Zastrzeżenie: Niniejsze streszczenie stanowi zobowiązanie wyłącznie służb Komisji zaangażowanych w jego przygotowanie i nie przesądza o ostatecznym kształcie jakiejkolwiek decyzji, którą podejmie Komisja.

Przebieg procedury

Zamówienia publiczne dotyczą sposobu wydawania przez instytucje publiczne pieniędzy podatników w wyniku decyzji o zakupach i inwestycjach publicznych. Zamówienia publiczne uważa się za główny czynnik napędzający politykę publiczną. W ujęciu gospodarczym mają one wpływ na znaczną część przepływów handlowych na świecie. Towary i usługi zakupione przez instytucje publiczne stanowią ok. 17 % unijnego PKB. Zamówienia publiczne mają wpływ na co najmniej 22 najważniejsze rynki produktów i usług, na których klientami są wyłącznie lub głównie podmioty publiczne, lub na których instytucje publiczne są dużymi klientami. Obrót przedsiębiorstw działających na tych rynkach może przekraczać 25 % unijnego PKB i odpowiadać za ok. 31 mln miejsc pracy.

Podczas rokowań z państwami trzecimi UE poparła ambitne otwarcie międzynarodowych rynków zamówień publicznych. Jednakże przedsiębiorstwa unijne muszą zmagać się z nierównymi warunkami, jako że wielu partnerów handlowych nie chce dalszego otwarcia rynków zamówień publicznych na konkurencję międzynarodową, co znacznie ogranicza szanse tych przedsiębiorstw na rynku.

Konsultacje z zainteresowanymi stronami

W sprawozdaniu z oceny skutków uwzględniono poglądy szeregu zainteresowanych stron, w tym państw członkowskich, społeczeństwa obywatelskiego, branży przemysłowej i organizacji pozarządowych. W celu zebrania poglądów Komisja zorganizowała konsultacje internetowe oraz skorzystała z wysłuchania publicznego i innych mechanizmów konsultacji. Respondenci konsultacji internetowej byli na ogół zadowoleni z inicjatywy Komisji Europejskiej i zgadzali się co do opisu przedstawionych problemów, jednak mieli różne poglądy na temat możliwych wariantów postępowania. Zdecydowana większość zainteresowanych stron była za inicjatywą ustawodawczą, jednak istotna mniejszość opowiedziała się za opcją bez zmian. Istnieją również rozbieżne opinie co to tego, jaki wariant ustawodawczy należy zastosować. Występuje znaczne poparcie dla wariantu A[1], ale znaczna liczba respondentów opowiedziała się za podejściem alternatywnym, różnym od wariantów A i B[2]. Należy zauważyć, że chociaż podejście B było wariantem najmniej popularnym, także ono uzyskało poparcie znaczącej liczby respondentów.

1.           Opis problemu

1.1.        Ograniczone otwarcie rynków zamówień publicznych na świecie

Zamówienia publiczne nie są objęte GATT i GATS, które regulują światowy handel towarami i usługami. Kraje uprzemysłowione, do których należą państwa członkowskie UE i 14 innych państw (w tym USA, Japonia, Kanada i Korea) są stronami Porozumienia w sprawie zamówień rządowych (GPA) WTO. Strony GPA zobowiązują się do wzajemnego otwarcia rynków w zakresie niektórych rodzajów zakupów dokonywanych przez określone podmioty publiczne powyżej określonej wartości. UE i inne kraje, takie jak Korea lub Chile, zobowiązały się również do otwarcia rynków zamówień publicznych poprzez umowy o wolnym handlu poza WTO.

Globalne otwarcie rynków zamówień publicznych ma bezpośredni wpływ na UE, ale w rzeczywistości międzynarodowymi zobowiązaniami w ramach GPA lub umów o wolnym handlu objętych jest jedynie 25 % zamówień publicznych podatnych na konkurencję. Chociaż GPA i umowy o wolnym handlu obejmują tylko eksport UE o wartości ok. 5 mld EUR (0,4 % całości eksportu UE), otwarcie rynku zamówień publicznych miałoby wpływ na kolejne 5 mld EUR wynikające z transakcji na rynkach zamówień publicznych nieobjętych zobowiązaniami, wpływając na międzynarodowy handel w sektorach przemysłowych na 22 wybranych rynkach, których obrót wynosi 25 % unijnego PKB i które odpowiadają za ok. 31 mln miejsc pracy. Ogółem ponad 50 % zamówień publicznych podatnych na konkurencję jest zamkniętych wskutek stosowania środków protekcjonistycznych lub wymogów o charakterze lokalnym. Ponadto ok. 25 % rynków jest faktycznie otwartych, ale może w każdej chwili zostać zamknięte. Oznacza to dla UE niewykorzystany potencjał w zakresie eksportu o wartości ok. 12 mld EUR. Ponadto UE nie zawarła do tej pory umów dotyczących zamówień publicznych z państwami takimi jak Chiny czy Indie, chociaż obecnie prowadzone są negocjacje w sprawie zobowiązań w zakresie dostępu do obu tych rynków.

Barierą dla otwarcia rynków zamówień publicznych były silne programy krajowe, wynikające w krajach uprzemysłowionych z nacisków krajowych, a w gospodarkach wschodzących z potrzeby osiągnięcia lepszej pozycji technologicznej.

1.2.        UE nie posiada dźwigni negocjacyjnej sprzyjającej globalizacji zamówień publicznych

W porównaniu z innymi stronami GPA zobowiązania UE w zakresie rynku zamówień publicznych są znaczące. W związku z powyższym obecny stan rzeczy zaspakaja strategiczne interesy gospodarcze szeregu stron GPA. Jako że GPA nie jest częścią wielostronnych negocjacji handlowych, dostęp do rynku zamówień publicznych może być negocjowany wyłącznie w powiązaniu z dostępem do rynku zamówień publicznych (a nie np. oferowany w zamian za niższe taryfy). Poza tym fakt, że przyznano szereg ważnych kontraktów w rezultacie zamówień publicznych nieobjętych zobowiązaniami wzmacnia wrażenie, że rynek zamówień publicznych w UE jest otwarty nawet ponad poziomem zobowiązań międzynarodowych.

1.3.        Niektóre państwa członkowskie stosują krajowe środki regulujące dostęp do zamówień publicznych

W tym kontekście kilka państw członkowskich podjęło środki regulujące dostęp do rynku zamówień publicznych. Inne państwa poinformowały nieformalnie Komisję o zamiarze wprowadzenia takich środków. Jako że regulacja dostępu do rynku zamówień publicznych UE dla dostawców z państw trzecich wyraźnie należy do zakresu wyłącznych kompetencji UE w zakresie wspólnej polityki handlowej, państwa członkowskie nie są uprawnione do stanowienia prawa w tym obszarze.

Jednakże w praktyce, ze względu na brak wytycznych lub przepisów UE dotyczących dostępu zagranicznych oferentów do unijnego rynku zamówień publicznych, instytucje zamawiające w UE mają często problem ze zrozumieniem zakresu międzynarodowych zobowiązań UE w dziedzinie zamówień publicznych. 28 % wszystkich ogłoszeń o udzieleniu zamówienia zawiera błędną ocenę zakresu GPA – co prowadzi do wysłania błędnych sygnałów zagranicznym oferentom.

1.4.        Główne problemy

Większość rynków zamówień publicznych w państwach trzecich pozostaje zamknięta dla przedsiębiorstw z UE. Przedsiębiorstwom unijnym odmawia się dostępu do potencjalnego eksportu o wartości ok. 12 mld EUR. Gdyby państwa trzecie zgodziły się na wycofanie środków protekcjonistycznych tylko w sektorach, w których mają strategiczne interesy ofensywne, otwarłoby to dostęp UE do eksportu o wartości nawet 4 mld EUR. Ma to wpływ na zdolność stworzenia korzyści skali przez przedsiębiorstwa unijne. Ponadto środki protekcjonistyczne mogą w każdej chwili dotknąć przedsiębiorstwa z UE dostarczające towary i usługi na 25 % rynków, które są faktycznie otwarte.

Obecna polityka protekcjonistyczna może zakłócać decyzje dotyczące inwestycji przedsiębiorstw oraz doprowadzić do sztucznego przenoszenia miejsc pracy poza UE. To samo można powiedzieć o transferach technologii podejmowanych ze względu na politykę przemysłową (np. chińska polityka „rodzimych innowacji”), a nie z powodów czysto komercyjnych. W perspektywie średniookresowej problemy z dostępem mogą dotyczyć nawet sektorów, w których UE ma przewagę konkurencyjną pozwalającą na obejście istniejących barier (np. produkty farmaceutyczne).

Przedsiębiorstwa, towary i usługi z UE nie mogą liczyć na równe warunki. Patrząc z perspektywy sektorowej, chińskie przedsiębiorstwa budowlane lub japońskie przedsiębiorstwa kolejowe mogą sprzedawać swoje produkty unijnym instytucjom zamawiającym, jednak sprzedaż w odwrotnym kierunku jest niemożliwa. W niektórych przypadkach przedsiębiorstwa korzystające z pomocy państwa (np. z Rosji lub Chin) mogły złożyć wyjątkowo tanie oferty.

1.5.        Analiza pomocniczości

Kwestia pomocniczości nie ma zastosowania w kontekście niniejszej inicjatywy, ponieważ przepisy i negocjacje w zakresie dostępu do unijnego rynku zamówień publicznych są objęte zakresem wspólnej polityki handlowej, która należy do wyłącznych kompetencji UE na mocy art. 207 TFUE. Dlatego wszelkie działania ustanawiające ramy realizacji międzynarodowej umowy handlowej należy podejmować na szczeblu UE.

2.           Cele

Uczciwa konkurencja oraz dostęp do rynków zamówień publicznych to główne narzędzia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, w szczególności w kontekście niedawnego kryzysu gospodarczego. W związku z powyższym niniejsza inicjatywa ustawodawcza stanowiłaby bodziec dla dalszego otwarcia rynków zamówień publicznych w państwach trzecich, co zwiększyłoby szanse rynkowe przedsiębiorstw z UE.

Uważa się, że inicjatywa przyczyni się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw unijnych w ramach Unii i poza nią; wzmocni międzynarodowy charakter MŚP w globalnej gospodarce; oraz zwiększy poziom zatrudnienia i przyczyni się do promowania innowacyjności w UE. W ocenie skutków te ogólne cele przełożono na cele szczegółowe i operacyjne. Cele szczegółowe obejmują: zwiększenie eksportu unijnych towarów i usług na rynki zamówień publicznych poza UE; wzmocnienie pozycji negocjacyjnej UE w negocjacjach międzynarodowych dotyczących zamówień publicznych; zwiększenie pewności prawnej w odniesieniu do dostępu państw trzecich do unijnego rynku zamówień publicznych; oraz zapewnienie przestrzegania zobowiązań dotyczących zamówień publicznych przyjętych wobec UE w ramach umów międzynarodowych.

3.           Warianty polityki

3.1.        Scenariusz podstawowy: „Bez zmian” (wariant 1)

Scenariusz podstawowy pokazuje najbardziej prawdopodobny wariant rozwoju sytuacji określonej w opisie problemu bez dalszych działań ze strony UE. W ramach tego scenariusza UE nie podejmowałaby nowych działań; obowiązujące ramy prawne UE i odpowiadające im praktyki pozostałyby nienaruszone; zaś UE w dalszym ciągu prowadziłaby negocjacje dotyczące dodatkowego dostępu do rynku (przystąpienie Chin do GPA, umowy o wolnym handlu z Indiami i Japonią, wzajemne otwarcie rynków zamówień publicznych z USA) oraz w dużej mierze polegałaby na obecnych zobowiązaniach w zakresie otwarcia rynków określonych w GPA i umowach o wolnym handlu, przy uwzględnieniu ewentualnych przyszłych zobowiązań. W rzeczywistości występuje jednak znaczna niepewność co do zakresu i tempa postępu obecnych negocjacji GPA dotyczących dostępu do rynku oraz wyniku trwających negocjacji dwustronnych.

3.2.        Wariant nieustawodawczy (wariant 2):

3.2.1.     Prawo miękkie i mechanizm rozstrzygania sporów/naruszeń (wariant 2A)

W ramach tego wariantu Komisja sprecyzowałaby zakres międzynarodowych zobowiązań UE w dokumentach wyjaśniających oraz przedstawiła wytyczne dotyczące egzekwowania obowiązujących instrumentów, takich jak art. 58 i 59 dyrektywy 2004/17/WE (udzielanie zamówień przez podmioty działające w sektorach energetyki, gospodarki wodnej i transportu). Komisja rozważyłaby również bardziej aktywne korzystanie z istniejących narzędzi, takich jak postępowanie w sprawie naruszenia oraz mechanizmy rozstrzygania sporów WTO/umów o wolnym handlu w przypadku naruszenia zobowiązań przez partnerów handlowych.

3.2.2.     Wzmocnienie trwających negocjacji (wariant 2B)

W ramach tego wariantu UE systematycznie zachęcałaby partnerów handlowych do przystąpienia do GPA, wprowadziłaby wymóg uwzględnienia rozdziałów dotyczących zamówień publicznych we wszystkich umowach o wolnym handlu (oraz ponownie otworzyła unię celną z Turcją w celu uwzględnienia rozdziału dotyczącego zamówień publicznych), rozpoczęła nowe negocjacje oraz rozszerzyła rozdziały dotyczące zamówień publicznych w obecnie obowiązujących umowach o wolnym handlu (z Chile i Meksykiem).

3.3.        Wariant ustawodawczy z nadzorem Komisji Europejskiej (wariant 3)

Niniejszy wariant ustawodawczy polegałby na określeniu i uregulowaniu dostępu do zamówień publicznych objętych oraz nieobjętych zobowiązaniami międzynarodowymi UE oraz ustanowieniu „reguł pochodzenia dla zamówień” (PRO) w celu określenia pochodzenia towarów i usług. Uwzględniając obawy wyrażone przez organizacje pozarządowe, pełnym dostępu towarom i usługom z krajów najsłabiej rozwiniętych. Obok tych trzech głównych elementów polityki ustawodawczej można wyróżnić trzy alternatywne podejścia opisane poniżej w wariantach 3A, 3B i 3C.

3.3.1.     Podejście oparte na ogólnym ograniczeniu dostępu dla zamówień nieobjętych zobowiązaniami na szczeblu UE (wariant 3A)

W ramach tego podejścia podmioty zamawiające z państw członkowskich byłyby zasadniczo zobowiązane do wykluczenia towarów, usług i przedsiębiorstw z państw trzecich nieobjętych zobowiązaniami międzynarodowymi UE. Jednak w celu uniknięcia przeszkód utrudniających zakup towarów i usług niedostępnych w UE lub niezbędnych w przypadkach awaryjnych lub też wynikających z ważnych przyczyn interesu publicznego, w inicjatywie przewidziano wyjątki prawne od wymogu wykluczenia oraz upoważniono Komisję do przyznawania dodatkowych odstępstw, jeżeli wymagają tego szczególne okoliczności.

3.3.2.     Podejście oparte na indywidualnych decyzjach zamawiających z UE oraz mechanizmie dostępnym Komisji w przypadku zamówień nieobjętych zobowiązaniami (wariant 3B)

3.3.2.1.  Na szczeblu państw członkowskich: decyzje poszczególnych zamawiających pod nadzorem Komisji Europejskiej (wariant 3B1)

W przypadku zamówień nieobjętych zobowiązaniami podmioty zamawiające z UE miałyby możliwość dopuszczenia do procedury przetargowej lub wykluczenia z niej dostawców towarów lub usług z państw trzecich. Decyzja o wykluczeniu ofert zagranicznych podlegałaby powiadomieniu Komisji ex ante (poprzez ogłoszenie o zamówieniu). Umożliwiałoby to Komisji monitorowanie sytuacji oraz zapewnienie spójności w całej UE.

3.3.2.2.  Na poziomie UE: mechanizm dostępny Komisji (wariant 3B2)

Na szczeblu UE, w oparciu o ustalenie problemów w dostępie do rynku lub konkretne skargi, Komisja decydowałaby o otwarciu postępowań w sprawie stosowania środków protekcjonistycznych i innych barier w handlu nakładanych na dostawców z UE lub na oferty w państwach trzecich. Następnie Komisja mogłaby: (1) zwrócić się do partnerów handlowych o rozpoczęcie negocjacji w sprawie zniesienia barier w handlu lub uzgodnienia wzajemnych zobowiązań dotyczących dostępu do rynku w celu zapewnienia dostępu do rynku zamówień publicznych drugiej strony oraz (2) przyjąć restrykcyjne środki skierowane przeciwko ofertom z państw trzecich, jeżeli przedmiotowy partner handlowy odmówi udziału w negocjacjach.

3.3.3.     Wariant 3C: Wariant dopuszczenia przez podmioty zamawiające przedsiębiorstw, towarów i usług nieobjętych międzynarodowymi zobowiązaniami UE pod warunkiem powiadomienia Komisji oraz wariant narzucenia przez Komisję dostępu do rynku zamówień publicznych UE

Niniejszy wariant umożliwiałby podmiotom zamawiającym, pod warunkiem zatwierdzenia przez Komisję, dopuszczenie przedsiębiorstw, towarów i usług nieobjętych międzynarodowymi zobowiązaniami w zakresie dostępu do rynku. Po pierwsze musiałyby one wskazać w ogłoszeniu o zamówieniu chęć dopuszczenia takich przedsiębiorstw, towarów i usług. W przypadku otrzymania oferty obejmującej takie towary lub usługi musiałyby one powiadomić Komisję. Następnie w terminie 6-8 tygodni Komisja podjęłaby decyzję w oparciu o „znaczącą wzajemność”.

3.4.        Podejście ustawodawcze bez nadzoru Komisji Europejskiej (rozszerzenie art. 58 na cały zakres dyrektyw)

Aby ograniczyć obciążenia instytucji zamawiających związane z koniecznością powiadamiania Komisji, przepisy art. 58 i 59 zostałyby rozszerzone na usługi, roboty budowlane, podmioty prawa publicznego oraz instytucje centralne i lokalne. Wytyczne dotyczące stosowania tych artykułów zawarto by w dokumentach wyjaśniających (podobnie jak w wariancie 2). Inicjatywa wykorzystywałaby główne elementy podobne do wariantu 3.

3.5.        Wariant 5: „kupuj produkty europejskie”

Aby zagwarantować równe warunki w stosunkach z głównymi partnerami handlowymi, takimi jak USA i Chiny, UE mogłaby stworzyć system preferencji cenowych z 25 % marżą w celu odzwierciedlenia obowiązujących programów „kupuj produkty amerykańskie” i „kupuj produkty chińskie” w przypadku zamówień nieobjętych zobowiązaniami. Jednakże czyniąc to, UE wyraziłaby domyślną zgodę na taki rodzaj mechanizmu preferencji cenowych na świecie, któremu wyraźnie się sprzeciwia. Opcje tę należy zatem odrzucić i nie będzie ona analizowana.

3.6.        Wariant 6: korekta niesprawiedliwych „wyjątkowo tanich ofert” (wariant uzupełniający)

Wymienione wyżej warianty mogłyby zostać uzupełnione wariantem, którego celem jest zapobieganie problemom występującym w momencie, gdy dostawcy z niektórych państw trzecich oferują (bardzo) niskie ceny, ponieważ otrzymują dopłaty lub wykorzystują inne niesprawiedliwe praktyki w zakresie konkurencji.

4.           Ocena skutków

Skutki każdego wariantu ocenia się z uwzględnieniem 9 kryteriów, w tym skutków dla przepływów handlowych, efektu dźwigni partnerów handlowych w międzynarodowych negocjacjach i skutków dla obciążenia administracyjnego.

Skutki te należy rozpatrywać w kontekście potencjalnego wzrostu wywozu o 4 mld EUR (co odpowiada ok. 60 000 miejscom pracy), jeżeli 12 największych partnerów handlowych spoza UE otworzy te rynki zamówień publicznych, w odniesieniu do których ich ofensywne interesy w UE są największe. Aby określić skuteczność każdego wariantu, jego koszt zostanie porównany z tym poziomem odniesienia. Podczas analizy kosztów i korzyści każdego wariantu należy również uwzględnić możliwość podjęcia przez partnerów handlowych środków odwetowych.

Oczekuje się, że wariant 1 (scenariusz bazowy) i 2B (dalsze negocjacje) doprowadzą do dodatkowego wywozu o wartości 1 mld EUR (12-18 000 miejsc pracy).

W przypadku wariantu 2A (doprecyzowanie prawne i większe wykorzystanie istniejących mechanizmów), szersze zastosowanie obowiązujących ograniczeń określonych w dyrektywie 2004/17/WE (art. 58 ust. 2) prawdopodobnie przyniesie największe skutki, jeśli chodzi o sprecyzowanie przepisów i pewność prawną. Wytyczne dotyczące zakresu zamówień publicznych objętych i nieobjętych zobowiązaniami zwiększają poziom pewności prawnej w przypadku odrzucania ofert dotyczących zagranicznych towarów i usług w procedurze przetargowej. Wariant 2A nie powinien mieć znacznych skutków dla innych kryteriów.

Wariant 3A (ogólne ograniczenie dostępu dla zamówień publicznych nieobjętych zobowiązaniami na szczeblu UE) powinien doprowadzić do znacznego zwiększenia pewności prawnej, unikając problemów spowodowanych nieprawidłowym stosowaniem klauzul symetrycznej wzajemności. Znaczna większość przedmiotowych rynków zamówień publicznych mogłaby stosować ograniczenia, ale prawdopodobnie zastosowano by odstępstwa w przypadku zamówień dotyczących paliwa, produktów farmaceutycznych, sprzętu medycznego i komputerów. Potencjalne skutki dla przepływów handlowych są znaczne, jako że wariant ten mógłby zablokować nawet 4 mld EUR pochodzące z importu towarów i usług. Wariant ten mógłby także doprowadzić do poważnych skutków odwetowych (1 mld EUR) oraz znacznego efektu dźwigni. Skutki dla finansów publicznych i obciążenia administracyjnego pozostałyby bardzo ograniczone.

W ramach wariantu 3B (poszczególne podmioty mogą pod nadzorem Komisji wykluczyć oferty z państw trzecich (3B1), oraz instrument Komisji służący analizie sytuacji w zakresie dostępu do rynku towarów, usług i przedsiębiorstw z UE w państwach trzecich (3B2)) uzyskano by większą pewność prawną, jako że Komisja podejmowałaby ostateczną decyzję w sprawie potencjalnych środków dyskryminacyjnych. Wariant ten objąłby wszystkie stosowne sektory gospodarki. Inicjatywa ta mogłaby realistycznie doprowadzić do otwarcia rynków o wartości 4 mld EUR w postaci dodatkowego eksportu i stworzyć 60 000 miejsc pracy. Potencjał w zakresie efektu dźwigni tego wariantu byłby nieco lepszy niż w przypadku wariantu 3A ze względu na ukierunkowanie na ofensywne interesy państw trzecich w ramach wariantu 3B2. Ryzyko działań odwetowych byłoby ograniczone, ponieważ zamknięcie unijnego rynku zamówień publicznych byłoby ograniczone i ukierunkowane. Wpływ na finanse publiczne byłby ograniczony, ale obciążenia administracyjne dla instytucji zamawiających, przedsiębiorstw, a nawet Komisji Europejskiej byłoby stosunkowo duże ze względu na system powiadamiania (6-8 tygodni).

Skutki wariantu 3C i 4 byłyby zbliżone do wariantu 3A. Jednak wariant 3C powodowałby największe obciążenia administracyjne ze wszystkich wariantów (powiadomienia zamiast odstępstw), zaś wariant 4 nie prowadziłby do poprawy poziomu przestrzegania zobowiązań międzynarodowych w tym samym stopniu, co wariant 3A lub 3B.

Wariant 6 (korekta niesprawiedliwych, wyjątkowo tanich ofert) stanowiłby uzupełnienie innych wariantów i miał wpływ wyłącznie na oferty zagraniczne. Skutki dla obciążenia administracyjnego i finansów publicznych byłyby niewielkie, ale zależałyby od szeregu przypadków. Istnieje jednak ryzyko środków odwetowych, ponieważ zachodzi prawdopodobieństwo, że przedsiębiorstwa wykluczone ze względu na wyjątkowo tanie oferty są własnością państwa.

5.           Porównanie wariantów

Proponowane warianty polityki zostały porównane pod kątem wpływu na cele, które należy osiągnąć, oraz skuteczności.

Wariant 1 nie spełnia założonych celów, w związku z czym można rozważać go wyłącznie jako scenariusz odniesienia, z którym należy porównywać pozostałe warianty polityki. Wariant 2 miałby ograniczony wpływ na spełnienie założonych celów (w zakresie poprawy pewności prawnej i dostępu do rynków państw trzecich); ma on również najmniejsze zalety, jeśli chodzi o wydajność, skuteczność i spójność. Warianty 3A, 3C i 4 spełniają założone cele, ale nie są skuteczne ze względu na ewentualne koszty działań odwetowych oraz problemy związane z łańcuchami dostaw przedsiębiorstw unijnych w USA i Chinach. Wariant 3C powoduje znaczne obciążenie administracyjne. Z wyjątkiem wariantu 6, żaden pozostały wariant nie rozwiązuje kwestii wyjątkowo tanich ofert przedsiębiorstw, towarów i usług wspieranych przez państwo. Wariantem, który najprawdopodobniej osiągnie wszystkie cele w największym stopniu jest wariant 3B. W porównaniu z innymi wariantami otrzymał on również najlepsze oceny, jeśli chodzi o skuteczność, wydajność i spójność. W związku z tym zaleca się zastosowanie wariantu 3B, uzupełniając go wariantami 6 i 2B.

6.           Monitorowanie i ocena

Komisja będzie monitorować przestrzeganie przez państwa członkowskie i ich instytucje zamawiające warunków określonych w inicjatywie w sprawie zewnętrznych zamówień publicznych. W inicjatywie zaproponowano szereg wskaźników mających śledzić postępy w zakresie każdego celu szczegółowego, w szczególności poprzez monitorowanie:

· dodatkowego eksportu związanego z zamówieniami publicznymi

· liczby sektorów (spośród wybranych 22), które zostały otwarte poza granicami UE, w porównaniu z

· liczbą obecną

· rozszerzenia przepływów handlowych w dziedzinie zamówień publicznych

· liczby postępowań wyjaśniających wszczętych przez Komisję Europejską

· usunięcia barier handlowych w dziedzinie zamówień publicznych w odniesieniu do dostawców z UE w niektórych państwach trzecich

· zmian w prawie krajowym odzwierciedlających zobowiązania międzynarodowe w dziedzinie zamówień publicznych.

[1]               Podejście A: Zamawiający z UE byliby zasadniczo zobowiązani do wykluczenia towarów, usług i przedsiębiorstw z państw trzecich nieobjętych zobowiązaniami międzynarodowymi UE.

[2]               Podejście B: Pod warunkiem powiadomienia Komisji, zamawiający z UE mieliby możliwość zadecydowania o wykluczania towarów, usług i przedsiębiorstw z państw trzecich nieobjętych zobowiązaniami międzynarodowymi UE. Ponadto Komisja dysponowałaby specjalnym narzędziem umożliwiającym analizę sytuacji w zakresie dostępu do rynku towarów, usług i przedsiębiorstw z UE oraz nałożenie bardziej restrykcyjnych środków w odniesieniu do towarów i usług z państw trzecich w przypadku, gdy unijne towary, usługi i przedsiębiorstwa nie mają wystarczającego dostępu do rynku zamówień publicznych w tych państwach trzecich.