[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 29.9.2006

KOM(2006) 558 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

dotyczące wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury{SEK(2006) 1218}

1. WPROWADZENIE

Artykuł 41 rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000[1] przewiduje, że Komisja do dnia 31 grudnia 2005 r. przedłoży Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie dotyczące wykonania tego rozporządzenia. Niniejsze sprawozdanie opiera się na przeglądzie stosowania wspólnej organizacji rynków (zwanej dalej „WOR”). Ponadto służby Komisji zorganizowały konsultacje w formie ankiet, otrzymując odpowiedzi od 22 państw członkowskich i 3 zainteresowanych stron.

Zgodnie z art. 32 traktatu, produkty rybołówstwa kwalifikują się jako „produkty rolne” i dlatego podlegają zasadom wspólnej polityki rolnej. Rada Ministrów przyjęła pierwszą organizację rynku produktów rybołówstwa w drodze rozporządzenia (EWG) nr 2142/70[2].

WOR była pierwszą częścią składową wspólnej polityki rybołówstwa (zwanej dalej „WPRyb”). Od tego czasu WOR stała się jednym z filarów WPRyb. Podobnie jak w przypadku organizacji rynków rolnych, podstawą prawną WOR jest art. 37 traktatu. WOR została stworzona, aby w sektorze rybołówstwa osiągnąć cele wyznaczone w art. 33 traktatu, w szczególności aby zapewnić stabilność rynku oraz zagwarantować producentom godziwe dochody.

Obecna WOR, ustanowiona na mocy rozporządzenia nr 104/2000, przestaje być jedynie systemem interwencji i kładzie teraz większy nacisk na działania połowowe i rynkowe wspierające trwałość zasobów. WOR jest prowadzona na podstawie 23 rozporządzeń wykonawczych (patrz załącznik 1). Akt Przystąpienia z 2003 r. wprowadził szprota i delfina, a w odniesieniu do śledzia bałtyckiego dodał nowe wielkości produktów wprowadzanych na rynek.

2. NORMY HANDLOWE

Wspólne normy handlowe mają zasadnicze znaczenie dla odpowiedniego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz mechanizmów interwencji. Zostały one ostatnio zmienione w drodze rozporządzenia Komisji (WE) nr 790/2005[3] w celu włączenia szprota.

Normy te przyczyniły się również do poprawy jakości produktów. Artykuł 6 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2406/96[4] wyłącza produkty kategorii świeżości B z możliwości uzyskania rekompensaty finansowej w związku z wycofaniem. Dokument roboczy pracowników Komisji w sprawie zastosowania tego artykułu[5] potwierdził, że poprawa jakości produktów wiązała się głównie ze zmniejszeniem liczby wyładunków produktów kategorii B.

Normy mają zastosowanie do pierwszej sprzedaży produktów rybołówstwa, która jest regulowana przez państwa członkowskie, przy czym sytuacja kształtuje się różnie w zależności od państwa. W 8 państwach członkowskich pierwsza sprzedaż organizowana jest poprzez obowiązkowe aukcje, a w 12 państwach członkowskich poprzez bezpośrednią sprzedaż nabywcom. W dwóch państwach członkowskich istnieją nieobowiązkowe aukcje, a w 6 państwach członkowskich system mieszany obejmujący aukcje i sprzedaż bezpośrednią. Pomimo że aukcje mogą ułatwiać działania kontrolne i związane z odtwarzaniem historii produktu, sprzedaż bezpośrednia może być bardziej odpowiednia w przypadku ryb przeznaczonych do przetworzenia oraz w przypadku produktów akwakultury.

Klasyfikacja świeżości jest stosunkowo prosta, łatwa do stosowania i dostosowana do głównych grup gatunkowych. Niektóre europejskie elektroniczne aukcje rybne stosują również metodę wskaźników jakości (QIM), która jest bardziej szczegółowym systemem klasyfikacji poszczególnych gatunków. QIM jest odpowiednia dla aukcji oferujących ograniczoną liczbę gatunków. Jednakże jest ona skomplikowana i, tym samym, trudniejsza do stosowania w przypadku prowadzenia klasyfikacji licznych produktów.

Wielkości produktów wprowadzanych na rynek są na ogół wyrażane wagowo. Równolegle rozporządzenie Rady (WE) nr 850/98[6] określa minimalne wielkości biologiczne w ujęciu długości. Mimo że wielkości produktów wprowadzanych na rynek nie mają służyć ochronie zasobów połowowych, to nie mogą one być sprzeczne ze środkami ochrony. Stosowanie wielkości produktów wprowadzanych na rynek i wielkości biologicznych nie zawsze jest łatwe. W przypadku niektórych gatunków, dana długość może odpowiadać różnym wagom. To może być spowodowane sezonowymi zmianami wagi. W przypadku tych gatunków, oznaczonych zarówno wielkościami produktów wprowadzanych na rynek, jak i wielkościami biologicznymi, mogą występować przypadki, gdy istnieje zgodność z tymi pierwszymi wielkościami, lecz jest jej brak w odniesieniu do drugich, lub na odwrót. Ponadto wielkości produktów wprowadzanych na rynek oraz wielkości biologiczne nie mają zastosowania do tych samych gatunków.

Służby Komisji przeprowadziły 15 misji kontrolnych w państwach członkowskich w 2004 r. i w 2005 r. celem oceny zgodności z normami handlowymi. Przestrzeganie norm handlowych różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich. Ich wdrażanie zależy w dużej mierze od wielkości wyładunków: w przypadku rybołówstwa przybrzeżnego z ograniczonymi ilościami ryb, są one zazwyczaj sortowane z wykorzystaniem tradycyjnych metod. Stosowanie norm jest lepsze w przypadkach, gdy organizacje producentów (OP) uczestniczą w kontrolach prowadzonych w pojedynczych punktach, takich jak aukcje. Biorąc pod uwagę udoskonalenie mających zastosowanie środków ochrony, relacja między normami handlowymi a minimalnymi wielkościami biologicznymi jest kwestią, która może wymagać nowego spojrzenia.

16 państw członkowskich zgłosiło kontrole w zakresie zgodności z normami handlowymi. 4 nowe państwa członkowskie przeprowadziły już kontrole na swoich terytoriach. Naruszenia wykryto w 9 państwach członkowskich.

Jeżeli chodzi o produkty z krajów trzecich, niektóre państwa członkowskie zgłosiły problemy ze stosowaniem norm w ramach dozoru celnego. Ponadto niektóre państwa członkowskie wykryły znaczne ilości importowanych ryb mrożonych o wielkości poniżej minimalnych wielkości produktów wprowadzanych na rynek. Powodem jest to, że wspomniane normy nie mają zastosowania do produktów w stanie zamrożonym.

W odniesieniu do sardynek w puszkach, dnia 23 października 2002 r. Organ ds. Rozstrzygania Sporów WTO orzekł na korzyść Peru w sprawie „ Peru przeciwko Wspólnotom Europejskim” (WT/DS231). Wspólnota została zobowiązana do dostosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2136/89[7] tak, aby było ono zgodne z Porozumieniem WTO w sprawie technicznych barier handlu oraz z normą STAN94 zawartą w Codex Alimentarius . Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1181/2003[8] wprowadziło nowe opisy handlowe dla 20 gatunków pokrewnych sardynce i utrzymało nazwę „sardynki” dla gatunku Sardina pilchardus . Od tego czasu nieliczne były przypadki szprotów konserwowanych wprowadzanych na rynek pod nazwą „sardynki” i bez właściwej etykiety, które to przypadki wykryto w niektórych środkowych i północnych państwach członkowskich.

3. INFORMACJE DLA KONSUMENTÓW

Ogólnie rzecz biorąc rozporządzenie Komisji (WE) nr 2065/2001[9] zwiększyło świadomość konsumentów w zakresie produktów rybołówstwa, mimo że występują w tym względzie różnice między państwami członkowskimi. W niektórych państwach członkowskich głównymi punktami zainteresowania są pochodzenie ryb i metoda produkcji. W innych państwach członkowskich konsumenci są bardziej zainteresowani innymi aspektami, takimi jak jakość, cena oraz tym, czy ryby zostały odłowione w sposób zrównoważony.

Liczba gatunków ujęta w krajowych wykazach oznaczeń handlowych różni się znacznie w zależności od państwa członkowskiego. Jak dotąd oznaczenia te nie miały negatywnego wpływu na obrót produktów rybołówstwa na obszarze Wspólnoty. Służby Komisji przygotowują obecnie bazę danych gromadzącą wszystkie oznaczenia krajowe.

Dziewięć państw członkowskich zmieniło swoje wykazy. Liczba zmian wahała się od 1 do 12, a liczba dodanych gatunków wynosiła od kilku do 164. Z wykazów nie usunięto właściwie żadnego gatunku. 8 państw członkowskich wydało oznaczenia tymczasowe, które w większości przypadków stały się oznaczeniami ostatecznymi.

W 2002 r. i 2003 r., wykonywanie powyższego rozporządzenia przez państwa członkowskie spowodowało powstanie wielu pytań dotyczących jego właściwej interpretacji. Ponadto, ustalenia przejściowe przewidziane w rozporządzeniu nie były ograniczone w czasie. Jednakże od 2004 r. wykonywanie rozporządzenia przez państwa członkowskie nie doprowadziło do żadnych szczególnych skarg.

13 państw członkowskich, w tym cztery nowe państwa członkowskie, przeprowadziło kontrole w zakresie zgodności z zasadami odtwarzania historii produktu. W efekcie tych kontroli 8 państw członkowskich wykryło kilka naruszeń. Najczęściej brakującymi lub błędnie wskazanymi danymi objętymi wymogami są obszary połowu, w szczególności państwa pochodzenia produktów hodowlanych, oraz metoda produkcji, jak również nazwa naukowa na potrzeby odtworzenia historii produktu.

4. ORGANIZACJE PRODUCENTÓW

4.1. Uznawanie organizacji producentów (OP)

W 2005 r. uznano 203 OP w 16 państwach członkowskich[10] (patrz również załącznik 2). Hiszpania, Francja, Włochy, Niemcy i Zjednoczone Królestwo stanowią tu 74 % całkowitej liczby. Warto odnotować utworzenie 6 OP w nowych państwach członkowskich. 5 OP ma członków z innych państw członkowskich, a pochodzą one z Danii (1), Hiszpanii (2) i Niderlandów (2). Niektóre OP wstrzymały działania w Hiszpanii (2), Francji (1), Portugalii, Szwecji (1) i Zjednoczonym Królestwie (2). Spowodowane to było głównie zmniejszoną liczbą wyładunków, zmniejszoną liczbą członków i brakiem przychodów.

86 % OP działa w sektorze połowowym. 28 OP, w 7 państwach członkowskich, zajmuje się działaniami w zakresie akwakultury, przy czym 86 % z nich jest zlokalizowane w Hiszpanii, Francji i we Włoszech. Ponadto w 3 państwach członkowskich utworzono 9 związków krajowych organizacji producentów (4 we Francji, 3 w Niemczech i 2 we Włoszech).

Działanie OP przyczynia się do zrównoważonego wykorzystania zasobów i poprawy warunków handlowych. Zaangażowanie OP w interwencję i rybołówstwo różni się w zależności od państwa członkowskiego. Jeżeli idzie o przynależność, ponad 50 % rybaków należy do OP w 10 państwach członkowskich. W 3 państwach członkowskich członkostwo waha się między 12 % i 23 %. W odniesieniu do producentów akwakultury, odsetek ten jest wyższy niż 75 % w 5 państwach członkowskich, a mniejszy niż 10 % w dwóch państwach członkowskich.

8 państw członkowskich przeprowadziło kontrole w zakresie warunków uznawania. W efekcie, 2 państwa członkowskie wycofały uznanie 12 OP. 3 państwa członkowskie zgłaszają kontrole w zakresie działań OP posiadających członków z innych państw członkowskich.

W 2003 r. Niderlandzki Urząd ds. Konkurencji (NMa) wykrył przypadek naruszenia konkurencji w sektorze krewetek z obszaru Morza Północnego i nałożył grzywny na 8 niderlandzkich hurtowników oraz 8 OP z Niderlandów, Niemiec i Danii za naruszenie niderlandzkiego i europejskiego prawa konkurencji. NMa ustalił, że zaangażowane strony zawarły zakazane porozumienie. Sprawa ta ukazała znaczenie relacji między konkurencją i organizacjami wspólnego rynku. OP są zwolnione ze stosowania reguł konkurencji dopóty, dopóki ich działania pozostają w granicach zadań powierzonych im w ramach WOR.

W celu pobudzania współpracy transgranicznej między OP, rozporządzenie Komisji (WE) nr 1767/2004[11] wprowadziło uznawanie związków OK z różnych państw członkowskich. Związki OP mają te same zadania i obowiązki, co OP, z wyjątkiem programów operacyjnych i rozszerzania przepisów. W 2005 r. w Niemczech uznano jeden związek OP, składający się z dwóch niderlandzkich i sześciu niemieckich OP.

W ramach instrumentu finansowego orientacji rybołówstwa (IFOR) (patrz rozporządzenie Rady (WE) nr 2792/1999[12], rozporządzenie IFOR) dostępna jest pomoc finansowa na tworzenie OP. Obecnie omawiana jest kontynuacja tej pomocy na lata 2007 – 2013 w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR).

4.2. Rozszerzenie przepisów

Cztery państwa członkowskie zastosowały rozszerzenie zasad OP na producentów niebędących ich członkami. Przyjęto 2 wnioski w Belgii, 2 w Hiszpanii, 7 we Francji i jeden we Włoszech. Rozszerzenia dotyczyły 12 gatunków w Belgii, 3 w Hiszpanii, 3 we Francji i jednego gatunku we Włoszech. Odsetek objętych nimi producentów niebędących członkami organizacji wahał się od 10 % w Belgii do 53 % we Francji. Czas trwania wahał się od 3 do 12 miesięcy. Nie zastosowano żadnego rozszerzenia w odniesieniu do produktów akwakultury.

Środkami, które najczęściej rozszerzano, były ograniczenia połowowe, jak również zakaz wyładunków i pierwszej sprzedaży. Przestrzeganie pewnych cen wycofania było również stosowane w Belgii i we Włoszech. Producenci niebędący członkami organizacji zostali zobowiązani do pokrycia opłat związanych z rozszerzeniem przepisów jedynie w Belgii. Z drugiej strony, pomimo rozszerzenia zasad wycofywania, żadne z państw członkowskich nie przyznało producentom niebędącym członkami organizacji rekompensaty za produkty, które nie mogły zostać wprowadzone do obrotu.

4.3. Programy operacyjne

Programy operacyjne przyczyniły się do poprawy organizacji działań OP i ich zysków finansowych. Jednakże istnieją czynniki poza kontrolą OP, które mogą mieć wpływ na ich produkcję i możliwości wprowadzania produktów do obrotu, tj. fluktuacje klimatyczne i biologiczne oraz środki ochrony.

Pojawiają się oznaki tego, że trudno jest OP przewidzieć działania produkcyjne i działania związane z wprowadzaniem produktów do obrotu. Spowodowane jest to nieprzewidywalnością działań połowowych i związanymi z nią problemami z dopasowaniem podaży do popytu istniejącego na rynku. W pierwszym roku stosowania programów niektóre OP napotkały problemy związane z proceduralnymi terminami i celami. Niektóre państwa członkowskie doświadczyły również trudności związanych z zapewnieniem stosowania programów oraz wdrażaniem uzgodnień płatniczych.

10 państw członkowskich przeprowadziło kontrole w zakresie programów operacyjnych. Brak sporządzonych i wprowadzonych programów odnotowano w, odpowiednio, 6 i 2 państwach członkowskich.

Programy operacyjne zapewniają OP instrumenty zapobiegawcze i tym samym więcej odpowiedzialności w zarządzaniu działaniami połowowymi i działaniami związanymi z wprowadzaniem do obrotu. Pozwalają one również organom krajowym na sprawdzanie działań połowowych OP przez cały rok. Dostępne informacje pokazują, że programy operacyjne działają w sposób zadawalający. OP bardzo rzadko rewidowały programy pomimo trudnej sytuacji rynkowej i zwiększonej ilości wycofań niektórych produktów w latach 2001 – 2004. Aby programy te odgrywały bardziej skuteczną rolę na rynku, powinny koncentrować się bardziej na środkach zmierzających do rozdzielania dostaw na cały rok połowowy oraz na ustanawianiu powiązań między producentami i kolejnymi etapami łańcucha zbytu.

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) przewiduje pomoc finansową na sporządzanie programów operacyjnych. Załącznik 3 pokazuje zmiany tych wydatków. Pomoc ogranicza się do 5 lat w celu umożliwienia stopniowego dostosowania OP, tak aby wypełniały swoje zobowiązania. Tylko jedno państwo członkowskie wykorzystało dodatkową pomoc finansową przewidzianą w rozporządzeniu IFOR.

4.4. Plany poprawy jakości

Jedynie 3 państwa członkowskie udzieliły szczególnego uznania OP, które przedłożyły plany poprawy jakości – dwóm OP w Hiszpanii (sektor akwakultury), jednej we Francji i jednej we Włoszech (obie w sektorze połowowym). W jednym przypadku państwo członkowskie wycofało uznanie, ze względu na fakt, że OP, której to dotyczyło, wstrzymała działania.

W ramach rozporządzenia IFOR istnieje wsparcie finansowe na przygotowanie takich planów. Obecnie omawiana jest kontynuacja tej pomocy w ramach EFR na lata 2007 – 2013.

5. ORGANIZACJE MIęDZYBRANżOWE

W 2005 r. uznano jedynie 4 organizacje w 3 państwach członkowskich – 2 w Hiszpanii (sektory połowowy i akwakultury), jedną we Francji (akwakultura) i jedną we Włoszech (połowy i akwakultura). Przyczyny małej ilości organizacji nie są całkowicie jasne, a możliwe, że jedną z nich jest słaba współpraca między różnymi pod-sektorami łańcucha wartości. Nie zastosowano jak dotąd rozszerzenia przepisów na producentów niebędących członkami organizacji.

6. CENY I INTERWENCJA

6.1. Ceny

Ceny orientacyjne mają odzwierciedlać sytuację rynkową w odniesieniu do odpowiednich gatunków. Aby ceny te odgrywały na rynkach funkcję stabilizacyjną, powinny one zasadniczo podążać za trendami rynkowymi, a jednocześnie pozostawać poniżej cen rynkowych z zachowaniem koniecznego marginesu bezpieczeństwa uwzględniającego fluktuacje cen. Załącznik 4 pokazuje zmiany cen rynkowych i cen orientacyjnych w latach 2001 – 2004. Jednakże w niektórych państwach członkowskich istnieją znaczące różnice między cenami orientacyjnymi i cenami rynkowymi dla kilku gatunków. Ceny orientacyjne przyczyniają się również do zapobiegania nadmiernym wahaniom cen w kolejnych latach połowowych.

Na rynku ryb łososiowatych zanotowano znaczny spadek cen w latach 2002 i 2003. Jest to sytuacja paradoksalna, mając na uwadze stały spadek połowów wspólnotowych tych gatunków oraz ustanowienie programów odbudowy zasobów. Możliwym wyjaśnieniem jest to, że wyładunki wspólnotowe nie byłyby w stanie zapewnić przemysłowi przetwórczemu regularnych dostaw w odpowiednich ilościach i o odpowiednich wielkościach.

W ostatnich latach ceny wielu ważnych gatunków handlowych nie podążały za trendami związanymi z kosztami produkcji. Na przykład, w przypadku kilku gatunków ryb łososiowatych, średnie ceny przy pierwszej sprzedaży pozostały niezmienne lub nawet spadły między rokiem 2000 a pierwszą połową 2005 r. (patrz załącznik 5).

Przyczyny stagnacji lub spadku cen ryb upatruje się często we wzrastającym udziale przywozu na rynek rybny UE oraz w rozwoju akwakultury. Jednakże, brak na to dowodów. W rzeczywistości, powyższe fakty przyczyniają się do spadku dochodów rybaków w mniejszym stopniu niż inne czynniki, takie jak koncentracja sprzedaży w dużych sieciach dystrybucji oraz większa konkurencja między produktami rybnymi i innymi produktami żywnościowymi, które to czynniki wywierają znaczną presję na hurtowników, aby obniżali swoje ceny i marże zysku. To znajduje oddźwięk w całym łańcuchu rynkowym, jednak uderza głównie w pierwotnych producentów.

6.2. Interwencja

WOR znacznie ograniczyła ogólny poziom interwencji. Jest to odzwierciedlone w umiarkowanych wydatkach rocznych wynoszących od 9 milionów EUR do 12 milionów EUR w latach 2001 – 2004. Te dane są znacząco niższe niż 33 milionów ECU z lat 1990-tych (patrz załącznik 6). Załączniki 7, 8, 9, 10 i 11 pokazują wydatki związane z różnymi mechanizmami interwencji. Wydatki z tytułu interwencji i programów operacyjnych są gwarantowane przez EFOGR. Jeżeli chodzi o nowe ramy finansowe na lata 2007 – 2013, Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (EFGR) ustanowiony na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005[13], będzie kontynuował finansowanie wydatków związanych z rynkami rybołówstwa.

W 2003 r. zaczął w pełni działać FIDES II - system elektronicznego przesyłu danych między państwami członkowskimi i Komisją zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 80/2001[14] oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2306/2002[15]. Na początku niektóre państwa członkowskie miały problemy z funkcjonowaniem systemu, jednak ich zgłoszenia na ogół uległy poprawie w kolejnych latach.

Tylko jedno państwo członkowskie wykryło nieprawidłowości w mechanizmach interwencji, w szczególności w zakresie wycofań. Komisja przeprowadziła kontrole wydatków związanych z interwencjami w 3 państwach członkowskich w latach 2003, 2004 i 2005. Administrowanie i kontrola interwencji w Irlandii były niewystarczające w latach 2002 – 2003. Główne ustalenia dotyczą niewystarczającego monitorowania OP, którego celem miało być zapewnienie, aby OP podejmowały wszelkie środki w celu uniknięcia interwencji, oraz nieodpowiedniej kontroli przeznaczenia ryb wycofanych z rynku. Zdarzały się przypadki, gdy działania połowowe były przeprowadzane wyłącznie w celu czerpania korzyści z interwencji.

6.2.1. Wycofywanie

W ramach WOR zmniejszono rekompensaty za ryby wycofane z rynku. Wycofania mają być stosowane w przypadku sporadycznych nadwyżek produkcyjnych, których rynek nie może wchłonąć. W latach 2001 – 2004, wycofane ilości stanowiły niespełna 2 % produkcji gatunków pelagicznych oraz około 1 % produkcji ryb łososiowatych (patrz załącznik 12).

Jednakże wycofania gatunków ryb łososiowatych, przy ograniczonej produkcji wspólnotowej, nasiliły się znacznie w 2002 r. i 2003 r. W kontekście zmniejszających się zasobów, dyskusyjne jest wycofywanie gatunków podlegających środkom ochrony, w szczególności jeżeli ryby wycofane z rynku są przeznaczone do zniszczenia.

Kontrole w zakresie wniosków o płatności zostały przeprowadzone w 7 państwach członkowskich. W 3 państwach członkowskich dane nie zawsze opowiadały ilościom faktycznie wycofanym.

6.2.2. Przenoszenie

W ramach WOR znacznie zwiększono pomoc na przetwarzanie i magazynowanie produktów z zamiarem ich ponownego wprowadzenia na rynek. Operacje przenoszenia przyczyniają się do ograniczenia niszczenia ryb oraz do zwiększenia zysków z produktów.

Procedury przyznania takiej pomocy są bardziej skomplikowane niż procedury dotyczące wycofania. Przyznanie zaliczek ma związek z daną pomocą, jednak nie jest powiązane z wartością magazynowanych produktów. W pewnych okolicznościach możliwość definitywnego wycofania ryb z rynku może być bardziej atrakcyjna dla OP niż przetwarzanie i magazynowanie produktów.

Pięć państw członkowskich przeprowadziło kontrole w zakresie kwalifikowalności produktów. W 2 państwach członkowskich wykryto przypadki braku zgodności.

6.2.3. Niezależne wycofanie i przenoszenie

Niezależne interwencje mają zapewnić większą stabilność na rynkach regionalnych. Mechanizm ten daje OP więcej autonomii, jako że są one odpowiedzialne za ustalanie cen interwencyjnych. Rozszerzenie UE z 2004 r. spowodowało wprowadzenie szprota i delfina na wykaz kwalifikujących się produktów.

Kontrole w zakresie wniosków o płatności przeprowadzono w 6 państwach członkowskich. W 2 państwach członkowskich dane nie zawsze opowiadały ilościom faktycznie wycofanym.

6.2.4. Prywatne składowanie

Prywatne składowanie ma zastosowanie do niektórych produktów mrożonych na pokładzie statków. Tylko jedno państwo członkowskie stosowało program prywatnego składowania w 2002 r. i 2004 r. To państwo członkowskie przeprowadziło kontrole w zakresie kwalifikowalności produktów, wykrywając że niektóre produkty nie spełniały warunków.

6.3. Tuńczyk przeznaczony do przetworzenia

Dodatek wyrównawczy na tuńczyka dostarczanego dla przemysłu konserwowego jest jedynym mechanizmem interwencji opartym na pomocy bezpośredniej dla producentów. Został on wprowadzony w celu zrekompensowania sektorowi połowowemu niekorzystnych skutków, jakie może przynieść w tym sektorze autonomiczna eliminacja ochrony taryfowej produktów przywożonych na potrzeby przemysłu przetwórczego. W ramach WOR obniżono poziom, przy którym mechanizm ten zostaje uruchomiony. Tym samym wydatki zostały znacznie zmniejszone (patrz załącznik 11). Możliwe, że rozwój przetwórstwa ryb na tropikalnych obszarach połowowych przyczynił się do zmniejszenia wykorzystania dodatku. Mechanizm został uruchomiony w 2001 r. (patrz rozporządzenie Komisji (WE) nr 2496/2001[16]), w 2003 r. (patrz rozporządzenie Komisji (WE) nr 110/2005[17]) i w 2004 r. (patrz rozporządzenia Komisji (WE) nr 1342/2005[18] i nr 1343/2005[19]). Jak dotąd z dodatku tego korzystały 3 państwa członkowskie. Jedno państwo członkowskie przeprowadziło kontrole w zakresie kwalifikowalności produktów, wykrywając że niektóre produkty nie spełniały warunków.

Wspólnotowa cena producenta ma odzwierciedlać realia rynku i przyczyniać się do zapobiegania nadmiernym wahaniom cen. Mimo to rynek tuńczyka przechodzi znaczne fluktuacje cen w okresach 4 lub 5 lat.

Dnia 28 stycznia 2004 r. Sąd Pierwszej Instancji wydał wyrok w sprawach T-142/01 i T-283/01. Sprawy te dotyczyły zmian liczby członków OP oraz ich wpływu na obliczenie dodatku. Sąd Pierwszej Instancji potwierdził, że skoro dodatek ma zabezpieczać dochody producentów wspólnotowych, to końcowymi beneficjentami są producenci, a nie same OP.

7. HANDEL Z KRAJAMI TRZECIMI

7.1. Środki polityki handlowej

Rozporządzenie nr 104/2000 wprowadziło zawieszenia taryf w odniesieniu do niektórych produktów przeznaczonych do przetwarzania. Wieloletnie autonomiczne kontyngenty taryfowe zostały otwarte na lata 2001-2003 (patrz rozporządzenie Rady (WE) nr 2803/2000[20] i rozporządzenie Rady (WE) nr 1771/2003[21]) oraz na lata 2004-2006 (patrz rozporządzenie Rady (WE) nr 379/2004[22]). Załącznik 13 pokazuje zmiany w zakresie produktów i wielkości kwot stosowanych od 2001 r. do 2006 r. Ponadto, rozporządzenie Rady (WE) nr 2801/2000[23] ustanowiło czasowe zawieszenia w odniesieniu do niektórych produktów niedostępnych na obszarze Wspólnoty.

Przemysł domaga się całkowitej liberalizacji w zakresie produktów rybołówstwa w celu zwiększenia swojej konkurencyjności oraz umożliwienia długoterminowego planowania swoich działań. Produkty objęte obecnymi zawieszeniami okazują się niewystarczające, aby sprostać zapotrzebowaniu na dostawy na potrzeby przetwarzania. Ponadto, kwoty na niektóre produkty są wyczerpywane na początku roku. Procedury zmiany kwot, w przypadku niedoboru dostaw, okazały się raczej skomplikowane i czasochłonne. Pomimo to bieżące negocjacje w ramach WTO na temat dostępu do rynku nie ułatwiają w tym momencie zmian wspólnotowej struktury taryfowej. Po zakończeniu negocjacji, kwoty wydają się być najlepszym rozwiązaniem, aby poprawić warunki zaopatrzeniowe przemysłu.

7.2. Ceny referencyjne i środki ochronne

Ceny referencyjne mają stanowić ochronę przed przywozem po wyjątkowo niskich cenach. Są one pożyteczne jako wskaźniki zmian cen importowych oraz jako system ostrzegawczy.

Środki ochronne mają zastosowanie w przypadku poważnych zakłóceń na rynku, spowodowanych przywozem lub wywozem. Od zakończenia Rundy Urugwajskiej, środki ochronne są regulowane rozporządzeniem Rady (WE) nr 3285/94[24]. Zgodnie z tym rozporządzeniem nałożono środki ochronne na przywóz łososia hodowlanego w drodze rozporządzenia Komisji (WE) nr 206/2005[25], które w międzyczasie zostało uchylone rozporządzeniem Komisji (WE) nr 627/2005[26].

8. WNIOSKI

1. Polityka ograniczania poziomów interwencji okazała się skuteczna. Wydatki związane z wycofaniami zmniejszyły się zgodnie z celami rozporządzenia nr 104/2000.

2. Obserwuje się stałe przechodzenie od marnotrawnego wycofywania do działań przenoszenia. Uciekanie się do interwencji różni się bardzo w zależności od państwa członkowskiego.

3. Potwierdziło się, że ważną funkcją OP jest obsługa WOR. Wprowadzenie programów operacyjnych jako narzędzia równoważenia podaży i popytu zostało dobrze przyjęte zarówno przez państwa członkowskie, jak i OP.

4. Wprowadzanie organizacji międzybranżowych nie powiodło się. To może odzwierciedlać niezadowalającą współpracę między różnymi podmiotami łańcucha zbytu.

5. Ceny rynkowe nie podążały za trendami w kosztach produkcji pomimo ustanowienia środków ochrony i programów odbudowy zasobów w odniesieniu do kilku gatunków. To powoduje, że zrównoważenie celów określonych w art. 33 traktatu jest jeszcze bardziej skomplikowane.

6. Rynek wspólnotowy jest w coraz większym stopniu uzależniony od przywozu z krajów trzecich w celu zaspokojenia zapotrzebowania konsumentów i przemysłu przetwórczego.

[1] Dz.U. L 17 z 21.1.2000, str. 22. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem Przystąpienia z 2003 r.

[2] Dz.U. L 236 z 27.10.1970, str. 5.

[3] Dz.U. L 132 z 26.5.2005, str. 15.

[4] Dz.U. L 334 z 23.12.1996, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 790/2005 (Dz.U. L 132 z 26.5.2005, str. 15).

[5] SEC(2001) 1764 z 7.11.2001.

[6] Dz.U. L 125 z 27.4.1998, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1568/2005 (Dz.U. L 252 z 28.9.2005, str. 2)

[7] Dz.U. L 212 z 22.7.89, str. 79. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1181/2003 (Dz.U. L 165 z 3.7.2003, str. 17).

[8] Dz.U. L 165 z 3.7.2003, str. 17.

[9] Dz.U. L 278 z 23.10.2001, str. 6.

[10] Dz.U. C 293 z 25.11.2005, str. 15.

[11] Dz.U. L 315 z 14.10.2004, str. 28.

[12] Dz.U. L 337 z 30.12.1999, str. 10. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 485/2005 (Dz.U. L 81 z 30.3.2005, str. 1)

[13] Dz.U. L 209 z 11.8.2005, str. 1.

[14] Dz.U. L 13 z 17.1.2001, str. 3. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem Przystąpienia z 2003 r.

[15] Dz.U. L 348 z 21.12.2002, str. 94.

[16] Dz.U. L 337 z 20.12.2001, str. 25.

[17] Dz.U. L 21 z 25.1.2005, str. 5.

[18] Dz.U. L 212 z 17.8.2005, str. 5.

[19] Dz.U. L 212 z 17.8.2005, str. 8.

[20] Dz.U. L 331 z 27.12.2000, str. 61.

[21] Dz.U. L 258 z 10.10.2003, str. 1.

[22] Dz.U. L 64 z 2.3.2004, str. 7.

[23] Dz.U. L 331 z 27.12.2000, str. 1.

[24] Dz.U. L 349 z 31.12.1994, str. 53. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 2200/2004 (Dz.U. L 374 z 22.12.2004, str. 1).

[25] Dz.U. L 33 z 5.2.2005, str. 8.

[26] Dz.U. L 104 z 23.4.2005, str. 4.