—

dorobek prawny UE w zakresie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa znacząco rośnie, co potwierdza słuszność podjętej przez państwa członkowskie decyzji o zaangażowaniu instytucji Unii Europejskiej w proces decyzyjny w tej dziedzinie, tak aby zagwarantować wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość obywatelom Unii,

—

większość obywateli Unii, według okresowych sondaży Eurobarometru, w coraz większym stopniu odczuwa, że działania na szczeblu UE przynoszą dodatkowe korzyści w porównaniu z działaniami podejmowanymi wyłącznie na szczeblu krajowym, a dwie trzecie obywateli popiera działania na szczeblu UE, które promują i chronią prawa podstawowe (w tym prawa dziecka), a także pomagają zwalczać przestępczość zorganizowaną i terroryzm, zaś jedynie 18 % uważa, że działania na szczeblu UE nie przyniosły żadnych dodatkowych korzyści,

—

ciągłych wad prawnych i złożoności procesu decyzyjnego w UE, zwłaszcza w dziedzinach takich jak współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych, której brakuje odpowiedniego nadzoru demokratycznego i sądowego na szczeblu UE,

—

niechęci większości państw członkowskich do wzmocnienia strategii politycznych związanych z prawami podstawowymi i prawami obywatelskimi; jednocześnie coraz pilniejsze staje się koncentrowanie nie tylko na zagadnieniach transgranicznych, aby uniknąć podwójnych standardów w ramach tego samego państwa członkowskiego,

—

ciągłej potrzeby dalszego rozwoju oraz prawidłowego wdrożenia wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej UE, które opóźnia się względem harmonogramu uzgodnionego w programie haskim oraz w europejskim pakcie o imigracji i azylu,

—

trudności, jakie napotkała Komisja w zapewnieniu terminowego i właściwego wdrożenia znacznej części niedawno przyjętego ustawodawstwa wspólnotowego oprócz obsługi dużej liczby korespondencji, skarg i rosnącej liczby spraw wnoszonych w związku z uchybieniem zobowiązaniom,

—

potrzeby większego zaangażowania Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych w ocenę realnego wpływu prawodawstwa unijnego na obywateli,

—

wciąż słabo rozwiniętej sieci przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i zainteresowanych podmiotów w poszczególnych obszarach przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBS); warto zauważyć, że dopiero niedawno ministrowie sprawiedliwości państw członkowskich podjęli decyzję o stworzeniu sieci mającej na celu wzajemne umacnianie ustawodawstwa krajowego, co powinno mieć miejsce w pozostałych obszarach PWBS,

—

faktu, że nawet pomiędzy agencjami UE współpraca rozwija się powoli, a sytuacja ta może się stać tym bardziej złożona w związku z mnożeniem organów wykonujących zadania operacyjne na szczeblu UE,

—

ciągle ostrożne stanowisko Rady i Komisji po przyjęciu przez Parlament rezolucji z dnia 25 września 2008 r. w sprawie debaty rocznej na temat postępów poczynionych w 2007 r. w zakresie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBS) (art. 2 i 39 Traktatu UE) (1) i podczas debat plenarnych w grudniu 2008 r. w sprawie ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej i postępów w PWBS,

—

wsparcie parlamentów krajowych na rzecz szerszej współpracy międzyparlamentarnej, zwłaszcza w PWBS, które było widoczne w ich udziale w debatach ogólnych i w konkretnych przypadkach, jak przy okazji przeglądu przepisów UE dotyczących jawności, decyzji ramowej Rady 2002/475/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu (2), w sprawie nowego ustawodawstwa unijnego dotyczącego danych PNR (3), wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/38/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich (4), oceny dyrektywy Rady 2003/9/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. ustanawiającej minimalne normy dotyczące przyjmowania osób ubiegających się o azyl (5) oraz wdrożenia współpracy sądowej w sprawach cywilnych i karnych,

—

utworzeniu bardziej spójnych, przejrzystych i właściwych pod kątem prawnym ram,

—

wzmocnieniu ochrony praw podstawowych poprzez nadanie wiążącego charakteru Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”) i umożliwienie UE przystąpienia do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

—

wzmocnieniu pozycji obywateli Unii i społeczeństwa obywatelskiego poprzez zaangażowanie ich w proces legislacyjny i przyznanie im szerszego dostępu do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS),

—

zaangażowaniu Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych w ocenę strategii politycznych UE, co ułatwi kontrolę nad europejską i krajową administracją;

a)

formalne zaangażowanie nowo wybranego Parlamentu Europejskiego w zatwierdzenie kolejnego wieloletniego programu PWBS na lata 2010-2014, gdyż ten program, po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, przede wszystkim powinien zostać wdrożony przez Radę i Parlament w drodze procedury współdecyzji; należy wyjść z założenia, że taki wieloletni program powinien także znacznie wykraczać poza sugestie zawarte w sprawozdaniach grupy doradczej wysokiego szczebla ds. polityki wewnętrznej Unii („Future”) i angażować także parlamenty krajowe, ponieważ odgrywają one kluczową rolę w kształtowaniu priorytetów i w ich realizacji na szczeblu krajowym;

b)

skoncentrowanie się na przyszłym programie wieloletnim, a zwłaszcza na poprawie praw podstawowych i obywatelskich, co ostatnio zalecał Parlamentw swojej rezolucji z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej w latach 2004-2008 (6), opierając się na celach i zasadach określonych w Karcie, którą instytucje ogłosiły w Nicei w 2000 r. i ponownie w Strasburgu 12 grudnia 2007 r.;

a)

podjęła pilne inicjatywy w celu poprawy ochrony praw obywateli, takich jak ochrona danych, ochrona dyplomatyczna i konsularna oraz swoboda przemieszczania się i pobytu;

b)

opracowała mechanizm gwarantujący większy udział obywateli w definiowaniu zakresu obywatelstwa unijnego poprzez rozwój mechanizmów konsultacji i wsparcia sieci współpracy zainteresowanych stron;

c)

przedstawiła pełny program działań UE wzmacniających prawa proceduralne oskarżonego i gwarancje niezbędne podczas postępowania przedprocesowego i na etapie poprocesowym, zwłaszcza kiedy w postępowaniu występuje osoba niebędąca obywatelem danego kraju, a ogólniej, by opracowała sposoby kontroli europejskich środków w zakresie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i bezpieczeństwa odnośnie do ochrony praw obywateli;

d)

systematyczne zbierała i upowszechniałą wszelkie istotne, neutralne dane na temat ewolucji głównych strategii w zakresie PWBS, takich jak przepływy migracyjne, ewolucja przestępczości zorganizowanej, a zwłaszcza terroryzmu (zob. ocena zagrożenia przestępczością zorganizowaną w UE (ang. OCTA) i sprawozdanie na temat terroryzmu w UE i ogólnych tendencji (TE-SAT) sporządzone przez Europol);

e)

jak najszybciej przedstawiła znajdujące się w fazie opracowywania instrumenty prawne dotyczące innych kategorii pracowników z krajów trzecich uprawnionych do otrzymania błękitnej karty UE, takich jak pracownicy sezonowi, pracownicy przeniesieni w ramach przedsiębiorstwa oraz wynagradzani stażyści, a także instrumenty dotyczące mandatu agencji FRONTEX; zadbała w szczególności o to, aby FRONTEX posiadał zasoby wystarczające do zagwarantowania realizacji swoich zadań oraz przekazywania Parlamentowi pełnych informacji dotyczących negocjacji porozumień z krajami trzecimi w zakresie migracji;

f)

ustanowiła europejską strategię bezpieczeństwa wewnętrznego, która powinna uzupełniać krajowe plany bezpieczeństwa, tak aby obywatele Unii i parlamenty krajowe mieli świadomość dodatkowych korzyści płynących z działań UE; wzmocniła w szczególności polityki UE w zakresie zwalczania niektórych rodzajów przestępczości zorganizowanej, takich jak handel ludźmi, seksualne wykorzystywanie dzieci lub korupcja, poprzez podjęcie skutecznych działań i wykorzystanie wszelkich dostępnych instrumentów współpracy do osiągnięcia wymiernych rezultatów, w tym działań mających na celu przyjęcie instrumentu legislacyjnego dotyczącego konfiskaty aktywów finansowych i własności międzynarodowych organizacji przestępczych oraz wykorzystanie ich do celów społecznych;

g)

kontynuowała wdrażanie zasady wzajemnego uznawania orzeczeń w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, jak i karnych, na wszystkich etapach postępowania sądowego, zwłaszcza jeśli chodzi o sprawy karne, aby zapewnić ogólnoeuropejski system uznawania i wzajemnej akceptacji dowodów, uwzględniając w jak największym stopniu poszanowanie praw podstawowych;

h)

uzupełniła proces rozwijania wzajemnego uznawania o szereg działań wzmacniających wzajemne zaufanie, zwłaszcza poprzez pewne zbliżenie materialnego i proceduralnego prawa karnego, praw proceduralnych, poprawę wzajemnej oceny funkcjonowania systemów wymiaru sprawiedliwości i poprawę sposobów rozwijania wzajemnego zaufania w ramach zawodów prawniczych, takich jak zwiększenie liczby szkoleń dla pracowników wymiaru sprawiedliwości i wspieranie sieci współpracy;

i)

opracowała przejrzystą i skuteczną strategię zewnętrzną UE w ramach PWBS, opartą na wiarygodnej strategii, zwłaszcza tam, gdzie Wspólnota posiada wyłączne kompetencje, na przykład w umowach o readmisji, ochronie granic zewnętrznych i polityce wizowej (jak w przypadku zwolnienia z obowiązku posiadania wizy USA);

j)

zwróciła się do Rady, żeby regularnie zasięgała ona opinii Parlamentu nawet w przypadku umów międzynarodowych dotyczących współpracy sądowej i policyjnej w sprawach karnych, gdyż obecne negatywne stanowisko Rady w tym zakresie jest sprzeczne z unijną zasadą lojalnej współpracy i demokratycznej kontroli; wzywa w szczególności Komisję do przedstawienia kryteriów rozwoju własnej polityki europejskiej w zakresie umów z krajami trzecimi w sprawie wzajemnej pomocy prawnej lub ekstradycji w sprawach karnych, biorąc pod uwagę zasadę niedyskryminacji między obywatelami UE i obywatelami danego kraju trzeciego;

k)

wprowadziła specjalne prawodawstwo przyznające ochronę dyplomatyczną i konsularną wszystkim obywatelom Unii, niezależnie od faktu, czy dane państw członkowskie posiada przedstawicielstwo na terenie kraju trzeciego;

l)

przedłożyła nowe wnioski w celu osiągnięcia zgodności z orzeczeniami ETS dotyczącymi ochrony podstawowych praw w przypadku zamrożenia aktywów osób prawnych i fizycznych, uwzględniając również orzeczenia ETS dotyczące osób z listy zawartej w załączniku do decyzji Rady wykonującej art. 2 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001 z dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym osobom i podmiotom mających na celu zwalczanie terroryzmu (7);

m)

wzmocniła wzajemne zaufanie i solidarność między administracjami państw członkowskich poprzez:

n)

wzmocniła koordynację i komplementarność między istniejącymi i przyszłymi agencjami UE, takimi jak Europol, Eurojust, Frontex i Cepol, gdyż organy te powinny wykraczać poza zalążkową i nieokreśloną współpracę i nawiązywać bliższe kontakty z odpowiednimi służbami krajowymi dzięki wyższym standardom wydajności i bezpieczeństwa oraz większej jawności i kontroli ich poczynań ze strony Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych;

o)

nadal trwale rozwijała i wzmacniała wspólną politykę UE w zakresie zarządzania granicami, podkreślając potrzebę jak najszybszego zdefiniowania światowego kontekstu dla strategii UE w sprawie granic, a także sposób interakcji i ogólnego funkcjonowania wszystkich odnośnych programów i projektów, aby zoptymalizować ich wzajemne powiązania i uniknąć powielania i niespójności;

—

rezolucji z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie problemów i perspektyw obywatelstwa europejskiego (9),

—

rezolucji z dnia 27 września 2007 r. w sprawie stosowania dyrektywy Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (10),

—

rezolucji z dnia 10 marca 2009 r. w sprawie kolejnych etapów rozwoju zarządzania granicami w Unii Europejskiej i podobnych doświadczeń w krajach trzecich (11) oraz

—

rezolucji z dnia 10 marca 2009 r. w sprawie przyszłości wspólnego europejskiego systemu azylowego (12);