28.5.2009 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 120/12 |
Opinia z inicjatywy własnej Komitetu Regionów „polityka integracyjna: wiodąca rola władz lokalnych i regionalnych”
2009/C 120/03
KOMITET REGIONÓW
— |
Uważa, że strategie na rzecz integracji imigrantów są związane z europejską polityką imigracji, której – by była ona skuteczna – musi towarzyszyć również odpowiednie wsparcie dla rozwoju w krajach pochodzenia i tranzytu imigrantów. |
— |
Podkreśla, że kierunki polityki w zakresie integracji imigrantów powinny wiązać się z pełną i zgodną akceptacją wartości leżących u podstaw kultury europejskiej, takich jak poszanowanie praw człowieka, poszanowanie różnorodności, zwalczanie dyskryminacji, szerzenie tolerancji i równości szans. |
— |
Podkreśla potrzebę zastosowania podejścia holistycznego, uwzględniającego nie tylko aspekty ekonomiczne i społeczne integracji, ale także kwestie związane z różnorodnością historyczną, kulturową i wyznaniową, obywatelstwem oraz prawami politycznymi legalnych imigrantów i ich uczestnictwem w życiu publicznym oraz jest zdania, że osiągnięcie wyników zależy od zbiorowego podejścia, w którego realizacji uczestniczyłyby zainteresowane podmioty na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. |
— |
Zaleca, by dla osiągnięcia sukcesu w dziedzinie integracji imigrantów wprowadzono wieloszczeblowe zarządzanie zgodnie z zasadą pomocniczości regulującą współpracę między Unią Europejską, państwami członkowskimi oraz samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz podziela pogląd wyrażony 3 i 4 listopada 2008 r. w Vichy, na 3. konferencji ministerialnej poświęconej integracji, w sprawie potrzeby włączenia samorządów lokalnych i regionalnych w opracowywanie, wdrażanie i ocenę polityki integracyjnej, a także w sprawie kluczowej roli samorządów w integracji imigrantów w społeczeństwie przyjmującym. |
— |
Stwierdza, że rola samorządów lokalnych i regionalnych ma kluczowe znaczenie dla realizacji polityki integracji, w zależności od kompetencji samorządów, które czasami mogą mieć w tym zakresie wyłączność. Ich odpowiedzialność w tej dziedzinie wiąże się z poważnymi wydatkami dla tych regionów i miast, które muszą finansować koszty integracji z własnego budżetu. Wzywa zatem do zwiększenia środków europejskiego funduszu na rzecz integracji i do większego wsparcia działań integracyjnych na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
— |
Pragnie mieć możliwość wzięcia pełnego udziału w europejskim forum poświęconym integracji przewidzianym w 2009 r., jak również we wszelkich innych wydarzeniach o podobnym charakterze, organizowanych w ramach współpracy europejskiej i proponuje ustanowienie nagród w dziedzinie integracji obywateli państw trzecich. |
Sprawozdawca |
: |
Dimitrios Kalogeropulos (EL/PPE), burmistrz Egaleo (Ateny) |
Dokument źródłowy:
Dokument roboczy służb Komisji Europejskiej w sprawie wzmocnienia działań i instrumentów w celu sprostania wyzwaniom integracji – sprawozdanie przedstawione na konferencji ministerialnej na temat integracji, która odbyła się w 2008 r.
SEC(2008) 2626
ZALECENIA POLITYCZNE
KOMITET REGIONÓW
1. |
Uważa, że dokument roboczy służb Komisji w sprawie wzmocnienia działań i instrumentów w celu sprostania wyzwaniom integracji wywodzi się z konkluzji przyjętych przez Radę ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w czerwcu 2007 r. dotyczących wzmocnienia polityk integracyjnych w Unii Europejskiej. |
2. |
Jest zdania, że ze względu na wzrost migracji w ostatnim dziesięcioleciu pilną sprawą stało się wprowadzenie w życie skutecznych polityk na rzecz integracji społecznej, gospodarczej i kulturowej imigrantów pochodzących z państw trzecich, posiadających legalny status. |
3. |
Odnotowuje, że wraz ze wzrostem liczby imigrantów następuje poszerzenie i dalsze zróżnicowanie typów imigracji, struktury przepływów migracyjnych oraz kombinacji relacji państwo pochodzenia/państwo przyjmujące. |
4. |
Przypomina, że zagadnienie integracji imigrantów należy przede wszystkim do kompetencji państw członkowskich, które na szczeblu krajowym lub regionalnym mogą wdrażać polityki w zakresie edukacji, zdrowia, mieszkalnictwa i rynku pracy. W traktacie lizbońskim przewidziano wzmocnienie roli Unii Europejskiej w zakresie polityki imigracyjnej i integracyjnej wobec osób pochodzących z państw trzecich, ale nie jest on próbą ujednolicenia przepisów ustawowych i wykonawczych państw członkowskich. |
5. |
Odnotowuje, że w ostatnich latach wiele państw członkowskich podjęło znaczne wysiłki na rzecz opracowania krajowych polityk na rzecz integracji imigrantów (zarówno nowo przybyłych, jak i imigrantów pierwszego i drugiego pokolenia). Niemniej jednak polityki wdrażane do tej pory w wielu państwach członkowskich nie przyniosły pożądanych rezultatów ze względu na to, że utrzymują się pewne przeszkody na drodze integracji społecznej imigrantów, jak na przykład bezrobocie, niski poziom edukacji i/lub kwalifikacji zawodowych oraz brak chęci do integracji i współpracy między zainteresowanymi podmiotami. |
6. |
Uważa, że przemiany gospodarcze i demograficzne wymagają opracowania wspólnej strategii europejskiej pozwalającej na zarządzanie przepływami migracyjnymi w sposób zrównoważony, wspieranie integracji i zwalczanie nielegalnej imigracji i handlu ludźmi. |
7. |
Podkreśla potrzebę rozwijania spójnej europejskiej polityki imigracyjnej i z tego względu z zadowoleniem wita przyjęcie Europejskiego paktu o imigracji i azylu w dniu 15 października 2008 r. |
8. |
Uważa, że strategie na rzecz integracji imigrantów są związane z europejską polityką imigracji, której – by była ona skuteczna – musi towarzyszyć również odpowiednie wsparcie dla rozwoju w krajach pochodzenia i tranzytu imigrantów. Powinno ono dotyczyć przede wszystkim edukacji szkolnej na poziomie podstawowym, opieki zdrowotnej oraz infrastruktury gospodarczej. |
Główne zasady
9. |
Uważa, że integrację społeczną należy postrzegać jako efekt procesu, w wyniku którego osoby pochodzące z państw trzecich, przebywające legalnie na terytorium państwa członkowskiego, są w stanie rozwijać się samodzielnie, bez interwencji innych, oraz mogą zająć pozycję społeczną porównywalną do pozycji obywateli kraju przyjmującego lub innych obywateli europejskich. |
10. |
Odnotowuje, że integracja jest procesem dwukierunkowym, który wymaga obopólnego zaangażowania i który obejmuje prawa i obowiązki zarówno społeczeństwa przyjmującego, jak i imigrantów. Wymaga to, ze strony imigrantów, woli podjęcia odpowiedzialności za swą integrację w społeczeństwie przyjmującym (poprzez nauczenie się języka i akceptację praw i systemu wartości tego społeczeństwa), ale wymaga to także od społeczeństw przyjmujących woli przyjęcia i integracji imigrantów. |
11. |
Podkreśla, że kierunki polityki w zakresie integracji imigrantów powinny wiązać się z pełną i zgodną akceptacją wartości leżących u podstaw kultury europejskiej, takich jak poszanowanie praw człowieka, poszanowanie różnorodności, zwalczanie dyskryminacji, szerzenie tolerancji i równości szans. Powinny ponadto iść w parze z podstawowymi politykami UE w zakresie spójności, zatrudnienia, rozwoju, stosunków zewnętrznych, a także wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. |
12. |
Uważa, że zastosowanie zasady równego traktowania osób jest ważnym wyznacznikiem jakości systemów demokratycznych. Fakt, iż wszyscy ludzie mają taką samą wartość i należy ich traktować w równy sposób, stanowi integralny element kultury UE. |
Sposoby działania
13. |
Jest zdania, że integracja imigrantów powinna stać się kluczowym priorytetem Unii Europejskiej. |
14. |
Podkreśla potrzebę zastosowania podejścia holistycznego, uwzględniającego nie tylko aspekty ekonomiczne i społeczne integracji, ale także kwestie związane z różnorodnością historyczną, kulturową i wyznaniową, obywatelstwem oraz prawami politycznymi legalnych imigrantów i ich uczestnictwem w życiu publicznym. |
15. |
Zaleca, by dla osiągnięcia sukcesu w dziedzinie integracji imigrantów wprowadzono wieloszczeblowe zarządzanie. Podejście takie powinno być zgodne z zasadą pomocniczości, która reguluje współpracę między Unią Europejską, państwami członkowskimi oraz samorządami lokalnymi i regionalnymi. |
16. |
Jest zdania, że osiągnięcie wyników zależy od zbiorowego podejścia, w którego realizacji uczestniczyłyby zainteresowane podmioty na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. Konieczne jest zaangażowanie zainteresowanych instytucji Unii Europejskiej, władz krajowych, lokalnych i regionalnych, organizacji pozarządowych, partnerów społecznych i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, w tym samych imigrantów, czy to nowo przybyłych, czy to zamieszkałych w danym kraju od jednego lub dwóch pokoleń, a także wszystkich podmiotów działających skutecznie w dziedzinie sportu, kultury i spójności społecznej. |
17. |
Popiera promowanie środków mających na celu ułatwienie dostępu imigrantów do rynku pracy oraz zwiększenie możliwości zdobywania kwalifikacji zawodowych. Znalezienie zatrudnienia jest dla imigrantów kluczowym elementem procesu prowadzącego do pełnej integracji w społeczeństwie przyjmującym. |
18. |
Podkreśla rolę kształcenia w integracji, a zwłaszcza nauki urzędowego języka (lub języków) kraju przyjmującego. |
19. |
Popiera nauczanie języków krajów pochodzenia, gdyż ułatwia to uczenie się urzędowego języka (lub języków) kraju przyjmującego oraz zdobywanie wiedzy w innych dziedzinach. |
20. |
Popiera promowanie środków i działań zmierzających do uczynienia z procesu kształcenia pomostu kulturowego między społeczeństwem a obywatelami państw trzecich. |
21. |
Uważa, że kształcenie dzieci imigrantów powinno być priorytetem i przyjmuje z zadowoleniem propagowanie różnorodności w krajowych systemach edukacji. |
22. |
Uważa, że konieczne będzie poświęcenie szczególnej uwagi kobietom imigrantkom, nie tylko dlatego, że odgrywają one decydującą rolę w kształceniu dzieci i powielaniu modeli kulturowych, ale również dlatego, że są one najbardziej narażone na zjawisko wykluczenia, przemocy i dyskryminacji. |
23. |
Uważa, że dialog międzykulturowy jest niezwykle istotnym zagadnieniem z punktu widzenia integracji i że władze lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę w promowaniu takiego dialogu, a tym samym w walce ze zjawiskiem rasizmu oraz ksenofobii. |
24. |
Jest zdania, że rola mediów ma decydujące znaczenie dla uświadomienia opinii publicznej roli imigracji oraz ograniczenia zjawiska marginalizacji, rasizmu i ksenofobii. |
25. |
Odnotowuje, że propagowanie równości szans dla imigrantów w dziedzinie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia jest dobrym sposobem zapobiegania wykluczeniu społecznemu. Stworzenie szansy na zdobycie równej pozycji w społeczeństwie przyjmującym jest najlepszą metodą na uniknięcie zagrożenia przemocą ze strony zmarginalizowanych grup. |
26. |
Uważa, że konieczne jest dokonanie oceny kierunków polityki integracji, co wymaga opracowania wspólnych europejskich wskaźników i modeli integracji. |
27. |
Jest zdania, że stworzenie Europejskiego Funduszu Integracji Obywateli Państw Trzecich jest szczególnie istotne i że przyczyni się ono znacznie do opracowania kierunków polityki integracji. |
Wkład samorządów lokalnych i regionalnych
28. |
Stwierdza, że rola samorządów lokalnych i regionalnych ma kluczowe znaczenie dla realizacji polityki integracji, w zależności od kompetencji samorządów, które czasami mogą mieć w tym zakresie wyłączność. Przypomina ponadto, że samorządy lokalne i regionalne działają często jako usługodawcy oraz partnerzy innych szczebli sprawowania rządów, zwłaszcza wspólnot interesów. Ich odpowiedzialność w tej dziedzinie wiąże się z poważnymi wydatkami dla tych regionów i miast, które muszą finansować koszty integracji z własnego budżetu. |
29. |
Przypomina, że niektóre regiony europejskie odgrywają kluczową rolę w integracji nieletnich imigrantów bez opieki, którzy przybywają na ich terytorium. Zajmują się nimi odpowiednie władze regionalne, co dla wielu z nich oznacza dodatkowe koszty, gdyż muszą zapewnić rzeczywistą integrację tych nieletnich, ich utrzymanie, edukację i wszystko co niezbędne do życia aż do pełnoletności. Dlatego też Komitet Regionów apeluje do władz regionalnych, krajowych i europejskich o wypełnianie ich zadań w obliczu tego zjawiska i podział wynikających z niego obciążeń finansowych. |
30. |
Podkreśla ponadto, że władze lokalne i regionalne powinny mieć możliwość czynnego uczestnictwa w rozwijaniu strategii integracyjnych na bardzo wczesnym etapie ich opracowywania, a także na wszystkich etapach ich realizacji. |
31. |
Podziela pogląd wyrażony 3 i 4 listopada 2008 r. w Vichy, na 3. konferencji ministerialnej poświęconej integracji, w sprawie potrzeby włączenia samorządów lokalnych i regionalnych w opracowywanie, wdrażanie i ocenę polityki integracyjnej, a także w sprawie kluczowej roli samorządów w integracji imigrantów w społeczeństwie przyjmującym. |
32. |
Odnotowuje, że władze lokalne i regionalne odgrywają ważną rolę w skutecznym wykorzystywaniu doświadczeń europejskich – poprzez wymianę sprawdzonych rozwiązań i propagowanie rezultatów osiągniętych zwłaszcza dzięki uczestnictwu we wdrażaniu programów wspólnotowych (np. Clip, Erlaim, Routes, City2City, INTI Eurocities) – i w funkcjonowaniu transgranicznych sieci regionalnych. |
33. |
Uważa, że samorządy lokalne i regionalne przyczyniają się znacznie do tworzenia warunków niezbędnych do tego, by obywatele państw trzecich mieli dostęp do informacji i usług w zakresie zatrudnienia, kształcenia, opieki zdrowotnej, mieszkalnictwa, kultury, a także innych dóbr publicznych i aby w ten sposób mogli nawiązać stabilne więzi ze społeczeństwem przyjmującym. |
34. |
Odnotowuje, że samorządy lokalne i regionalne przypisują szczególne znaczenie współpracy, komunikacji i wymianie informacji z obywatelami, organizacjami skupiającymi imigrantów oraz organizacjami pozarządowymi. W tenże sposób przyczyniają się one znacznie do tworzenia klimatu zaufania, do zachowania spójności w społeczeństwie przyjmującym, oraz – co za tym idzie – do uznania imigracji za czynnik rozwoju i postępu. |
Realizacja celów
35. |
Popiera inicjatywy podejmowane przez Unię Europejską od 1999 r., które mają na celu realizację decyzji Rady Europejskiej z Tampere dotyczących formułowania propozycji i wdrażania skutecznej polityki mającej zintegrować imigrantów pochodzących z państw trzecich. |
36. |
Z zadowoleniem przyjmuje stworzenie przez Komisję Europejską strony internetowej poświęconej integracji, która ułatwi dostęp do informacji i ich wymianę. |
37. |
Wzywa również państwa członkowskie i Komisję Europejską do podjęcia środków mających na celu wykorzystanie możliwości wynikających z nowych technologii (np. e-demokracja, e-administracja, e usługi itp.), z myślą o ułatwieniu ogółowi społeczeństwa i imigrantom wyrażania opinii i wysuwania propozycji dotyczących strategii politycznych i środków dotyczących integracji. |
38. |
Podkreśla, że konieczne jest wspólne działanie oraz promowanie współpracy i dialogu między stronami zaangażowanymi w integrację, na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. |
39. |
Proponuje zachęcanie do sporządzenia oceny porównawczej wyników strategii integracyjnych na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz do propagowania pozytywnych doświadczeń i skutecznych rozwiązań zastosowanych w dziedzinie integracji na szczeblu regionalnym i lokalnym, tak aby mogły służyć za wzór innym regionom. |
40. |
Uważa, że konieczne jest zachęcanie do działań i promowanie środków zmierzających do tworzenia stabilnego klimatu i budowania podstaw zaufania między imigrantami a społeczeństwem przyjmującym. |
41. |
Uważa, że przy tworzeniu i wdrażaniu skutecznej i właściwej polityki integracyjnej należy koniecznie uwzględnić kwestie edukacji, mieszkalnictwa i zdrowia. |
42. |
Uważa, że Unia Europejska powinna utrzymywać stosunki z krajami pochodzenia imigrantów, w ramach których udzielano by im rzeczywistego wsparcia, zróżnicowanego w zależności od potrzeb. |
43. |
Uważa, iż niezbędna jest ocena i ewentualnie przegląd istniejących programów w dziedzinie szkoleń i możliwości szkolenia zawodowego, edukacji i kształcenia obywateli państw trzecich, szczególnie w zawodach, w których umiejętności zdobywa się w sposób empiryczny. |
44. |
Proponuje wesprzeć istniejące w państwach UE struktury w działaniach mających na celu uznanie umiejętności i doświadczenia imigrantów. |
45. |
Uważa, iż konieczne jest stworzenie w państwach członkowskich odpowiednich warunków akredytacji i certyfikacji umiejętności i wykształcenia uzyskanego przez imigrantów w kraju pochodzenia oraz jego zatwierdzania, aby dać im lepsze możliwości dostępu do nauki i pracy i stworzyć tym samym warunki uzyskania samowystarczalności, a jednocześnie zwiększyć kapitał ludzki w kraju przyjmującym. |
46. |
Wzywa Komisję Europejską do wspierania wymiany wzorcowych rozwiązań między władzami lokalnymi i regionalnymi, gdyż przyczyniają się one w decydującym stopniu do harmonijnej i skutecznej integracji. |
47. |
Wzywa do zwiększenia środków europejskiego funduszu na rzecz integracji i do większego wsparcia działań integracyjnych na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
48. |
Wzywa Komisję do wspierania partnerskich kontaktów między europejskimi samorządami lokalnymi i regionalnymi a równorzędnymi władzami w krajach pochodzenia imigrantów. |
49. |
Wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania możliwości stworzenia na szczeblu lokalnym i regionalnym punktów kontaktowych ds. integracji, będących odpowiednikami takich punktów istniejących na szczeblu krajowym, lub też zastąpienia tych ostatnich. |
50. |
Pragnie uczestniczyć w pracach Komisji nad podręcznikiem na temat integracji, przedstawiając wzorcowe rozwiązania władz lokalnych i regionalnych w tej dziedzinie. |
51. |
Pragnie mieć możliwość wzięcia pełnego udziału w europejskim forum poświęconym integracji przewidzianym w 2009 r., jak również we wszelkich innych wydarzeniach o podobnym charakterze, organizowanych w ramach współpracy europejskiej. |
52. |
Proponuje ustanowienie nagród w dziedzinie integracji obywateli państw trzecich, ewentualnie w ramach nagród regionalnych Komitetu Regionów, przyznawanych imigrantom lub podmiotom włączonym w proces integracji imigrantów (samorządom lokalnym i regionalnym, przedsiębiorstwom, organizacjom, zrzeszeniom, fundacjom, osobom prywatnym, urzędnikom itp.). |
Bruksela, 12 lutego 2009 r.
Przewodniczący
Komitetu Regionów
Luc VAN DEN BRANDE