26.5.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 135/15


Konkluzje Rady z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie udziału kultury w rozwoju lokalnym i regionalnym

2010/C 135/05

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

PRZYPOMINAJĄC:

o stosownym tle politycznym przedstawionym w załączniku do niniejszych konkluzji,

o wyzwaniach – tak gospodarczych, jak i społecznych – stojących przed Unią Europejską i o konieczności stworzenia europejskiej strategii służącej sprostaniu tym wyzwaniom,

o niezaprzeczalnej wartości kultury oraz o jej znaczeniu jako kluczowego czynnika napędzającego konkurencyjną, innowacyjną i sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę rynkową oraz jako katalizatora spójności społecznej,

o szczególnym bogactwie kulturowym i różnorodności regionów i miast Europy, o ich bliskości w stosunku do obywateli i podmiotów lokalnych oraz o ich roli w kształtowaniu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,

o udziale kultury oraz sektora kulturalnego i kreatywnego w rozwoju lokalnym i regionalnym poprzez uatrakcyjnianie europejskich regionów i rozwój zrównoważonej turystyki, tworzenie nowych możliwości zatrudnienia oraz innowacyjnych produktów i usług, a także pomoc w rozwijaniu nowych umiejętności i kompetencji,

ZGADZA SIĘ, ŻE:

pomiędzy kulturą, kreatywnością i innowacyjnością występuje wyraźny związek przyczyniający się do postępu społecznego i gospodarczego. Należy zatem skonsolidować udział kultury, w szczególności sektora kulturalnego i kreatywnego, w strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu,

UWAŻA, ŻE W CELU ZWIĘKSZENIA UDZIAŁU KULTURY W ROZWOJU LOKALNYM I REGIONALNYM NALEŻY:

uwzględnić kulturę, jako element o znaczeniu strategicznym i międzysektorowym, w europejskich i krajowych strategiach politycznych na rzecz społecznego i gospodarczego rozwoju regionów i miast europejskich,

zachęcać na szczeblu lokalnym i regionalnym do strategicznych inwestycji w kulturę oraz w sektor kulturalny i kreatywny, a zwłaszcza w małe i średnie przedsiębiorstwa, w celu tworzenia kreatywnych i dynamicznych społeczeństw,

rozwijać udział kultury w zrównoważonej turystyce, która jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o atrakcyjności lokalnej i regionalnej oraz o rozwoju gospodarczym, a także bodźcem do lepszego eksponowania dziedzictwa kulturowego w Europie,

zwiększać wśród decydentów świadomość lokalnych i regionalnych strategii politycznych, które służą wypracowaniu – poprzez kulturę i kreatywność – nowych kompetencji dostosowanych do obecnego szybko zmieniającego się otoczenia, a tym samym służą rozwijaniu nowych umiejętności, ulepszaniu kapitału ludzkiego i zwiększaniu spójności społecznej,

wzmacniać transgraniczne, międzypaństwowe i międzyregionalne inicjatywy kulturalne będące sposobem na tworzenie związków między różnymi narodami i regionami Europy oraz na zwiększanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,

WSKAZUJE – Z NALEŻYTYM UWZGLĘDNIENIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI – NASTĘPUJĄCE OBSZARY PRIORYTETOWE:

1.   Uwzględnianie kultury w polityce rozwoju lokalnego i regionalnego

Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:

a)

zwiększanie roli kultury w zintegrowanych politykach rozwoju lokalnego i regionalnego – w tym w politykach dotyczących infrastruktury, odnowy miast, różnicowania obszarów wiejskich, usług, przedsiębiorczości, turystyki, badań i innowacji, ulepszania kapitału ludzkiego, włączenia społecznego – oraz we współpracy międzyregionalnej;

b)

zwiększanie wertykalnych i horyzontalnych synergii pomiędzy sektorem kulturalnym a innymi sektorami oraz wzmacnianie partnerstw między podmiotami publicznymi i prywatnymi;

c)

wspieranie opartego na dowodach podejścia do inwestycji kulturalnych na szczeblu lokalnym i regionalnym, z wykorzystaniem instrumentów ewaluacji, w tym oceny skutków;

d)

propagowanie szerszej współpracy i wymiany sprawdzonych rozwiązań między państwami członkowskimi, europejskimi regionami, miastami i podmiotami;

e)

propagowanie informacji o udziale kultury w rozwoju lokalnym i regionalnym oraz zwiększanie świadomości odnośnie do tego zjawiska;

f)

sprzyjanie lepszemu rozumieniu ram prawnych i procedur wdrażania odnoszących się do instrumentów polityki spójności, które dotyczą w szczególności podmiotów kulturalnych działających w sektorze publicznym i prywatnym, w tym społeczeństwa obywatelskiego, oraz które pomagają pogłębiać wśród osób odpowiedzialnych za politykę rozwoju lokalnego i regionalnego świadomość istnienia wymiaru kulturalnego.

Państwa członkowskie są proszone o:

a)

uwzględnianie podmiotów kulturalnych w zintegrowanym podejściu oddolnym do programów rozwoju lokalnego i regionalnego, w tym – w stosownych przypadkach – w kontekście europejskiej polityki spójności;

b)

angażowanie władz lokalnych i regionalnych we wprowadzanie w życie europejskiej agendy kultury, tak aby polityka kulturalna odpowiadała oczekiwaniom i potrzebom europejskich regionów i miast;

c)

zachęcanie do tworzenia zintegrowanych lokalnych strategii rozwoju służących wyrównywaniu różnic geograficznych w dostępie obywateli do kultury.

Komisja jest proszona o:

a)

zbieranie i upowszechnianie sprawdzonych rozwiązań na szczeblu europejskim i opracowanie instrumentów wymiany informacji na szczeblu europejskim.

2.   Tworzenie na szczeblu lokalnym i regionalnym środowiska sprzyjającego lepszemu rozwojowi sektora kulturalnego i kreatywnego, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw

Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:

a)

lepsze wykorzystywanie instrumentów polityki spójności i innych stosownych programów finansowania z myślą o optymalizacji wsparcia dla sektora kulturalnego i kreatywnego, m.in. poprzez uproszczenie dostępu do informacji o możliwościach uzyskania środków finansowych i poprzez zapewnianie usług doradczych;

b)

sprzyjanie tworzeniu inkubatorów sektora kulturalnego i kreatywnego na szczeblu lokalnym i regionalnym i wzmacnianie w ten sposób przedsiębiorczości;

c)

poszukiwanie sposobów promowania nowych modeli biznesowych oraz konsolidowania klastrów kreatywności i ośrodków badań biznesowych dzięki szansom, jakie daje stosowanie i wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych;

d)

wspieranie i zwiększanie dostępu małych i średnich przedsiębiorstw z sektora kulturalnego i kreatywnego do cyfrowych i tradycyjnych kanałów dystrybucji poprzez politykę promującą jak najszerszą dystrybucję i upowszechnianie dzieł, i o zagwarantowanie przy tym sprawiedliwego wynagrodzenia podmiotom zaangażowanym w cykl twórczy.

Państwa członkowskie są proszone o:

a)

działanie na rzecz uregulowań prawnych sprzyjających małym i średnim przedsiębiorstwom z sektora kulturalnego i kreatywnego i szukanie nowych sposobów na zapewnienie dostępu do finansowania, tak publicznego, jak i prywatnego;

b)

sprzyjanie lepszej komunikacji między sektorem kulturalnym i kreatywnym a sektorem usług finansowych poprzez zachęcanie do organizowania dla przedsiębiorstw, pracodawców i pracowników sektora kulturalnego szkoleń z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem, badań i innowacji, finansów i informacji.

Komisja jest proszona o:

a)

przywiązywanie większej wagi do sektora kulturalnego i kreatywnego w kluczowych inicjatywach politycznych, stosownych strategiach i programach Unii Europejskiej.

3.   Poszerzanie udziału kultury w zrównoważonej turystyce

Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:

a)

stymulowanie rozwoju turystyki kulturalnej, będącej podstawowym elementem turystyki zrównoważonej, i przywiązywanie należytej wagi do ochrony środowiska, dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i jakości życia.

Państwa członkowskie są proszone o:

a)

wspieranie rewitalizacji zasobów charakterystycznych dla danego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego), form wyrazu kulturowego i powiązanych działań;

b)

promowanie działań kulturalnych, które uwzględniają i szanują specyficzne cechy regionu oraz dbają o jego wizerunek, a jednocześnie umożliwiają zaangażowanie i uczestnictwo lokalnej ludności;

c)

dalsze zwiększanie – w kontekście edukacji ekologicznej – świadomości, że należy chronić dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, z myślą o promowaniu odpowiedzialnych postaw wśród turystów i wykonawców usług turystycznych.

4.   Promowanie kreatywności podczas kształcenia i szkolenia w celu rozwijania nowych umiejętności ulepszających kapitał ludzki i sprzyjających spójności społecznej

Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:

a)

propagowanie kreatywności i innowacyjności w sektorze edukacji i biznesu poprzez tworzenie sieci pomiędzy placówkami edukacyjnymi, ośrodkami badawczymi, podmiotami kulturalnymi i przedsiębiorstwami;

b)

pogłębianie związków między sektorem kultury, edukacji i biznesu na szczeblu lokalnym i regionalnym w celu ułatwiania ludziom młodym i ludziom o mniejszych szansach wchodzenia na rynek pracy i w celu wyposażania ich w umiejętności z dziedziny komunikacji i przedsiębiorczości wymagane w ewoluującym środowisku społeczno-gospodarczym.

Państwa członkowskie są proszone o:

a)

dokonanie oceny – wraz z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi – jakie umiejętności będą potencjalnie najbardziej przydatne w danym regionie, i określenie, w jaki sposób kultura może przyczynić się do strategii politycznych mających na celu polepszenie lokalnego kapitału ludzkiego;

b)

promowanie edukacji w dziedzinie kultury i sztuki jako istotnego elementu uczenia się przez całe życie.

Komisja jest proszona o:

a)

sporządzenie wykazów umiejętności i potrzeb niezbędnych w sektorze kulturalnym i kreatywnym w kontekście nowych wyzwań będących skutkiem postępującej cyfryzacji, zmian demograficznych i zmieniających się okoliczności gospodarczych;

b)

przygotowanie istniejących instrumentów do wspierania mobilności edukacyjnej profesjonalistów z sektora kulturalnego i kreatywnego, w tym mobilności młodych przedsiębiorców, i propagowanie nowych form uczenia się (np. transgranicznych inicjatyw w zakresie partnerskiego uczenia się).

5.   Zacieśnianie transgranicznej, międzypaństwowej i międzyregionalnej współpracy kulturalnej

Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:

a)

ułatwianie współpracy kulturalnej i mobilności podmiotów kulturalnych między różnymi regionami Europy;

b)

wspieranie opracowywania transgranicznych i międzyregionalnych projektów i działań kulturalnych, które podkreślałyby lokalne cechy danego terytorium i przewidywały udział obywateli.

Państwa członkowskie są proszone o:

a)

propagowanie korzystania z instrumentów polityki spójności w celu zacieśniania współpracy transgranicznej, międzypaństwowej i międzyregionalnej.

Komisja jest proszona o:

a)

dalsze wspieranie inicjatyw kulturalnych w ramach instrumentów polityki spójności, które pełnią rolę katalizatora sprawdzonych rozwiązań, wymian i laboratoriów innowacji;

b)

upowszechnianie na dużą skalę wśród zainteresowanych podmiotów odpowiednich opracowań i przykładów sprawdzonych rozwiązań,

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, BY:

zgodnie z zakresem swojej odpowiedzialności wzięły wymienione priorytety pod uwagę przy sporządzaniu i wprowadzaniu w życie aktualnych i przyszłych polityk rozwoju lokalnego i regionalnego oraz przy realizacji europejskiej polityki spójności.


ZAŁĄCZNIK

Przyjmując powyższe konkluzje, Rada przypomina w szczególności o następujących dokumentach stanowiących stosowne tło polityczne:

Konwencja UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego (20 października 2005 r.).

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999.

Konkluzje Rady w sprawie wkładu sektora kultury i sektorów kreatywnych w osiąganie celów lizbońskich (24 maja 2007 r.).

Komunikat Komisji: Agenda dla zrównoważonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej (19 października 2007 r.).

Rezolucja Rady dotycząca europejskiego planu działań na rzecz kultury (16 listopada 2007 r.)

Konkluzje prezydencji – posiedzenie Rady Europejskiej (13–14 marca 2008 r.), w których uznano, że kluczowym czynnikiem przyszłego wzrostu jest pełen rozwój potencjału obywateli Europy w zakresie innowacyjności i kreatywności, a jego podstawą jest europejska kultura i wybitne osiągnięcia naukowe (7652/08).

Konkluzje Rady w sprawie kompetencji międzykulturowych (22 maja 2008 r.).

Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie planu prac w dziedzinie kultury na lata 2008–2010.

Konkluzje Rady w sprawie kultury jako katalizatora kreatywności i innowacji (12 maja 2009 r.).

Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (3 marca 2010 r.).

Zielona księga w sprawie uwalniania potencjału sektora kulturalnego i kreatywnego (27 kwietnia 2010 r.).

Opracowania:

Stosowanie art. 151 ust. 4 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: wykorzystywanie funduszy strukturalnych w obszarze kultury w latach 1994–1999 (dok. 6929/04).

Ekonomika kultury w Europie. Wyd.: KEA (13 listopada 2006 r.).

Wpływ kultury na kreatywność. Wyd.: KEA (czerwiec 2009 r.).

Udział kultury w lokalnym i regionalnym rozwoju gospodarczym jako część europejskiej polityki regionalnej (kwiecień 2010).