SPRAWOZDANIE KOMISJI dotyczące ogólnego funkcjonowania w państwach członkowskich kontroli urzędowych w zakresie bezpieczeństwa żywności, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin /* COM/2012/0122 final */
SPIS TREŚCI 1..... Przebieg procedury. 1 2..... Łańcuch żywnościowy UE. 2 3..... Przegląd kontroli bezpieczeństwa żywności w UE. 3 3.1. Przegląd rocznych sprawozdań państw członkowskich. 3 3.2. Wyniki kontroli przeprowadzonych przez Komisję w państwach
członkowskich. 9 3.3. Inne źródła informacji o kontrolach w państwach członkowskich. 9 3.4. Działania następcze i wykonawcze Komisji 9 4..... Wnioski 9
1.
Przebieg
procedury
Artykuł 44 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr
882/2004[1]
(„rozporządzenie w sprawie kontroli paszy i żywności”) nakłada na państwa
członkowskie obowiązek przedkładania Komisji corocznego sprawozdania
dotyczącego realizacji ich wieloletnich krajowych planów kontroli ustanowionych
zgodnie z art. 41 tego rozporządzenia. Takie sprawozdania powinny zawierać: a)
szczegóły zmian dokonanych w wieloletnich krajowych
planach kontroli, mające na celu uwzględnienie m.in. zmian w prawodawstwie,
nowych chorób lub czynników ryzyka, wyników badań naukowych, wyników
przeprowadzonych kontroli oraz istotnych zmian organizacyjnych; b)
wyniki kontroli i audytów przeprowadzonych w
poprzednim roku w ramach krajowego planu kontroli; c)
rodzaj i liczbę przypadków niezgodności
zidentyfikowanych w trakcie kontroli; d)
działania mające na celu efektywną realizację
krajowego planu kontroli, łącznie z działaniami wykonawczymi i ich wynikami. Artykuł 44 ust. 4 i 6 rozporządzenia nakłada
na Komisję obowiązek sporządzenia i przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu i
Radzie rocznego sprawozdania dotyczącego ogólnego funkcjonowania kontroli w
państwach członkowskich, w świetle: a)
dorocznych sprawozdań przedłożonych przez organy
krajowe; b)
audytów[2]
i inspekcji unijnych prowadzonych w państwach członkowskich; c)
wszelkich innych istotnych informacji. Komisja przedłożyła swoje pierwsze
sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w sierpniu 2010 r.[3]. Jego głównym celem było
przedstawienie pierwszego przeglądu danych i informacji dotyczących kontroli
urzędowych zawartych w pierwszych sprawozdaniach rocznych państw członkowskich.
Podsumowano w nim również wyniki audytów i inspekcji unijnych. Państwa
członkowskie omawiały to sprawozdanie na posiedzeniu Stałego Komitetu ds.
Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt we wrześniu 2010 r. Komisje Ochrony
Środowiska Naturalnego oraz Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Parlamencie
Europejskim omawiały je w październiku 2010 r. Komisja rozpoczęła dyskusje z państwami
członkowskimi nad kwestiami poruszonymi w tym pierwszym sprawozdaniu, w
szczególności nad sposobem uproszczenia i znormalizowania procesu gromadzenia i
przetwarzania danych dotyczących kontroli urzędowych. W niniejszym drugim sprawozdaniu przyjęto
nieco innego podejście. Sprawozdanie to ma na celu przedstawienie przeglądu
kontroli bezpieczeństwa żywności w UE, który nie ogranicza się do ostatniego
roku, za który dostępne są roczne sprawozdania wszystkich państw członkowskich,
ale opiera się na najnowszych informacjach ze wszystkich trzech źródeł
informacji na temat kontroli, aby stworzyć jak najbardziej aktualny opis
funkcjonowania unijnego systemu kontroli. Główne źródła informacji wykorzystywane w
niniejszym sprawozdaniu to: a) sprawozdania roczne państw członkowskich za lata
2008 i 2009, b) wyniki kontroli przeprowadzonych przez Komisję w latach
2008–2010 oraz c) inne istotne informacje na temat kontroli, w tym: · najnowsze sprawozdania państw członkowskich dotyczące kontroli w
konkretnych sektorach; · wyniki unijnych systemów wczesnego ostrzegania (system wczesnego
ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach – RASFF, system zgłaszania
chorób zwierzęcych – ADNS oraz system zgłaszania zagrożeń dla zdrowia roślin –
Europhyt); · dyskusje i decyzje dotyczące kontroli podejmowane przez Stały Komitet
ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt oraz Stały Komitet ds. Zdrowia
Roślin; · przegląd przypadków naruszeń związanych z niedoskonałościami systemów
kontroli w państwach członkowskich.
2.
Łańcuch
żywnościowy UE
Aby zrozumieć sposób funkcjonowania unijnego
systemu kontroli urzędowych na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego (w tym
kontroli niezbędnych dla zapewniania zdrowia roślin oraz zdrowia i dobrostanu
zwierząt), dobrze jest najpierw poznać skalę i złożoność łańcucha żywnościowego
UE. Według najnowszych danych udostępnionych przez Eurostat wartość całkowitej
produkcji unijnego łańcucha żywnościowego wynosi około 750 mld EUR. Całkowite
zatrudnienie w tym sektorze, od produkcji podstawowej po handel detaliczny i
usługi gastronomiczne, wynosi ponad 48 mln. Na wszystkich etapach unijnego
łańcucha żywnościowego, od produkcji żywności po handel detaliczny i usługi
gastronomiczne, działa około 14 mln producentów zajmujących się podstawową
produkcją rolną oraz 3 mln podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze. Te
globalne dane dają obraz skali przemysłu spożywczego. Sektor ten jest ogromny,
ale również bardzo zróżnicowany i złożony. Przykładowo w przypadku produkcji podstawowej
średnia wielkość gospodarstw waha się od około 90 ha w państwach takich jak
Republika Czeska do około 50 ha w państwach takich jak Zjednoczone Królestwo,
Francja i Niemcy oraz poniżej 8 ha w pozostałych państwach, takich jak Polska,
Bułgaria i Rumunia. W UE występuje również duże zróżnicowanie
typów rolniczych, co wynika w dużym stopniu z warunków agroklimatycznych, a
także z wieloletnich tradycji rolniczych. W UE istnieje około 300 000 przedsiębiorstw
zajmujących się produkcją żywności. Jednak w przypadku wielu produktów, takich
jak wino, oliwa z oliwek, jaj i ser, przetwórstwo może odbywać się raczej w
gospodarstwach rolnych niż w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Skoncentrowanie
się tylko na sektorze produkcyjnym prowadziłoby do zbagatelizowania całkowitej
wielkości i złożoności unijnego systemu żywnościowego. Szczególnie w sektorze
produkcyjnym ogromny udział w produkcji ma niewielka liczba przedsiębiorstw
działających w skali globalnej. Przykładowo w sektorze mleczarskim 1 %
przedsiębiorstw realizuje ponad 60 % całkowitej produkcji UE. Poza produkcją
podstawową największa liczba podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze
znajduje się na końcowych etapach łańcucha żywnościowego w sektorze detalicznym
i gastronomicznym. W UE istnieje ponad milion sklepów spożywczych, a wiele z
nich to małe przedsiębiorstwa rodzinne, chociaż pod względem całkowitej
sprzedaży sektor ten zdominowała niewielka liczba sieci dużych supermarketów. Istnieje
blisko 1,4 mln restauracji i zakładów gastronomicznych.
3.
Przegląd
kontroli bezpieczeństwa żywności w UE
3.1.
Przegląd rocznych sprawozdań państw członkowskich
UE opracowała obszerne i szczegółowe
prawodawstwo, które ma zapewnić konsumentom bezpieczną i zdrową żywność
dostarczaną za pośrednictwem tego rozległego i złożonego systemu produkcji
żywności. Podstawowe zasady unijnego prawa żywnościowego i paszowego
ustanowiono w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002[4].
W myśl tego rozporządzenia odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa
żywności spoczywa w pierwszym rzędzie na przedsiębiorstwach spożywczych na
przestrzeni całego łańcucha żywnościowego, począwszy od produkcji podstawowej,
aż po punkt ostatecznej sprzedaży konsumentowi. Państwa członkowskie mają
obowiązek monitorowania i sprawdzania, czy podmioty gospodarcze spełniają
wymogi prawa UE w zakresie bezpieczeństwa żywności i pasz (w tym zdrowia i
dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin). W tym celu są zobowiązane do
prowadzenia systemu kontroli. W rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 określono
sposób organizacji i prowadzenia tych kontroli. Zasadniczo w rozporządzeniu tym
ustanawia się ogólne zasady prowadzenia kontroli urzędowych w celu sprawdzenia
zgodności z przepisami UE dotyczącymi bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego. W
szczególności za pośrednictwem rozporządzenia nałożono na państwa członkowskie
wymogi sprawdzania: ·
czy podmioty gospodarcze spełniają sektorowe wymogi
prawne, lub ·
czy towary, które mają być wprowadzone na rynek UE
(wyprodukowane w UE lub przywożone z państw trzecich) spełniają normy i wymogi
przepisów sektorowych. Dodatkowo organy państw członkowskich
realizują inne urzędowe zadania określone w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004,
takie jak zadania mające na celu zwalczanie lub wyeliminowanie czynników
wywołujących choroby u zwierząt (np. badanie zwierząt pod kątem określonych
chorób w ramach danego programu, badanie epidemiologiczne po pojawieniu się
ogniska choroby, szczepienia przeciwko chorobom zwierząt lub zabijanie zwierząt
zakażonych patogenami). W rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 określono
również szczegółowe zasady kontroli państw członkowskich prowadzonych przez
służby Komisji w celu sprawdzenia, czy państwa te wywiązują się z obowiązków
ustanowionych w przepisach sektorowych oraz w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004. Państwa
członkowskie muszą opracować i realizować wieloletnie krajowe plany kontroli,
aby spełnić wymogi wynikające z tego rozporządzenia. Plany te zostały
zastosowane po raz pierwszy od początku 2007 r. i zwykle obejmują okres trzech
do pięciu lat. Państwa członkowskie mają obowiązek przedkładania Komisji
rocznego sprawozdania dotyczącego realizacji ich wieloletnich krajowych planów
kontroli. Komisja otrzymała sprawozdania roczne za lata 2007, 2008 i 2009. Wyniki pierwszej analizy sprawozdań krajowych
przeprowadzonej przez Komisję zostały podsumowane w zeszłorocznym sprawozdaniu
ogólnym Komisji, COM(2010) 441. W ramach tego sprawozdania bardzo trudno było
wyciągnąć wnioski dla całej UE ze względu na ogromne różnice między
sprawozdaniami krajowymi, dotyczące zarówno struktury, jak i treści, a także ze
względu na brak zharmonizowanych danych na temat kontroli. Jest to również
cecha sprawozdań za lata 2008 i 2009, która po części odzwierciedla znaczne
różnice między państwami członkowskimi w zakresie struktury rolnej, kultury
administracyjnej i wielkości. Porównywalność sprawozdań znacznie się jednak
poprawiła dzięki a) większemu doświadczeniu państw członkowskich w zakresie ich
sporządzania oraz b) ciągłemu i aktywnemu dialogowi Komisji z państwami
członkowskimi na rzecz dalszej poprawy treści, a w szczególności
porównywalności sprawozdań. Ponieważ obecnie większość państw członkowskich
przekazuje informacje za trzy kolejne lata, możliwe jest określenie pewnych
interesujących tendencji i zmian. Zostały one podsumowane poniżej. Gromadzenie i
analiza danych Jedną wspólną cechą większości sprawozdań
jest zwiększenie wysiłków na rzecz poprawy procesu pozyskiwania i gromadzenia
danych dotyczących liczby i rodzaju przeprowadzonych kontroli oraz ich wyników.
W dążeniu do skuteczności i efektywności niezbędne są odpowiednie i aktualne
dane, aby ocenić wydajność i określić priorytety dla przyszłych działań
kontrolnych. Chociaż w sprawozdaniach rocznych mówi się o wielu nowych i trwających
inicjatywach w tym zakresie, wydaje się, że wymiana wiedzy fachowej i
doświadczenia między różnymi organami kontroli w ramach państw członkowskich i
między nimi jest ograniczona. W swoim zeszłorocznym sprawozdaniu rocznym
Komisja ogłosiła zamiar zbadania, we współpracy z państwami członkowskimi,
możliwości wykorzystania potencjału elektronicznego przekazywania i analizy
danych, aby uprościć i ujednolicić ten proces na poziomie UE. Rozpoczęto już
prace w tym zakresie, co może z kolei pomóc państwom członkowskim w opracowaniu
swoich własnych systemów zarządzania informacjami. Ogólne oświadczenia
o wynikach Wytyczne Komisji dotyczące struktury i treści
sprawozdań nakładają na każdy organ krajowy obowiązek corocznego przedstawienia
ogólnego oświadczenia o wynikach jego systemu kontroli. Oświadczenia te różnią
się pod względem jakości. W większości sprawozdań ograniczają się one do
ogólnego oświadczenia, że kontrole zostały przeprowadzone zgodnie z planem, że
ogólne normy bezpieczeństwa żywności, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz
zdrowia roślin są zadowalające oraz że stwierdzone nieprawidłowości są zwykle
nieistotne. Niektóre sprawozdania zawierają jednak bardziej kompleksową i
uzasadnioną ocenę, która opiera się na zbiorze wskaźników skuteczności
działania. W niektórych przypadkach wskaźniki te ograniczają się do liczby i
rodzaju przeprowadzonych kontroli oraz ich zgodności z pierwotnym planem. W
innych przypadkach (Francja, Finlandia, Szwecja i Republika Słowacka) wskaźniki
mają szerszy zakres i mają na celu pomiar wyników w odniesieniu do
współczynnika zachorowalności na konkretne choroby zwierząt lub choroby
przenoszone przez żywność. We Francji podejmuje się również próbę śledzenia
kosztów kontroli w kilku określonych obszarach. Postępy w realizacji wieloletnich
krajowych planów kontroli Największe wyzwanie stanowił obowiązujący
państwa członkowskie wymóg wprowadzenia zintegrowanych wieloletnich krajowych
planów kontroli obejmujących wszystkie działania kontrolne wzdłuż całego
łańcucha żywnościowego – od pola do stołu. W większości państw krajowe systemy
kontroli są bardzo złożone – często w różne aspekty kontroli żywności i pasz,
zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin jest zaangażowanych wiele
różnych organizacji. W większości państw członkowskich te różne organizacje
mogły mieć w przeszłości zbyt małe doświadczenie w zakresie współpracy, aby
opracować zintegrowane plany kontroli. Ponadto w większości państw
członkowskich odpowiedzialność operacyjna za przeprowadzanie kontroli spoczywa
na organach regionalnych i lokalnych. Zagwarantowanie, aby pełna integracja
działań tych organów z planami krajowymi odbywała się w spójny sposób, wymagało
od organów krajowych wzmocnienia mechanizmów konsultacji i komunikacji z ich
organami regionalnymi i lokalnymi. Ze sprawozdań rocznych dotyczących
realizacji planów wynika, że poczyniono znaczne postępy we wprowadzaniu
struktur i procedur służących integracji planów kontroli wszystkich podmiotów
na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Obecnie głównym wyzwaniem dla
większości organów jest opracowanie systemów informacyjnych i komunikacyjnych,
które będą mogły zapewnić rzetelne dane dotyczące przeprowadzonych kontroli
oraz ich wyników, tak aby można było dokonać dokładnej oceny wyników w ramach
wieloletnich krajowych planów kontroli na przestrzeni czasu oraz dostosować
cele i założenia kontroli do priorytetów określonych na podstawie analizy
ryzyka. Rejestracja
podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze Skuteczna identyfikowalność żywności, od
pierwotnego źródła do ostatecznego miejsca przeznaczenia, jest główną zasadą
unijnego systemu kontroli bezpieczeństwa żywności. Podstawowe elementy tego
systemu to: kompleksowa rejestracja wszystkich podmiotów, skuteczny system
identyfikacji zwierząt oraz identyfikowalność pasz i żywności. Poczyniono
znaczące postępy w zakresie rejestracji przedsiębiorstw spożywczych. W sektorze
pasz rejestracja mniejszych zakładów paszowych jest jednak nadal niepełna. Jeżeli
chodzi o identyfikowalność zwierząt, wyraźnie widać pewne braki w zakresie
identyfikacji bydła i świń, a w szczególności systemów identyfikacji owiec, kóz
i koni. Ocena ryzyka i
ustalanie priorytetów W rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 wyraźnie
wymaga się od organów krajowych posiadania jasno sprecyzowanego systemu oceny
ryzyka i uszeregowania kontroli pod względem pierwszeństwa. Ze względu na coraz
większe wykorzystywanie zasobów w nadchodzących latach temu aspektowi
wieloletnich krajowych planów kontroli i powiązanych z nimi sprawozdań rocznych
należy nadać wyższy priorytet. Niektóre sprawozdania państw członkowskich
zawierają odpowiedni opis systemów klasyfikacji przedsiębiorstw spożywczych pod
względem ryzyka oraz sposobu organizacji ich kontroli według tej klasyfikacji. Niderlandy,
Finlandia i Słowenia są szczególnie zaawansowane w tej dziedzinie. W wielu
państwach członkowskich organy krajowe zidentyfikowały jednak lepszą
klasyfikację podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze i paszowe pod
względem ryzyka jako ważny obszar wymagający poprawy. W ostatnich latach Biuro
ds. Żywności i Weterynarii Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Konsumentów, w
trakcie przeprowadzonych przez siebie audytów, kładło coraz większy nacisk na
potrzebę dopilnowania przez państwa członkowskie, aby kontrole urzędowe we
wszystkich sektorach były przeprowadzane regularnie na podstawie analizy ryzyka
oraz z odpowiednią częstotliwością. Intensywność i zakres kontroli Ogólnie ze sprawozdań wynika, że intensywność
kontroli w całej UE jest bardzo wysoka. Częstotliwość inspekcji różni się
jednak znacząco w zależności od charakteru przedsiębiorstwa. Na przykład w
sektorach traktowanych jako sektory wysokiego ryzyka, takie jak produkcja mięsa
i mleka, kontrole są o wiele częstsze. Kontrole w obszarach pasz
i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego są mniej intensywne niż w
przypadku żywności. Najważniejsze zmiany prawa UE na przestrzeni ostatniej
dekady w zakresie pasz i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w
szczególności potrzeba zarejestrowania wszystkich przedsiębiorstw paszowych i
przedsiębiorstw zajmujących się produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego,
wiązały się z ogromnym nakładem pracy ze strony przedsiębiorstw i organów
kontrolnych. W większości sprawozdań uznaje się, że w sektorach tych istnieje
możliwość wprowadzenia usprawnień oraz dalszej intensyfikacji kontroli na
podstawie hierarchii ryzyka. Kontrole w dziedzinie
zdrowia zwierząt koncentrują się na sprawdzeniu zgodności z wymogami
dotyczącymi identyfikacji zwierząt i badaniach pod kątem chorób, takich jak
bruceloza, gruźlica, klasyczny pomór świń i BSE. Państwa członkowskie mają
ponadto obowiązek wdrożenia planów awaryjnych na wypadek poważnych kryzysów
dotyczących bezpieczeństwa żywności i pasz oraz zdrowia zwierząt. Koordynacja między
organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi W wielu państwach członkowskich
odpowiedzialność operacyjną za przeprowadzanie kontroli urzędowych ponoszą
przede wszystkim organy regionalne i lokalne. Ma to głównie miejsce w państwach
członkowskich, w których kompetencje są zdecentralizowane, takich jak Niemcy,
Hiszpania, Włochy, Grecja, Zjednoczone Królestwo, Szwecja i Finlandia, gdzie
organy regionalne i lokalne mogą posiadać dużą autonomię. Wyzwanie, przed jakim
stają te państwa członkowskie, dotyczy sposobu zapewnienia wystarczająco
sprawnego systemu rozliczania się z odpowiedzialności, za pośrednictwem którego
organy regionalne i lokalne mogłyby zdawać odpowiednie i spójne relacje z
przeprowadzonych przez siebie kontroli organom krajowym, a za ich pośrednictwem
– organom unijnym. Z zagadnieniem tym wiąże się kwestia
nakładania się obowiązków i działań w zakresie kontroli między różnymi
organami. W wielu państwach członkowskich kwestia ta jest od dawna istotna. Na
przykład w Grecji, Portugalii i Rumunii organy odpowiedzialne za audyt
wewnętrzny tych państw wymieniają nakładanie się obowiązków i działań
operacyjnych jako znaczący problem. Te państwa członkowskie znajdują się w
grupie państw, które wskazują niewystarczające środki jako jedną z przyczyn
braku możliwości realizacji celów dotyczących liczby kontroli. Ogólnie wydaje
się, że najbardziej skuteczne w działaniu są państwa członkowskie posiadające
jasno określone obowiązki i struktury zarządzania, które wykazują
odpowiedzialność na wszystkich szczeblach. Krajowe systemy
audytów Przepisy rozporządzenia (WE) nr 882/2004
nakładają na państwa członkowskie obowiązek przeprowadzania audytów
wewnętrznych lub zlecania audytów zewnętrznych, aby zapewnić osiągnięcie celów
określonych w rozporządzeniu przez ich systemy kontroli. W rozporządzeniu tym
precyzuje się również, że audyty te podlegają niezależnej kontroli i muszą być
przeprowadzane w sposób przejrzysty. Prawie wszystkie państwa członkowskie
wdrożyły systemy audytów, chociaż w większości przypadków obejmują one tylko
ograniczoną liczbę konkretnych obszarów kontroli w ramach systemu ogólnego. Wyniki
tych audytów przedstawiono w sprawozdaniach rocznych, ale często w bardzo
skrótowej formie. Zasadniczo nie omawia się w nich szczegółowo najważniejszych
niedoskonałości stwierdzonych podczas audytów wewnętrznych ani podjętych
działań zaradczych. Istnieją jednak pewne pozytywne wyjątki. Przykładowo
Finlandia i Republika Czeska przedstawiają wyniki swoich audytów oraz obszary,
w których stwierdzono niedoskonałości. Dodatkowo sprawozdania roczne zawierają
ograniczone informacje na temat wdrożonych przepisów zapewniających spełnienie
wymogów dotyczących objęcia sprawozdań z audytów niezależną kontrolą. Wiarygodność własnych systemów audytu państw
członkowskich, lub jej brak, w zakresie zapewnienia niezbędnych usprawnień
kontroli będzie coraz częściej kryterium ryzyka uwzględnianym podczas
planowania przyszłych audytów Biura ds. Żywności i Weterynarii. Zasoby Zgodnie z danymi przedstawionymi przez organy
krajowe szacuje się, że przy kontrolach w zakresie bezpieczeństwa żywności i
pasz, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin zatrudnionych jest
ponad 100 000 osób na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Są to znaczące
zasoby, ale zestawiając cele kontroli z rzeczywistym wynikiem, niektóre organy
krajowe wskazują braki personelu jako jedną z podstawowych przyczyn, dla
których nie są realizowane cele kontroli. Niektóre państwa członkowskie, np.
Niderlandy, twierdzą otwarcie, że ich systemy kontroli oraz operacje kontrolne
są dostosowywane, tak aby uwzględniać redukcję zatrudnienia i racjonalizację,
jakie miały miejsce w ostatnich latach. Ocena ryzyka i uszeregowanie kontroli
pod względem pierwszeństwa są niezbędnymi elementami tego procesu. Szkolenia Sprawozdania
krajowe zawierają szczegółowy opis programów szkoleniowych organizowanych co
roku dla pracowników kontroli oraz dla podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa
spożywcze. Ogólnie liczba działań szkoleniowych jest znaczna. Skupiają się one
na trzech głównych priorytetach. Po pierwsze, w rozporządzeniach w ramach tzw.
pakietu higienicznego wprowadzonego w 2006 r. zobowiązano wszystkie podmioty
prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze do skoncentrowania się w większym stopniu
na dobrej praktyce higienicznej oraz stosowaniu zasad HACCP[5]. W ostatnich latach wykonano
ogromną pracę w celu zaznajomienia podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa
spożywcze i pracowników kontroli na wszystkich szczeblach z wymogami nowych
rozporządzeń. Po drugie, rozwój nauki i technologii, w szczególności w
stosunkowo nowych obszarach produkcji żywności i pasz (takich jak np. nowa
żywność, GMO, materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością, dodatki do
żywności i dodatki paszowe), wymaga od pracowników ciągłego aktualizowania
wiedzy fachowej. Po trzecie, koncentrowanie się w coraz większym stopniu na
kontrolach pasz i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wymaga
szczególnych wysiłków w celu zaznajomienia przedsiębiorstw i urzędników
przeprowadzających kontrole z nowymi wymogami prawa UE w tych sektorach. Szkolenia
na szczeblu krajowym są wspierane i uzupełniane szkoleniami organizowanymi
przez Komisję w ramach programu „Lepsze szkolenia na rzecz bezpieczniejszej
żywności”, który rozpoczął się w 2006 r. i jest realizowany zgodnie z art. 51
rozporządzenia (WE) nr 882/2004. Program ten, obejmujący szeroki zakres
tematów, ma na celu zwiększenie skuteczności kontroli urzędowych pod względem
zapewnienia przestrzegania przepisów UE chroniących zdrowie publiczne, zdrowie
zwierząt i roślin oraz dobrostan zwierząt przez podmioty działające na
wszystkich szczeblach. To z kolei przyczyni się do zapewnienia bezpieczniejszej
żywności i pasz, podniesienia norm w zakresie zdrowia zwierząt i roślin, a
także zwiększenia ochrony konsumentów i zwierząt. Wyniki
kontroli przeprowadzonych przez Komisję w dziedzinach, np. w obszarze higieny
ogólnej, które zostały opisane w części 3.2 niniejszego sprawozdania,
potwierdzają konieczność zorganizowania dalszych szkoleń w niektórych
dziedzinach. Laboratoria Wszystkie państwa
członkowskie muszą wyznaczyć laboratoria do wykonywania analiz próbek pobranych
w trakcie kontroli urzędowych. Laboratoria te są zobowiązane do działania, a
także muszą być poddawane ocenie i akredytacji zgodnie z określonymi normami
unijnymi lub międzynarodowymi w celu zapewnienia jednolitych i wysokich
standardów. W całej UE istnieje rozległa sieć laboratoriów urzędowych. Wiele z
nich działa na szczeblu krajowym, ale organy regionalne i lokalne mogą również
wyznaczać swoje własne laboratoria urzędowe, w szczególności w państwach
członkowskich posiadających autonomiczne organy regionalne lub lokalne. Może to
prowadzić do bardzo szybkiego wzrostu liczby laboratoriów urzędowych. Proces
akredytacji jest złożony i często stosunkowo kosztowny, w szczególności w
przypadku mniejszych laboratoriów regionalnych lub lokalnych. W rezultacie
niektóre państwa członkowskie nadal zgłaszają opóźnienia w uzyskaniu pełnej
akredytacji wszystkich swoich laboratoriów urzędowych zaangażowanych w badania
w kontekście kontroli urzędowych. W 2010 r. Komisja rozpoczęła dyskusje z
państwami członkowskimi nad wymogami akredytacyjnymi. Audyty Biura ds.
Żywności i Weterynarii potwierdzają, że poziom przestrzegania prawa UE przez
laboratoria jest różny w poszczególnych sektorach. Przykładowo w przypadku ryb
i produktów rybołówstwa wydaje się, że laboratoria wykonujące analizy w ramach
kontroli urzędowych są na ogół odpowiednio wyposażone i mają możliwość
przeprowadzania wymaganych analiz, a przy tym większość z nich posiada
akredytację. Inna sytuacja ma miejsce na przykład w przypadku laboratoriów
działających w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli. Wyniki audytów
przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii wskazują również na
braki w zakresie kontroli pestycydów w niektórych państwach członkowskich. Wyniki kontroli
urzędowych i działań monitorujących a) Główne obszary niezgodności W przypadku produkcji żywności w
sprawozdaniach państw członkowskich dotyczących niezgodności w tym obszarze
powtarzają się niezmiennie dwa główne tematy: kontrole higieny w zakładach oraz
etykietowanie. Wymogi rozporządzeń w ramach „pakietu higienicznego” zaczęły
obowiązywać w 2006 r. W sprawozdaniach krajowych dotyczących kontroli za rok
2007 odnotowano powszechnie występujące nieprawidłowości w stosowaniu tych
rozporządzeń, prawdopodobnie wynikające po części z faktu, że weszły one w
życie zaledwie rok wcześniej. W latach 2008 i 2009 odnotowano stałe postępy w
tym obszarze, ale w większości sprawozdań wskazuje się na ciągłe problemy
dotyczące małych przedsiębiorstw na końcu łańcucha żywnościowego w sektorach
handlu detalicznego i gastronomii. Jako główne niedoskonałości można wymienić: przestarzałe
budynki i wyposażenie; brak lub niedoskonałość systemów własnych kontroli w
przedsiębiorstwach; nieprawidłowe wdrażanie HACCP; oraz nieodpowiednie
prowadzenie dokumentacji. Niektóre organy wskazują na problemy w sektorach
detalicznym i gastronomicznym spowodowane wysoką rotacją personelu, w
szczególności pracowników sezonowych, przez co trudno jest odpowiednio wyszkolić
personel w zakresie dobrych praktyk higienicznych. W przypadku etykietowania
wydaje się, że główna trudność ma swoje źródło w złożoności wymogów
wynikających z różnych obszarów prawodawstwa (np. dodatki, wartość odżywcza,
miejsce pochodzenia itp.). W przypadku pasz główne niezgodności dotyczą:
opóźnień w rejestracji podmiotów gospodarczych; nieodpowiedniego stosowania
zasad HACCP; higieny w siedzibach producentów pasz; oraz przypadków naruszenia
przepisów dotyczących dodatków paszowych. W przypadku zdrowia zwierząt główna zgłoszona
niedoskonałość dotyczy identyfikacji zwierząt oraz kontroli przemieszczeń. W
odniesieniu do dobrostanu zwierząt w gospodarstwach wiele niedoskonałości,
które stwierdzono, przypisano niewiedzy rolników, w szczególności tych
mniejszych. Niektóre państwa członkowskie odnotowały spadek poziomu
niezgodności w gospodarstwach po zapewnieniu rolnikom szkoleń i informacji. Wyniki kontroli
urzędowych i działań monitorujących b) Ogólne tendencje w zakresie chorób
przenoszonych przez żywność Salmonella i Campylobacter stanowią
dwie główne przyczyny chorób przenoszonych przez żywność w UE. Przeprowadzona
przez EFSA analiza sprawozdań wszystkich państw członkowskich dotyczących
chorób odzwierzęcych potwierdza tendencję spadkową pod względem liczby
przypadków salmonelozy u ludzi w Unii Europejskiej. W 2009
r. zgłoszono ogółem 108 614 potwierdzonych przypadków zakażeń u ludzi (dane
opublikowane w 2011 r.). Wyraźnie spadła w szczególności liczba zakażeń
spowodowanych przez S. Enteritidis. W sprawozdaniu EFSA wskazuje
się, że spadek ten nastąpił dzięki stosowaniu programów zwalczania Salmonelli
w państwach członkowskich. Z rocznych sprawozdań państw członkowskich
dotyczących kontroli wynika, że pobieranie i badanie próbek pod kątem tych
dwóch zagrożeń mikrobiologicznych stanowi bardzo dużą część pobierania i
badania próbek w związku z produkcją żywności w państwach członkowskich . Krajowe środki egzekucyjne Przepisy rozporządzenia (WE) nr 882/2004
stanowią, że właściwe organy zapewniają podjęcie działań zaradczych przez
podmioty gospodarcze w przypadku stwierdzenia niezgodności. Nakładają one
również na państwa obowiązek wprowadzenia jasno określonych zasad stosowania
sankcji w przypadku naruszenia prawa UE. Sankcje te muszą być skuteczne, proporcjonalne
i odstraszające. Prawie wszystkie sprawozdania zawierają krótkie podsumowanie
działań podjętych w celu wyeliminowania niezgodności. Najczęściej stosowane
działania to: noty ostrzegawcze, grzywny, czasowe lub, w poważnych przypadkach,
trwałe zamknięcie przedsiębiorstwa, oraz – rzadko – postępowanie karne w
przypadku oszustwa lub poważnego naruszenia wymogów prawnych. Na ogół
informacje na temat systemów sankcji oraz sposobu ich funkcjonowania są
ograniczone, a poziom szczegółowości tych informacji jest różny w różnych
państwach członkowskich. Przy braku bardziej szczegółowych i zharmonizowanych
danych w sprawozdaniach rocznych nie ma możliwości oceny poziomu spójności
ogólnego systemu egzekwowania przepisów w państwach członkowskich. W niektórych
państwach członkowskich, np. w Republice Czeskiej, w przypadku mniej poważnych
niezgodności panuje tendencja polegająca na przechodzeniu od procedur sądowych
do mniej uciążliwych i bardziej skutecznych procedur administracyjnych. Kontrole urzędowe po pojawieniu się
konkretnych zagrożeń dla zdrowia w odniesieniu do żywności, zwierząt i roślin W ostatnich latach sytuacje kryzysowe w
dziedzinie zdrowia, które pojawiły się w UE w obszarze bezpieczeństwa żywności
i pasz, miały swoje źródło w produkcji pasz. W 2008 r. w Irlandii w mięsie
wieprzowym stwierdzono wysoki poziom skażenia dioksynami. Ustalono, że problemy
wynikały z procesu produkcji pasz, a ich powodem było stosowanie silnie
skażonego oleju odpadowego w procesie suszenia. W 2010 r. skażenie dioksynami stwierdzono
w produktach pochodzących z Niemiec. Ustalono, że jego źródłem były tłuszcze, w
szczególności tłuszcze przeznaczone wyłącznie do użytku przemysłowego, które
dodawano do pasz. Komisja jest w trakcie przyjmowania szczegółowych środków
służących rozwiązaniu tego konkretnego ryzyka. W dziedzinie zdrowia zwierząt państwa
członkowskie musiały skoncentrować dodatkowe wysiłki w zakresie kontroli na
chorobie niebieskiego języka oraz grypie ptaków. Niedawne ogniska pryszczycy w
Bułgarii podkreślają znaczenie zachowania ciągłej czujności, ale pokazują
również, że unijne środki kontroli są, przy właściwym stosowaniu, skuteczne w
zapobieganiu rozprzestrzeniania się tej choroby. W dziedzinie zdrowia roślin wysoki priorytet
otrzymało powstrzymanie rozprzestrzeniania się zagrożenia związanego z
węgorkiem sosnowcem w Portugalii oraz wdrażanie środków służących zlikwidowaniu
ognisk rozprzestrzeniania się tego organizmu w Hiszpanii. Podobnie szybkie
rozprzestrzenianie się Rhynchophorus ferrugineus w krajach śródziemnomorskich
i powtarzające się nagłe wystąpienia azjatyckiej kózki (Anoplophora
glabripennis) oraz Anoplophora chinensis wymagały od państw
członkowskich wzmocnienia kontroli oraz podjęcia działań powstrzymujących
rozprzestrzenianie się tych organizmów. Środki na szczeblu UE oraz kontrole
przeprowadzone przez zainteresowane państwa członkowskie opisano w sekcji 3.2
niniejszego sprawozdania. Interesujące zmiany jako możliwe przykłady
dobrych praktyk Klasyfikacja zakładów i publikacja wyników
(Dania, Republika Czeska, Zjednoczone Królestwo i Belgia): Wymóg rejestracji wszystkich podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa
spożywcze w połączeniu z publikacją wyników inspekcji przeprowadzonych w tych
przedsiębiorstwach przez organy publiczne ułatwiają przekazywanie konsumentom
przydatnych informacji na temat standardów zgodności w restauracjach i
sklepach. Dostępnych jest już wiele przykładów, z których najstarszy dotyczy
duńskiego programu „smiley” (http://www.findsmiley.dk/en-US/Forside.htm).
Podobne koncepcje są realizowane w Zjednoczonym Królestwie i w Belgii. Własna sprawozdawczość podmiotów
gospodarczych w zakresie działań zaradczych (Niderlandy): W ramach działań na rzecz poprawy skuteczności usług w zakresie
kontroli oraz zmniejszenia obciążeń związanych z kontrolą dla podmiotów
prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze Niderlandy wprowadziły elektroniczny
system własnej sprawozdawczości podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa
spożywcze. Dzięki temu systemowi podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze
może zgłosić organowi kontrolnemu, za pośrednictwem internetowego narzędzia
sprawozdawczości, działania podjęte w odpowiedzi na zalecenia wynikające z
poprzednich wizyt kontrolnych. W przypadku bardziej typowych niezgodności
sprawozdania te są na ogół przyjmowane bez potrzeby przeprowadzania wizyt
kontrolnych, chociaż sporadycznie prowadzone są wyrywkowe kontrole na miejscu. Systemy zarządzania jakością (Belgia, Litwa, Niemcy,
Republika Czeska i Słowenia): Wiele państw
członkowskich wprowadziło systemy zarządzania jakością w ramach swoich usług w
zakresie kontroli i akredytowało je zgodnie z normami międzynarodowymi. Przykładowo
w Republice Czeskiej systemy zarządzania jakością większości instytucji kontrolnych
są poddawane audytowi według normy ISO 9001 przez instytucje zewnętrzne. Państwa
te traktują takie systemy jako ważne instrumenty służące poprawie ogólnej
efektywności i skuteczności kontroli, a trwające niezależne przeglądy
wydajności zachęcają do ciągłych ulepszeń. W Niemczech specjalna grupa robocza
krajów związkowych ds. zarządzania jakością opracowała zharmonizowane ramy na
potrzeby przygotowania systemów zarządzania jakością w każdym z 16 krajów
związkowych.
3.2.
Wyniki kontroli przeprowadzonych przez Komisję w
państwach członkowskich
Przepisy
rozporządzenia (WE) nr 882/2004 nakładają na Komisję obowiązek przeprowadzania
kontroli w państwach członkowskich w celu sprawdzenia, czy, ogólnie rzecz
biorąc, kontrole są przeprowadzane zgodnie z odpowiednimi wieloletnimi
krajowymi planami kontroli oraz zgodnie z prawem UE. Aby wypełnić
zobowiązania Komisji, Biuro ds. Żywności i Weterynarii co roku realizuje
program audytów i inspekcji, aby sprawdzić zgodność z prawem paszowym i
żywnościowym, przepisami dotyczącymi zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia
roślin oraz aby sprawdzić, czy kontrole urzędowe w tych dziedzinach są
przeprowadzane zgodnie z prawem UE. Program ten jest publikowany na stronie
internetowej Komisji na początku każdego roku. Ustalenia z każdego
audytu są przedstawiane w sprawozdaniu skierowanym do odpowiedniego organu
krajowego wraz z wnioskami i zaleceniami dotyczącymi usunięcia stwierdzonych
braków. Sposób realizacji zaleceń opisano w sekcji 3.4 niniejszego
sprawozdania. Informacje z audytów
przeprowadzanych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii mogą prowadzić do
przyjęcia przez Komisję środków stosowanych w stanach zagrożenia lub środków
ochronnych (w formie decyzji Komisji) w przypadku poważnego zagrożenia dla
bezpieczeństwa żywności, zdrowia zwierząt lub roślin lub w przypadku braku
możliwości opanowania zagrożeń w wyniku działań podejmowanych tylko przez
państwo członkowskie, w którym te zagrożenia wystąpiły. Te instrumenty prawne
mogą nakazywać, w zależności od sytuacji, prowadzenie dodatkowych kontroli, ale
również zastosowanie środków zapobiegających obrotowi paszami, żywnością,
zwierzętami i roślinami lub wszelkimi produktami z nimi związanymi, lub środków
zapobiegających przywozowi takich produktów. W stosownych
przypadkach informacje z audytów przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i
Weterynarii mogą być wykorzystywane jako dowód naruszenia prawa UE w kontekście
postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (zob.
sekcja 3.4). Dzięki publikacji
sprawozdań z inspekcji i planów działania państw członkowskich oraz regularnej
aktualizacji profili krajowych Komisja zapewnia zainteresowanym stronom i
obywatelom rzeczywiste dane dotyczące sposobu, w jaki organy kontrolne w każdym
państwie członkowskim wypełniają swój obowiązek zapewnienia, oraz w razie
potrzeby egzekwowania, odpowiedniego stosowania prawa UE. W ostatnich latach
Biuro ds. Żywności i Weterynarii przeprowadzało rocznie około 250 audytów,
które obejmowały cały łańcuch żywnościowy, a także zdrowie i dobrostan zwierząt
oraz zdrowie roślin. Audyty w dziedzinie
bezpieczeństwa żywności stanowią główną część programu. W okresie objętym
przeglądem co najmniej 70 % wszystkich audytów dotyczyło bezpieczeństwa
żywności, przy czym niektóre z nich obejmowały również związane z tym aspekty
zdrowia zwierząt. Około 12 % audytów dotyczyło wyraźnie tylko zdrowia zwierząt.
Dla równowagi na dobrostanie zwierząt oraz zdrowiu roślin koncentrowało się
mniej więcej 8 % audytów rocznie w przypadku każdej z tych dziedzin. Sprawozdania Biura ds. Żywności i Weterynarii
zawierają istotne informacje na temat wyników stosowania systemów kontroli
państw członkowskich w dziedzinach objętych audytami przeprowadzonymi przez
Biuro w okresie sprawozdawczym. W kolejnej sekcji przedstawiono kwestie będące
przedmiotem zainteresowania ujęte w programie na przestrzeni ostatnich trzech
lat w państwach członkowskich, dotyczące bezpieczeństwa żywności, zdrowia i
dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin. Zawiera ona również krótkie
streszczenia najważniejszych ustaleń i wniosków z poszczególnych serii audytów.
Sprawozdania z audytów przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i
Weterynarii oraz odpowiedzi właściwych organów na zalecenia zawarte w tych
sprawozdaniach można znaleźć na następującej stronie internetowej: http://ec.europa.eu/food/fvo/index_en.cfm. Bezpieczeństwo żywności Kontrole urzędowe w
odniesieniu do produkcji mleka i mięsa W okresie objętym przeglądem Biuro ds.
Żywności i Weterynarii przeprowadziło serię audytów dotyczących kontroli
higieny w odniesieniu do produkcji czerwonego mięsa oraz mleka w prawie
wszystkich państwach członkowskich. Audyty te potwierdziły, że wszystkie
państwa członkowskie wprowadziły stabilne systemy kontroli, w dużej mierze
zgodne z przepisami rozporządzenia (WE) nr 882/2004, oraz że dziesięciu
państwom członkowskim, które wstąpiły do UE w 2004 r., zasadniczo udało się
przeprowadzić niezbędną modernizację zakładów produkcji i przetwórstwa
mięsa/mleka w celu ich dostosowania do norm unijnych w kontekście
przystąpienia. Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze dokonały
przejścia na wymogi rozporządzeń „pakietu higienicznego”. Ewentualne
zaobserwowane nieprawidłowości można przypisać indywidualnym błędom personelu
przeprowadzającego kontrole i zwykle wskazują one na niedoskonałość systemu
nadzoru. Inna główna przyczyna utrzymujących się nieprawidłowości jest związana
z niewystarczającym egzekwowaniem przepisów przez organy kontrolne. Podczas serii audytów stwierdzono również
tendencję, występującą głównie w „starych” państwach członkowskich, polegającą
na nieprzestrzeganiu w ścisły sposób obowiązujących wymogów w zakresie kontroli
mięsa i dotyczącą na przykład: a) korzystania z usług personelu technicznego
zamiast urzędowych lekarzy weterynarii w zakresie przeprowadzania badań
przedubojowych oraz b) nieobecności urzędowych lekarzy weterynarii podczas
uboju, w szczególności w przypadku małych rzeźni, oraz przeprowadzania badania
poubojowego na późniejszym etapie. Kontrole urzędowe w
odniesieniu do żywności dla dzieci W 11 państwach członkowskich i Szwajcarii
przeprowadzono audyty służące ocenie kontroli produkcji żywności dla dzieci. Nie
stwierdzono żadnych poważnych braków w odniesieniu do systemów kontroli higieny
i identyfikowalności u działających w tym sektorze podmiotów prowadzących
przedsiębiorstwa spożywcze. Na ogół jednak programy HACCP w tych
przedsiębiorstwach nie były zaprojektowane w celu uwzględnienia konkretnych
rodzajów ryzyka związanych z żywnością dla dzieci. Zauważono również braki w
zakresie wymogów dotyczących składu i etykietowania, a także własnych kontroli
pozostałości pestycydów i środków zanieczyszczających. Wyniki kontroli urzędowych w odniesieniu do
preparatów do początkowego żywienia niemowląt oraz żywności dla dzieci nie
zawsze były zadowalające, jeżeli chodzi o składniki, kryteria dotyczące składu
i składniki odżywcze, etykietowanie oraz pozostałości pestycydów. Te
niedociągnięcia w zakresie kontroli urzędowych były często związane z
ograniczonym wyszkoleniem pracowników urzędowych w zakresie konkretnych wymogów
zawartych w przepisach, nieodpowiednim opracowaniem programów pobierania i
badania próbek oraz ograniczonymi możliwościami w zakresie analiz pozostałości
pestycydów. Podobnie jak w przypadku innych sektorów stwierdzone braki są
systematycznie eliminowane dzięki różnego rodzaju działaniom następczym. Przepisy
przejściowe dotyczące przestrzegania rozporządzeń „pakietu higienicznego” Zgodnie z przepisami rozporządzeń „pakietu
higienicznego”, obowiązującego od 2006 r., przedsiębiorstwa spożywcze, których
zatwierdzenia ograniczały się wówczas do dostaw na ich rynki krajowe, mogły
skorzystać z okresu przejściowego do końca 2009 r., aby spełnić wszystkie
wymogi zawarte w rozporządzeniach. Przedsiębiorstwami tymi były zazwyczaj
zakłady o małych zdolnościach produkcyjnych, w których przetwarzano ograniczone
ilości żywności pochodzenia zwierzęcego. Do końca okresu przejściowego zakłady
te musiały dostosować zakres swojej działalności lub spełnić wymogi
higieniczne, chociaż rozporządzenia dopuszczają elastyczność w przypadku
niektórych przepisów. Niedawno złożono wizytę w sześciu państwach
członkowskich, aby ocenić postępy w tej dziedzinie. Stwierdzono, że w przypadku
gdy organy krajowe wprowadziły mechanizmy elastyczności zgodnie z przepisami
rozporządzeń unijnych, zapewniło to rozwiązania dla wielu małych podmiotów
prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, w szczególności w sektorach czerwonego
mięsa i mleka. W państwach członkowskich posiadających mniej elastyczne
ustalenia przypadki nieprzestrzegania przepisów były częstsze. Ponieważ jednak
państwa członkowskie nie przestrzegają w pełni wymogu zgłaszania Komisji
mechanizmów elastyczności, pełna weryfikacja przestrzegania tych ustaleń na
poziomie UE nie jest możliwa. Identyfikowalność
wołowiny i produktów z wołowiny Do końca 2011 r. powinna się zakończyć seria
audytów dotyczących identyfikowalności wołowiny i produktów z wołowiny. W
porównaniu z sytuacją w 2002 r., kiedy przeprowadzono ostatni przegląd,
kontrole identyfikowalności wołowiny i produktów z wołowiny oraz kontrole
dotyczące obowiązkowego etykietowania zostały usprawnione. W odniesieniu do
identyfikowalności żywych zwierząt występują pewne braki, dotyczące głównie
zarządzania bazami danych, kontroli w gospodarstwach i powiadomień o
przemieszczaniu ze strony rynków lub sprzedawców zwierząt. Kontrole urzędowe w
odniesieniu do ryb i produktów rybołówstwa W dziewięciu państwach członkowskich
przeprowadzono audyty oceniające zgodność z unijnymi wymogami dotyczącymi ryb. Ogólnie
stwierdzono, że we wszystkich państwach, które odwiedzono, wdrożono kompleksowe
systemy kontroli urzędowych w odniesieniu do produktów rybołówstwa, w tym
rejestracji i zatwierdzania zakładów oraz statków rybackich. W niektórych
państwach stwierdzono znaczące różnice we wdrażaniu kontroli urzędowych między
różnymi regionami. Laboratoria, w których wykonywane są analizy urzędowe, były
na ogół odpowiednio wyposażone i miały możliwość przeprowadzania wymaganych analiz.
Większość laboratoriów posiadała akredytację. Chociaż ogólne systemy były odpowiednio
zaprojektowane i zarządzane, określono trzy konkretne obszary niedoskonałości w
odniesieniu do kontroli: a) miejsc, w których odbywa się produkcja podstawowa,
takich jak statki rybackie i gospodarstwa rybackie; b) niektórych statków
przetwórni i statków zamrażalni; oraz c) szczególnych parametrów związanych z
produktami rybołówstwa, takich jak kontrole organoleptyczne, wskaźniki
świeżości, histamina, pasożyty oraz kontrole mikrobiologiczne. Kontrole urzędowe w
odniesieniu do drobiu Przeprowadzono 12 audytów systemów kontroli
państw członkowskich w odniesieniu do mięsa drobiowego i produktów z mięsa
drobiowego. Zasadniczo ogólny poziom zgodności był odpowiedni. Audyty objęły
cały łańcuch produkcji drobiu, chociaż w niektórych przypadkach liczba kontroli
na poziomie gospodarstwa była ograniczona. Główne obszary, w których
stwierdzono konieczność poprawy, dotyczyły stosowania konkretnych wymogów
higienicznych, takich jak częstotliwość pobierania próbek tusz oraz wdrażania
planów HACCP w zakładach, a także niezgłaszania Komisji przepisów krajowych
dopuszczających elastyczność w przypadku rzeźni o małych zdolnościach produkcyjnych.
Ten ostatni punkt odzwierciedla sytuację dotyczącą elastycznych ustaleń w
sektorach czerwonego mięsa i mleka, która została opisana wyżej w niniejszym
sprawozdaniu. Programy zwalczania
salmonelli Przeprowadzono siedem audytów krajowych
programów zwalczania salmonelli w sektorze drobiu. We wszystkich państwach
członkowskich, które odwiedzono, wprowadzono programy zwalczania, ale w
niektórych przypadkach ich realizacja w pewnych kategoriach była opóźniona. We
wszystkich państwach członkowskich plany monitorowania salmonelli i urzędowego
pobierania próbek na jej obecność w różnych kategoriach drobiu nie były w pełni
zgodne z przepisami UE, co wynikało w dużej mierze z nieprawidłowości
dotyczących pobierania próbek, działań podejmowanych w przypadku pozytywnego
wyniku badań oraz nieprawidłowości w laboratoriach. Kontrole przywozu żywności niepochodzącej od zwierząt Po wdrożeniu
decyzji Komisji dotyczących mikotoksyn oraz fałszowania żywności barwnikami
Sudan znacznie poprawiła się skuteczność kontroli urzędowych, w szczególności w
odniesieniu do pobierania i przygotowywania próbek oraz postępowania z
przesyłkami niespełniającymi wymogów. Stwierdzono jednak niedoskonałości w
odniesieniu do towarów, jeżeli częstotliwość kontroli jest objęta oceną ryzyka
prowadzoną przez państwa członkowskie, zgłoszeń w ramach systemu wczesnego
ostrzegania, laboratoriów oraz zgłaszania wyników analiz. W ostatnim czasie
audyty prowadzone przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii w państwach
członkowskich koncentrowały się w szczególności na wdrażaniu rozporządzenia
(WE) nr 669/2009 w sprawie kontroli urzędowych niektórych rodzajów pasz i
żywności niepochodzących od zwierząt[6].
Pierwsze wyniki wskazują, że ogólnie państwa członkowskie wdrażały kluczowe
zobowiązania określone w tym rozporządzeniu, w szczególności tworząc wyznaczone
miejsca wprowadzenia na potrzeby kontroli dokumentacji, kontroli
identyfikacyjnych oraz kontroli fizycznych. Wśród obszarów wymagających
dalszych zmian wymienia się: bardziej skuteczne tworzenie sieci kontaktów
między właściwymi organami oraz ułatwienie dalszego transportu przesyłek między
różnymi państwami członkowskimi w oczekiwaniu na wyniki kontroli fizycznych. Pozostałości
pestycydów Biuro ds. Żywności
i Weterynarii przeprowadziło w państwach członkowskich 10 audytów w zakresie
kontroli pozostałości pestycydów. Wyniki tych audytów wskazują, że obowiązki
właściwych organów są jasno określone, ogólne programy kontroli pozostałości
pestycydów były wdrażane w zadowalający sposób i opierały się na analizie
ryzyka. W kilku państwach
członkowskich na skuteczność kontroli urzędowych negatywnie wpływa jednak brak
wyposażenia laboratoryjnego umożliwiającego wykonywanie skutecznych analiz w
ramach szerokiego zakresu analitycznego wymaganego w przepisach UE. Państwom
tym przekazano zalecenia dotyczące działań naprawczych, które są aktywnie
realizowane. Podczas audytów
przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii stwierdzono, że chociaż
własne kontrole (w szczególności dużych sieci detalicznych) stanowią ogólny
wymóg w myśl prawa żywnościowego UE, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa
spożywcze wdrażały w szczególności kompleksowy system samokontroli
ukierunkowany na pozostałości pestycydów. Zauważono również, że systemy te,
działające równolegle do kontroli urzędowych, nie były poddawane ocenie przez
właściwe organy. W związku z tym, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr
882/2004, Biuro ds. Żywności i Weterynarii zaleciło, aby państwa członkowskie
przeprowadziły ocenę wiarygodności systemów własnych kontroli i uwzględniły jej
wyniki przy określaniu częstotliwości kontroli urzędowych (przepisy
rozporządzenia wyraźnie wymagają, aby kontrole urzędowe przeprowadzane przez
państwa członkowskie uwzględniały wiarygodność własnych kontroli przeprowadzonych
przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze). Kontrole urzędowe
dotyczące stosowania rozporządzenia (WE) nr 852/2004 („higiena ogólna”) Przeprowadzono dwadzieścia
dwa audyty w państwach członkowskich, aby ocenić działające systemy kontroli
urzędowych pod kątem zgodności z: zasadami higieny żywności ustanowionymi w
rozporządzeniu (WE) nr 852/2004; przepisami dotyczącymi identyfikowalności i
etykietowania; oraz zasadami mającymi zastosowanie do wprowadzania do obrotu
wody butelkowanej. Wszystkie państwa członkowskie, które odwiedzono,
wprowadziły kontrole urzędowe. Inspekcje obserwowane przez zespoły audytowe
Biura ds. Żywności i Weterynarii potwierdziły, że inspektorzy krajowi pewnie
oceniali wymogi higieniczne. W większości państw członkowskich stwierdzono
jednak niedoskonałości dotyczące oceny HACCP przez właściwe organy oraz
analogicznie niski poziom wdrażania zasad HACCP przez same podmioty prowadzące
przedsiębiorstwa spożywcze. Stwierdzono również brak szkoleń. Kontrole urzędowe w
odniesieniu do dodatków do żywności Przeprowadzono
szesnaście audytów, aby ocenić systemy kontroli urzędowych w odniesieniu do
dodatków do żywności, działające w niektórych państwach członkowskich. Ich
wyniki wykazały, że wszystkie państwa członkowskie, które odwiedzono, posiadały
ściśle określone ramy prawne i struktury organizacyjne na potrzeby kontroli
urzędowych, w tym odpowiednie sieci laboratoriów. Ogólnie liczba personelu
przeprowadzającego kontrole jest wystarczająca, chociaż poziom kwalifikacji i
wyszkolenia mógłby być wyższy. Procedury kontroli są na ogół odpowiednio
udokumentowane, w odniesieniu do kontroli powszechnie stosuje się podejście
oparte na analizie ryzyka i podejmowane są działania w przypadku niezgodności. Stwierdzono
jednak pewne nieprawidłowości dotyczące kontroli czystości i etykietowania
dodatków do żywności. Ogólnie nie ma miejsca żadna kontrola w miejscu przywozu,
z wyjątkiem niedozwolonych barwników, o których jest wyraźnie mowa w przepisach
UE. Wiele państw członkowskich nie wdrożyło przepisów unijnych dotyczących
monitorowania spożycia i stosowania dodatków do żywności. Trwają aktywne prace
nad rozwiązaniem tego problemu w drodze działań następczych. Kontrole urzędowe w
odniesieniu do materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Przeprowadzono serię
szesnastu audytów oceniających kontrole urzędowe w odniesieniu do materiałów do
kontaktu z żywnością. Chociaż ustanowiono ramy prawne dla kontroli urzędowych w
odniesieniu do materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, w kilku
państwach członkowskich ich wdrażanie rozpoczęło się dopiero w ostatnim czasie
i konieczne są dalsze wysiłki w zakresie rozwoju systemów kontroli, z
uwzględnieniem szczegółowych wytycznych dotyczących kontroli, modernizacji
laboratoriów oraz specjalistycznych szkoleń. Wyznaczenie właściwych organów na
potrzeby kontroli urzędowych jest często niejednoznaczne, czego wynikiem jest
brak lub nakładanie się kontroli. Ponieważ w myśl prawa UE rejestracja
podmiotów prowadzących obrót materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością
nie jest obowiązkowa, nie ma żadnej gwarancji, że podmioty te podlegają
kontrolom urzędowym. Ogólnie na poziomie produkcji materiałów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością istniały ściśle określone kontrole oparte na analizie
ryzyka, ale konieczne są dalsze wysiłki w zakresie kontroli na poziomie
użytkowników takich materiałów, np. kontrole zakładów przetwórstwa żywności. Pracownicy
właściwych organów często nie byli wystarczająco wyszkoleni w zakresie
szczegółowych kwestii dotyczących materiałów przeznaczonych do kontaktu z
żywnością, takich jak systemy identyfikowalności, dobra praktyka wytwarzania
oraz ocena deklaracji zgodności. Kontrole
urzędowe w odniesieniu do organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) Audyty
przeprowadzone przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii koncentrowały się na
kontrolach urzędowych przeprowadzonych w celu sprawdzenia zgodności z wymogami
dotyczącymi identyfikowalności i etykietowania w kontekście wprowadzania do
obrotu genetycznie zmodyfikowanej żywności, paszy i nasion, a także na wynikach
konkretnych kontroli wymaganych na mocy decyzji nadzwyczajnych służących
zapobieganiu przywozowi niedozwolonych GMO. Chociaż na ogół kontrole są
prowadzone zgodnie z wymogami UE, zauważono pewne braki dotyczące: kontroli
przywozu chińskiego ryżu; akredytacji laboratoriów; oraz pobierania
niewystarczającej liczby próbek do celów analiz laboratoryjnych. Zdrowie zwierząt Programy zwalczania
chorób zwierząt: działania grupy zadaniowej Poza opisanymi poniżej działaniami Biura ds. Żywności i Weterynarii w
zakresie zwalczania chorób w 2000 r. utworzono grupę zadaniową ds.
monitorowania współfinansowanych przez UE programów zwalczania chorób w celu
podniesienia skuteczności tych programów. W przypadku niektórych chorób, takich
jak: gruźlica bydła, bruceloza, wścieklizna i klasyczny pomór świń, utworzono
specjalne podgrupy udzielające wsparcia technicznego państwom członkowskim i
monitorujące wdrażanie. Zwalczanie gruźlicy
bydła i brucelozy Zwalczanie gruźlicy bydła i brucelozy u
bydła, owiec i kóz stanowi priorytet w państwach członkowskich, które nie
zostały uznane za urzędowo wolne od tych chorób. Biuro ds. Żywności i
Weterynarii przeprowadziło 10 audytów programów zwalczania gruźlicy lub
brucelozy. Ogólnie programy te, zatwierdzone i współfinansowane przez UE, były
odpowiednio realizowane. W niektórych państwach członkowskich, które
odwiedzono, stwierdzono jednak braki (w niektórych przypadkach poważne)
dotyczące ograniczeń przemieszczania, częstotliwości badań i pobierania próbek
lub wyników badań epidemiologicznych. W efekcie działań Biura ds. Żywności i
Weterynarii oraz grupy zadaniowej Komisja zwraca szczególną uwagę na
dopilnowanie usunięcia braków stwierdzonych w tych państwach członkowskich
dzięki bardziej skutecznej strukturze, realizacji i monitorowaniu programów
zwalczania chorób. Wścieklizna Audyty, które Biuro ds. Żywności i
Weterynarii przeprowadziło w bałtyckich państwach członkowskich, wykazały, że
dzięki wdrożeniu programów zwalczania wścieklizny finansowanych przez UE poczyniono
znaczące postępy w zwalczaniu tej choroby. W niektórych państwach członkowskich
stwierdzono jednak nieprawidłowości we wdrażaniu programów szczepień. Wyniki
audytów przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii wskazują, że
współczynnik zachorowalności na wściekliznę wśród zwierząt domowych i dzikich
nadal stanowi powód do niepokoju. Klasyczny pomór
świń Dzięki bardziej powszechnemu stosowaniu
środków dotyczących bezpieczeństwa biologicznego oraz skuteczniejszym kampaniom
szczepień dzików w ramach programu zwalczania chorób finansowanego ze środków
UE w ostatnich latach ogniska klasycznego pomoru świń u świń domowych w UE były
sporadyczne. Wszystkie zostały skutecznie zlikwidowane przez państwa
członkowskie dzięki wdrożeniu odpowiedniego prawodawstwa UE oraz planów
awaryjnych (zob. poniżej). Pomimo tych postępów klasyczny pomór świń nadal
występuje wśród populacji dzików w niektórych regionach kilku państw
członkowskich w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej, co stwarza ryzyko
ponownego wprowadzenia wirusa do populacji świń domowych. Biuro ds. Żywności i
Weterynarii monitoruje sytuację związaną z występowaniem tej choroby, a organy,
w szczególności w Bułgarii i Rumunii, otrzymują pomoc, między innymi dzięki
działaniom grupy zadaniowej, w wyeliminowaniu choroby w szczególnych warunkach
panujących w każdym z tych państw członkowskich. Plany awaryjne Państwa
członkowskie obowiązuje prawny wymóg opracowania planów awaryjnych
zapewniających gotowość na wypadek ewentualnego pojawienia się na ich
terytorium ognisk głównych chorób epizootycznych, takich jak pryszczyca i
klasyczny pomór świń. Biuro ds. Żywności i Weterynarii przeprowadziło audyty
takich planów w ośmiu państwach członkowskich. Na podstawie wyników audytów
stwierdzono, że właściwe organy na ogół wykazywały zdolność do natychmiastowego
reagowania na powiadomienia o podejrzeniu wystąpienia chorób epizootycznych
oraz zastosowania wymaganych środków. Wydano zalecenia dotyczące dalszej
poprawy niektórych aspektów, np. stanu gotowości laboratoriów, ustaleń na
szczeblu lokalnym oraz regularnych przeglądów i aktualizacji planów. Kontrole urzędowe
laboratoriów prowadzących badania nad pryszczycą Komisję obowiązuje
prawny wymóg kontroli unijnych laboratoriów prowadzących badania nad wirusem pryszczycy
ze względu na ryzyko dla zdrowia zwierząt w przypadku wydostania się wirusa z
kontrolowanego środowiska. Istnieje 16 krajowych laboratoriów diagnostycznych
oraz trzy laboratoria uprawnione do pracy z wirusem na potrzeby produkcji
szczepionki. W ciągu ostatnich ośmiu lat skontrolowano osiem laboratoriów.
Wyniki tych kontroli były różne. Poważne problemy stwierdzono w przypadku
trzech laboratoriów, które mogły stwarzać ryzyko wydostania się wirusa. W
przypadku dwóch laboratoriów problemy dotyczące systemów unieszkodliwiania
odpadów zostały szybko rozwiązane, ale w przypadku trzeciego laboratorium
poziom bezpieczeństwa biologicznego był nieodpowiedni, w związku z czym
wycofano jego uprawnienia do pracy nad żywym wirusem pryszczycy. Z uwagi na
obecne ryzyko oraz znaczną ilość zasobów konieczną do prowadzenia nadzoru
działania tych laboratoriów zarówno na poziomie państw członkowskich, jak i na
poziomie UE, ustalenia te potwierdzają, że laboratoria prowadzące badania nad
pryszczycą powinny być zatwierdzane wyłącznie w państwach członkowskich, które
mogą zagwarantować zgodność z przepisami art. 65 dyrektywy 2003/85/WE, a w
szczególności zapewnić niezbędne środki w tym celu. BSE W przypadku BSE nastąpił znaczny spadek
współczynnika zachorowalności, co umożliwiło znaczne podniesienie wieku
zwierząt na potrzeby badań. Odpowiednio zmniejszono częstotliwość audytów
przeprowadzanych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii w tym obszarze. Choroba niebieskiego języka Po udostępnieniu
szczepionek przeciwko serotypowi 8 wirusa choroby niebieskiego języka Biuro ds.
Żywności i Weterynarii przeprowadziło audyty w czterech państwach
członkowskich, aby ocenić wdrażanie współfinansowanych szczepień
interwencyjnych przeciwko tej chorobie. Chociaż stwierdzono pewne braki, dotyczące
głównie wyłączenia ze szczepień konkretnych subpopulacji, takich jak bydło
opasowe i jagnięta przeznaczone na odbudowę stada, na ogół kampanie szczepień
były realizowane zgodnie z wymogami zatwierdzonych programów. Dobrostan zwierząt Biuro ds. Żywności i Weterynarii
przeprowadziło 39 audytów w zakresie kontroli dobrostanu zwierząt, w tym
dobrostanu w gospodarstwie, podczas transportu i przy uboju. Ten intensywny
program, którym objęto wszystkie państwa członkowskie, przyniósł istotne
wnioski w trzech głównych obszarach. W ramach audytów prowadzonych przez Biuro ds.
Żywności i Weterynarii monitorowano postępy państw członkowskich w zakresie
stopniowego wycofania klatek nieulepszonych dla kur niosek w terminie do dnia 1
stycznia 2012 r. Istnieją obawy, że znaczna liczba producentów w kilku
państwach członkowskich nie dotrzyma tego terminu. Komisja współpracuje z
ekspertami w państwach członkowskich, aby przyspieszyć proces stopniowego
wycofania i uzyskać zgodność z przepisami w 2011 r. Jeżeli chodzi o dobrostan świń, państwa
członkowskie są na różnych etapach przygotowań do wypełnienia obowiązku
grupowego przebywania ciężarnych macior w terminie do dnia 1 stycznia 2013 r. Wyniki
monitorowania postępów w tej dziedzinie przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii
wskazują, że w większości państw członkowskich będą konieczne intensywne prace,
aby dotrzymać tego terminu. Postępy były niewystarczające w przypadku bardziej
stałych wymogów, takich jak potrzeba stosowania innych praktyk środowiskowych
lub praktyk zarządzania zamiast obcinania ogonów prosiętom, z wyjątkiem Szwecji
i Finlandii, w których obowiązuje już zakaz obcinania ogonów. W przypadku transportu, chociaż w 2007 r.
tylko niewielka liczba państw członkowskich była odpowiednio zorganizowana, aby
spełnić wymogi dotyczące homologacji środków transportu, w ostatnich latach
miał miejsce ciągły postęp w zakresie osiągania większej zgodności z
przepisami. W szczególności z powodzeniem wdrożono nowy wymóg dotyczący
instalacji urządzeń monitorujących temperaturę oraz urządzeń ostrzegawczych. W
większości państw członkowskich proces homologacji pojazdów nie uwzględnia
jednak odpowiednio niektórych wymogów dotyczących urządzeń do pojenia oraz
systemów nawigacji satelitarnej. Zdrowie roślin Kontrola przywozu
artykułów objętych przepisami Przeprowadzono jedenaście audytów systemów
kontroli fitosanitarnych przywozu w państwach członkowskich w ramach serii
audytów zmienionych unijnych przepisów przywozowych w zakresie zdrowia roślin,
które są stosowane od 2005 r. Odnotowano znaczne usprawnienie systemów
kontroli. Nadal istnieją jednak kwestie, którymi należy
się zająć, w szczególności w odniesieniu do kontroli w miejscach innych niż
miejsca wprowadzenia. Stwierdzono problemy dotyczące towarów objętych
przepisami w ruchu tranzytowym, ponieważ identyfikacja wszystkich takich
towarów w pierwszym miejscu wprowadzenia nie była możliwa. W rezultacie
niektóre towary nie zostały poddane niezbędnym kontrolom fitosanitarnym. W
niektórych państwach członkowskich przyczyną takich braków może być podział
zasobów oraz niedoskonałości infrastruktury. Ogniska
organizmów szkodliwych W ramach dwudziestu trzech audytów zbadano
liczną grupę organizmów szkodliwych. Jeżeli chodzi o najważniejsze z tych
organizmów, to węgorek sosnowiec (Bursaphelenchus xylophilus) występuje
w Portugalii, jedno ognisko pojawiło się również w Hiszpanii. Dzięki serii
zmian legislacyjnych oraz inicjatywom wykonawczym Komisji mającym na celu
wzmocnienie kontroli, w tym kilku audytom przeprowadzonym przez Biuro ds. Żywności
i Weterynarii, udało się zapobiec rozprzestrzenieniu się tego organizmu w
pozostałej części UE. W przypadku chrząszcza z gatunku Rhynchophorus
ferrugineus audyty przeprowadzone przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii
wykazały, że państwa członkowskie mają trudności ze zwalczeniem tego organizmu.
Jego biologia utrudnia wczesne wykrywanie i zwalczanie, a także napotkano
poważne problemy z wdrażaniem wymaganych środków zwalczania w prywatnych
ogrodach oraz miastach, w których najczęściej znajdują się rośliny żywicielskie
(palmy). Obecnie Rhynchophorus ferrugineus występuje na wielu obszarach
UE, w których rosną palmy. Chrząszcze z gatunków Anoplophora
chinensis i Anoplophora glabripennis (Anoplophora spp.) są organizmami
szkodliwymi dla wielu różnych roślin drzewiastych. Audyty przeprowadzone przez
Biuro ds. Żywności i Weterynarii wykazały, że w praktyce państwa członkowskie
nie stosują systematycznie środków niezbędnych do szybkiego zwalczania tych
organizmów. Z wyjątkiem jednak dużych ognisk w północnych Włoszech, ogniska
występowania tych organizmów zostały na ogół co najmniej ograniczone do małych
obszarów, a niektóre wyeliminowano. Wewnętrzne kontrole
fitosanitarne Przeprowadzono szesnaście audytów
wewnętrznych kontroli fitosanitarnych, z uwzględnieniem utrzymania stref
chronionych, wdrażania systemu paszportów roślin oraz kontroli w sektorze
ziemniaka. Większość audytów potwierdziła obecność odpowiednich kontroli w
strefach chronionych, ale w kilku przypadkach państwa członkowskie zobowiązano
do znacznego zwiększenia skuteczności kontroli, aby uniknąć odebrania statusu
strefy chronionej. Audyty paszportów roślin przyniosły różne wyniki. Wskazano w
nich, że nie wyeliminowano wielu niezgodności stwierdzonych podczas poprzedniej
serii audytów. Wyniki audytów pokazały również, że przy wprowadzeniu
odpowiedniej hierarchii zadań i podziale zasobów istnieje możliwość
ustanowienia odpowiedniego systemu kontroli. Większość audytów wykazała postępy
w sektorze ziemniaka. Pasza i produkty
uboczne pochodzenia zwierzęcego W tym obszarze Biuro ds. Żywności i
Weterynarii przeprowadziło trzydzieści dziewięć audytów. Poniżej przedstawiono
najważniejsze wnioski z tych audytów. Chociaż we wszystkich państwach członkowskich
zakończył się proces zatwierdzania większych zakładów paszowych wymagających
zatwierdzenia rejestracji mniejszych zakładów w znacznym stopniu nie ukończono. Przepisy UE wymagają rejestracji wszystkich podmiotów działających na
dowolnym etapie produkcji, przetwarzania, magazynowania, transportu lub
dystrybucji paszy. Często pojawiały się uchybienia dotyczące
procesu opracowywania i wdrażania procedur opartych na HACCP, połączone z
brakiem fachowej wiedzy właściwych organów w zakresie sposobu ich oceny. Jeżeli chodzi o kontrolę przywozu, w wielu
przypadkach brakowało podejścia opartego na analizie ryzyka i stwierdzono niską
częstotliwość kontroli fizycznych niektórych towarów. Istnieje potencjalne ryzyko, że przetworzone
białko zwierzęce, zawarte w nawozach organicznych i polepszaczach gleby, może
przedostać się do paszy. Podczas audytów przeprowadzonych przez Biuro ds.
Żywności i Weterynarii stwierdzono potrzebę wzmocnienia kontroli urzędowych w
zakresie nawozów organicznych i polepszaczy gleby. Kontrole te były ogólnie
zadowalające w przypadkach zakładów produkcyjnych, ale niedostateczne na
pozostałych etapach łańcucha sprzedaży i użytkowania. Podczas
kolejnej tury audytów kładzie się szczególny nacisk na kontrole tego fragmentu
łańcucha żywnościowego. Nastąpiła znacząca poprawa w zakresie
wykorzystania dokumentów handlowych dotyczących produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego, jak również ich dokładności i wiarygodności. Ten sam wniosek
dotyczy procesów gromadzenia, transportu, identyfikacji i usuwania produktów
ubocznych pochodzenia zwierzęcego, które, poza sektorem detalicznym, w
przeważającym stopniu spełniają odpowiednie wymogi. Kontrole przywozu
żywności pochodzenia zwierzęcego oraz zwierząt Biuro ds. Żywności i Weterynarii
przeprowadziło 30 audytów dotyczących kontroli przywozu i tranzytu. Wszystkie państwa członkowskie wprowadziły kompleksowe systemy kontroli
urzędowych przywozu, które na ogół funkcjonują w odpowiedni sposób. W szczególności
opracowanie i wdrożenie wspólnego skomputeryzowanego systemu przywozu w ramach
systemu TRACES ułatwiło i uprościło wiele procedur w punktach kontroli
granicznej, a także poprawiło komunikację między państwami członkowskimi w
zakresie przywozu i tranzytu. Ułatwiło to również przegląd struktury przywozu
do UE. Za niedoskonałość należy jednak uznać fakt, że niektóre z głównych
państw członkowskich prowadzących przywóz nie stosują jeszcze w pełni systemu
TRACES. Podczas audytów określono
wiele kwestii wymagających rozwiązania. Obecne przepisy dotyczące
kontroli przeładunku przesyłek pochodzących z jednego państwa trzeciego i
zmierzających do innego są złożone i trudne w egzekwowaniu, w szczególności w
odniesieniu do powiadamiania odpowiednich punktów kontroli granicznej oraz
śledzenia i weryfikacji wyjścia w wymaganym terminie. Chociaż trudności te
dotyczą wszystkich portów, występują najczęściej w większych portach, w których
odbywa się większość takich operacji przeładunku. W oczekiwaniu na ponowną
ocenę obecnych przepisów wprowadzono pewne zmiany dotyczące obowiązujących
terminów, a także wydano wytyczne zapewniające zwiększenie skuteczności
przepisów oraz ułatwienie ich egzekwowania. Istnieje duża
różnorodność planów monitorowania przywożonych przesyłek w państwach
członkowskich. Strategie monitorowania, poziomy pobierania próbek oraz zakres
badanych produktów i ich pochodzenia są bardzo różne. Właściwe organy nie
stosują systematycznie środków egzekucyjnych ani sankcji, aby poprawić zgodność
w dziedzinach takich jak zgłaszanie przesyłek przed ich przybyciem oraz
prawidłowe wypełnianie dokumentacji urzędowej. Pozostałości leków
weterynaryjnych i środków trujących Biuro ds. Żywności i
Weterynarii przeprowadziło 20 audytów dotyczących pozostałości leków
weterynaryjnych i środków trujących w państwach członkowskich. Poniżej
przedstawiono najważniejsze wnioski. Laboratoria analityczne w
większości państw członkowskich są akredytowane zgodnie z normą ISO 17025:2005,
ale występują duże różnice dotyczące liczby metod oznaczania pozostałości,
które wchodzą w zakres akredytacji. Warunki i procedury akredytacji takich
metod zależą od polityki krajowych jednostek akredytujących. Jeżeli jednostki
te dopuszczają „elastyczny zakres”, po spełnieniu początkowych kryteriów
akredytacji laboratorium może dodawać kombinacje substancji/matryc/gatunków do
metody, która uzyskała akredytację, bez konieczności ubiegania się każdorazowo
o zatwierdzenie ze strony jednostki akredytującej. Jeżeli krajowe jednostki
akredytujące wymagają przedłożenia każdej takiej dodatkowej metody do
zatwierdzenia, które zwykle odbywa się w związku z audytami rocznymi, procedura
przebiega o wiele wolniej i często wiąże się z większymi kosztami dla
laboratoriów. Decyzja Komisji
2002/657/WE jest dla urzędowych laboratoriów oznaczających pozostałości źródłem
wiążących instrukcji dotyczących walidacji metod oznaczania pozostałości. Chociaż
są one czasochłonne i nieco skomplikowane, zapewniły harmonizację podejścia do
walidacji w państwach członkowskich, zwiększyły wiarygodność wyników i
zapewniły wytyczne dla laboratoriów oznaczających pozostałości w państwach
trzecich. Konie, którym podaje się
określone leki, muszą być bezpiecznie wyłączone z łańcucha żywnościowego na
sześć miesięcy (w przypadku niektórych leków) lub do końca życia. Jest to
odnotowywane w sekcji IX paszportu konia, który każdy koń w UE powinien
otrzymać w wieku około sześciu miesięcy. Chociaż upłynął ostateczny termin
rejestracji wszystkich koni, jest ona nadal wdrażana w kilku państwach
członkowskich. W większości państw członkowskich paszporty koni są wymagane i
sprawdzane w ubojni, ale niewiele państw, o ile w ogóle którekolwiek z nich,
przeprowadziło kontrole dotyczące związku między określonymi rodzajami leczenia
a zapisami w sekcji IX paszportu. W większości państw
członkowskich w odniesieniu do wszystkich gatunków przy uboju przekazywane są
informacje dotyczące łańcucha żywnościowego. Wykładnia przepisów jest jednak
bardzo różna. Niektóre państwa członkowskie wymagają od właścicieli/posiadaczy
zadeklarowania, w ramach informacji dotyczących łańcucha żywnościowego,
wszystkich rodzajów leczenia, którym zwierzę zostało poddane w ciągu swojego
życia. Inne państwa wymagają deklaracji, w której stwierdza się, że zwierzęta
nie były poddane ubojowi przed zakończeniem okresu wycofania w związku ze
stosowaniem leków.
3.3.
Inne źródła informacji o kontrolach w państwach
członkowskich
Sprawozdania sektorowe Przepisy
prawodawstwa UE dotyczące różnych aspektów bezpieczeństwa żywności, zdrowia i
dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin wymagają od państw członkowskich
przedkładania regularnych sprawozdań dotyczących określonych wymogów
szczegółowych. Na podstawie tych krajowych sprawozdań Komisja z kolei sporządza
i udostępnia wiele sprawozdań sektorowych, przedstawiających stan wdrażania
niektórych aspektów prawodawstwa UE mającego zastosowanie do łańcucha
żywnościowego, łącznie, w niektórych przypadkach, ze szczegółowymi danymi
dotyczącymi kontroli urzędowych w danych obszarach oraz ich wyników. Do
najistotniejszych sprawozdań należą: sprawozdanie z monitorowania i badania
przeżuwaczy na obecność pasażowalnej encefalopatii gąbczastej (TSE);
sprawozdanie dotyczące tendencji i źródeł chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych
czynników chorobotwórczych oraz ognisk chorób przenoszonych przez żywność w
Unii Europejskiej (EFSA); sprawozdanie dotyczące chorób bydła i świń
wymagających zgłoszenia; roczne ogólnoeuropejskie sprawozdanie monitorujące
pozostałości pestycydów; oraz sprawozdania z posiedzeń grupy zadaniowej ds.
zwalczania chorób zwierząt. Tabela zawierająca
wykaz najważniejszych sprawozdań Komisji, które zostały opublikowane w minionym
roku, wraz z adresami stron internetowych znajduje się w załączniku do
niniejszego sprawozdania. Systemy
wczesnego ostrzegania i inne narzędzia sprawozdawcze Istniejące systemy:
system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i
środkach żywienia zwierząt (RASFF), system zgłaszania chorób zwierzęcych (ADNS)
i ognisk chorób roślin (Europhyt) są istotnymi narzędziami zarządzania szybkim
reagowaniem na sytuacje nadzwyczajne i pojawiające się zagrożenia oraz źródłem
informacji dotyczących ewolucji zagrożeń i chorób na różnych etapach łańcucha
żywnościowego. Dostarczane przez nie dane mogą być istotnym wskaźnikiem braków
w stosowaniu funkcjonujących standardów bezpieczeństwa. Szczegółowe wyniki
pochodzące z wyżej opisanych systemów ostrzegania są co roku streszczane w
rocznych sprawozdaniach dotyczących RASFF i ADNS, publikowanych na stronach
internetowych Komisji: http://ec.europa.eu/food/food/rapidalert/index_en.htm http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/adns/index_en.htm.
W przypadku systemu
Europhyt, będącego narzędziem powiadamiania o przechwyceniu przesyłek z powodów
fitosanitarnych, Komisja jest w trakcie uruchamiania strony internetowej
zawierającej sprawozdania miesięczne dotyczące przechwytywania przesyłek. System TRACES,
który umożliwia wymianę informacji między Komisją a państwami członkowskimi
dotyczących kontroli zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego
(produkowanych na rynek krajowy i z przywozu z państw trzecich), jest kolejnym
ważnym źródłem danych nie tylko na temat ilości przemieszczanych towarów, ale
również na temat przeprowadzonych urzędowych kontroli weterynaryjnych: http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/traces/index_en.htm.
Przedstawianie
sprawozdań na posiedzeniach Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i
Zdrowia Zwierząt Sprawozdania z
funkcjonowania kontroli są również regularnie przedkładane przez państwa
członkowskie na posiedzeniach Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i
Zdrowia Zwierząt. Mogą to być rutynowe sprawozdania dotyczące współczynnika
zachorowalności i zwalczania chorób przenoszonych przez żywność, chorób
zwierząt lub roślin lub sprawozdania związane z nowymi ogniskami chorób i
podjętymi w związku z tym działaniami nadzwyczajnymi. Sprawozdania te stanowią
dla Komisji istotne źródło informacji potrzebnych do oceny funkcjonowania
kontroli w państwach członkowskich. W ostatnich latach Komisja przyjęła
praktykę publikowania tych prezentacji oraz protokołów poszczególnych posiedzeń
na swojej stronie internetowej. W
niektórych obszarach Komisja przygotowuje kompilację sprawozdań przesłanych
przez państwa członkowskie i udostępnia je w ramach prac Stałego Komitetu
(dostępna na następującej stronie internetowej: http://ec.europa.eu/food/committees/regulatory/index_en.htm).
3.4.
Działania następcze i wykonawcze Komisji
Priorytetem we wszystkich obszarach objętych niniejszym
sprawozdaniem pozostaje nieustanne zainteresowanie działaniami wykonawczymi i
ich koordynacja. Zalecenia zawarte w sprawozdaniach z
audytów przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii stanowią
istotny wkład w realizację tego priorytetu. Zalecenia te są systematycznie
realizowane za pomocą szeregu działań. Właściwe organy państw
członkowskich są proszone o przedstawienie „planu działania” opisującego, w
jaki sposób zastosowały się albo zastosują do zaleceń. Komisja z kolei ocenia
plan działania i systematycznie monitoruje wykonanie wszystkich działań poprzez
szereg działań następczych, w tym: a) ogólne audyty kontrolne, podczas których
przedstawiciele Biura ds. Żywności i Weterynarii oraz państw członkowskich
spotykają się, aby dokonać przeglądu postępów w zakresie realizacji zaleceń
wydanych dla danego państwa członkowskiego; b) audyty kontrolne na miejscu dotyczące
konkretnych kwestii lub wnioski o pisemne sprawozdania dotyczące konkretnych
kwestii; oraz c) spotkania dwustronne na wysokim szczeblu w przypadku ogólnych
lub powracających problemów. Innym źródłem
informacji, które może unaoczniać problemy związane z nieprzestrzeganiem lub
egzekwowaniem przepisów, są skargi ze strony obywateli lub organizacji
pozarządowych. Komisja dba, aby w ich rozpatrywaniu brały udział również
zainteresowane państwa członkowskie, przyjmując za cel uzyskanie pozytywnego
wyniku. Jeżeli chodzi o inne narzędzia, w latach 2009–2010 Komisja stwierdziła,
że projekt EU Pilot, który funkcjonował na zasadzie dobrowolności w 15
państwach członkowskich od kwietnia 2008 r. w celu znalezienia szybszych i
bardziej wyczerpujących odpowiedzi na pytania wynikające ze stosowania prawa
UE, stanowi przydatne narzędzie, ponieważ usprawnił komunikację między Komisją
i państwami członkowskimi, a także przyczynił się do rozwiązania problemów z
egzekwowaniem przepisów bez konieczności uciekania się do formalnych postępowań
w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jeżeli jednak właściwe organy nie podejmą odpowiednich działań
naprawczych w celu rozwiązania powracających problemów i jeżeli opisane powyżej
mechanizmy nie zapewnią zadowalającego rozwiązania lub postęp będzie
niewystarczający, Komisja może wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia
zobowiązaniom państwa członkowskiego, aby wyegzekwować przestrzeganie przepisów
przez dane państwo członkowskie. Miało to miejsce w przypadku trzech spraw przeciwko Grecji, ponieważ
systematycznie nie przestrzegała ona wielu ważnych przepisów prawodawstwa UE w
zakresie bezpieczeństwa żywności. Trybunał wydał trzy wyroki stwierdzające
uchybienia Grecji w stosowaniu prawa UE. W szczególności: - w wyniku audytów przeprowadzonych przez Biuro ds. Żywności i
Weterynarii stwierdzono długotrwałe i podstawowe braki systemowe w zakresie
kontroli urzędowych przeprowadzonych przez Grecję. Braki te były związane
głównie z niedoborem zasobów ludzkich w greckich służbach weterynaryjnych. W
rezultacie zarówno administracja centralna, jak i organy zdecentralizowane nie
prowadziły kontroli urzędowych w skuteczny i odpowiedni sposób. Trybunał
stwierdził, że efekt wysiłków podjętych przez władze greckie w celu rozwiązania
tych problemów był niezadowalający[7]:
- Trybunał stwierdził również, że Grecja nie stosowała właściwie
kluczowych przepisów prawa UE dotyczącego produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi[8] oraz ochrony zwierząt podczas
transportu i w rzeźniach[9]. W 2010 r. Komisja wydała ponadto uzasadnione opinie w sprawie Włoch i
Hiszpanii. - W przypadku Włoch podczas audytów przeprowadzonych przez Biuro ds.
Żywności i Weterynarii stwierdzono, że możliwości władz włoskich w zakresie
wypełnienia ich obowiązków wynikających z prawodawstwa UE dotyczącego zdrowia
roślin były utrudnione ze względu na brak personelu. W rezultacie Włochy w
wielu przypadkach nie spełniły wymogów dotyczących powiadamiania. Dodatkowo
problem określony przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii powodował, że władze
włoskie notorycznie nie wywiązywały się z obowiązku zapewnienia ścisłej,
szybkiej, natychmiastowej i skutecznej współpracy z Komisją. - W przypadku Hiszpanii podczas audytów przeprowadzonych przez Biuro
ds. Żywności i Weterynarii stwierdzono, że Hiszpania niewłaściwie stosowała
unijne wymogi dotyczące dobrostanu zwierząt w odniesieniu do: autoryzacji
przewoźników, zatwierdzania środków transportu, kontroli dzienników podróży,
kontroli stanu fizycznego zwierząt przeznaczonych do transportu oraz sankcji. Więcej informacji na temat naruszeń można znaleźć w rocznych
sprawozdaniach z monitorowania stosowania prawa UE, które są publikowane na
stronie internetowej Komisji: http://ec.europa.eu/eu_law/infringements/infringements_annual_report_pl.htm.
4.
Wnioski
Ogólnie państwa członkowskie zapewniają odpowiedni poziom wdrażania
kontroli urzędowych na całej długości łańcucha żywnościowego i poszanowanie
zagadnień z zakresu bezpieczeństwa żywności, zdrowia roślin i zwierząt oraz
dobrostanu zwierząt. Chociaż istnieje możliwość wprowadzenia usprawnień,
poczyniono postępy w zakresie skutecznego wykorzystania instrumentów i środków
do celów kontroli, a także w zakresie planowania, wdrażania i koordynacji
kontroli we wszystkich sektorach. Kontrole urzędowe oraz instrumenty prawne służące optymalizacji ich
skuteczności stanowią kluczowe cechy łańcucha żywnościowego w UE. Umożliwiają
one właściwym organom przeprowadzanie kontroli w oparciu o analizę ryzyka, a
także identyfikację braków oraz ich szybkie eliminowanie. Zapewniają one
również tym organom całościowy obraz sytuacji w zakresie bezpieczeństwa
żywności i zdrowia. Sprawozdania państw członkowskich dają
zapewnienie, że właściwe organy krajowe poważnie traktują swoją rolę, a ich
kompetencje są coraz wyższe, co potwierdzają sprawozdania z audytów
przeprowadzonych przez ekspertów Komisji. Prowadzone przez Komisję szczegółowe audyty na miejscu oraz ogólne
audyty kontrolne, obejmujące wszystkie sektory, mają szczególne znaczenie dla
określenia niedoskonałości, które należy wyeliminować, oraz zapewnienia
podjęcia działań naprawczych. Sprawozdania z audytów przeprowadzonych przez Komisję, uzupełniające
działania państw członkowskich w zakresie kontroli, zapewniają stabilny system
oceny skuteczności systemów kontroli państw członkowskich. Aby zapewnić wystarczające potwierdzenie zgodności z
prawodawstwem UE, Komisja – w stosownych przypadkach – podejmuje odpowiednie
środki, aby uzyskać usprawnienie systemów kontroli urzędowych i audytów w
państwach członkowskich. _______________________ ZAŁĄCZNIK WYKAZ OPUBLIKOWANYCH SPRAWOZDAŃ SEKTOROWYCH KOMISJI DOTYCZĄCYCH
WDROŻENIA PRAWODAWSTWA UE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI, ZDROWIA I DOBROSTANU ZWIERZĄT I
ZDROWIA ROŚLIN Sprawozdanie || Podstawa prawna || Publikacja Roczne sprawozdanie z monitorowania i badania przeżuwaczy na obecność pasażowalnej encefalopatii gąbczastej (TSE) w UE || Art. 6 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiającego zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii. || http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/tse_bse/monitoring_annual_reports_en.htm Sprawozdanie podsumowujące UE dotyczące tendencji i źródeł chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych oraz ognisk chorób przenoszonych przez żywność w Unii Europejskiej || Art. 9 ust. 2 dyrektywy 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie monitorowania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych, zmieniającej decyzję Rady 90/424/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 92/117/EWG. (Zlecone EFSA, wykonane przez EFSA we współpracy z ECDC) || http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/doc/2090.pdf Roczne sprawozdanie dotyczące systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) || Art. 50 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. || http://ec.europa.eu/food/food/rapidalert/rasff_publications_en.htm Sprawozdanie || Podstawa prawna || Publikacja Roczne ogólnoeuropejskie sprawozdanie monitorujące pozostałości pestycydów || Art. 32 rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniającego dyrektywę Rady 91/414/EWG. (Zlecone EFSA) || http://ec.europa.eu/food/fvo/specialreports/pesticides_index_en.htm http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1646.htm Roczne sprawozdanie dotyczące napromieniowania żywności || Art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego. || http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm Dokument roboczy służb Komisji dotyczący realizacji krajowych planów monitorowania pozostałości w państwach członkowskich || Art. 8 dyrektywy Rady 96/23/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. w sprawie środków monitorowania niektórych substancji i ich pozostałości u żywych zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz uchylającej dyrektywy 85/358/EWG i 86/469/EWG oraz decyzje 89/187/EWG i 91/664/EWG. || http://ec.europa.eu/food/food/chemicalsafety/residues/control_en.htm Sprawozdanie || Podstawa prawna || Publikacja Roczne sprawozdania Komisji dotyczące prowadzenia przez państwa członkowskie nadzoru nad grypą ptaków u drobiu i dzikiego ptactwa || Art. 19 ust. 1 decyzji Komisji 2006/875/WE i art. 9 ust. 1 lit. f) decyzji Komisji 2006/876/WE zatwierdzających programy zwalczania i monitorowania chorób zwierząt, niektórych pasażowalnych encefalopatii gąbczastych (TSE) oraz zapobiegania chorobom odzwierzęcym przedstawione przez państwa członkowskie i przez Bułgarię i Rumunię na rok 2007. || http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/controlmeasures/avian/eu_resp_surveillance_en.htm Sprawozdania z posiedzeń podgrup ekspertów (bruceloza bydła, bruceloza owiec i kóz, gruźlica bydła i wścieklizna) grupy zadaniowej do spraw monitorowania zwalczania chorób w państwach członkowskich || Grupa zadaniowa powstała w 2000 r. jako działanie przewidziane w białej księdze Komisji w sprawie bezpieczeństwa żywności. || http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/eradication/taskforce_en.htm Sprawozdanie || Podstawa prawna || Publikacja Roczne streszczenie raportów państw członkowskich dotyczących przywozu produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do indywidualnego spożycia, streszczające istotne informacje o środkach podjętych w celu rozpowszechniania i wykonywania przepisów ustanowionych w rozporządzeniu oraz wyników stosowania tych przepisów || Art. 7 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 206/2009/WE (uchylający art. 5 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 745/2004 w sprawie wprowadzania do UE osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego). || http://ec.europa.eu/food/animal/animalproducts/personal_imports/sum_personal_imports_2005_2007_final.pdf Dobrostan zwierząt: rozporządzenie w sprawie transportu || Art. 27 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97. || http://ec.europa.eu/food/animal/welfare/transport/inspections_reports_reg_1_2005_en.htm [1] Rozporządzenie (WE)
nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w
sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z
prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i
dobrostanu zwierząt (Dz.U. L 165 z 30.4.2004, s. 1). [2] Od 2010 r. termin „inspekcja” został zastąpiony terminem
„audyt”, aby odzwierciedlić szerszy zakres działań Biura ds. Żywności i
Weterynarii. W niniejszym sprawozdaniu w celu ułatwienia stosuje się ogólnie
termin „audyt”. [3] COM(2010)441 wersja ostateczna z 25.8.2010. [4] Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i
wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa
Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. [5] Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli. [6] Rozporządzenie
Komisji (WE) nr 669/2009 z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wykonania
rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
zwiększonego poziomu kontroli urzędowych przywozu niektórych rodzajów pasz i
żywności niepochodzących od zwierząt i zmieniające decyzję 2006/504/WE. [7] Wyrok Trybunału z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie C-331/07. [8] Wyrok Trybunału z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie C-248/08. [9] Wyrok Trybunału z dnia 10 września 2009 r. w sprawie C-416/07.