19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/98

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. zatytułowany „Inicjatywa »Szanse dla młodzieży«” (COM(2011)0933),

—

uwzględniając skierowane do Komisji pytanie wymagające odpowiedzi ustnej oraz powiązaną rezolucję Parlamentu z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie inicjatywy „Szanse dla młodzieży” (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 grudnia 2012 r. zatytułowany „Wprowadzanie młodzieży na rynek pracy” (COM(2012)0727),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie gwarancji dla młodzieży (2),

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 7–8 lutego 2013 r.,

—

uwzględniając zalecenie Rady z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie stworzenia gwarancji dla młodzieży;

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (COM(2013)0144),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie integracji migrantów, jej wpływu na rynek pracy oraz na zewnętrzny wymiar koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (3),

—

uwzględniając art. 110 ust. 2 i art. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że według danych na kwiecień 2013 r. 23,5 % ludzi młodych w UE nie ma pracy, przy czym stopa bezrobocia wynosi od 7,5 % w Niemczech i 8 % w Austrii do 62,5 % w Grecji i 56,4 % w Hiszpanii, co wskazuje na wyraźne różnice geograficzne;

B.

mając na uwadze, że 8,3 mln Europejczyków w wieku poniżej 25 lat to młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się (młodzież NEET); mając na uwadze, że liczba ta ciągle wzrasta, stwarzając ryzyko utraty całego pokolenia;

C.

mając na uwadze, że młodzi ludzie pochodzący ze środowisk szczególnie wrażliwych są bardziej narażeni na opuszczenie systemu kształcenia i szkoleń bez uzyskania kwalifikacji na poziomie wykształcenia średniego II stopnia;

D.

mając na uwadze, że 15 % dzieci porzuca naukę, nie ukończywszy szkoły średniej, zaś 10 % obywateli UE żyje w gospodarstwach domowych bez osób pracujących;

E.

mając na uwadze, że pierwsze oznaki tego, że dany uczeń może porzucić naukę, stanowią sygnał ostrzegawczy cyklicznego nawrotu ubóstwa;

F.

mając na uwadze, że w 2011 r. straty ekonomiczne z powodu wycofania młodych ludzi z rynku pracy oszacowano na 153 mld EUR, co odpowiada 1,2 % unijnego PKB; mając na uwadze, że reprezentuje to poważne obciążenie społeczne i gospodarcze;

G.

mając na uwadze, że strategie edukacyjne i szkoleniowe mogą odegrać podstawową rolę w zwalczaniu wysokiego poziomu bezrobocia wśród osób młodych i zasadniczo wesprzeć integrację i uczestnictwo; mając na uwadze, że niezbędne są większe inwestycje w kształcenie i szkolenie zawodowe, włączanie do struktur nauczania, szkolnictwa wyższego i badań; mając na uwadze, że podnoszenie kwalifikacji jest konieczne, aby przygotować jednostki do zatrudnienia na dobrych stanowiskach w sektorach charakteryzujących się wzrostem zatrudnienia, takich jak zielone miejsca pracy, sektor ICT i sektor opieki;

H.

mając na uwadze, że pomimo ogólnie wysokiego poziomu bezrobocia wśród osób młodych, w niektórych sektorach, np. w sektorze technologii informacyjno-komunikacyjnych czy też w sektorze zdrowia, coraz trudniej jest znaleźć wykwalifikowanych kandydatów na wolne stanowiska;

I.

mając na uwadze, że obecnie wiele strategii politycznych dotyczących osób młodych tworzy się bez udziału samych zainteresowanych i innych zainteresowanych stron;

J.

mając na uwadze, że ze względu na nacisk na umiejętności praktyczne system dwutorowego kształcenia zawodowego oraz studia łączące szkolenia zawodowe i kształcenie na szczeblu akademickim, obecne w niektórych państwach członkowskich, dowiodły swojej wartości szczególnie w czasie kryzysu, gdyż pozwoliły utrzymać niższy poziom bezrobocia wśród osób młodych dzięki zwiększeniu szans tych osób na znalezienie zatrudnienia;

1.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada Europejska uznała znaczenie zatrudnienia ludzi młodych dla dobrobytu Europy; nalega, by Rada Europejska i Komisja wzmogły wysiłki w walce z bezrobociem ludzi młodych w ramach szerszego działania mającego na celu wsparcie praw socjalnych, a także likwidację nierówności społecznych w Unii Europejskiej; podkreśla, że Parlament Europejski będzie pilnie monitorował postępy i obserwował, czy obiecane środki są wdrażane, zwłaszcza, jeśli chodzi o gwarancję dla młodzieży;

2.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby realizując politykę wobec ludzi młodych i politykę zatrudnienia, kładły nacisk na prawa osób; podkreśla, że szczególnie w dobie nasilonego kryzysu nie można dopuścić do zagrożenia jakości pracy dla ludzi młodych, a kluczowym elementem muszą być podstawowe normy pracy, a także inne normy związane z jakością pracy;

3.

zwraca uwagę, że nierówności między państwami członkowskimi, przede wszystkim w odniesieniu do wskaźników społecznych i wskaźników zatrudnienia dotyczących szczególnie ludzi młodych, pogłębiają się; domaga się niezwłocznego podjęcia na szczeblu UE działań zmierzających do zlikwidowania tych nierówności w ramach semestru europejskiego;

4.

w tym kontekście wzywa Komisję, aby opracowała wspólne wskaźniki inwestycji społecznych, szczególnie w odniesieniu do bezrobocia wśród osób młodych;

5.

podkreśla, że rozwiązanie pilnego problemu bezrobocia wśród osób młodych polega na poprawie ogólnego otoczenia gospodarczego, na przykład wzmocnieniu jednolitego rynku usług i gospodarki cyfrowej, wsparciu handlu dzięki umowom o wolnym handlu, a także sprzyjaniu interesom MŚP i mikroprzedsiębiorstw przy jednoczesnym zagwarantowaniu podstawowych praw socjalnych; podkreśla, że w dłuższej perspektywie najwydajniejszym narzędziem walki z bezrobociem jest wzrost gospodarczy; zauważa ponadto, że specjalne środki ukierunkowane na młodych ludzi są istotne, ale najważniejsze pozostaje dopilnowanie, by UE opierała się na silnej, konkurencyjnej i nowoczesnej gospodarce; z zadowoleniem przyjmuje krótko- i średnioterminowe inwestycje, takie jak inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, zwracając jednocześnie uwagę na brak jakichkolwiek długofalowych środków strukturalnych oraz brak niezbędnych reform umożliwiających poprawę systemów edukacji w niektórych państwach członkowskich z myślą o zapewnieniu możliwości zatrudnienia;

6.

podkreśla znaczenie, jakie ma zwiększenie dobrowolnej mobilności wśród ludzi młodych poprzez usunięcie istniejących przeszkód dla możliwości przyuczania się do zawodu, odbywania praktyk lub staży w innym kraju, aby lepiej dostosować podaż szkoleń zawodowych dla ludzi młodych do popytu na nie, szczególnie w regionach przygranicznych, a także poprzez zwiększenie możliwości przenoszenia emerytur i praw związanych z pracą i ochroną socjalną w całej UE, przy jednoczesnym uwzględnieniu ryzyka „drenażu mózgów”; wzywa również Komisję i państwa członkowskie, aby podjęły wszelkie niezbędne kroki w celu zapobieżenia zjawisku „drenażu mózgów” dzięki środkom wspierającym zrównoważony rozwój, gwarantujących, że znaczny procent wysoko wykwalifikowanej siły roboczej pozostanie w swoich społecznościach lub powróci do państw członkowskich, z których pochodzą, aby te państwa członkowskie mogły odbudować swoją gospodarkę i osiągnąć trwały wzrost;

7.

wzywa Komisję do opracowania zaleceń dotyczących wykonalności określenia jednolitej wysokości zasiłku dla bezrobotnych w UE proporcjonalnie do wcześniejszego wynagrodzenia danej osoby bezrobotnej;

8.

z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Rady z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży; apeluje o szybkie wdrożenie programów gwarancji dla młodzieży we wszystkich państwach członkowskich; podkreśla, że gwarancja dla młodzieży to nie gwarancja zatrudnienia, a instrument zapewniający wszystkim bezrobotnym obywatelom UE i osobom legalnie przebywającym w UE w wieku do 25 lat oraz nowym absolwentom w wieku do 30 lat otrzymanie dobrej oferty pracy, możliwość dalszej nauki lub stażu w ciągu czterech miesięcy od utraty pracy lub ukończenia formalnej nauki; podkreśla w szczególności, że programy gwarancji dla młodzieży powinny skutecznie poprawić sytuację młodych ludzi niekształcących się, niepracujących ani nieszkolących się (młodzieży NEET);

9.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania jasnych założeń i wskaźników w odniesieniu do programu gwarancji dla młodzieży w celu umożliwienia skutecznego pomiaru i oceny oddziaływania tej inicjatywy; podkreśla, że zamierza pilnie monitorować wszystkie działania państw członkowskich służące urzeczywistnieniu gwarancji dla młodzieży oraz zwraca się do organizacji młodzieżowych, aby na bieżąco informowały Parlament Europejski o ich analizach działań państw członkowskich;

10.

zauważa, że programom gwarancji dla młodzieży powinny towarzyszyć ramy jakości, tak by oferowane szkolenie oraz zatrudnienie obejmowały odpowiednie wynagrodzenie, warunki pracy oraz spełniały normy bezpieczeństwa i higieny;

11.

z zadowoleniem przyjmuje, że na nową Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych przeznaczono 6 miliardów EUR i wzywa do skoncentrowania wydatków w pierwszych latach wieloletnich ram finansowych, aby zaradzić bezrobociu ludzi młodych i w trybie pilnym wprowadzić gwarancje dla młodzieży; podkreśla, że koszty wdrażania gwarancji dla młodzieży w całej strefie euro są szacowane przez Międzynarodową Organizację Pracy na 21 miliardów EUR, w związku z czym nawołuje do zwiększenia środków przyznanych już w ramach przeglądu wieloletnich ram finansowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt rozszerzenia grupy uprawnionej do gwarancji dla młodzieży na osoby poniżej 30 roku życia;

12.

z zadowoleniem przyjmuje proponowaną kontynuację instrumentu mikrofinansowego Progress w programie na rzecz przemian i innowacji społecznych na lata 2014–2020 jako cenny instrument również dla młodych ludzi, służący tworzeniu nowych, trwałych i dobrych jakościowo miejsc pracy;

13.

podkreśla, że środki finansowe z UE na zwalczanie bezrobocia wśród osób młodych są dostępne przed 2014 r., zwłaszcza w wyniku przeprogramowania dostępnych funduszy strukturalnych i wykorzystania w pełni 60 miliardów EUR z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, jak przewidziano w Pakcie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; z zadowoleniem przyjmuje przeniesienie i szybsze udostępnienie 16 miliardów EUR z funduszy strukturalnych z przeznaczeniem na wsparcie możliwości zatrudnienia osób młodych oraz dostępu MŚP do finansowania;

14.

wzywa Komisję do aktywnego zwracania się do podmiotów z sektora prywatnego o udzielanie wsparcia, podejmowanie inicjatyw i angażowanie się w inne formy współpracy w celu walki z bezrobociem wśród osób młodych; zachęca Europejski Bank Inwestycyjny, by wniósł wkład w realizację gwarancji dla młodzieży, na przykład przez powiązanie pożyczek z tworzeniem miejsc pracy i stanowisk szkoleniowych lub wspieranie rozwoju systemów dwutorowego kształcenia; podkreśla jednak, że pożyczki z EBI należy postrzegać jako uzupełnienie, a nie zastąpienie finansowania ze środków UE w formie dotacji;

15.

podkreśla, że inwestycje w zatrudnienie osób młodych muszą stanowić jeden z kluczowych elementów krajowych strategii inwestycyjnych w dziedzinie polityki socjalnej;

16.

wzywa do przyjęcia ambitnego kompleksowego podejścia politycznego obejmującego w sposób zintegrowany edukację, szkolenia, inicjatywy na rzecz zatrudnienia i samozatrudnienia dla wszystkich młodych ludzi na wszystkich różnorodnych poziomach; wskazuje, że zasadnicze znaczenie ma ukierunkowanie na przechodzenie między różnymi ścieżkami edukacyjnymi i szkoleniowymi oraz uznawanie umiejętności zdobytych w wyniku nauki nieformalnej i formalnej; podkreśla, że bezpieczeństwo dochodów i zaufanie do perspektyw na rynku pracy to zasadnicze warunki wstępne decyzji o kontynuacji nauki na poziomie wyższym i że ma to szczególne znaczenie dla młodych osób, w przypadku których istnieje większe ryzyko wykluczenia;

17.

jest głęboko zaniepokojony cięciami budżetowymi dokonanymi przez państwa członkowskie w obszarze edukacji, szkoleń oraz polityki młodzieżowej i podkreśla w związku z tym potrzebę reform systemów edukacji państw członkowskich przy pomocy zasobów krajowych i unijnych, aby edukacja młodych ludzi była bardziej opłacalna i konkurencyjna;

18.

domaga się, by państwa członkowskie podjęły szeroko zakrojone działania w celu zwalczania bezrobocia wśród osób młodych, w szczególności przez zapobieganie przedwczesnemu przerywaniu nauki, szkoleń czy praktyk (np. dzięki wdrożeniu systemów dwutorowego kształcenia lub innych równie skutecznych programów ramowych), a także by opracowały kompleksowe strategie dla młodych ludzi niekształcących się, niepracująccyh ani nieszkolących się (młodzieży NEET);

19.

zauważa, że inwestycje społeczne na rzecz młodzieży mogą przybrać wiele różnych form, np.: rozwoju współpracy pomiędzy szkołami, ośrodkami doskonalenia zawodowego i lokalnymi lub regionalnymi przedsiębiorstwami; zapewniania wysokiej jakości specjalistycznych programów szkoleniowych oraz wysokiej jakości praktyk dla młodzieży; programów szkoleń zawodowych realizowanych we współpracy z przedsiębiorstwami; programów przyuczania do zawodu z udziałem starszych stażem pracowników, tak by zatrudnić i przeszkolić młodych ludzi na konkretnych stanowiskach lub zapewnić sprawniejsze przechodzenie ze szkół do zakładów pracy; zachęcania młodych ludzi do uczestnictwa w życiu społecznym oraz promowania mobilności na szczeblu regionalnym, europejskim i międzynarodowym dzięki dalszym wysiłkom na rzecz wzajemnego uznawania kwalifikacji i umiejętności; podkreśla też, że inwestycje społeczne mogą być realizowane równolegle ze skutecznymi zachętami, takimi jak dofinansowanie zatrudnienia lub składki na ubezpieczenie dla młodych ludzi, które zapewnią godne warunki życia i pracy, aby zachęcić pracodawców publicznych i prywatnych do zatrudniania młodych ludzi, do inwestowania zarówno w tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy dla młodych ludzi, jak i w stałe szkolenie i podnoszenie umiejętności w trakcie zatrudnienia, oraz do wspierania przedsiębiorczości wśród młodych osób;

20.

apeluje do państw członkowskich, by przeanalizowały wypróbowane i sprawdzone praktyki, zwłaszcza te stosowane w państwach członkowskich o niskiej stopie bezrobocia, oraz by zbadały, czy takie koncepcje, jak dwutorowe kształcenie i szkolenie oraz doskonalenie zawodowe, a także programy gwarancji dla młodzieży, które zostały już wdrożone, są do pogodzenia z ich systemami krajowymi; podkreśla, że system dwutorowego szkolenia zawodowego i studia naprzemienne, ukierunkowane na praktyczne doświadczenie, szczególnie dobrze sprawdziły się w kryzysie gospodarczym i przyczyniły się do zmniejszenia bezrobocia wśród osób młodych dzięki zwiększeniu ich szans na zatrudnienie, w związku z tym apeluje do państw członkowskich dotkniętych kryzysem, aby rozważyły przeprowadzenie reformy ich systemów szkolenia według tych koncepcji;

21.

podkreśla, że w krajach objętych kryzysem stopa bezrobocia wśród osób młodych osiągnęła obecnie zatrważający poziom; w związku z tym wzywa Komisję, by dokonała oceny środków kryzysowych pod kątem ich wpływu na zatrudnienie osób młodych i wzywa państwa członkowskie i Komisję do rozważenia rezygnacji z tych środków kryzysowych, które mają negatywny wpływ na zatrudnienie osób młodych;

22.

wzywa państwa członkowskie do usprawnienia współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a sektorem edukacji na wszystkich szczeblach w celu poprawy sposobu, w jaki programy nauczania powiązane są z wymaganiami rynku pracy, na przykład przez rozszerzenie sojuszy na rzecz umiejętności sektorowych oraz sojuszy na rzecz wiedzy; podkreśla, że bardziej elastyczne programy nauczania są potrzebne w celu lepszego dostosowania się do przyszłych zmian na rynku pracy;

23.

podkreśla, że państwa członkowskie koniecznie muszą lepiej wspierać samozatrudnienie wśród osób młodych, a jednocześnie zapobiegać niewypłacalności i fikcyjnemu samozatrudnieniu;

24.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie Europejskiej i Radzie.