Zmieniony wniosek dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymogów służących zwiększeniu mobilności pracowników dzięki łatwiejszemu nabywaniu i zachowywaniu dodatkowych uprawnień emerytalnych(przedstawiona przez Komisję na mocy art. 250 ust. 2 Traktatu WE) /* COM/2007/0603 końcowy - COD 2005/0214 */

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 9.10.2007

KOM(2007) 603 wersja ostateczna

2005/0214 (COD)

Zmieniony wniosek

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie poprawy możliwości przenoszenia uprawnień do dodatkowych emerytur lub rent minimalnych wymogów służących zwiększeniu mobilności pracowników dzięki łatwiejszemu nabywaniu i zachowywaniu dodatkowych uprawnień emerytalnych

(przedstawiona przez Komisję na mocy art. 250 ust. 2 Traktatu WE)

UZASADNIENIE

Komisja przedstawia zmieniony wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy możliwości przenoszenia uprawnień do dodatkowych emerytur lub rent. Do zmienionego wniosku włączone są poprawki zaproponowane przez Parlament Europejski w czasie pierwszego czytania, które mogą zostać zaakceptowane przez Komisję, łącznie z poprawkami technicznymi, będącymi rezultatem prac ekspertów w ramach grup roboczych Rady. Dodatkowo Komisja w pełni uwzględnia żądanie Rady Europejskiej dotyczące zmienionego wniosku w zakresie zwiększenia mobilności pracowników dzięki łatwiejszemu gromadzeniu i zachowywaniu dodatkowych uprawnień emerytalnych. |

KONTEKST |

Dnia 20 października 2005 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy możliwości przenoszenia uprawnień do dodatkowych emerytur lub rent. Wniosek ten został przekazany Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w dniu 21 października 2005 r. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wyraził swoją opinię dnia 20 kwietnia 2007 r. oraz zaproponował poprawki do wniosku Komisji. Parlament Europejski przyjął stanowisko podczas pierwszego czytania dnia 20 czerwca 2007 r. |

PRZEDMIOT WNIOSKU KOMISJI |

Systemy ochrony socjalnej poszczególnych państw członkowskich powinny stawić czoła problemowi starzenia się społeczeństwa. Wprowadzone lub przewidywane reformy w państwach członkowskich zmierzają w kierunku dalszego rozwoju dodatkowych programów emerytalnych; proces ten jest aktywnie wspierany przez wiele państw członkowskich. W związku z powyższym kwestią pilną staje się zagwarantowanie, by zasady funkcjonowania tych programów nie stanowiły przeszkody dla swobodnego przemieszczania się pracowników w państwach członkowskich lub mobilności w ramach tego samego państwa członkowskiego, ograniczając możliwości pracowników mobilnych do gromadzenia wystarczających uprawnień emerytalnych w momencie zakończenia ich życia zawodowego. Jeżeli powyższe cele nie zostaną osiągnięte, zmniejszy się elastyczność i skuteczność rynku pracy. Nawet jeżeli na decyzję jednostki o mobilności wpływ ma wiele czynników, możliwość utraty dodatkowych uprawnień emerytalnych może zmniejszać w dużej mierze chęć zmiany pracy. Niniejszy zmieniony wniosek uwzględnia zatem kwestię zredukowania przeszkód obecnych w ramach niektórych dodatkowych programów emerytalnych w celu ułatwienia mobilności pracowników. Potencjalne przeszkody w mobilności pracowników dotyczą w szczególności warunków nabycia przez jednostkę uprawnień emerytalnych oraz warunków traktowania tych uprawnień w przypadku zmiany pracy przez jednostkę. Ponadto zmieniony wniosek uwzględnia kwestię prawa pracowników do informacji dotyczącej wpływu mobilności na nabywanie i zachowanie ich dodatkowych uprawnień emerytalnych. |

OPINIA KOMISJI NA TEMAT POPRAWEK PRZYJęTYCH PRZEZ PARLAMENT EUROPEJSKI |

Dnia 20 czerwca 2007 r. Parlament Europejski przyjął 34 poprawki do wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie poprawy możliwości przenoszenia uprawnień do dodatkowych emerytur lub rent. Komisja uważa, że większość poprawek Parlamentu Europejskiego może zostać zaakceptowana w pełni, zasadniczo bądź w części, jako że czynią one zadość celom i politycznej możliwości realizacji wniosku oraz wielokrotnie ulepszają projekt pierwotny. Poprawki Parlamentu Europejskiego zmierzają głównie do przesunięcia punktu ciężkości dyrektywy na nabywanie i zachowanie nieaktywnych uprawnień, rezygnując z przepisów dotyczących przenoszenia uprawnień. Parlament Europejski uważa, że wprowadzenie obecnie opcji obligatoryjnego przenoszenia przyczyniłoby się do powstania zbyt dużych obciążeń dla niektórych dodatkowych programów emerytalnych, a ponadto mogłoby powodować znaczne trudności techniczne. Po starannym zapoznaniu się ze stanowiskiem PE oraz opiniami wyrażonymi przez ekspertów w ramach grup roboczych Rady, Komisja uznaje tę zmianę za priorytetową i akceptuje usunięcie artykułu 6 (przenoszenie). Zgodnie z powyższym Komisja proponuje zmianę tytułu dyrektywy, akceptując częściowo sformułowanie użyte przez Radę Europejską w jej stanowisku do projektu dyrektywy z czerwca 2007 r. Zmieniony wniosek nosi obecnie tytuł: „Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie minimalnych wymogów służących zwiększeniu mobilności pracowników dzięki łatwiejszemu nabywaniu i zachowywaniu dodatkowych uprawnień emerytalnych”. Komisja akceptuje zatem w całości lub częściowo następujące poprawki Parlamentu Europejskiego: 3.1. Zakres zastosowania i inne przepisy ogólne (art. 1- 3) Cel: Poprawki 1 i 18 dotyczą celu dyrektywy; poprawka 1 znosi odesłanie do słowa „możliwość przenoszenia” w motywie 5, odzwierciedlając usunięcie art. 6 odnoszącego się do przenoszenia uprawnień. Poprawka ta zastępuje także termin „harmonizacja” terminem „minimalne wymogi” zgodnie ze zmianami do art. 4 i 5. Poprawkę tę Komisja akceptuje w całości. Poprawka 18 zastępuje w art. 1 termin „pracownik” terminem „osoba” oraz rozszerza przedmiot dyrektywy. Komisja nie może zaakceptować tej poprawki, ponieważ dyrektywa dotyczy usunięcia przeszkód w ramach dodatkowych programów emerytalnych, wpływających na swobodę przemieszczania się lub mobilności pracowników. Komisja nie posiada uprawnień w kwestii nałożenia na państwa członkowskie wymogu podjęcia „wczesnego rozwoju dodatkowych programów emerytalnych”. Komisja uwzględniła zmiany techniczne opracowane w Radzie i wprowadziła odpowiednio niewielkie zmiany redakcyjne do art. 1. Poprawka 2 zawiera propozycję nowego motywu, podkreślającego doniosłość zapewnienia, że dyrektywa ta nie zagraża stabilności systemów dodatkowych emerytur a ochrona uprawnień pozostałych pracowników oraz osób pobierających emerytury w ramach tych programów jest w pełni uwzględniona. Poprawka podkreśla także ważną rolę, jaką partnerzy społeczni pełnią w tworzeniu i wdrażaniu dodatkowych programów emerytalnych. Komisja akceptuje tę poprawkę w całości (obecnie motyw 5a). Poprawka 3 wprowadza nowy motyw (obecnie 5b) podkreślający, że dyrektywa nie powinna zobowiązywać do wprowadzenia przepisów ustanawiających dodatkowe programy emerytalne, jeżeli takie programy nie istniały wcześniej. Komisja zasadniczo akceptuje tę zmianę i - w oparciu o techniczne prace ekspertów w grupach roboczych Rady - nadaje jej tekstowi bardziej klarowne brzmienie, zgodnie z którym państwa członkowskie z chwilą zobowiązania się do transponowania przepisów dyrektywy do prawa krajowego, nadal pozostają odpowiedzialne za organizację ich własnych systemów emerytalno-rentowych. Zakres. Poprawka 5 wprowadza nowy motyw (obecnie 5c) precyzując zakres dyrektywy; Komisja akceptuje ją w całości. Poprawki 6, 7, 8 i 19 powinny zostać uwzględnione łącznie z uwagi na zmiany, jakie wprowadzają do art. 2 oraz pozostających w związku z nim motywów. Poprawka 6 wprowadza nowy motyw (obecnie 5d), który objaśnia wyjątek od zastosowania dyrektywy odnośnie do programów zamkniętych dla nowych uczestników. Komisja akceptuje, że ograniczenie to stanowi kompromis i może być postrzegane jako odpowiedni środek dla zapewnienia ciągłej stabilności niektórych dodatkowych programów emerytalnych. Komisja akceptuje zatem poprawkę w całości, dodając techniczne wyjaśnienie w odniesieniu do „części” programów zamkniętych w celu zapewnienia, że, w stosownych przypadkach, jedynie te części dodatkowych programów zamkniętych dla nowych członków będą podlegały wyłączeniu. Poprawka 7 stanowi wyjaśnienie natury technicznej i wprowadza nowy motyw (obecnie 5e) objaśniający, że dyrektywa nie ma wpływu na środki reorganizacji i postępowania likwidacyjnego. Komisja akceptuje tę poprawkę częściowo, odrzucając odesłanie do art. 16 ust. 2 dyrektywy 2003/41/WE, które nie przyczynia się do większej klarowności tekstu. Poprawka 19 dotyczy art. 2 jako całości i jest zasadniczo akceptowana pod warunkiem wprowadzenia zmian technicznych, opracowanych z ekspertami w grupach roboczych Rady. Poprawka 8 wprowadza nowy motyw (obecnie 5f), objaśniając, że dyrektywa nie znajduje zastosowania do systemów gwarancyjnych na wypadek niewypłacalności, systemów kompensacyjnych ani krajowych funduszy rezerw. Komisja akceptuje tę poprawkę w całości. Definicje. Poprawka 20 składa się ze zmian technicznych do definicji terminów w ramach art. 3. Komisja akceptuje w całości zmiany do art. 3 lit. a) jak i wprowadzenie nowej definicji w art. 3 lit. da) dotyczącej terminu „okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień”. Poprawka do art. 3 lit. b) zostaje zaakceptowana, z wyjątkiem zaproponowanego usunięcia słowa „pracowniczy”, które, w uznaniu Komisji, mogłoby przyczynić się do zmniejszenia jasności definicji. Zmiana do art. 3 lit. c) zostaje zaakceptowana częściowo ze zmianami redakcyjnymi w celu jaśniejszego określenia, że warunki, które muszą zostać spełnione przez „aktywnego uczestnika systemu” są warunkami nabycia uprawnień, określonymi w art. 4. Poprawka do art. 3 lit. d) zostaje zaakceptowana z niewielkimi zmianami redakcyjnymi. Poprawka do art. 3 lit. f) zostaje zasadniczo zaakceptowana z wykorzystaniem sformułowań językowych opracowanych przez ekspertów w grupach roboczych Rady. Zmiana art. 3 lit. h) zastępująca termin „beneficjent z odroczonymi uprawnieniami” terminem „nieaktywny członek systemu” nie zostaje zaakceptowana, ponieważ zdaniem Komisji termin oryginalny był jaśniejszy pod względem technicznym. Komisja akceptuje jednakże pozostałe zmiany techniczne w ramach art. 3 lit. h), używając sformułowań językowych opracowanych częściowo w ramach prac Rady. Zmiany do art. 3 lit. i) zostają zaakceptowane z wyjątkiem terminu „nieaktywny uczestnik systemu”. Zmiana do art. 3 lit. j) polega na wprowadzeniu nowego pojęcia „wartości nieaktywnych uprawnień” i usunięcie terminu „przenoszenie”. Komisja akceptuje zasadność nowej definicji, uważa jednak termin „wartość nieaktywnych uprawnień” za bardziej dokładny, co znajduje odzwierciedlenie w projekcie. Artykuły 3 lit. e) i 3 lit. g) zostają usunięte przez Komisję, gdyż w związku ze zmianą struktury i przekształcenia dyrektywy jako całości definicje te nie są już konieczne. Poprawka 4 wprowadza nowy motyw (obecnie 5g), który zawiera dalsze objaśnienie definicji „dodatkowe programy emerytalne”. Komisja akceptuje zasadniczo nowy motyw, opierając się na pracach ekspertów w Radzie w celu ulepszenia projektu pod względem technicznym. Komisja upraszcza także opis warunków, od spełnienia których zależy, czy indywidualne systemy emerytalne mogą zostać uznane za programy emerytalne dla celów niniejszej dyrektywy. Komisja uznaje, że taksonomia systemów emerytalno-rentowych, w szczególności mając na uwadze indywidualne systemy emerytalne, nie zawsze jest wyraźna. Ten motyw objaśnia zatem, że indywidualne systemy emerytalne, przyjęte w ramach stosunku pracy powinny być objęte zakresem niniejszej dyrektywy. Ponadto Komisja wprowadza nowy motyw 5h w celu wyjaśnienia, że specjalne, niewielkie płatności, dokonywane wyłącznie przez pracodawcę w momencie zakończenia życia zawodowego nie są uważane za programy dodatkowe dla celów niniejszej dyrektywy. 3.2. Warunki nabycia uprawnień (art. 4) Poprawka 22 rozwija pierwotny wniosek Komisji w odniesieniu do nabycia praw emerytalnych. Podejście przyjęte przez Parlament odnośnie do wprowadzenia minimalnych warunków nabycia uprawnień jest odmienne od podejścia Komisji; jednocześnie zachowuje zasadę ograniczenia przeszkód w mobilności, istniejących w ramach niektórych dodatkowych programów emerytalnych. Zasadniczym aspektem poprawki jest propozycja usunięcia jakiegokolwiek odniesienia do minimalnego wieku wymaganego do zgromadzenia nieprzepadalnych uprawnień, jak stanowi art. 4 lit. b) i zastąpienie go nowym sformułowaniem, które z istoty rzeczy łączy pojęcie maksymalnego dozwolonego okresu gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień oraz wieku aktywnego uczestnika systemu. Poprawka zawiera zatem propozycję maksymalnego okresu gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień, wynoszącego 5 lat (w zastrzeżonych przypadkach) w odniesieniu do aktywnych uczestników programu w wieku poniżej 25 lat oraz wyłączenie wszelkich warunków gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień dla osób w wieku powyżej 25 lat. Komisja dostrzega istotę tej poprawki polegającą na uznaniu, że ogólnie młodsi pracownicy są bardziej mobilni niż ci, w wieku powyżej 25 lat, a naliczenie osobom poniżej 25. roku życia uprawnień emerytalnych może być mniej pilne niż dla osób powyżej tego wieku. Komisja akceptuje zatem propozycję, by w stosownych przypadkach jako środek kompromisowy dopuścić w stosunku do osób w wieku poniżej 25 lat okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień nieprzekraczający 5 lat. Z uwagi na zakaz wszelkich warunków gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień w stosunku do osób, które ukończyły 25 rok życia Komisja, wspierając zasadę gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień przez pracowników na jak najwcześniejszym etapie, akceptuje, że niektóre dodatkowe programy emerytalne mogą napotykać istotne trudności administracyjne i techniczne, jeżeli nie zostanie dozwolony krótki okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień. Odnosi się to w szczególności do programów, w przypadku których ustawodawstwo krajowe nie dopuszcza koniecznego okresu zatrudnienia przed wstąpieniem do programu emerytalnego. Komisja nie może zatem zaakceptować propozycji wyeliminowania warunków gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień w stosunku do osób w wieku powyżej 25 lat i proponuje w zamian, że istniejące okresy gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień nie mogą przekraczać jednego roku. Takie rozwiązanie również jest proporcjonalną metodą ograniczenia przeszkód w mobilności, uwzględniając problem zbędnych obciążeń nakładanych na dodatkowe programy emerytalne.W związku z powyższym i na tej podstawie Komisja przeredagowała art. 4 lit. c), wyjaśniając, że okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień wynoszący jeden rok znajduje zastosowanie z momentem osiągnięcia przez aktywnego uczestnika programu wieku 25 lat, bez względu na wiek, w którym rozpoczęło się naliczanie mu uprawnień. Przeredagowanie art. 4 przez Parlament Europejski w celu połączenia pojęcia wieku i maksymalnego okresu gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień pozostawia element niepewności odnośnie do kwestii, czy minimalny wiek gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień może w dalszym ciągu znaleźć zastosowanie do osób w wieku poniżej 25 lat. Niepewność ta wynikła także przy dalszej rewizji wniosku dokonanej przez Komisję w celu dopuszczenia maksymalnego okresu gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień wynoszącego jeden rok (dla osób w wieku powyżej 25 lat). Dla celów jasności Komisja odrzuca skreślenie art. 4 lit. b, który stanowi: „w sytuacji, gdy określony jest minimalny wiek wymagany do nabycia uprawnień emerytalnych, nie przekraczał on 21 lat”, a w zamian wprowadza niewielkie zmiany redakcyjne. Ponadto Komisja wprowadza techniczne poprawki do oryginalnego art. 4 lit. c) i przenosi go do art. 4 lit a) w celu poprawy ogólnej struktury i spójności art. 4. Poprawka 43 przeredagowuje i rozszerza oryginalny art. 4 lit. a) [obecnie art. 4 lit d)] oraz wprowadza dalsze wyjaśnienie, w jaki sposób wykorzystane zostają składki wpłacone przed okresem gromadzenia. Komisja akceptuje te zmiany w całości oraz poddaje je niewielkim poprawkom redakcyjnym. W zasadzie Komisja akceptuje także nawiązujący do tego nowy motyw, wprowadzony przez poprawkę 11. Zostaje on przeredagowany jako motyw 6a w następstwie opinii grup roboczych Rady, wyjaśniających sposób rozwiązania kwestii innych niż zgromadzone nieprzepadalne uprawnienia i uprawnienia pracowników odchodzących. Poprawka 24 akcentuje rolę, jaką partnerzy społeczni mogą spełniać poprzez włączenie przepisów art. 4 lit. a)-d) do układów zbiorowych. Komisja zasadniczo akceptuje te propozycje oraz wprowadza je w drodze nowego art. 4 lit. e) ze zmianami redakcyjnymi, przedyskutowanymi w Radzie i zapewniającymi większą przejrzystość prawną. Poprawka 9 dotyczy ogólnego motywu nawiązującego do art. 4 jako całości, który częściowo zastępuje motyw 6, usunięty przez poprawkę 10. Poprawka ta stanowi, że w związku z coraz większym znaczeniem regulacji w zakresie dodatkowych emerytur należy ulepszyć regulacje w zakresie dochodów w okresie emerytalnym, nabywania, zachowania i przenoszenia uprawnień emerytalnych. Komisja akceptuje poprawkę w całości jako motyw 5i, jednocześnie dodając wzmiankę o zredukowaniu przeszkód w swobodzie przemieszczania się oraz w mobilności zawodowej w celu zapewnienia spójności z celami dyrektywy. Jako dodatkowe wyjaśnienie natury technicznej Komisja wprowadza nowy motyw 5j w celu uniknięcia nieporozumienia w kwestii terminu „warunki gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień”, który w niektórych państwach członkowskich interpretowany jest jako odnoszący się do nabycia dożywotniej emerytury. 3.3. Ochrona nieaktywnych uprawnień i przenoszenie uprawnień (art. 5 i 6) Ochrona nieaktywnych uprawnień. Poprawka 12 wprowadza nowy motyw 6b akcentujący uprawnienie odchodzących pracowników do zachowania ich zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych w formie uprawnień nieaktywnych w programie, w którym zostały one zgromadzone. Komisja zasadniczo akceptuje tę poprawkę, wprowadzając dodatkowe zmiany redakcyjne, odzwierciedlające prace w ramach Rady, w szczególności odnoszące się od określonych sytuacji, w których wysoko mobilni pracownicy, zwłaszcza w kontekście programów emerytalnych o zdefiniowanej składce mogą przenieść swoje uprawnienia do innego dodatkowego programu emerytalnego, zgodnego z przepisami art. 5 ust. 1. Poprawka 13 zmienia motwy 7 zgodnie z ogólną zasadą wyjaśnienia, w jaki sposób należy naliczać i chronić nieaktywne uprawnienia; jednocześnie poprawka podkreśla potrzebę uwzględnienia szczególnej natury programu oraz uprawnień uczestników programu, niebędących pracownikami odchodzącymi. Komisja zasadniczo akceptuje tę poprawkę i dokonuje przeredagowania opierając się na pracach technicznych w grupach roboczych Rady. W odniesieniu do naliczania wartości uprawnień emerytalnych w tekście znajduje się obecnie wzmianka o „prawie i praktykach krajowych” a nie o „aktuarialnych standardach” w celu uniknięcia nieporozumienia z pokrewnymi przepisami dyrektywy 2003/41/WE[1]. Korzystając z prac podjętych przez ekspertów w grupach roboczych Rady, tekst zawiera także odniesienie do uzasadnionych kosztów administracyjnych, które mogą zostać uwzględnione w przypadku indeksacji uprawnień nieaktywnych. Zdaniem Komisji uzupełnienie to jest zarówno odpowiednie, jak i konieczne. Poprawka 14 wyjaśnia znaczenie motywu 8, mając na uwadze zapłatę niewielkich sum wynikających ze zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień odchodzących pracowników. Komisja akceptuje zasadniczo tę poprawkę i wprowadza wyjaśnienia dotyczące sposobu naliczania płatności. Poprawka 25 zmienia art. 5, wprowadzając nowy art. 5 ust. 1 zezwalający pracownikom odchodzącym, na warunkach określonych w art. 5 ust. 2 i 3 na zachowanie ich nieaktywnych uprawnień w ramach programów, w których zostały zgromadzone. Komisja akceptuje zasadniczo tę poprawkę i dokonuje przeredagowania, opierając się częściowo na pracach technicznych w Radzie. W celu zapewnienia przejrzystości Komisja dodaje także tekst wyjaśniający, że w stosownych przypadkach, wartość nowoukształtowanych uprawnień nieaktywnych powinna zostać obliczona w momencie opuszczenia programu przez pracownika. Wartość ta jest wyznacznikiem dla przyszłego traktowania uprawnień nieaktywnych, jak określono w art. 5 ust. 1. Poprawka 25 wprowadza także istotny szczegół do art. 5 ust. 1, a w szczególności zawiera wyraźne odesłanie do sposobów, kiedy termin „odpowiednia indeksacja" (określony w poprawce jako „równe traktowanie”) spełnia kryterium „równości”. Częściowo wiąże się z tym przejęcie tekstu z oryginalnego motywu 7. Poprawka zawiera także propozycję, że uprawnienia nieaktywne powinny podlegać ochronie w przypadku niewypłacalności pracodawcy dokonującego płatności. Komisja nie może zaakceptować wprowadzenia w ramach niniejszej dyrektywy ochrony na wypadek niewypłacalności, gdyż w prawodawstwie europejskim objęte jest to postanowieniami art. 8 dyrektywy Rady 80/987/EWG[2]. Pozostałe zmiany Komisja zasadniczo akceptuje, chociaż korzysta z technicznych sformułowań językowych opracowanych w ramach grup roboczych Rady. Pomimo zaakceptowania zasady uszczegółowienia art. 5 ust. 1 Komisja jest jednak zdania, że kształt zaproponowanej poprawki nie przyczynia się w pełni do osiągnięcia celu, jakim jest bardziej precyzyjne zdefiniowanie terminu „równe traktowanie”. Zmieniony wniosek zmienia zatem formułę i wyjaśnia art. 5 ust. 1, wprowadzając dwie wspólne i specyficzne metody traktowania uprawnień nieaktywnych (rozwój zgodny z uprawnieniami aktywnych uczestników programu oraz z wypłacanymi aktualnie świadczeniami emerytalnymi”) w całym pojęciu równego traktowania na początku artykułu. Inne metody, które mogą zostać uznane za równe traktowanie, zostają wymienione zgodnie z propozycją zawartą w poprawce 25. W celu dodatkowej przejrzystości i uzupełnienia tych zmian Komisja wprowadza nowy motyw (7a), stanowiący, że niniejsza dyrektywa nie stwarza żadnego obowiązku ustanowienia bardziej korzystnych warunków w odniesieniu do uprawnień nieaktywnych w porównaniu z uprawnieniami aktywnych uczestników programu. Uwzględniając rady ekspertów z grup roboczych Rady, Komisja wprowadza także dodatkowe wyjaśnienie do art. 5 ust. 1 lit. c) pozwalające państwom członkowskim na wprowadzenie odpowiednich ograniczeń, w przypadku indeksacji uprawnień nieaktywnych do inflacji cen bądź inflacji płacowej. Zdaniem Komisji jest to rozsądny kompromis, mając na uwadze ochronę długoterminowej stabilności systemu dodatkowych emerytur. W konsekwencji wprowadzenia tych zmian środki wdrażające, o których mowa w art. 9 ust. 5, są zbędne i, odpowiednio, przepis ten zostaje skreślony. Poprawka 25 proponuje zmiany redakcyjne do art. 5 ust. 2 odnośnie do kwestii, w jaki sposób w programach emerytalnych następuje spłata należności w formie kapitału, jeżeli naliczone uprawnienia znajdują się poniżej specyficznego progu, ustanowionego w ustawodawstwie krajowym. Komisja akceptuje te zmiany w całości oraz poddaje je niewielkim zmianom redakcyjnym. Komisja akceptuje także zasadniczo wprowadzenie art. 5 ust. 3, który zawiera precyzyjne wyjaśnienie roli, jaką mogą pełnić partnerzy społeczni w zakresie wprowadzenia postanowień art. 5 do układów zbiorowych. Przenoszenie. Poprawki 15, 16 oraz 17 odzwierciedlają zmiany do art. 5 oraz usunięcie art. 6 i jednocześnie podkreślają, że celem dyrektywy nie jest zniechęcenie do przenoszenia uprawnień emerytalnych. W motywach zaleca się, by państwa członkowskie dążyły do poprawy warunków przenoszenia uprawnień tam, gdzie jest to możliwe. Komisja akceptuje poprawki 15 i 17, które skreślają motywy 9 i 10. Komisja akceptuje także, chociaż ze zmianami redakcyjnymi, poprawkę 16 (obecnie jako nowy motyw 9a) stanowiącą, że przenoszenie uprawnień powinno być wspierane poprzez nowe dodatkowe programy emerytalne. Poprawka 26 zawiera propozycję skreślenia art. 6 dotyczącego przenoszenia uprawnień emerytalnych. Komisja akceptuje całkowicie tę poprawkę, wyrażając żal, że przepisy szczegółowo określające sposób przenoszenia uprawnień emerytalnych nie mieszczą się w zakresie zmienionego wniosku. Komisja przyznaje, że na chwilę obecną, z powodu trudności technicznych związanych z osiągnięciem porozumienia w sprawie przepisów ogólnych dotyczących przenoszenia uprawnień oraz kwestii wpływu na równowagę finansową niektórych dodatkowych programów emerytalnych, art. 6 powinien zostać usunięty. 3.4. Informacja i klauzula niezmniejszająca (art. 6 i 7) Informacja. Poprawka 27 odnosi się do przepisów art. 7 ust.1 (obecnie art. 6 ust. 1) dotyczących informacji udzielanej pracownikom, aktywnym uczestnikom programu i pracownikom odchodzącym. Poprawka proponuje, by aktywnym uczestnikom programu przyznane zostało prawo żądania informacji dotyczących ich dodatkowych uprawnień emerytalnych w przypadku ustania ich stosunku pracy. Tę część poprawki Komisja akceptuje w całości. Zmiany do art. 7 ust. 2 i 3 (obecnie art. 6 ust. 2 i 3) zostają zaakceptowane w całości bądź zasadniczo, korzystając z niektórych technicznych sformułowań opracowanych w pracach Rady. Propozycja usunięcia art. 7 ust. 4, określającego metodę dostarczania informacji i włączenia go w ramy art. 7 ust. 2 nie zostaje zaakceptowana, ponieważ zdaniem Komisji pierwotna struktura artykułu jest bardziej jasna. Tekst art. 7 ust. 4 (obecnie art. 6 ust. 4) został jednak opracowany przy uwzględnieniu dyskusji natury technicznej z ekspertami w Radzie. Konsekwencją tych zmian jest wprowadzenie przez Komisję dodatkowego tekstu w ramach motywu 11, dopuszczającego administracyjną klauzulę ochronną w celu wyjaśnienia, że nie ma obowiązku przekazywania informacji częściej niż raz w roku. Klauzula niezmniejszająca. Poprawka 28 zawiera wyjaśnienia do artykułu odnoszącego się do klauzuli niezmniejszającej, zastępując termin „możliwość przenoszenia” terminem „ustalanie i zachowanie uprawnień emerytalnych” i odzwierciedlając usunięcie z dyrektywy przepisów dotyczących przenoszenia uprawnień. Poprawka ta zostaje zaakceptowana w całości. Nawiązanie do pracowników odchodzących w ostatnim wersie artykułu nie zostaje uznane za konieczne. Dodatkowo Komisja wyjaśniła działanie przepisu polegające na tym, że zachowanie uprawnień ma znaczenie dla pracowników odchodzących, podczas gdy nabycie uprawnień dotyczy pracowników w bardziej ogólnym znaczeniu. 3.5. Wdrożenie i sprawozdawczość (Art. 8 i 9) Wdrożenie. Poprawki 29 i 42 zawierają propozycję, że państwa członkowskie mogą uzyskać zgodę na przesunięcie terminu wdrożenia dyrektywy o 60 miesięcy w odniesieniu zarówno do art. 4, jak i art. 5. Komisja akceptuje tę propozycję, jak i niewielkie zmiany redakcyjne jako odpowiednie do zrównoważenia elementów redukujących przeszkody w swobodnym przemieszczaniu się oraz mobilności pracowników i zapewnienia ciągłej stabilności systemów dodatkowych emerytur. Biorąc pod uwagę obecną sytuację Komisja zmieniła także datę wdrożenia. Poprawka 30 skreśla art. 9 ust. 3, co zostaje zaakceptowane przez Komisję, ponieważ przepis ten jest obecnie zbędny, mając na uwadze usunięcie przepisów w zakresie przenoszenia uprawnień. Sprawozdawczość. Poprawka 31 precyzuje, że jednym z elementów składanych co 5 lat sprawozdań, określonych w art. 10 (obecnie art. 9) powinnna być ocena „gotowości pracodawców” do proponowania dodatkowego programu emerytalnego w następstwie wdrożenia niniejszej dyrektywy. Komisja zasadniczo akceptuje tę poprawkę, proponuje jednak umieszczenie tego zagadnienia w kwestii sprawozdawczości w ramach nowego motywu (15a). Komisja dokonuje także zmian językowych natury technicznej i zamieszcza wzmiankę raczej o „rozwoju dodatkowych programów” niż o „gotowości”. Zdaniem Komisji gotowość jest trudnym do zdefiniowania terminem. Poprawka 32 wprowadza do art. 10 (obecnie art. 9) nową klauzulę przewidującą wymóg uwzględnienia w pierwszym sprawozdaniu oceny wpływu przenoszenia uprawnień emerytalnych na odpowiedzialność pracodawców dotyczącą dodatkowych uprawnień emerytalnych. Komisja zasadniczo akceptuje ten dodatkowy element; dla celów redakcyjnych zamieszcza go także w ramach motywu (15a). Poprawki 52 i 33 zawierają propozycję skreślenia art. 10 ust. 2 i zastąpienie go nowym ustępem (art. 10 ust. 2a). Nowy ustęp nakłada na Komisję wymóg przeglądu w szczególności warunków przenoszenia uprawnień emerytalnych w ciągu 5 lat od przyjęcia dyrektywy. Na podstawie tego sprawozdania Komisja powinna wnosić wszelkie konieczne wnioski w celu dalszej redukcji przeszkód w mobilności. Komisja akceptuje zarówno obie te poprawki i dla celów przejrzystości odpowiednio zmienia art. 10 ust. 2 (obecnie art. 9 ust. 2). Komisja wprowadziła także dodatkowy fragment w celu wyjaśnienia, że wszelkie propozycje zmiany dyrektywy będą przedkładane jedynie w przypadku, gdy aktualna sytuacja wymaga dalszej regulacji. |

WNIOSEK |

Mając na uwadze art. 250 ust. 2 Traktatu WE, Komisja następująco zmienia swój wniosek: |

2005/0214 (COD)

Zmieniony w W niosek

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 42 i 94,

uwzględniając wniosek Komisji[3],

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[4],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[5],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Swobodny przepływ osób jest jedną z podstawowych swobód Wspólnoty; art. 42 Traktatu przewiduje, że Rada, stanowiąc zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 251 przyjmuje w dziedzinie zabezpieczenia społecznego środki niezbędne do zapewnienia swobodnego przepływu pracowników.

(2) Ochrona socjalna pracowników w zakresie rent i emerytur jest gwarantowana przez systemy prawne z dziedziny zabezpieczenia społecznego, uzupełnione dodatkowymi systemami zabezpieczenia społecznego programami emerytalnymi wynikającymi z umowy o pracę, które nabierają coraz większego znaczenia w państwach członkowskich.

(3) Rada posiada znaczne uprawnienia w kwestii wyboru najbardziej odpowiednich środków dla osiągnięcia celu określonego w art. 42 Traktatu; system koordynacji, o którym mowa w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie[6] oraz w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71[7], a w szczególności zasady stosowane w dziedzinie sumowania, nie dotyczy dodatkowych programów emerytalnych, z wyjątkiem systemów objętych terminem „ustawodawstwo”, którego definicję zawiera akapit pierwszy art. 1 lit. j) rozporządzenia (EWG) nr 1408/71, ani systemów będących przedmiotem oświadczenia w tej kwestii ze strony państwa członkowskiego na mocy wspomnianego artykułu. Dodatkowe systemy emerytalno-rentowe powinny w związku z powyższym zostać objęte szczególnymi środkami w celu uwzględnienia ich charakteru i cech szczególnych, jak również różnorodności tych systemów w państwach członkowskich i pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi, a zwłaszcza roli odgrywanej przez partnerów społecznych przy ich wdrażaniu.

(4) Dyrektywa Rady 98/49/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie ochrony praw do dodatkowych świadczeń emerytalnych lub rentowych pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek przemieszczających się we Wspólnocie[8] jest pierwszym środkiem mającym na celu poprawę korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników w dziedzinie dodatkowych programów emerytalnych.

(5) Należy także odwołać się do art. 94 Traktatu zważywszy na fakt, że różnice w ustawodawstwach krajowych dotyczących dodatkowych programów emerytalnych mogą utrudniać zarówno korzystanie z prawa pracowników do swobodnego przemieszczania się, jak i funkcjonowanie wspólnego rynku. W związku z tym, w celu polepszenia możliwości przenoszenia uprawnień do dodatkowych świadczeń emerytalnych lub rentowych pracowników przemieszczających się na terytorium Wspólnoty i w obrębie danego państwa członkowskiego, należy zharmonizować niektóre warunki nabywania zapewnić minimalne wymogi w zakresie ustalania i zachowania zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych oraz zbliżyć zasady w dziedzinie ochrony uprawnień nieaktywnych i przenoszenia uprawnień nabytych przez odchodzących pracowników w ramach dodatkowych programów emerytalnych związanych ze stosunkiem pracy .

(5a) Ponadto konieczne jest również uwzględnienie struktury i specyfiki dodatkowych programów emerytalnych oraz ich zróżnicowania w obrębie poszczególnych państw członkowskich i pomiędzy nimi . Należy objąć odpowiednią ochroną tworzenie nowych programów, sprawne funkcjonowanie programów już istniejących oraz ekspektatywy i prawa aktualnych uczestników programów emerytalnych. Niniejsza dyrektywa powinna uwzględniać zwłaszcza rolę, jaką partnerzy społeczni odgrywają w tworzeniu i wdrażaniu dodatkowych programów emerytalnych.

(5b) Niniejsza dyrektywa nie narusza prawa państw członkowskich do organizowania własnych systemów emerytalnych. Państwa członkowskie pozostają w pełni odpowiedzialne za organizację takich systemów i przy transpozycji niniejszej dyrektywy do prawa krajowego nie są zobowiązane do wprowadzenia przepisów przewidujących utworzenie dodatkowych programów emerytalnych.

(5c) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do każdego dodatkowego programu emerytalnego, który został utworzony zgodnie z ustawodawstwem oraz praktyką krajową i który ma na celu zapewnienie pracownikom dodatkowej emerytury; systemem takim mogą być: umowy ubezpieczenia zbiorowego, systemy repartycyjne uzgodnione przez jedną lub więcej branż lub sektorów, systemy kapitałowe lub przyrzeczenia emerytury zaspokajane z rezerw księgowych, albo każdy zbiorowy lub inny porównywalny system.

(5d) Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do dodatkowych programów emerytalnych lub, w stosownych przypadkach, do części takich programów, jeżeli przed wejściem w życie niniejszej dyrektywy podjęto decyzję o ich zamknięciu, skutkującą nieprzyjmowaniem do nich nowych uczestników, gdyż wprowadzenie nowych przepisów mogłoby stanowić dla takich programów nieuzasadnione obciążenie.

(5e) Celem niniejszej dyrektywy nie jest harmonizacja ani zmiana przepisów krajowych dotyczących środków reorganizacji i postępowania likwidacyjnego bez względu na to, czy podstawą tego postępowania jest niewypłacalność, i niezależnie od tego, czy jest ono dobrowolne czy przymusowe. Niniejsza dyrektywa nie obejmuje również przepisów krajowych dotyczących środków służących reorganizacji, przewidzianych w dyrektywie 2001/17/WE[9].

(5f) Niniejsza dyrektywa nie powinna naruszać przepisów gwarancyjnych na wypadek niewypłacalności ani przepisów kompensacyjnych, które nie wchodzą w zakres dodatkowych programów emerytalnych związanych ze stosunkiem pracy; systemy te mają za zadanie ochronę uprawnień emerytalnych pracownika w razie niewypłacalności przedsiębiorstwa lub programu emerytalnego. Podobnie niniejsza dyrektywa nie powinna dotyczyć krajowego funduszu rezerw emerytalnych.

(5g) Niniejszą dyrektywę stosuje się wyłącznie do dodatkowych programów emerytalnych istniejących w związku ze stosunkiem pracy i opartych na kryterium osiągnięcia wieku emerytalnego lub spełnieniu innych wymogów, zgodnie z zasadami danego programu lub przepisami prawa krajowego. Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do indywidualnych systemów emerytalnych, innych niż przyjęte w ramach stosunku pracy. Niniejszej dyrektywy nie stosuje się także do świadczeń inwalidzkich i rent rodzinnych.

(5h) Wypłata jednorazowa, która nie stanowi dochodu o znacznej wysokości, która nie jest związana ze składkami wpłacanymi w celu nabycia dożywotniej emerytury, która jest wypłacana bezpośrednio lub pośrednio pod koniec kariery zawodowej i która jest finansowana wyłącznie przez pracodawcę, nie powinna być traktowana jako dodatkowa emerytura w rozumieniu niniejszej dyrektywy.

(5i) Ponieważ dodatkowe świadczenia emerytalne zyskują coraz większe znaczenie dla zapewnienia odpowiedniego standardu życia osób starszych w państwach członkowskich, należy poprawić warunki nabywania, zachowywania i przenoszenia nabytych uprawnień, aby ograniczyć przeszkody w swobodnym przemieszczaniu się pracowników i ich mobilności zawodowej w UE.

(5j) Wymogi w zakresie gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień nie powinny być porównywane z innymi warunkami nabywania prawa do emerytury dożywotniej ustalonymi w odniesieniu do etapu wypłaty zgodnie z prawem krajowym lub zgodnie z zasadami niektórych dodatkowych programów emerytalnych (zwłaszcza systemów o zdefiniowanej składce).

(6) W celu zagwarantowania, że warunki nabycia uprawnień do dodatkowych świadczeń emerytalnych lub rentowych nie powodują uszczerbku dla korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników w Unii Europejskiej, należy określić zakres tych warunków, by pracownik korzystający z prawa do swobodnego przemieszczania się lub przemieszczający się w obrębie danego Państwa Członkowskiego miał prawo po zakończeniu życia zawodowego do odpowiedniego poziomu świadczeń emerytalnych lub rentowych.

(6a) Jeżeli stosunek pracy ustał przed naliczeniem odchodzącemu pracownikowi zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych oraz jeżeli program lub pracodawca ponoszą ryzyko inwestycyjne (zwłaszcza w systemach o zdefiniowanym świadczeniu), program powinien zawsze wypłacić składki odchodzącego pracownika. Jeżeli stosunek pracy ustał przed naliczeniem odchodzącemu pracownikowi zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych oraz jeżeli odchodzący pracownik ponosi ryzyko inwestycyjne (zwłaszcza w systemach o zdefiniowanej składce), program powinien zawsze wypłacić wartość inwestycji wynikającą z tych składek. Wartość ta może być wartością wyższą lub niższą w stosunku do składek wpłaconych przez odchodzącego pracownika. Jeżeli wartość jest ujemna, nie należy się żadna wypłata.

(6b) Odchodzący pracownik powinien mieć możliwość zachowania zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych w formie nieaktywnych uprawnień w dodatkowym programie emerytalnym, w ramach którego te uprawnienia zostały ustalone. W odniesieniu do zachowania nieaktywnych uprawnień ochrona może być uważana za równorzędną, jeżeli, zwłaszcza w przypadku systemu o zdefiniowanej składce, odchodzącym pracownikom przyznaje się możliwość przeniesienia wartości ich zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych do dodatkowego programu emerytalnego spełniającego warunki określone w art. 5 ust. 1.

(7) Zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową należy również powinno się podjąć działania mające zapewnić zachowanie odpowiednią indeksację nieaktywnych uprawnień lub wartości takich uprawnień. , aby nie mogła ona być niekorzystna dla odchodzącego pracownika. Cel ten można osiągnąć stosując indeksację w odniesieniu do uprawnień nieaktywnych, uwzględniając różne zmienne, jak inflacja, poziom wynagrodzeń lub świadczeń emerytalnych i rentowych wypłacanych w danym okresie, bądź stopę zwrotu z aktywów dodatkowego systemu emerytalno-rentowego. Wartość uprawnień w momencie odejścia pracownika z programu powinno się określić zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową. W przypadku indeksacji wartości nieaktywnych uprawnień należy uwzględnić szczególny charakter danego programu, interesy beneficjentów z odroczonymi uprawnieniami oraz interesy pozostałych aktywnych uczestników tego programu emerytalnego i beneficjentów będących na emeryturze. W przypadku indeksacji nieaktywnych uprawnień można także uwzględnić uzasadnione koszty administracyjne.

(7a) Niniejsza dyrektywa nie tworzy obowiązku wprowadzenia dla nieaktywnych uprawnień bardziej korzystnych warunków niż dla uprawnień aktywnych uczestników programu.

( 8 ) Jeżeli zgromadzone nieprzepadalne uprawnienia emerytalne lub wartość zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych odchodzącego pracownika nie przekraczają progów ustalonych przez dane państwo członkowskie oraz w W celu uniknięcia zbyt wysokich kosztów administracyjnych będących wynikiem zarządzania dużą liczbą uprawnień nieaktywnych o niskiej wartości należy można przewidzieć opcję, zgodnie z którą w ramach tych programów emerytalnych zamiast zachowania tych zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień nabytych możliwe jest dokonanie przeniesieni e a wartości zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych lub dokonanie wypłaty kapitału odpowiadającego zgromadzonym nieprzepadalnym uprawnieniom nabytym, jeżeli ich wartość nie przekracza progu określonego przez dane Państwo Członkowskie . W stosownych przypadkach takie przeniesienie wartości lub wypłata kapitału określane będą zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową.

(9) Należy zagwarantować pracownikom zmieniającym pracę możliwość wyboru między utrzymaniem ich uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych nabytych w ramach pierwotnego dodatkowego systemu emerytalno-rentowego a przeniesieniem odpowiadającego im kapitału do innego dodatkowego systemu emerytalno-rentowego, w tym do systemu istniejącego w innym Państwie Członkowskim.

(9a) Niniejsza dyrektywa nie reguluje przenoszenia zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych, jednakże w celu zachęcania do mobilności zawodowej państwa członkowskie powinny dążyć do jak największej poprawy możliwości przenoszenia zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych, w szczególności gdy wprowadzane są nowe dodatkowe programy emerytalne.

( 10 ) Ze względu na wykonalność finansową dodatkowych systemów emerytalno-rentowych, Państwa Członkowskie mają możliwość zwolnienia systemów niekapitałowych z obowiązku dawania pracownikom możliwości przeniesienia nabytych uprawnień. Tym niemniej ze względu na równe traktowanie pracowników objętych systemami kapitałowymi i pracowników objętych systemami niekapitałowymi Państwa Członkowskie powinny dążyć do stopniowej poprawy przenoszenia praw wynikłych z systemów niekapitałowych.

(11) Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/41/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami[10], aktywni uczestnicy programu i pracownicy korzystający lub zamierzający skorzystać z ich prawa do swobodnego przemieszczania się powinni być we właściwy sposób informowani , przez osoby odpowiedzialne za zarządzanie dodatkowymi systemami emerytalno-rentowymi zwłaszcza o wpływie ustania zatrudnienia na ich dodatkowe uprawnienia emerytalne. Państwa członkowskie mogą postanowić, że informacje takie nie muszą być przekazywane częściej niż raz w roku.

( 12 ) W związku z różnorodnością dodatkowych systemów zabezpieczenia społecznego programów emerytalnych Wspólnota powinna ograniczyć się do określenia ogólnych celów, które należy osiągnąć i z tego względu dyrektywa jest odpowiednim instrumentem prawnym.

( 13 ) Zważywszy, że cele rozważanego działania, a mianowicie ograniczenie przeszkód w korzystaniu z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników i do mobilności zawodowej oraz dla funkcjonowania rynku wewnętrznego, nie mogą zostać zrealizowane w sposób zadowalający przez państwa członkowskie, a ze względu na rozmiary działania mogą zostać lepiej zrealizowane na poziomie wspólnotowym, Wspólnota może przedsięwziąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, o której mowa we wspomnianym artykule, niniejsza dyrektywa, opierając się zwłaszcza na ocenie wpływu przeprowadzonej we współpracy z komitetem ds. dodatkowych uprawnień emerytalnych (Forum ds. emerytur i rent) , nie wychodzi poza kwestie konieczne dla osiągnięcia przedmiotowych celów.

( 14 ) Niniejsza dyrektywa określa minimalne wymogi, co pozostawia państwom członkowskim możliwość przyjęcia lub utrzymania przepisów bardziej korzystnych. Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie może być uzasadnieniem dla pogorszenia się warunków w porównaniu z sytuacją istniejącą w każdym państwie członkowskim.

( 15 ) Mając na uwadze konieczność uwzględnienia skutków niniejszej dyrektywy, zwłaszcza dla wykonalności finansowej dodatkowych programów emerytalnych, państwa członkowskie mogą skorzystać z dodatkowego terminu na stopniowe wdrożenie przepisów mogących wywołać wspomniane skutki.

(15a) W sprawozdaniach składanych w odstępach 5 lat dokonuje się przeglądu ostatnich trendów w dziedzinie dodatkowych emerytur. Pierwsze sprawozdanie obejmuje także ocenę odpowiedzialności pracodawcy na podstawie prawa krajowego w odniesieniu do uprawnień emerytalnych odchodzących pracowników, którzy przenoszą swoje uprawnienia do innego programu emerytalnego. W ocenie tej bada się także opcje gwarantujące zakończenie odpowiedzialności prawnej po dokonaniu przeniesienia.

( 16 ) Zgodnie z przepisami krajowymi odnoszącymi się do funkcjonowania dodatkowych programów emerytalnych państwa członkowskie mogą powierzyć partnerom społecznym, na ich wspólny wniosek, wykonanie niniejszej dyrektywy w zakresie przepisów podlegających układom zbiorowym, pod warunkiem podjęcia przez państwa członkowskie wszelkich koniecznych kroków w celu zapewnienia, że będą w stanie w każdym momencie zagwarantować wyniki wymagane przez niniejszą dyrektywę,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot

Celem niniejszej dyrektywy jest ułatwienie korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników oraz ułatwienie prawa do mobilności zawodowej pracowników wewnątrz tego samego Państwa Członkowskiego, poprzez ograniczenie przeszkód będących wynikiem niektórych zasad dotyczących funkcjonowania dodatkowych programów emerytalnych w Państwach Członkowskich związanych ze stosunkiem pracy .

Artykuł 2

Zakres stosowania

1. Niniejszą dyrektywę stosuje się do dodatkowych programów emerytalnych, z wyjątkiem systemów objętych rozporządzeniem (EWG) nr 1408/71[11].

2. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do:

(a) dodatkowych programów emerytalnych, które w momencie wejścia w życie niniejszej dyrektywy przestały przyjmować nowych aktywnych uczestników i które pozostają dla nich zamknięte;

(b) dodatkowych programów emerytalnych, do których zastosowanie mają środki obejmujące interwencję organów administracyjnych utworzonych na mocy przepisów krajowych lub przez organy sądowe; środki te mają służyć zachowaniu lub przywróceniu wcześniejszej sytuacji finansowej tych programów i obejmują postępowanie likwidacyjne. Wyłączenie to nie obejmuje okresu po zakończeniu wspomnianej interwencji;

Artykuł 3

Definicje

W rozumieniu niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje :

(a) „dodatkowa emerytura” oznacza emerytur y ę za wysługę lat oraz świadczenia inwalidzkie i renty rodzinne, jeżeli przewidują to przewidzianą zgodnie z zasad y ami dodatkowego programu emerytalnego ustanowionego zgodnie z ustawodawstwem i praktyką krajową , które mają uzupełnić lub zastąpić świadczenia wypłacane w tych samych przypadkach przez ustawowe systemy zabezpieczenia społecznego ;

(b) „dodatkowy program emerytalny” oznacza każdy pracowniczy program emerytalny, związany ze stosunkiem pracy, utworzony zgodnie z ustawodawstwem i praktyką krajową , taki jak umowa ubezpieczenia grupowego, system repartycyjny uzgodniony przez jedną lub więcej branż lub sektorów, system kapitałowy lub przyrzeczenie emerytury lub renty zaspokajane z księgi rezerw, albo każde zbiorowe lub inne porównywalne rozwiązanie mając e y na celu zapewnienie dodatkowej emerytury pracownikom lub osobom prowadzącym działalność na własny rachunek ;

(c) „ aktywni uczestnicy programu” oznaczają pracowników osoby , którym w związku z bieżącym stosunkiem pracy wykonywaną pracą przysługuje lub , po spełnieniu wymogów w zakresie nabywania uprawnień, może przysługiwać uprawnienie do dodatkowej emerytury zgodnie z zasadami dodatkowego programu emerytalnego;

(d) „ zgromadzone nieprzepadalne uprawnienia emerytalne” oznaczają każde uprawnienie do dodatkowej emerytury po spełnieniu wszystkich wymogów w zakresie nabywania uprawnień, świadczenie, do którego członek systemu emerytalno-rentowego lub inna osoba uprawniona mogłaby być uprawniona zgodnie z zasadami dodatkowego programu emerytalnego i, jeżeli stosowne, zgodnie z ustawodawstwem krajowym;

(da) „okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień” oznacza okres aktywnego uczestnictwa w programie wymagany zgodnie z przepisami krajowymi lub zasadami dodatkowego programu emerytalnego do powstania uprawnienia do dodatkowej emerytury;

e) „ustanie zatrudnienia”: decyzja o zakończeniu stosunku pracy;

(f) „odchodzący pracownik” oznacza aktywnego uczestnika programu, którego obecny pracownik, który przed nabyciem uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych kończy stosunek pracy , w ramach którego gromadził uprawnienia do świadczeń emerytalnych lub rentowych lub mógłby nabyć te uprawnienia, gdyby pozostał w stosunku pracy ustaje z innych powodów niż nabycie przez niego uprawnień do dodatkowej emerytury ;

(g) „możliwość przenoszenia”: przysługująca pracownikowi możliwość nabycia i zachowania uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych, w momencie skorzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się lub prawa do mobilności zawodowej;

(h) „beneficjent z odroczonymi uprawnieniami” oznacza każdego byłego aktywnego uczestnika programu uprawniony do nieaktywnych świadczeń emerytalnych lub rentowych , który zgromadził nieprzepadalne uprawnienia emerytalne w ramach dodatkowego programu emerytalnego, jeżeli spełnione są warunki uprawniające do otrzymywania lecz nie jest już aktywnym uczestnikiem tego programu i nie otrzymuje jeszcze dodatkowej emerytury z tego programu ;

(i) „nieaktywne uprawnienia emerytalne” oznaczają zgromadzone nieprzepadalne uprawnienia emerytalne utrzymane w programie, w którym zostały nabyte naliczone beneficjentowi z odroczonymi uprawnieniami , który otrzyma świadczenia emerytalne lub rentowe z tego dodatkowego systemu emerytalno-rentowego, gdy spełnione zostaną odpowiednie warunki ;

(j) „ przeniesienie wartość nieaktywnych uprawnień ” oznacza wartość kapitałową uprawnień emerytalnych obliczaną zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową dokonywana przez dodatkowy system emerytalno-rentowy wpłata kapitału odpowiadającego całości lub części uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych nabytych w tym systemie; kapitał ten może zostać przeniesiony do innego dodatkowego systemu emerytalno-rentowego lub do innej instytucji finansowej zapewniającej świadczenia emerytalne lub rentowe .

Artykuł 4

Warunki nabycia uprawnień

Państwa członkowskie podejmują konieczne środki, by:

(a) w sytuacji, gdy uprawnienia do świadczeń emerytalnych lub rentowych nie zostały jeszcze nabyte w momencie ustania zatrudnienia, całość składek wpłaconych przez odchodzącego pracownika lub w jego imieniu została mu zwrócona lub przeniesiona aktywne uczestnictwo w programie jest uzależnione od odbycia okresu zatrudnienia, okres ten nie przekraczał jednego roku ;

(b) w sytuacji, gdy określony jest minimalny wiek wymagany do naliczenia aktywnemu uczestnikowi programu zgromadzonych nieprzepadalnych nabycia uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych , wiek ten nie przekraczał on 21 lat;

(c) pracownik mógł przystąpić do dodatkowego systemu emerytalno-rentowego po upływie maksymalnie rocznego okresu zatrudnienia lub, gdzie to właściwe, najpóźniej wraz z osiągnięciem wymaganego minimalnego wieku w sytuacji, gdy zastosowanie ma okres gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień, w żadnym przypadku nie przekraczał on jednego roku dla aktywnych uczestników programu powyżej 25. roku życia. Dla aktywnych uczestników programu, którzy nie ukończyli 25. roku życia, okresy gromadzenia nieprzepadalnych uprawnień nie przekraczają pięciu lat;

(d) w sytuacji, gdy stosunek pracy ustał przed nabyciem przez odchodzącego pracownik a nabył uprawnienia do świadczeń emerytalnych lub rentowych po upływie maksymalnie dwuletniego okresu przynależności zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych, dodatkowy program emerytalny wypłacał składki wpłacone przez odchodzącego pracownika lub w imieniu pracownika zgodnie z przepisami prawa krajowego, układami zbiorowymi lub umowami zbiorowymi oraz, jeżeli odchodzący pracownik ponosi ryzyko inwestycyjne, wartość inwestycji wynikającą z tych składek;

(e) Państwa członkowskie mają możliwość zezwolenia partnerom społecznym na ustanowienie w drodze układu zbiorowego innych przepisów, o ile przepisy takie zapewnią co najmniej równorzędną ochronę uprawnieniom pracowników i aktywnych uczestników programu.

Artykuł 5

Ochrona nieaktywnych uprawnień emerytalnych

-1. Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zagwarantowania, aby zgromadzone nieprzepadalne uprawnienia emerytalne odchodzących pracowników mogły pozostać w ramach dodatkowego programu emerytalnego, w którym zostały zgromadzone. Dla celów ust. 1 wartość początkową tych uprawnień oblicza się w chwili ustania bieżącego stosunku pracy odchodzącego pracownika.

1. Uwzględniając charakter przepisów lub praktyki dotyczącej programu emerytalnego, państwa członkowskie przyjmują środki , które uznają za niezbędne do zagwarantowania, by nieaktywne uprawnienia emerytalne lub ich wartość były traktowane zgodnie z wartością uprawnień aktywnych uczestników programu lub zgodnie z przyrostem aktualnie wypłacanych świadczeń emerytalnych bądź w inny sposób uważany za w celu zapewnienia odpowiedniej równe traktowanie, indeksacji uprawnień do nieaktywnych świadczeń emerytalnych lub rentowych tak, aby nie mogła ona być niekorzystna dla odchodzącego pracownika na przykład :

a) uprawnienia emerytalne w dodatkowym programie emerytalnym są ustalone jako kwota nominalna; lub

b) beneficjent z odroczonymi uprawnieniami zachowuje prawo do stóp procentowych zapisanych w programie emerytalnym lub do zwrotu z inwestycji uzyskanych przez podmiot prowadzący program emerytalny; lub

c) wartość nieaktywnych uprawnień emerytalnych indeksuje się, uwzględniając stopę inflacji lub poziom wynagrodzeń; indeksacja ta może podlegać proporcjonalnym ograniczeniom określonym w prawie krajowym lub uzgodnionym przez partnerów społecznych.

2. Państwa członkowskie mogą zezwolić dodatkowym programom emerytalnym , by nie zachowywały na niezabezpieczanie zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień nabytych odchodzącego pracownika , ale na dokonanie przeniesienia lub wypłaty wypłacały odchodzącemu pracownikowi odpowiadającego im kapitał u , którego wartość odpowiada wartości zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych , jeżeli wartość tych zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych nie przekracza progu określonego przez dane państwo członkowskie. Państwo członkowskie informuje Komisję o zastosowanym progu.

3. Państwa członkowskie mają możliwość zezwolenia partnerom społecznym na ustanowienie w drodze układu zbiorowego innych przepisów, o ile przepisy takie zapewnią co najmniej równorzędną ochronę uprawnieniom odchodzących pracowników i beneficjentów z odroczonymi uprawnieniami.

Artykuł 6

Przenoszalność

1. Z zastrzeżeniem sytuacji, gdy wypłata kapitału dokonywana jest zgodnie z art. 5 ust. 2, Państwa Członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, że jeżeli pracownik odchodzący nie podlega temu samemu dodatkowemu systemowi emerytalno-rentowemu w swojej nowej pracy, można mu przyznać, na jego wniosek, w nieprzekraczalnym terminie 18 miesięcy po ustaniu zatrudnienia przeniesienie w ramach jednego Państwa Członkowskiego lub do innego Państwa Członkowskiego wszystkich jego nabytych uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych.

2. Państwa Członkowskie powinny zapewnić, zgodnie z ich praktyką krajową, aby ani szacunki aktuarialne ani szacunki dotyczące stóp procentowych, wyznaczające wartość nabytych uprawnień będących przedmiotem przeniesienia, nie mogły być niekorzystne dla pracownika odchodzącego.

3. Dodatkowe systemy emerytalno-rentowe będące odbiorcami przeniesionych uprawnień, nie obejmują ich warunkami nabycia i obejmują je ochroną przynajmniej w tym samym zakresie, co uprawnienia nieaktywne zgodnie z art. 5 ust. 1.

4. Jeżeli przy przenoszeniu wymagane są koszty administracyjne, Państwa Członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, że nie będą one nieproporcjonalne do okresu przynależności pracownika odchodzącego do danego systemu.

Artykuł 7 6

Informacje

1. Bez uszczerbku dla obowiązków instytucji pracowniczych programów emerytalnych, o których mowa w art. 11 dyrektywy 2003/41/WE , dotyczących w zakresie udzielania informacji , które należy przekazać uczestnikom programu i beneficjentom, państwa członkowskie przyjmują konieczne środki konieczne w celu dla zapewnienia aktywnym uczestnikom programu, zgodnie z ust. 2, możliwości uzyskania na wniosek informacji na temat tego, informowania pracowników przez osoby odpowiedzialne za zarządzanie dodatkowymi systemami emerytalno-rentowymi o konsekwencjach jak ustani e a zatrudnienia wpłynęłoby na ich dodatkow e ych uprawnie nia ń emerytaln e ych .

2. Niezbędne i I nformacje przekazywane są w rozsądnym terminie pracownikom aktywnym uczestnikom programu , którzy wystąpili z wnioskiem o ich dostarczenie. Dotyczą one w szczególności:

(a) warunków nabycia dodatkowych uprawnień emerytalnych oraz konsekwencji ich zastosowania w momencie ustania zatrudnienia;

(b) przewidywanych świadczeń emerytalnych w sytuacji ustania zatrudnienia wartości zgromadzonych przez nich nieprzepadalnych uprawnień lub oszacowania zgromadzonych nieprzepadalnych uprawnień emerytalnych, które zostało przeprowadzone nie więcej niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o udzielenie informacji, oraz;

d) warunków przeniesienia nabytych uprawnień.

3. Beneficjent objęty odroczeniem, który wystąpił o to z wnioskiem, otrzymuje od osoby odpowiedzialnej za zarządzanie dodatkowym systemem emerytalno-rentowym i I nformacje na temat swoich nieaktywnych uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych oraz na temat wszelkich zmian zasad w odniesieniu do dodatkowego systemu emerytalno-rentowego, któremu podlega. przekazywane są beneficjentom z odroczonymi uprawnieniami, którzy złożyli wniosek o ich udzielenie; informacje te dotyczą:

(a) wartości ich nieaktywnych uprawnień lub oszacowania nieaktywnych uprawnień emerytalnych, które zostało przeprowadzone nie więcej niż 12 miesięcy przed otrzymaniem wniosku o udzielenie informacji; oraz

(b) warunków traktowania nieaktywnych uprawnień emerytalnych.

4. Informacje , o których mowa w niniejszym artykule, są przekazywane na piśmie, w sposób zrozumiały i w rozsądnym terminie .

Artykuł 8 7

Minimalne wymagania – klauzula niezmniejszająca

1. Państwa członkowskie mogą przyjąć lub utrzymać przepisy dotyczące ustalania uprawnień emerytalnych pracowników i zachowania możliwości przenoszenia dodatkowych uprawnień emerytalnych odchodzących pracowników , które są bardziej korzystne niż te przewidziane w niniejszej dyrektywie.

2. Wejście w życie niniejszej dyrektywy nie może w żadnym razie stanowić uzasadnienia do ograniczenia obowiązującego istniejących w państwach członkowskich uprawnień do ustalania i zachowania dodatkowych emerytur stopnia możliwości przenoszenia dodatkowych uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych .

Artykuł 9 8

Wdrożenie

1. Państwa członkowskie przyjmują przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia 1 lipca 2008 r. […(2 lata po przyjęciu niniejszej dyrektywy)] lub dopilnowują, by do tego terminu mogą powierzyć partnerz y om społeczn i ym, na ich wspólny wniosek, wykonanie niniejszej dyrektywy w zakresie wprowadzili wymagane przepis y ów w drodze układu wchodzących w zakres układów zbiorowych . W takim przypadku dane Państwa członkowskie upewniają się, że najpóźniej do dnia 1 lipca 2008 r. partnerzy społeczni wdrożyli konieczne przepisy w drodze porozumienia; i przyjmą wszelkie niezbędne przepisy mają obowiązek przedsięwziąć odpowiednie działania umożliwiające im zagwarantowanie w każdej chwili wyników rezultatów wymaganych niniejszą dyrektywą. Niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

2. Bez względu na postanowienia ust. 1 państwa członkowskie mogą skorzystać, jeżeli będzie to konieczne, z dodatkowego okresu 60 miesięcy, licząc od dnia 1 lipca 2008 r. […(2 lata po przyjęciu niniejszej dyrektywy)] na zrealizowanie celów, o których mowa w art. 4 i 5 lit. d) . Każde państwo członkowskie, które chciałoby skorzystać z tego dodatkowego terminu informuje o tym Komisję, wskazując na postanowienia i określone programy oraz szczególne uzasadnienie takiej sytuacji, usprawiedliwiające dodatkowy termin.

3. Bez względu na postanowienia ust. 1 oraz w celu uwzględnienia szczególnych odpowiednio uzasadnionych warunków związanych z wykonalnością finansową dodatkowych systemów emerytalno-rentowych, Państwa Członkowskie mogą zwolnić ze stosowania przepisów art. 6 ust. 1 systemy działające na zasadzie podziału, kasy zapomogowe i przedsiębiorstwa tworzące rezerwy na wypłaty rent i emerytur dla swoich pracowników. Każde Państwo Członkowskie, które chciałoby skorzystać z tej możliwości, niezwłocznie informuje o tym Komisję, wskazując na postanowienia i określone systemy oraz szczególne uzasadnienie takiej sytuacji, usprawiedliwiające dodatkowy termin.

4 . Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Sposoby dokonania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

5. Państwa Członkowskie informują Komisję o środkach przedsięwziętych w celu wykonania przepisów art. 5.

Artykuł 10 9

Sprawozdanie

1. Co pięć lat , licząc od dnia 1 lipca 208 r. […(po upływie dwóch lat od przyjęcia dyrektywy)] , w oparciu o informacje dostarczone przez państwa członkowskie Komisja opracuje sprawozdanie, które przedstawi Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Europejskiemu Komitetowi Społeczno-Ekonomicznemu oraz Komitetowi Regionów .

2. Najpóźniej za 10 lat licząc od 1 lipca 2008 r., Komisja sporządza Pierwsze sprawozdanie dotyczy stosowania dyrektywy i zawiera szczególne sprawozdanie w sprawie stosowania art. 9 ust. 3. W razie potrzeby sprawozdanie to będzie podstawą wniosku Komisji, obejmującego wszelkie zmiany do niniejszej dyrektywy, jakie okażą się konieczne w celu zapewnienia równego traktowania w odniesieniu do przenoszenia uprawnień nabytych przez pracowników objętych systemami kapitałowymi i pracowników objętych systemami określonymi w art. 9 ust. 3. , dokonujące przeglądu warunków przenoszenia kapitału odpowiadającego dodatkowym uprawnieniom emerytalnym pracowników. Na podstawie tego sprawozdania, w stosownych przypadkach, Komisja sprawdzi możliwości przedłożenia wniosku zawierającego zmiany do niniejszej dyrektywy albo dotyczącego innych instrumentów, które okażą się niezbędne dla dalszej redukcji przeszkód w mobilności pracowników, wynikających z określonych przepisów w zakresie dodatkowych uprawnień emerytalnych.

Artykuł 11 10

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 12 11

Odbiorcy

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

[1] Dyrektywa 2003/41/WE w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami.

[2] Dyrektywa Rady 80/987/EWG w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich dotyczących ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy, w wersji zmienionej dyrektywą 2002/74/WE.

[3] Dz.U. C […] z […], str. […].

[4] Dz.U. C […] z […], str. […].

[5] Dz.U. C […] z […], str. […].

[6] Dz.U. L 149 z 5.7.1971, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 631/2004 (Dz.U. L 100 z 6.4.2004, str. 1).

[7] Dz.U. L 74 z 27.3.1972, str. 1. Rozporządzenie, ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 77/2005 (Dz.U. L 16 z 20.1.2005, str. 3), utraci moc w chwili wejścia w życie rozporządzenia (WE) 883/04.

[8] Dz.U. L 209 z 25.7.1998, str. 46.

[9] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/17/WE z dnia 19 marca 2001 r. w sprawie reorganizacji i likwidacji zakładów ubezpieczeń (Dz.U. L 110 z 20.4.2001, str. 28).

[10] Dz.U. L 235 z 23.9.2003, str. 10.

[11] Utraci moc wraz z wejściem w życie rozporządzenia (WE) 883/04 i zostanie przez nie zastąpione.

52007PC0603