procedury nadmiernego deficytu obejmuje powyższe informacje, jak również informacje dotyczące pożyczek międzyrządowych w ramach Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EFSF), co umożliwia analizę pożyczek, które państwa członkowskie przyznają na wsparcie operacji w innych państwach członkowskich (w 2012 r. głównie w Grecji, Irlandii i Portugalii).

Takie dwustronne pożyczki międzyrządowe i pożyczki międzyrządowe w ramach EFSF wzrosły znacznie w kontekście kryzysu finansowego. Są one odejmowane przy obliczaniu agregatów dla UE- 28 oraz dla strefy euro w związku z ustalonym w Maastricht kryterium zadłużenia publicznego[10], ponieważ w obu przypadkach chodzi o agregaty wykazywane na zasadzie skonsolidowanej. Ze względu na tę konsolidację agregaty UE-28 i agregaty strefy euro nie są równe arytmetycznej sumie długu państw członkowskich (tj. wspomniane powyżej pożyczki udzielane sobie wzajemnie przez rządy nie są uwzględniane, aby uniknąć podwójnego liczenia).

Wartości zgłoszone przez państwa członkowskie za lata 2011 i 2012 obejmują zatem kwoty związane z EFSF.

2.2.        Zgodność z zasadami rachunkowości i spójność danych statystycznych

2.2.1.     Wymiana informacji i wyjaśnienia

W okresie zgłoszeniowym, między terminem przekazywania danych upływającym dnia 1 października a ich publikacją w dniu 21 października 2013 r., Eurostat zwrócił się do krajowych organów statystycznych wszystkich państw członkowskich o przedłożenie dodatkowych informacji oraz o wyjaśnienia dotyczące stosowania zasad rachunkowości przy określonych transakcjach. W ramach tego procesu nastąpiła intensywna wymiana korespondencji między Eurostatem a organami krajowymi. Pierwszy raz prośby o wyjaśnienia rozesłano do wszystkich państw przed 4 października; drugi raz prośby wysłano do 23 państw; jedenaście państw otrzymało prośbę po raz trzeci; do czterech państwach członkowskich prośbę o wyjaśnienia wysłano w czwartej rundzie. W przypadku kilku państw Eurostat zwrócił się o skorygowanie danych w tabelach sprawozdawczych[11].

2.2.2.     Wizyty konsultacyjne i inspekcje metodologiczne

Zmienione rozporządzenie (WE) nr 479/2009 przewiduje wizyty konsultacyjne i inspekcje metodologiczne. Wizyty konsultacyjne, w tym również tak zwane „wizyty konsultacyjne dotyczące wyjściowych źródeł danych”[12] w państwach członkowskich przeprowadza się regularnie w celu dokonania przeglądu przekazanych danych, zbadania kwestii metodologicznych, omówienia źródeł statystycznych oraz oceny zgodności z odpowiednimi zasadami rachunkowości, np. jeśli chodzi o wydzielenie sektora instytucji rządowych i samorządowych, czas rejestracji oraz klasyfikację transakcji i zobowiązań sektora instytucji rządowych i samorządowych.

W przypadku gdy odnośnie do danego państwa członkowskiego podnosi się konkretną kwestię o fundamentalnym znaczeniu, która nie może być rozstrzygnięta w inny sposób niż poprzez fizycznie spotkanie z właściwymi organami, organizuje się w tym państwie członkowskim według procedury skróconej wizytę doraźną.

W 2013 r. w ramach procedury nadmiernego deficytu Eurostat przeprowadził następujące wizyty konsultacyjne: Hiszpania (24-25 stycznia), Zjednoczone Królestwo (24-25 stycznia), Włochy (4-5 lutego), Estonia (27-28 lutego), Polska (6-8 marca, wizyta konsultacyjna dotycząca wyjściowych źródeł danych), Grecja (20-21 marca), Luksemburg (15 maja), Szwecja (4-5 czerwca), Niemcy (18-21 czerwca i 22-25 października, wizyty konsultacyjne dotyczące wyjściowych źródeł danych), Rumunia (19-20 czerwca), Polska (8-9 lipca), Rumunia (28-30 sierpnia, wizyta konsultacyjna dotycząca wyjściowych źródeł danych — działania następcze), Słowenia (12-13 września), Grecja (24-25 września), Finlandia (18-19 listopada), Niderlandy (26 listopada), Słowenia (27-29 listopada, wizyta konsultacyjna dotycząca wyjściowych źródeł danych) i Słowacja (28-29 listopada). Ponadto w 2013 r. przeprowadzono wizyty doraźne w Chorwacji w dniach 14-15 marca oraz w Hiszpanii w dniach 20-21 marca i w dniach 26-27 września. W 2013 r. Eurostat przeprowadził w dniach 8-9 kwietnia na Łotwie wizytę związaną z przyszłym przystąpieniem do strefy-euro i w dniach 26-27 czerwca wizytę przedakcesyjną w Chorwacji.

W dyskusjach podczas wizyt powtarzały się zwłaszcza następujące kwestie: klasyfikacja jednostek w ramach sektora instytucji rządowych i samorządowych lub poza nim (np. transport publiczny, podmioty prawa publicznego, telewizja i radio, szpitale i uniwersytety), zastrzyki kapitałowe, partnerstwa publiczno-prywatne, dotacje z budżetu UE, rejestrowanie gwarancji oraz całościowe zarządzanie jakością przepływu wyjściowych danych źródłowych. Ostateczne ustalenia każdej z wizyt konsultacyjnych, w tym opis uzgodnionych działań oraz stanu aktualnego przesyłane są do Komitetu Ekonomiczno-Finansowego i publikowane na stronie internetowej Eurostatu. Z czasem realizacja tych działań przynosi poprawę jakości danych.

Inspekcje metodologiczne przeprowadza się jedynie w przypadku, gdy Eurostat stwierdza poważne zagrożenia lub problemy w odniesieniu do jakości danych, zwłaszcza w związku z zastosowanymi metodami, pojęciami i klasyfikacjami. W 2013 r. nie przeprowadzono żadnych inspekcji metodologicznych.

2.2.3.     Szczególne doradztwo Eurostatu

Państwa członkowskie regularnie konsultują się z Eurostatem, aby wyjaśnić różne kwestie dotyczące ich rachunkowości związanej z przyszłymi lub już zrealizowanymi operacjami. Eurostat udziela porad zgodnie z istniejącymi wytycznymi. Aby zachować zgodność z przepisami zmienionego rozporządzenia (WE) nr 479/2009 w zakresie przejrzystości, Eurostat publikuje swoje porady[13], chyba że zainteresowane państwo członkowskie wniesie swój sprzeciw. W 2013 r. Eurostat udzielił porad w odniesieniu do następujących kwestii: procedura księgowania Funduszu Zakupu Aktywów Banku Anglii (BEAPFF) oraz przepływów pomiędzy Bankiem Anglii a Ministerstwem Skarbu w Zjednoczonym Królestwie, ujęcie w statystykach sprzedaży koncesji przed prywatyzacją w Portugalii, dokapitalizowanie grupy Dexia w Belgii, klasyfikacja Sociedad de activos de Restructuracion (SAREB) w Hiszpanii, rejestrowanie korekt finansowych związanych z funduszami UE zgodnie z rozporządzeniem 1083/2006 art. 100 ust. 1 w Rumunii, ujęcie w statystykach 15-lat koncesji na pasma dla telefonii komórkowej na Węgrzech, ujęcie transakcji LAK Invest dotyczących nieruchomości we Flandrii w Belgii, rejestrowanie opłaty gwarancyjnej IABF w Niderlandach, ujęcie zwrotów podatku, kar pieniężnych i płatności okresowych w dotyczącej opodatkowania sprawie Administracji Celnej i Podatkowej (HMRC) w Zjednoczonym Królestwie, rejestrowanie anulowania zobowiązań związanych z karami i grzywnami do zapłacenia przez CFR Cai Ferate prywatnym dostawcom energii w Rumunii oraz statystyczna klasyfikacja MyCSP Ltd w Zjednoczonym Królestwie.

2.2.4.     Aktualne kwestie dotyczące metodologii

Jak zwykle Eurostat dokonał oceny właściwego stosowania zasad ESA95, w szczególności w świetle swoich ostatnich decyzji podjętych na podstawie art. 10 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 479/2009. Decyzje te zawarto w podręczniku dotyczącym deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (MGDD), którego najnowszą wersję opublikowano w lutym 2013 r.[14]. Nowa wersja zawiera trzy nowe rozdziały, które były przedmiotem konsultacji z Komitetem ds. Statystyki Walutowej, Finansowej i Bilansu Płatniczego (CMFB). Dotyczą one: europejskich podmiotów związanych z kryzysem zadłużenia publicznego w strefie euro (EFSF i EMS), niskooprocentowanych pożyczek i sprzedaży niskooprocentowanych pożyczek rządowych stronom trzecim oraz zezwoleń na handel przydziałami emisji. Drobne wyjaśnienia zostały również dodane w innych rozdziałach MGDD.

Po ostatnim (czwartym) posiedzeniu w lipcu 2013 r. grupy zadaniowej zajmującej się „dostosowaniem” obecnego MGDD do nowych zasad ESA2010, w sierpniu 2013 r. ukończono i przedstawiono państwom członkowskim nowy, dostosowany do metodologii ESA2010 projekt MGDD.

W styczniu 2013 r. Eurostat opublikował swoją decyzję w sprawie „statystycznego rejestrowania niskooprocentowanych pożyczek”[15], a także, kiedy znany był już ostateczny kształt EMS, decyzję w sprawie „klasyfikacji statystycznej Europejskiego Mechanizmu Stabilności”[16].

W marcu 2013 r. Eurostat opublikował swoją decyzję w sprawie „Objaśniania kryteriów rejestrowania zastrzyków kapitału publicznego dla banków”[17], w związku z potrzebą dodatkowych wyjaśnień na temat kryteriów klasyfikacji zastrzyków kapitałowych dla banków, zwłaszcza w przypadku podmiotów opuszczających rynek.

W lipcu 2013 r. Eurostat opublikował swoją decyzję w sprawie wprowadzenia „Uzupełnienia na temat zobowiązań warunkowych i potencjalnych zobowiązań do dotyczącego PND kwestionariusza“[18]. Nowy kwestionariusz zawiera tabele dotyczące gwarancji, pozabilansowych partnerstw publiczno-prywatnych oraz kredytów zagrożonych i został wprowadzony w kontekście dyrektywy Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich[19]. Pierwsze dane zostaną opublikowane przez Eurostat w styczniu 2015 r. wraz z danymi w sprawie łącznych zobowiązań kontrolowanych przez rząd jednostek zaklasyfikowanych poza sektorem instytucji rządowych i samorządowych.

W związku z niejednoznacznymi wynikami konsultacji CMFB na ten temat, w listopadzie 2013 r. Eurostat opublikował decyzję w sprawie rejestrowania „niezbilansowanych przeniesień zobowiązań emerytalnych na administrację publiczną na podstawie ESA2010”.

Od stycznia 2013 r. Eurostat umieścił na swojej stronie internetowej „Wykaz procesów dotyczących procedury nadmiernego deficytu”. Celem tego dokumentu jest opisanie procedur oraz zasad stosowanych przez Eurostat w procesie weryfikacji danych PND.

2.2.5.     Spójność z rachunkami sektora publicznego będącymi podstawą zgłaszanych danych

Terminy dotyczące zgłaszania danych, określone w zmienionym rozporządzeniu (WE) nr 479/2009, czyli 1 kwietnia i 1 października każdego roku, wprowadzono w celu zapewnienia spójności z rachunkami sektora publicznego będącymi podstawą rocznych i kwartalnych danych, które zgłaszano do Eurostatu w różnych tabelach zgodnych z ESA95 i służących do przekazywania danych. Eurostat dokonuje systematycznej analizy spójności sprawozdawczości w ramach procedury nadmiernego deficytu z innymi informacjami na temat rachunków sektora instytucji rządowych i samorządowych, stanowiącymi podstawę tych danych. Przykładowo sumy wydatków i dochodów sektora instytucji rządowych i samorządowych powinny być spójne ze zgłoszonymi danymi określającymi deficyt.

Ogólna spójność danych zgłaszanych w ramach procedury nadmiernego deficytu z rachunkami sektora instytucji rządowych i samorządowych zgłaszanymi zgodnie z ESA95 poprawiła się w ostatnich latach, jednak nadal jest lepsza dla danych niefinansowych niż finansowych. W przypadku danych zgłoszonych w październiku 2013 r., dane niefinansowe i kwartalne dane dotyczące długu publicznego (ESA Tabela 28), przedstawione w ramach procedury nadmiernego deficytu oraz w ramach tabel europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych (ESA Tabela 2 i Tabela 25) (zarówno roczne jak i kwartalne), były całkowicie spójne. Państwa członkowskie powinny jednak kontynuować działania mające na celu zapewnienie spójności danych zgłaszanych w tabelach przedstawianych w ramach procedury nadmiernego deficytu i tabelach ESA w przypadku danych finansowych. Znaczne niespójności między danymi zgłoszonymi w ramach procedury nadmiernego deficytu a danymi w kwartalnych rachunkach finansowych pojawiły się w przypadku danych zgłoszonych w październiku 2013 r. przez sześć państw członkowskich, natomiast niespójności między danymi zgłoszonymi w ramach procedury nadmiernego deficytu a danymi z rocznych rachunków finansowych ESA w zakresie zobowiązań finansowych wynikających z kredytów handlowych i zaliczek wystąpiły w przypadku ponad jednej trzeciej państw członkowskich.

2.3.        Publikacja

2.3.1.     Publikacja najważniejszych wartości i szczegółowych tabel sprawozdawczych

Artykuł 14 ust. 1 zmienionego rozporządzenia (WE) nr 479/2009 stanowi, że: „W terminie trzech tygodni od terminów składania sprawozdań,(…), Komisja (Eurostat) dostarcza danych dotyczących rzeczywistego deficytu publicznego i długu publicznego do celów stosowania Protokołu w sprawie procedury nadmiernego deficytu. Dane te dostarczane są poprzez opublikowanie.”

Dane dotyczące deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych opublikowano w dniach 22 kwietnia[20] i 21 października[21] 2013 r. wraz ze wszystkimi tabelami sprawozdawczymi, w formie notyfikowanej przez państwa członkowskie. Od lutego 2012 r. w przybliżeniu co T+115 dni Eurostat regularnie publikuje komunikaty prasowe dotyczące kwartalnego długu Maastricht. Od lutego 2012 r. Eurostat publikuje „Statystyki w skrócie”, dokument dotyczący kwartalnego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Eurostat publikuje także na swojej stronie internetowej roczne i kwartalne statystyki dotyczące finansów sektora instytucji rządowych i samorządowych, które stanowią podstawę danych zgłaszanych w ramach procedury nadmiernego deficytu, a także uwagi na temat wartości rezydualnej zmiany długu[22]. Eurostat publikuje też informacje dostarczane przez państwa członkowskie na temat interwencji rządowych podejmowanych w kontekście kryzysu finansowego[23] oraz dane na temat pożyczek międzyrządowych. Eurostat publikuje również uwagi dotyczące stanu zobowiązań w zakresie kredytów handlowych oraz zaliczek.[24]

Zgodnie ze zmienionym rozporządzeniem (WE) nr 479/2009 państwa członkowskie podają do wiadomości publicznej dane dotyczące rzeczywistego deficytu i długu. Wszystkie państwa członkowskie publikują dane na temat długu i deficytu na poziomie krajowym. Większość państw członkowskich poinformowała Eurostat o zwyczaju publikowania wszystkich swoich tabel sprawozdawczych. Pięć państw członkowskich publikuje jedynie część tabel sprawozdawczych, a jedno państwo członkowskie – Francja – nie publikuje tabel w ramach procedury nadmiernego deficytu na poziomie krajowym.

2.3.2.     Zastrzeżenia do jakości danych

Eurostat wyraził zastrzeżenia dotyczące danych dostarczonych ramach procedury nadmiernego deficytu w październiku 2013 r. w jednym z państw członkowskich,

w Austrii: Eurostat zgłasza zastrzeżenia co do jakości danych przekazanych przez Austrię z powodu niepewności co do wpływu na dane statystyczne wniosków wynikających z opublikowanego w dniu 9 października 2013 r. sprawozdania Federalnej Izby Kontroli dotyczącego kraju związkowego Salzburg. Sprawozdanie to ujawniło niedociągnięcia dotyczące zarządzania finansami i kompletności sprawozdań finansowych kraju związkowego Salzburg. Austriacki urząd statystyczny bada we współpracy z Eurostatem, jakie skutki dla danych statystycznych pociąga za sobą ta kontrola, aby móc określić dokładny wpływ na dane istotne dla procedury nadmiernego deficytu z 2012 r. i z lat poprzednich.  Jest możliwe, że w wyniku tych ustaleń nastąpią korekty: dług sektora instytucji rządowych i samorządowych zostanie skorygowany w górę nawet o pół procenta PKB, a deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych poddany zostanie innym drobnym korektom; skala korekt zależeć będzie od dostępnych na tym etapie informacji.

2.3.3.     Korekty w zgłoszonych danych

Eurostat nie korygował danych zgłoszonych przez państwa członkowskie w kwietniu i w październiku 2013 r. w ramach procedury sprawozdawczej PND.

2.3.4.     Publikacja metadanych (wykazy[25])

Zmienione rozporządzenie (WE) 479/2009 stanowi, że wykazy przedstawiane w ramach procedury nadmiernego deficytu stanowią jedne z informacji statystycznych, które mają być przekazywane przez państwa członkowskie, aby umożliwić Eurostatowi sprawdzenie zgodności z zasadami ESA95. Ponadto stanowi ono, że krajowa publikacja tych wykazów jest obowiązkowa. Eurostat opublikował wykazy wszystkich państw członkowskich, z wyjątkiem Chorwacji, która przystąpiła do UE z dniem 1 lipca 2013 r. Wszystkie państwa członkowskie z wyjątkiem Luksemburga i Niderlandów zgłosiły, że dokonały krajowych publikacji swoich wykazów przedstawianych w ramach procedury nadmiernego deficytu.

W 2012 r. Eurostat wprowadził nowy format wykazu przedstawianego w ramach procedury nadmiernego deficytu, w którym uwzględnione zostały zmiany strukturalne i który wymagał bardziej szczegółowych informacji (na przykład w odniesieniu do procedur zestawiania danych, wydzielania sektora instytucji rządowych i samorządowych, określonych transakcji, zarządzania jakością i wyjściowych źródeł danych itp.). Nowe wykazy w ramach procedury nadmiernego deficytu zostaną opublikowane przed końcem 2013 r.

3.           Wnioski

Eurostat dostrzega ogólną poprawę spójności i kompletności zgłoszonych danych. Niemniej jednak nadal istnieją kwestie wymagające rozwiązania, a państwa członkowskie powinny dołożyć starań, aby poprawić zakres i jakość zgłoszonych danych dotyczących kredytów handlowych oraz kompletność danych dotyczących instytucji rządowych i samorządowych niższego szczebla. W szczególności ma to miejsce w przypadku Belgii, Danii, Niemiec, Irlandii, Grecji, Francji, Chorwacji, Włoch, Cypru, Malty, Niderlandów, Austrii i Zjednoczonego Królestwa.

W 2013 r. Eurostat wyraził zastrzeżenia dotyczące danych dostarczonych przez Austrię w ramach sprawozdawczości PND w październiku 2013 r.

W opinii Eurostatu w 2013 r. nadal czyniono postępy w poprawie jakości zgłaszanych danych fiskalnych. Generalnie państwa członkowskie przekazały informacje lepszej jakości zarówno w odniesieniu do tabel sprawozdawczych PND, jak i innych odpowiednich sprawozdań statystycznych.

[1]               Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 1.

[2]               COM(2013) 88 final .

[3]               Dz.U. L 310 z 30.11.1996, s. 1.

[4]               Artykuł 3 ust. 1 i 3 zmienionego rozporządzenia (WE) nr 479/2009.

[5]               Zob. oświadczenia do protokołu Rady z dnia 22 listopada 1993 r. https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/gfs/images/e/e7/Statements_9817.en93.pdf 

[6]               Dostarczanie danych planowanych w tabelach procedury nadmiernego deficytu innych niż tabele 1 i 2A nie jest wyraźnie wymagane w zmienionym rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009.

[7]               Tabele sprawozdawcze PND zgłoszone przez państwa członkowskie można znaleźć na stronie internetowej Eurostatu. Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/excessive_deficit/edp_notification_tables

[8]               Wspomniany kwestionariusz składa się z trzynastu sekcji wymagających podania danych liczbowych, a czasem jakościowych, w licznych dziedzinach, jak np. transakcje podatkowe i dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne oraz transakcje w ramach budżetu UE, zakup sprzętu wojskowego, gwarancje rządowe, umorzenie zadłużenia, wkłady kapitałowe udzielane przez władze publiczne spółkom publicznym, partnerstwa publiczno-prywatne itd.

[9]               Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/Background_note_fin_crisis_Oct_2013_final.pdf

[10]             Zgodnie z Protokołem w sprawie procedury nadmiernego deficytu załączonym do Traktatu WE, dług publiczny oznacza całkowitą sumę zadłużenia brutto (w wartości nominalnej), występującą na koniec roku i skonsolidowaną dla wszystkich sektorów władzy publicznej. Zgodnie z rozporządzeniem 479/2009 z późniejszymi zmianami, obejmuje ono następujące kategorie: gotówka i depozyty (AF.2), papiery wartościowe inne niż akcje (AF.3), z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych (AF.34) oraz pożyczek (AF.4).

[11]             Zob. sekcja 2.1.

[12]             Podczas gdy standardowe wizyty konsultacyjne mają na celu przegląd rzeczywistych danych i źródeł danych, zbadanie kwestii metodologicznych oraz ocenę zgodności z zasadami rachunkowości, celem wizyt konsultacyjnych dotyczących wyjściowych źródeł danych jest przegląd jakości pierwotnych źródeł danych rachunkowości publicznej i procesów sprawozdawczych.

[13]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/methodology/advice_member_states

[14]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/product_details/publication?p_product_code=KS-RA-13-001

[15]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/ESTAT-decision-low_inter_rate_loans-annex_2013-01-16.pdf

[16]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/Eurostat_Decision_on_ESM.pdf

[17]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/ESTAT-decision-Criteria_for_classif_of_gov_capital_injec.pdf

[18]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/ESTAT_decision-Suppl_on_conting_liab_EDP_Q.pdf

[19]             Dz.U. L 306 z 23.11.2011, str. 41.

[20]             Zob.:http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-22042013-AP/EN/2-22042013-AP-EN.PDF

[21]             Zob.:http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-21102013-AP/EN/2-21102013-AP-EN.PDF

[22]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/product_details/publication?p_product_code=STOCK_FLOW_2013_OCT  

[23]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/Background_note_fin_crisis_Oct_2013_final.pdf

[24]             Zob.: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/documents/Note_on_AF.71L-Oct_2013.pdf

[25]             Wykazy metod, procedur i źródeł wykorzystanych do opracowania danych dotyczących rzeczywistego deficytu i długu oraz rachunków sektora instytucji rządowych i samorządowych będących podstawą tych danych.