P6_TA(2006)0245

Sytuacja kobiet w konfliktach zbrojnych i ich rola w odbudowie i procesie demokratycznym w krajach po zakończeniu konfliktu

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji kobiet w konfliktach zbrojnych i ich roli w odbudowie i procesie demokratycznym w krajach po zakończeniu konfliktu (2005/2215(INI))

Parlament Europejski,

- uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) 1325(2000) w sprawie wspierania pokoju i bezpieczeństwa przez kobiety z dnia 31 października 2000 r., (zwaną dalej rezolucją RB ONZ) stwierdzającą, że kobiety powinny być traktowane na równi z mężczyznami w czynieniu wysiłków w celu utrzymania i wspierania pokoju i bezpieczeństwa oraz, że powinny one w pełni współdziałać w tym zakresie,

- uwzględniając swoją rezolucję z 30 listopada 2000 r. w sprawie udziału kobiet w pokojowym rozwiązywaniu konfliktów [1],

- uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka ONZ, z dnia 10 grudnia 1948 r., a także Deklarację Wiedeńską i Program Działań uchwalone na Światowej Konferencji Praw Człowieka, która odbyła się w dniach 14- 25 czerwca 1993 r.,

- uwzględniając Biuletyn Sekretarza Generalnego ONZ dotyczący specjalnych środków ochrony przed wyzyskiem i wykorzystywaniem seksualnym (ST/SGB/2003/13),

- uwzględniając deklarację ONZ o eliminacji przemocy wobec kobiet, z dnia 20 grudnia 1993 r. [2], oraz konwencję ONZ o prawach dziecka, z dnia 20 listopada 1989 r.,

- uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) z dnia 18 grudnia 1979 r. oraz jej protokół dodatkowy,

- uwzględniając konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, z dnia 10 grudnia 1984 r., deklarację ONZ o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia i w czasie konfliktu zbrojnego, z dnia 14 grudnia 1974 r. [3], a w szczególności jej ustęp 4, na mocy którego należy przyjąć skuteczne środki zakazujące prześladowania, torturowania, stosowania przemocy i poniżającego traktowania wobec kobiet,

- uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ 1265(1999) w sprawie ochrony ludności cywilnej w czasie konfliktów zbrojnych, z dnia 17 września 1999 r., a w szczególności jej ustęp 14, na mocy którego personel ONZ, zaangażowany w działania mające na celu przywrócenie, utrzymanie i umocnienie pokoju przechodzi stosowne szkolenie, zwłaszcza w zakresie praw człowieka, wraz z przepisami dotyczącymi szczególnych kwestii dotyczących płci,

- uwzględniając rezolucję ONZ w sprawie udziału kobiet w umacnianiu pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, z dnia 15 grudnia 1975 r. [4], Deklarację ONZ w sprawie udziału kobiet w działaniach na rzecz pokoju i współpracy międzynarodowej, z dnia 3 grudnia 1982 r. [5], a w szczególności jej ustęp 12, dotyczący konkretnych środków, jakie należy przyjąć w celu zwiększenia udziału kobiet w działaniach na rzecz pokoju,

- uwzględniając Deklarację Pekińską i Platformę Działania, ustanowioną podczas Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet, która odbyła się w dniach 4- 15 września 1995 r., a w szczególności sekcję E dotyczącą kobiet i konfliktów zbrojnych oraz dokument przyjęty na sesji specjalnej Organizacji Narodów Zjednoczonych Pekin +5 i Pekin +10 w sprawie dalszych działań i inicjatyw mających na celu wdrożenie Deklaracji Pekińskiej i Platformy Działania, która odbyła się w dniach 5- 9 czerwca 2000 r., a w szczególności jej ust. 13 dotyczący przeszkód w zakresie jednakowego udziału kobiet w działaniach na rzecz przywrócenia pokoju, a także jej ust. 124 dotyczący jednakowego uczestnictwa mężczyzn i kobiet w misjach na rzecz utrzymania pokoju i negocjacjach pokojowych,

- uwzględniając Statut Rzymski ustanawiający Międzynarodowy Trybunał Karny, przyjęty w dniu 17 lipca 1998 r., a w szczególności art. 7 i 8, które kwalifikują gwałt, niewolę seksualną, przymusową ciążę, przymusową sterylizację i wszelkie inne formy przemocy seksualnej jako zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne, utożsamiając je również z formą tortur i ciężką zbrodnią wojenna niezależnie od tego, czy czynów tych dokonuje się w sposób systematyczny, czy też nie, podczas konfliktów międzynarodowych czy konfliktów wewnętrznych,

- uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i ich protokoły dodatkowe z 1977 r., na mocy których kobiety są chronione przed gwałtem i wszelkimi innymi formami przemocy seksualnej,

- uwzględniając rezolucję 1385 (2004) i zalecenie 1665 (2004) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie "Zapobiegania i regulacji konfliktów: rola kobiet", przyjęte dnia 23 czerwca 2004 r.,

- uwzględniając rezolucję przyjętą podczas 5 Europejskiej Konferencji Ministerialnej w sprawie Równości Kobiet i Mężczyzn, która odbyła się w dniach 22- 23 stycznia 2003 r. w Skopje, zatytułowaną "Rola kobiet i mężczyzn w zapobieganiu konfliktom, budowie pokoju oraz procesach demokratycznych po zakończeniu konfliktu - aspekty płci (gender perspective)",

- uwzględniając deklarację "Równość płci: podstawowa kwestia w zmieniających się społeczeństwach" i związany z nią program działania, przyjęte podczas wyżej wymienionej 5 Europejskiej Konferencji Ministerialnej,

- uwzględniając decyzję Rady Ministerialnej OBWE nr 14/04 z dnia 7 grudnia 2004 r. w Sofii w sprawie programu działania OBWE w 2004 r. dotyczącego wspierania równości płci,

- uwzględniając decyzję nr 14/05 Rady Ministerialnej OBWE z dnia 6 grudnia 2005 r. w Lubljanie w sprawie udziału kobiet w zapobieganiu konfliktom, zarządzaniu kryzysami i odbudowie po konflikcie,

- uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy 5(2002) dla państw członkowskich w sprawie ochrony kobiet przed przemocą, w odniesieniu do przemocy podczas konfliktów zbrojnych i na obszarach wcześniej dotkniętych konfliktami zbrojnymi,

- uwzględniając "dokument operacyjny" Rady w sprawie wdrożenia rezolucji RB ONZ nr 1325(2000) w kontekście Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (EPBiO), w brzmieniu przyjętym w listopadzie 2005 r.,

- uwzględniając art. 45 regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Rozwoju (A6-0159/2006),

A. mając na uwadze, że w czasie konfliktu kobiety, jako ludność cywilna, są tak są tak samo jak dzieci i starcy ofiarami wielu aktów przemocy, w tym na tle seksualnym,

B. mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet w czasie konfliktów zbrojnych pociąga za sobą nie tylko cierpienie fizyczne i/lub seksualne, ale również narusza ich prawa gospodarcze, społeczne i kulturalne,

C. mając na uwadze, że najgłębsze przyczyny faktu, iż kobiety są szczególnie narażone na przemoc w czasie konfliktów, wynikają często z powszechnego społecznego niedoceniania kobiet i z ograniczonego dostępu do edukacji i zatrudnienia, i że w związku z tym emancypacja kobiet jest warunkiem koniecznym do zwalczania przemocy związanej z płcią w czasie konfliktów zbrojnych,

D. mając na uwadze, że gwałty i prześladowania seksualne wykorzystuje się jako narzędzie walki w celu poniżania i psychologicznego łamania przeciwnika, a przy tym ofiary tych praktyk są często napiętnowane, odrzucane, maltretowane czy wręcz zabijane przez własną wspólnotę, która chce w ten sposób odzyskać swój honor,

E. podkreślając fakt, iż historia pokazała, iż wywoływanie wojen zdaje się być aktywnością zdecydowanie zdominowaną przez mężczyzn, oraz że w związku z tym uzasadnione jest oczekiwanie, że szczególne umiejętności kobiet do prowadzenia dialogu i do sprzeciwiania się przemocy mogą przyczynić się w sposób bardzo pozytywny do zapobiegania konfliktom i ich zarządzania w sposób pokojowy,

F. mając na uwadze, że w okresie konfliktu kobiety napotykają trudności w dostępie do opieki zdrowotnej w zakresie rozrodczości, jakiej wymaga natura kobieca, jak antykoncepcja, leczenie chorób przenoszonych drogą płciową, opieka podczas ciąży oraz jej przerywanie, jeżeli kobieta tego sobie życzy, poród, opieka poporodowa oraz podczas menopauzy,

G. mając na uwadze, że dobrowolne lub wymuszone praktyki seksualne, bez możliwości zabezpieczenia się przez kobietę, mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się chorób przekazywanych drogą płciową, jak wirus HIV, oraz że konflikty i obozy osób wysiedlonych są pod tym względem krytycznymi okresami i miejscami,

H. mając na uwadze, że kobiety wykorzystywane seksualnie w okresie konfliktu rzadko mają dostęp do ochrony, wsparcia psychologicznego, opieki lekarskiej i środków prawnych, które pomogłyby im przezwyciężyć cierpienie i umożliwiłyby ukaranie ich oprawców,

I. mając na uwadze, że przemoc małżeńska, występująca w każdej sytuacji konfliktowej, nie maleje po zakończeniu konfliktu, gdy walczący powracają do domów,

J. mając na uwadze, że pragnące pokoju kobiety na całym świecie wykorzystały sieć stowarzyszeń, aby wybudować pomost między walczącymi stronami oraz domagać się sprawiedliwości dla ich zaginionych najbliższych,

K. mając na uwadze, że pokojowe ruchy kobiece nie zawsze świadomie wpisują się w perspektywę zmiany zasad i stosunków społecznych określających relacje władzy zachodzące między mężczyznami a kobietami,

L. mając na uwadze, że obecność kobiet przy stołach negocjacyjnych oraz w ramach aktywnych ról w pokojowych procesach przejściowych stanowi niezbędny lecz niewystarczający krok w kierunku demokracji oraz że kobiety te potrzebują pomocy i wsparcia w tego rodzaju procesie rozwoju politycznego,

M. mając na uwadze, że kilka wyjątkowych kobiet przeszło z opozycji politycznej na najwyższe stanowiska państwowe, jak Hélène Sirleaf w Liberii i Michelle Bachelet w Chile, lecz przypadki te są nadal zbyt rzadkie,

N. mając na uwadze, że komisje na rzecz prawdy i pojednania ułatwiają proces pojednawczy w społeczeństwach po zakończeniu konfliktu, lecz uczestnictwo w nich kobiet jest ciągle zbyt niskie,

O. mając na uwadze, że inicjatywy podjęte przez niektóre kraje lub organizacje międzynarodowe w celu włączenia problematyki płci do głównego nurtu polityki powinny zostać przyjęte z zadowoleniem i służyć jako przykłady dobrych praktyk,

P. mając na uwadze, że kobiety zawsze walczyły i działały w ruchach oporu, lecz że w dzisiejszych czasach należą oficjalnie do sił zbrojnych wielu państw w imię równości kobiet i mężczyzn,

Q. mając na uwadze, że zjawisko kamikaze jest stosunkowo nowe, ograniczone i zlokalizowane w krajach o tradycjach islamskich, oraz że niewiele kobiet zostaje kamikaze,

R. mając na uwadze, że często beznadziejna sytuacja, w jakiej znajdują się te kobiety pod względem politycznym, osobistym i społecznym jest czynnikiem decydującym o ich zaangażowaniu,

S. mając na uwadze, że dzisiejszy fundamentalizm gloryfikuje męczeństwo, na co narażone są kobiety uczestniczące w ruchu oporu i walczące na rzecz równości społecznej,

T. mając na uwadze, że medialne nagłośnienie tego zjawiska zwiększa atrakcyjność popełnienia ataku samobójczego wśród młodych ludzi o kruchej psychice, ze względu na chwałę, jaka po ich śmierci spływa na rodzinę,

1. podkreśla potrzebę uwzględnienia aspektu płci jako głównego elementu badań nad pokojem, zapobiegania konfliktom i rozwiązywania ich, operacji pokojowych, odnowy i odbudowy po zakończeniu konfliktu, a także w celu zapewnienia obecności kwestii płci w programach terenowych;

Kobiety jako ofiary wojny

2. przypomina znaczenie dostępu do usług opieki zdrowotnej z zakresu położnictwa w obozach dla uchodźców, zarówno w czasie konfliktów, jak i po ich zakończeniu - usług, bez których wskaźniki śmiertelności wśród matek i dzieci podnoszą się wraz z szerzeniem się chorób przenoszonych drogą płciową; podkreśla, że przemoc małżeńska, prostytucja i gwałty powszechne w takich okolicznościach zwiększają priorytet, jaki należy nadać tym usługom, łącznie z koniecznością umożliwienia kobietom rodzenia w warunkach szpitalnych bez potrzeby uzyskania uprzedniej zgody mężczyzny należącego do rodziny lub umożliwienia przerwania niechcianej ciąży i dostępu do pomocy psychologa; podkreśla potrzebę zagwarantowania wszystkim kobietom i dziewczynkom, które są ofiarami gwałtów, natychmiastowego dostępu do antykoncepcji doraźnej (postkoitalnej); uważa, że działania mające na celu zapewnienie poszanowania praw seksualnych i reprodukcyjnych pomoże zmniejszyć liczbę aktów przemocy seksualnej popełnianych w sytuacjach konfliktowych;

3. podkreśla, że wszystkie państwa zobowiązane są do położenia kresu bezkarności i do pociągnięcia do odpowiedzialności wszystkich odpowiedzialnych za ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości, zbrodnie wojenne, w tym związane z przemocą na tle seksualnym względem kobiet oraz dziewcząt, jak gwałt, niewolnictwo seksualne, przymusowa prostytucja, wymuszona ciąża, wymuszona sterylizacja oraz wszelkie podobne formy przemocy seksualnej oraz podkreśla obowiązek uznania tych czynów i potępienia ich jako zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne i w związku z tym zwraca uwagę na potrzebę wyłączenia ich, o ile to możliwe, z zakresu postanowień o amnestii;

4. domaga się, aby kobiety będące ofiarami napaści i przemocy podczas konfliktów mogły wnieść skargę do sądów międzynarodowych w warunkach zapewniających poszanowanie ich godności i ochronę ze strony sądu przed gwałtowną agresją i urazom psychologicznym, jakim mogłyby ulec w czasie przesłuchań nie uwzględniających w żadnej mierze kwestii szoku emocjonalnego; domaga się dla nich zadośćuczynienia, zarówno na gruncie cywilnym jak i karnym, oraz wprowadzenia programów wsparcia, aby pomóc im w reintegracji gospodarczej, społecznej i psychologicznej;

5. uważa za niezwykle ważne zaprzestanie wykorzystywania dzieci-żołnierzy w konfliktach, w tym dziewczynek, które doświadczają tam prawdziwej niewoli seksualnej; nalega, aby wprowadzono dla dzieci długookresowe programy reintegracji psychologicznej, społecznej, edukacyjnej i ekonomicznej;

6. potępia przemoc wobec kobiet w każdych okolicznościach, ale żąda zerowej tolerancji wobec seksualnego wykorzystywania dzieci, młodych dziewcząt i kobiet podczas konfliktów zbrojnych i w obozach dla uchodźców; domaga się stosowania surowych sankcji, zarówno administracyjnych jak i karnych, wobec personelu humanitarnego, przedstawicieli instytucji międzynarodowych, sił pokojowych oraz dyplomatów, którzy się tego dopuszczają;

7. wyraża życzenie, aby w ramach interdyscyplinarnych programów udostępniono środki na zajęcie się problemem przemocy domowej, która wyraźnie narasta w okresie następującym po rozwiązaniu konfliktu z powodu ogólnej brutalizacji życia, poczucia zagrożenia fizycznego i gospodarczego oraz urazów psychologicznych, jakim ulegli również mężczyźni; stwierdza, że przemoc domowa w okresie następującym po rozwiązaniu konfliktu jest tematem zaniedbywanym, do którego przywiązuje się niewielką wagę; a przecież problem ten utrwala hierarchię płci ustaloną jeszcze przed rozpoczęciem konfliktu i nasila urazy psychologiczne, jakim ulegają kobiety padające ofiarą przemocy (seksualnej);

8. podkreśla wielkie zaniepokojenie z powodu dużej liczby kobiet i dzieci wśród uchodźców i przesiedlonych zarejestrowanych przez instytucje międzynarodowe na skutek konfliktów zbrojnych i wojen domowych;

9. podkreśla specjalne potrzeby kobiet i dziewcząt odnośnie odminowywania oraz podkreśla fakt, że mimo iż miny przeciwpiechotne mogły być stosowane podczas operacji wojskowych to ich ofiarami padały najczęściej kobiety, dzieci i zwykli cywile, którzy ginęli lub tracili możliwość utrzymania się w wyniku doznanych okaleczeń; ponownie stwierdza, że UE musi promować przestrzeganie Konwencji Ottawskiej w sprawie zakazu użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz ich zniszczenia, zwłaszcza w Afryce, ale również w Europie i innych krajach; wzywa UE do nasilenia starań w celu oczyszczenia obszarów pokonfliktowych z min, oraz do zapewnienia leczenia i rehabilitacji ofiar oraz odzyskania zaminowanych gruntów tak, aby ludność mogła na nich znów bezpiecznie mieszkać i pracować;

Kobiety jako twórczynie pokoju

10. podkreśla pozytywną rolę, jaką kobiety odgrywają w rozwiązywaniu konfliktów i zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zagwarantowanie odpowiedniej pomocy technicznej i finansowej w celu wsparcia programów umożliwiających kobietom pełny udział w prowadzeniu negocjacji pokojowych i zwiększających udział kobiet w społeczeństwie obywatelskim jako takim;

11. podkreśla pozytywną rolę kobiet podczas odbudowy po zakończeniu konfliktu, a zwłaszcza w programach rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji (DDR), szczególnie kiedy takie programy są skierowane do dzieci-żołnierzy; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego udziału kobiet w programach DDR a szczególnie do przystosowania tych programów do reintegracji dzieci-żołnierzy;

12. zdecydowanie popiera apel potężnej koalicji organizacji kobiecych z Kosowa z dnia 8 marca 2006 r. na rzecz włączenia kobiet do siedmioosobowej międzynarodowej grupy negocjującej przyszły status regionu; ubolewa, że jak dotąd apel nie został wysłuchany;

13. nalega, aby kobiece ruchy na rzecz pokoju i organizacje kobiece były wspierane po zakończeniu konfliktu środkami pedagogicznymi, politycznymi, finansowymi i prawnymi, aby doprowadzić do powstania społeczeństwa demokratycznego dbającego o prawa kobiet, a także o równouprawnienie w reformach konstytucyjnych, legislacyjnych i politycznych; z zadowoleniem przyjmuje różne inicjatywy międzynarodowe, które obejmują działania w tym kierunku, takie jak inicjatywa Australii w Papui-Nowej Gwinei lub inicjatywa Norwegii na Sri Lance;

14. z zadowoleniem przyjmuje różne inicjatywy dotyczące stworzenia wskaźników szybkiego ostrzegania i nadzoru nad konfliktami uwzględniające szczególne właściwości płci, takie jak Fundusz Rozwoju na rzecz kobiet (UNIFEM), Rady Europy, Szwajcarskiej Fundacji na Rzecz Pokoju, organizacji International Alert i Forum w sprawie Wczesnego Ostrzegania i Szybkiego Reagowania;

15. z zadowoleniem przyjmuje, że Rada zajęła się w 2005 r. wykonaniem rezolucji RB ONZ 1325(2000) w ramach europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony (EPBiO), odnosząc się również do włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki, i zwraca się do Rady, aby nie zaniechała włączenia doradców ds. praw człowieka i równości kobiet i mężczyzn do sił cywilnych zajmujących się utrzymywaniem pokoju, którymi kieruje Unia Europejska, oraz zapewniła szkolenie w zakresie problematyki płci;

16. ponawia wezwanie do skutecznej kontroli parlamentarnej EPBiO;

17. podkreśla, że istotne jest stosowanie i dalsze opracowywanie ogólnych norm postępowania w działaniach prowadzonych w ramach EPBiO, przy zwróceniu odpowiedniej uwagi na zgodność tych zasad z zasadami rządzącymi innymi obszarami działalności prowadzonej przez UE w krajach trzecich, jak również wytycznych dotyczących ochrony ludności cywilnej w prowadzonych przez UE działaniach w zakresie zarządzania kryzysowego;

18. z wielkim zadowoleniem przyjmuje "dokument operacyjny" Rady przyjęty w listopadzie 2005 r. w sprawie wdrożenia rezolucji RB ONZ nr 1325(2000) w kontekście EPBiO;

19. wzywa UE do wspierania działań mających na celu znaczne zwiększenie liczby kobiet na wszystkich szczeblach misji EPBiO, w szczególności do zachęcania kobiet do kandydowania i do zgłaszania się na stanowiska oficerskie w wojsku, policji i dyplomacji w misjach EPBiO na jak najwcześniejszym etapie planowania tych misji;

20. wyraża przekonanie, że podczas planowania misji w ramach EPBiO należy wziąć pod uwagę włączenie lokalnych organizacji kobiecych w proces pokojowy, aby wykorzystać swoisty wkład, jaki mogą one wnieść oraz uznać szczególny sposób, w jaki kobiety są dotknięte przez konflikt;

21. zachęca UE do zwrócenia większej uwagi na obecność, przygotowanie, szkolenie i wyposażenie policji, która bierze udział w misjach wojskowych, gdyż oddziały policji stanowią podstawowy czynnik gwarantujący bezpieczeństwo ludności cywilnej, zwłaszcza kobiet i dzieci;

22. wyraża zadowolenie z faktu, że nowe misje pokojowe utworzone przez ONZ od 2000 r., obejmują doradców ds. równości płci oraz że, w 2003 r., takie stanowisko zostało utworzone w ramach Departamentu Operacji Pokojowych;

23. wnosi, o to aby nie zapominać o odważnych kobietach, które wybrały pokojowe formy oporu i które zapłaciły za ten opór, lub płacą w dalszym ciągu przebywając w więzieniu, areszcie domowym, lub też jako ofiary porwania;

24. podkreśla konieczność zwiększenia roli kobiet w procesie podejmowania decyzji politycznych podczas odbudowy państwa, a także zwiększenia ich obecności politycznej przy stole negocjacyjnym; wspiera w tym kontekście rezolucję RB ONZ 1325(2000) oraz swoją powyższą rezolucję z dnia 30 listopada 2000 r.;

25. uważa za konieczne promowanie zwiększonego udziału i obecności kobiet w mediach i platformach opinii publicznej, dzięki którym kobiety mogą wyrażać swoją opinię;

26. z zadowoleniem przyjmuje wsparcie, jakiego Komisja udziela przeprowadzaniu wolnych wyborów w krajach po zakończeniu konfliktu oraz gratuluje udziału kobiet w tych ramach wyborów; z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że kobiety zostały wyznaczone, aby stać na czele niektórych misji wyborczych oraz pilnie wzywa do dalszego zwiększania liczby kobiet wśród przewodniczących misji wyborczych;

27. podkreśla ciągłą obecność dyskryminacji wobec kobiet związanej z dostępem do kapitału i środków takich jak żywność i edukacja, do technologii informatycznej, a także do opieki zdrowotnej i innych świadczeń społecznych oraz uważa, że zaangażowanie kobiet w działalność gospodarczą, zarówno na terenach wiejskich, jak i miejskich, ma kluczowe znaczenie dla wspierania ich pozycji społeczno-ekonomicznej w społeczeństwie po zakończeniu konfliktu; podkreśla pozytywną rolę, jaką odgrywa mikrokredyt we wzmocnieniu pozycji kobiet i wzywa wspólnotę międzynarodową do przedsięwzięcia kroków mających na celu zachęcenie do wykorzystywania go w krajach odbudowujących się po zakończeniu konfliktu;

Kobiety oraz wojna

28. potępia uzasadnianie męczeństwa, która godzi obecnie w młodych ludzi, w tym młode kobiety; wyraża przekonanie, że wzywanie do ataku samobójczego (kamikadze) prowadzi do zacierania granic pomiędzy żarliwością religijną, rozpaczliwym oporem wobec okupacji lub niesprawiedliwości a osiąganiem celów tego typu działań, którymi są niewinne ofiary cywilne;

29. zwraca uwagę na problem kobiet kamikaze i podkreśla, że gwałt jako narzędzie walki dotyczy wszystkich kobiet bez względu na różnice etniczne, religijne i ideologiczne; przypomina, że kobiety padające ofiarami gwałtu są napiętnowane i wykluczane społecznie, a nawet zabijane;

30. wyraża zadowolenie z faktu, że zjawisko to, jego rozpowszechnianie i manipulowanie nim przez media jest obecnie ujawniane przez niektóre władze islamskie, w imię samego Koranu, który propaguje szacunek dla życia;

31. wzywa do zbadania politycznych, społecznych lub kulturowych przyczyn ataków samobójczych popełnianych w duchu zemsty rodowej i wzywa usilnie społeczność międzynarodową do działań na rzecz przestrzegania prawa międzynarodowego oraz do dążenia do przywrócenia pokoju, wszędzie tam gdzie kobiety zostały lub mogą zostać zwerbowane do popełnienia ataków samobójczych;

Zalecenia

32. wspiera wszystkie zalecenia, które począwszy od wyżej wymienionej rezolucji RB ONZ 1325(2000), zmierzały do poprawy losu kobiet podczas konfliktów i wzywa Radę i Komisję do włączenia i wdrożenia swoich zaleceń, a w szczególności tych zawartych w wyżej wymienionej rezolucji z dnia 30 listopada 2000 r., bezzwłocznie do wszystkich swoich polityk;

33. stwierdza, że pomimo rezolucji, apeli i zaleceń różnych instytucji międzynarodowych i europejskich, kobiety wciąż nie mają pełnego udziału w zapobieganiu konfliktom, rozwiązywaniu konfliktu, w operacjach utrzymania i przywracaniu pokoju; zauważa zatem, że problem nie polega na formułowaniu nowych zaleceń, i zwraca się o przedstawienie konkretnego programu działań, wskazującego kierunki ich wdrażania, oceniającego przeszkody oraz określającego sposoby kontrolowania rezultatów; Parlament Europejski otrzyma roczne sprawozdanie z wykonania tego programu;

34. podkreśla znaczenie udziału kobiet w misjach dyplomatycznych oraz zachęca państwa członkowskie do rekrutowania większej liczby kobiet do służb dyplomatycznych oraz do kształcenia kobiet dyplomatów w zakresie technik negocjacyjnych i mediacyjnych w celu sporządzenia listy kobiet wykwalifikowanych do pracy na stanowiskach związanych z pokojem i bezpieczeństwem;

35. wzywa do stosowania koncepcji "wymiaru sprawiedliwości w okresach przejściowych" do procesów pokojowych oraz przechodzenia na demokrację i praworządność, przy poszanowaniu praw ofiar, godności kobiet świadków oraz udziału kobiet w tworzonych komisjach śledczych na rzecz pojednania, oraz do włączenia aspektów związanych z płcią do środków przyjmowanych przez te komisje;

36. proponuje ograniczyć zalecenia do istoty rzeczy, czyli do żądania od instytucji dążenia do osiągnięcia synergii konkretnych działań, jakie należy podjąć, z działaniami innych instytucji międzynarodowych dążących do osiągnięcia tych samych celów i wykorzystywania w jak największym stopniu, jako bodźców i dźwigni, nowych instrumentów finansowych zawartych w ramach finansowych na lata 2007-2013;

37. zaleca, aby Komisja, Rada i państwa członkowskie wspierały wprowadzenie wychowania na rzecz pokoju i poszanowania godności jednostki oraz równości płci we wszystkich programach edukacyjnych i szkoleniowych w państwach i regionów pogrążonych w konfliktach, w celu rozwijania w tych społecznościach ducha pokoju i wrażliwości na prawa kobiet, również za pośrednictwem wysłannictwa złożonego z urzędników UE i innych międzynarodowych organizacji niosących pomoc; zaleca włączenie do tego projektu lokalnych organizacji kobiet, stowarzyszeń matek, wychowawców na obozach młodzieżowych i nauczycieli;

38. zwraca się do Komisji, aby informowała Parlament o wdrożeniu wytycznych w sprawie dzieci i konfliktów zbrojnych z 2003 r.;

39. zaleca państwom członkowskim rozszerzenie programów przyjmowania dzieci i młodzieży przybywających do państw członkowskich, pochodzących z regionów pogrążonych w konfliktach, aby wydostać ich ze świata, w którym panuje przemoc i rozpacz i który sam w sobie rodzi przemoc, także wobec kobiet; zwraca się do Rady o wezwanie państw członkowskich do ułatwienia tego przyjmowania, bez stwarzania zbędnych przeszkód; nalega, aby uzgodniono z państwami tranzytowymi, aby nie hamowały one tych programów humanitarnych;

40. zwraca się do Komisji o wsparcie inicjatyw pokojowych uruchamianych przez kobiety w ramach stowarzyszeń, a w szczególności inicjatyw wielokulturowych, transgranicznych i regionalnych, poprzez wsparcie polityczne, techniczne i finansowe dla stowarzyszeń zaangażowanych w rozwiązywanie konfliktów i budowanie pokoju; nalega, aby Rada zapewniała ich przekazywanie na szczeblu politycznym organom decyzyjnym państw, których to dotyczy; zachęca Parlament Europejski, a w szczególności Komisję Kobiet i Równouprawnienia, do ustanowienia wspólnych komitetów dla stref pogrążonych w konfliktach, obejmujących kobiety działające w tych sieciach oraz posłów Parlamentu Europejskiego;

41. wzywa Komisję i innych darczyńców do przeznaczania zasobów na wsparcie tworzenia potencjału przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, szczególnie lokalnych grup kobiet zaangażowanych w pokojowe rozwiązywanie konfliktów, a także do zapewnienia pomocy technicznej oraz szkoleń zawodowych;

42. uważa za bezwzględnie konieczne, aby Komisja utrzymała inicjatywę europejską na rzecz demokracji i praw człowieka jako specyficzny instrument zawarty w ramach finansowych na lata 2007-2013; przypomina, że w przeszłości umożliwił on wprowadzenie wezwań do składania ofert i stworzenie specjalnych linii budżetowych przeznaczonych na prawa kobiet, bez uzyskiwania zgody miejscowych rządów; zwraca się do Komisji, aby upewniła się, że w instrumencie stabilności zarządzanie konfliktami obejmuje wymiar dotyczący płci, umożliwiający stawienie czoła problemom kobiet na wszystkich etapach konfliktu;

43. żąda, aby problematyka płci była propagowane w sposób widoczny i rozszerzona w sposób weryfikowalny we wszystkich instrumentach finansowych, a zwłaszcza w instrumencie przedakcesyjnym, w europejskiej polityce sąsiedztwa oraz w instrumencie współpracy na rzecz rozwoju i współpracy gospodarczej, a także w instrumencie stabilności, i aby stanowiła ono integralną część warunków układów o stowarzyszeniu;

44. podkreśla, że programy strategiczne i programy działania państw będą stanowić doskonały nośnik włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki, o ile będzie istniała obustronna wola polityczna; żąda, aby wszystkie działania z zakresu EPBiO wdrażały rezolucję RB ONZ 1325(2000) oraz swoją wymienioną wyżej rezolucję z dnia 30 listopada 2000 r. i aby Parlament Europejski otrzymywał roczne sprawozdania w tym zakresie;

45. żąda aby prawo do zdrowia reprodukcyjnego było chronione i uznawane za priorytet Komisji w jej działaniach dotyczących współpracy oraz w instrumencie stabilności w odniesieniu do regionów pogrążonych w konflikcie, co powinnno znaleźć odzwierciedlenie w liniach budżetowych;

46. podkreśla potrzebę lepszej kontroli dystrybucji żywności, odzieży i środków higienicznych, takich jak podpaski higieniczne, w trakcie operacji nagłych i zwraca się z prośbą do międzynarodowych agencji humanitarnych o podjęcie działań zapewniających ochronę w obozach dla uchodźców i o przyczynienie się do polepszenia takich działań w celu zmniejszenia ryzyka stosowania przemocy i wykorzystywania seksualnego wobec kobiet i dziewcząt oraz o stworzenie programu dotyczącego zdrowia rozrodczego w obozach dla uchodźców i do zapewnienia wszystkim kobietom i dziewczętom, które zostały zgwałcone, natychmiastowego dostępu do profilaktyki po gwałcie;

47. zaleca rozpoczęcie współpracy Parlamentu Europejskiego, Rady Europy, NATO, wszystkich kompetentnych organów ONZ, w tym UNIFEM, OBWE i ewentualnie innych instancji międzynarodowych efektywnie działających w tej dziedzinie, aby ustanowić wskaźniki informujące o udziale kobiet i mężczyzn, możliwe do kontrolowania podczas konfliktów, i które mogą być włączone do nowych instrumentów z zakresu polityki zagranicznej i rozwoju i służyć jako narzędzie szybkiego ostrzegania;

48. uważa, że udział kobiet na wszystkich poziomach życia społecznego, gospodarczego i politycznego na wszystkich jego poziomach w krajach wychodzących z konfliktu powinien być taki sam jak udział mężczyzn; jest świadomy tego, że te parytety nie mogą od razu doprowadzić do osiągnięcia równości, biorąc pod uwagę kulturę i zmiany społeczne w państwach, o których mowa; zwraca się zatem do Komisji o wspieranie zwiększenia uczestnictwa kobiet w swoich programach działania dotyczących realizacji rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ 1325(2000), nadzorowania ich rozwoju w kierunku osiągnięcia równości i przedstawiania wyników Parlamentowi Europejskiemu;

49. wspiera należyte wdrażanie klauzul dotyczących praw człowieka w porozumieniach z krajami trzecimi i zasad międzynarodowego prawa humanitarnego i związanych z nim umów międzynarodowych, szczególnie w odniesieniu do praw i potrzeb kobiet;

50. uważa, że nadanie Kodeksowi Postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu broni mocy wiążącej, poprzez zmniejszenie liczby konfliktów zbrojnych w świecie przyczyni się do zmniejszenia doznawanych przez kobiety cierpień;

51. zaleca, aby Parlament Europejski zajął się atakami samobójczymi dokonywanymi przez kobiety, zainicjował badania na ten temat i zamknął je konferencją, na którą zostaną zaproszeni naukowcy i inne pochodzące z danych państw osoby kompetentne w kwestiach dotyczących płci oraz islamskie władze religijne;

*

* *

52. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również państwom członkowskim, państwom przystępującym oraz kandydującym do członkostwa.

[1] Dz.U. C 228 z 13.08.2001 r., str. 186.

[2] Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 48/104.

[3] Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3318 (XXIX).

[4] Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3519 (XXX).

[5] Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 37/63.

--------------------------------------------------