19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/102

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (COM(2008)0229),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (COM(2011)0137),

—

uwzględniając art. 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 15 grudnia 2011 r. dotyczącą wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (1),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej (2010-2011) (2),

—

uwzględniając pytania do Rady i Komisji dotyczące impasu w sprawie przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w sprawie dostępu do dokumentów (O-00049/2013 – O-00050/2013, O-00051/2013, O-00052/2013, O-00053/2013, O-00054/2013, O-00058/2013 i O-00059/2013),

—

uwzględniając oświadczenie Komisji z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie impasu w kwestii przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001,

—

uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że przejrzystość jest podstawowym narzędziem umożliwiającym obywatelom uczestnictwo w unijnym procesie decyzyjnym oraz zapewniającym rozliczalność instytucji europejskich wobec obywateli, a co za tym idzie zwiększającym zaangażowanie i zaufanie tych ostatnich;

B.

mając na uwadze, że wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony dalszemu rozszerzeniu uległy zobowiązania UE w zakresie przejrzystości, a dostęp do dokumentów zyskał rangę prawa podstawowego;

C.

mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie apelował o większą przejrzystość w procedurze ustawodawczej, w tym o przejrzystość w odniesieniu do grup roboczych Rady, publikacji opinii prawnych wydanych w ramach procedur ustawodawczych oraz o większą przejrzystość w rozmowach trójstronnych;

D.

mając na uwadze, że Parlament ubolewał również nad brakiem przejrzystości w agencjach UE, w negocjacjach międzynarodowych, a także w dialogu pomiędzy Komisją a państwami członkowskimi, szczególnie w zakresie praw podstawowych oraz interesów obywateli europejskich (3);

E.

mając na uwadze, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i decyzje Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich istotnie wpłynęły na rozumienie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001; mając na uwadze, że takie orzecznictwo i decyzje, szczególnie dotyczące stosowania podstaw nieuznawania orzeczeń w procedurach ustawodawczych, jak w sprawie Turco czy Access Info, powinny znaleźć odzwierciedlenie w ustawodawstwie;

F.

mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 jest postrzegane przez obywateli europejskich i opinię publiczną UE jako kluczowy akt prawny stanowiący narzędzie pozwalające na odpowiednią obserwację działań UE; mając na uwadze, że stosowanie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 należy jeszcze udoskonalić, jak to wynika z kilku spraw rozpatrywanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich;

G.

mając na uwadze, że w 2008 r. Komisja zaproponowała przekształcenie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 oraz mając na uwadze, że nie wycofała tego wniosku po wejściu w życie Traktatu z Lizbony; mając na uwadze, że Parlament należycie poinformował Komisję o niewłaściwości zastosowania procedury przekształcenia;

H.

mając na uwadze, że w 2011 r. Komisja przedstawiła dodatkowy wniosek, w którym zaledwie w sposób dorozumiany rozszerzono zakres stosowania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 na wszystkie instytucje, biura, agencje i organy UE; mając na uwadze, że Parlament połączył procedury z 2008 i 2011 r. w jedną procedurę;

I.

mając na uwadze, że Parlament przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu w dniu 15 grudnia 2011 r., a rozmowy trójstronne rozpoczęły się podczas duńskiego przewodnictwa w Radzie w pierwszej połowie 2012 r.; mając na uwadze, że Komisja nie zgodziła się na proponowane możliwości kompromisu, co jest głównym powodem trwającego już ponad rok impasu;

J.

mając na uwadze, że ani przewodnictwo cypryjskie ani irlandzkie nie były w stanie odblokować tej sprawy w Radzie i podjąć dalszych negocjacji z powodu oporu Komisji, która przywołuje wymóg jednomyślnego podejmowania w Radzie decyzji co do niektórych kwestii;

K.

mając na uwadze, że ze względu na zapisane w traktatach po wejściu w życie Traktatu z Lizbony rozszerzone zobowiązania dotyczące przejrzystości, jakikolwiek przegląd rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 nie powinien obniżać obowiązującego poziomu przejrzystości;

L.

mając na uwadze, że niepowodzenie w uzgodnieniu nowej wersji rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 stanowiłoby dla obywateli europejskich negatywny sygnał co do natury UE, oraz mając na uwadze, że to niepowodzenie zagroziłoby demokratycznej legitymacji procesu decyzyjnego UE, zwłaszcza w świetle coraz bliższych kluczowych wyborów europejskich;

1.

zdecydowanie potwierdza znaczenie podstawowego prawa dostępu do informacji i dokumentów, przejrzystości i otwartości instytucji oraz ich procesów decyzyjnych, które są podstawą demokracji i mogą zbliżyć obywateli do UE;

2.

wzywa wszystkie instytucje, biura, organy i agencje UE do pełnego wdrażania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001;

3.

uważa, że zmiana rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 powinna być traktowana priorytetowo przez wszystkie instytucje UE, i ubolewa z powodu impasu, do którego doszło; wzywa wszystkie instytucje UE do współpracy na rzecz jak najszybszego znalezienia wyjścia z zaistniałej sytuacji;

4.

potwierdza swoje zobowiązanie do zmiany rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, które w ogólnym ujęciu powinno poszerzyć i usprawnić dostęp obywateli europejskich do dokumentów UE;

5.

wzywa Komisję do pełnego zaangażowania się na szczeblu politycznym i technicznym w zmianę rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 i dostosowanie go do postanowień Traktatu z Lizbony lub do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu przełamania impasu;

6.

wzywa Radę do niezwłocznego wznowienia dyskusji w sprawie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001, do przyjęcia swojego stanowiska w pierwszym czytaniu i do kontynuowania negocjacji;

7.

podtrzymuje swoje wyżej wspomniane stanowisko w pierwszym czytaniu, przyjęte dnia 15 grudnia 2011 r. (4) jako punkt wyjścia dla negocjacji oraz podkreśla, że zmieniony tekst zgodnie z wymogami zawartymi w traktacie powinien jako absolutne minimum: jednoznacznie rozszerzać zakres stosowania rozporządzenia na wszystkie instytucje, biura i agencje UE; poprawiać przejrzystość ustawodawstwa, w tym dostęp do opinii prawnych w kwestiach ustawodawczych, przy czym każde zastosowanie odstępstw w procedurze ustawodawczej powinno stanowić zwolnienie z ogólnej zasady przejrzystości ustawodawstwa; wyjaśniać związek między przejrzystością a ochroną danych; uwzględniać konwencję z Aarhus; uznawać obecną szeroką definicję dokumentu za minimalną podstawę, która będzie dalej rozwijana; zapewniać odpowiedni dostęp do dokumentów i przejrzystość w odniesieniu do negocjacji i porozumień międzynarodowych; zapewniać przejrzystość finansową wydatkowania środków UE; nie wprowadzać jakichkolwiek wyłączeń grupowych;

8.

zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.