SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ZA ROK 2010 DOTYCZĄCE ŻYWNOŚCI I SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI PODDANYCH DZIAŁANIU PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO

1.           Podstawa prawna i kontekst

Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego[1] państwa członkowskie są zobowiązane do przesyłania Komisji co roku:

– wyników kontroli przeprowadzonych w jednostkach przeprowadzających napromienianie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości żywności oraz składników żywności poddawanych napromienianiu oraz stosowanych dawek

oraz

– wyników kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu i metod stosowanych do wykrywania, czy produkt został poddany działaniu promieniowania jonizującego.

Artykuł 7 ust. 4 wspomnianej dyrektywy nakłada na Komisję obowiązek opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej:

– szczegółowych danych dotyczących zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich, a także wszelkich zmian ich statusu;

– sprawozdania sporządzonego w oparciu o informacje dostarczane przez krajowe organy nadzoru.

Niniejsze sprawozdanie dotyczy okresu od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. Zawiera ono kompilację informacji przekazanych Komisji przez 27 państw członkowskich.

Informacje dotyczące ogólnych aspektów napromieniania żywności są dostępne na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Konsumentów[2].

1.1.    Jednostki przeprowadzające napromienianie

Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE żywność i składniki żywności mogą być poddawane napromienianiu wyłącznie w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie. Jednostki w UE są zatwierdzane przez właściwe organy państw członkowskich. Zgodnie z art. 7 ust. 1 państwa członkowskie mają obowiązek powiadamiania Komisji o swoich zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie.

Napromienianie żywności i składników żywności może być przeprowadzane wyłącznie za pomocą następujących źródeł:

– promieni gamma pochodzących z nuklidów promieniotwórczych 60Co lub 137Cs;

– promieni rentgenowskich wytwarzanych przez urządzenia obsługiwane na poziomie energii nominalnej (maksymalnej energii kwantowej) wynoszącej 5 MeV lub poniżej tego poziomu;

– elektronów wytwarzanych przez urządzenia obsługiwane na poziomie energii nominalnej (maksymalnej energii kwantowej) wynoszącej 10 MeV lub poniżej tego poziomu.

Wykaz zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich został opublikowany przez Komisję[3].

1.2.    Napromieniona żywność oraz składniki żywności

Napromienianie suszonych ziół aromatycznych, przypraw korzennych i warzywnych dozwolone jest w UE na podstawie dyrektywy 1999/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie ustanowienia wspólnotowego wykazu środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego[4]. Ponadto 7 państw członkowskich powiadomiło Komisję o utrzymaniu krajowych zezwoleń dla niektórych rodzajów żywności oraz składników żywności, zgodnie z art. 4 ust. 4 dyrektywy 1999/2/WE. Wykaz krajowych zezwoleń został opublikowany przez Komisję[5].

Wszelką napromienioną żywność zawierającą jeden lub więcej napromienionych składników żywności należy opatrzyć etykietą z napisem „napromienione” lub „poddane promieniowaniu jonizującemu”. Jeśli napromieniony produkt stosowany jest jako składnik żywności złożonej, taki sam napis jest dołączony do nazwy tego składnika w wykazie składników. W przypadku produktów sprzedawanych luzem, napis ten umieszcza się łącznie z nazwą produktu na wywieszce lub informacji powyżej lub obok pojemnika, w którym znajdują się te produkty.

Do celów egzekwowania prawidłowego etykietowania i wykrywania niedozwolonych produktów Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), po uzyskaniu odpowiedniego mandatu od Komisji Europejskiej, ustalił normy dla kilku metod analitycznych.

2.           Wyniki kontroli dokonanych w jednostkach przeprowadzających napromienianie

Niniejsza sekcja sprawozdania przedstawia wyniki kontroli dokonanych w jednostkach przeprowadzających napromienianie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości produktów poddawanych napromienianiu oraz stosowanych dawek. Według informacji przekazanych przez państwa członkowskie kontrole dokonane przez właściwe organy potwierdziły zgodność zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromienianie z wymogami dyrektywy 1999/2/WE.

W poniższych tabelach przedstawiono kategorie i ilości produktów poddanych napromienianiu w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich UE w 2010 r.

2.1.    Belgia

Zatwierdzona jest jedna jednostka.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana promieniowaniu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Żabie udka || 3572,168 || 5

Mięso || 4,244 || 6-8

Drób || 1481,779 || 5

Ryby, skorupiaki i mięczaki || 101,652 || 3-5

Zioła i przyprawy korzenne || 285,194 || 6-9

Sucha krew || 178,442 || 6-9

Warzywa || 14,58 || 3-5

Skrobia || 0,418 || 3

Proszek jajeczny || 0,425 || 3

Inne || 201,165 || 0-10

Ogółem || 5840,067 ||

2.2.    Bułgaria

Zatwierdzone są dwie jednostki. Jedną z nich jest nowa jednostka zarejestrowana w 2010 r. W 2010 r. nie poddano napromienianiu żadnej żywności.

2.3.    Republika Czeska

Zatwierdzona jest jedna jednostka.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne || 26,7 || 5-10

Ogółem || 26,7 ||

2.4.    Niemcy

Zatwierdzone są cztery jednostki. W jednej z nich nie poddano napromienianiu żadnej żywności.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne || 127,1 || <10

Ogółem || 127,1 ||

2.5.   Hiszpania

Zatwierdzone są dwie jednostki. W 2010 r. żywność i składniki żywności poddawano napromienianiu tylko w jednej z tych jednostek.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne || 369,2 || <10

Ogółem || 369,2 ||

2.6.    Estonia

W 2010 r. została zatwierdzona i zarejestrowana jedna jednostka.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne || 10 || 10

Ogółem || 10 ||

2.7.    Francja

Zatwierdzonych jest pięć jednostek. Jedna z nich nie poddawała środków spożywczych obróbce od końca 2010 r.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Drób || 463,021 || 5

Guma arabska || 85,207 || 3

Zioła, przyprawy korzenne i warzywa suszone || 1,892 || 10

Mrożone żabie udka || 473,716 || 5

Ogółem || 1023,84 ||

2.8.    Węgry

Zatwierdzona jest jedna jednostka.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Zioła i przyprawy korzenne || 143,1 || 5-6

Produkty odwodnione || 7,6 || 6

Ogółem || 150,7 ||

2.9.    Włochy

Zatwierdzona jest jedna jednostka. W 2010 r. nie poddano napromienianiu żadnej żywności.

2.10. Niderlandy

Zatwierdzone są dwie jednostki.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Przyprawy korzenne i zioła || 329,8 || 7-7,5

Części żab || 365,6 || 4

Mięso drobiowe (mrożone) || 137,3 || 5

Warzywa suszone || 481,6 || 2-4

Białko jaj || 160,2 || 1

Krewetki (mrożone) || 64,1 || 3

Próbki żywności || 0,5 || 6,2-6,4

Ogółem || 1539,1 ||

2.11. Polska

Zatwierdzone są dwie jednostki.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suche przyprawy korzenne, suszone zioła aromatyczne, przyprawy warzywne i korzenne || 159,6 || 5-10

Ogółem || 159,6 ||

2.12.  Rumunia

Zatwierdzona jest jedna jednostka.

Kategoria produktów || Ilość (t) poddana napromienianiu || Średnia zaabsorbowana dawka (kGy)

Suszone zioła aromatyczne || 17 || 8

Ogółem || 17 ||

2.13.  Zjednoczone Królestwo

Zatwierdzona jest jedna jednostka. W 2010 r. nie poddano napromienianiu żadnej żywności.

2.14. Pozostałe państwa członkowskie

W pozostałych państwach członkowskich (Austria, Cypr, Dania, Finlandia, Grecja, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia, Szwecja, Słowenia, Słowacja) nie ma żadnych zatwierdzonych jednostek.

2.15.  Tabela podsumowująca sytuację w UE

Poniższa tabela podsumowuje ilość środków spożywczych (w tonach) poddanych promieniowaniu jonizującemu w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie w Unii Europejskiej w 2010 r.

Kategorie produktów || BE || BG || CZ || DE || EE || ES || FR || HU || NL || PL || RO || Ogółem || %

Sucha krew || 178,4 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 178,4 || 1,93

Białko jaj/proszek jajeczny || 0,4 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 160,2 || 0 || 0 || 160,6 || 1,74

Ryby, skorupiaki, mięczaki, krewetki || 101,7 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 64,1 || 0 || 0 || 165,8 || 1,79

Żabie udka/części żab || 3572,2 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 473,7 || 0 || 365,6 || 0 || 0 || 4411,5 || 47,67

Guma arabska || 0,0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 85,2 || 0 || 0 || 0 || 0 || 85,2 || 0,92

Zioła i przyprawy korzenne || 285,2 || 0 || 26,7 || 127,1 || 10 || 369,2 || 1,9 || 143,1 || 329,8 || 159,6 || 17 || 1469,6 || 15,86

Mięso || 4,2 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 4,2 || 0,05

Drób || 1481,8 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 463,0 || 0 || 137,3 || 0 || 0 || 2082,1 || 22,50

Skrobia || 0,4 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0,4 || 0,00

Warzywa || 14,6 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 14,6 || 0,16

Produkty odwodnione || 0,0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 7,6 || 481,6 || 0 || 0 || 489,2 || 5,29

Inne || 201,2 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0,5 || 0 || 0 || 201,7 || 2,18

Ogółem || 5840,1 || 0 || 26,7 || 127,1 || 10 || 369,2 || 1023,8 || 150,7 || 1539,1 || 159,6 || 17 || 9263,4 || 100,00

% całości || 63,11 || 0,00 || 0,29 || 1,37 || 0,1 || 3,99 || 11,06 || 1,63 || 16,63 || 1,72 || 0,18 || 100,00 ||

3.           wyniki kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu i metody stosowane do wykrywania napromienionej żywności

Odnośnie do wyników kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu i metod stosowanych do wykrywania, czy produkt został poddany promieniowaniu jonizującemu, państwa członkowskie przedstawiły następujące informacje:

3.1.   Austria

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 134 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Zioła i przyprawy korzenne || 46 || 0 || 1 || EN 1788, EN 13751

Herbaty ziołowe || 47 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751

Mięso drobiowe || 40 || 0 || 0 || EN 1786

Ogółem || 133 || 0 || 1 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 99,25 % || 0,00 % || 0,750 % ||

3.2.    Belgia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 138 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Makaron instant typu noodle || 27 || 0 || 0 || EN 1788

Skorupiaki i mięczaki || 41 || 0 || 2

Zioła mrożone || 21 || 0 || 0

Suplementy żywnościowe || 23 || 0 || 2

Warzywa suszone || 9 || 0 || 2

Owoce suszone || 11 || 0 || 0

Ogółem || 132 || 0 || 6

Ogółem w % zbadanych próbek || 95,60 % || 0 % || 4,30 % ||

3.3.   Bułgaria

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 224 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone przyprawy korzenne || 84 || 0 || 4 || EN 1787, EN 1788

Mieszanki przypraw || 10 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Suszone przyprawy warzywne || 14 || 0 || 0 || EN 13708

Papryka czerwona || 25 || 0 || 6 || EN 1787, EN 1788

Herbata || 32 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Ryż || 2 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Owoce suszone || 25 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Muesli z owocami suszonymi i orzechami || 1 || 0 || 0 || EN 1786

Orzechy || 4 || 0 || 0 || EN 1786

Mięso || 3 || 0 || 0 || EN 1787, EN 13708

Ryby || 8 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Krewetki || 6 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Ogółem || 214 || 0 || 10 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 95,50 % || 0 % || 4,50 % ||

3.4.   Cypr

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 8 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone warzywa, zioła i przyprawy korzenne || 8 || 0 || 0 || ΕΝ 13751

Ogółem || 8 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.5.    Republika Czeska

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 57 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Ryby, skorupiaki i mięczaki || 7 || 0 || 0 || EN 1785

Herbaty ziołowe || 4 || 0 || 0 || EN 1788

Przyprawy korzenne || 13 || 2 || 0 || EN 1788

Suplementy diety || 2 || 2 || 2* || EN 1788

Zupy z makaronem instant typu noodle || 9 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1785

Drób || 2 || 0 || 0 || EN 1785

Świeże owoce || 12 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1785

Azjatyckie przekąski || 1 || 1 || 0 || EN 1788, EN 1785

Ogółem || 50 || 5 || 2 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 87,72 % || 8,77 % || 3,51 % ||

*                 jedna próbka suszonych sprasowanych ziół

3.6.   Niemcy

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 3.257 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Produkty mleczne || 8 || 0 || 0 || EN 1787

Ser, przetwory z sera z ziołami i przyprawami || 27 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788, ASU§64 LFGB, L00.00-39

Ser, przetwory z sera bez ziół i przypraw || 17 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1784, ASU§64 LFGB, L00.00-39

Masło z przyprawami || 6 || 0 || 0 || EN 1787

Jaja i produkty jajeczne || 37 || 0 || 0 || EN 1784

Mięso (z wyjątkiem drobiu i dziczyzny) || 3 || 0 || 0 || EN 1786

Drób || 66 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1786

Produkty mięsne (z wyjątkiem kiełbas) || 65 || 0 || 0 || EN 1786, EN 1784, EN 1788

Kiełbasy || 24 || 0 || 0 || EN 1786, EN 1784

Ryby i produkty rybne || 89 || 0 || 6 || EN 1786, EN 1788, EN 1789

Skorupiaki, mięczaki, małże i inne zwierzęta wodne, w tym produkty z nich uzyskane || 100 || 0 || 2 || EN 1788, EN 1786, EN 1787, EN 1384, EN 13751, ASU§64 LFGB,L12.01-1,

Zupy, sosy, w tym zupy i potrawy instant || 173 || 4 || 3 || EN 1787, EN 1788, EN 13751

Zboża i produkty zbożowe || 56 || 1 || 0 || EN 1787, EN 1788, EN 13751

Jadalne nasiona roślin strączkowych, nasiona oleiste, orzechy || 33 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788, EN 13751

Ziemniaki, części roślin o wysokiej zawartości skrobi || 66 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751

Świeże warzywa || 28 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1787, EN 13751

Warzywa suszone || 23 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1787, EN 13751

Świeże grzyby || 34 || 0 || 0 || EN 1788

Suszone grzyby lub produkty z grzybów || 114 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751, EN 1787

Świeże owoce || 71 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788, EN 1787, EN 13751, EN 1385

Suszone owoce i produkty z owoców || 2 || 0 || 1 || EN 1787, EN 1788, EN 13708

Kakao || 59 || 0 || 1 || EN 1787, EN 1788

Kawa || 7 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751

Herbata i produkty herbatopodobne || 226 || 0 || 3 || EN 1788, EN 13751, EN 1787

Gotowe posiłki i dania || 27 || 0 || 0 || EN 1788, EN 1786, EN 13751

Suplementy żywnościowe || 347 || 0 || 9 || EN 1788, EN 1787, EN 13751, termoluminescencja

Przyprawy i dodatki do potraw || 272 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751, EN 1787, termoluminescencja

Suszone zioła i przyprawy korzenne || 1209 || 4 || 1 || EN 1788, EN 1787, EN 13751, termoluminescencja

Inne || 32 || 0 || 0 || EN 1788, EN 13751, EN 13708

Enzymy || 0 || 0 || 1 || EN 1788, EN 13751

Ogółem || 3 221 || 9 || 27 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 98,89 % || 0,28 % || 0,83 % ||

3.7.    Dania

W 2010 r. nie przeprowadzono żadnych kontroli na etapie wprowadzania produktów do obrotu

3.8.    Estonia

W 2010 r. nie przeprowadzono żadnych kontroli na etapie wprowadzania produktów do obrotu

3.9.    Grecja

W 2010 r. nie przeprowadzono żadnych kontroli na etapie wprowadzania produktów do obrotu

3.10.  Hiszpania

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 110 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Zioła i przyprawy korzenne || 38 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788

Napary || 17 || 0 || 0 || EN 1788

Orzechy i owoce suszone || 13 || 0 || 0 || EN 13708, EN 1787

Świeże grzyby || 2 || 0 || 0 || EN 1788

Ryby || 6 || 0 || 0 || EN 1786

Mięczaki || 17 || 0 || 0 || EN 1786

Skorupiaki || 10 || 0 || 0 || EN 1786

Mięso || 5 || 0 || 0 || EN 1786

Żabie udka || 1 || 0 || 1 || EN 1786

Ogółem || 109 || 0 || 1 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 99,09 % || 0 % || 0,91 % ||

3.11.  Finlandia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 310 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone przyprawy korzenne i zioła || 210 || 0 || 16 || EN 13751, EN 1788

Suplementy żywnościowe || 53 || 0 || 4 || EN 13751, EN 1788

Jagody || 20 || 0 || 1 || EN 13751, EN 1788

Żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego || 6 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Ogółem || 289 || 0 || 21 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 94,60 % || 0 % || 5,40 % ||

3.12.  Francja

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 115 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Przyprawy korzenne || 31 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788

Mrożone skorupiaki lub mięczaki || 27 || 0 || 1 || EN 1784, EN 1788

Zupy i sosy w proszku || 0 || 0 || 1 || EN 1784, EN 1788

Suplementy żywnościowe || 24 || 1 || 0 || EN 1784, EN 1788

Drób || 23 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788

 Wstępnie obgotowany makaron typu noodle || 2 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788

Rośliny wykorzystywane w suplementach żywnościowych || 2 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788

Żabie udka || 3 || 0 || 0 || EN 1784, EN 1788

Ogółem || 112 || 1 || 2 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 97,39% || 0,87% || 1,74% ||

3.13.  Węgry

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 19 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Przyprawy korzenne || 14 || 0 || 0 || EN 1788

Herbata || 5 || 0 || 0 || EN 1788

Ogółem || 19 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.14.  Irlandia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 208 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Zioła || 52 || 0 || 0 || EN 13751 (badanie przesiewowe), EN 1788 (badanie potwierdzające)

Przyprawy korzenne || 86 || 0 || 0

Zioła i przyprawy korzenne || 16 || 0 || 0

Herbaty ziołowe || 7 || 0 || 0

Nasiona || 6 || 0 || 0

Orzechy || 3 || 0 || 0

Suplementy żywnościowe || 7 || 0 || 0

Witaminy i suplementy || 29 || 0 || 0

PARNUTS* || 1 || 0 || 0

Inne: (wodorosty morskie) || 1 || 0 || 0

Ogółem || 208 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

*                 PARNUTS: żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

3.15.  Włochy

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 191 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Mięso || 72 || 0 || 0 || EN 13784, EN 1786

Produkty rybne || 21 || 0 || 0 || EN 13784, EN13751, EN 1787

Żabie udka || 1 || 0 || 1 || EN 1786

Mleko i przetwory mleczne || 13 || 0 || 0 || EN 1788

Solone tofu || 0 || 0 || 1 || EN 1787

Suszone zioła i przyprawy korzenne || 37 || 0 || 0 || EN 13783, EN13751, EN 1786

Przyprawy (warzywne) || 5 || 0 || 0 || EN 13783

Ziemniaki || 5 || 0 || 0 || EN 13784, EN 1786

Czosnek || 6 || 0 || 0 || EN 13784, EN13783

Cebula || 5 || 0 || 0 || EN 13784, EN 13751, EN 13783

Szalotka || 3 || 0 || 0 || EN 13784, EN 1786

Orzechy || 8 || 0 || 0 || EN 1786, EN 1787

Owoce suszone || 3 || 0 || 0 || EN 13784

Owoce tropikalne || 3 || 0 || 0 || EN 13784, EN 1788

Grzyby suszone || 4 || 0 || 0 || EN 13751

Pszenica || 3 || 0 || 0 || EN 1786

Ogółem || 189 || 0 || 2 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 98,95 % || 0 % || 1,05 % ||

3.16.  Łotwa

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 9 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suplementy żywnościowe || 4 || 0 || 2 || EN 1788

Owoce suszone (jabłka) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Przyprawy korzenne (goździki) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Herbata || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Ogółem || 7 || 0 || 2 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 77,77 % || 0 % || 22,22 % ||

3.17.  Litwa

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 14 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone zioła aromatyczne, herbata, przyprawy korzenne, suplementy żywnościowe || 14 || 0 || 0 || EN 13783

Ogółem || 14 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.18.  Luksemburg

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 20 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suplementy żywnościowe || 7 || 1 || 2 || EN 1788

Makaron typu noodle || 10 || 0 || 0 || EN 1788

Ogółem || 17 || 1 || 2 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 85,00 % || 5,00 % || 10,00 % ||

3.19.  Malta

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 10 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Makaron instant typu noodle || 9 || 0 || 0 || EN 13751

Liście laurowe || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Ogółem || 10 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.20.  Niderlandy

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 654 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suplementy żywnościowe || 95 || 0 || 16 || EN 13751, EN 1788

Preparaty witaminowe || 0 || 0 || 1 || EN 13751, EN 1788

Specjalne mieszanki (ziołowe) || 67 || 0 || 7 || EN 13751, EN 1788

Żywność dla sportowców || 5 || 0 || 1 || EN 13751, EN 1788

Specjalne produkty spożywcze, bliżej nieokreślone || 1 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Produkty zbożowe || 29 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Suszone warzywa i produkty warzywne || 28 || 0 || 1 || EN 13751, EN 1788

Suszone owoce i produkty z owoców || 45 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Orzechy i nasiona || 30 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Ryby i produkty rybne || 21 || 0 || 5 || EN 13751, EN 1788

Sałatki, makarony i zupy || 78 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Przyprawy korzenne i aromaty || 220 || 0 || 4 || EN 13751, EN 1788

Ogółem || 619 || 0 || 35 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 95,00 % || 0 % || 5,00 % ||

3.21.  Polska

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 207 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone zioła i przyprawy korzenne || 76 || 0 || 2 || EN 13751, EN 1788

Orzechy || 20 || 0 || 0 || EN 1787

Warzywa (w tym jadalne nasiona roślin strączkowych) || 15 || 0 || 0 || EN 1788

Owoce || 20 || 0 || 0 || EN 1788

Ryby i owoce morza || 11 || 0 || 0 || EN 1786, EN 1788

Drób || 3 || 0 || 0 || EN 1786, EN 1784

Herbaty || 10 || 0 || 0 || EN 13751

Sery dojrzewające, sery serwatkowe, inne sery zawierające przyprawy korzenne/zioła || 9 || 0 || 2 || EN 1788

Koncentraty sosów i zup || 16 || 0 || 0 || EN 1788

Mięso, podroby, produkty mięsne || 2 || 0 || 1 || EN 1786, EN 1784

Suplementy żywnościowe || 17 || 0 || 1 || EN 13751, EN 1788

Żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego || 0 || 0 || 2 || EN 1788

Ogółem || 199 || 0 || 8 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 96,10 % || 0 % || 3,86 % ||

3.22. Portugalia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 6 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suplementy żywnościowe || 3 || 0 || 0 || EN 13751

Owoce suszone (jabłka) || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Przyprawy korzenne (goździki) || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Ogółem || 6 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.23. Rumunia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 90 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone przyprawy korzenne i zioła || 37 || 0 || 0 || EN 1787, EN 13751

Suplementy żywnościowe || 26 || 5 || 11 || EN 1787, EN 1788

Herbaty || 11 || 0 || 0 || EN 1787, EN 1788, EN 13751

Ogółem || 74 || 5 || 11 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 82,23 % || 5,55 % || 12,22 % ||

3.24. Szwecja

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 6 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Mięso (z różnych ptaków, kangurów, zajęcy) || 6 || 0 || 0 || EN 1784

Ogółem || 6 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.25.  Republika Słowacka

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 23 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Orzechy || 14 || 0 || 0 || EN 1784

Ser || 6 || 0 || 0 || EN 1784

Tuńczyk w oleju, rozdrobniony || 1 || 0 || 0 || EN 1784

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Szproty wędzone w oleju || 1 || 0 || 0 || EN 1784

Ogółem || 23 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.26. Słowenia

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 26 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Przyprawy korzenne || 10 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Suplementy żywnościowe || 5 || 0 || 0 || EN 13751, EN 1788

Herbata || 11 || 0 || 0 || EN 13751

Ogółem || 26 || 0 || 0 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 100,00 % || 0 % || 0 % ||

3.27.  Zjednoczone Królestwo

Żywność poddana badaniu || Liczba próbek: 408 || Zastosowana metoda CEN

Zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Niezgodne z wymogami

Suszone zioła, przyprawy korzenne i warzywne || 186 || 10 || 3 || EN13751, EN 1788

Świeże i konserwowane (inne niż suszone) zioła i przyprawy korzenne || 39 || 1 || 0 || EN13751, EN 1788

Różne || 7 || 0 || 0 || EN13751, EN 1788

Makaron typu noodle i odwodnione potrawy azjatyckie || 85 || 10 || 1 || EN13751, EN 1788

Warzywa || 2 || 1 || 0 || EN13751, EN 1788

Owoce (w tym świeże i suszone) || 1 || 0 || 0 || EN13751, EN 1788

Zupy i sosy || 14 || 0 || 1 || EN13751, EN 1788

Herbaty || 2 || 0 || 0 || EN13751, EN 1788

Suplementy żywnościowe || 29 || 4 || 2 || EN13751, EN 1788

Żabie udka || 0 || 1 || 0 || EN 1786

Produkty drożdżowe || 2 || 0 || 7 || EN13751, EN 1788

Ogółem || 367 || 27 || 14 ||

Ogółem w % zbadanych próbek || 90,00 % || 6,60 % || 3,40 % ||

3.28.  Podsumowanie sytuacji w UE

Poniższa tabela zawiera zestawienie zbadanych próbek i wyników otrzymanych dla całej UE:

Państwo członkowskie || Próbki zgodne z wymogami || Niejednoznaczne || Próbki niezgodne z wymogami || Ogółem || % w ogólnej liczbie próbek UE

AT || 133 || 0 || 1 || 134 || 2,15 %

BE || 132 || 0 || 6 || 138 || 2,21 %

BG || 214 || 0 || 10 || 224 || 3,59 %

CY || 8 || 0 || 0 || 8 || 0,13 %

CZ || 50 || 5 || 2 || 57 || 0,91 %

DE || 3221 || 9 || 27 || 3257 || 52,16 %

DK || BKA || BKA || BKA || BKA || BKA

EE || BKA || BKA || BKA || BKA || BKA

EL || BKA || BKA || BKA || BKA || BKA

ES || 109 || 0 || 1 || 110 || 1,76 %

FI || 289 || 0 || 21 || 310 || 4,96 %

FR || 112 || 1 || 2 || 115 || 1,84 %

HU || 19 || 0 || 0 || 19 || 0,30 %

IE || 208 || 0 || 0 || 208 || 3,33 %

IT || 189 || 0 || 2 || 191 || 3,06 %

LV || 7 || 0 || 2 || 9 || 0,14 %

LT || 14 || 0 || 0 || 14 || 0,22 %

LU || 17 || 1 || 2 || 20 || 0,32 %

MT || 10 || 0 || 0 || 10 || 0,16 %

NL || 619 || 0 || 35 || 654 || 10,47 %

PL || 199 || 0 || 8 || 207 || 3,32 %

PT || 6 || 0 || 0 || 6 || 0,10 %

RO || 74 || 5 || 11 || 90 || 1,44 %

SE || 6 || 0 || 0 || 6 || 0,10 %

SK || 23 || 0 || 0 || 23 || 0,37 %

SI || 26 || 0 || 0 || 26 || 0,42 %

UK || 367 || 27 || 14 || 408 || 6,53 %

OGÓŁEM W UE || 6052 || 48 || 144 || 6244 || 100,00 %

|| 96,92 % || 0,77 % || 2,3% || 100,00 % ||

|| ||

|| BKA: || Brak kontroli analitycznych — w 2010 r. nie przeprowadzono kontroli analitycznych.

4.           Podsumowanie

Niniejsze sprawozdanie dotyczy okresu od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. Zawiera ono kompilację informacji przekazanych Komisji przez 27 państw członkowskich.

W 2010 r. w 13 państwach członkowskich działało 24 jednostek przeprowadzających napromienianie, zatwierdzonych zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE. W 2010 r. jedna jednostka przeprowadzająca napromienianie została zatwierdzona przez Bułgarię i jedna – przez Estonię. Nie zamknięto żadnej zatwierdzonej jednostki przeprowadzającej napromienianie. W 2010 r. w siedmiu jednostkach przeprowadzających napromienianie nie przeprowadzono napromieniania żywności.

Ogółem działaniu promieniowania jonizującego w państwach członkowskich poddano 9 263,4 ton produktów, z czego 88,55 % zostało napromienionych w trzech państwach członkowskich: Belgii (63,11 %), Niderlandach (16,63 %) i Francji (11,06 %). Wśród produktów poddanych napromienianiu największą część stanowią żabie udka (47,67 %), drób (22,5 %) oraz zioła i przyprawy korzenne (15,86 %).

27 państw członkowskich przekazało informacje dotyczące kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu. Trzy państwa członkowskie nie przeprowadziły żadnych kontroli analitycznych w ramach kontroli i inspekcji urzędowych.

W 24 państwach członkowskich pobrano w sumie 6 244 próbki, z czego 69,17 % w trzech państwach członkowskich (52,16 % w Niemczech, 10,47 % w Niderlandach oraz 6,53 % w Zjednoczonym Królestwie). 6 052 próbki (96,92 %) były zgodne z przepisami dyrektyw. 144 próbki (2,3 %) były niezgodne z przepisami. Najczęstszym powodem niezgodności próbek z wymogami jest nieprawidłowe etykietowanie oraz napromienianie kategorii, których napromienianie nie jest dozwolone. 48 próbek (0,77 %) dało niejednoznaczne wyniki. Przyczyny niejednoznacznych wyników wiążą się najczęściej z niepotwierdzeniem dodatnich wyników badań przesiewowych lub z trudnościami w ustaleniu, które składniki zostały napromienione w żywności złożonej, nawet jeśli są opatrzone etykietą.

[1]               Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 16.

[2]               http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm

[3]               Dz.U. C 77 z 11.3.2011, s. 14.

[4]               Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 24.

[5]               Dz.U. C 283 z 24.11.2009, s. 5.