[pic] | KOMISJA EUROPEJSKA |

Bruksela, dnia 1.3.2010

KOM(2010)64 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

dotyczące doświadczeń zgromadzonych w związku ze stosowaniem rozporządzenia (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie statystyk dotyczących transportu towarów wodami śródlądowymi

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

dotyczące doświadczeń zgromadzonych w związku ze stosowaniem rozporządzenia (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie statystyk dotyczących transportu towarów wodami śródlądowymi

SPIS TREŚCI

STRESZCZENIE 3

1 WSTĘP 3

1.1 TŁO I CELE 3

1.2 KONTEKST POLITYKI 4

1.3 PRZEPISY WYKONAWCZE 4

1.4 PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I INNE KRAJE OBJĘTE ROZPORZĄDZENIEM 5

2 WYKONYWANIE ROZPORZĄDZENIA 5

2.1 NAPOTKANE TRUDNOŚCI 5

2.1.1 Przestrzeganie obowiązków prawnych 5

2.1.2 Obciążenia krajów przedstawiających sprawozdania związane z wykonywaniem rozporządzenia i regularnym przekazywaniem danych 7

2.1.3 Proces gromadzenia, zestawiania i walidacji danych 7

2.1.4 Zagadnienia dotyczące metodyki 7

2.2 WYNIKI 8

2.2.1 Przekazywanie i walidacja danych 8

2.2.2 Wskazówki metodyczne 8

2.2.3 Rozpowszechnianie danych 8

3 WNIOSKI 9

3.1 ROZWÓJ SYTUACJI W PERSPEKTYWIE KRÓTKOTERMINOWEJ 10

3.2 ROZWÓJ SYTUACJI W PERSPEKTYWIE DŁUGOTERMINOWEJ 10

SPIS TABEL

Tabela 1: Przestrzeganie wymogów rozporządzenia: dostarczanie określonych zestawów danych w poszczególnych latach 6

Tabela 2: Transport towarowy wodami śródlądowymi według krajów: dane za rok 2008 i zmiany w latach 2007-2008. 9

Streszczenie

Artykuł 8 rozporządzenia (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyk dotyczących transportu towarów wodami śródlądowymi[1] stanowi, że do dnia 15 października 2009 r. oraz po konsultacji z Komitetem ds. Europejskiego Systemu Statystycznego (dawny Komitet ds. Programu Statystycznego) Komisja musi przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące wdrożenia rozporządzenia. Celem niniejszego sprawozdania jest spełnienie tego wymogu.

W sprawozdaniu zarysowano tło, cele i kontekst polityki, w ramach której przyjęto rozporządzenie. Następnie omówiono kwestie związane z wykonywaniem rozporządzenia i opisano najważniejsze osiągnięte rezultaty. W ostatniej jego części przedstawiono wnioski i możliwy rozwój sytuacji w przyszłości.

Za sprawą wspomnianego rozporządzenia zwiększyła się dostępność szczegółowych informacji o europejskim transporcie towarowym wodami śródlądowymi, a także poprawiła się jakość danych i dotrzymywanie terminów ich przekazywania. Państwa członkowskie poczyniły starania, by spełnić wymogi rozporządzenia – większość z nich dostarcza wszystkie wymagane dane w wyznaczonych terminach.

1 WSTĘP

1.1 TŁO I CELE

Gromadzenie danych o towarach transportowanych wodami śródlądowymi rozpoczęto w 1982 r., po przyjęciu dyrektywy Rady 80/1119/EWG. Wspomniana dawna dyrektywa miała kilka niedociągnięć, które utrudniały właściwe monitorowanie tego rodzaju transportu. Problemy te rozwiązano w rozporządzeniu (WE) nr 1365/2006, które ustanowiło wspólne przepisy dotyczące statystyk transportu wodami śródlądowymi.

Celem rozporządzenia jest udostępnienie Komisji, innym instytucjom UE, rządom krajowym i ogółowi społeczeństwa porównywalnych, rzetelnych, zharmonizowanych, regularnie aktualizowanych i wszechstronnych danych statystycznych dotyczących przewozu towarów wodami śródlądowymi w Unii Europejskiej.

Główne wymogi rozporządzenia 1365/2006 można w skrócie przedstawić w następujący sposób::

- wymagane dane muszą być przekazywane wyłącznie przez państwa członkowskie, w których całkowity wolumen towarów transportowanych rocznie (wodami śródlądowymi) przekracza milion ton;

- kwartalne i roczne okresy obserwacji; w celu zmniejszenia obciążeń państw członkowskich nie wymaga się comiesięcznego przekazywania danych;

- przewidziano gromadzenie ograniczonych danych w przypadku państw członkowskich, w których nie występuje międzynarodowy lub tranzytowy transport wodami śródlądowymi, ale w których całkowity wolumen towarów transportowanych rocznie wodami śródlądowymi w ramach transportu krajowego przekracza milion ton;

- uproszczono klasyfikację typów statków oraz przewidziano nowe pole informacyjne w celu oddzielenia załadowanych/pustych statków i kontenerów;

- dane o ładunkach są gromadzone także w przypadku transportu kontenerowego;

- dane o pochodzeniu geograficznym/przeznaczeniu należy przekazywać na poziomie NUTS2.

1.2 KONTEKST POLITYKI

Transport wodami śródlądowymi odgrywa istotną rolę (ok. 5-6 % w tonokilometrach) w transporcie powierzchniowym (wyłączywszy transport morski) towarów w Europie.

Główne cechy transportu wodami śródlądowymi w Europie to:

- dostępność rozległej sieci dróg wodnych (ponad 37 000 km); 20 państw członkowskich ma śródlądowe drogi wodne, a 12 z nich posiada sieć połączonych dróg wodnych;

- niezawodność, bezpieczeństwo i mały wpływ na środowisko;

- wysoki poziom bezpieczeństwa, szczególnie istotny w przypadku transportu towarów niebezpiecznych;

- wysoka efektywność energetyczna; zużycie energii na tonokilometr stanowi około 17 % zużycia w transporcie drogowym i 50 % zużycia w transporcie kolejowym.

Udział transportu wodami śródlądowymi w podziale zadań przewozowych może potencjalnie ulec znacznemu zwiększeniu, co ma szczególne znaczenie w kontekście częstych problemów z zatorami i przepustowością w przypadku innych rodzajów transportu. Dalszy rozwój transportu wodami śródlądowymi może przyczynić się do zmniejszenia zatorów w przeciążonej sieci drogowej w gęsto zaludnionych rejonach.

Tworzenie wspólnej polityki transportowej wymaga jak najszerszej wiedzy o zakresie transportu wodami śródlądowymi i sytuacji tej gałęzi transportu. W białej księdze pt. „Europejska polityka transportowa na rok 2010: czas na decyzje”[2] określono cel wspólnej polityki transportowej: pomoc w udostępnieniu Europejczykom sprawnie działających i wydajnych systemów transportowych. Cel ten podtrzymano w „Przeglądzie średniookresowym” wspomnianej białej księgi[3], kładąc jednak większy nacisk na zadbanie o zgodność mobilności w Europie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Wspólnotowe statystyki transportu wodami śródlądowymi są wykorzystywane przy tworzeniu, monitorowaniu i ocenie unijnej polityki transportowej, jak też i polityki UE w innych obszarach, takich jak funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Gromadzenie danych przyczynia się także do propagowania transportu wodami śródlądowymi oraz zintegrowania go w intermodalnym łańcuchu logistycznym.

1.3 PRZEPISY WYKONAWCZE

Rozporządzenie 1365/2006 przyznaje Komisji uprawnienia wykonawcze, z których ma ona korzystać przy zastosowaniu procedury komitetowej określonej w art. 9 i 10. W drodze tej procedury Eurostat przyjął szereg przepisów dotyczących różnych aspektów wykonywania rozporządzenia. Przepisy te przyjmuje się w formie rozporządzeń Komisji po ich zaopiniowaniu przez Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego.

Do tej pory przyjęto dwa rozporządzenia wykonawcze.

W rozporządzeniu Komisji 425/2007[4] zawarto szereg wszechstronnych rozwiązań wykonawczych, w tym wyczerpujący wykaz definicji, wyjaśnienia i wytyczne dotyczące sprawozdawczości. Szczegółowo opisano w nim także wymagane pliki danych i nośnik służący do przekazywania danych.

Głównym celem rozporządzenia 1304/2007[5] jest ustanowienie NST 2007 jako jedynej klasyfikacji transportowanych towarów.

1.4 PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I INNE KRAJE OBJĘTE ROZPORZĄDZENIEM

Rozporządzenie 1365/2006 stosuje się bezpośrednio i w całości do wszystkich państw członkowskich. Nie musi być zatem transponowane do prawodawstwa krajowego.

Zgodnie z rozporządzeniem do przekazywania danych zobowiązanych jest 13 państw członkowskich (BE, BG, CZ, DE, FR, LU, HU, NL, AT, PL, RO, SK i UK). Jak stwierdzono w art. 2 rozporządzenia, Zjednoczone Królestwo zobowiązane jest do przekazywania danych tylko w ograniczonym zakresie.

Trzy państwa członkowskie (FI, IT i LT) dobrowolnie przekazują dane, mimo że rozporządzenie nie nakłada na nie takiego obowiązku. Ponadto sześć państw członkowskich (BE, BG, CZ, LU, HU i RO) dobrowolnie przekazuje również nieobowiązkowe dane (o ruchu statków, transporcie towarów niebezpiecznych i liczbie wypadków).

Spośród krajów kandydujących Chorwacja przekazała kwartalne dane i ograniczony zestaw danych E1 za rok referencyjny 2007. Za rok referencyjny 2008 Chorwacja przekazała wszystkie dane wymagane rozporządzeniem oraz, na zasadzie dobrowolności, dane dotyczące transportu towarów niebezpiecznych.

2 WYKONYWANIE ROZPORZĄDZENIA

2.1 NAPOTKANE TRUDNOŚCI

2.1.1 Przestrzeganie obowiązków prawnych

W omawianym okresie poprawiła się sytuacja w zakresie przestrzegania określonych w rozporządzeniu obowiązków dotyczących przekazywania danych. Wszystkie państwa członkowskie dostarczyły wszystkie obowiązkowe zestawy danych i tylko w kilku przypadkach nie dotrzymano terminu określonego w rozporządzeniu. Główną przyczyną opóźnień jest wprowadzenie nowych procedur dotyczących wykonywania obowiązków ustanowionych w rozporządzeniu. Oczekuje się, że opóźnienia te zostaną usunięte w najbliższej przyszłości.

W tabeli 1 przedstawiono przekazywanie danych za okres 2007-2008 z podziałem na zestawy danych i częstotliwość ich dostarczania. Zestawy danych D1 i D2 przekazywane są kwartalnie, podczas gdy wszystkie pozostałe dostarczane są raz w roku.

Tabela 1: Przestrzeganie wymogów rozporządzenia: dostarczanie określonych zestawów danych w poszczególnych latach

2007 | 2008 |

Kwartalnie | Corocznie | Kwartalnie | Corocznie |

2008 | Zmiana 2007 – 2008 | 2008 | Zmiana 2007 – 2008 |

Belgia | 130 350 | -3,2 % | 8 746 | -2,9 % |

Bułgaria (5) | 10 956 | +65,4 % | 2 890 | +185,9 % |

Republika Czeska | 752 | -34,1 % | 28 | -23,7 % |

Dania | - | - | - | - |

Niemcy | 245 674 | -1,3 % | 64 056 | -1,0 % |

Estonia | - | - | - | - |

Irlandia | - | - | - | - |

Grecja | - | - | - | - |

Hiszpania | - | - | - | - |

Francja | 72 807 | -4,2 % | 8 910 | -3,2 % |

Włochy (1) | : | - | : | - |

Cypr | - | - | - | - |

Łotwa | - | - | - | - |

Litwa (1) | 146 | +15,7 % | 12 | +16,1 % |

Luksemburg | 10 984 | +9,9 % | 367 | +6,6 % |

Węgry | 8 829 | +5,0 % | 2 250 | +1,7 % |

Malta | - | - | - | - |

Niderlandy (2) | 333 202 | -3,8 % | 44 979 | -1,9 % |

Austria | 11 209 | -7,4 % | 2 359 | -9,2 % |

Polska | 6 101 | -5,3 % | 277 | +9,7 % |

Portugalia | - | - | - | - |

Rumunia | 30 295 | +3,0 % | 8 687 | +6,0 % |

Słowenia | - | - | - | - |

Słowacja | 8 371 | +4,5 % | 1 101 | +9,7 % |

Finlandia (1) | 335 | -28,9 % | 80 | -20,9 % |

Szwecja | - | - | - | - |

Zjednoczone Królestwo(3) | 3 415 | -3,6 % | 149 | -8,3 % |

UE-27 (2)(4) | 511 442 | -2,7 % | 144 891 | +0,1 % |

Chorwacja (1) | 880 | -40,0 % | 79 | -27,9 % |

(1) | Przekazywanie danych na zasadzie dobrowolności |

(2) | Szacowane i tymczasowe dane |

(3) | Obowiązek przekazywania tylko corocznego zestawu danych E1 |

(4) | Dane z Włoch za 2007 r. nie zostały uwzględnione przy obliczaniu zmiany |

(5) | Wzrost jest związany z początkiem sprawozdawania danych o tranzycie przez BG w 2008 r. |

: | Niedostępne |

- | Nie dotyczy |

3 WNIOSKI

Doświadczenia zgromadzone w toku wykonania rozporządzenia 1365/2006, a także otrzymane wyniki można ogólnie uznać za pozytywne. Przyjęcie rozporządzenia, wykonane prace i zasoby przeznaczone na stworzenie niezbędnych struktur na szczeblu krajowym i na poziomie Eurostatu umożliwiły szybkie otrzymanie porównywalnych wyników o wysokiej jakości.

W ciągu kolejnych dwóch lat przekazywanie danych poprawiło się, chociaż pozostają jeszcze pewne problemy, związane w szczególności z porównywalnością i kompletnością przekazywanych zestawów danych oraz przekazywaniem ich w terminie.

Zajęto się większością zagadnień związanych z wykładnią rozporządzenia, gromadzeniem, zestawianiem, przekazywaniem i walidacją danych. Rozporządzenie doprowadziło do zwiększenia dostępności danych w tym sektorze oraz do ograniczenia obciążeń państw przedstawiających sprawozdania.

Jeśli chodzi o zastosowanie danych, otrzymane wyniki mogą być bezpośrednio użyte na potrzeby tworzenia polityki, a szczególnie do opracowywania, wdrażania i monitorowania polityki w obszarze transportu wodami śródlądowymi na poziomie krajowym i UE. Rozpowszechnianie danych przy pomocy różnych ogólnie dostępnych środków pomogło wyeksponować znaczenie całego procesu i przyczyniło się do zwrotu środków zainwestowanych w tej dziedzinie.

3.1 ROZWÓJ SYTUACJI W PERSPEKTYWIE KRÓTKOTERMINOWEJ

W najbliższym czasie (rok-dwa lata) należy skoncentrować prace wokół następujących zagadnień:

- dalsza poprawa jakości niektórych elementów danych. Kraje przedstawiające sprawozdania powinny podjąć dodatkowe starania, aby zmniejszyć różnice wykazane w kontrolach lustrzanych oraz poprawić przekazywanie danych o transporcie tranzytowym. Rezultaty w tej dziedzinie można osiągnąć poprzez poprawę współpracy między krajami przedstawiającymi sprawozdania;

- wstąpienie Chorwacji do UE; Eurostat będzie pomagał temu krajowi kandydującemu w spełnieniu wymogów prawodawstwa UE dotyczącego statystyk transportu wodami śródlądowymi

3.2 ROZWÓJ SYTUACJI W PERSPEKTYWIE DŁUGOTERMINOWEJ

Rozporządzenie 1365/2007 zostało przyjęte stosunkowo niedawno, lecz można już nakreślić niektóre możliwe scenariusze rozwoju sytuacji:

- jakość gromadzonych danych mogłaby się poprawić dzięki stopniowemu wprowadzeniu europejskiego rejestru statków wód śródlądowych oraz szerokiemu wykorzystaniu usług informacji rzecznej;

- może być rozważane gromadzenie nowych i bardziej szczegółowych zmiennych, w zależności od potrzeb użytkowników danych i potencjalnych obciążeń dla respondentów. Dwie szczególnie interesujące kwestie to: dalsze rozszerzenie przekazywania danych o „transporcie towarów niebezpiecznych” oraz gromadzenie danych o „rodzaju towarów” na bardziej szczegółowym poziomie (klasyfikacja NST 2007);

- rozszerzenie zakresu geograficznego statystyk w związku z przyszłymi rozszerzeniami UE oraz dobrowolnym włączeniem się w tworzenie tych statystyk przez kraje spoza UE lub organizacje międzynarodowe w ramach umów o współpracy.

[1] Rozporządzenie (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie statystyk dotyczących transportu towarów wodami śródlądowymi, Dz.U. L 264 z 25.9.2006, s. 1.

[2] COM(2001) 370 z 12 września 2001 r.

[3] COM (2006) 314 z 22 czerwca 2006 r.: „Utrzymać Europę w ruchu: zrównoważona mobilność dla naszego kontynentu. Przegląd średniookresowy Białej Księgi Komisji Europejskiej dotyczącej transportu.”

[4] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 425/2007 z dnia 19 kwietnia 2007 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyk dotyczących transportu towarów wodami śródlądowymi, Dz.U. L 103 z 20.4.2007, s. 26.

[5] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1304/2007 z dnia 7 listopada 2007 r. zmieniające dyrektywę Rady 95/64/WE, rozporządzenie Rady (WE) nr 1172/98, rozporządzenia (WE) nr 91/2003 i (WE) nr 1365/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w celu ustanowienia NST 2007 jako jedynej klasyfikacji w odniesieniu do towarów transportowanych pewnymi środkami transportu, Dz.U. L 290 z 8.11.2007, s. 14.