6.3.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 67/137 |
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie zmienionego wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wytycznych dla transeuropejskich sieci telekomunikacyjnych, uchylającego decyzję nr 1336/97/WE
COM(2013) 329 final – 2011/0299 (COD)
2014/C 67/27
Sprawozdawca: Jacques LEMERCIER
Parlament Europejski, w dniu 10 czerwca 2013 r., oraz Rada, w dniu 14 czerwca 2013 r., działając na podstawie art. 172 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, postanowiły zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie
zmienionego wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wytycznych dla transeuropejskich sieci telekomunikacyjnych, uchylającego decyzję nr 1336/97/WE
COM(2013) 329 final – 2011/0299 (COD).
Sekcja Transportu, Energii, Infrastruktury i Społeczeństwa Informacyjnego, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię 30 września 2013 r.
Na 493. sesji plenarnej w dniach 16–17 października 2013 r. (posiedzenie z 16 października) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przyjął 121 głosami – 2 osoby wstrzymały się od głosu – następującą opinię:
Niniejsza opinia nawiązuje do sześciu wcześniejszych opinii EKES-u dotyczących instrumentu „Łącząc Europę” i związanych z nim wytycznych, które Komisja Europejska przedstawiła w październiku 2011 r. Są to opinie: TEN/468 (1) w sprawie instrumentu „Łącząc Europę” (sprawozdawca: Raymond Hencks), TEN/469 (2) w sprawie wytycznych dla sieci telekomunikacyjnych (sprawozdawca: Antonio Longo), TEN/470 (3) w sprawie wytycznych dotyczących infrastruktury energetycznej (sprawozdawca: Egbert Biermann), TEN/471 (4) w sprawie wytycznych dotyczących sieci transportowej (sprawozdawca: Stefan Back) oraz TEN/472 (5) w sprawie inicjatywy dotyczącej obligacji projektowych (sprawozdawca: Armin Duttine).
1. Wnioski i zalecenia
1.1 |
Jak już wielokrotnie stwierdzał w poprzednich opiniach, EKES jest przekonany, że upowszechnienie dostępu do szerokopasmowego internetu stanowi kluczowy warunek rozwoju gospodarki europejskiej i jest nieodzownym elementem w procesie tworzenia nowych miejsc pracy. |
1.2 |
Ponadto zdaniem EKES-u tworzenie jednolitego rynku cyfrowego, które stanowi jeden z priorytetów UE, wymaga wzajemnych połączeń między sieciami krajowymi i interoperacyjności tych sieci. Jest to też niezbędnym elementem pozwalającym pokonać odizolowanie licznych obszarów znajdujących się w trudnej sytuacji pod względem gospodarczym czy kulturowym. |
1.3 |
Niemniej jednak 8 lutego 2013 r. Rada, za pośrednictwem nowych wieloletnich ram finansowych, zmniejszyła budżet na cyfrowy instrument „Łącząc Europę” do 1 mld EUR. Zmieniony wniosek uwzględnia najnowsze stanowiska, jakie zajęto w Radzie, i stanowisko właściwej komisji Parlamentu Europejskiego. |
1.4 |
EKES ubolewa więc nad tym, że zmieniony wniosek Komisji oznacza daleko idące okrojenie początkowo planowanego budżetu (9,2 mld EUR) do 1 mld EUR, oraz nad tym, że Komisja była zmuszona zasadniczo zmienić projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania dotyczące rozwoju sieci szerokopasmowych i infrastruktury usług cyfrowych. Zdaniem EKES-u nieuniknione zamrożenie licznych projektów, jakie pociąga za sobą ta decyzja, może oznaczać, że UE straci przewagę technologiczną, jaką zyskała w wielu strategicznych sektorach. |
1.5 |
EKES podkreśla, że w związku z drastycznym zmniejszeniem pierwotnie planowanego budżetu Komisji bardzo trudno będzie skutecznie i sprawiedliwie rozdzielić środki przewidziane w rozporządzeniu. |
1.6 |
Niemniej jednak EKES wyraża zadowolenie z tego, że potwierdzono wagę zasady neutralności technologicznej, która ma podstawowe znaczenie dla istnienia prawdziwie otwartego internetu. EKES przypomina, że zasoby trzeba przeznaczać na rozwiązania sieciowe, które są otwarte oraz dostępne w sposób niedyskryminujący nikogo i po cenach przystępnych dla obywateli i przedsiębiorstw. |
1.7 |
EKES ponawia apel o opracowanie map o zasięgu europejskim, krajowym i regionalnym wskazujących białe plamy, jeśli chodzi o dostęp szerokopasmowy, i ułatwiających pojawianie się nowych inicjatyw publicznych i prywatnych. Komisja przyznaje, że żadne państwo członkowskie ani żaden inwestor nie są gotowi do finansowania usług transgranicznych. |
1.8 |
Aby wzmocnić interoperacyjność między sieciami telekomunikacyjnymi, ważne jest również rozpoczęcie współpracy z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi. |
1.9 |
Zdaniem EKES-u pojawienie się licznych nowych operatorów, choć zachęciło do innowacji i przyniosło spadek cen dla konsumentów, spowodowało znaczne zmniejszenie marży publicznych i prywatnych operatorów zasiedziałych i tym samym ograniczyło lub wręcz wyeliminowało ich możliwości inwestycyjne. EKES sądzi, że potrzebna jest nowa europejska polityka dotycząca regulacji sieci – wywołująca pozytywne sprzężenie zwrotne w dziedzinie konkurencji – i że musi ona prowadzić do zdecydowanych i skoordynowanych działań wielkich europejskich operatorów tak, aby po wyjściu z kryzysu udało się nadrobić opóźnienia w rozwoju sieci szybkiego i bardzo szybkiego internetu oraz zlikwidować obszary bez dostępu szerokopasmowego. |
1.10 |
EKES ubolewa nad tym, że w odniesieniu do tak ważnej tematyki Radzie, Parlamentowi i Komisji nie udało się osiągnąć jednomyślności. Mając na uwadze wielkość nowego budżetu, EKES sądzi, że priorytetem pozostaje dostęp wszystkich obywateli do internetu, rozwój sieci szerokopasmowej oraz ogólnoeuropejskie platformy usługowe. |
1.11 |
EKES wyraża konsternację z powodu tego, że Komisja – jak twierdzi jej przedstawiciel, na wniosek Rady – usunęła w zmienionym tekście (art. 8) odniesienie do Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Niemniej Komitetowi bardzo zależy na tym, aby przekazywano mu sprawozdanie, o którym mowa w art. 8. |
1.12 |
Wreszcie EKES ponownie podkreśla, że obecnie absolutnie niezbędne jest uznanie dostępu do internetu za usługę powszechną. |
2. Streszczenie zmienionego wniosku Komisji
2.1 |
Celem europejskiej agendy cyfrowej jest, między innymi, wdrażanie transgranicznych internetowych usług publicznych mających na celu ułatwienie mobilności przedsiębiorstw i obywateli. By mógł powstać jednolity rynek, niezbędna jest więc interoperacyjność pojawiających się usług cyfrowych. |
2.2 |
Unia Europejska wyznaczyła sobie ambitne cele dotyczące rozwoju i upowszechnienia dostępu szerokopasmowego do 2020 r. W przedstawionym 29 czerwca 2011 r. komunikacie zatytułowanym „Budżet z perspektywy »Europy 2020« ” dotyczącym kolejnych wieloletnich ram finansowych (2014–2020) zaproponowano utworzenie instrumentu „Łącząc Europę” i przeznaczenie 9,2 mld EUR na sieci i usługi cyfrowe. |
2.3 |
Jednak 8 lutego za pośrednictwem nowych wieloletnich ram finansowych Rada zmniejszyła budżet na instrument „Łącząc Europę” do 1 mld EUR. Opracowany na tej nowej podstawie zmieniony wniosek w miarę możliwości uwzględnia najnowsze stanowiska zajęte w Radzie i właściwej komisji Parlamentu Europejskiego. Ma on na celu skoncentrowanie zaangażowania instrumentu „Łącząc Europę” na mniejszej liczbie projektów z zakresu infrastruktury usług cyfrowych, w oparciu o zestaw rygorystycznych kryteriów stosowanych do określenia priorytetów oraz przewiduje ograniczony wkład w projekty dotyczące łączy szerokopasmowych wnoszony za pośrednictwem instrumentów finansowych, w celu zwiększenia inwestycji prywatnych, jak również inwestycji ze źródeł publicznych innych niż instrument „Łącząc Europę”. |
2.4 |
Mimo ograniczonego wsparcia finansowego w zakresie łączy szerokopasmowych wniosek ustanawia ramy umożliwiające szersze zaangażowanie podmiotów instytucjonalnych i gospodarczych, takich jak Europejski Bank Inwestycyjny. |
2.5 |
Podstawowym celem rozporządzenia jest usprawnienie transmisji cyfrowej oraz usunięcie wąskich gardeł. W zamieszczonych w załączniku wytycznych przedstawiono projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie rozwoju infrastruktury usług cyfrowych i sieci szerokopasmowych. Projekty te powinny zapewnić zwiększenie konkurencyjności gospodarki europejskiej, w tym małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), wspierać rozwój wzajemnych połączeń między sieciami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi oraz ich interoperacyjność i dostęp do nich, a także wspierać rozwój jednolitego rynku cyfrowego. |
2.6 |
W związku z trudną sytuacją na rynku uzasadnienie ekonomiczne inwestycji w sieci szerokopasmowe i w projekty polegające na udostępnianiu podstawowych usług publicznych przez internet wydaje się ograniczone, choć jednolity rynek cyfrowy cechuje znaczny potencjał wzrostu. |
2.7 |
Przewidziano bezpośrednie dotacje dla infrastruktury usług cyfrowych, aby usunąć przeszkody utrudniające wprowadzanie usług w ramach interoperacyjnych sieci. W większości przypadków platformy te są w pełni finansowane przez UE ze względu na brak podmiotów w naturalny sposób będących właścicielami europejskiej infrastruktury usług interoperacyjnych. |
2.8 |
Jest jasne, że żadne państwo członkowskie ani żaden inwestor nie są gotowi do finansowania usług transgranicznych. Unijna wartość dodana jest zatem wysoka. |
2.9 |
Corocznie, zależnie od dostępności funduszy i zdefiniowanych priorytetów, określone elementy infrastruktury usług cyfrowych będą wybierane do realizacji. Z uwagi na europejski kontekst budżetowy wsparcie publiczne będzie musiało pochodzić z innych źródeł niż instrument „Łącząc Europę”, w szczególności ze źródeł krajowych i europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Sam instrument „Łącząc Europę” będzie w stanie finansować jedynie ograniczoną liczbę projektów związanych z dostępem szerokopasmowym, jednakże ułatwi skuteczną alokację europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (funduszy ESI) poprzez wykorzystanie środków przeznaczonych na programy operacyjne. Wkład ten będzie jednak można wykorzystać wyłącznie w danym państwie członkowskim. Jeśli chodzi o sieci szerokopasmowe, we wniosku ograniczono się jedynie do określenia mechanizmu podziału między innymi środków z funduszy strukturalnych. |
2.10 |
Utrzymano zasadę neutralności technologicznej. |
3. Uwagi ogólne EKES-u
3.1 |
Wykreślono projekty dotyczące „transeuropejskich sieci szkieletowych o wysokiej przepustowości łączących organy administracji publicznej” oraz „rozwiązań z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych na potrzeby inteligentnych sieci energetycznych oraz inteligentnych usług energetycznych”. |
3.2 |
Zarzucono rozwój nowej infrastruktury usług cyfrowych ułatwiających „przeprowadzkę z jednego kraju UE do innego”, „europejskiej platformy służącej do powiązania usług online z dziedziny pracy i ubezpieczeń społecznych” oraz „internetowej współpracy administracyjnej”. |
3.3 |
Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego dodała dodatkową infrastrukturę usług cyfrowych w następujących zakresach: „rozwój infrastruktury w transporcie publicznym w celu umożliwienia stosowania bezpiecznych i interoperacyjnych usług mobilnych w miejscu zamieszkania”, „platforma internetowego rozstrzygania sporów”, „europejska platforma dostępu do zasobów edukacyjnych”, „transgraniczne interoperacyjne elektroniczne systemy fakturowania”. |
3.4 |
Niemniej Parlament wprowadził bardzo ambitny cel dotyczący szybkości transmisji („1Gb/s tam, gdzie jest to możliwe, i powyżej”). |
3.5 |
Realizacja celu określonego w agendzie cyfrowej dla Europy, polegającego na wdrożeniu szerokopasmowej, dostępnej dla wszystkich infrastruktury cyfrowej o dużej przepustowości – z wykorzystaniem technologii stacjonarnych i bezprzewodowych – wiąże się z koniecznością zastosowania środków eliminujących tzw. cyfrowe wąskie gardła. Ze względu na bardzo daleko idące okrojenie początkowo planowanego budżetu (9,2 mld EUR) do 1 mld EUR Komisja była zmuszona zasadniczo zmienić projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania dotyczące rozwoju sieci szerokopasmowych i infrastruktury usług cyfrowych. |
3.6 |
Zgodnie ze stanowiskiem przedstawianym wielokrotnie w poprzednich opiniach, EKES jest przekonany, że upowszechnienie dostępu do szerokopasmowego internetu stanowi kluczowy warunek rozwoju nowoczesnej gospodarki i jest nieodzownym elementem w procesie tworzenia nowych miejsc pracy, poprawy spójności, budowania dobrobytu i działania na rzecz włączenia cyfrowego mieszkańców oraz całych obszarów znajdujących się w niekorzystnym położeniu gospodarczo-kulturowym. |
3.7 |
Określenie celów i priorytetów opracowywanych z myślą o tym projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania pozwala spełnić podstawowe wymogi w zakresie optymalnego wykorzystania zasobów finansowych i realizacji ściśle określonych założeń, pozwalając uniknąć rozproszenia środków. |
3.8 |
EKES wyraża zadowolenie z tego, że potwierdzono wagę zasady neutralności technologicznej, która ma podstawowe znaczenie dla istnienia prawdziwie otwartego internetu. |
3.9 |
EKES przypomina, że zasoby trzeba przeznaczać na rozwiązania sieciowe, które są otwarte oraz dostępne w sposób niedyskryminujący nikogo i po cenach przystępnych dla obywateli i przedsiębiorstw. EKES podkreśla jednak, że w związku z drastycznym zmniejszeniem budżetu Komisji bardzo trudno będzie sprawiedliwie rozdzielić środki przewidziane w rozporządzeniu. |
3.10 |
Jest niemniej jasne, że żadne państwo członkowskie ani żaden inwestor nie są gotowi do finansowania usług transgranicznych. Unijna wartość dodana jest zatem wysoka. EKES ponawia swój apel o opracowanie map o zasięgu europejskim, krajowym i regionalnym wskazujących białe plamy, jeśli chodzi o dostęp szerokopasmowy, i ułatwiających pojawianie się nowych inicjatyw publicznych i prywatnych. Aby wzmocnić interoperacyjność między sieciami telekomunikacyjnymi, ważne jest również rozpoczęcie współpracy z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi. |
3.11 |
Zdaniem EKES-u pojawienie się licznych nowych operatorów, choć podniosło dynamikę konkurencji i przyniosło spadek cen dla konsumentów, spowodowało znaczne zmniejszenie marży operatorów zasiedziałych i tym samym ograniczyło ich możliwości inwestycyjne. Trzeba więc pomyśleć o nowej europejskiej polityce dotyczącej regulacji sieci, umożliwiającej znaczny i skoordynowany udział wszystkich europejskich podmiotów z tego sektora tak, aby po wyjściu UE z kryzysu udało się nadrobić opóźnienia w rozwoju sieci szybkiego i bardzo szybkiego internetu. |
4. Szczegółowe uwagi EKES-u
4.1 |
EKES ubolewa nad tym, że w odniesieniu do tej bardzo ważnej tematyki zdania Rady, Parlamentu i Komisji są tak bardzo podzielone. |
4.2 |
Nawet wtedy gdy na sieci telekomunikacyjne – sieci szerokopasmowe i platformy usługowe – planowano przeznaczenie 9 mld EUR, wyzwanie było niemałe. Z uwagi na wysokość nowego budżetu uzasadnione wydaje się przeznaczenie tych środków na finansowanie projektów, które położą fundamenty pod przyszłe projekty, których realizację, ze względów finansowych, obecnie odłożono. |
4.3 |
Tworzenie jednolitego rynku cyfrowego wymaga istnienia wzajemnych połączeń między sieciami krajowymi i interoperacyjności tych sieci. W nowym kontekście zmniejszonego budżetu Komisja musi bardzo ściśle przestrzegać kryteriów wyboru projektów do finansowania oraz na bieżąco monitorować i oceniać ich realizację. |
4.4 |
EKES przypomina, że projekty te mogą pomóc MŚP uzyskać dostęp do gospodarki cyfrowej i ostatecznie stworzyć nowe stabilne miejsca pracy. EKES apeluje o regularne publikowanie sprawozdań z wykorzystania środków. |
4.5 |
Wreszcie EKES ponownie podkreśla, że obecnie absolutnie niezbędne jest uznanie dostępu do internetu za usługę powszechną. |
4.6 |
Mając na uwadze stosunki międzyinstytucjonalne, EKES ze zdumieniem, które przeszło w konsternację, stwierdził, że Komisja usunęła w zmienionym tekście (art. 8) odniesienie do EKES-u i KR-u. Podczas obrad, a także na forum Komitetu przedstawiciel Komisji wyjaśnił, że zmianę tę wprowadzono na wniosek Rady. Być może problematyczne okazało się słowo „przekazywane”. Niemniej Komitet z naciskiem podkreśla, że bardzo mu zależy na otrzymywaniu sprawozdania, o którym mowa w art. 8. |
Bruksela, 16 października 2013 r.
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Henri MALOSSE
(1) Dz.U. C 143 z 22.5.2012, s. 116.
(2) Dz.U. C 143 z 22.5.2012, s. 120.
(3) Dz.U. C 143 z 22.5.2012, s. 125.
(4) Dz.U. C 143 z 22.5.2012, s. 130.
(5) Dz.U. C 143 z 22.5.2012, s. 134.